MIKROBIOLOGICZNA METODA ILOŚCIOWEGO OZNACZANIA KWASU PANTOTENOWEGO PRZY UŻYCIU ACETOBACTER XYLINUM AC. 1

(1)

HENRYKA KURZEPA

MIKROBIOLOGICZNA METODA ILOŚCIOWEGO OZNACZANIA KWASU PANTOTENOWEGO

PRZY UŻYCIU ACETOBACTER XYLINUM AC. 1

Z Zakładu Higieny Żywienia PZH

Mikrobiologiczna metoda ilościowego określania kwasu pantotenowego przy pomocy Acetobacter xylinum Ac. 1 jest wygodniejsza i tańsza od dotychczasowych i nadaje się do oznaczeń popularnych tego składnika w produktach ро- chodzenia roślinnego i zwierzęcego.

Po odkryciu kwasu pantotenowego przez Williamsa i współpr. w 1933 r.

(1) przeprowadzono wiele prac nad metodami ilościowego oznaczania tego składnika pokarmowego w cieczach i tkankach ustroju oraz w pro- duktach spożywczych. Wielkim bodźcem do ulepszenia tej metodyki było wykazanie przez Lipmanna i in. (2), że kwas pantotenowy jest

częścią składową CoA.

Do ilościowych oznaczeń kwasu pantotenowego stosowane są metody biologiczne, chemiczne i mikrobiologiczne. Pierwsze, do których uży- wa się głównie kurczęta i szczury, są kosztowne, zabierają dużo czasu, a przede wszystkim nie dają dokładnych wyników (3, 4), metody che-

miczne określają jedynie jego pochodne (4, 5, 6, 7). Stosunkowo najlepsze

wyniki dają metody mikrobiologiczne (8, 9), jest więc rzeczą zrozumiałą,

że najwięcej badań poświęcono tym właśnie metodom.

Do mikrobiologicznego oznaczania kwasu pantotenowego stosowane są najczęściej następujące metody:

A. Skeggsa i Wrighta przy użyciu Lactobacillus arabinosus 17 — 5

ATCC 8014 (10).

B. Atkina, Williamsa i in. przy użyciu Saccharomyces cervisiae Nr

188 (11).

C. Penningtona, Snella i Williamsa przy użyciu Lactobacillus casei ATCC 7469 (12).

Istnieje poza tym wiele innych drobnoustrojów, które potrzebują do

swego wzrostu całej cząsteczki kwasu pantotenowego lub jego części,

ale nie znalazły one szerszego zastosowania do oznaczania tego skład-

nika.

Wadą metod mikrobiologicznych jest przede wszystkim to, że do ich zastosowania potrzeba bardzo złożonych i kosztownych pożywek.

Zastosowanie innych drobnoustrojów o mniejszych wymaganiach

żywieniowych byłoby więc bardzo wskazane.

Ze wstępnych badań Bassalika (13) wynikało, że drobnoustrojem

takim mógłby być Acetobacter cylinum, wymagający dla swego wzrostu

kwasu pantotenowego, a rosnący na prostych podłożach.

(2)

Opierając się na powyższym stwierdzeniu, autorka (14, 15) przepro-

wadziła badania zmierzające do ustalenia najbardziej korzystnych warun-

ków hodowli tego szczepu, pozwalających na użycie A. xrylinum do ilościowego oznaczania tej witaminy.

W niniejszej pracy przedstawione są końcowe wyniki tych badań, ujęte w szczegółowym opisie metody ilościowego oznaczania kwasu pan-

totenowego, oraz wyniki oznaczeń zawartości tego kwasu w wybranych

produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz dla porówna-

nia — wyniki uzyskane równolegle metodą Skeggs i Wrighta przy pomo- cy L. arabinosus 17—5 ATCC 8014.

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Postępowanie

Zasada polega na wykorzystywaniu właściwości A. xylinum wytwarza-

nia kwasu octowego w ilościach proporcjonalnych do stężeń niezbęd- nych dla wzrostu kwasu pantotenowego.

Z kilku przebadanych szczepów Acetobacter xylinum szczep oznaczony

symbolem Ac 1 okazał się najbardziej przydatny do oznaczeń.

Szczep ten jest hodowany na skosie agarowym i przeszczepiany raz w miesiącu. Skład pożywki na 100 ml jest następujący:

brzeczka 6 Big. . . . . . . 70,0 ml

pantotenian wapnia . . . 4,0 gamma agar . . .. .. . . . . . , 3,0 g etanol HE R ыы ри п в р в 3,0 ml

Etanol dodaje się po wyjałowieniu pożywki, kiedy jej temperatura

wynosi 40 — 45°. Temp. inkubacji hodowli wynosi 28%. Po wykształce-

niu kożucha celulozowego na powierzchni pożywki hodowlę przetrzy-

muje się w chłodni (+57).

W celu sporządzenia zawiesiny do szczepień, przenosi sie jedno oczko

hodowli A. zylinum ze skosu agarowego na pożywkę średnią, płynną o składzie pożywki podstawowej przy zmniejszeniu stężenia jej skład- ników do połowy, dodając pantotenian wapnia w ilości 0,04 gamma na l ml pożywki. Wiek hodowli może wynosić od 2—6 dni. W dniu doś-

wiadczenia cały kożuch z powierzchni pożywki pośredniej przenosi się

przy pomocy jałowego drucika do jałowej butelki ze szlifem, zatkanej

korkiem szklanym, a zawierającej 10 ml soli fizjologicznej i szklane

perełki. Przez silne wstrząsanie (3—5 min.) rozbija się kożuch w celu uzyskania jednolitej zawiesiny.

Z kolei przenosi się uzyskaną zawiesinę do jałowej probówki wirów- kowej i odwirowuje się nierozbite strzępy kożucha przez 1 min. przy

1500 — 2000 obr./min. Płyn znad osadu zawierający komórki bakteryj-

ne przelewa się jałowo do drugiej probówki wirówkowej i odwirowuje przez 30 min. przy 300 obr./min. Płyn znad osadu odlewa się, osad rozbija się przez uderzenie w dolny koniec probówki, następnie wlewa się 5 ml soli fizjologicznej i wiruje ponownie przez 30 min. przy 3000

obr./min. Płyn odlewa się, ponownie osad rozbija i zawiesza w końco-

wej objętości 5 ml soli fizjologicznej. Jedną kroplą zawiesiny szczepi się

każdą kolbkę, używając ewentualnie strzykawki lekarskiej na 10 ml

i igty Nr 10.

(3)

Pozywka podstawowa

Do oznaczeń stosuje się pożywkę o podwójnym stężeniu wg nastę- pującego składu, obliczonego na objętość 100 ml:

glukoza Kom os o. w w og s 40 5

asparagina и 0,4 ”

KH,PO, 11.0... 02 „

MgSO,.7 HO. . . 0,06 "

NaCl . . 0,06 s

CaCl;. H,O i . . . . . . 0,04 "

Fe-SO4 HO. . . 0,0028 ,, roztwór A—Z*) . . . 0,2 ml

etanol . . 3%

Wszystkie składniki pożywki z wyjątkiem glukozy i etanolu rozpusz-

cza sie w około 70 ml wody destylowanej w 100 ml kolbie miarowej;

z kolei doprowadza pH pożywki do 6,0 — 6,1 wobec czerwieni chlorofe-

nolowej, a następnie dodaje się glukozę i uzupełnia objętość pożywki

do 100 ml. Etanol w ilości 30%/0 jest dodawany do każdej kolbki po wyjałowieniu pożywki i jej ochłodzeniu, ale przed dodaniem za-

wiesiny.

Przygotowanie próbek do badań

Próbki hydrolizuje się według jednego ze sposobów podanych w piś- miennictwie (4, 8, 9, 11, 17, 18).

Roztwór hydrolizatu danej próbki rozcieńcza się w taki sposób,

aby uzyskać przybliżone wartości kwasu pantotenowego mieszczące się w ramach stężeń wzorca (p. niżej).

Wyjściowy roztwór wzorcowy pantotenianu wapnia zawiera 0,05 ug

pantotenianu wapnia w 1 ml.

Oznaczenie

Oznaczenia przeprowadza się w kolbkach stożkowych o pojemności

25 ml. Końcowa objętość płynu w każdej kolbce wynosi 2 ml. Ozna- czenie składa się z zestawu wzorca i zestawu badanej próbki. Oznacza-

nie wzorca w każdym stężeniu powtarzano trzykrotnie, a próbki dwukrotnie.

Zestaw wzorca jest nastawiony przy każdym poszczególnym oznacze- niu i zawiera ślepą próbę i 7 kolejnych rozcieńczeń. Do każdej serii

wzorca dodaje się wyjściowy roztwór pantotenianu wapnia w ilościach:

0,000; 0,005; 0,01; 0,015; 0,02; 0,025; 0,03; 0,04 ug na próbę. Dopełnia się wodą destylowaną do objętości 1 ml w każdej kolbce i dodaje się po

1 ml pożywki podstawowej o podwójnej koncentracji.

*) Roztwór A-Z zawiera zespół mikroelementów wg składu Hoaglanda w mo- dyfikacji Bassalika. 1 litr roztworu zawiera: SnCl, - 2H,O — 0,5 g; MnCl, + 4H,Q

— 7,0 g; NiSO, . 6H,0 — 1,0 g; LiCl — 0,5 g; CuSO, . 5H,O — 1, (O g; ZnSO, . + 7H,0 — 1,0 g: H;3BO, — 11,0 g; AlL(SO,)3 — 1,0 g; Co(NO;)» + 6H,O — 1,0 g;

TiO, — 1,0 g; KJ — 0,5 g; KBr — 0,5 g; Na,MoO, - 2H,0 — 0,5 g; mozna go przechowywać w butelce z neutralnego szkła z doszlifowanym korkiem przez 1-2 lat.

(4)

Seria próbek zawiera 4 stężenia badanego hydrolizatu, który dodaje

się w ilości 0,2, 0,4, 0,5, 0,6 ml na próbę, dopełnia się wodą destylowaną do objętości I ml w każdej kolbce i dodaje po 1 ml pożywki podstawowej o podwójnej koncentracji.

Schemat stężeń wzorca i próbek podany jest w tabeli I.

Tabela I

I. Seria wzorca

Gr m <a =

оо „tł a

Kolejność | 5 ВЕ нае ЕЯ

punktów BĘL Au ae Uwagi

wzorca 2 ae yah web ch O g O Ó g O

BAN Ноя BDB

qe: se = oes 4 a ee oe ee OOO nii | RAZ re

i . z

1 0,0 0,000 | 0,0000 1. Każdy poszezegolny PEL. zone

; i | posiada 3 r6wnolegte powtoérzenia.

2 , 91 0,005 0,0025 2. Objętość końcowa w każdej kolbce

| ; a z

@ | o@ | gor | ooo _ .Wynesi 2 mL ma które składa słę:

| j |

| roztwór | | |

4 h 0,3 0,015 0,0075 | RZUCA |

5 | 0,4 0,020 0,010 | PL MA DZ) daj 03 05 0:6] 0,8

| ; woda de- |

6 | 1,5 0,025 0,0125

_{pei es}

styl. w ml | 1,0] 0,9! 0,8! 0,7) 0,6) 0,5 04j 0,2

_{fe ee}

if | 0,6 0,030 0,0150 | poż. pod- || |

stawowa т i

8 | 0,8 0,040 0,0200 | 2 X kon- | |

| centracji | i

| w ml 11,0] 1,0] 1,0] 10] 1,0] 1,0) 1,0/1,0

II Seria prókek

Kolejność punktów próbki 1/2;3)4

Roztwór badanej próbki ml 0,11 0,21 0,41 0,6 Woda destylowana w ml 0,9) 0,8} 0,6] 0,4 Poż. podstawowa o 2 X kon-

centracji w ml 1,0) 1,0) 1,0; 1,0

Uwaga: 1. Każdy poszczególny pkt. próbki posiada 3 równoległe powtórzenia.

2. Wyjściowy roztwór próbki, prze- znaczony do oznaczeń, winien wynosić ok. 0.05 y pant. Ca/1 ml.

3. Objetos¢ koncowa w kazdej kolbce wynosi 2 ml/p. seria wzorca).

Kolbki z serią wzorca i badanej próbki zatyka się korkami z waty i autoklawuje przez 10 min. w 0,7 atm. nadc. Następnie po ostudzeniu dodaje się etanol z biurety do każdej kolbki w ilości 0,06 ml i szczepi przygotowaną zawiesiną A. zylinum, po czym inkubuje przez 72—78

godzin w temp. 28°—30°.

(5)

Obliczanie wyników

Wytworzony podczas inkubacji w podłożu kwas octowy miareczkuje się Ściśle 0,05 n NaOH wobec czerwieni chlorofenolowej jako wskaz- nika.

W tym celu pobiera się z każdej kolbki z pod kożucha po 1 ml płynu

do probówek kałowych o wymiarach 7 cm X 19 cm. W obliczeniach ranoży się użytą do miareczkowania ilość NaOH przez 2, aby otrzymać

wynik na objętość kolbki równej 2 ml.

Z serii wzorca wykreśla się krzywą wzorcową. Odpowiednie średnie wartości NaOH z miareczkowania poszczególnych stężeń badanej próbki przenosi się od osi rzędnej na krzywą wzorcową i odczytuje zawartość pantotenianu wapnia na osi odciętych.

ZASTOSOWANIE OPISANEJ METODY DO ILOŚCIOWEGO OZNACZANIA PANTOTENIANU WAPNIA W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH

Celem przeprowadzonych w tym kierunku doświadczeń było: a) spraw-

dzenie przydatności A. tylinum do ilościowych oznaczeń kwasu panto-

tenowego w produktach różnego pochodzenia, b) określenie granic roz- rzutów wyników, c) porównanie uzyskanych wyników z wynikami

otrzymanymi przy pomocy innej metody.

Równolegle z oznaczeniami przeprowadzonymi przy użyciu A. xryli-

num, dla porównania przeprowadzono oznaczenia metodą Skeggsa

i Wrighta stosując Lactobacillus arabinosus 17—5 ATCC 8014 (10).

Wybór tej metody oparto na powszechnym jej stosowaniu do oznaczeń kwasu pantotenowego (16).

Do badania wybrano produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w taki sposób, aby zawierały one dość dużą zawartość białka, albo węglowodanów, albo tłuszczów; kierowano się ponadto tym żeby można było porównać wyniki oznaczeń zawartości kwasu pantotenowego w wy- branym materiale z danymi innych autorów.

Ograniczono się do najprostszych podanych w piśmiennictwie spo- sobów uwolnienia kwasu pantotenowego z różnych jego połączeń w ba-

danych produktach, a toza pomocą:

a) ekstrakcji wodnej wg Atkina i innych (11),

b) hydrolizy enzymatycznej przy użyciu klarazy wg Jamesa (11) oraz

przy użyciu papainy i takadiastazy wg Jamesa (17).

W przypadku nerek i wątroby przeprowadzono także autolizę według

sposobu podanego przez Marnaya (18).

OMÓWIENIE WYNIKÓW

Wyniki oznaczeń kwasu pantotenowego omawianymi dwiema meto-

dami są przedstawione w tabeli II.

Jak z badań tych wynika, że A. cylinum daje rezultaty na ogół zgod-

ne z uzyskanymi przy pomocy metody z L. arabinosus. Wyjątek stano- wią świeże warzywa i owoce. W przypadku tej grupy produktów uzy-

skane wyniki są niekiedy znacznie wyższe od wyników uzyskanych przy użyciu metody z L. arabinosus niezależnie od sposobu hydrolizy. Wy- tłumaczenie tego wymaga osobnych badań.

W ostatniej rubryce tabeli II przedstawiono wyniki oznaczeń zawar-

tości kwasu pantotenowego uzyskane przez innych autorów.

(6)

0 0 — 8$'0 | %19 1 9% — 86 4991 3 #8 — ze Gz'ę | ezejserpeyej I eureded а be ef +> pip __ nd em ya ż i SIUEMOMETĄOJNE I

z 519'0 %0 + 6T 6‘T #988 + 18 — 95 9'z BUPOM E[JEIISNO у oyłqef

ul€ s0BI—„9€ | %85 2 56 — 18 486 + 60T — TOT | os‘ol | ezeyserpeye, 1 eureded a

18'S 20 - 8/ — 8% 29 + #01 — 6 |986 SIUEMOMETĄOJNE |

910°FL 69S — 05 eupom efoxersya Vy Moyoreur | „9% | 9888 4 54 — $9 4869 ++ GOT — 26 Z'0T | EZEJSEIDEYE] г eureded a z89—0F—7'€ z z SIUBMOMETĄOJNE I ul в19'9— 58| 949072 8% — 89 %8T + 18 — 834 6'Ł EUPOM E[DĄEIJSYS v_pieruuorz 37“ eT oF — oF т na __ a ; SIUEMOMETĄCJNE I у a8T — ат $8 - 85 ae WE + Og 82 8% виром efoyersya 18114275 79 — GG ME _ > 0'9 SIUEMOMETĄOJNE I a 10°F Yt + 29 — 59 os, + 939 — 95 0'9 eupom efoyxerjsya У euuazsd eybur | » — 9879 + чет —0TT Gob + SZT —GTI SIT — 200 [9 810'98 | Bole + 0'881— 0'857 KLOE + €LGI— 8'98I | Z€BI qezrfojne ad m A 526° BE — wee + SLE — sre | 908 EZEIETY V EINzozs IĄ1au oO 5 0Р2— O'FIT | $88 + F6LI— Z'991 aig + Pele— OTE | 0505 yezrpojne а Z or0bI | BECO - OeGb— LPP a8T + 889Р— 056 | Т'09Ф “ ‘а . o:06Z6— OFIE | %86P - 6 G6I— TZET %68 | 069T— PPEI | O'8PI BZEJIETĄ я m cz0 LLE—n0'ZŁF е102925 34018 № 91 — 0'08 _ _ ng0'001— 008 488TI+ 0z8 — 0'09 601 OPŁ — 0'09 z'89 AIUEMOMETĄOJNE I 0208 — 08 EupoMm E[oĄENSĄO nyzso1d m ofef n09b — Of | Yce's - 588 — OF 46L'L + 0'69 — asg | 089 SIUEMOMEJĄCJNE I 02 — 0'22 BUpoM EfOĄENSĄD nyzsoid m oyslu oh’ — &T $4“, + 99 — 98 eee = 590— 3 0'9 я nee — ze 4STI 99 — 88 4887 + 99-— q z9 STUBMOMEBTHOING | уу -mozśklojsed ogaTuw | m за % м [этарэл$ ро % m [этарэ о Во a SAMOPUGOTU eluatAyapo I Kjnzaizogq eruslKYyopo I AY 120 "ES $ „id z aueq ! 1 ! рот U SĘ Kzijoipay qosod$ 14npo1q

5150190402 $nj}100Q0100'T

unuyfc 49700q901307

314

ysejynpogd m trudem nuerusjojued uszoeuzo Tyru II EleqeL

(7)

Ze względu jednak na to, że poszczególni autorzy stosowali różne

sposoby hydrolizy lub oznaczeń, trudno jest wyciągnąć wnioski z po-

równywania danych własnych i obcych. Mogą tu również wchodzić

w grę: różnice spotykane w zawartości kwasu pantotenowego w produktach spożywczych w zależności od jego gatunku, warunków hodowli,

sposobu przetwarzania itp. Na przykład Refai i Miller donoszą, że zna-

leźli znaczne różnice zawartości kwasu pańtotenowego w 16 odmianach pszenicy, reprezentujących 8 gatunków (25). James znalazł różnice w zawartości kwasu pantotenowego wśród różnych gatunków warzyw i owoców (17).

W omawianej tu metodyce bardzo ważna jest sprawa skuteczności

stosowanych w tej pracy sposobów hydrolizy w celu uwolnienia kwasu

pantotenowego. Widać to z różnicy w zawartości tej witaminy w wątro- bie szczura (próbka B, tabela II). Zastosowano tu dwa sposoby uwolnienia kwasu pantotenowego: poprzez hydrolizę klarazą i autolizę. Wyniki

uzyskane w drodze autolizy, którą niektórzy autorzy uważają za bar-

dziej skuteczną w uwolnieniu kwasu pantotenowego niż uwalnianie enzymatyczne, są dużo niższe. Skuteczność analizy jako jednego ze sposobów uwalniania kwasu pantotenowego jest w dalszym ciągu te- matem dyskusji w piśmiennictwie. Otrzymano jak dotąd różne wyniki,

Jedne były wyższe, a inne niższe niż uzyskane po zastosowaniu enzy- matycznej hydrolizy (16).

Ciekawe są również wyniki oznaczeń zawartości kwasu pantotenowego w marchwi uzyskane przy zastosowaniu dwóch sposobów hydrolizy.

Jak widać w tabeli II, są one równe w przypadkach ekstrakcji wodnej

i hydrolizy enzymatycznej. Zgodne jest to z wynikami Toepfera, który stosował ekstrakcję wodną i enzymatyczną przy pomocy mylazy P

i uzyskał w obydwu przypadkach ilość kwasu pantotenowego równą 14 gamma na gram marchwi (cyt. wg Adriana (16)).

Dla określenia dokładności metody przy użyciu A. хуйтит prze- prowadzono próby na odzyskanie, dodając czysty roztwór pantotenianu wapnia do wzrastających stężeń roztworu badanej próbki (10, 26). Próby na odzyskiwanie przeprowadzono na kilku badanych produktach przy pomocy obydwu zastosowanych metod. Wyniki podane są w tabeli III.

Z tabeli III widać, że wyniki otrzymane z prób odzyskiwania wyno- szą średnio dla A. zylinum 102,3%/6 przy wahaniach 99% — 109, a dla L. arabinosus średnio 99% przy wahaniach od 94 do 100%.

Celem porównania metod użytych w tej pracy do ilościowych ozna-

czeń kwasu pantotenowego przeprowadzono obliczenia statystyczne.

Stwierdzono, że wyniki oznaczeń zawartości kwasu pantotenowego we wszystkich badanych produktach, uzyskane przy pomocy metody z A. tylinum, w stosunku do wyników otrzymanych metodą przy użyciu

L. arabinosus nie różnią się istotnie (P >> 0.05); różnią się one znacznie

natomiast w przypadku grupy warzyw i owoców (P < 0.05). W tym

istotnym przypadku A. xylinum dawał średnio wyniki o 11,6%/0 wyższe

niż uzyskane przy pomocy L. arabinosus.

Ponadto z obliczeń statystycznych wynika, że metoda z A. хуйпит daje mniejsze rozrzuty i lepiej eliminuje wahania przypadkowe niż me-

toda z L. arabinosus, a poza tym wahania współczynników zmienności

przy prawdopodobieństwie 99,7 dla metody z zastosowaniem A. xrylinum

są przeszło dwukrotnie mniejsze niż w metodzie przy użyciu L. arabi-

nosus.

(8)

| | | 66 , втра4$ '£'Z0T | Blupats

|

i | | | | | (POT | gos0'0 | Ł8bo'0 | oszoćo | ŁEZ0% "JEZIIOJNE TĄIBSN

001 | grze , SZIE00 | ooro'0 ; SZTTO'0 BIeruwaIrz , 601 69$0'0 | 5200 | 0920°9 | #100 Pieruworz

001 - ogeo'o 08800 | 0010°9 0550°0 ZOO | 201 9500 | 9500 | 06500 | 26109 ваоцем

| $ З0Т о 65509 | 09500 | оотоо | 0910°0 BqoneM | 66 €150'0 | z8ro'0 | oszo'o | 5550°0 eqorybą

|

i . +6 08200 | 3950'0 | 0010°0 | S9T0'0 nyzsoid m ofer | 66 £190°0 | 02900 | oszo‘o | 0450°0 nyzsoi1d m oler |

| I

| ; | 3UEM | 'ZE10'0 SUEM 96 0gz00 | 0Fz0'0 00т0'0 | 07100 -0741935е4 очэтиг о 66 9280`0 28600 | 09700 -02K193SBd OST

— — == = | = Buuszsd УВ, РОТ 090°0 | 625900 | 09500 | 3580°0 euuszsd eytyy

. | |. |

-: | = | = | =

8 |3BE | 848 | 8% | 523 8 |5BE | 8<śę | 8E | 54%

ś | 8° | 83s) ge 87 4 | 8, |5Bś3 |8- | 8"

Pa

ma Bludem nueruaqoqued STURMIĄSKZPO ит этэает

(9)

Na podstawie przeprowadzonych badan stwierdza sie przydatnos¢

A. xylinum Ac 1 do ilościowych rutynowych oznaczeń kwasu panto-

tenowego w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.

Wyrażam serdeczne podziękowanie prof. dr Aleksandrowi Grużewskiemu za życzliwe wskazówki w opracowywaniu statystycznych wyników tej pracy.

X. Kyxena

МИКРОБИОЛОГИЧЕСКИЙ МЕТОД КОЛИЧЕСТВЕННОГО ОБОЗНАЧЕНИЯ ПАНТОТЕНОВОЙ КИСЛОТЫ ПРИМЕНЯЯ ACETOBACTER XYLINUM Ас. 1

Содержание

Представлен микробиологический метод количественного обозначения панто- теновой кислоты применяя АсеёоБаег хуппиш Ас. 1 а также показаны резуль- таты обозначений этого витамина в одинадцати выбранных растительных и жи- вотных продуктах.

Сравнивая полученные результаты при помощи нового метода с А. хуНпит с параллельно полученными результатами методом Skeggs-Wrighta применяя Т,-агаб1по5из 17 — 5 АТСС 80 14 — констатировано сходность результатов.

Разработанный метод с А. хуйппит более удобный и дешёвый нежели до сих пор применяемый и поэтому он пригоден для полулярных обозначений пантотеновой кислоты в продуктах растительного и животного происхождения.

H. Kurzepa

PANTOTHENIC ACID DETERMINATION WITH MICROBIOLOGICAL METHOD USING ACETOBACTER XYLINUM Ac. 1.

Summary

Microbiological method for pantothenic acid determination with the use of Acetobacter xylinum Ac. 1, and the results for the vitamin content in 11 products of plant and animal origin are presented.

The results obtained by means of new method correspond with those obtained by means of Skeggs and Wright method, which applies Leuconostoc arabinosus 17—5 ATCC 80 14. The method with A. xylinum is cheaper and more handy, and thus, it could be used in routine determinations of pantothenic acid in plant and

animal products. .

PISMIENNICTWO

1. Williams R. J.„ Wienstock H. H., Rohrmann E., Truesdail J. H., Mitchell Meyer C. E.: J. Am. Chem. Soc., 61, 454, 1933. — 2. Lipmann F., Kaplan Novelli G. D., Tuttle L. C., Quirard B. M.: J. Biol. Chem., 167, 869, 1947. — Rosenberg H. R.: Chemistry and Physiology of the Vitamins, New York 1945. — Johnson B. Connor: Methods of Vitamin Determination, Minnesota 1949. — . Gyórgy P.: Vitamin Methods, Vol. II, New York 1951. — 6. Crokaert R.: Bull.

soc, chim. biol., 31, 903—7, 1949. — 7. Gassman B.: III Miedzynarodowe Sympo- zjum Witaminowe, 133, Poznan 1959. — 8. Mikrobiologiczeskije mietody opriedie-

a Key . О.,

oP WS

Roczniki PZH — 6

(10)

lenja witaminow i aminokisłot, Moskwa 1945 (tłum z ang. praca zbiorowa). — 9. Barton-Wright E. C.: The Microbiological Assay of the Vitamin B-Complex and Amino-Acid, London 1944. — 10. Skeggs H. R., Wright L. D.: J. Biol. Chem., 156, 21, 1944.

11. Atkin L., Williams W. L, Schultz A. S., Trey CH. N.: Ind. Eng. Chem., 16, 67, 1944. — 12. Pennington D., Snell E. E., Williams R. J.: J. Biol. Chem., 135, 213, 1940. — 13. Bassalik K.: ustna informacja. — 14. Kurzepa H.: Acta Microb.

Pol. Vol. V, 1-2, 1956. (komunikat). — 15. Kurzepa H.: A. Microb. Pol, X, 3 1961. — 16. Adrian J.: Ann. Nutr. Aliment., XIII, 5, 1959, — 17. James D. P:

Brit. J. Nutr., 6, 75, 1952. — 18. Marnay Chr.: Ann, Nutr. Aliment., X, 1, 1956. — 19. Bicknell F., Prescott F.: The Vitamins in Medicine, London 1953. — 20. Coates M. E., Ford J. E., Harrison G. F., Kon S. K., Shepheard E. E., Willey F. W.: Brit.

J. Nutr., 6, 75, 1952.

21. Nutritional Date, Pennsylwania 1956. — 22. Clegg K. M.: J. Sci. Food Agric, 9, 336—370, 1958. — 23. Buskirk H. H., Delov R. A.: J. Biol. Chem., 145, 707, 1942. — 24. Wolff Dubost S., Brignon J. J.: Proc. Soc. Exp. Biol. Med., 95, 270. 1957. — 25. Refai F. Y., Miller B. S.: Cereal Chemi., 29, 469-475, 1952, cyt.

wg Food Science Abstracts, poz. 2862, 25, 1953. — 26. Pelczar M. J., Porter J. R.:

J. Biol. Chem., 139, 111, 1941. — 27. Ruszczyc Z.: Metodyka doświadczeń zootech- nicznych, Warszawa 1955. — 28. Romanowski W.: Zastosowanie statystyki ma-

tematycznej w doswiadczalnictwie, Warszawa 1951.