Elżbieta Sarnowska
"Rzeczpospolita i świat. Studia z
dziejów kultury XVII wieku", Janusz
Tazbir, Wrocław 1971 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/42, 154
/11/ STARNAWSKI J erzy: O "Źwierzyńcu" M ikołaja z Nagłowic. Oss. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971. IBL PAN. Studia S tarop olsk ie. T. X X V III, s. 158, z ł 2 5
,-Studium monograficzne o charakterze opisowym ,referuje stan badań nad zbiorem epigramów M ikołaja R eja, przy czym, rezygnu jąc z problematyki gen etyczn ej, jako n a leżycie już rozp atrzo n e j, poświęca uwagę głównie charakterystyce różnorodnych elemen tów dzieła.Zgodnie z tym założeniem, znaczenia nabiera nie tyle l i - teracko-kulturowy kontekst utworu Re j a , i l e sama r e a liz a c ja arty styczna: autor omawia n iek tóre zagadnienia z zakresu k ry ty k i tekstu oraz kwestie natury językow ej, s t y lis ty c z n e j i w e r s y fi- k acyjn ej. Rozważania dotyczące kompozycji "Źwierzyńca" wykazu ją jego is to tn e w alory, a tematyczna an aliza epigramów prowa d z i do przekonania o renesansowym charakterze zbioru. Studium obejmuje również rozbudowane dywagacje parem iologiczne, a za mykają je r e fle k s je o wzajemnym stosunku "Źwierzyńca" i " F ig -
lik ów ".
BP/42 E.S.
/11/ TAZBIR Janusz: R zeczpospolita i św iat.Studia z d zie jów kultury XVII wieku. Oss. Wrocław 1971 s. 208, nlb. 2, zł 3 5
,-Zainteresowanie autora skupia s ię na r e l a c j i : XVII-wieczna Polska - i współczesna j e j Europa, a nawet s z e r z e j - kontynen ty pozaeuropejskie. W szkicu zatytułowanym "Sarmatyzm a barok eu rop ejsk i" poddany zo s ta ł zbadaniu wzajemny stosunek tych dwu szc ze gó ln ie kontrowersyjnych p o ję ć , k tó re , zdaniem autora,moż na by przedstawić w p o s ta c i dwóch k ó ł, częściowo na s ie b ie za chodzących, le c z nigdy a ie pokrywających s ię wzajemnie. K o le j ne c zte ry studia dotyczą różnych zagadnień z d zied zin y świado mości sp ołeczn ej. Druga część k s ią ż k i obejmuje szk ice poświę cone pewnemu szczególnemu aspektowi r e l a c j i : R zeczpospolita i świat - problematyce wyznaniowej, p o lo n iz a c ji nie ty lk o kato licyzm u, a le i chrześcijaństw a, prekursorom X V III-w ieczn ego l i - bertynizmu oraz id e o lo g ii a r ia ń s k ie j. Pracę zamykają z r e fe r o wane przez autora, a krążące ówcześnie w Europie za ch od n iej,o- p in ie o P olsce, j e j mieszkańcach, formach ustrojowych i oby czajowych.
