Królestwo Protista - Biologia.net.pl
Protisty:
Królestwo Protistów zaliczamy do eukariontów. Zaliczamy do nich pierwotniaki i glony, czyli organizmy, których nie zaklasyfikowano do grzybów, roślin lub zwierząt. Protisty posiadają cechy roślinne lub zwierzęce, dlatego ciężko stworzyć podział tego królestwa.
Do protistów zaliczamy głównie organizmy jednokomórkowe lub wielokomórkowe, których struktura nie odzwierciedla struktur tkankowych. Większość protistów odżywia się na drodze fagocytozy, wchłaniania lub pinocytozy, zatem są to heterotrofy, czyli
organizmy cudzożywne. Występują również organizmy ze zdolnością do fotosyntezy, czyli odżywiające się samożywnie (
autotrofy ).
Podział królestwa Protista:
- protisty roślinopodobne -jednokomórkowe lub wielokomórkowe jądrowe organizmy dawniej zaliczane do glonów, posiadają plastydy.
To autotrofy zdolne do fotosyntezy. Np. szkarłatnica, morszczyn, ulwa sałatowa, skrętnica,
nocoświetlik, listownica, widlik .
- Protisty grzybopodobne - komórczaki lub wielkokomórkowe organizmy tworzące strzępki. Np. fitoftora, rulik nadrzewny, roztoczek.
1 / 4
Królestwo Protista - Biologia.net.pl
- Protisty zwierzęce = pierwotniaki - organizmy cudzożywne, prowadzące fogocytozę, posiadają narządy, umożliwiające ruch (wici, rzęski, nibynóżki) .
Np. rzęsistek pochwowy, małżynek, wirczyk, pełzak czerwonki.
Pierwotniaki - pokrycie ciała a poruszanie się:
pelikula - błona białkowo- lipidowa, która pokrywa ciało Protistów. Może być cienka i elestyczna lub sztywna.
- pelikula cienka i elastyczna - umożliwia poruszanie się organizmu przy pomocy nibynó
żek ,
które organizm 'wysuwa' podczas ruchu. Organizm jest w stanie zmienić kształ i poruszać się.
Taka pelikula i nibynóżki charakterystyczne są np. dla ameby
.
- pierwotniaki o pelikuli sztywnej i grubej poruszają się za pomocą wici i rzęsek. Np. pa ntofelek i eugleny.
Protisty:
Rzęski - krótkie twory, występują w dużej ilości. Np. pantofelek.
Wici - organizm posiada jedną lub dwie wici, są one długie i sztywne. Pokryte są błoną komórkową. Np. euglena.
Obie struktury posiadają bardzo zbliżoną budowę.
Mikrotubule - utrzymują wić w docelowym kształcie, są tzw.szkieletem wici.
2 / 4
Królestwo Protista - Biologia.net.pl
Odżywianie się pierwotniaków :
Większość protistów to organizmy cudzożywne. Ich pokarmem mogą być:
- mniejsze jednokomórkowe organizmy, np. bakterie, grzyby, - cukry: glikogen, który musi być strawiony lub glukoza, - tłuszcze.
- Białka lub aminokwasy, - inne związki organiczne.
Do trawienia pokarmu służy wodniczka pokarmowa.
1. Fagocytoza:
Fagocytoza - rodzaj endocytozy występujący u organizmów jednokomórkowych . Przebieg fagocytozy :
- pobranie pokarmu stałego,
- tworzenie wodniczki pokarmowej i odizolowanie pokarmu od cytozolu (endosom) - przyłączenie lizosomu (zawierającego enzymy trawienne) do endosomu, powstaje fagosom.
- Fagosom = endosom + lizosom.
- wchłanianie strawionych substancji,
- usuwanie niestawionych resztek pokarmu ( przez cytopyge - twór slużący do usuwania resztek)
2. Pinocytoza:
Pinocytoza to sposób odżywiania się organizmów jednokomórkowych lub wielokomórkowych.
Podczas pinocytozy organizm pobiera fragmenty związków organicznych, takich jak białka, węglowodany, które są rozpuszczalne w wodzie. Pinocytoza polega na wytworzeniu kanalika wraz z banieczką, w której znajduje się substancja pokarmowa. Są to tzw. pęcher zyki pinocytarne
. Oddzielają się one od błony wraz z zawartą nich substancją. Poruszając się w cytoplazmie zaczyna być trawiony enzymatycznie dzięki obecności lizosomów. Następnie dochodzi do
3 / 4
Królestwo Protista - Biologia.net.pl
rozpuszczenia wodniczki (rozpadu). Dzięki pinocytozie organizm pobiera substancje płynnie, które nie są pobierane podczas fagocytozy.
3. Wchłanianie:
Wchłanianie dotyczy tylko prostych związków organicznych, które nie wymagają trawienia. Np.
aminokwasy (produkt trawienia białka) lub glukoza.
Substancje wytwarzane przez protisty:
okrzemki → diatomit
brunatnice → kwas alginowy krasnorosty → agar
otwornice → sole węglanu wapnia
promienionóżki → igiełki krzemionkowe
Pasożyty:
Niektóre protisty zwierzęcopodobne mogą być czynnkiem etiologicznym chorób.
- Rzęsistkowica - choroba spowodowana zakażeniem pasożytem poprzez kontakt seksualny lub poprzez kąpiel w publicznym basenie. Zakażone są drogi moczowe i drogi płciowe. Chorobie towarzyszą nieprzyjemne objawy, pieczenie, świąd. Może wystąpić stan zapalny np. cewki moczowej. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do bezpłodności.
- Malaria - zakażenie następuje poprzez kontakt z samicą komara widliszka. Następuje rozpad erytrocytów (ciężka anemia) i skażenie organizmu produktami tego rozpadu. W leczeniu malarii stosuje się chininę, profilaktykka polega na tępieniu komarów.
- Toksoplazmoza - cykl rozwojowy pasożyta wywołującego toksoplazmozę ma miejsce w ciele kota. Dlatego też najłatwiej zarazić się toksoplazmozą od kota. Choroba jest bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ pasożyt może przenosić się przez łożysko i uszkodzić płód lub spowodować nawet poronienie.
Czytaj również:
- Królestwa organizmów - Nazewnictwo taksonomiczne - Systematyka organizmów
- Bakterie - znaczenie w gospodarce, przyrodzie i życiu człowieka
4 / 4
