Infrastruktura w makroregionach południowym i środkowo-wschodnim Polski

Anna Grabowiecka, Bogumiła

Mucha-Leszko

Infrastruktura w makroregionach

południowym i

środkowo-wschodnim Polski

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 23, 117-125

A N N A L E S

U N I V E R S I T A T I S M A R I A E С U R I E - S К Ł O D O W S К A L U B L I N — P O L O N I A

VOL. X X III, 8 SECTIO H 1989

K a t e d r a E k o n o m i i P o l i t y c z n e j W y d z ia ł u E k o n o m i c z n e g o U M C S

A n n a G R A B O W I E C K A , B o g u m i ł a M U C H A - L E S Z K O

In fra s tru k tu ra w m akroregionach południow ym i środkow o-w schodnim Polski

И н ф р астр ук тур а в ю ж н ом и средневосточном м акрорегионах П ольш и In frastru ctu re in th e S outhern and C entral-E astern M acro-regions

ROLA IN F R A ST R U K T U R Y W ROZWOJU REG IONU

W lite ra tu rz e ekonom icznej najczęściej w ym ieniane są trz y zasa­ dnicze czynniki decydujące o rozw oju regionów: 1) zasoby siły ro ­ boczej, 2) m ają te k trw ały , 3) w a ru n k i przyrodnicze \ Są to tzw . czyn­ n ik i trad y cy jn e, obok k tó ry ch w yróżnia się rów nież czynniki nowoczesne, czyli postęp naukow o-techniczny i organizacyjny. M ajątek trw a ły należy trak to w ać zarów no ilościowo, ja k i jakościowo. Możliwości rozw oju regio­ n u zależą bow iem nie tylk o od istniejącego m ają tk u trw ałego, lecz głównie od jego sta n u technicznego i nowoczesności. M ajątek trw a ły dzieli się n a bezpośrednio p ro d u k cy jn y i m ajątek tw orzący niezbędne w a ru n k i d la uruchom ienia i przebiegu procesów p rodukcyjn ych . Ta część m a­ ją tk u w a ru n k u ją c a rozw ój i spraw ność działalności p ro d u k cy jn e j oraz w szelkich przedsięw zięć gospodarczych nazyw a się in fra stru k tu rą . O bej­ m u je ona u rządzenia i inw estycje, k tó re służą bezpośrednio procesom p ro d u k cy jn y m oraz te, k tóre decydują o w a ru n k ach życia ludności. W zależności od spełnianych funkcji w yróżnia się w lite ra tu rz e in fra ­ s tru k tu rę ekonom iczną (bądź techniczną, lub produkcyjną) i społeczną. W yposażenie obszaru w in fra stru k tu rę przyciąga in w estycje p rod u kcy jne

1 Por. K. S e c o m s k i : E kon om ika regionaln a, PW E, W arszaw a 1982, e. 135— 162.

118 A. G rabow iecka, B. M ucha-L eszko

i w pływ a na atrak cy jn o ść w arun kó w życia ludności. Niski poziom ro ­ zw oju in fra s tru k tu ry s ta je się b a rie rą rozw oju działalności gospodarczej, szczególnie w y raźn ie w y stę p u je to w k raja ch kap italistycznych, ponie­ waż właściciele k a p ita łu nie są zainteresow ani w ponoszeniu dodatko­ w ych nakładów inw estycy jny ch. Tw orzenie in fra s tru k tu ry w regionach opóźnionych w rozw oju tra k to w a n e jest jako środek sty m u lu ją c y in w e­ sty cje p ro d u k cy jn e i stanow i w ażny k ieru n e k w polityce region alnej k ra jó w kapitalistycznych.

Dość szeroka ak ty w izacja regionów poprzez rozwój in fra s tru k tu ry prow adzona by ła w e W łoszech (nie dała oczekiw anych rezultatów ). Z na­ cznie w iększe e fe k ty poprzez budow ę system u au to stra d i in w estycje w odno-energetyczne oraz żeglugow e osiągnięte zostały w S tan ach Z jedno­ czonych.

In w esty cje in fra s tru k tu ra ln e są kapitałochłonne, przede w szystkim w dziedzinie in fr a s tr u k tu r y p ro d u k cy jn ej, a więc w odne, energetyczne, tran sp o rto w e. W Polsce w y stę p u je stały p rio ry te t inw esty cji p ro d u k cy j­ nych. In w esty cje in fra s tru k tu ra ln e nie tw orzące bezpośrednio dochodu narodow ego tra k to w a n e b y ły i są jako drugoplanow e. P rio ry teto w y c h a ra k te r in w esty cji p ro d u k cy jn y c h spraw iał, że na in fra stru k tu rę nie starczało już środków , k tó re j rozw ój w ym uszany jest z opóźnieniem . W w aru n k ach generaln ego niedorozw oju in fra s tru k tu ry w Polsce w y ­ stę p u ją ponadto regionalne dysprop orcje w jej rozm ieszczeniu i pozio­ m ie technicznym . Je d n y m z obszarów słabo wyposażonych w in fra ­ s tru k tu rę jest m ak ro reg io n środkow o-w schodni, k tó ry tw orzą o bszary czterech w ojew ództw : bialsko-podlaskie, chełm skie, lubelskie i zam ojskie. Rolniczy c h a ra k te r ty ch w ojew ództw nie sp rzy jał lokalizacji in w esty cji in fra stru k tu ra ln y c h . C zynnikiem ak ty w izu jący m rozwój gospodarczo- społeczny b y ły in w esty cje przem ysłow e, k tó re w pływ ały rów nież na pow stanie in fra stru k tu ry . Inw esty cje in fra stru k tu ra ln e były u ru c h a ­ m iane przez proces in d u straliz a c ji i lokalizow ane w obszarach in te n sy ­ w nego rozw oju przem y słu i w głów nych ośrodkach urb an isty czny ch. Jednocześnie lepsze w yposażenie w in fra s tru k tu rę istn iejący ch już ośro­ dków przem ysłow ych prow adziło do nad m iern ej k o n cen tracji produ k cji przem ysłow ej. P rzy k ład em obszaru o n ad m iern ej k o n centracji przem y ­ słu jest G órny Śląsk, gdzie w y stę p u je wiele n egaty w ny ch zjaw isk zw iązanych z przeciążeniem in fr a s tr u k tu r y i zachw ianiem rów no­ w agi ekologicznej.

W m akroregionie środkow o-w schodnim dom inującym cen tru m u rb a ­ nistycznym i przem ysłow ym o znaczeniu ogólnokrajow ym jest L ublin. O środek ten m a najw iększą siłę oddziaływ ania na rozw ój obszarów przyległych w całym m akroregionie. W stre fie oddziaływ ania L u b lin a z n a jd u je się ponadto silny ośrodek p rzem ysłow y Św idnik i L ub artów .

Infrastruktura w m akroregionach.., ₁₁₉

Rozw ija się obecnie cen tru m Lubelskiego Zagłębia Węglowego — Łęczna W zrost znaczenia w ym ienionych m niejszych ośrodków w pływ a n a rozszerzenie i inten sy fik ację ekonom icznych i k ultu raln o -n au k o w y ch pow iązań z Lublinem , k tó re sty m u lu ją rozwój in fra stru k tu ry w obrębie rozszerzającej się aglom eracji Lublina.

Stolice pozostałych trzech w ojew ództw m akroregionu środkow o-w scho­ dniego są zdecydow anie m niejsze od L ublina i pełnią funk cje regionalne, a ich siła oddziaływ ania na obszary przyległe i rozw ój in fra stru k tu ry w regionie jest znacznie słabsza. Należy jed n ak podkreślić, że ich zn a­ czenie istotnie wzrosło w now ym układzie adm inistracyjn ym , tzn. od połow y lat siedem dziesiątych.

W m akroregionie południow ym najw iększe m iasta zn ajd u ją się w w ojew ództw ie katow ickim tw orząc obszar wysoce zurbanizow any w k tórym K atow ice nie pełnią tak dom inującej roli jak L ublin w m a­ kroregionie środkow o-w schodnim . Szereg m iast jak np. Sosnowiec, B y ­ tom , Gliwice, Chorzów i Zabrze stanow ią ośrodki przeciw w agi K atow ic. Pozostałe w ojew ództw a m akroregionu południowego są znacznie niżej zurbanizow ane od w iodącego w ojew ództw a katowickiego, ludność m ie j­ ska stanow i naw et m niejszy odsetek niż średnio w k ra ju . Stolice w oje­ w ództw częstochowskiego, opolskiego i bielskiego są jed n ak ośrodkam i 0 znaczeniu ponadlokalnym , w przeciwieństwie; do m iast w o je­ w ódzkich m akroregionu środkow o-w schodniego Białej Podlaskiej, C hełm a 1 Zamościa.

POZIOM ROZW OJU IN FR A STR U K T U R Y W M A K R OREG IONACH ŚR O D K O W O -W SCH O DN IM I POŁUDNIOW YM

A k tu aln y podział ad m in istracy jn y k raju powoduje, że jednostki te ­ ry to ria ln e, tj. w ojew ództw a, są zbyt m ałym i obszaram i, by m ogły pełnić fu n k cje regionów gospodarczych. Stworzone jednostki planistyczne — m akroregiony nie zawsze obejm ują obszary jedonrodne. W roku 1982 z m ak roreg io n u środkow o-w schodniego w yłączone zostało w ojew ództw o siedleckie, którego gospodarcza więź z ty m m akroregionem była sztuczna. H istorycznie u kształtow ane powiązanie z woj. w arszaw skim przesądziło ostatecznie o w łączeniu woj. siedleckiego do m akroregionu środkow ego. Istniejące m ak roregiony są zróżnicow ane pod w zględem obszaru i liczby ludności. N ajm niejszym i obszarowo m akroregionam i są środkow o-w scho­ dni (7,4% obszaru k raju ) i południow y (8,l°/o obszaru kraju). Pozostałe m akroregion y są znacznie w iększym i jednostkam i tery to rialn y m i. W śród ośm iu m akroregionów dwa n ajm niejsze pod w zględem obszaru, środkow o­ wschodni i południow y, są równocześnie m akroregionam i c h a ra k te ry z u ­ jącym i się sk ra jn y m i w skaźnikam i rozw oju. M akroregion południow y

120 A. G rabow iecka, B. M u ch a-L eszk o

jest w Polsce n ajw yżej uprzem ysłow iony, z n a d m iern ą koncen tracją przem ysłu. M akroregion środkow o-w schodni, łącznie z północno-w scho­ dnim , są n ajsłab iej uprzem ysłow ione i zurbanizow ane.

W m akroregionie południow ym jest 15 m iast powyżej 100 tys. m ie­ szkańców , podczas gdy w środkow o-w schodnim tylko jedno. M ak rore­ giony środkow o-w schodni i południow y obejmują, po c ztery w ojew ództw a. W ojew ództw em w iodącym w m akroregionie południow ym jest k ato w i­ ckie a w środkow o-w schodnim lubelskie. Zróżnicow anie m iędzy w o je­ w ództw am i w ram a ch obu ro zp a try w a n y ch m akroregionów pod względem zaludnienia i u rb an izacji je s t duże. W ysoki poziom u rb an izacji woj. k a ­ towickiego sp raw ia, że liczba ludności p rzy p ad ająca na 1 km 2 je s t n a j­ wyższa w Polsce i p raw ie 5 ra z y wyższa od w skaźnika krajow ego i w skaźników c h a ra k te ry z u ją c y ch gęstość zaludnienia woj. opolskiego i częstochow skiego i 2,5 raz a od zalud nienia woj. bielskiego. Poziom u rb an izacji w ojew ództw m ak ro reg io n u południow ego poza katow ickim je st niższy niż w oj. lubelskiego i niższy niż śred n ia k rajow a, lecz w ysoki udział ludności m iejskiej w oj. katow ickiego decyduje, że śred n i w skaźnik u rb an izacji dla całego m ak ro reg io n u południow ego je st w yższy od śre d ­ niego krajow ego. W m akroregionie środkow o-w schodnim n a w e t najw yżej zurbanizow ane w ojew ództw o lubelskie z n a jd u je się poniżej średn iej k rajow ej.

T ra k tu ją c u p rzem ysłow ienie i u rb an izację jako procesy sty m u lu jące rozw ój in fra s tru k tu ry p o ró w n u jem y w yposażenie w in fra stru k tu rę w dwóch sk ra jn y c h pod w zględem in d u stria liz a cji i u rb anizacji m ak ro ­ regionach.

Pow szechnie p rzy z n a je się, że rozw ój działalności gospodarczej może przyspieszać sp raw n ie fu n k cjo n u jąc y system tran sp o rto w y . W Polsce podstaw ow e znaczenie m a ją tra n s p o rt kolejow y i sam ochodowy. W t a ­ beli 2 zam ieszczone są w skaźniki c h a ra k te ry z u ją c e rozwój linii kolejo­ w ych i sieci dróg tw a rd y c h w m ak roregionach środkow o-w schodnim i południow ym . W yposażenie badanych obszarów w sieci linii kolejow ych w przeliczeniu n a k m 2 w m akro reg ion ie środkow o-w schodnim jest p r a ­ wie trz y k ro tn ie niższe niż w południow ym i niem al d w u k ro tn ie niższe niż średnia w k ra ju . Mimo słabego rozw oju kolei w południow o-w scho­ dniej części P o lsk i w skaźniki w trz e ch w ojew ództw ach m akroregionu pozostają od ro k u 1975 niezm ienne. W yjątek stanow i woj. zam ojskie, w k tó ry m w zrost w skaźnika z 5,3 k m /k m 2 do 7 k m /k m 2 nastąp ił w w y ­ n iku zbudow ania linii hutniczo -siarko w ej.

Pod w zględem gęstości dróg tw a rd y c h dyspro porcje są m niejsze a ten d en cje rozw ojow e ko rzy stne dla m akroregionu środkow o-w scho­

dniego, d ystans w sto su n ku do m akroregio nu południow ego zm niejsza się. O kazuje się jednak, że dom inacja m akroregionu południow ego w

dzie-Infrastruktura w m akroregionach.., ₁₂₁

dżinie tra n sp o rtu nie oznacza zdecydow anej przew agi tego obszaru w dziedzinie in fra stru k tu ry . Zamieszczony w kolejnych tabelach m ate­ ria ł staty sty czn y dowodzi, że pod względem w ielu elem entów in fra ­ s tru k tu ry socjalnej sy tu acja w m akroregionie środkow o-w schodnim jest podobna bądź naw et lepsza. In teresu jące dane zaw iera tabela 3. Poziom telefonizacji w yższy jest w m akroregionie środkow o-w schodnim , co w y ­ nika z w yjątkow o niekorzystnej sytu acji pod względem woj. m a­ kroregionu południow ego, poniew aż w skaźnik telefonizacji w m ak ro re­ gionie środkow o-w schodnim jest niższy od średniego krajow ego.

Rozwój służby zdrow ia ilu stru ją dane tabeli 4. O kreślają ją cztery w spółczynniki: liczba lekarzy, liczba Ł>żek, liczba stom atologów i liczba p ielęgniarek na 10 tys. ludności. Pod względem liczby łóżek szpitalnych i liczby pielęgniarek sy tuacja m akroregionu południowego jest lepsza od środkow o-w schodniego i lepsza niż średnio w kraju. W zakresie liczby lek arzy i stom atologów średnie dla m akroregionów są zbliżone. Jednakże duże zróżnicow ania w ystęp u ją m iędzy w ojew ództw am i południow o- -w schodnim i, szczególnie niek orzy stn a sytuacja c h arak tery zu je woj. bial­ sko-podlaskie i zam ojskie, a więc najniżej uprzem ysłow ione. W śród w szystkich ośmiu w ojew ództw najlepszą pozycję ma woj. lubelskie, na co m a niew ątpliw ie w pływ istnienie w Lublinie uczelni m edycznej i jej placów ek szpitalnych.

W arunki m ieszkaniow e ch arak tery zu ją w skaźniki zamieszczone w t a ­ beli 5 ilu stru jąc e p rzeciętną pow ierzchnię m ieszkaniow ą w m2 na osobę oraz ich jakość uzależnioną od wyposażenia w wodociągi, kanalizację i gaz ziem ny. Pod względem przeciętnej pow ierzchni m ieszkaniow ej na osobę sy tu acja w m akroregionie południow ym jest korzystniejsza, lecz nie odbiega od w aru n k ów w m akroregionie środkow o-w schodnim . Z na­ czne rozbieżności w y stę p u ją natom iast w standardzie m ieszkań. W yposa­ żenie m ieszkań w urządzenia kom unalne jest bardzo niskie w trzech w ojew ództw ach m akroregionu środkowo-wschodniego: bialsko-podlaskim , zam ojskim i chełm skim i mimo że w woj. lubelskim sy tu acja w tej dzie­ dzinie jest zdecydow anie lepsza, to przeciętnie w skaźniki dla m ak ro re­ gionu są niskie i niższe od średniej krajow ej. W ojew ództw a bialskopod­ laskie i chełm skie nie m ają gazu ziemnego, a w zam ojskim korzysta niew ielki odsetek ludności.

Z porów nania m ateriału statystycznego charakteryzującego poziom rozw oju tra n sp o rtu , sieci telefonicznej, służby zdrow ia i w arunkó w m ieszkaniow ych w m akroregionach południow ym i środkow o-w schodnim w ynika, że ogólnie przew aga m akroregionu południow ego jest w yraźna. N iem niej jed n ak są dziedziny, w k tórych pozycja m akroregionu środko­ w o-w schodniego jest lepsza bądź tylko nieznacznie gorsza. K o rzy stn iej­ sze w skaźniki m a m akroregion środkow o-w schodni w zakresie liczby

122 A. G rabow iecka, B. M ucha-L eszko

abonentów telefonicznych, lecz w ynika to z w iększych opóźnień pod tym w zględem w m akroregionie południow ym w stosunk u do średniej krajow ej. W dziedzinie telefonizacji Polska je st europejskim autsaide- rem i niew ielkie różnice regionalne w tym ogólnie niskim poziomie rozw oju nie m ają większego znaczenia.

N ieznaczna jest przew aga woj. m akroregionu południow ego w zak re­ sie rozw oju służby zdrow ia, lecz w ty m p rzypadku rów nież w ynika to nie z dobrego poziomu służby zdrow ia w m akroregionie środkow o- -w schodnim , a z bardzo przeciętnego jej stan u w m akroregionie połud­ niowym .

G eneralnie w zakresie in fra s tru k tu ry społecznej przew aga m ak ro re­ gionu południow ego jest niew ielka. W yraźne różnice w ystępują w in ­ fra s tru k tu rz e tra n sp o rtu , trak tow anego jako głów ny czynnik sty m u lu ­ jący rozwój działalności gospodarczej.

Ponad to należy podkreślić duże dysproporcje w rozm ieszczeniu in fra ­ s tr u k tu ry w ram ach m akroregionów , k tó re są znacznie większe niż róż­ nice pom iędzy badanym i m agroregionam i. T rudno zatem określić m ak ro ­ regiony południow y i środkow o-w schodn ijako obszary hom ogeniczne. Są to raczej obszary, w k tó ry ch m ożna w yodrębnić węzłowe jednostki u rb a n i­ styczne pełniące wiodące funkcje i m ające swoje obszary oddziaływ ania. M ateriał staty sty czn y potw ierdził w cześniej postaw ioną tezę, że u p rze­ m ysłow ienie i u rb an izacja zasadniczo określiły rozm ieszczenie in fra stru ­ k tu ry w Polsce.

Tab. 1. G ęstość zalu d n ien ia i o d setek lu d n ości m iejsk iej The p op u lation d en sity and the p ercen tage o f urban p opulation

W ojew ództw o

Ludność na 1 km 2 Ludność w m iastach ogółem w % 1975 1984 1975 1984 B ia lsk o -p o d la sk ie 52 55 25,7 32,5 C hełm skie 57 62 33,0 39,9 L u belskie 130 144 49,9 55,5 Z am ojskie 68 70 19,5 24,9 MSW 82 86,9 (87) 36,5 42,8 B ielsk ie 210 234 42,6 48,9 C zęstoch ow sk ie 118 123 44,6 51,2 K atow ick ie 525 586 85,9 87,7 O polskie 114 118 46,9 50,9 M Płd 238 260 68,9 72,6 P olska 109 119 55,7 60,0 Źródło: R ocznik S ta ty sty czn y W ojew ód ztw 1985, G U S W arszaw a 1985

Infrastruktura w m akroregionach.., ₁₂₃ Tab. 2. R ozm ieszczenie sieci k olejow ej i drogow ej

The d istrib u tion of the ra ilw a y and road netw ork

W ojew ództw o Linie k olejow e gęstość n a 100 km 2 D rogi tw arde gęstość na 100 km 2 1975 w km 1984 1975 w km 1984 B ialsk o-p od lask ie 4,5 4,3 33,6 41,2 C hełm skie 3,9 3,9 30,2 39,2 L ubelskie 4,5 4,5 41,6 47,5 Z am ojskie 5,3 7,0 36,6 45,0 MŚW 4,6 5,1 36,3 44,0 B ielsk ie 11,2 11,4 64,8 65,4 C zęstochow skie 9,1 9,9 51,0 54,1 K atow ick ie 23,1 24,0 55,4 60,1 O polskie 12,5 12,3 56,3 57,4 M Płd 14,3 14,7 56,0 58,5 P olska 8,5 8,7 45,6 49,1 Źródło: R ocznik S ta ty sty czn y W ojew ództw 1976 GUS, W arszaw a 1976,

s. 221.

R ocznik S ta ty sty czn y W ojew ództw 1985 GUS, W arszaw a 1985, s. 270.

Tab. 3. A bonenci telefon iczn i T elephone subscribers

W ojew ództw o

A bonenci na 1000 ludności

O gółem M iasto W ieś 1975 1984 1975 1984 1975 1984 B ia lsk o -p o d la sk ie 21,2 43,3 49,8 94,3 11,3 18,8 C hełm skie 25,4 46,5 52,5 87,9 12.0 19,0 L u belskie 38,8 60,2 68,5 97,3 9,3 13,8 Z am ojskie 19,3 36,3 56,9 96,4 10,2 16,3 MSW 29,6 50,2 63,2 95,9 10,2 16,0 B ielsk ie 32,2 50,7 64,6 84,7 8,2 18,0 C zęstochow skie 26,0 39,2 46,2 64,8 9,7 12,4 K atow ick ie 35,6 48,9 40,2 54,2 8,0 11,4 O polskie 31,3 45,1 54,5 75,2 10,6 14,0 M Płd 33,3 47,4 44,2 85,8 9,2 13,9 P olska 42,9 63,4 68,1 94,2 11,3 17,2 Źródło: R ocznik S ta ty sty czn y W ojew ództw 1976 r. 6, 8, s. 226.

R ocznik S ta ty sty czn y W ojew ództw 1985 r., op. cit., s. 278, w ylicz, w ł.

1 2 4 A . G rabow iecka, B. M u cha-L eszko

Tab. 4. Służba zdrowia The m edical service

W ojew ództw o

Ł óżka na 10 tys. lud.

Ilość lek a rzy na 10 tys. lud.

Ilość stom at. na 10 ty s. lud. Ilość pielęgn . na 10 tys. lud. 1975 1984 1975 1984 1975 1984 1975 1984 B ialsk o-p od l. 40,2 48,9 7,9 12,9 2,4 3,4 20,4 37,1 C h ełm sk ie 48,9 61,7 8 , 1 13,2 2,7 3,1 2 0 , 2 46,7 L u b elsk ie 71,1 74,9 22,5 26,8 4,4 5,2 37,7 47,4 Z am ojskie 49,0 48,7 6,7 1 0 , 1 2 , 0 2 , 8 2 1 , 6 39,2 MSW 48,2 63,1 14,7 19,0 3,2 4,1 29,7 43,8 B ielsk ie 43,8 48,4 1 2 , 8 16,8 3,8 4,1 35,1 44,1 C zęstochow sk. 66,3 61,2 1 0 , 1 14,5 3,2 3,6 29,7 39,4 K atow ick ie 79,4 72,0 16,4 20,4 4,3 4,4 41,3 51,6 O polskie 83,8 74,2 12,9 14,3 3,5 4,0 38,1 45,2 M Płd 73,9 67,9 14,6 18,3 4,0 4,2 38,6 48,2 P olska 66,3 65,4 17,0 19,2 4,7 4,7 37,9 46,4 Źródło: R ocznik S ta ty sty czn y W o jew ó d ztw 1976 r. 3, 4, 5, s. 314, 316.

R ocznik S ta ty sty czn y W o jew ó d ztw 1985 r. 29, s. 356— 359, w y lic z e n ia w łasn e.

Tab. 5. Przeciętna powierzchnia użytkowa m ieszkania w m! na osobę i stan gospodarki komunalnej

The m ean urban area of a flat in m2 per one person and the state of the municipal economy

Województwo

Przeć, po w. użyt. w m 2 na osobę

Odsetek ludn. w miastach korzystających z: wodociągów kanalizacji gazu ziemnego

1 9 7 5 j 1 9 8 4

1 9 7 5

1 9 8 4

1 9 7 5

1 9 8 4

1 9 7 5

1 9 8 4

1 5 ,1

1 7 ,2

2 6 ,9

2 0 ,7

4 9 ,1

1 4 ,4

1 6 ,2

7 7 ,9

8 5 ,8

5 3 ,7

6 9 ,1

1 3 ,7

1 5 ,6

8 1 ,6

7 0 ,9

8 2 ,2

4 4 ,6

7 4 ,7

1 4 ,7

1 6 ,9

7 0 ,4

6 0 ,1

2 5 ,1

1 4 ,5

1 6 ,5

7 0 ,8

8 3 ,2

5 9 ,8

7 3 ,9

2 9 ,1

5 0 ,9

1 4 ,4

1 6 ,8

7 0 ,5

5 9 ,8

7 1 ,5

5 4 ,6

7 1 ,4

1 4 ,6

1 7 ,0

7 8 ,3

6 0 ,5

6 6 ,3

3 6 ,5

4 0 ,9

1 5 ,5

8 8 ,9

9 4 ,1

7 3 ,1

8 1 ,6

5 0 ,1

1 7 ,2

1 9 ,0

8 9 ,1

9 4 ,2

7 6 ,9

8 1 ,2

6 9 ,9

7 8 ,5

1 5 ,4

9 2 ,1

7 1 ,4

7 9 ,4

5 1 ,5

1 4 ,4

1 6 ,2

8 1 ,8

7 1 ,3

7 9 ,5

5 6 ,6

6 8 ,9

Źródło: Rocznik Statystyczny W ojewództw 1976 r. GUS, Warszawa 1976, s. 255, 274. Rocznik Statystyczny W ojewództw 1985 r. op. cit., s. 314 i 300.

И н ф р астр ук тур а в ю ж ном и средневосточном... ₁₂₅ Р Е З Ю М Е В статье п р едстав л ен о состояние и развитие в аж н ей ш и х элем ентов и н ф р а ­ структуры в д в у х м акрорегионах: ю ж н ом (территория воеводств: В ельского, Ч енстоховского, К атовицкого и Опольского) и средневосточном (территория воеводств: Б ял а-П одляского, Холмского, Люблинского и Зам осцького). На основании приведенного статистического материала п одт в ер ж дает ся сф ор м ул и ­ рованны й вн ачале тезис о том, что индустриализац ия и урбанизация в прин­ цип е оп р едел и л и р азм ещ ен ие инф раструк туры в П ольш е. С татистические д ан ­ ны е обн ар уж и в аю т кроме того знач ительны е диспропорции в развитии и н ф р а ­ структуры в рам ках обоих макрорегионов. S U M M A R Y

T he paper p resen ts th e sta te and d evelop m en t of the m ore im portant d ev ices of in frastru ctu re in tw o m acro-region s (Southern B ielsk o -B ia ła , C zęstochow a, K a ­ to w ice, O pole districts) and C entral E astern ones (B iała-P od lask a, C hełm , L ublin, and Zam ość d istricts). On th e basis of th e sta tistica l m aterial th e th esis w h ich had b een put forw ard b efore w a s confirm ed according to w h ich in d u strialization and u rbanization determ in ed th e arrangem ent of in frastru ctu re in P oland. The sta tistic a l data a lso provided som e in form ation about con sid erab le disproportions e x is tin g in the d ev elo p m en t o f in frastu ctu re w ih in th e tw o m acro-regions.