• Nie Znaleziono Wyników

Sytuacja geologiczna stanowisk interglacjału eemskiego na Pojezierzu Suwalskim

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Sytuacja geologiczna stanowisk interglacjału eemskiego na Pojezierzu Suwalskim"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)
(3)
(4)

Pojezierze Suwalskie potoione gt6wnie w obr~bie

wy-niesienia mazursko-suwalskiego, a jedynie cz~iciowo w za-sl~gu syneklizy perybakycklej, by to w catej swej geolo-glcznej historii szczeg61nie podatne na dziatalnose neo-tektoniki dodatniej, a tym samym na redukcj~ osad6w. Bezposrednil\ bowiem konsekwencjl\ neotektonicznego podnlesienia Pojezierza Suwalskiego w interglacjale eem-• skim byta intensywna erozja. " Zr6inlcowata ona silnie

badany obszar i nadata mu zarysy, odzwierciedlajl\ce sl~ we wsp6tczesnej rzeibie. Z kolel I"dolody poszczeg61nych fu stadiatu gt6wnego zlodowacenia pOtnocnopolsklego , dostosowywaty si~ do urozmaiconej n:efby z omawianego okresu, w minimalnym stopniu maskujClc jl\osadami 0 nle-wielkiej mil\iszosci. Utwory organiczne interglacjalu eem-sklego, kt6re o$adzaiy si~ "w matych jeziorkach lub w za-gt~bieniach wysoczyzn lodowcowych "" wyst~pul'l wl~c na Pojezierzu Suwalskim w dose wysoko wyniesionych "wys-powych ostancach" powierzchnl l okresu' zlodowacenia srodkowopolskiego I Interglacjatu eemskiego (okolice Btas-kowlzny I Szwajcarii), kt6re to z kolei powierzchnie ota-czaj'l, cz~to potoione

0

wiele niiej (dno zagt~blenia Sze-szupy) 0 matej mil\iszoscl. utwory akumulacji wodnolo-dowcowej i lowodnolo-dowcowej z okresu zlodowacenia

p6tnocno-polskiego (ryc. 3 i 4). '

Z powyiszych rozwaian wynika, ii potoienie omawla-nych Interglacjalomawla-nych osad6w w obr~bie Pojezierza Su-walskiego jest specyflczne 'f- uwarunkowane budow'l oraz aktywnoSci'l gt~bszego podfoia, maj'lcego istotny wptyw na rozw6j proces6w neotektonlkl I erozjl na tym obszarze. Wobec szczeg61nych warunk6w wyst~powania na Po-.. jezlerzu Suwalskim utwor6w starszych od p6tnocnopol-skich obszar ten nie moie bye mlarodajny przy wyciuaniu wniosk6w dotYCZClcych rang I I roli, a takie stratygrafil utwor6w zlodowacenia p6lnocnopolsklego. L'ldol6d tego zlodowacenia dostosowat si~ do urozmaiconej rzefby z okresu poprzedzajl\cego lego nasuni~ie, a osady ulegty pewneJ redukcji wskutek l)eotektOnicznej aktywnosci obszaru (mateJ mll\iszoSci przykrycie osad6w Interglacjatu eemskiego).

Obecnie w NE Polsce wyr6inie moina w obr~bie osa-d6w zlodowacenia p6lnocnopolskiego dwa odrebne po-ziomy glacjalne, zali~ane przez r6inych autor6w do faz -b"df les:r:czynskiej i pomorsklej. b'ldf do poznansko-do-brzynskiej i pomorskiej stadiatu gt6wnego. Wystepuj'lce jednoczesnie na powierzchnl terenu trzy strefy marginalne, zaliczane S'l kolejno do faz: leszczynskiej, poznansko--dobrzynskiej I pomorskiej stadiatu gt6wnego zlodowace-nla p6tnocnopolskiego.

SUMMARY

The analysis of geological setting of Eemian Interglacial strata of Suwatki lake district shows that the distribution of these strata is determined by deeper geological structure of this area. The altitude above sea level of these Eemian deposits, and the development of erosional and denuda-tlonal processes depended on the activity of the sub-stratum.

Such geological setting of the deposits older th'an those of North-Polish Glaciation deposits in the area of Suwatkl lake district results In the fact that this area cannot be taken into account in the analysis ofthe extent, importance, and of stratigraphical aspects ,of the North-Polish Glacia-tion deposits. The only two glacial zones found here cor-respond to two glacial phases. which is not the case In the neighbouring regions.

366

Wspomniane dwle gllny zwalowe rozdzielaj'l osady organlczne (Ortowo k. Olecka) 0 dyskutowanej randze bl\di osady fluwioglacjalne. Cz~sto osad6w dziell\cych brak. Gdyby wiec na podstawle przytoczonego materlatu z NE Polski wyciuae wnioskl dotycz'lce stratygrafll zlodo-wacenia p6lnocnopolskiego wyr6inieby moina w jego obrebie jedynie

2-3

okresy fazowe, a w st05unku do innych zlodowacen, jak stwierdzit S.Z. R6iyckl (8). zlo-dowacenie to miatoby range jedynie stadiatu. Jednak ob-serwacje z obszar6w sClSlednlch (dollna dolnej Wisty, po-~udnlowa Litwa. Obw6d Kallnlngradzki). gdzle lIoSe po-ziom6w glacjalnych i mll\iszose osad6w zlodowacenia p6t-nocnopolskiego wzrasta, a takie wyr6inienie w potudnio-wej Polsce szei"egu pozlom6w w utworach lessowych od-powiadaj'lcych co najmniej trzem stadiatom, oraz wyste-powanie w ZSRR osad6w organlcznych uznanych za inter-glacjalne (interglacjal mologoszeksnlnski) dziel'lcych zlo-dowacenie p6tnocnopolskie na dwa odrebne zlodowace-nia. sprawe kompllkuj'l I iwladcZl\, ie ranga i rola zlodo-wacenia p6tnocnopolskiego wydaje si~ bye niepomiernie wi~ksza nli sugeruj'l to wyniki uzyskane z NE Polskl.

LITERATURA

1. And r z e j e s z c z a k B. - Nowe stanowisko In-terglacjalu eemsklego w p6tnocno-wschodniej Polsce. Prz. geogr. 1971. z. 4.

2 .. B erA. - Pojezierze Suwalskie. Geomorfologia Pol-ski, t. 2 PWN. Warszawa, 1972. '

3. B erA. - Czwartorz~d Pojezlerza Suwalskiego. Biul. Inst. Geol. nr 269. (w druku).

4. Be r A .• G r 0 n k 0 w 5 k a B. - Profll

czwartorze-du w Szwajcarii k. Suwatk w swietle badan sedymen-tologicznych. Litostr. badania czwartorz~du w Polsce

wsch. i srodk. LXIIISesja Nauk.IG, Warszawa20 1111969. 5. B 0 r 6 w k 0-0 t u i a k 0 w a Z. - Kopalna flora In-terglacjatu eemskiego w Smolnikach k. Suwatk. Prz. geogr. 1971. z. 4. ' ,

6. G I' 0 n k 0 w s k a B.. R y w 0 c k aK e n I g K. -Profil glln zwatowych w Szwajcarii k. Suwatk. (w druku). 7. H a I i c k i B.. B 0 I' 6 w k 00 t u i a k 0 w a Z.

-Interglacjaty Suwalszczy:r:ny i teren6w s'lsiedrilch. Acta geol. pol. 1957. nr 4.

8. R 6 i Y c k i S. Z. - Plejstocen Polski srodkowej. PWN, Warszawa. 1972.

PE310ME

AHonM3 reonorM~ecKoii n03MLlMM MeCTOHOXO)I(,QeHMii ~"MCKoro Me)l(neAHMKOBbJl HO TeppMTopMM CYBonKoBcKoro n003epbJl nOK030n, ~TO Me)l(J1eAHMKOBble OTnO)l(eHMJI poc-CMOTpMBoeMoM nnOl1l0AM XOpOKTepM3YlOTCII cneLlMCI)l4~eC­ KMMM yenoBMJlHM 30nerOHMII, 30BMCJlI.I.\MMM OT cTpoeHMII 60nee rny60Koro OCHOBOHMII, OKTMBHOCTb KOTOporo onpe-AenJlno BblCOTY rMncoMeTpM~ecKoii n03MLlMM lITMX OT-nO)l(eHMii 0 TOK)l(e XOA npoL\eccoB ~P03MM M AeHYAOLlMM. HMeJl B BMAY oc06eHHble yenoBMII pocnpocTpOHeHMJI OTnO)l(eHMii ApeBHee ceaeponOnbcKoro oneAeHeHMJI, nno-11I0Al> CYBOnKOBcKoro nOOaepbJl He MO)l(eT 6blTb nOK030-TenbHoii AnJl xopOKTepMcTMKM ponM M CTpOTMrpocj)MM OTnO)l(eHMM ceBepononbcKoro oneAeHeHMJI, TOK KOK Bbl-JlBneHHOe lAetb HonM~Me Bcero 2 neAHMKOBblX ropM30HTOB, COOTBeTCTBYlOl1IMX cj)030H, He KoppenMpyeTclI co CMe)l(Hbl·: MM POiiOHOMM.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Mokicza oraz tandety na Pocieiowie, gdzie nabywało się meble do konserwacji — byli Żydzi, którzy mimo całego ryzyka przyjeż- dżali nawet aż ze Lwowa, przywożąc dzieła,

Nad osadami jeziornymi interglacjalu eemskiego znajduj e silO 2-metrOwa war- stwa osadow zlodowacenia polnocnopolskiego (ba/tyckiego)!. Skladaj~ silO

Szereg sUkcesyjny: Betula, Pinus, Ulmus, Fraxinus, Quercus, Alnus, Corylus, TWa, Taxus, Carpinus, Picea, Abies, Pinus, Betula, udzialy poszczeg6lnych takson6w oraz obecnose

Gatunek holarktyczny, w Polsce obecnie bardzo pospo- lity, znany od interglacjału eemskiego do holocenu włącznie.. Vallonia pulehel/a (Miiller)

[r]

Najkrótsze postulaty, wynikające z mojej wypowiedzi zainspirowanej artykułem Teresy Bauman i istniejącą praktyka badawczą, są następujące: należy odróżniać

Celem artykułu jest próba ujęcia istoty grywalizacji jako narzędzia zarządza- nia zaangażowaniem konsumenta.. Rodzajem wykorzystanej metodologii badaw- czej jest analiza literatury

Proces polegał między innymi na rozwoju edukacji, na szerokim do niej dostępie, szczególnie kobiet, które dzięki zdobytym kompetencjom, ale też ofercie rozwijającego się po