Prawdopodobieƒstwo wystàpienia ró˝nych patologii cià˝y w rodzinach
nosicieli translokacji chromosomowych wzajemnych anga˝ujàcych
chromosom 13
Probability rates for different pregnancy outcomes in carriers of reciprocal chromosomal translocations involving chromosome 13
Panasiuk Barbara
1, Dawidowska Wioletta K.
1, Stasiewicz-Jarocka Beata
1, Lurie Iosif W.
2, Midro Alina T.
11Zak∏ad Genetyki Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Bia∏ymstoku
2University of Maryland School of Medicine, Department of Epidemiology, Baltimore, Maryland, USA
Streszczenie
Cel pracy: Celem badaƒ by∏o oszacowanie prawdopodobieƒstwa wystàpienia ró˝nych patologii cià˝y w rodzinach nosicieli translokacji chromosomowych wzajemnych anga˝ujàcych d∏ugie rami´ chromosomu 13 (TCW-13q).
Materia∏ i metody: Materia∏ do analizy stanowi∏y dane empiryczne i cytogenetyczne o 232 cià˝ach 56 nosicieli, uzyskane z 28 rodowodów nosicieli TCW ryzyka pojedynczego niezrównowa˝enia segmentu anga˝ujàcych chro- mosom 13. Prawdopodobieƒstwo wystàpienia ró˝nych patologii cià˝y oszacowano metodà Stengel-Rutkowski i Stene.
Wyniki: Prawdopodobieƒstwo urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym kariotypem w rodzinach nosicieli TCW z udzia∏em chromosomu 13 po segregacji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 wynosi∏o 5,2±1,7% (9/173) – ryzyko Êred- nie; po segregacji 3:1 ryzyko wynosi∏o 7,7±7,4% (9/13) – ryzyko Êrednie. W przypadku nosicielstwa matczynego (MAT) osiàgn´∏o wartoÊç 6,2±2,3% (7/173), zaÊ ojcowskiego (PAT) wartoÊç 4,8±3,3% (2/42). Rozpatrujàc poszcze- gólne segmenty chromosomu 13, prawdopodobieƒstwo mia∏o nast´pujàce wartoÊci: segment 13q21.2→qter - 4,3±1,9% (5/115), segment 13q12→qter – 7±3,3% (4/58). Ryzyko utraty cià˝y na skutek cià˝ obumar∏ych okreÊlo- no na 4,6±1,6% (8/173), natomiast ryzyko poronieƒ samoistnych 36,4±3,6% (63/173).
Wnioski:
1. WielkoÊci prawdopodobieƒstwa wystàpienia poszczególnych patologii cià˝y w rodzinach nosicieli TCW-13q sà ró˝ne.
Adres do korespondencji:
Alina T. Midro,
Zak∏ad Genetyki Klinicznej AMB,
ul. Waszyngtona 13, 15-089 Bia∏ystok, skr. poczt. 22, tel.: +48 85 748 59 80, Fax: +48 85 748 54 16, e-mail: midro@amb.edu.pl, genetyka@amb.edu.pl
Otrzymano: 15.03.2008
Zaakceptowano do druku: 10.06.2008
Wst´p
Translokacje chromosomowe wzajemne (TCW) sà aberra- cjami strukturalnymi utworzonymi w wyniku wzajemnej wy- miany fragmentów pomi´dzy dwoma niehomologicznymi chromosomami [1]. Nosicielstwo TCW jest czynnikiem ryzyka ró˝nych form patologii cià˝y [2, 3, 4, 5, 6].
Przyczynà tych niepowodzeƒ jest powstawanie gamet z niezrównowa˝onym kariotypem i po zap∏odnieniu ró˝na prze˝ywalnoÊç potomstwa do terminu porodu na skutek obecnoÊci wad letalnych [3]. Manifestuje si´ to wyst´powa- niem poronieƒ samoistnych, cià˝ obumar∏ych i/lub wczesnych zgonów noworodków. U niektórych nosicieli TCW, w zale˝no- Êci od rodzaju chromosomu i wielkoÊci segmentów chromoso- mowych ulegajàcych wymianie mo˝e dojÊç do urodzenia dziecka z wadami rozwojowymi [2, 3, 4, 5, 6].
Z uwagi na to, ˝e poszczególne TCW ró˝nià si´ od siebie rodzajem zaanga˝owanych chromosomów oraz wielkoÊcià i zawartoÊcià genetycznà segmentów chromosomowych, pod-
legajàcych wymianie, wielkoÊç ryzyka poszczególnych patolo- gii jest ró˝na [3, 4, 5, 6, 8].
OkreÊlenie wielkoÊci prawdopodobieƒstwa wystàpienia poszczególnych form patologii cià˝y w rodzinach nosicieli TCW dokonuje si´ indywidualnie w ramach poradnictwa ge- netycznego [4, 5, 6, 7, 8].
WielkoÊç segmentów chromosomowych okreÊla si´ po- przez identyfikacj´ punktów z∏amania na chromosomach, na- tomiast powtarzalnoÊç poszczególnych patologii umo˝liwia analiza segregacyjna dost´pnych empirycznych danych rodo- wodowych [4,6,7,9]. Liczba zgromadzonych danych o cià˝ach nosicieli badanej rodziny determinuje metod´ oceny ryzyka genetycznego. Metod´ bezpoÊredniej analizy rodowodowej stosujemy w du˝ych liczebnie rodowodach [2, 3]. Najcz´Êciej dane rodowodowe nie sà wystarczajàce i dlatego korzysta si´
z metody poÊredniej [5, 6, 7, 10]. W tej metodzie nale˝y pos∏u- giwaç si´ danymi empirycznymi zgrupowany wed∏ug okreÊlo- nych regu∏ [4, 5, 6, 7, 10].
2. WielkoÊç prawdopodobieƒstwa urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym kariotypem nale˝y do grupy ryzyka Êred- niego; uzyskano podobne wartoÊci w rodzinach nosicieli poszczególnych segmentów chromosomu 13.
3. WielkoÊç ryzyka genetycznego poronieƒ samoistnych nale˝y do grupy ryzyka wysokiego i jest wy˝sze w stosunku do ryzyka cià˝ obumar∏ych przed terminem porodu (grupa ryzyka niskiego).
4. Nie stwierdzono ró˝nic w wielkoÊci wskaêników ryzyka dla poszczególnych form patologii cià˝y w zale˝noÊci od p∏ci nosiciela.
S∏owa kluczowe:
chromosom 13
/cz´Êciowa monosomia 13q
/cz´Êciowa trisomia 13q
/ /poradnictwo genetyczne
/translokacje chromosomowe wzajemne (TCW)
/Summary
Objectives: The aim of study was to estimate the probability rates for unfavorable pregnancy outcomes in carriers of reciprocal chromosomal translocations involving 13 chromosome (RCT-13q).
Material and methods: We collected total empirical data about 232 pregnancies of 56 carriers coming from 28 pedigrees. RCT classification was based on classic cytogenetic methods for interpretation of breakpoint position. The probability rates of particular type of pathology related to the total number of pregnancies after ascertainment cor- rection have been calculated with the help of Stengel-Rutkowski and Stene method.
Results: The risk figures for unbalanced offspring after 2:2 disjunction and adjacent-1 segregation for the whole group of pedigrees were calculated as 5.2±1.7% (9/173) – medium risk, for maternal (MAT) and paternal (PAT) car- riers were about 6.2±2.3% (7/173) and 4.8±3.3% (2/42) respectively. Considering different segment lengths of 13q, similar values for shorter and longer segments were obtained [4.3±1.9% (5/115) for 13q21→qter and 7.0±3.3%
(4/58) for 13q12→qter]. The risk figures for miscarriages as 36.4±3.6% (63/173) and for stillbirths/early death as 4.6±31.6% (8/173) were obtained. The risk figures for unbalanced offspring after 3:1 disjunction were calculated as 7.7±7.45 (9/13).
Conclusions:
1. Risk figures for different pregnancy outcomes are differ among particular forms of pathology
2. Probability rate for unbalanced progeny at birth was calculated as a medium risk and similar values for carriers of different segments of 13q were obtained
3. Probability rate for miscarriages was high but risk for stillbirths/early deaths of newborn was low
4. No differences in values of rate for particular forms of pathology were found for maternal and paternal carriers of RCT -13q.
Key words:
chromosome 13
/genetic counseling
/partial monosomy 13q
/ /partial trisomy 13q
/reciprocal chromosome translocation (RCT)
/Cel pracy
Podj´to badania okreÊlajàce wielkoÊç prawdopodobieƒ- stwa wystàpienia ró˝nych patologii cià˝y w rodzinach TCW anga˝ujàcych d∏ugie rami´ chromosomu 13 (TCW-13q) z uwzgl´dnieniem korekty oszacowania wed∏ug Stene i Sten- gel-Rutkowski. Dotychczas oszacowane wartoÊci zosta∏y opracowane na ma∏ej liczbie danych empirycznych bez uwzgl´dnienia poszczególnych segmentów chromosomu 13.
Materia∏
Materia∏ do badaƒ stanowi∏y dane empiryczne i cytogene- tyczne z 28 rodowodów skupiajàcych 56 rodzin nosicieli TCW- 13q po wyselekcjonowaniu translokacji ryzyka pojedynczego niezrównowa˝enia segmentu. Przedmiotem analizy by∏y dane empiryczne o 232 cià˝ach nosicieli TCW-13q.
Metody
OkreÊlenie wielkoÊci wystàpienia i patologii cià˝y w rodzi- nach nosicieli TCW
Zastosowano metod´ Stengel-Rutkowski i wsp. [9] oraz Stene i Stengel-Rutkowski [10]. Korekt´ oszacowania, tj. wy- kluczenie z obliczeƒ probanda i jego krewnych w prostej linii, przeprowadzono zgodnie z metodà podanà przez Stene i Sten- gel-Rutkowski [10]. Wskaêniki prawdopodobieƒstwa dla ró˝- nych kategorii nieprawid∏owego potomstwa oszacowano wg wzorów:
p – Êrednia wielkoÊç prawdopodobieƒstwa wystàpienia patologii tj. urodzenia dziecka z translokacjà niezrównowa˝onà, cià˝
obumar∏ych/wczesnych zgonów noworodków lub poronieƒ samoistnych
pmax– ryzyko maksymalne
a – liczba patologii po korekcie oszacowania n – ca∏kowita liczba cià˝ po korekcie oszacowania S – odchylenie standardowe
Analiz´ przeprowadzono w nast´pujàcych etapach:
1. Zgromadzenie danych empirycznych z rodowodów.
2. Selekcja translokacji ryzyka pojedynczego niezrównowa˝enia segmentu.
3. Podzia∏ danych rodowodowych na podgrupy w zale˝noÊci od:
• kategorii patologii:
- wady rozwojowe przy urodzeniu:
a) niezrównowa˝ony kariotyp w wyniku segregacji 2:2, b) niezrównowa˝ony kariotyp w wyniku segregacji 3:1, - cià˝e obumar∏e i/lub wczesne zgony noworodków, - niezrównowa˝ony kariotyp diagnozowany prenatalnie, - poronienia samoistne.
• p∏ci nosiciela.
4. Analiza segregacyjna zgrupowanych rodowodów w po- szczególnych podgrupach.
5. Obliczenie prawdopodobieƒstwa dla ró˝nych form patologii cià˝y.
6. Kwalifikacja do grupy ryzyka genetycznego (wysokie war- toÊci powy˝ej 10%, Êrednie pomi´dzy 5-10%, niskie poni˝ej 5%).
Wyniki
Korekta oszacowania probandów
Na podstawie przeprowadzonej analizy rodowodowej zgrupowanych danych empirycznych ∏àcznie w 56 rodzinach nosicieli TCW anga˝ujàcych 13q zaobserwowano:
• 232 cià˝e – 168 po korekcie oszacowania,
• 28 dzieci z niezrównowa˝onym kariotypem w formie monosomii lub trisomii 13q – 10 po korekcie oszaco- wania,
• 9 martwych urodzeƒ lub wczesnych zgonów noworod- ków – 8 po korekcie oszacowania,
• 82 poronienia samoistne – 67 po korekcie oszacowania,
• 8 p∏odów z niezrównowa˝onym kariotypem badanych prenatalnie – 7 po korekcie oszacowania.
Wyniki oszacowania przedstawiono w tabeli I i na rycinie 1.
Prawdopodobieƒstwo urodzenia dziecka z niezrównowa˝o- nym kariotypem w rodzinach nosicieli TCW – 13q po segrega- cji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 wynosi∏o 5,2±1,7% (9/173) i mieÊci∏o si´ w grupie ryzyka Êredniego; po segregacji 3:1 ry- zyko wynosi∏o 7,7±7,4% (9/13) - grupa ryzyka Êredniego.
W przypadku nosicielstwa matczynego (MAT) osiàgn´∏o war- toÊç 6,2±2,3% (7/173), zaÊ ojcowskiego wartoÊç (PAT) 4,8±3,3% (2/42). W przypadku poszczególnych segmentów prawdopodobieƒstwo mia∏o nast´pujàce wartoÊci: segment 13q21.2→qter - 4,3±1,9% (5/115), segment 13q12→qter - 7±3,3% (4/58).
Prawdopodobieƒstwo wystàpienia cià˝ obumar∏ych/
wczesnych zgonów noworodków w rodzinach nosicieli TCW- 13q po segregacji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 wynosi∏o 4,6±1,6% (8/173) i nale˝a∏o do grupy ryzyka niskiego; po se- gregacji 3:1 równie˝ by∏o niskie i wynosi∏o <3,8%. W zale˝no- Êci od p∏ci nosiciela: dla MAT mia∏o wartoÊç 1,8±1,2%
(2/113), dla PAT wartoÊç 4,8±3,3% (2/42). Dla poszczegól- nych segmentów prawdopodobieƒstwo mia∏o nast´pujàce wartoÊci: segment 13q21.2→qter – 7±2,4% (8/115), segment 13q12→qter - <0,9% (-/58).
Prawdopodobieƒstwo wystàpienia poronieƒ samoistnych w rodzinach nosicieli TCW -13q po segregacji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 wynosi∏o 36,4±3,6% (63/173) i mieÊci∏o si´
w grupie ryzyka wysokiego; po segregacji 3:1 równie˝ by∏o wysokie i wynosi∏o 31±13% (4/13). W przypadku zaanga˝o- wania segmentów tj. 13q21.2→qter osiàgn´∏o wartoÊç 36±4,5% (42/115), dla segmentu 13q14→qter wartoÊç 37±6,3% (21/58).
Dyskusja
Uzyskane wyniki badaƒ wykaza∏y, ˝e wielkoÊç prawdopo- dobieƒstwa urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym karioty- pem w formie trisomii 13q lub monosomii 13q w rodzinach nosicieli TCW - 13q, nale˝y do grupy ryzyka Êredniego i wy- nosi oko∏o 5%.
Jedyne podobne badania, przeprowadzone przez Stengel- Rutkowski i wsp. okreÊli∏y tà wartoÊç na 1,56% [10]. Wyniki autorzy uzyskali na podstawie mniejszej liczby danych empi- rycznych (wskaênik: 2/128) w porównaniu do naszych badaƒ (wskaênik 9/173). Bioràc pod uwag´ wp∏yw wielkoÊci segmen- tów d∏ugiego ramienia chromosomu 13, porównano wskaêni- ki uzyskane dla translokacji prowadzàcych do niezrównowa-
˝enia segmentu d∏u˝szego 13q12-qter do danych rodzin nosi- cieli translokacji prowadzàcych do niezrównowa˝enia seg- mentu krótszego 13q21-qter. W ka˝dej z grup uzyskano po- dobne wartoÊci prawdopodobieƒstwa, które wynios∏y od 4,3%
do 7%. Zwykle wartoÊci ryzyka genetycznego urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym kariotypem sà wy˝sze dla seg- mentów krótszych w porównaniu do wartoÊci dla segmentów d∏u˝szych, co t∏umaczy si´ wi´kszym ograniczeniem prze˝y- walnoÊci spowodowanej niezrównowa˝eniem kariotypu d∏u˝- szego segmentu. Wyniki takie uzyskano w rodzinach nosicieli TCW w odniesieniu do chromosomu 4 i 16 zaanga˝owanych w TCW [5, 6].
W przeprowadzonych badaniach nie uda∏o si´ ustaliç ró˝- nic wielkoÊci prawdopodobieƒstwa w zale˝noÊci od d∏ugoÊci segmentu chromosomowego. Mo˝e to byç spowodowane he- terogennoÊcià badanej grupy oraz wp∏ywem materia∏u gene- tycznego z innego chromosomu zaanga˝owanego w TCW.
Z tego wzgl´du nale˝y prowadziç dalsze badania z wykorzy- staniem bardziej precyzyjnych metod oceny punktu z∏amania do weryfikacji translokacji pojedynczego niezrównowa˝enia segmentu. Dane empiryczne, które zgromadziliÊmy umo˝liwi-
∏y okreÊlenie wartoÊci ryzyka genetycznego urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym kariotypem oddzielnie dla nosicieli m´- skich i ˝eƒskich wskazujàc na zbli˝one wartoÊci prawdopodo- bieƒstwa. Potwierdza to sugestie, ˝e w tym regionie nie ma ge- nów podlegajàcych pi´tnu rodzicielskiemu wp∏ywajàcych na fenotyp potomstwa z niezrównowa˝onym kariotypem, a tym samym na prze˝ywalnoÊç [1].
Rycina 1. Zestawienie danych cytogenetycznych o 28 TCW – 13q oraz wielkoÊci prawdopodobieƒstwa urodzenia dziecka z niezrównowa˝onym kariotypem w rodzinach nosicieli TCW – 13q z uwzgl´dnieniem wielkoÊci segmentu wyznaczonego przez po∏o˝enie punktu z∏amania na d∏ugim ramieniu chromosomu 13 (po segregacji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 i segregacji 3:1 trisomii trzeciorz´dowej).
Translokacje zosta∏y ponumerowane od 1-28.
1
1.. Gilgenkrantz et al., 1981; 22.. Moedjono et al., 1979; 33.. Helali et al., 1996; 44.. Polish Collection of RCT (P-188 Bydgoszcz); 55.. Kessel et al., 1980; 66.. Bonioli et al., 1981;
7
7.. Yanagisawa et al., 1978; 88.. Rodriguez de Alba et al., 1999; 99.. Schinzel et al., 1976, case 1; 1100.. Rivas et al., 1984; 1111.. Stoll et al., 1974b; 1122.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 1133.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 1144.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 1155.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 1166.. Polish Collection of RCT (P-194 ¸ódê); 1177.. Martin-Lucas et al., 1982; 1188.. Korner et al., 1975; 1199.. Polish Collection of RCT (P-325 Katowice); 2200.. Polish Collection of RCT (P-162 ¸ódê);
2
211.. Steinbach et al., 1981; 2222.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 2233.. Wilroy et al., 1977; 2244.. Polish Collection of RCT (P-38 B-stok/ W-wa); 2255.. Polish Collection of RCT (P-64 ¸ódê); 2266.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 2277.. Byelorussian Collection of RCT (Miƒsk); 2288.. Polish Collection of RCT (P -472 Poznaƒ).
ObecnoÊç ró˝nych form patologii cià˝y w analizowanych rodowodach mo˝e wskazywaç na ograniczonà i zmiennà prze-
˝ywalnoÊç p∏odów z niezrównowa˝onym kariotypem do terminu porodu. Poniewa˝ nie dysponowano wynikami badaƒ kariotypu w materiale poronienia samoistnego ani w cià˝ach obumar∏ych, nie uzyskano bezpoÊredniego dowodu na to, któ- re formy niezrównowa˝onego kariotypu, powstajàce w wyni- ku segregacji mejotycznej, cz´Êciej prowadzà do wad letalnych i w konsekwencji do obserwowanych patologii cià˝y. W bada- nym materiale stwierdzono, ˝e do terminu porodu prze˝ywa potomstwo z trisomià powsta∏à po segregacji 2:2 rozdziale przyleg∏ym typu 1 oraz trisomià trzeciorz´dowà [11]. Obser- wowano równie˝ prze˝ywalnoÊç potomstwa z monosomià segmentu 13q22→qter [11]. Wyniki te wskazujà wyraênie na to, ˝e p∏ody z formà trisomicznà w kariotypie wykazujà wi´k- szà prze˝ywalnoÊç in utero ni˝ p∏ody z formà monosomicznà.
Takà zale˝noÊç obserwowano równie˝ w odniesieniu do ro- dzin nosicieli translokacji pojedynczego niezrównowa˝enia dotyczàcych innych segmentów chromosomowych [5, 6].
Ryzyko poronieƒ samoistnych dla MAT/PAT w badanej grupie by∏o wysokie i wynosi∏o 36% (wskaênik 63/173), nato- miast prawdopodobieƒstwo cià˝ obumar∏ych i/lub wczesnych zgonów noworodków by∏o niskie tj. oko∏o 4,6% (wskaênik 8/173). Wyniki te powinno si´ przyjàç z pewnà dozà ostro˝no- Êci bowiem nie mo˝na wykluczyç, ˝e inne przyczyny poronieƒ samoistnych poza obecnoÊcià nosicielstwa translokacji chro- mosomowej mia∏y miejsce. Nie uzyskano wystarczajàcej licz- by danych empirycznych do okreÊlenia prawdopodobieƒstwa wystàpienia niezrównowa˝onego kariotypu w diagnostyce prenatalnej.
Na podstawie przedstawionych wyników mo˝na udzieliç porady genetycznej nosicielom TCW anga˝ujàcych d∏ugie ra- mi´ chromosomu 13. Niezale˝nie od jej przedstawienia decy- zje prokreacyjne par ma∏˝eƒskich zg∏aszajàcych si´ po porad´
mogà byç ró˝ne.
Wnioski
1. WielkoÊci prawdopodobieƒstwa wystàpienia poszczegól- nych patologii cià˝y w rodzinach nosicieli TCW 13q sà ró˝- ne.
2. WielkoÊç prawdopodobieƒstwa urodzenia dziecka z nie- zrównowa˝onym kariotypem nale˝y do grupy ryzyka Êred- niego; uzyskano podobne wartoÊci w rodzinach nosicieli poszczególnych segmentów chromosomu 13.
3. WielkoÊç ryzyka genetycznego poronieƒ samoistnych nale-
˝y do grupy ryzyka wysokiego i jest wy˝sze w stosunku do ryzyka cià˝ obumar∏ych przed terminem porodu (grupa ry- zyka niskiego).
4. Nie stwierdzono ró˝nic w wielkoÊci wskaêników ryzyka dla poszczególnych form patologii cià˝y w zale˝noÊci od p∏ci nosiciela.
P o d z i ´ k o w a n i a
Praca finansowana z projektu prac statutowych Bia∏ystok – AMB N 3 06 780 oraz KBN PO5A 089 27.
Autorzy wyra˝ajà podzi´kowanie oÊrodkom genetycznym z Polski za udost´pnienie rodowodów do Polskiej Kolekcji Translokacji Chromosomowych Wzajemnych w Bia∏ymstoku.
Tabela I. Wyniki oszacowania prawdopodobieƒstwa wystàpienia ró˝nych patologii cià˝y po segregacji 2:2 i rozdziale przyleg∏ym typu 1 oraz segregacji 3:1 u nosicieli TCW anga˝ujàcych chromosom 13 z uwzgl´dnieniem p∏ci nosiciela i punktu z∏amania na d∏ugim ramieniu chromosomu 13.
PiÊmiennictwo
1. Gardner R, Sutherland G. Chromosome Abnormalities and Genetic Counseling. In:
Oxford Monographs On Medical Genetics No 46 Third Edition, Oxford University Press 2004.
2. Midro A, Panasiuk B, Stasiewicz-Jarocka B, [et al.]. Risk estimates for carriers of chro- mosome reciprocal translocation t(4;9)(p15.2;p13). Clin Genet. 2000, 58, 153-155.
3. Midro A, Wiland E. Panasiuk B. [et al.]. Risk evaluation of carriers with chromosome reciprocal translocation t(7;13)(q34;q13) and concomitant meiotic segregation ana- lyzed by FISH on ejaculated spermatozoa. Am J Med Genet. 2006, 140, 245-256.
4. Panasiuk B, U‰inskiené R, Kostyk E, [et al.] Genetic counselling in carriers of reciprocal chromosomal translocation involving short arm of chromosome X. Ann Génét. 2004, 47, 11–28.
5. Panasiuk B, LeÊniewicz R, Spó∏czyƒska A, [et al.]. Translocation form of Wolf-Hirschhorn syndrome - assessment of recurrence rate probability. Adv Med Sci. 2007, 52, Suppl 1, 166-170.
6. Stasiewicz-Jarocka B, Haus O, van Assche E, [et al.] Genetic counselling in carriers of reciprocal chromosomal translocations involving long arm of chromosome 16. Clin Genet. 2004, 66. 189-207.
7. Midro A, Stengel-Rutkowski S, Stene J. Experiences with risk estimates for carriers of chromosomal reciprocal translocations. Clin Genet. 1992, 41, 113-122.
8. Wiland E, Midro A, Panasiuk B, [et al.] The analysis of meiotic segregation patterns and aneuploidy in the spermatozoa of father and son with translocation t(4;5)(p15.1;p12) and the prediction of the individual probability rate for unbalanced progeny at birth.J Androl. 2007, 28, 262-272.
9. Stengel-Rutkowski S, Stene J, Gallano P. Risk estimates in balanced parental reciprocal translocations. Monographie des Annales de Genetique, Paris, Expansion Scientifique Francaise, 1988.
10. Stene J, Stengel-Rutkowski S. Genetic risks of familial reciprocal and robertsonian translocations carriers. In: Cytogenetics of Mammalian Autosomal Rearrangements. Ed.
Daniel A. New York: Alan R. Liss Inc. 1988; 1–5.
11. Rodriguez de Alba M, Sanz R, Lorda-Sanchez I, [et al.]. Segregation of Digital Number with Partial Monosomy or Trisomy of 13q in Familial 5;13 Translocation.Prenat Diagn.
1999, 19, 884-886.
