POŻEGNANIA Franz Kockel 1934–2015

Franz Kockel 1934–2015

pasji i dociekliwoœci naukowiec, wybitny geolog i tekto-nik, niezwykle zas³u¿ony pracownik Federalnego Instytutu Nauk o Ziemi i Zasobach Naturalnych (BGR). Wyró¿ni³ siê jako skrupulatny badacz budowy geologicznej po³ud-niowej czêœci basenu Europy Œrodkowej, w tym struktur solnych i geologii strukturalnej Niemiec oraz Morza Pó³-nocnego. By³ autorem licznych publikacji, atlasów, map i ksi¹¿ek oraz pasjonuj¹cym wyk³adowc¹. Uhonorowany licznymi wyró¿nieniami i odznaczeniami instytutowymi.

Dr Franz Kockel urodzi³ siê w 1934 r. w Lipsku, by³ synem Carla Walthera Kockela – profesora geologii na uni-wersytetach w Lipsku i Marburgu, w rodzinie o s³owiañ-skich (serbo-³u¿yckich i pols³owiañ-skich) korzeniach. Studiowa³ na uniwersytetach w Marburgu, Fryburgu Bryzgowijskim, Londynie i w Bonn, gdzie w 1960 r. pod kierunkiem prof. R. Brinkmanna uzyska³ doktorat, przedstawiaj¹c rozprawê o stratygrafii i strukturze Kordylliery Betyckiej miêdzy Pruna i Olvera w po³udniowej Hiszpanii. Bezpoœrednio po uzyskaniu promocji doktorskiej, a¿ do przejœcia na emery-turê w 1999 r., Dr Franz Kockel wspó³pracowa³ z Federal-nym Instytutem Badañ o Ziemi w Hanowerze (w dzisiej-szym Federalnym Instytucie Nauk o Ziemi i Zasobach Naturalnych). Ten niestrudzony naukowiec i wytrawny wyk³adowca, ju¿ w czasie emerytury, szczególnie aktyw-nie wspiera³ prace badawcze Federalnego Instytututu w ramach Projektu Gorleben (a¿ do 30.04.2002 r.), jak i Instytutu Geofizyki w Karlsruhe. Dr Franz Kockel jeszcze w czasie pracy w Federalnym Instytucie regularnie od-wiedza³ Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (UAM), bra³ udzia³ w miêdzynarodowych projektach (np. Mapa Tektoniczna SW Brzegu Platformy Wschodniej Europy – IGCP 86), wyg³asza³ zarówno poje-dyncze referaty naukowe, jak i ca³e cykle wyk³adów.

Na Jego dorobek naukowy sk³adaj¹ siê prace doty-cz¹ce geologii strukturalnej, tektoniki oraz kartowania geologicznego Hiszpanii, Grecji (ofiolity strefy Wardaru i Chalkidiki), Ugandy (prekambr) czy Etiopii. Jednak ze szczególnym zainteresowaniem podchodzi³ do badañ nad geologi¹ strukturaln¹ i tektonik¹ Europy Œrodkowej, w tym do regionalnych opracowañ w pó³nocno-zachodnich Niem-czech i miêdzynarodowych projektów nad „trzeciorzê-dem” pó³nocno-zachodniej Europy oraz basenu permsko--triasowego Europy Œrodkowej. Miêdzy innymi, wspól-nie z W. Schottem wspó³redagowa³ Paläogeographischer Atlas der Unterkreide von Nordwestdeutschland (Hannover, 1969), z R. Vinkenem – The Northwest European Tertiary Basin (Hannover, 1988; projekt IGCP, nr 124) i z R. Bald-schuhnem – Geotektonischer Atlas von Nordwest-Deut-schland und dem deutschen Nordsee-Sektor (Hannover, 2001). Dorobek Dr. Franza Kockela jest imponuj¹cy i wszech-stronny – obejmuje ponad 100 artyku³ów, rozdzia³ów ksi¹¿ek, recenzji i in. W 1988 r. zosta³ odznaczony m.in. Medalem Hansa Joachima Martiniego za prace nad Geotektonischer Atlas von Nordwest-Deutschland und dem deutschen Nor-dsee-Sektor przez Federalny Instytut Nauk o Ziemi i Za-sobów Naturalnych. Jego wybitne osi¹gniêcia w dziedzi-nie geologii strukturalnej wyró¿ni³o w 1994 r. Niemieckie

Towarzystwo Nauk o Ziemi (Deutsche Geologische Gesel-schaft, DGG) Medalem Hansa Stillego, a w roku 2000 Holenderskie Towarzystwo Geologiczne (Koninklijk Neder-lands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap) – Meda-lem Van Waterschoot van der Gracht-Penninga. W 2005 r. Niemieckie Towarzystwo Nauk o Ziemi w uznaniu wybit-nych zas³ug za rozwijanie wspó³pracy z krajami Europy Œrodkowej i pañstwami ba³tyckimi uhonorowa³o Go Me-dalem Serge von Bubnoffa.

Jego niezwyk³e osi¹gniêcia dotycz¹ce badañ nad geo-logi¹ strukturaln¹ i tektonik¹, a tak¿e diapirów solnych doceniono równie¿ zagranic¹. W 2000 r. Polskie Towa-rzystwo Geologiczne wyró¿ni³o Dr. Franza Kockela godnoœci¹ cz³onka honorowego, a w 2008 r. Senat UAM w Poznaniu nada³ Mu Medal za zas³ugi dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Dr Franz Kockel razem z U. Frischerem w obszernej monografii zatytu³owanej Der Bremen-Kno-ten im Strukturnetz Nordwest-Deutschlands. Stratigraphie, Paläogeographie, Strukturgeologie (Bremen, 2004) zacy-towa³ szereg prac polskich autorów, m.in. H. Kiersnowskiego, T. Peryta, J. Pokorskiego, R. Wagnera, A. Fija³kowskiej i T. Or³owskiej-Zwoliñskiej. Dr Franz Kockel utrzymywa³ przyjacielskie kontakty z grup¹ badaczy starszego pokole-nia, przede wszystkim z prof. dr. J. Znosko i œp. prof. R. Dadlezem z PIG-PIB, œp. prof. dr hab. J. G³azkiem z UAM. Z ogromnym entuzjazmem i ¿yczliwoœci¹ nawi¹zywa³ kon-takty z polskimi geologami m³odszej generacji, wspieraj¹c ich i dziel¹c siê z nimi swoim doœwiadczeniem w czasie wyk³adów, kursów i æwiczeñ terenowych.

Dr Franz Kockel mia³ niezwyk³y dar wyk³adowcy, za-chwyca³ starannym przygotowaniem i œwietn¹ dykcj¹. Jednak g³êbok¹ potrzeb¹ Jego serca by³o pogodzenie i po³¹czenie wiedzy oraz doœwiadczeñ wypracowanych przez specjalis-tów z Zachodniej, Œrodkowej i Wschodniej Europy, bo takie dzia³anie jest kluczem do zrozumienia kompleksowej budowy geologicznej Europy. Ten niezwyk³y cz³owiek, pracuj¹cy na rzecz porozumienia specjalistów nauk geologicznych, kierowa³ siê zasad¹ – „Geologiê mo¿na zrozumieæ tylko ca³oœciowo”.

Pogrzeb Dr. Franza Kockela odby³ siê 12 kwietnia 2015 roku. W ceremonii, oprócz rodziny Zmar³ego, uczest-niczyli wspó³pracownicy i przyjaciele z Federalnego Insty-tutu Nauk o Ziemi i Zasobach Naturalnych.

Jolanta Kus, Simone Röhling & Heinz-Gerd Röhling 328