"Wokół >>Mirandy<< Antoniego Langego", Janina Hasiec, "Przegląd Humanistyczny" nr 4 (1977) : [recenzja]

Irena Stemplowska

Wokół "Mirandy" Antoniego

Langego", Janina Hasiec, "Przegląd

Humanistyczny" nr 4 (1977) :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 21/1 (67), 175

Z aprezentow ana an aliza pow ieści L an g eg o , pom ijając kw estie pow ią­ zań gatunkowych utw oru, zm ierza do wydobycia je j problem atyki ideowo- -św iatopogląd ow ej. N aczelne pytanie p ow ieści dotyczy warunków i m ożli­ w o ści stw orzen ia doskonałej sp o łe czn o ści i u n iw ersaln ego państw a. R oz­ w iązanie konfliktu m oralnego "M iran dy" prow adzi - zdaniem autorki - do tezy o k o n ieczn o ści re z y g n a c ji w przełomowych o k re sach dziejowych

z dążeń indywidualnych na r z e c z w a rto śc i ogólnych. A naliza symboliki utworu p o d k re śla szczeg ó ln ą wagę znaczeniow ą mitu R aju U traconego

i R aju O dzyskan ego, interpretow anych jak o przeciw staw ien ie p esy m isty cz­ nym n astrojom m łodopolskim .

BP/67/4-7 l . S .

/11 / HAS1EC Janina: Wokół "M iran dy" Antoniego L an gego . " P r z e g lą d Humanistyczny" 1977 n r 4 s . 153-160.

/11/ JAKOW SKA K ry sty n a: Z dziejów ekspresjon izm u w P o ls c e . Wokół " S o li ziem i". W rocław 1977, O s s . , PAN. Kom .Nauk o L i ­ te ra tu rz e P o lsk ie j. Rozpraw y L ite ra c k ie 19, s s . 203, zł 3 7

,-Autorka an alizuje pow ieść W ittlina jako pow ieść nie tyle r e a liz u ją c ą poetykę ek sp resjo n izm u , co tw órczo ją kontynuującą (pow ieść wydana z o sta ła w 1935 roku) . R ozpatruje utwór na tle ekspresjon izm u niem iec­ kiego w jeg o w arian cie komuniomistycznym i aktyw istycznym . Je s t to z a ­ razem podstaw a do p rz e śle d z e n ia wątków "orygin aln ego" ekspresjon izm u w p o lsk ie j p ro zie lat trzy d zie sty ch . Autorka próbuje p rz e śle d z ić i o k r e ś ­ lić powinowactwa i odstępstw a p ow ieści W ittlina w stosunku do niem iec­ k iej w e r s ji p rąd u . O orygin aln o ści utworu decyduje połączen ie realizm u

z kreacjonizm em o ra z pogłębienie problem atyki r e ifik a c ji człow ieka p rzez in sty tu cję.