Karta pracy z mapą konturową
Wojny Rzeczypospolitej ze Szwecją i Rosją
w XVII wieku
Wykonaj ćwiczenia związane z mapą.
1. Zaznacz na mapie:
a) miejsce kapitulacji pospolitego ruszenia przed wojskami szwedzkimi,
b) czarną linią najdalszy zasięg wojsk szwedzkich w Rzeczypospolitej podczas potopu, c) zieloną linią granice trzech krajów należących do tzw. koalicji z Radnot z 1656 r., d) czerwoną linią granice dwóch krajów, które wsparły Rzeczpospolitą podczas potopu szwedzkiego.
2. Uzupełnij tabelę. Następnie nanieś na mapę litery odpowiadające wymienionym miejscom bitew.
Litera Miejscowość Rok Dowódca
a 1605
b Szepielewicze
c Oliwa
d 1656
3. Wstaw w kratki numery od 1 do 5, tak aby wydarzenia ułożyły się w kolejności chronologicznej. Następnie zapisz podane numery w odpowiednich miejscach na mapie.
obrona klasztoru na Jasnej Górze
pokonanie wojsk polskich przez Karola X Gustawa w bitwie pod Warszawą zawarcie ugody w Kiejdanach
złożenie ślubów przez Jana Kazimierza w katedrze lwowskiej podpisanie traktatu pokojowego w Oliwie
4. Na podstawie tekstu źródłowego i wiedzy własnej wykonaj polecenia.
[...] wszystko, co po całym Królestwie Polskim i W. Ks. L. i biskupstwie warmińskim przez tę wojnę, albo traktaty szwedzkie jakimkolwiek sposobem opanował i rzeczą samą dzierży, zaraz jak tylko ta ugoda od J. K. Mci, i senatorów, tudzież osobliwych Królestwa i dworu swego urzędników potwierdzone będzie, zupełnie odda i bez żadnej rezerwy przywróci. [...]
[...] Lubo zaś Najjaś. Kurfirszt1 i wszyscy męskiej płci następcy jego od leńskiego poddaństwa, którym dotąd Królowi i Rzpltej Polskiej obowiązani byli, i od wszystkich tych powinności, które za tym idą, uwalniają się, nie przeto jednak oderwanie lenna na zawsze za tym idzie; ale gdy męskiej płci z wspomnianej linii prawej kurfirsztowskiej pochodzącej nie stanie, Najjaś.
Królom i Rzpltej Polskiej swoje zupełne nad wspomnionym Księstwem zostanie się prawo, a przeto tym sposobem wspomnione księstwo od Rzpltej oderwane być nie może.
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 17, oprac. B. Baranowski, Warszawa 1960, s. 7.
1 Kurfirszt – tytuł niemiecki niektórych książąt Rzeszy.
A. Podkreśl na mapie dwiema liniami nazwy miejscowości, w których zawarto przywołane w tekście układy.
B. Zaznacz właściwe zakończenie zdania.
Stronami podpisującymi przedstawiony dokument były kraje oznaczone na mapie literami A i B.
B i C.
C i D.
A i D.
C. Wyjaśnij strategiczne znaczenie przedstawionych w tekście ustaleń. Odwołaj się do mapy.
...
...
...
...
...
5. Przyjrzyj się ilustracji, a następnie zaznacz właściwe zakończenie zdania.
Pomnik upamiętnia zawarcie rozejmu w
Altmarku między krajami oznaczonymi na mapie literami A i B.
Sztumskiej Wsi między państwami oznaczonymi na mapie literami B i C.
Altmarku między krajami oznaczonymi na mapie literami C i A.
Sztumskiej Wsi między państwami oznaczonymi na mapie literami B i D.
