• Nie Znaleziono Wyników

Wpływ własności geomechanicznych górotworu i głębokości na kształtowanie się zasięgu wpływów eksploatacji górniczej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Wpływ własności geomechanicznych górotworu i głębokości na kształtowanie się zasięgu wpływów eksploatacji górniczej"

Copied!
11
0
0

Pełen tekst

(1)

Z E S Z Y T Y N A U K O W E P O L I T E C H N I K I Ś L Ą S K I E J S e r i a : G Ó R N I C T W O z. 145

1987 Nr kol. 885

M i r o s ł a w C H U D E K H e nryk K L E T A

W P Ł Y W W Ł A S N O Ś C I G E O M E C H A N I C Z N Y C H G Ó R O T W O R U I G Ł Ę B O K O Ś C I N A K S Z T A Ł T O W A N I E SIĘ Z A SI Ę GU W P Ł Y W Ó W E K S P L O A T A C J I G Ó R N I C Z E J

S t r e s z c z e n i e . W pracy o m ó w i o n o w p ł y w w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h i g ł ę b o k o ś c i e k s p l o a t a c j i na k s z t a ł t o w a n i e s i ę d e f o r m a c j i p o w i e r z ­ chni terenu. Na p o d s t a w i e t e or i i M. C h u d k a - L. S t e f a ń s k i e g o p r o g n o ­ z o w a n i a w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ór n i c ze j na p o w i e r z c h n i ę , u w z g l ę d n i a - jęc.ę m e c h a n i z m d e f o r m a c j i g ó r o t w o r u o w a r s t w o w e j b u d o w i e , p r z e d s t a ­ w i o n o w p ł y w średniej w y t r z y m a ł o ś c i m a s y w u s k a l n e g o i g ł ę b o k o ś c i e k s ­ pl o a t a c j i na k s z t a ł t o w a n i e s i ę z a s i ę g u w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ó r n i ­ czej.

B i o r ę c pod uwagę, że w i e l k o ś ć w y e k s p l o a t o w a n e j p o w i e r z c h n i p o ­ kładu ma i s tot ny w p ł y w na w i e l k o ś ć i r o z k ł a d p o s z c z e g ó l n y c h w s k a ź ­ n i k ó w d e f o r m a c j i oraz, że j e d n y m z w a r u n k ó w m i n i m a l i z u j ę c y c h d e f o r ­ macje t e r e n u jest u t w o r z e n i e s i ę n i e c k i p e ł nej, p r z e d s t a w i o n o na p o d s t a w i e o b l i c z e ń w p ł y w ś r e dn i e j w y t r z y m a ł o ś c i m a s y w u s k a l n e g o na r o z c i ę g a n i e R rś i g ł ę b o k o ś c i e k s p l o a t a c j i na s z e r o k o ś ć frontu e k s p l o a t a c y j n e g o , przy k t ó r y m w y s t ę p i n i e c k a pełna.

P o d a n e w y k r e s y m ogę z n a l e ź ć p r a k t y c z n e z a s t o s o w a n i e przy o c e ni e w p ł y w u p r o j e k t o w a n e j e k s p l o a t a c j i g ó r n i c z e j na p o w i e r z c h n i ę terenu.

I

1. W STĘP

S t o s o w a n e d o t y c h c z a s t eorie p r o g n o z o w a n i a w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ó r n i ­ czej na g ó r o t w ó r i p o w i e r z c h n i ę c h a r a k t e r y z u j ę s i ę p r z y j ę c i e m tzw. k r z y ­ wej w p ł y w ó w , której p o d o b i e ń s t w o do p r o f i l u n i e c k i o s i a d a n i a w y k o r z y s t a n e z o s t a ł o do w y p r o w a d z e n i a z a l e ż n o ś c i o p i s u j ę c y c h w s k a ź n i k i d e f o r m a c j i przy z a ł o ż e n i u cięg ł o ś c i , j e d n o r o d n o ś c i i n i e ś c i ś l i w o ś c i góro t w o r u .

W n a j c z ę ś c i e j s t o s o w a n y c h w p r a k t y c e t e o r i a c h St. K n o t h e g o i T . K o c h m a ń ­ s k i e g o w y s t ę p u j ę m i ę d z y i n n y m i pa r a m e t r y :

- w s p ó ł c z y n n i k k i e r o w a n i a s t r o p e m ( o s ia d a n ia ) a, - p a r a m e t r r o z p r o s z e n i a w p ł y w ó w g ł ó w n y c h tgjł, - p a r a m e t r p o z i o m e g o o d d z i a ł y w a n i a r , - p a r a m e t r g ł ę b o k o ś c i e k s p l o a t a c j i b, - p a r a m e t r r u c h ó w p o z i o m y c h B,

- w s p ó ł c z y n n i k s z c z e l i n o w a t o ś c i S.

(2)

402 M. Chudek, H. Kleta

P a ram etr y te p r z y j m o w a n e sę g ł ó w n ie na p o d s t a w i e a n a l i z y w y n i k ó w p o ­ m i a r ó w g e o d e z y j n y c h p r o w a d z o n y c h na o b s z a r a c h p o d d a n y c h w p ł y w o m e k s p l o a ­ tacji g ó r nicze j. W y s t ę p o w a n i e p o w y ż s z y c h p a r a m e t r ó w w e w z o r a c h o b l i c z e ­ ni o w y c h o m a w i a n y c h t eorii d e c y d u j e w głównej m i e r z e o w i e l k o ś c i w y z n a c z a ­ nych w s k a ź n i k ó w d e formacji. Z n a n e z l i t e r a t u r y z a l e ż n o ś c i i h i p o t e z y opi- s u j ę c e k s z t a ł t o w a n i e się p r z y k ł a d o w o p a r a m e t r u r o z p r o s z e n i a w p ł y w ó w g ł ó w ­ nych t g p nie s t a n o w i ę je dnak w i ę ż ę c y c h z a l e c e ń o d n o ś n i e do p r z y j m o w a n i a jego w a r t o ś c i . D o d a t k o w ę t ru d n o ś ć s t a n o w i tu brak j e d n o z n a c z n y c h z w i ę z k ó w w i ę ż ę c y c h w i e l k o ś ć p a r a m e t r ó w teorii) s t a t y s t y c z n o - c a ł k o w y c h z p o d s t a w o w y ­ mi w ł a s n o ś c i a m i f i z y k o m e c h a n i c z n y m i gór o tw o r u .

P r o w a d z o n e b a d a n i a [4, 5, 6, 7, 8, 10] w I n s t y t u c i e P r o j e k t o w a n i a , Bu­

dowy K o p a l ń i O chrony P o w i e r z c h n i P o l i t e c h n i k i S l ę s k i e j w G l i w i c a c h nad z a g a d n i e n i e m d e f o r m o w a n i a się g ó r o t w o r u w s k u t e k e k s p l o a t a c j i górn i c z ej do p r o w a d z i ł y do s f o r m u ł o w a n i a m o d e l u g ó r o t w o r u c h a r a k t e r y z u j ę c e g o Się w a r s t w o w ę b u d o w ę przy u w z g l ę d n i e n i u jego w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h t a ­ kich, Jak: w y t r z y m a ł o ś ć s k a ł na ś c i s k a n i e Rca i r o z c i ę g a n i e R r g , c i ę ­ ż aru o b j ę t o ś c i o w e g o T g r » w y t r z y m a ł o ś c i w ę g l a na ś c i s k a n i e R cw i r o z ­ c i ę g a n i e R rw w p o kładach , g ł ę b o k o ś c i z a l e g a n i a e k s p l o a t o w a n y c h p o k ł a ­ dów z, kęta n a c h y l e n i a w a r s t w m a s y w u g ó r o t w o r u cc i ich m i ę ż s z o ś c i m, p r ę d k o ś c i p o s t ę p u f rontu e k s p l o a t a c j i V x itd. [10] .

2. P O D S T A W O W E Z A Ł O Ż E N I A T E O R I I M. C H U D K A i L. S T E F A Ń S K I E G O D E F O R M O W A N I A G Ó R O T W O R U W W A R U N K A C H

W P Ł Y W Ó W E K S P L O A T A C J I G Ó R N I C Z E J

W powyższe j teorii p r o g n o z o w a n i a w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i górn ic z e j [12] p r z y j ę t o m i ę d z y innymi:

- w a r s t w o w y m o d e l g ó rotwor u, k tóry c h a r a k t e r y z u j e s i ę ś r e d n i ę w y t r z y m a - łościę s k a ł na r o z c i ę g a n i e

y R ri • ffli

g d z i e :

R ri - w y t r z y m a ł o ś ć na r o z c i ę g a n i e i-tej w a r s t w y , MPa, - m i ę ż s z o ś ć i-tej w a rs t w y , m,

z - r o z p a t r y w a n a o d l e g ł o ś ć od s t r o p u e k s p l o a t o w a n e g o pokładu.

(3)

W p ł y w w ł a s n o ś c i georaechanicznych. 403

o r a z śr e d n i ą w a r t o ś ć ci ę ż a r u o b j ę t o ś c i o w e g o skał:

n

2 r Ł • « i i-1

sr Z

g d z i e :

- c i ę ż a r o b j ę t o ś c i o w y 9 k ał b u d u j ą c y c h i-tą w a r s t w ę , M P a / m ,

- w s p ó ł z a l e ż n o ś ć w y t r z y m a ł o ś c i skał w GZW, k tóra w p r z y b l i ż e n i u [4, 8, 9]

wy n o s i :

20 R R

rs cs

g d z i e : *

- w y t r z y m a ł o ś ć do r a ź n a na ś c i s k a n i e o d p o w i e d n i o dla skał p ł o n n y c h i w ę g l a, MPa,

R rs' Rcw “ w y t r ^ m a ł o ś ć s k ał na ro z c i ąganie,

- k r z y w ą w p ł y w ó w u w z g l ę d n i a j ą c ą w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n e skał m a sywu g ó r o t w o r u o posta ci:

k r z y w ą p r o f i l u n ie cki o b n i ż e n i o w e j o r az p o z o s t a ł e p o d s t a w o w e w s k a ź n i k i d e f o r m a c j i g ó r o t w o r u i p o w i e r z c h n i są f u n k cj a mi p o d s t a w o w y c h w ł a s n o ś c i f i z y k o m e c h a n i c z n y c h g ó r o t w o r u o w a r s t w o w e j budo w i e , g ł ę b o k o ś c i e k s p l o a ­ tacji, g r u b o ś c i w y b i e r a n e j w a r s t w y lub pokładu, p a r a m e t r u k i e r o w a n i a s t r o p e m i n a c h y l e n i a pokładów . Z a l e ż n o ś c i te w y n i k a j ą z m e c h a n i z m u d e f o r ­ m a c j i g ó r o t w o r u u w z g l ę d n i a j ą c e g o o b c i ą ż e n i e d z i a ł a j ą c e nad p r z e s t r z e n i ą p o w s t a ł ą po w y b r a n e j c z ę ś c i p o k ł a d u i p o w s t a n i e m o m e n t u n i s z c z ą c e g o M m a x .

3. M E T O D A W Y Z N A C Z A N I A P A R A M E T R Ó W D E F O R M A C J I G Ó R O T W O R U W W A R U N K A C H W P Ł Y W U E K S P L O A T A C J I G Ó R N I C Z E J

W p racy [12] p o d a n o rów n a n i e krzywej w p ł y w ó w jako f u n kcji paramel rów g e o m e c h a n i c z n y c h g ó r o t w o r u , przy której p r o f i l n i e c k i o b n i ż e n i o w e j (rys. 1) dla tzw. p ó ł p ł a s z c z y z n y o pi s a n y jest r ó w n a n i e m :

w ( X , z ) = wmax (1)

O t r z y m a n e p r z e z A u t o r ó w [8, 9, 12] r ó w n a n i a o p i s u j ą c e k r z y w ą wpływów,

(4)

4 04

Rys.

Fig.

M. Chudek, H. K l et a

. T e o r e t y c z n y p r z e b i e g f u nk c j i o p i s u j ą c y c h d e f o r m a c j ę t e r en u [12] . T h e o r e t i c a l f u n c t i o n c o u r s e d e s c r i b i n g g r o u n g d e f o r m a t i o n [12]

(5)

W p ł y w w ł a s n o ś c i g a o m e c h a n i c z n y c h . . 4 0 5

(

2

)

g d z i e :

R rs - ś r e d n i a w y t r z y m a ł o ś ć na r o z c i ą g a n i e " p a k i e t u " s k a ł do w y s o k o ­ ści z na d s t r o p e m pokł a d u, MPa,

- ś r e d n i a c i ę ż a r u o b j ę t o ś c i o w e g o " p a k ie t u " s k a ł do w y s o k o ś c i z nad s t r o p e m e k s p l o a t o w a n e g o pokł a du , MPa/m,

W p o w y ż s z y m r ó w n a n i u p r o m i e ń z a s i ę g u w p ł y w ó w g ł ó w n y c h w y r a ż o n y jest z a l e ż n o ś c i ą :

Na p o d s t a w i e z a l e ż n o ś c i (3) na rys. 2 p r z e d s t a w i o n o k s z t a ł t o w a n i e s ię w a r t o ś c i p r o m i e n i a z a s i ę g u wp ł y w ó w , co p o z w a l a p r o g n o z o w a ć p r z e b i e g p r o ­ m i e n i a z a s i ę g u w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ó r n i c z e j w g ó r o t w o r z e przy u w z g l ę d ­ n i e n i u z m i e n n o ś c i p a r a m e t r ó w g a o m e c h a n i c z n y c h . W p r z y p a d k u b r a k u w a r t o ś c i Rp^ i o k r e ś l o n y c h z o t w o r ó w b a d a w c z y c h m o ż n a w p i e r w s z y m p r z y b l i ż e ­ niu p r z y j ę ć w a r t o ś c i na p o d s t a w i e t a b l ic y 1. B i o r ę c pod uwagę, że p o d ­ z i e m n a e k s p l o a t a c j a g ó r n i c z a p o w o d u j e z m i a n ę w ł a s n o ś c i f i z y k o m e c h a n i c z - nych m a s y w u g ó r o t w o r u u waża s i ę za c e l o we u w z g l ę d n i e n i e przy p r z y j m o w a n i u w a r t o ś c i R rś 1 r 4> dla e k s p l o a t a c j i k o l e j n y c h p o k ł a d ó w , w y k o r z y s t a n i e w y n i k ó w p o m i a r ó w g e o d e z y j n y c h p r o w a d z o n y c h w z b l i ż o n y c h w a r u n k a c h g ó r n i ­ c z o - g e o l o g i c z n y c h .

W p ł y w s t o p n i a z r u s z e n i a g ó r o t w o r u e k s p l o a t a c j ę k o l e j n y c h p o k ł a d ó w m o ż ­ na u s t a l i ć na p o d s t a w i e k s z t a ł t o w a n i a s i ę p r o m i e n i z a s i ę g u w p ł y w ó w .

Z a s i ę g w p ł y w ó w g ł ó w n y c h w y z n a c z a s i ę z p r o f i l u n i e c k i o s i a d a n i a o t r z y ­ m a n e g o z p o m i a r ó w n i w e l a c y j n y c h l i n i i o b s e r w a c y j n e j , p r o s t o p a d ł e j do k r a ­ w ę d z i e k s p l o a t a c j i , j a k o o d l e g ł o ś c i p un k t u l e ż ę c e g o nad p u n k t e m p r z e g i ę ­ cia n i e c k i o b n i ż e n i o w s j o r a z punktu, k t ó r e g o o b n i ż e n i e w y n o s i o k o ł o 1%

" m a x' Z u wagi na to, że z n a l e z i e n i e punktu, k t ó r e g o o s i a d a n i e w y n o s o k o ­ ło 1% w llia)<* Jest u t r u d n i o n e , w a r t o ś ć p r o m i e n i a z a s i ę g u w p ł y w ó w m o ż n w y ­ z n a c z y ć z z a l e ż n o ś c i :

wmax *■ a . m

a - w s p ó ł c z y n n i k k i e r o w a n i a strop e m,

m - g r u b o ś ć e k s p l o a t o w a n e g o p o k ł a d u lub w a r s t w y , m,

x - w s p ó ł r z ę d n a r o z p a t r y w a n e g o p u n k t u o b l i c z e n i o w e g o od k r a w ę - dzi e k s p l o a t a c j i , m.

(3)

(6)

406 M. Chudek, H. K leta

T max .4 / z . Rrs

(4)

gdzie :

T max - m a k s y m a l n e nach y l e n i e u ś r e d n i o n e g o g r a f i c z n i e p r o f i l u w y k s z t a ł ­ conej niecki osiadania,

w max - m a k s y m a l n e osiadanie,

I T a b l i c a 1

Własności fizyc z ne i m e c h a n i c z n e skał

a; śr e d n i e w a r t o ś c i w y t r z y m a ł o ś c i i c i ę ż a r u o b j ę t o ś c i o w e g o s k a ł p o s z c z e ­ gólny ch grup s t r a t y g r a f i c z n y c h w G Z W

Grupa, st rat y g o r a f i c z n a R cs

MPa

R rs MPa

yśr MPa/m

Ł a z i s k ą - l i b i ę z s k a 200/100 18,2 0 , 9 0 0 ,0 2 1

Orzeska 300 65,2 3,35 0 ,0 22

Rudzka 400 50,0 2 , 7 0 0 ,0 2 3

Sio d ł o w a 500 7 5 , 0 4 , 3 0 0 ,0 22

B rz e żna 600 75,6 4 , 8 0 0 , 0 2 3

b) średnie w a r t o ś c i w y t r z y m a ł o ś c i s k a ł w g ich r o d z a j ó w

Rodzaj skał r śr

MPa/m

R cs MPa

R rs MPa

Zlep i e n i e c 0 , 02 4 5 7 7 , 0 0 3,8

P ias k o w i e c g r u b o z i a r n i s t y 0 , 0 2 4 7 8 4 , 7 0 4 ,7

P ias k o w i e c d r obno- S

i ś r e d n i o z i a r n i s t y 0 , 0 2 4 8 8 0 , 3 0 3,0

Łupek p i a s z c z y s t y 0 , 0 2 4 6 3 7 , 1 5 2 ,6

Łupek ilasty 0 , 0 2 4 8 4 8 , 0 0 3 , 3

Węgie l 0 , 0 1 3 0 1 3 , 7 0 0 , 7

(7)

W p ł y w w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h . 407

A-> Rrs-1, gamma-0,020

^ _> Rrs'2. gamma=0.020

0 -> Rps-3. gomma=0.020

* “ > Rrs=4, gamma=0.020 0 Rrs=5. gamma=0.020

• -> Rrs=6, gamma=0.020

R r s [MRo]

;MPa/m]

MPa/m]

’MPa/m]

_MPa/m]

MPa/m]

MPa/m]

Gfębokość eksploatacyjna

Rys. 2. K s z t a ł t o w a n i e się p r o m i e n i a z a s i ę g u w p ł y w ó w g ł ó w n y c h w z a l e ż n o ś c i od ś re d n i e j w y t r z y m a ł o ś c i R rs i w y s o k o ś c i nad p o k ł a d e m

Fig. 2. Fo r m a t i o n of m i n i n g i n f l u e n c e range radi u s a c c o r d i n g to a ve r a g e s t r e n g t h R rs and heig ht o ve r the bed

W m i a r ę r o z w o j u e k s p l o a t a c j i po u p ł y w ie p e w n e g o c h a r a k t e r y s t y c z n e g o c z asu p o t r z e b n e g o do p r z e n i e s i e n i a w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i p o p r z e z g ó ro t w ó r na p o w i e r z c h n i p o w s t a j e n i e c k a o s i a d a n i a , k t ó r a s t o p n i o w o z w i ę k s z a swoje rozmi ary, aż do u k s z t a ł t o w a n i a s i ę n i e c k i pełnej. N i e c k ę p ełnę w y r ó ż n i a od n i epełne j w y s t ę p o w a n i e w c z ę ś ci denn ej m a k s y m a l n y c h w w a r u n k a c h danej e k s p l o a t a c j i o b n i ż e ń p u n k t ó w p o w i er z c h n i . Dak w y n i k a z d o t y c h c z a s o w y c h badań, w p r z y p a d k u n i e c k i pełnej b e z w z g l ę d n e w a r t o ś c i n a j w i ę k s z y c h o d ­ k s z t a ł c e ń r o z c i ę g a j ę c y c h i ś c i s k a j ę c y c h 3 ę w p r z y b l i ż e n i u równe, n a t o ­ miast w n i e c c e n i e p e ł n e j o d k s z t a ł c e n i a ś c i s k a j ę c e sę co do b e z w z g l ę d n e j w a r t o ś c i w i ę k s z e od o d k s z t a ł c e ń r o z c i ę g a j ę c y c h . S z e r o k o ś ć pola e k s p l o a t a ­ cji, p rzy której w y s t ę p u j e n i e c k a pełna, jest c h a r a k t e r y s t y c z n a dla danej g ł ę b o k o ś c i w y b i e r a n i a i d a n y c h w a r t o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h gór o t w o r u.

Na rys. 3 1 4 p r z e d s t a w i o n o w y k r e s y k s z t a ł t o w a n i a się s z e r o k o ś c i f r o n ­ tu e k s p l o a t a c y j n e g o dla z m i e n n y c h w a r u n k ó w g e o t e c h n i c z n y c h , przy której w y s t ę p u j e n iec ka pełna.

U w z g l ę d n i a j ę c , Z e j ednym z w a r u n k ó w m i n i m a l i z u j ę c y c h d e f o r m a c j e p o ­ w i e r z c h n i t e r e n u jest u t w o r z e n i e s i ę n i e ck i p e ł nej, to p o dane w y k r e s y

(8)

408 M. Chudek, H. Klete

Rys. 3. K s z t a ł t o w a n i e się s z e r o k o ś c i f r o n t u e k s p l o a t a c y j n e g o , przy której w y s t ę p u j e n i e c ka p e łn a (dla z = 1 0 0 - 4 0 0 m )

Fig. 3. F o r m a t i o n of e x p l o i t a t i o n front w i d t h at w h i c h a full b a s in occurs (for z » 1 0 0 - 4 0 0 m)

Rys. 4. K s z t a ł t o w a n i e się s z e r o k o ś c i frontu e k s p l o a t a c y j n e g o , przy której w y s t ę p u j e niecka p ełna (dla z = 5 0 0 - 9 0 0 m)

Fig. 4. F o r m a t i o n of e x p l o i t a t i o n front w i d t h at w h i c h a full b a si n occurs (for z - 5 0 0 - 9 0 0 m)

(9)

W p ł y w w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h , . 409

m og ę s ł u ż y ć do u s t a l a n i a s z e r o k o ś c i J e d n o k i e r u n k o w e g o f r ontu e k s p l o a t a c y j ­ nego przy u w z g l ę d n i e n i u w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h góro t w o r u .

4. P O D S U M O W A N I E

O m ó w i o n y w n i n i e j s z y m a r t y k u l e w p ł y w w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h g ó r o ­ tw oru na z asi ęg w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ó r n i c z e j o p a r t o na teorii M. Chud k a - L. S t e f a ń s k i e g o , u w z g l ę d n i a j ę c e j m e c h a n i z m d e f o r m a c j i g ó r o t w o r u o w a r ­ s t w o w e j b u do wie . S t o s u j ę c w z o r y na p o d s t a w o w e w s k a ź n i k i d e f o r m a c j i o m a ­ w i a n e j teorii m o ż n a p r o g n o z o w a ć d e f o r m a c j e g ó r o t w o r u z u w z g l ę d n i e n i e m J e ­ go w a r s t w o w e j b u dow y i s t o p n i a z r u s z e n i a p o s z c z e g ó l n y c h w a r s t w do e k s p l o a ­ t acj i k o l e j n y c h p o kładów.

P r z e d s t a w i o n y w y k r e s k s z t a ł t o w a n i a s i ę p r o m i e n i a z a s i ę g u w p ł y w ó w g ł ó w ­ n ych e k s p l o a t a c j i górn i c z e j , u w z g l ę d n i a j ą c y p o d s t a w o w e p a r a m e t r y geom e- c h a n i c z n e góro t w o r u , może z n a l e ź ć p r a k t y c z n e z a s t o s o w a n i e przy ocen i e w p ł y w u p r o j e k t o w a n e j e k s p l o a t a c j i g ó rn i cz e j .

B i o r ę c pod u w agę fakt, że w i e l k o ś ć w y e k s p l o a t o w a n e j p o w i e r z c h n i p o k ł a ­ du ma i s totny w p ł y w na w i e l k o ś ć i r o z k ł a d p o s z c z e g ó l n y c h w i e l k o ś c i w s k a ź ­ n i k ó w d e f o r m a c j i g ó r o t w o r u , p o d a n o w y k r e s y p o z w a l a j ą c e na u s t a l e n i e s z e r o ­ k ośc i j e d n o k i e r u n k o w e g o f r o n t u e k s p l o a t a c y j n e g o , przy k t ó r y m w y s t ę p u j e tzw. n i e c k a p eł na w z a l e ż n o ś c i od ś r ed n i e j w y t r z y m a ł o ś c i R r3 g ó r o t w o r u o r a z g ł ę b o k o ś c i e k s p l o a t a c j i .

L I T E R A T U R A

[1] B o r e c k i M . , Chudek M . : M e c h a n i k a g ó r o t w o r u . Wyd. Śląsk, K a t o w i c e 1972.

[2] B u d r y k W., K n o t h e St.: w p ł y w e k s p l o a t a c j i p o d z i e m n e j na p o w i e r z c h n i ę z p u n k t u w i d z e n i a o c h r o n y o b i e k t ó w . P r z e g l ą d G ó r n i c z y , nr 11, 1950.

[3] B udryk W.: W y z n a c z a n i e - w i e l k o ś c i p o z i o m y c h o d k s z t a ł c e ń terenu.

A r c h i w u m G ó r n i c t w a i H u t n i c t w a , t. I, z, 1, 1953.

[4] C h u d e k M . : M e c h a n i k a g ó r o t w o r u . S k r y p t Pol. S l . , G l i w i c e 1981.

[5] Chudek M . : Z a c h o w y w a n i e s i ę s k a ł s t r o p o w y c h n a d w y r o b i s k i e m ś c i a n o ­ w y m w ś w i e t l e b a d a ń m o d e l o w y c h . Z N Pol. Sl., s. G ó r n i c t w o , z. 30, Gl i w i c e 1968.

[6] C hudek M. 1 W p ł y w g ł ę b o k o ś c i na s t a n d e f o r m a c y J n o - n a p r ę ż e n i o w y w o t o ­ c z e n i u w y r o b i s k g ó r n i c z y c h . P r z e g l ą d G ó r n i c z y nr 5, 1983.

|t7] Chudek M . , S t e f a ń s k i L. : L o a d e s a nd s t r e s s o c a r r i n g in the o r o g e n in the v i c i n i t y of w a l l h e a d i n g s , r em ains of coal S eams and b a r r i e r pi l l a r s in u n d e r g r o u n d m i n e s . . W y d . PAN, O s s o l i n e u m , 1985.

[8] C hudek M . , S t e f a ń s k i L. : W p ł y w o b c i ą ż e ń w y s t ę p u j ą c y c h nad p r z e s t r z e ­ nią z a w a ł o w ą na z a c h o w a n i e e l ę g ó r o t w o r u i p o w i e r z c h n i . ZN Pol. śl., s. G ó r n i c t w o , z. 134, G l i w i c e 1985.

[9] C hudek M . , S t e f a ń s k i L . : O b c i ą ż e n i a i n a p r ę ż e n i a w o t o c z e n i u f r o n tó w e k s p l o a t a c y j n y c h J ako fu n k c j a w ł a s n o ś c i g e o m e c h a n i c z n y c h s k a ł g ó r o ­ t w o r u i g ł ę b o k o ś c i . Z N Pol. Sl., s. G ó r n i c t w o , z. 128, 1984.

(10)

4 10 M. Chudek, H. Kleta

[10] Chudek M. , S t e f a ń s k i L. : O b c i ą ż e n i a i n a p r ę ż e n i a w y s t ę p u j ą c e w g ó r o ­ tworze w o t o c z e n i u w y r o b i s k ścia n o w yc h , r e s ztek p o k ł a d ó w i f il arów o p o r o w y c h w k o p a l n i a c h pod zi e m n yc h . ZN Pol. Sl., s. Górn i ct w o , z . 136, G liw ice 1985.

[11] Chudek M . , P o d g ó r s k i K. , K le t a H. : l/spółpraca b u d o w l i podz ie m n y ch z g ó r o t w o r e m ob j ę t y m w p ł y w e m e k s p l o a t a c j i górn i c z e j . Wyd. PAN, O s s o ­ l ineum 1982.

[12] Chudek M. , S t e f a ń s k i L. : W pł y w e k s p l o a t a c j i g ó r n i c z e j na wi e l k o ś ć d e f o r m a c j i g ó r o t w o r u przy u w z g l ę d n i e n i u w a r s t w o w e j budowy. ZN Pol.

Sl., s. G ó r nictwo, z. 145, G l iw i ce 1987.

[13] K nothe St.: R ównanie pr o f i l u o s t a t e c z n i e w y k s z t a ł c o n e j n i ec k i o s i a ­ dania. Arch. Górnictwa, t. I, z. 1, 1953,

[14] K not he St.: P r o g n o z o w a n i e w p ł y w ó w e k s p l o a t a c j i g ó r n i c z e j . Wyd.

Śląsk, K ato wice 1984.

[15] K o c h m a ń s k i T. : Obli c z a c i e r u c hó w p u n k t ó w g ó r o t w o r u pod w p ł y w e m e k s ­ plo a t a c j i górniczej. PWN, W a r s z a w a 1966.

[16] L i t w i n i s z y n O. : P r z e m i e s z c z e n i a g ó r o t w o r u w ś w i e t l e t e orii p r a w d o p o ­ d o b ień stw a. Arch. G ó r n i c t w a i H u t ni c t w a, t. 2, z. 4, 1954.

[17] L i t w i n i s z y n O. : R ó wnan i e r ó ż n i c z k o w e p r z e m i e s z c z e ń g ó r o t w o r u Arch.

G ór n i c t w a i H u tnictwa, t. I, z. 1, 1953.

[18] S a ł u s t o w i c z A. : Profil n i e c k i o s i a d a n i a jako u g i ę c i e w a r s t w y na s p r ę ­ ż y s t y m podłożu. Arch. G ó r n i c t w a i H u t ni c t w a , z. /I, t. I, 1953.

[19] Praca zbior owa: O c h r o n a p o w i e r z c h n i p r z ed s z k o d a m i g ó r n iczymi.

R e c en z e n t: Prof, dr hab. inż. A l f r e d B i l i ńs k i

Wpł y n ę ł o do R edakcji w k w i e t n i u 1987 r.

BJIHHFJfiS rKOMSXAHMFEGKHX CBOiłCTB H FJiyEHHbl

HA $0PMHP03AHHiS PAjUiyCA BJIHHHHH FOPHOH 3H 0njiyA TA I51H

P e 3 jo m e

B p a ó o i e n p e a c i a B J i e H O B . i M H H e r e o u e x a H Z H e c K H X c b oBc t b h r ji y Ó H H H H a $ o p - M H p O B a H H e U B ljlO pM aL iH H n O B e p X H O C I H .

O n a p a n c b H a T e o p H i o i i i . X y n x a - J I . C i e i J i a H C K o r o n p o r H O S H p o B a H n a b j i h h h h h r o p H O 0 s K c n J i y a T a t p i H H a n o B e p x H o c i b , K O i o p a n y H H T H B a e i M e x a H H S u n e j j o p M a i p i H r o p H o r c M a c c H B a 00 c j i o k c t h m c i p o e H H e M , n p e n c i a B J i e H o b j i h h h h b c p e n H e a c o n p o - X H B J i a e M o c T H C K a z b H o r o M a c c H B a h r z y ó H H H e k o i u i y a T a h h h H a $ c p M H p o B a H H e p a - A H y c a b j i h h h h h ropnoa s K c n j i y a i a i a i H .

n p H H H M a H b o B H H M a H H e , h t o p a s M e p u B H s K c n j i y a i H p o B a H H o » n o B e p x H o o T H n j i a o - l a b 3 H a H H i e j i B H o a u e p e b j i h h i o t H a B e j iH H K H y h p a c n p e n e j i e H H e . o T j ie J i b H H X n o x a - s a i e j i e a n e t ^ o p u a i i H H t a r a x x e h t o o j i h h m h3 y c J i o B n a u H H H M H 3 H p o B a H H H A e $ o p M a - HHH n o B e p x H o o T H H B J i H e i C H o 6 p a 3 0 B a H H e n o j i H o a u y j i B A H » o n H p a H C B H a p e 3 y j i b i a T M p a c n e i o B b j i h h h h h c p e A H e a o o n p o i H B H H e u o o T H o x a j i b H o r o M a c c H B a H a p a o i H z e H H e R r ś h r J i y Ó H H H B K c n J i y a T a i i H H H a m n p H H y 3 K c i u i y a i a n H O H H o r o $ p o H T a , n p n k o t o p o m o O p a 3 y e T C H n o j i H a n M y j i b n a .

(11)

W p ł y w w ł a s n o ś c i g e o m e c n a n i c z n y c h . . 411

npHBenëHHhie rpa$HKH M o ry i Ch i b npaueKeHH b npaxTHKe jyiH oiieHKH bjuihhhh npo&KTHpoBaHHoîi ropH oiî 3K cnzyaiaqH H Ha noB epxH ocTb.

I N F L U E N C E OF R O C K G E O M E C H A N I C A L P R O P E R T I E S A N O D E P T H ON F O R M A T I O N OF M I N I N G E X P L O I T A T I O N I N F L U E N C E RANGE

S u m m a r y

T h e p a p e r d i s c u s s e s the i n f l u e n c e of g e o m e c h a n i c a l p r o p e r t i e s and e x p l o i t a t i o n d ep th on f o r m a t i o n of s u r f a c e d e f o r m a t i o n . On the base of the t h e o r y of f o r e c a s t i n g m i n i n g i n f l u e n c e s o n the s u r f a c e by M. C h u d e k - L. S t e f a ń s k i , w h i c h takes into a c c o u nt the m e c h a n i s m of d e f o r m a t i o n of l a y e r e d rock, the i n f l u e n c e of rock a v e r a g e s t r e n g t h a n d e x p l o a t a t i o n d ept h on f o r m a t i o n of m i n i n g i n f l u e n c e r a n g e has b e e n p r e s e n t e d .

T a k i n g i n to a c co unt that m a g n i t u d e of w o r k e d bod i n f l u e n c e s rema rk a bl y the v a l u e a nd d i s t r i b u t i o n of p a r t i c u l a r d e f o r m a t i o n i n d i c a t o r s , and that one of the c o n d i t i o n s d i m i n i s h i n g g r o u n d d e f o r m a t i o n is a fill b asin f ormation, the i n f l u e n c e of rock a v e r a g e t e n s i l e s t r e n g t h R rś and e x p l o i t a t i o n d e p t h on the w i d t h of e x p l o i t a t i o n front, at w h i c h full b a sin o ccurs , has b e en p r esent e d .

T h e d i a g r a m s p r e s e n t e d c an be p r a c t i c a l l y a p p l i e d w h i l e e s t i m a t i n g the i n f l u e n c e of d e s i g n e d m i n i n g e x p l o i t a t i o n on the surf a c e .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Badania na modelu numerycznym najkorzystniej jest prowadzić metodą symulacji komputerowej przemieszczeń bloków pod wpływem.. oddziaływania zamoaelowanych wyrobisk

Przez aktywację starych zrobów albo aktywację eksploatacji dokonanych rozumie się zmiany w procesie deformacji górotworu i powierzchni, powodowa­.. ne zmianami

Niepowodzenia w jednoznacznym potwierdzeniu tezy o pogorszeniu cech wytrzymałościowych gruntu spoistego, poddanego wpływom eksploatacji na podstawie badań in situ

Sieć obserwacyjnadlakościołaŚw.Trójcyw Bytomiu

Przeprowadzone badania wykazały również różnicę w zachowaniu przekroju poprzecznego nasypu zbrojonego i niezbrojonego w trakcie i po przejściu eksploatacji

- Obciążenie nad strefą zawałową przenoszona Jest przez sklepienie ciśnień (rys. 3) lub sztywną warstwę stropu zasadniczego (rys. 4) na wspornik przedni i na

7. M odel deform acji górotworu w obszarze objętym oddziaływaniem eksploatacji uwzględniający zależność współczynnika prędkości osiadania od

2. Wartość 1 tego parametru oznacza, że parametr rozpatrywanej teorii ruchów górotworu jest jednakowy dla wszystkich parcel eksploatacji...