Marek Gumkowski
"Literatura polska lat 1876-1902 a
inspiracja Emila Zoli. Studia", Janina
Kulczycka-Saloni, Wrocław 1974 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 18/2 (56), 177
. I I ) KULCZYCKA-SALONI Janinaj Literatu ra polska la t 1876-1902 a in sp iracja Emila Z o li. Studia. Wrocław 1974, O ss., ss. 336, n lb. 1, z ł 6 0 .- ■
Badając źródła i dzieje prądu naturalistycznego w p o l sk iej lite ra tu rz e autorka wiele miejsca poświęciła rec e p c ji dorobku literack iego Z o li w Polsce, oraz stosunkowi krytyków i czytelników polskich do autora "Germinalu". Punktem kulmi nacyjnym zainteresowania tym pisarzem w Królestwie była "wielka b a ta lia o Zolę", prowadzona w p rasie na przełomie la t siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Autorka omawia ponadto lite ra c k ie odbicie prądu naturalistycznego w p o lsk ie j u y ś li o lite ra tu rz e i sztuce oraz w prozie "małych naturalistów " (iy g a s iń s k i, Gruszecki) i "w ielkich re a listó w " (Sienkie wicz, Orzeszkowa, P ru s).
HP/56/31 M.G.
( I I ) KUPLOWSKI M ikołaj: Franko i Prus - próba z b liże n ia . "Przegląd Humanistyczny" 1974 nr 10 s. 51-61.
Autor wskazuje punkty styczne w tematyce twórczości i stanowisku światopoglądowym obu twórców. Podkreśla wspólny im, krytyczny stosunek do dziedzictwa kultury szlach eck iej, wyrażający s ię w opowiadaniach o tematyce ludowej; podkreśla negatywny stosunek obu pisarzy do sztuki modernistycznej i przekonanie o społecznym posłannictwie lit e r a t u r y , zwracając przy tym uwagę na dzielące ich różn ice, wynikające z radyka lizmu rewolucyjnego Franki i ewolucjonizmu Prusa. Referuje też wzajemne sądy pisarzy o ich twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem dokonanej przez Frankę analizy "Placówki" Prusa.
