Budowa, rodzaje i rola tkanek zwierzęcych

(1)

ID scenariusz_S_2346_drzeżdżewska

Tytuł Budowa, rodzaje i rola tkanek zwierzęcych

Przedmiot Biologia

Autor (imię i nazwisko) Anna Drzażdżewska Autor (ulica, nr domu) ul. Agawy 7/30 Autor (kod, miejscowość) 01-158 Warszawa Autor (login w Scholaris) -

Abstrakt Podczas lekcji uczniowie poznają rodzaje, budowę i funkcje tkanek zwierzęcych. Dokonują obserwacji mikroskopowej tych tkanek.

Wydawca Fundacja Edukacji Ekonomicznej

Źródło Według własnego pomysłu

Ilustracje:

Holak E., Groborz-Ruda B., Biologia. Zbiór zadań dla ucznia i nauczyciela gimnazjum, Operon, Rumia 2001, s. 13.

Lewiński W., Wilczyska K., Cytologia i histologia, Operon, Rumia 2001, s. 86.

Odnośniki

Etap edukacyjny gimnazjum

Informacje o prawach licencja niewyłączna FEE

Słowa kluczowe scenariusz, konspekt zajęć, karta pracy, tkanki zwierzęce, tkanka mięśniowa, tkanka nabłonkowa, krew, mikroskop UDC

Uwagi

Metadane scenariusza

(2)

Budowa, rodzaje i rola tkanek zwierzęcych

1. Cele lekcji

a) Wiadomości Uczeń:

- zna rodzaje tkanek zwierzęcych,

- zna budowę i funkcje tkanek zwierzęcych.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

- prowadzić obserwacje mikroskopowe wybranych tkanek zwierzęcych, - rozpoznawać poszczególne tkanki,

- przygotować preparat mikroskopowy, - wykonać schematyczne rysunki tkanek.

2. Metoda i forma pracy

pogadanka, metoda praktyczna – ćwiczenia, praca z kartą pracy, grupowa, zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

preparaty tkanek, mikroskopy, szkiełka podstawowe, szkiełka nakrywkowe, szpatułki, błękit metylenowy

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel nawiązuje do poprzednich lekcji, zadając pytania:

- Jaki jest ogólny plan budowy komórki zwierzęcej?

- Co to jest tkanka?

- Jakie są etapy organizacji budowy ciała?

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami zajęć.

Wymienia wszystkie rodzaje tkanek zwierzęcych i pokazuje je na planszy lub foliogramie.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i rozdaje karty pracy z ćwiczeniami (załącznik 1).

Uczniowie przystępują do pracy, nauczyciel pomaga im oraz kontroluje prawidłowość wykonania zadań.

Uczniowie kolejno prowadzą obserwacje następujących tkanek: nabłonkowej, mięśniowej chrzęstnej oraz krwi.

(3)

c) Faza podsumowująca

Po zakończeniu obserwacji uczniowie otrzymują karty z podsumowaniem wiadomości o tkankach (załącznik 2).

Wypełniają karty, odpowiadając na pytania dotyczące różnych typów tkanek.

5. Bibliografia

Według własnego pomysłu Źródła ilustracji:

1. Holak E., Groborz-Ruda B., Biologia. Zbiór zadań dla ucznia i nauczyciela gimnazjum, Operon, Rumia 2001, s. 13.

2. Lewiński W., Wilczyska K., Cytologia i histologia, Operon, Rumia 2001, s. 86.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia Załącznik nr 1.

Karta ćwiczeń

Ćwiczenie 1. Obserwacja mikroskopowa tkanki nabłonkowej Polecenie:

Niech jedna z osób w grupie nawinie na wykałaczkę gazę tak, by trzymała się na drewienku.

Następnie przesunie delikatnie po wewnętrznej stronie jamy ustnej w okolicy policzków. To, co „zebrane” zostanie z wnętrza jamy, przeniesie na szkiełko podstawowe. Następnie

nauczyciel doda kroplę błękitu metylenowego a uczeń nakryje szkiełko podstawowe szkiełkiem nakrywkowym.

Tak przygotowany preparat zostanie poddany obserwacji mikroskopowej.

Podczas prowadzonej obserwacji zwróć uwagę na:

 kształt komórek,

 ułożenie komórek względem siebie.

Wykonaj rysunek tkanki widzianej pod mikroskopem.

Ćwiczenie 2. Obserwacja mikroskopowa mięśnia poprzecznie prążkowanego

Dokonaj obserwacji mikroskopowej gotowego preparatu tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej.

 ułożenie komórek względem siebie,

 ułożenie struktur we wnętrzu komórki.

Według własnego pomysłu Ilustracje:

(4)

Ćwiczenie 3. Obserwacja mikroskopowa mięśnia gładkiego

Dokonaj obserwacji mikroskopowej gotowego preparatu tkanki mięśniowej gładkiej.

 ułożenie komórek względem siebie,

 ułożenie jądra w komórce.

Ćwiczenie 4. Obserwacja mikroskopowa krwi człowieka Dokonaj obserwacji mikroskopowej gotowego preparatu krwi.

Zwróć uwagę na ułożenie komórek względem siebie.

Wykonaj rysunek tkanki widzianej pod mikroskopem (zaznacz barwę widocznych komórek).

Ćwiczenie 5. Obserwacja mikroskopowa tkanki chrzęstnej

Dokonaj obserwacji mikroskopowej gotowego preparatu tkanki chrzęstnej, bez wykonywania rysunku.

Załącznik nr 2.

Karta z podsumowaniem wiadomości o tkankach zwierzęcych Wykonaj polecenia zawarte w karcie pracy.

1. Podaj dwie cechy tkanki nabłonkowej:

………

Uzupełnij zdanie:

Jedne komórki nabłonkowe chronią przed……….., inne mają zdolność wydzielania………., a jeszcze inne komórki nabłonkowe specjalizują się w odbiorze różnych bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego.

2. Komórki tkanki mięśniowej nazywamy inaczej włóknami mięśniowymi. Zaznacz pojedyncze włókna na schematach.

Porównaj te dwa rodzaje tkanki mięśniowej:

poprzecznie prążkowana gładka

kształt komórek Tkanka mięśniowa

gładka Tkanka mięśniowa

poprzecznie prążkowana

(5)

ilość jąder występowanie rodzaj skurczów

3a. Tkanka łączna stała - chrzęstna i kostna. Uzupełnij zdania.

Tkanka ta tworzy układ ………, chroni ……… oraz podtrzymuje i usztywnia ciało. Dzięki niej organizmy mogą wykonywać (napisz, jaką czynność

życiową?) ... .

3b. Tkanka łączna płynna - krew.

Rysunek przedstawia schemat kropli krwi.

krwinki czerwone

krwinki białe płytki krwi płyn w którym pływają krwinki, czyli osocze

Zwróć uwagę na ułożenie komórek tej tkanki i określ je:

………...

Wymień przynajmniej jedno zadanie, jakie spełnia krew:

………..

4. Uzupełnij zdanie:

Tkanka nerwowa buduje układ ……… . Tworzą ją komórki nerwowe zwane neuronami.

Rysunek przedstawia schemat budowy komórki nerwowej.

Określ, z czym kojarzy Ci się wygląd komórki nerwowej.

………..

Zaznacz ołówkiem kierunek przepływu informacji w komórce.

Określ rolę tkanki nerwowej:

………...

(6)

a - dendryty

b - ciało komórki nerwowej c - akson z osłonką mielinową b) Zadanie domowe

Nazwij tkanki budujące narządy:

mózg - ……….., ścianę żołądka - ………..

mięśnie przyczepione do kości - ………, kości - ……… .

7. Czas trwania zajęć

45 minut lub 2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak