1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA
Nazwa produktu: Węglik wapnia Wzór chemiczny: CaC2
Inne nazwy: karbid (techniczny produkt), acetylenek wapnia Producent:
Dystrybutor:
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składnik stwarzający zagroŜenie:
Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbol ostrzegawczy
Zwroty zagroŜenia (R)*
węglik wapnia 100 75-20-2 200-848-3 F 15
Objaśnienie: T+= bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= Ŝrący, Xn= szkodliwy, Xi= draŜniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F+= skrajnie łatwo palny, F= wysoce łatwo palny, N= niebezpieczny dla środowiska
*Pełne znaczenie zwrotów zagroŜenia R z punktu 2 ujęto w punkcie 16
3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ
Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.
F ZagroŜenie poŜarowe: Substancja stała wysoce łatwo palna. W kontakcie z wodą wyzwala wysoce
łatwopalne gazy.
ZagroŜenie toksykologiczne:
Czysty węglik wapnia (karbid) jest substancja zagraŜającą zdrowiu ludzkiemu wówczas, gdy w postaci pyłu przedostaje się do wnętrza ustroju, gdzie pod wpływem wilgoci powstaje Ŝrący wodorotlenek wapnia oraz acetylen
ZagroŜenie
ekotoksykologiczne:
Węglik wapnia działa szkodliwie na organizmy wodne i lądowe. Większa ilość zakłóca równowagę pH.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności naleŜy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŜonego pyłem węgliku wapnia środowiska. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym.
Następstwa wdychania:
1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŜącej.
2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską.
Następstwa połknięcia:
1. Przepłukać usta. Podać 0,5 l wody do wypicia. U osoby przytomnej wywołać wymioty lub wykonać płukanie Ŝołądka.
2. Zapewnić spokój, leŜenie i ciepło. Zapewnić pomoc lekarską.
Kontakt z oczami:
1. Usunąć szkła kontaktowe. SkaŜone oczy delikatnie oczyścić mechanicznie. Następnie oczy naleŜy obficie i długo przemywać tylko zimną wodą, starając się wywijać powieki. Wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu. Oczy osłonić gazą.
2. Zapewnić konsultację okulisty.
Kontakt ze skórą:
1. Zdjąć skaŜone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŜoną skórę, przemyć duŜą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2. Zasięgnąć porady dermatologa gdy wystąpi podraŜnienie skóry.
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU
ZagroŜenia poŜarowe: Substancja wysoce łatwo palna. W kontakcie z wodą wydziela się skrajnie łatwo palny acetylen.
W przypadku poŜaru
sąsiednich obiektów stosować:
Do gaszenia poŜarów karbidu naleŜy wyłącznie stosować środki gaśnicze niezawierające wody, tj. gaśnicze środki śniegowe i piasek.
W czasie poŜaru stosować eksplozymetr.
Zalecenia szczegółowe: Nie jest zalecane stosowanie wody w przypadku gaszenia obiektów w sąsiedztwie magazynowania węgliku wapnia. Chronić przed dostaniem się wody do pojemników.
Sprzęt ochronny straŜaków w warunkach duŜego poŜaru:
Szczelne ubrania przeciwchemiczne. NiezaleŜne aparaty izolujące drogi oddechowe. Eksplozymetr.
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Środki ochrony osobistej: Ubrania robocze ze zwartej tkaniny, rękawice z tworzywa powlekanego, buty robocze, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ewentualnie ochrony dróg oddechowych przed pyłami - (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P 2).
Zalecenia szczegółowe: Uszczelnić uszkodzone opakowania, zebrany ze środowiska węglik wapnia umieścić w opakowaniu zastępczym. Zebraną substancję skierować do wtórnego zagospodarowania (np. do odkwaszania gleby).
Zabezpieczenie środowiska: Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŜenia wód powiadomić odpowiednie władze.
Metody utylizacji: Na drodze składowania i rozkładu w wyznaczonym miejscu - zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Postępowanie z substancją: Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z węglikiem wapnia nie jeść, nie pić, nie zaŜywać lekarstw, unikać bezpośrednich kontaktów z substancją, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŜ i sprzęt ochrony osobistej, nie uŜywać wody.
Zalecenia szczególne dotyczące magazynowania:
Wszelkie pomieszczenia magazynowe muszą być suche i wentylowane. Podłoga powinna być wykonana z materiału ceramicznego.
Magazynowanie: Węglik wapnia przechowuje się luzem, w suchych i szczelnych pomieszczeniach zamkniętych, o podłogach zabezpieczonych przed przenikaniem wilgoci z gruntu. Węglik wapnia pakuje się w metalowe bębny. Personel magazynowy naleŜy wyposaŜyć w niezbędne, certyfikowane ochrony osobiste. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:
Za odpad moŜna uznać węglik wapnia, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowa substancja moŜe zostać przekształcona w wapno gaszone, wskutek dodania wody.
8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania węgliku wapnia.
Osobiste wyposaŜenie ochronne:
Ręce: Rękawice z tworzywa powlekanego.
Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego).
Drogi oddechowe: Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z zawartością pyłu węgliku wapnia (filtr cząsteczkowy - oznaczonym kolorem białym i symbolem P 2).
Skóra i ciało: Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny, przylegające. Fartuchy ochronne.
Ogólne środki ochrony:
Ochrony zbiorowe: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych.
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z weglikiem wapnia. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie zaŜywać leków podczas pracy. Na bieŜąco usuwać substancję, która wydostała się do środowiska.
Zapobieganie zagroŜeniom:
Tam gdzie występuje moŜliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŜeń pyłów, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.
Obowiązujące w Polsce najwyŜsze dopuszczalne stęŜenie (mg/m3) w środowisku pracy:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769).
NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Masa cząsteczkowa: 64,10 g/mol
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych węglik wapnia jest ciałem stałym - bezpostaciową masą krystaliczną, o barwie szarej, której intensywność uzaleŜniona jest od czystości produktu. Czysty wapnia nie charakteryzuje się zapachem. Węglik wapnia techniczny ma nieprzyjemny zapach, często przypominający zapach zgniłej cebuli lub czosnku. Przede wszystkim wiąŜe to się z obecnością związków arsenu, fosforu i siarki. Intensywność tego zapachu wzrasta wraz ze wzrostem wilgotności w otaczającej atmosferze. 2160˚C Techniczny węglik wapnia zawiera 2% węgla, 12 - 15% tlenku wapnia.
Temperatura topnienia: 2150˚C
Temperatura wrzenia: 2300˚C
Gęstość w 20˚˚˚˚C: 2,199/2,150 g/cm³
Rozpuszczalność w wodzie: Węglik wapnia z wodą reaguje z wydzieleniem acetylenu, co jest wykorzystywane do otrzymywania tego gazu w celach spawalniczych, zgodnie z reakcją:
Inne: Węglik wapnia otrzymywany jest z wapna palonego i koksu hutniczego (który jest źródłem węgla) z dodatkiem antracytu, w piecu łukowym w temperaturze 2200 - 2300 ˚C. Ciekły karbid, zawierający około 80% CaC2 jest spuszczany z pieca, chłodzony i granulowany. Węglik wapnia wykorzystywany jest w skali masowej do wytwarzania acetylenu, do celów spawalniczych, w hutnictwie metali nieŜelaznych (miedzi, ołowiu, srebra i niklu) - jako środek redukujący tlenki metali, wytwarzania azotniaku (cyjanamidu wapnia).
ZagroŜenie wód: Małe
Próg zapachowy: 450 – 670 mg/m³
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność i reaktywność: Węglik wapnia przechowywany w warunkach normalnych jest produktem stabilnym. Reaguje gwałtownie z wodą, czynnikami utleniającymi, azotanem(V) srebra, magnezem, chlorowodorem. Z miedzią, srebrem i rtęcią moŜe tworzyć związki wybuchowe.
Właściwości korozyjne: Brak
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi naraŜenia:Oczy tak
Skóra tak
Połknięcie tak
Wdychanie pyłów tak Działanie miejscowe:
Wdychanie pyłów, par i aerozoli: Czysty karbid jest substancja zagraŜającą zdrowiu ludzkiemu wówczas, gdy w postaci pyłu przedostaje się do wnętrza ustroju, gdzie pod wpływem wilgoci powstaje Ŝrący wodorotlenek wapnia oraz acetylen, w 95% rozpuszczający się we krwi. Systematyczne wchłanianie pyłu karbidu moŜe stać się przyczyną powstania pylicy. Osoby mogące być naraŜone na systematyczne wchłanianie pyłów karbidu mogą zapadać na róŜne schorzenia górnych dróg oddechowych, oczu, skóry. Ponadto na organizm człowieka działają domieszki (zanieczyszczenia) zawarte w technicznym karbidzie, a przede wszystkim związki arsenu, fosforu i siarki, takie jak arsenowodór, fosforowodór, siarkowodór.
Połknięcie: Wystąpi silnie podraŜnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, wymioty.
Kontakt ze skórą: Wystąpi podraŜnienie, zaczerwienienie, wysuszenie skóry.
Kontakt z oczami: Wystąpi silne podraŜnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Węglik wapnia w środowisku ulega stopniowemu przekształceniu się w wodorotlenek wapnia, a następnie węglan wapnia – substancję naturalnie występującą.
Stopień zagroŜenia wód: mały
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206).
Zawartość opakowania wg:
rodzaju 06 13 99 inne, nie wymienione odpady Opakowania wg:
rodzaju 15 01 04 opakowania z metali
Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie.
ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw.
Opakowania opróŜnić całkowicie.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Numer UN (ONZ): 1402 WĘGLIK WAPNIOWY
Klasa ADR/RID: 4.3
Kod klasyfikacyjny: W2
Ilości ograniczone: LQ11
Grupa pakowania: II
Numer rozpoznawczy zagroŜenia: 423
Nalepka ostrzegawcza wg. ADR/RID Nr 4.3:
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.
Na etykietach naleŜy umieścić następujące informacje:
Symbol ostrzegawczy na
opakowaniu jednostkowym: Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:
F Produkt wysoce łatwo palny.
Zwroty wskazujące rodzaj zagroŜenia R 15 W kontakcie z wodą wyzwala wysoce łatwo palne gazy.
Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 2 Chronić przed dziećmi.
S 8 Przechowywać pojemnik w suchym pomieszczeniu.
S 43 W przypadku poŜaru uŜywać środki nie zawierające wody.
Kartę wykonano zgodnie z:
• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769).
• Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).
• Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638).
• Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).
• Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
16. INNE INFORMACJE
Chemiczne określenie produktu:
Węglik wapnia
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych F Produkt wysoce łatwo palny
Znaczenie zwrotów zagroŜenia z punktu 2 R 15 W kontakcie z wodą wyzwala wysoce łatwopalne gazy.
Normy na sprzęt ochronny:
PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie;
PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŜytku w pracy. Zmiana A1;
PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania;
PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów;
PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŜy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3);
Powietrze na stanowiskach pracy
PN-EN 1540:2004 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia
PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŜenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa.
Uwaga:
UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŜszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŜytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŜytkownika. Karta charakterystyki nie moŜe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.
Produkt nie moŜe być uŜywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŜeli podanym w p.1 karty charakterystyki.
Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań.
