I.
TREŚĆ
ZESZYT
TABLICE
1. WARSZTAT SI ANISŁAWA STWOSZA. Portret króla Jana Olbrachta z tryptyku rzeźbionego.
Kraków. Katedra.
2. JAN SUESS Z KULMBACHU. Nawrócenie św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Kraków. Kościół
N. P. Maryi.
3. JAN SUESS Z KULMBACHU. Św. Katarzyna Aleksandryjska w więzieniu rozmawia z cesa
rzową. Kraków. Kościół N. P. Maryi.
4. JAN SUESS Z KULMBACHU. Pogrzeb św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Kraków. Kościół
N. P. Maryi.
5. PASTORAŁ OPATA JANA PONĘTOWSKIEGO. Kraków. Biblioteka Jagiellońska.
V
TEKST
JULIAN PAGACZEWSKI. Jan z Kulmbachu. Rycina w tekście: Grupa patrycyuszek z obrazu
Jana z Kulmbachu, przedstawiającego Śmierć św. Jana Ewangelisty. Kraków. Kościół
N. P. Maryi.
NASTĘPNY ZESZYT ZAWIERAĆ BĘDZIE:
WARSZTAT STANISŁAWA STWOSZA. Głowa św. Stanisława. Fragment tryptyku rzeźbionego
w katedrze krakowskiej.
STANISŁAW STWOSZ. Złożenie św. Stanisława do grobu. Predella ołtarza św. Stanisława.
Kraków, Kościół N. P. Maryi.
JAKÓB VAN DER HEYDEN (podług Rubensa). Portret króla Władysława IV. Miedzioryt. Kra
ków. Muzeum Narodowe.
PITTONI. Zwiastowanie. Kraków. Kościół N. P. Maryi.
KIELICH Z POCZĄTKU XVI WIEKU. Wieliczka. Kościół parafialny.
TEKST
FELIKS KOPERA. Wit Stwosz.
Zmiany zastrzeżone.
z futrzanym , kołnierzem Na p iersiach złoty łańcuch dygnitarza. Bardzo być może, że m am y p rzed sobą p o rtre ty fun d ato ró w try p ty k u , m ianow icie Jana Bo- nera, w ielkorządzcę krakow skiego i jego żonę, W głębi siedzi strażnik więzienny, w zbroi i z halabardą. Obraz ten należy do cyklu 8 obrazów ze scenam i z życia św. K atarzyny A leksandryjskiej, które niegdyś tw orzyły try p ty k fundow any przez Jana B onera do kaplicy św. Jana C hrzciciela w kościele N. P. Maryi w K rakow ie.
Ą
JAN SUESS
Z
KULMBACHU
** (ur. 1476 (?) r. w K ulm bachu, zm arł 1522 r.).
Pogrzeb św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Kraków . Kościół N. P. Maryi.
Na drzew ie pow leczonem cienką w arstw ą kredy. T echnika p ośrednia pom iędzy olejną a alla tempera.
W ys. 1*18 m., szer. 0*62 m.
Jest to ósmy i ostatni obraz cyklu, o d tw arzają cego sceny z życia św. K atarzyny A leksandryjskiej. Ciało św iętej m ęczennicy ubran e w p u rp u rę i na b ia łym całunie złożone — unoszą aniołow ie w p rzestw o rza. Daleką drogę przebyli; teraz opuszczają się na m artw ą, skałam i otoczoną dolinę, by ciało Świętej złożyć w sarkofagu. Dwaj aniołow ie ścielą posłanie w grobie, a trzeci już z daleka w yciąga ram iona ku ciału św. K atarzyny, by je złożj^ć na w ieczny spoczy nek. K oloryt jasny, srebrzyst}r, tęczow juni blaskam i rozśw iecony, podnosi nastrój tej ślicznej i rzew nej sceny, k tó ra je st epilogiem w strząsającego dram atu. Na p raw o na suchym pniu drzew a w isi tablica a na niej p rzy b ita k a rta z m onogram em K ulm bacha i uszko dzonym napisem : HANC • DIVE *VIRGINIS • KATHE-BIN E' ’ H ISTO R IA M IO H A N N ES ...ENSIS • CIVIS • FACIEBAT • ANNO • DNI • 1515.
PASTORAŁ
JANA PONĘTOWSKIEGO,
opata gradzieckiego na M orawach. Kraków . Biblioteka Jagiellońska.
Haft naklejony na drzew ie. Wys. od laski 0*33 m., śred n ica kabłąka 019 m.
P asto rał ten je st n ader interesującym zabytkiem h aftarstw a renesansow ego drugiej połow y XVI w. Należał do Jana Ponętow skiego, opata gradzieckiego na M orawach, syna Stanisław a i D oroty B orzysław skiej.
Ponętow ski ogłosił różne dzieła w ierszem i prozą, ważne dla h isto ry i w ew nętrznego stanu k ra ju i jego urządzeń: 1) Sejm w alny koronny lubelski 1569 r. 2) Komentarz krótki rzeczy pospolity eh sejmowych, p a
mięci godnych, roku 1569 uczyniony. 3) Interregnum tj. królestwo bez króla ja k o teraz u nas w Polszczę lata Bożego 1572. 4) Deliberacya o spótku i zw iązku korony polskiej z p a n y chrześcijańskimi przeciwko Turkom.
Jako opat gradziecld w y restau ro w ał tam tejszy kościół i klasztor. Bliższe szczegóły jego życia są nieznane, zdaje się jednak, że była to pod kulturalnym w zglę dem postać bardzo interesująca.
D rew niany p asto rał oklejony jest złotogłow iem , na którym w ydobyto zapom ocą złotego sznureczka, naszytego na tło, piękny późnorenesansow y w zór en
relief. W celu ożyw ienia h aftu zastosow ano gdzienie
gdzie jed w ab czerw ony, zielony i niebieski, paciorki ciem no-niebieskie oraz w ypukłe m etalow e rozetki. Na lasce w zór o m otyw ach łuski, w yszyty złotym sznureczkiem . P asto rał ozdobiony je st czterem a h e r bam i: Leszczyc, Lis, P o ray i Ogończyk. H erbem L e szczy c pieczętow ali się Ponętow scy, Lis je st h erb em babki opata, z dom u R udnickiej, żony W incentego Ponętow skiego, h e rb y P oray i Ogończyk należą ^zape w ne do m atki i p rababki opata. P asto rał ten oraz infuła, rów nież pam iątka po Janie Ponętow skim , uży w ane są każdego roku do dekoracyi katafalku w ko ściele św. Anny podczas mszy żałobnej za dobrodzie jów U niw ersy tetu Jagiellońskiego.
KRAKÓW
Katedra.
X V I WIEK
Krakowska rzeźba
W ARSZTAT STANISŁAW A STW OSZA
Głowa króla Jana Olbrachta.
Fragment tryptyku przedstawiającego Ukrzyżowanie.
Drzewo polichromowane. Wielkość nieco mniejsza od oryginału.
K R A K Ó W
Kościół N. P. Maryi.
X V I WIEK
Malarstwo niemieckie w Polsce.
JAN Z KULMBACHU
Nawrócenie św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
K R A K Ó W
Kościół N. P. Maryi.
X V I WIEK
Malarstwo niemieckie w Polsce.
JAN Z KULMBACHU
Św. Katarzyna Aleksandryjska w więzieniu rozmawia z cesarzową.
Na drzewie. W ys. i , 1 8 m., szer. 0,62 m.
K R A K Ó W
Kościół N. P. Maryi.
X V I WIEK
Malarstwo niemieckie w Polsce.
JAN Z KULMBACHU
Pogrzeb św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
K R A K Ó W
Biblioteka Jagiellońska.
X V I WIEK
Hafciarstwo renesansowe.
Pastorał opata Jana Ponętowskiego.
Wysokość od laski 0,35 m.
