Elżbieta Jaworska
Stanisława Brzozowskiego "Legenda
Młodej Polski na tle epoki", Cezary
Rowiński, Wrocław 1975 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/1 (59), 215
(I i) R O W IŃ SKI C e z a r y : S ta n is ła w a B r z o z o w sk ie g o "L e g e n d a M łodej P o ls k i" n a tle e p o k i. W rocław 1 975, O s s . , s s . 2 3 9 , Kom itet N auk o L it e r a t u r z e P o l s k i e j. R o z p ra w y L it e r a c k ie , z ł 4 0 ,
-P i s a n a w la ta c h 1 9 0 6 -1 9 0 9 "L e g e n d a M łodej -P o ls k i" stan ow i k lu c z o w ą p o z y c ję w d orob k u in telek tu aln ym B rz o z o w sk ie g o , Z ało ż e n ie m p r a c y je s t trak to w an ie m y śli te j k s ią ż k i w k a te g o r ia c h id e o lo g ic z n y c h , a n ic k r y ty c z n o lite r a c k ic h lub filo z o fic z n y c h . A utor o d cin a się od r o z p a tr y w a n ia a k tu a ln o śc i id e o lo g ii B rz o z o w sk ie g o w o d n ie sie n iu do c z a só w po d r u g ie j w ojnie św ia to w e j. A n a liz a "L e g e n d y " d o ty c z y n a stę p u ją c y c h p r o b le m ów: sto su n k u do tr a d y c ji m y śli e u r o p e js k ie j i m ark siz m u , do ro m a n ty zmu p o ls k ie g o , o b r a z u lit e r a t u r y m odernizm u p o lsk ie g o i w zorów n a r o d o wych ku ltu r e u r o p e jsk ic h p rz e d sta w io n y ch p r z e z B r z o z o w sk ie g o . W Z a ko ń czen iu p o lem izu je au to r z p rop on o w an ą p r z e z K a z im ie rz a Wykę in t e r p r e t a c ją p o ję c ia str u k tu r y u B r z o z o w sk ie g o ,
B P / 5 9 / 7 7 . ... T
(II) SA W ICKI S t e f a n : " T y r t e u s z W ielki" N o rw id a . " T e k s t y " 1975 n r 3 s . 5 4 -6 7 .
P o s t a ć T y r t e u s z a , w ażny elem en t e u r o p e js k ie j p am ięci z b io r o w e j, fu n k cjo n u je w n ie j jak o sym bol p o ety ak ty w n ego, p o e ty -p rz y w ó d c y n a r o d u . W lit e r a t u r z e p o ls k ie j p o e z ja t y r t e js k a sz c z e g ó ln ie żywo r o z w ija ł a
s ię w c z a s i e z a b o ró w . Pojm ow ano ją jak o z a rz e w ie buntu; je j c e le m b y ło p odtrzym yw an ie tr a d y c ji n aro d u w o ln ego , św iad om ego sw ej is t o t y . Do mi tu o T y r te u s z u o d w ołał s ię w swoim niedokończonym d ra m a c ie N o rw id . P o e ta d ok on ał m o d y fik a cji p o d a n ia , d z ię k i czenru m ożna o d c z3rtać utw ór ja k o "p o d w aż en ie m itu ty r t e js k ie g o / . . . / , jak o p ró b ę polem iki z je g o se n se m sym bolicznjnn / . . . / " . Wódz S p a r ta n św iadom ie d ecydu je s ię n a p o n ie sie n ie k l ę s k i, p o n iew aż w ie , że "p rz e g ry w a ją c , z w y cię z a d la p r z y s z ł o ś c i , d la lo g ik i p r o c e s u h is t o r y c z n e g o " . T a k a in t e r p r e t a c ja n a r z u c a z e sta w ie n ie utw oru N o rw id a z dram atem D iirren m atta "R ornulus W ie lk i", o b a j w odzow ie p r e z e n tu ją bow iem podobn ą św iad o m o ść p ro c e só w d z i e jo w y ch . A n a liz ę r e i n t e r p r e t a c ji mitu o T y r te u sz u zam yka au to r arty k u łu uwnagami o w y staw ien iach te a tr a ln y c h te g o u tw o ru .
