WSTĘP DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2003 ROK GRUPY KAPITAŁOWEJ SPÓŁKI AKCYJNEJ POLNORD W GDAŃSKU
Forma prawna oraz podstawowy przedmiot działalności spółki dominującej.
POLNORD S.A. jest spółką akcyjną, posiadającą osobowość prawną zgodnie z przepisami prawa polskiego.
Podstawowym przedmiotem działalności jest budownictwo ogólne i inżynieria lądowa (EKD 4521).
Spółka została zarejestrowana w Sądzie Rejonowym w Gdańsku XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000041271.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe prezentowane jest za okres od 01.01.2003r. do 31.12.2003r., porównywalne skonsolidowane dane finansowe za okres od 01.01.2002r. do 31.12.2002r.
Skład osobowy Zarządu Spółki na dzień 31.12.2003r.:
1) Andrzej UBERTOWSKI - Prezes Zarządu 2) Andrzej GAWRYCHOWSKI - Członek Zarządu 3) Wiesław RACZYŃSKI - Członek Zarządu
4) Paweł JUDA - Członek Zarządu
5) Piotr SUSŁO - Członek Zarządu Skład osobowy Rady Nadzorczej:
1) Andrzej PODGÓRSKI - Przewodniczący Rady Nadzorczej
2) Wojciech GRZYBOWSKI - Z-ca Przewodniczącego - Sekretarz Rady Nadzorczej 3) Zbigniew Wojciech OKOŃSKI - Członek Rady Nadzorczej
4) Szymon OŻÓG - Członek Rady Nadzorczej 5) Andrzej PIETRASZKO - Członek Rady Nadzorczej 6) Barbara RATNICKA-KICZKO - Członek Rady Nadzorczej 7) Ilona WOŁYNIEC - Członek Rady Nadzorczej
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera dane łączne wchodzących w skład spółki oddziałów sporządzających samodzielnie sprawozdania finansowe:
- Oddział w Eschborn w RFN - Oddział w Elblągu
- Oddział w Warszawie (od 19.12.2003r.)
- Oddział Opole w Brzeziu koło Opola (od 19.12.2003r.) - Oddział BPUH w Opolu (od 19.12.2003r.)
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej w dającej się przewidzieć przyszłości. Nie występują okoliczności mogące wskazywać na zagrożenie
kontynuacji działalności.
Skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym za 2003 rok zostały objęte następujące spółki:
1) POLNORD-DOM Sp. z o.o. - metodą pełną
a/ siedziba spółki - Gdańsk
b/ podstawowy przedmiot działalności - budowa i sprzedaż mieszkań 2) Lubelskie Przedsiębiorstwo Budowlane Sp.
z o.o.
- metodą pełną
a/ siedziba spółki - Lublin
b/ podstawowy przedmiot działalności - usługi budowlano-montażowe 3) Przedsiębiorstwo Projektowo-Techniczne
"PROMOR" Sp. z o.o. - metodą pełną
a/ siedziba spółki - Gdańsk
b/ podstawowy przedmiot działalności - projektowanie budowlane i technologiczne oraz wynajmowanie pomieszczeń
4) Energetyczne Projekty i Doradztwo Sp. z o.o.
- metodą praw własności
a/ siedziba spółki - Warszawa
b/ podstawowy przedmiot działalności - projektowanie budowlane i doradztwo w zakresie działalności gospodarczej i zarządzania
5) Energetyka i Technika Grzewcza
"TERMALL" Sp. z o.o.
- metodą praw własności
a/ siedziba spółki - Bełchatów
b/ podstawowy przedmiot działalności - produkcja maszyn specjalnego przeznaczenia
W 2003 roku zostały sprzedane akcje Gdańskich Instalacjach Sanitarnych GIS S.A., w związku z czym spółka ta została wyłączona z konsolidacji metodą pełną, a wynik na sprzedaży został uwzględniony w sprawozdaniu skonsolidowanym ustalony metodą praw własności.
W POLNORD-DOM Sp. z o.o., POLNORD S.A. posiadał na dzień 01.01.2003r. 13.427 udziałów w cenie nominalnej 1.000,- zł każdy o wartości nominalnej 13.427.000,- zł, co stanowi 100% kapitału Spółki.
Kapitał Spółki został objęty przez POLNORD S.A. w cenie nominalnej wkładami pieniężnymi i niepieniężnymi. W 2003r. POLNORD S.A. przekazał aportem grunty w zamian za udziały Spółki w wysokości 14.000.000 zł. Na dzień 31.12.2003r. POLNORD S.A. posiada w POLNORD-DOM Sp. z o.o.
27.487 udziałów w cenie nominalnej 1.000,- zł każdy o wartości nominalnej 27.487.000,- zł, co stanowi 100% kapitału Spółki.
W wyniku połączenia w dniu 19.12.2003r. POLNORD S.A. z B.E. ENERGOBUDOWA S.A. POLNORD S.A. przejął dotychczasowe spółki powiązane od B.E. ENERGOBUDOWA S.A.
W Lubelskim Przedsiębiorstwie Budowlanym Sp. z o.o. POLNORD S.A. posiada 99,97% udziałów, tj 29.962 udziały w wartości nominalnej 100,10 zł każdy, o wartości łącznej 2.999.199,20 zł.
W Przedsiębiorstwie Projektowo-Technicznym "PROMOR" Sp. z o.o. POLNORD S.A. posiada 100%
udziałów w wartości nominalnej 200.000,- zł (400 udziałów po 500,- zł każdy).
Lubelskie Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. oraz Przedsiębiorstwo Projektowo-Techniczne
"PROMOR" Sp. z o.o. zostały objęte konsolidacją metodą pełną, ponieważ jednak zależność tych spółek powstała w dniu 19.12.2003r., przychody i koszty po tym dniu uznano za nieistotne dla grupy kapitałowej i nie uwzględniono ich w rachunku zysków i strat Grupy Kapitałowej POLNORD.
Metodą praw własności objęto dwie spółki również przejęte 19.12.2003r.
W spółce Energetyczne Projekty i Doradztwo Sp. z o.o. posiada 142.500,- zł udziałów w wartości nominalnej, co stanowi 28,50% kapitału.
W spółce Energetyka i Technika Grzewcza "TERMALL" Sp. z o.o. POLNORD S.A. posiada 90.000,- zł udziałów w wartości nominalnej, co stanowi 60,0% kapitału. Spółka ta została sprzedana w kwietniu 2004r., w związku z powyższym została objęta w sprawozdaniu skonsolidowanym metodą praw własności, a nie
metodą pełną.
Pozostałe spółki zależne i stowarzyszone, których udziały posiada POLNORD S.A. nie zostały objęte konsolidacją ze względu na zbyt małe obroty bądź ich brak (Spółki nie podjęły działalności lub są w fazie organizacji).
Spółki wyłączone z konsolidacji:
Lp. Nazwa spółki % posiadanego kapitału
Suma Bilansowa
%sumy bilansowej jednostki dominującej
Wartość przychodów i przych.fin.
% przychodów jednostki dominującej 1. POLNORD-Wydawnictwo
OSKAR Sp. z o.o.
100,0 577 136,68 0,21 326 284,31 0,11 2. HYDROSSPOL Sp. z o.o. 30,0 180 384,51 0,06 158 231,81 0,05 3. Pomorskie Biuro Projektów
GEL Sp.z o.o.
51,5 830 803,00 0,30 1 676 853,20 0,57 4. PMK Bau - und
Baubetreuungs GmbH 60,0 78 762,93 0,03 0,00 0,00
5. Osiedle Zielone Sp.z o.o. w likwidacji
36,1 1 920 384,37
0,69 202 277,87 0,07 6. Osiedle Zielone
Nieruchomości Sp. z o.o.
(zależność pośrednia)
100,0 349 069,63 0,12 797 620,57 0,27
7. Energobudowa INVEST Sp. z o.o.
100,0 spółka nie rozpoczęła działalności 8. Energobudowa OPOLE Sp.
z o.o.
100,0 646 359,90 0,23 607,47 0,00
9. Energobudowa
POŁUDNIE Sp. z o.o.
100,0 209 964,44 0,07 6 129,14 0,00 10. Agencja Rozwoju Polsko-
Amerykańskiej Współpracy Regionalnej Opole - Toledo Sp. z o.o.
28,85 spółka nie prowadzi działalności
11. Poilen Sp. z o.o. 24,91 5 600,94 0,00 811,47 0,00
W przedstawionym sprawozdaniu finansowym nie dokonano korekt wynikających z zastrzeżeń w opiniach podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego za lata poprzednie. Zastrzeżeń takich nie było.
Stosowane zasady rachunkowości, wyceny aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów.
Podstawą prawną prowadzenia ksiąg jest Ustawa o Rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku, Polityka Rachunkowości Spółki, Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku oraz Kodeks Spółek Handlowych.
Wartości niematerialne i prawne wyceniane są według cen nabycia. Przyjęty okres amortyzacji
oprogramowania komputerowego wynosi 3 lata, natomiast prac rozwojowych oraz pozostałych wartości niematerialnych i prawnych - 5 lat. Strukturę wartości niematerialnych i prawnych oraz zmiany zaistniałe w 2003 r. zaprezentowano w Nocie nr 1.
Wartość początkowa środków trwałych ustalana jest w wysokości ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i podlega podwyższeniu o wartość nakładów poniesionych na ich ulepszenie. Przyjęto zasadę dokonywania
odpisów amortyzacyjnych metodą liniową, przy czym dla niektórych grup środków trwałych stosuje się metodę liniową ze współczynnikami, i tak:
• dla środków transportu używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych zastosowano współczynnik podwyższenia stawki podstawowej 1,4
• dla maszyn i urządzeń z grup 4 i 5 poddanych szybkiemu postępowi technicznemu zastosowano współczynnik podwyższenia stawki podstawowej 2.
W okresie od 01.01.2003 do 31.12.2003 amortyzacja nieplanowana wystąpiła w wysokości 10 tys. zł.
Strukturę rzeczowego majątku trwałego oraz ruchy środków trwałych zaprezentowano w Nocie nr 2.
Środki trwałe w budowie wyceniane są według cen nabycia. Do kosztów środków trwałych w budowie w 2003 roku zaliczono kontynuację budowy budynku biurowego w Oddziale w Elblągu, modernizację hali produkcyjnej, ogrodzenie terenu, modernizację placu składowego.
Na inwestycje długoterminowe składają się inwestycje w nieruchomości oraz długoterminowe aktywa finansowe, stanowiące udziały i akcje nabyte w celach niehandlowych. Wycenia się je według cen nabycia pomniejszonych o odpisy spowodowane trwałą utratą wartości. W skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym nie ujęto tych jednostek podporządkowanych, których łączny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest nieistotny. Wartość udziałów i akcji została wyceniona w cenach nabycia pomniejszonych o odpisy spowodowane trwałą utratą wartości.
Strukturę długoterminowych aktywów finansowych oraz zmiany zaprezentowano w nocie nr 5.
Należności i zobowiązania wycenia się w kwotach wymagających zapłaty, a w raporcie finansowym wykazuje się je w wartości netto pomniejszonej o odpisy aktualizujące. Z normalnym tokiem sprzedaży związane są należności w przedziale czasowym od 1 miesiąca do 3 miesięcy, w szczególnych przypadkach do 6 miesięcy. Należności przeterminowane na 31.12.2003r. występują w kwocie 37.034 tys. zł, z czego należności sporne w kwocie 508 tys. zł. Na należności sporne utworzono rezerwę. Należności
długoterminowe przedstawiono w Nocie nr 4, natomiast należności krótkoterminowe w Nocie nr 8.
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe stanowią aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Zaprezentowane zostały w Nocie nr 5
Zapasy stanowią:
- wyroby gotowe
- półprodukty i produkcja w toku - materiały
- towary
- zaliczki na poczet dostaw.
Przychody i rozchody wyrobów gotowych ewidencjonowane są wg planowanych kosztów wytworzenia, a występujące odchylenia rozlicza się na koniec okresu sprawozdawczego proporcjonalnie do ilości
rozchodowanych wyrobów. Rozchód magazynowy obliczany jest wg zasady FIFO. Wycena wg rzeczywistych technicznych kosztów wytworzenia nie jest wyższa od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto.
Zapasy produkcji nie zakończonej wyceniane są w wysokości technicznych kosztów wytworzenia z uwzględnieniem zaawansowania wykonania produkcji.
Przychody i rozchody materiałów ewidencjonowane są wg cen ewidencyjnych, a materiały przeznaczone bezpośrednio do produkcji wg rzeczywistych cen zakupu. Występujące odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów rozlicza się na koniec okresu sprawozdawczego proporcjonalnie do ilości rozchodowanych materiałów. Rozchód magazynowy obliczany jest wg zasady FIFO.
Przychody i rozchody towarów ewidencjonowane są wg cen nabycia. Rozchód magazynowy obliczany jest
wg zasady FIFO. Zapasy materiałów i towarów wyceniane są z zachowaniem zasad ostrożnej wyceny, w cenach nie wyższych niż możliwe do uzyskania ceny sprzedaży.
Zaliczki na poczet dostaw wyceniane są w wartości nominalnej.
Strukturę zapasów zaprezentowano w Nocie nr 7.
Środki pieniężne w walutach obcych na dzień bilansowy wycenia się po kursie kupna stosowanym na dzień bilansowy dla danej waluty przez bank, z któregu usług Spółka korzysta. Strukturę środków pieniężnych i innych aktywów finansowych przedstawiono w Nocie nr 10.
Rozliczanie krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych dokonywane jest zgodnie z upływem czasu i okresów, których te rozliczenia dotyczą. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe zaprezentowano w Nocie nr 11.
Kapitał własny spółki stanowią kapitały tworzone zgodnie z obowiązującym prawem.
Kapitał podstawowy wykazany jest w wartości nominalnej, w wysokości zgodnej ze statutem spółki oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.
Kapitał zapasowy oraz pozostałe kapitały rezerwowe tworzone są zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz statutem spółki. Strukturę kapitału zapasowego oraz zaistniałe zmiany, a także pozostałe kapitały rezerwowe zaprezentowano w Nocie nr 15 i 16 i 17.
Rezerwy tworzone przez grupę kapitałową obejmują:
• odroczony podatek dochodowy wynikający z przejściowych różnic pomiędzy wartością księgową a wartością podatkową aktywów oraz pasywów,
• rezerwy ryczałtowe na należności oraz roboty poprawkowe wynikające z przepisów prawa niemieckiego, a tworzone w oddziale spółki w RFN,
• rezerwy na roboty poprawkowe,
• rezerwy na wynagrodzenia i nagrody
• rezerwy na urlopy
• rezerwy na odprawy emerytalne,
• rezerwy na nagrody jubileuszowe.
Rezerwy zaprezentowano w Nocie nr 21.
Strukturę zobowiązań długoterminowych i krótkoterminowych przedstawiono w Notach nr 22 i 23.
Przychodem ze sprzedaży jest kwota należna od odbiorcy, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług. Za moment sprzedaży spółka przyjmuje datę wykonania usługi lub przekazania odbiorcy produktów (protokół zdawczo-odbiorczy), zgodnie z warunkami określonymi w umowach. W przypadku kontraktów długoterminowych przychody ustalane są proporcjonalnie do stopnia zaawansowania robót. W Oddziale w Eschborn kontrakty, które nie zostały zakończone w 2003 roku zamykają się na dzień 31.12.2003 r.
wynikiem zero.W POLNORD-DOM Sp. z o.o., którego podstawowym rodzajem działalności jest sprzedaż lokali w budynkach mieszkalnych, momentem wystąpienia przychodu jest data wydania lokalu
potwierdzona podpisami sprzedającego i kupującego na protokole odbioru. Zgodnie z zasadą
współmierności przychodów i kosztów z tą samą datą rozliczany jest koszt wydanego produktu, ustalany na podstawie kosztu wytworzenia według proporcji powierzchni użytkowej wydanego lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku lub wartością według ceny nabycia wydanego towaru, jeżeli został on zakupiony w celu jego odsprzedaży.
Do pozostałych przychodów operacyjnych spółka zalicza przychody nie związane bezpośrednio ze zwykłą działalnością, a wywierające wpływ na wynik finansowy.
Przychody finansowe to zaistniałe w spółce operacje finansowe, takie jak:
- należne odsetki od należności,
- należne odsetki od lokat i rachunków bankowych, - dodatnie różnice kursowe
- zyski ze zbycia papierów wartościowych.
Przychody zaprezentowano w Notach 27, 28, 30 i 32.
Spółka prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym. Stosowany system przetwarzania danych pozwala uzyskać wariant porównawczy i kalkulacyjny rachunku zysków i strat.
Spółka nie ewidencjonuje oddzielnie kosztów sprzedaży, gdyż przy sprzedaży robót budowlano-
montażowych takich kosztów nie ma, a w pozostałych przypadkach są mało istotne i odnoszone do kosztów ogólnych.
Do kosztów operacji finansowych spółka zalicza między innymi:
- odsetki od kredytów i pożyczek,
- odsetki zwłoki w regulowaniu zobowiązań, - ujemne różnice kursowe
- straty ze zbycia papierów wartościowych.
Koszty według rodzaju zaprezentowano w Nocie nr 26, natomiast pozostałe koszty operacyjne i pozostałe koszty finansowe w Notach nr 28 i 30.
Wszystkie zdarzenia powstające poza normalnym tokiem działalności spółki ujęte zostały w pozycji straty i zyski nadzwyczajne. W okresie od 01.01.2003 do 31.12.2003 powstałe straty wynikły ze zdarzeń losowych, a zyski nadzwyczajne stanowią odszkodowania uzyskane od ubezpieczycieli. Zyski i straty nadzwyczajne przedstawiono w Notach nr 32 i 33.
Obowiązkowym obciążeniem wyniku finansowego jest podatek dochodowy od osób prawnych, składający się z części bieżącej obliczonej zgodnie z Ustawą z dnia 15 lutego 1992 roku oraz z części odroczonej wynikającej z przejściowych różnic pomiędzy wartością bilansową a podatkową aktywów i pasywów.
Różnice pomiędzy wynikiem finansowym, a podstawą do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych przedstawiono w Nocie nr 34. Spółka tworzy rezerwy na podatek dochodowy. W przypadku rezerwy dodatniej ujmowana jest ona w pasywach w pozycji "Rezerwy", natomiast rezerwa ujemna ujmowana jest w aktywach w pozycji "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego".
Informacje pozostałe:
Przychody netto ze sprzedaży produktów oraz zysk na działalności operacyjnej, zysk brutto i netto oraz przepływy pieniężne przeliczone zostały na EURO według kursu średniego wyliczonego z dwunastu kursów ogłoszonych przez NBP na ostatni dzień każdego miesiąca 2003 roku (EURO = 4,4474 PLN).
Aktywa oraz kapitał własny przeliczone zostały na EURO po kursie na dzień 31.12.2003r. (EURO = 4,7170 PLN). Analogicznie kursy za 2002 rok wynosiły - kurs średni z dwunastu miesięcy EURO = 3,8697 PLN, kurs na dzień 31.12.2002r. EURO = 4,0202 PLN.
Informacja o istotnych różnicach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości pomiędzy Polskimi Zasadami Rachunkowości(PZR) a Miedzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finanowej (MSSF:
1. Kontrakty długoterminowe
- Okres realizacji powyżej 6 miesięcy - według Polskich Zasad Rachunkowości wyceniane są zgodnie z
zaawansowaniem robót.
- pozostałe kontrakty wyceniane są metodą wystawionych faktur zarówno sprzedaży jak kosztowych.
W MSSF taki próg nie istnieje, a więc wszystkie kontrakty wyceniane są metodą zaawansowania robót.
2. Przeszacowanie majątku do wartości godziwej - polskie przedsiębiorstwa zobowiązane są do
dokonywania przeszacowania wartości środków trwałych zgodnie z odrębnymi przepisami. Ostatnie przeszacowanie zostało dokonane na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów w celu
odzwierciedlenia skutków inflacji. Wynik z przeszacowania jest księgowany w pozostałe kapitały z aktualizacji wyceny i nie podlega podziałowi. Przeszacowanie dokonane w oparciu o załączone wskaźniki, takie jakie były stosowane powszechnie w Polsce, nie jest generalnie zgodne z MSSF. W sprawozdaniu zgodnym z MSSF preferowane rozwiązanie zakłada, iż środki trwałe są wyceniane według cen nabycia z uwzględnieniem późniejszych odpisów amortyzacyjnych. Alternatywne
rozwiązanie dopuszczalne przez MSSF zakłada, iż mogą być ujmowane wg wartości przeszacowanej do wartości godziwej na dzień dokonania przeszacowania z uwzględnieniem późniejszych odpisów
amortyzacyjnych.
