Kozłowska Teresa Tekla

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — ... .\4 . .9 . . i . Q . I t t . A t : ...

2 .4,.. f ±r . 7.. ' . . . * P . . v ^ f c £ ^ ...

I. Materiały dokumentacyjne 1/1 - relacja właściwa \f ^*

,/ ' C *? - £

I/2

- dokumenty

dot. osoby relatora

.U 2

I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora V

II. Materiały uzupełnieniające relację —

III. Inne materiały

II1/1- dot. rodziny relatora —

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 — dot. ogólnie okresu okupacji (1939-1945) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. —

III/5 - inne...

IV. Korespondencja

V. W ypisy ze źródeł

\J

VI. Fotografie V -J : •-

2

3

Wanda Wojciechowska

02-591 Warszawa ^ir

fl^A- lO ° l

Wpłynęło dnie LJz.

Zgłaszam niniejszym do Wydawnictwa " Służba Polek na frontach II wojny światowej " część 4 "Sylwetki" hasło biograficzne ppor. Teresy Tekli. Kogłoy/skiej-Gałecki ej z d. Grzymała azi. erża- nowskiej.

Ur. w Warszawie w dn. 18 stycznia 1900r. w rodzinie inteligenckiej wywodzącej się z ziemiaństwa. Córka Henryka - naczelnika wydz*

administracyjnego w Magistracie Warszawskim w latach I8 7 O-I9O 9.

i Wandy z d#. Nawrockiej, córki Józefa żołnierza Powstania Sty­

czniowego..

P© ukończeniu pensji im. Leonii Rudzkiej w 1918r«. podjęła pracę w wydziale gospodarczym Ministerstaa Polskich Kolegi Państwowych /PKP/, gdzie pracowała do owo j ago wyjścia zaaiąż w 1^23®',

W czasie swojej pracy w 1920r. zorganizowała punkt żywienia dla oddziałów wojska polskiego przesyłanych na wschód wagonami PKP.

Punkt żywienia był usytuowany w wagonie kolejowym na terenie posterunku 6 Dworca Warszawa Zachodnia. Wagon został przydzie­

lony przez naczelnika posterunku J, Kochanowskiego, ktgry był intendentem gospodarczym węzła warszawskiego Warszawa Zachodnia,?

Zaopatrzenie w żywność zdobywała sama w rara&ch akcji charytatywnych oraz z przydziału kolejowego. Punkt był czynny do końca działań woj ennyeh.

Za tę akcję została awansowana do stopnia pporucznika i ©trzyma­

ła Krzyż za Udział w Wojnie 1918-1921 /Nr. 18-90-32 KZW/»

Po wyjściu za mąż za Michała Kozłowskiego naczelnika wydziału mechanicznego w Ministerstwie PKP i urodzeniu córki Wandy, pra­

cowała społecznie w latach: 1930-1939 w Kole Op±«kx Rodzicielskiej w gimn, im W.- Szchtmajerowej oraz Kole przyjaciół Harcerzy 16 WBIŁ,' W czasie wojny - z racji choroby, a później śmierci /1942r,/ męża musiała zapewnić utrzymanie trzem osobom:; swojej matce, córce i

starej służącej - prowadząc sk lo p na ul. Grójeckiej 57 w k t ó r y *

4

mieściła się skrzynka kolportażowa Biuletynu Informacyjnego. W jej mieszkaniu na ul. Grójeckiej 30 m 18 odbywały się tajne komplflb- ty gimn. im W. Szachtmajerowej oraz szkolenie sanitarno-łaczno- ściowe prowadzone przez ppor Witolda Samędrowskiego WSOE AK.

W pierwszych dniach Powstania Warszawskiego- została wypędzona ze swojego sklepu przez oddziały SS ROA "Własowców" i włączona de transportu oświęcimskiego, z którego zdołała uciec ratują© również dwie osoby.1

P© wojnie powróciła do pracy zawodowej w PKP^ prowadząc jednocześnie prace społeczne, a mianowicie: sekretarza Sekcji Emerytów Kole­

jowych /ZZK/ Warszawa Zachodnia - w latach: 1946-1950*

P©' przeniesieniu się do Łodzi /z racji studiów córki na Pol. Łódz./

sekretarza Sekcji Emerytów Kolejowych /ZZK/ Łódź Kaliska w latacht 1951-1959/*'

Po powrocie do Warszawy ze względu na swoje powtórne zamąż pójście za Arkadiusza Gałeckiego emer. naczelnika Wydziału Warszawskiej:

Sekcji Elektrycznej PKP - obejmuje funkcję vice-przewodniczącej:

Zarządu Okręgu Warszawskiego. Związku Zawodowego Emerytów Rencistów i Inwalidów /ZZER.i Inv./ w latach: 1960-1 9 6 7 /* a następnie

skarbnika i przewodniczącej Komisji d/s Socjalnych w Zarządzie Głównym ZZEHi; i Inv#‘ w latach:: 1968-1972.

wy

Współpracuje również z Polskim Komit ete Pomocy Społecznej,będąc gpiekunem Społecznym / Nr. leg, 51/101/19/67 / w dzielnicy Warsza­

wa Wola i

Za swoją pracę społeczną zostaje odznaczona Krzyżem Kawaie^kim Orderu Odrodzenia Polski /Nr. IŁ-3158/ oraz Złotą Odznaką Honorową za Zasługi Pracy Społecznej i Związkowej /Nr- 58 ZZEŁ i Inv./, jak też licznymi horowymi dyplomami.

Ze względu na swoją ciężką chorobę, siedząc na wózku inwa- lidzkim, zajmuje sięVfisaniem artykułów o tematyce zawsze ją pasjo­

nującej : zapewnienia pracy dla ludzi niepełnosprawnych oraz. sy- tuacji życia ludzi starych. i

Zmarła w dh. 12 stycznia 1992r i jest pochowana w grobie rodzinnymi na Powązkach Cywilnych.

Cytat z mowy gogrzebewej wygłoszonej nad jej grobem w dniu pogrzebu,:

" Była człowiekiem, który nachylał się nad cierpieniem drugiego człowieka aby mu pomóc”.

5

6

3 -

Bi b li© graf i a z e dmi o t o wa Drukif

"Poradnik Opiekuna Społecznego" Warszawa 1964!r* Państwowy Zakład.

Wydawnictw Lekarskich. /Wspóćutorka/

Wybrane artykuły opublikowane w "Głosie" Miesięcznik Z ZER. i Inv /archiwum Z ZER . i Inv/ :

" Nie w t r ą c a j ą się w życie naszych dzieci"

n Nie chcemy być bezczynni"

" Walczmy ze starością"

" Komisja Opieki Społecznej w BZE& i Inv"'

" święty z powołania, ale bez kwalifikacji." "Życie Warszawy"

z dn* 2 sierpnia 196?r.

Archiwalia

Wybrane wypowiedzi na zjazdach ZZE& i Inv /protekóły/

" Przyczynek do historii Związku Inwalidów Pracy w Polsce"

" Jak widzielibyśmy pracę w terenie naszych Ogniw Zwią­

zkowych odnośnie Domów Rencisty i Domów dla przewlekło

£hsrych»"

" Konieczność udziału przedstawiciela Związku w Komisjach d/s Siwalidztwa i Zatrudnienia"

" Samorządy w Demach Rencisty"

" Zastępstwo w Trybunale Ubezpieczeń Społecznych."

"Rola erganizacji społecznych"

"Miejsce ZZERi Inv w pracy społecznej"' X

/Wanda Wjr.jl ciechowska/

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

M E M O R I A Ł

General Marii Wittek

Toruń 10 VII 2002 r.

Pani Wanda Wojciechowska dz.2798 WSK 2002

02-591 Warszawa Szanowna Pani,

Dział Wojennej Służby Kobiet naszego Archiwum zajmuje się gromadzeniem i opracowywaniem materiałów dotyczących kobiet-żołnierzy I i II wojny światowej. Za pośrednictwem pani Izabeli Kuczyńskiej otrzymaliśmy w ubiegłym roku opracowaną przez Panią relację Pani śp. Matki z przebiegu jej służby wojennej. Ponieważ otrzymaliśmy ją wraz z ok. 200 innymi relacjami, opracowanie tych materiałów trwało długo i dlatego dopiero teraz się z Panią kontaktuję. Dziękuję za przekazanie relacji. Na jej podstawie została założona teczka osobowa na Pani nazwisko o numerze inwentarza 2759/WSK. W związku z tym zwracam się do Pani z prośbą o uzupełnienie teczki i przesłanie fotografii (z lat 40-tych lub późniejszej) a także wszelkich dokumentów lub ich kserokopii związanych z osobą Pani Matki (np. oświadczenia świadków, legitymacje odznaczeń, metryka urodzenia, świadectwa szkolne, świadectwo ślubu itp.). Staramy się zgromadzić w teczce relatora jak najwięcej materiałów tak aby w razie opracowywania biogramu był on dokładny. Materiały u nas zgromadzone są udostępniane jedynie w celach naukowych.

W naszej kartotece posiadamy karty informacyjne na nazwisko Wandy Tekli Wojciechowskiej, c. Michała, ur. 15 XII 1924 r., która była żołnierzem AK na terenie Warszawy. Czy to Pani? Jeśli tak to proszę Panią o opracowanie relacji z przebiegu swojej służby wojennej i przesłanie do nas wraz ze zdjęciem i dokumentami lub ich kserokopiami.

Każda nowa relacja kobiety-żołnierza wzbogacająca nasze zbiory jest dla nas cenna.

Szanowna Pani, przesyłam informacje na temat naszego Archiwum. Załączam pozdrowienia i mam nadzieję, że zechce Pani odpisać na mój list.

Z wyrazami szacunku

.

Dorota Kromp

Dokumentalistka Archiwum WSK

27

r (P

0 2 -5 9 1 W a rsza w a Wpłynęło dnia ^ o v V- >.

Liz. 21

10 , 0 ,

Wanda Tekla Wojciechowska Warszawa , dn. 22.07.02r«

Dyrektor Dorota Zawacka-Wakarecy Archiwum Pomorskie Armii Krajowej

ul* Wielkie Garbary 2 87-100 Toruń

Szanowna Pani Dyrektor,

Zgodnie z otrzymaną od Pani Izy Kuczyńskiej informacją o braku biogramu mojej Matki /Teresy Tekli z Grzymała-Dzierżanowskich, Kozłowskiej, Gałeekiej/ w przygotowanym Wydawnictwie "Służba Polek na frontach. IX wojny światowej" część 4 "Sylwetki" - zwracam się z prośbą do Pani - również zgodnie z sugestią Pani I* Kuczyńskiej,’ o podanie mi kryteriów wyboru poszczególnych biogramów do w/w Wydawnictwa*!

Jestem pewna, że ze względu na istotę sprawy oraz wymaganą dokładność w opracowywaniu biogramów /otrzymałam pisemny bardzo szczegółowe wytyczno/

- zostały również starannie opracowane kryteria ich wyboru.*-

Nie kwestionując faktu odrzucenia biogramu mojej Matki, chciałabym jednak poznać te kryteria oraz jednocześnie zwrócić uwagę Pani, że brak informacji 9. nieprzyjęciu tekstu w okresie prawie półtora roku, opóźniło- znacznie możliwość umieszczenia jego w innym wydawnictwie.

Łączę wyrazy szacunku

/

28

29

_ u r - 'i

Warszawa dn.22.07.02

Pani Dorota Kromp Archiwum Pomorski®

Armii Krajowej ul, W. Garbary 2 87-100 Toruń

Szanowna Pani,

Otrzymałam Pani list z dn, 10.07.02r. i pragnę podziękować za założenie teczki osobowej /nr.inw.2759/WSK/^

Zobowiązuję się dostarczyć kserokopie dokumentów zwią­

zanych z faktami życia mojej Matki dotyczących Jłf hasła biograficznego oraz przesłać własną relację łącznie z kserokopiami dokumentów odnośnie mojej wojennej służtoy*

Łączę wyr^z^ szacunku 02-591 Warszawa

/płynąło dnia — "

~' a Wanda Tekla Wojciechowska

30

f u n d a c j a

'Archiwum Panortki# Armii Krajowe u l . W . G a r b a r y 2 , f a i . 8 5 - 2 2 - 1 Cf

8 7-ICO TORUŃ

/ crf Toruń dnia 5.08.2002 rok

/Cc? "

l.dz.2964 RED 2002 r

Pani Wanda Tekla Wojciechowska 02-591 Warszawa

Szanowna Pani,

Niestety nie mogę Pani podać kryteriów jakimi kierował się zespół redakcyjny dobierając biogramy do „Sylwetek”, gdyż jest to sprawa i decyzja tego zespołu. Wiem, że było to rozpatrywane bardzo drobiazgowo, zgodnie z pewną w izją reprezentatywnością bogactwem i różnorodnością informacji zawartych w biogramie.

Myślę, że zebranie informacji i napisanie biogramu zawsze jest potrzebne, bo chociażby wzbogaci teczkę osobową w naszym Archiwum. Będziemy wdzięczni jeżeli zechce Pani nam go przesłać.

Planujemy też wydanie kolejnego tomu „Sylwetek” mając świadomość, że postaci, które należałoby pokazać było znacznie więcej.

Może włączyłaby się Pani w działalność naszej Fundacji. Bylibyśmy wdzięczni.

Łączę wyrazy szacunku

Załęczniki :

Ulotka o Muzeum WSP

31

Wanda Tekla Wojciechowska

02-591 Warszawa

łvr I C ■

Warszawa, dn. 11.08.2002r.

Prezes Dorota Zawacka-Wakarecy Archiwum Pomorskie Armii .Krajowej

ul. W*1 Garbary 2 87-100 Toruń

Szanowna Pani Prezes,

Dziękując za Pani pismo z dn. 5.08.2002r., uprzejmie proszę o skie­

rowanie mego piwea z dn. 22.07.2002r. do Zespołu Redakcyjnego, który w/g Pani informacji,jest jedynie kompetentny aby mi podać kryteria wyboru haseł bio­

graficznych do wydawnictwa "Sylwetki".

Łączę wyrazy szacunku

f.L -

32

Szanowna Pani,

Przesyłam kserokopie dokumentów związanych z faktami życia mojej Matki /Teresy Tekli z Grzymała Dzierżanowskich Kozłowskiej- Gałeckiej/ w

Jej haśle biograficznym.

'7 C “

33

S a s Toruń 22 VIII 2002 r.

Pani W anda Tekla Wojciechowska

02-591 Warszawa

Szanowna Pani,

Dziękuję za przesłanie następujących kserokopii dokumentów dotyczących Pani śp.

Matki Teresy Kozłowskiej:

1. Legitymacja Krzyża za udział w wojnie 1918-1921 nr 18-90-32, W-wa 1990.

2. Mianowanie na stopień podporucznika, W-wa 1990.

3. Legitymacja ZBoWiD-u nr 0414135, W-wa 1989.

4. Legitymacja Terenowego Opiekuna Społecznego nr 51/101/19/67, W-wa 1967.

5. Legitymacja Złotej Odznaki Honorowej Zjednoczonego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów nr 58, W-wa 1969.

6. Legitymacja Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski nr K-3158, W-wa

7. Dyplom uznania Zarządu Głównego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, W-wa 1966.

8. Dyplom ZG Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, W-wa 1960.

Zostały dołączone do Jej teczki osobowej (nr 2759/WSK) stanowiąc jej cenne uzupełnienie.

Szanowna Pani, przesyłam Ulotkę o Muzeum Wojskowej Służby Polek, może zainteresuje Panią nasza nowa inicjatywa. Załączam serdeczne pozdrowienia i czekam na dalsze materiały.

1966.

Z wyrazami szacunku

Dorota Kron _

Dokumentaiistka Archiwum WSK

Z a ł...:

1) U lo tk a o M u ze u m W o jsk o w e j S łu ż b y P o le k

! loSO węcc

34

35

36

37

38