• Nie Znaleziono Wyników

Przemieszczenia i deformacje górotworu pod wpływem eksploatacji górniczej w świetle badań na numerycznym modelu blokowym

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Przemieszczenia i deformacje górotworu pod wpływem eksploatacji górniczej w świetle badań na numerycznym modelu blokowym"

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

ZESZTTZ KARKOWE POLITBCHKIKI ŚIĄSgIB-1 __ 1990

Seriaj GÓBBICOTO a. 191 .. -yu *i595

Stanisław MKICH

Główny Instytut Górnictwa, Katowice

PRZEMIESZCZENIA I DEFOKT. 3«T5 GÓROTWORU POD WPETWKIl 3KSPŁ0&2Ar'rT GÓRKI CZE J W ŚWIETLE EADAH SA SUMER.: 'GZF/M MODELU BŁOKOS2 M

Streszczenia« Scharakteryzowano górotwór jak; w przeważające.?

liczbie przypadków ośrodek nieciągły i mający strukturę blokową’

Wskazano, że górotwór taki może być w sposób łatwy I praktycznie wystarczająco wierny odwzorowany na modelu numeryczny®.

Podano założenia i dane wejściowe do budowy modelu Oaó»•.nr: metodę badania na modelu przemieszczeń struktury blokowej pod łyt<ea modelowanego wyrobiska eksploatacyjnego« “jdano oraykładi -uilrtT-¿s»

nego zastosowania modelu i metody.

WPROWADZENIE

Górotwór w prze tającej liczbie przypadków jest ośrod­

kiem nieciągłym tak w sensie geometrycznym^jak i fizycznym.

Geometrycznym, gdyż liczne spękania dzielą go na bryły odpo­

wiednio ze sobą połączone. W sensie fizycznym, gdyż ■■sności mechaniczne skał dość często zmieniają się skokowo.

Pod wpływem eksploatacji górniczej w górotworze następuje dalszy rozwój nieciągłości i w podebranych warstwach tworzy się struktura, w większości przypadków, blokowa, która w sposób względnie łatwy a zarazem praktycznie wystarczająco wierny może byó za n >ćjiowana numerycznie.

Przyjęcie takiego modelu dla górotworu jest uzasadnione również z punktu widzenia metodologii badań, gdzie w ostatnim okresie czasu nawet w dziedzinach już tradycyjnie bazujących na ośrodkach ciągłych (np. hydrodynamika, dynamika konstrukcji) coraz częściej stosuje się ośrodki dyskretne w postaci zbiorów tzw. “dużych cząstek 1 lub "sztywnych elementów blokowych"

[2, 3, 6]. Przyjmuje się przy tym, że sama "duża cząstka" lub

"element" mogą mieć bardzo różnorodny kształt geometryczny np. dysku, pasa, pierścienia płytki czy bloku.

Na podstawie powyższych stwierdzeń przyjmuje się do dalszych rozważań model sztywnych elementów blokowych (MSEB), na którym metodą symulacji komputerowej- bada się przemiesz­

czenia i odkształcenia podebranych, eksploatacją górniczą warstw górotworu.

(2)

166 S. Mnich

1. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA DO MODELOWANI A GÓROTWORU

Górotwór warstwowy podbierany eksploatacją górniczą może być praktycznie wystarczająco wiernie, a w wielu przypadkach wierniej niż innymi znanymi metodami, odwzorowany na modelu nume­

rycznym za pomocą bloków prostopadłościennych. To podstawowe zało­

żenie odwzorowania górotworu na modelu wymaga określenia dal­

szych założeń szczegółowych pogrupowanych jako założenia geome­

tryczne, fizyczne i analityczne C5l.

1.1. Z a ł o ż e n i a g e o m e t r y c z n e

Numeryczny model blokowy górotworu usytuowany jest w I ćwiartce płaskiego układu współrzędnych prostokątnych, którego oś X zaj­

muje położenie poziome„ (a Y pionowe. Obszar modelowania wynika z sytuacji i warunków geologiczno-górniczych oraz celu badań (rys. 1). Przeważnie jest to obszar usytuowany pomiędzy pokładem o projektowanej eksploatacji, poziomem badania i bocznymi płasz­

czyznami zasięgu wpływów. Położenie bloków w modelu określają współrzędne (X, Y) ich środków ciężkości i kąty nachylenia (oC).

Związek geometryczny pomiędzy blokami w modelu kształtuje się na podstawie kontaktów narożników danego bloku ze ścianami bloków przyległych.

1

.

2

.

Z a ł o ż e n i a f i z y c z n e

Zakłada się, że własności mechaniczne skał w zasadniczy spo­

sób wpływają na tworzenie się struktury blokowej w podebranych warstwach górotworu i mają w niej swoje odzwierciedlenie. W blo­

kowej strukturze górotworu istotną rolę odgrywa również charakte­

rystyka kontaktów między blokami(czyli spękań górotworu. Dotyczy to głównie sztywności spękań i kątów tarcia. W strukturze bloko­

wej górotworu tworzą się odpowiednie związki siłowe wynikające z reakcji kontaktowych między blokami w polu grawitacyjnym. Siły reakcji kontaktowych zlokalizowane są w narożnikach bloków i wys­

tępują w postaci składowych działających w płaszczyznach spękań (rys. 2).

Obciążenia nadległych warstw górotworu, nie odwzorowanych na modelu przy dużych głębokościach zalegania eksploatowanego pokładu, uwzględnia się za pomocą przyłożenia dodatkowej siły ciężkości do górnych bloków. Przemieszczenia bloków w modelu wynikają z realizacji prawa ruchu: przyspieszenie = siła/masę.

'■! procesie przemieszczeń bloki wykonują ruch postępowo-obrotowy.

Do rozproszenia energii drgań bloków w modelu stosuje się tłu­

mienie metodą histeretyczną lub lepkościową.

(3)

P r z e m l e a z c z e n l a 1 o e f o r m a o . i e . . 167

Y

R y s . 1 . W y m i a i 7 m o d e l u P i g . 1 . M o d e l d i m e n s i o n s

-

*•

• " s s Ä r M t s s . v - ' Ä - s s s r *

, - “ “ 1

- s . L ^ r - s s s u L i ' a s Ä a r ? rj = s s Ł ^ r - t ? s Ł ' a s Ł - »

(4)

S. Mnich

1.3. Z a ł o ż e n i a a n a l i t y c z n e

W modelu zakłada się stałe położenie dla bloków wyznaczają­

cych obramowanie modelu od strony spągu i bocznych krawędzią przy warstwach nachylonych tylko dla jednej krawędzi od strony upadu warstw. Wymiary modelu powinny być takie, aby .stałe bloki odpowia­

dały stałym elementom górotworu znajdującym się poza zasięgiem wpływów aksploatacji. Stałe położenie bloków określa się za pomocą przyjęcia stałych wartości X, T i « dla ustalonych bloków i wprowadzenia |ich do programu symulacyjnego, warunek stałości może byó nałożony niekiedy tylko na jedną lub dwie z tych wartości j np. gdy blok nie powinien opadaó?to Y - constans. W tym przypadku blok może przemieszczać się równolegle do osi X i zmieniać nachylenie oc .

Wyrobisko górnicze modeluje się za pomocą usunięcia z modelu określonej liczby bloków odpowiadających wymiarem i położeniu wy­

robiska eksploatacyjnego w górotworze.

Odstęp czasowy (At) pomiędzy iteracjami ustala się na pod­

stawie testowania modelu i obserwacji przemieszczeń bloków lub analitycznie na podstawie wzoru Li]:

A t < a Y F ».

gdzie: m - masa bloku,

s - równoważna sztywność otoczenia bloku.

Proces iteracyjny na modelu ma przebieg modulacyjny, pozwa­

lający na zmianę wartości parametrów w danych wejściowych podczas symulacji przemieszczeń.

Rozpad bloków warstwy stropu bezpośredniego na bryły i wzrost ich objętości|a następnie zmniejszenie ■ w wyniku sprasowania gruzu zawałowego- imitowane są za pomocą zmian położenia granicy osiada­

nia tych bloków. W podobny sposób może być uwzględniona ewentualna podsadzka wyrobiska eksploatacyjnego. Zakończenie procesu itera- cyjnego i symulacji przemieszczeń bloków następuje na podstawie osiągnięcia oki eślonych granicznych wartości przemieszczeń lub ich zaniku poniżej zadanej wartości w czasie pomiędzy iteracjami.

1.4. D a n e w e j ś c i o w e d o m o d e ­ l o w a n i a

Model górotworu o strukturze blokowej buduje się numerycz­

nie na podstawie następujących danych wejściowych:

- wymiarów obszaru modelowania,

- wymiarów bloków i ic h r o z m ie sz c z e n ia w modelu, - kąta nachylenia warstw górotworu (modelu).

(5)

Ptz e t u i e a z o z ania i. d e f o r m a c j e . •

O b s z a r m o d e l o w a n i a określa :lę na podstawie rozmieszczenia podstawowych elementów systemujtj. poło­

żenia eksploatacji i obiektu badań w górotworze. Elementy te wyz­

naczają zasadniczo obszar modelowania wzdłuż pionowej osi Y- granicę dolną i górną modelu. W kierunku prostopadłymjtj. wzdłuż osi X obszar modelowania,określają linie wyznaczone kątami zasięgu wpływów. Do tak wyznaczonego obszaru powierzchni "roboczej"

modelu należy dodać z każdej ze stron po dwie warstwy lub dwa bloki w warstwie (rys. 1), a otrzymane wartości przyjąć za wymiary modelu.

W y m i a r y . _ł> 1 _c k ó w w modelu określa się na podstawie:

- bezpośrednich obserwacji kopalnianych,

- profilów otworów wiertniczych lub przekrojów geologicznych, - pomiarów rozwarstwień podebranego górotworu,

- badania charakterystyki wytrzymałościowej, przewidzianych do podbierania -warstw i ustalenia położenia powierzchni osłabionej

spójności międzywarstwowej,

- pomiarów spękań górotworu metodą geofizyczną lub aerometryczną, - modelowania górotworu metodami fizycznymi,

- obliczeń analitycznych.

Na podstawie doświadczeń ustalono, że najkorzystniejszymi metodami określania struktury blokowej są badania "in situ" za pomocą penetrometru otworowego (określenie wysokości bloków) i obliczenia analityczne (określenia długości bloków).

Należy zwrócić uwagę na występowanie w górotworze tzw. warstw wiodących w procesie przemieszczeń i deformacji,np. grubych ławic piaskowcowych wyznaczających deformacje górotworu. V przypadku znacznego zróżnicowania wytrzymałości skał w warstwach, strukturę blokową należy określać dla warstw wiodących i przyjmować ją dla analizowanego przedziału górotworu.

Dla górotworu mało zróżnicowanego strukturę blokową należy wyznaczać dla warstwy średniej i przyjmować ją za jednakową dla całego analizowanego przedziału górotworu. Wysokość takiego prze­

działu nie może przekraczać 1CX) m. Przy wyższych przedziałach bloki należy różnicować,tzn. zmieniać ich wymiary w zależności od grubości warstw i ich zalegania.

Długości bloków (S) najkorzystniej jest obliczać wg empi­

rycznego wzoru [4; 5H :

s = o , 5 i Y r F i

(6)

S. Mnich

gdzie: R - minimalny promień krzywizny warstwy w procesie odkształcania górotworu (wg teorii prognozowania lub pomiarów kopalnianych),

P - grubość warstwy.

K ą t n a c h y l e n i a w a r s t w w modelu przyjmuje się wg danych kopalnianych.

Po zbudowaniu modelu otrzymuje się jego matematyczne wyraże­

nie, które dla wygody dalszych operacji korzystnie jest otrzymać w postaci danych wyjściowych jako tabelaryczne zestawienia licz­

bowe i wykresy stanu początkowego modelu.

2. METODA BADAŃ NA MODELU I DANE WEJŚCIOWE DO SYMULACJI PRZEMIESZCZEŃ

Badania na modelu numerycznym najkorzystniej jest prowadzić metodą symulacji komputerowej przemieszczeń bloków pod wpływem

oddziaływania zamoaelowanych wyrobisk eksploatacyjnych. Symulacja dostarcza w postaci tabelarycznej i graficznej' wyników charakte­

ryzujących stan przemieszczeń i deformacji górotworu w poszcze­

gólnych fazach dynamicznych i w końcowym stadium statycznym ba­

dań. Wyniki badań mogą być przeznaczone dla potrzeb ruchowych kopalń lub celów poznawczych zaplecza naukowo-badawczego.

D a n e w e j ś c i o w e d o r e a l i z a c j i m e t o d y .

Do symulacji przemieszczeń bloków na modelu należy wprowa­

dzić następujące dane wejściowe:

- masy i momenty bezwładności bloków względem ich osi, - ciężar objętościowy skał i siły ciężkości bloków, - odstęp czasowy pomiędzy iteracjami,

- współczynniki sztywności normalnej i stycznej kontaktów między blokami (spękań górotworu),

- kąty tarcia na powierzchniach kontaktów między blokami, - dekrement tłumienia drgań przemieszczających się bloków, - liczbę iteracji,

- dane wyjściowe, 'po których iteracjach i jakie (liczbowe, wykresy),

- dane o modulacji danych wejściowych (po których iteracjach i jakie przyjmują wartości),

- liczbę i numery bloków ustalonych poziomo, pionowo i obrotowo, - liczbę i numery bloków przewidzianych do usunięcia z modelu

w celu zamodelowania wyrobiska,

(7)

Przemieszczania 1 deformacje.. 171

-liczbę i numery bloków tworzących strop bezpośredni wyrobiska i współczynnik ich rozluzowania w czasie osiadania (zawału), - położenie granicy osiadania warstw stropowych i jej zmiana po

sprasowaniu gruzu zawałowego,

- liczbę i numery górnych bloków modelu obciążonych warstwami nadległymi, nie odwzorowanymi na modelu oraz wartość obciążenia, - numer bloku, którego ustalone położenie lub znikome zmiany

poniżej zadanej wartości świadczą o zakończeniu procesu prze­

mieszczeń i celowości zakończenia procesu iteracyjnego oraz wydania danych wyjściowych.

3. PRZEMIESZCZENIA I ODKSZTAŁCENIA GÓROTV!ORU POD WPŁYNEM EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ

Po wprowadzeniu danych wejściowych do symulacji i zamodjlo- waniu wyrobiska górniczego, które narusza stan równowagi w pierw­

szym rzędzie w warstwie stropu bezpośredniego, gdzie brak reakcji kontaktowych wybranego pokładu powoduje powstawanie siły i mo­

mentów wypadkowych wywołujących ruch obrotowo-postępowy bloków.

Proces ten stopniowo narasta i w kolejnych iteracjach przenosi się do warstw coraz wyżej zalegających, aby następnie zacząć zanikać po wypełnieniu wyrobiska eksploatacyjnego i zmniejszaniu się odległości między blokami i wzrastaniu reakcji kontaktowych.

Bieżące położenie bloku w danej iteracji jest określone jako wartość położenia początkowego z dodaną algebraicznie wartością przyrostu drogi i nachylenia . ¡tego • i bloku w prccesie symu­

lacji przemieszczeń. Matematycznie jest to wartość bieżących współrzędnych środków ciężkości bloków i kątów ich nachylenia, które mają następujące wyrażenia:

DU (I) = DU»(l) + U(I) *TDEL DV (I) = DV*(I) + V(I)*TDEL ALF(I) = ALF’(I) + W(I)* TDEL gdzie:

DU(I), DV(I) - współrzędne prostokątne środka ciężkości bloku I-tego w danej iteracji,

DU’(I), DV(l) - jw. dla poprzedniej iteracji, ALF(I), ALF’(i)- kąt nachylenia bloku I-tego w danej

i poprzedniej iteracji,

U(I), V(l), W(I) - prędkości składowe- pozioma, pionowa i obrotowa - bloku I—tego w danej iteracji, TDEL - odstęp czasowy między iteracjami®

(8)

172 S . M n ic h

lya.

Fig.

Prędkości składowa obliczane są w procesie iteracji w g nas­

tępujących zależności:

U(I) = U ’(l) + XSUM(l) *TD5L/AMAS(l) V(I) = V»(I) + ysum(i)-k- tdel)amas(i) W<I) = W*-(l) + SUMM( i) jt- tdel/amoi(t) gdzie:

U f(X), V'(I), W»(X) - prędkości składowe - pozioma, pionowa i obrotowa — bloku I—tego w poprzedniej iteracji,

Y3UKfl)

SUMM(l)

AKAS(I), AMOT(I)

- składowe - pozioma i pionowa - siły wypadkowej działającej na blok I-ty.

w danej iteracji,

- moment wypadkowy działający na blok I-ty w danej iteracji,

- masa i moment bezwładności bloku I-tego, - znaki mnożenia i dzielenia.

( hock u lick '" )

Dam do bu- modeiu

• O 1— i

B I O C K ~)

I

C xJ<>i

Wydruk

danych

Wt/';res modelu

0

( ) \ Przygotowanie

- w y'cnych w ejic io -l

•m/ch do s y w H

'Dane do symu­

lacji prremie- siczeri

( REMOYĘ ^ Modelowanie wyrcćuk

{ XJGA )

jKe _L

( STOP '■ I mc

V u l J *» c i asie i p

\s C IzlD r r )

3« Schemat blokowy programu budowy modelu i symulacji przemieszczeń 3« Błock diagram of a modelling programme and dieplacement simulation

(9)

Przemieszczania i deformacje.. o

Schemat blokowy przebiegu podstawowych części pro;,, -ii. x

modelowania i symulacji przemieszczeń przedstawiono na rys.

a otrzymane wyniki graficzne, tylko przykładowo, na rys. 4.

Przed symulacją przeirie" :©ń

Po symulacji przemieszczeń After displacement simulation

R y s . 4. M o d e l b l o k o w y g ó r o t w o r u P i g . B l o c k m o d e l o f a r o o k m a s s

4. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIA MODELOWANIA I SYMULACJI PRZEMIESZCZEŃ BLOKÓW

Przedstawiony model i metoda badania na nim przemieszczeń i deformacji podebranych warstw górotworu • mogą być zastosowane

d o rozwiązywania różnorodnych zagadnień dla potrzeb ochrony

złoża, wyrobisk górniczych i powierzchni oraz d o programowania rozwoju eksploatacji górniczej i prognozowania utrudnień techno­

logicznych w prowadzeniu robót górniczych w warstwach podebra­

nych.

Wyniki badań modelowych, łącznie z danymi wejściowymi, dają możliwość określania stopnia uszkodzenia podebranych warstw górotworu na podstawie:

(10)

17*

S. Mnich

3O. 1

s u ©

-M r »

W § § ■

v» S *4

O +* o

%lf) W M 4-»

O u O Al tO

3 r. G 3

N O XJ

O «O •H

•H 4-» 'M CP fl Ö O

*H 03 G o 9 5

•H U n tH O k * '1/3 XJ © o

(D O 44 ^ «1 U O* © *H 4-»

M XJ ©

O M >» G

^ + * 4 J O 'f~3 O -H OT XJ O «H rH

O • 4 *M

e o r S \ ? ° (0 *ra h <C Î4

tjjO « G O *H O H * H E G E rH G O P>> O © *H

« C Ä V4 R

(11)

Przemieszczania 1 deformacje.. 175

Rys. 7 Wpływ długości bloków S na warunki utrzymania stropu w przestrzeni roboczej ściany pokładu podebranego Fig. 7 Influance of block length S on roof condition of

a longwall in a seam being undermined

Hys. 8 Strefy opadu skał stropowych jako element utrudnień eksploatacyjnych w pokładach podebranych

Fig. 8 Disturbance in mining due to rock falls from roof in the longwall in seams being undermined

(12)

176 ¿u Haich

- parametrów struktury blokowej,

- przesunięć względnych bloków -wzdłuż spękań wtórnych, - zmian nachylenia bloków przyległych w warstwie,

- stref zniszczenia skał na styku bloków i przewidywanej obję­

tości opadu skał stropowych po ich odsłonięciu, - utworzenia się pustek w górotworze.

Ea podstawie analizy stopnia uszkodzenia podebranych warstw górotworu może byó przeprowadzona ocena skutków podbierania dla celów ochrony obiektów i rozwoju eksploatacji w danym rejonie.

Ocena taka zawiera wskaźniki i określenia:

- stateczności warstw stropowych, - czułości stropu,

- utrudnień technologicznych dla prowadzenia robót górniczych w rejonach podebranych,

- zmian rozkładu naprężeń w górotworze i ich wpływu na zagroże­

nia zjawiskami dynamicznymi i wzmożonymi przejawami ciśnie­

nia górotworu,

- wpływu eksploatacji na górotwór i powierzchnię oraz na ich obiekty budowlane.

Określenie stopnia uszkodzenia warstw podbie"anych oraz ocenę skutków podbierania przeprowadza się na podstaw/i e wyników modelo­

wania i obliczeń uzupełniających, które przykładowo podaje się na rysunkach 5 i 6. Poglądowy stan górotworu podebranego i jego -wpływ na technologię robót górniczych (również tylko przykładowo) przed­

stawiono na rysunkach 7 i 8,

'? pracy £ 5 3 podano dla potrzeb omawianej metody charakterys- tykę jakościową i ilościową klasyfikacji utrudnień technologicz­

nych w eksploatacji pokładów podebranych oraz usytuowanie w prze­

kroju pionowym górotworu. • pokładów o określonym stopniu utrudnień.

5. ZAKOŃCZENIE

Przedstawiona tematyka podaje tylko wybrane elementy wyników poszukiwanych i otrzymanych, nowych rozwiązań do badania złożo­

nych problemów; wpływu eksploatacji górniczej na górotwór. Przepro­

wadzone badania i praktyczne w kilku przypadkach zastosowania metody modelowania i symulacji przemieszczeń bloków dają podstawę do stwierdzenia, że metoda ta daje odchyłki w stosunku do porów­

nywalnych wyników otrzymanych z badań kopalnianych, w granicach 5 * Sjś. Wskaźniki natomiast charakterystyk górotworu podebranego mieszczą się w przedziałach klasyfikacyjnych. Metoda modelowa­

nia górotworu 1 symulacji przemieszczeń bloków na modelu pozwala

(13)

Przemieszczenia i deformacje.« 17?

vr sposób bardziej kompleksowy 1 ekonomiczny, niż innymi znanymi metodami, prowadzić badania, dostarczają; przy tym niezbędnych i wystarczających informacji.

LITERATURA

[ij Cundall P.A. * A computer modo! for simulating progressive large - sca­

le movements in blocky rock systems. Symposium of the Int. Soc. for Rock Mechanics. Kancy 1971«

[V] Kisiel I. i in.* Mechanika Techniczna* Mechanika skał i gruntów.

PWH, Warszawa 1982.

jjf] Kruszewski J., Gawroński W., Wittbradt E., Hajtar P., Grabowski S. * Metoda sztywnych elementów skończonych. Arkady, Warszawa 1975«

[4] Mnich S.* Matematiczeskoje modolirowanije gornogo massiw'a o diskret- no-hlocznoj strukturie. V Int. Symp. for. Mina Servaying. Varna 1982, Vol. 5.

[5J Mnich. S.: Analiza deformacji i ocena uszkodzenia podebranego górotworu za pomocą numerycznej symulacji przemieszczeń ośrodków blokowych.

Praca doktorska. Maszynopis. GIG, Katowice 1983«

[ó] Wedaszkina K.A. i in.* Reszenije zadacz mietodom "krupnych czastic.

Tr. Vyc. Centra Aa SSSR. Moskwa 1970.

Recenzent* Dr inż. Tadeusz Pytlarz

CftBHBEHEE H HEętCaiARHH TOPHOrO IŁACCHBA IKffl BJMHHEEM T0PHHX PAEOT B CRETE HCCJEEflOBAHHiî HA HHCJIOBOa EJIOHHOił MCfflEM

P e s » it e

B soKaaae oCScyaaeHO cipyicTypy ropHoro MaccHBa h yKasaHo, VT0 B dOJIBHHBCTBÓ CHygaeB HBJIHSTCH OHa £HCKpeTHO-ÓJIOiHOił. ÜOflaHO u e io s aaTauaTiivecKoro uoaejmpoBaHHH tbkoë cipyKsypH ropHoro MSCCHBa H OCHQBHUe ¡lOJIOKQEHfl 30 CTpOeHES HOflSAK.

IÎpGĄCTaBJlâHO aaHHHO BXOfla flO KOHUBTOpHOfi MOfleEH B M0SO£

0MHTaRSIOHHO-2HHaiSHVaCI£OrO HCCJIB30BSHHH CSieneHHfi aapHKpaO”

ÛJioqHoË CTpyKiypa ropHoro naccHBa. Uphbsasho npmiepH npaKTHvecKoro upembebkkh npeanaraeiioro aeToaa wia nayvaHHH h 0R6HKH ae$opnaiyiH noflpadaTHBaeiłHS : ropnux Eoppa*

yrojrBHHX naacTOB b ropnaz sapaiSososi

(14)

178 S. Mnich

D IS LO C A TI O N S /JED DEEORMATIOSS OP HOCK MASS UBDER THE E SP H J EH C E OP M U H H G EXCAVATION E T THE L IG H T OP RESEARCHES OH HUMBRICAL TJHIT MODEL

S u m m a r y

T h e p a p e r p r e s e n t s a r o c k m a s s w h i c h i n m o s t c a s e s I s a d i s c o n t i n u o u s b o d y a n d a s s u c h c a n b e e f f e c t i v e l y r e p r e s e n t e d b y a b l o c k y m o d e l . D e s c r i ­ b e d i s a m e t h o d f o r a c o m p u t e r m o d e l l i n g o f t h e s t r a t a o f b l o c k y s t r u c t u ­ r e a s w e l l a s t h e m e t h o d i n v e s t i g a t i n g t h e i n f l u e n c e o f a m i n e w o r k i n g o n t h e r o o k m a s s a n d s u b s e q u e n t l y o n t h e o v e r l y i n g c o a l s t r a t a a n d m i n e r o a d w a y s .

G i v e n a r e e x a m p l e s o f p r a c t i c a l a p p l i c a t i o n s o f t h i s m e t h o d f o r t h e d e t e r m i n a t i o n o f t h e m i n e w o r k i n g i n f l u e n c e o n t h e o v e r l y i n g r o c k m a s s .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Al ko hol ety lo wy jest związ kiem or ga nicz nym o cha - rak te ry stycz nym za pa chu i sma ku. 40) nie pre cy zu ją wie ku, w któ rym mo żna umie ścić oso bę nie trzeź wą

ment by the Board of Directors of ISPG). Autorzy wskazują, że obecnie nie ma pod- staw naukowych do stosowania genetycz- nych testów diagnostycznych w psychiatrii. W zaleceniach

Obecnie brak jest jednoznacznie uzasadnionych metod modelowania wpływu wielopokładowej eksploatacji górniczej na górotwór, a stosowane metody dla jakościowej oceny

Wykres pomierzonych przemieszczeń obrysu wyłomu spągu chodnika pod- ścianowego w zależności od odległości od czoła ściany w stacji pomiarowej. nr

ANALIZA MOMENTU NAJWIĘKSZEJ PRĘDKOŚCI OSIADANIA PUNKTU NA POWIERZCHNI TERENU POD WPŁYWEM EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ NA PODSTAWIE WYNIKÓW POMIARÓW GEODEZYJNYCH.. Streszczenie!

Podstawowy cel podziemnych badań mikrograwimetrycznych 7iykonywanych w kopalniach węgla kamiennego stanowi szukanie relacji czasowych zmian mikro- anomalii siły ciężkości

7. M odel deform acji górotworu w obszarze objętym oddziaływaniem eksploatacji uwzględniający zależność współczynnika prędkości osiadania od

мации кровельных и почвенных пород представлено на основании проведённых моделевых исследований при сохранении моделевого сходства и