Reakcja mikroflory rizosfery ogórków na dithane M-45

R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E T. X X X V II , N R 4, S. 103—113, W A R S Z A W A 1986

E D Y T A M A R IA T E IC H E R T

R E A K C J A M IK R O F L O R Y R IZ O S F E R Y O G Ó R K Ó W Ń A D I T H A N E M -45

K a te d r a M ik r o b io lo g ii R o ln ic z e j A k a d e m ii R o ln ic z e j w e W r o c ła w iu

W S T Ę P

Wysoka aktywność grzybobójcza fungicydów etylenobidw utiokarbam i- nowych zależy zarówno od anionu kwasu etylenobidwutiokarbaminowego, jak od połączonego z nim kationu m etalu [20, 24]. Aktywność grzybobój­ czą wykazują również niektóre produkty rozkładu tych fungicydów, prze­ de wszystkim izotiocyjaniany, które w ykazują wyższą toksyczność w stp- sunku do grzybów niż sam produkt wyjściowy [2, 8, 12, 16].

Dithane M-45 jest fungicydem zawierającym jako substancję czynną 80<Vo mankozeb, będący kompleksem etylenobidw utiokarbam inianu m an­ ganu z etylenobidw utiokarbam inianem cynku, zapobiegający mykozom, o szerokim zakresie działania. Niszczy grzyby atakujące rośliny w arzyw ­ ne i sadownicze jak: B otrytis cinerea, Rhizoctonia solani, Colletotrichum langenarium, Cercospora beticola, Peronospora destructor oraz wiele ga­ tunków z rodzaju Fusarium [2]. Stosowany jest między innym i jako za­ praw a nasienna w ilości 2—5 g/kg nasion. Dithane M-45 jest fungicydem niesystemicznym, natom iast produkty jego degradacji, zwłaszcza etyle- notiomocznik (ETU) i etylenodw uam ina (EDA), w nikają do tkanek roślin­ nych i rozchodzą się z sokami, co ze względu na silne karcenogenne i m u­ tagenne właściwości ETU może mieć duże znaczenie z punktu widzenia zdrowotności roślin [7, 13, 14, 22, 23].

W praktyce rolniczej dąży się do stosowania takich fungicydów, które działałyby na określony organizm, a równocześnie ulegałyby szybkiemu rozkładowi w glebie do produktów nietoksycznych dla roślin.

Przedm iotem badań było określenie sposobu i czasu działania dithane M-45 na mikroorganizm y rizosferowe oraz poznanie możliwości degrada­ cji tego związku w procesach kometabolicznych i energetycznych przez drobnoustroje dominujące w rizosferze.

M A T E R IA Ł Y I M E T O D Y K A B A D A Ń

Wpływ dithane M-45 na liczebność i skład rodzajowy m ikroflory rizo- sfery siewek ogórków badano w w egetacyjnym doświadczeniu wazono­ wym. Nasiona ogórków odmiany Wisconsin SMR-118 zaprawiano 0, 2, 4 g fungicydu na 1 kg nasion i wysiewano do wazonów z glebą (mada lekka wytworzona z piasku gliniastego mocnego, należąca do kompleksu żytnie­ go dobrego) lub sterylnym piaskiem. Wegetacja przebiegała w tem peratu­ rze 18—24°C, wilgotności powietrza 70—80%, przy 17 godzinach sztucz­ nego światła i 7 godzinach ciemności.

Liczbę i rodzaj m ikroflory sfery przykorzeniowej ogórków określano metodą kolejnych rozcieńczeń po 6, 12, 21 dniach wegetacji roślin, co od­ powiadało fazie liścieni, 2 liści właściwych i 3—4 liści właściwych. Do określenia liczebności bakterii stosowano pożywkę z ekstraktem drożdżo- wym (3 g) i 10 g glukozy na litr wody destylowanej; pH = 7,0 [4]. Li­ czebność grzybów określano na pożywce M artina [11], a promieniowców — na pożywce glicerolowo-asparaginowej [18]. Po 5 dniach inkubacji w 28 °C liczono ilość kolonii bakterii, promieniowców i grzybów. Wyniki analizowano statystycznie metodą losowanych bloków przy poziomie uf­ ności a = 0,05, 15, 21.

Liczebność mikroorganizmów na 1 g nasion ogórków określano po 24 godzinach od m om entu ich zaprawienia: 0, 2 i 4 g fungicydu na 1 kg na­ sion.

Z nasion i z rizosfery roślin, których nasiona były zaprawiane 2 g fun­ gicydu na 1 kg, izolowano dominujące szczepy bakterii i grzybów drożdżo- idalnych. Wyizolowane szczepy testowano pod względem wrażliwości na fungicyd w koncentracji 8, 40, 80 ppm substancji czynnej, stosując pożyw­ kę syntetyczną o składzie: glukozy — 10 g, K N 03 — 2 g, K2H P 04 — 0,5 g, KH2P 04 — 0,5 g, M gS04-7H20 — 0,5 g, NaCl — 0,5 g, F e S 04 — ślad, wody destylowanej — 1000 ml, pH 7,0. Drugą serię doświadczeń za­ łożono na pożywce bez glukozy w celu zbadania zdolności szczepów do w ykorzystania fungicydu (w dawkach jw.) jako źródła węgla i energii. Intensywność wzrostu oznaczano po 7 dniach inkubacji w 28°C przez po­ m iar zmętnienia hodowli metodą nefelometryczną [1].

Badania wpływu niektórych produktów degradacji fungicydu (etyle- notiomocznika ETU, etylenodw uam iny EDA, "etylenobiizotiocyjanianu EBIS, etylotiocyjanatu ES, 2-imidazoliny) na wzrost i rozwój Fusarium oxysporum F-156, F-155, F-55 przeprowadzono ważąc suchą masę grzybni po 2 tygodniach inkubacji grzyba w pożywce syntetycznej o składzie jak wyżej, z dodatkiem wymienionych związków w ilości 8, 40, 80 ppm. Szczepy Fusarium oxysporum pochodzą z K atedry Fitopatologii SGGW- -AR w Warszawie. Powodowały one więdnięcie roślin bez objawów zgni­ lizny. Degradację związku grzybobójczego badano chromatograficznie na

Reakcja m ikroflory ryzosfery ogórków na Dithane M-45 ₁₀₅

żelu krzemionkowym typu DC-60, w układzie: n-butanol, kwas octowy, woda, użytych w stosunku 12 : 3 : 5. Chrom atogram y wywoływano bio­ logicznie metodą Aspergillus niger [6, 10].

W Y N IK I I D Y S K U S J A

W P Ł Y W F U N G IC Y D U N A L IC Z E B N O Ś Ć M IK R O F L O R Y N A S IO N I R IZ O S F E R Y S IE W E K O G Ó R K Ó W W P O C Z Ą T K O W Y C H F A Z A C H IC H R O Z W O JU

Na powierzchni nasion traktow anych fungicydem stwierdzono wzrost liczby bakterii oraz wyraźnie mniejszą liczbę grzybów. Ponadto zaprawie­ nie nasion już najmniejszą z dawek fungicydu spowodowało całkowite wyeliminowanie promieniowców z ich powierzchni (ryc. 1).

Bakterie

Bacteria

Promieniowce

Actinomycetes

Grzyby

Fungi

R y c. 1. W p ły w fu n g ic y d u n a lic z e b n o ś ć m ik r o o r g a n iz m ó w n a n a s io n a c h o g ó r k ó w (ty s/g n a s io n ) L — lic z e b n o ś ć m ik r o o r g a n iz m ó w : b a k te r ie , p r o m ie n i o w c e , g r z y b y ; D — d a w k a f u n g ic y d u — g /k g n a s io n , a=0,05: b a k te r ie — N IR = 0,021, g r z y b y — N IR = 1 ,2 4 6 , p r o m ie n i o w c e — N I R —0,115 F ig . 1. F u n g ic id e e f fe c t o n th e n u m b e r o f m ic r o o r g a n is m s on c u c u m b e r s e e d s L — n u m b e r o f m ic r o o r g a n is m s : b a c te r ia , a c t in o m y c e t e s , fu n g i; D — fu n g ic id e d o s e in g p e r 1 k g o f s e e d s , a=0.05: b a c te r ia — L S D = 0.021, a c t in o m y c e t e s — L S D = 0 .1 1 5 , f u n g i L S D = 1 .2 4 6

W rizosferze roślin ogórków po zastosowaniu 2 g fungicydu na 1 kg nasion największą liczebność bakterii stwierdzono w fazie liścieni i dwóch liści właściwych. Wyższa dawka dithane M-45 ograniczała nieco liczeb­ ność bakterii, była ona jednak większa niż w rizosferze ogórków nie za­ praw ianych (ryc. 2).

Zastosowanie fungicydu w dawce 2 g na 1 kg nasion spowodowało wyraźne ograniczenie występowania grzybów w rizosferze, a dawka 4 g pogłębiła ten efekt. Tendencja ta została zachowana w każdej z

poszczę-R y c . 2. W p ły w fu n g ic y d u n a lic z e b n o ś ć b a k te r ii w r iz o s fe r z e o g ó r k ó w (m ln /g k o r z e n i) a=0,05, N IR = 0,119, A — g le b a , В — p ia s e k s t e r y ln y , U — fa z a l i ś c ie n i, f t — fa z a 2 l i ś c i w ł a ś c i ­ w y c h , f s — fa z a 3—4 li ś c i w ła ś c iw y c h , D — d a w k a fu n g ic y d u (g /k g n a s io n ) F ig . 2. F u n g ic id e e f fe c t on th e n u m b e r o f b a c te r ia in th e r h iz o s p h e r e o f c u c u m b e r s (m ln p er 1 g o f ro o ts) a=0.05, L SD = 0 .1 1 9 , A — s o il, В — s t e r il e s a n d , — p h a s e o f c o ty le d o n s , — p h a s e o f 2 le a v e s , / 3 — p h a s e o f 3—4 p r o p e r le a v e s , D — fu n g ic id e d o s e in g p e r 1 k g o f s e e d s

gólnych faz wzrostu roślin. Największą liczebność grzybów stwierdzono w fazie 3—4 liści właściwych, co świadczyłoby o wtórnej, natężonej koloni­ zacji grzybów (ryc. 3).

Bardzo ostro zareagowały na fungicyd promieniowce z rizosfery ogór­ ków. Ich liczebność po zastosowaniu już najmniejszej dawki fungicydu drastycznie zmalała i dopiero w fazie 3—4 liści właściwych, gdy jego ak­ tywność obniżyła się, nastąpił wzrost ich liczebności (ryc. 4).

Podobne tendencje stwierdzono w czasie inkubacji roślin w sterylnym piasku, z tą jednak różnicą, że liczebność w nim bakterii była około 10- -krotnie, a promieniowców około 3-krotnie mniejsza niż w rizosferze roś­ lin inkubowanych w glebie. Liczebność grzybów kształtow ała się na po­ dobnym poziomie jak w czasie wzrostu roślin w glebie (ryc. 2, 3, 4).

Powrót równowagi mikrobiologicznej w rizosferze ogórków następował pod koniec trzeciej fazy wzrostu roślin, tj. po 22 dniach inkubacji, o czym

Reakcja m ikroflory ryzosfery ogórków na Dithane M-45 ₁₀₇

R y c. 3. W p ły w f u n g ic y d u na lic z e b n o ś ć g r z y b ó w w r iz o s fe r z e o g ó r k ó w (ty s/g k o r z en i)

cc=0,05, N IR = 6,938, d a ls z e o b j a ś n ie n ia ja k w r y c . 2

F ig . 3. F u n g ic id e e f f e c t on th e n u m b e r o f fu n g i in th e r h iz o s p h e r e o f c u c u m b e r s (th o u s. p er 1 g o f r o o ts)

«=0.05, L S D = 6 .9 3 8 , th e r e m a in in g d e n o t a tio n s a s in F ig . 2

świadczyła podobna we wszsytkich obiektach liczebność bakterii, w tórna infekcja grzybów oraz pojawienie się w obiektach zaprawianych fungicy­ dem promieniowców. W rizosferze roślin rosnących w piasku powrót do równowagi mikrobiologicznej nastąpił ze znacznym opóźnieniem (ryc. 2, 3, 4).

Przyczyną przejściowego wzrostu liczebności bakterii w rizosferze ogórków, po zastosowaniu fungicydu, mogło być: wykorzystanie jako po­ karm u zabitych przez fungicyd drobnoustrojów przez bakterie odporne na działanie tego preparatu, w ykorzystanie jako źródła pokarm u przez bak­ terie fungicydu wprowadzonego do gleby lub też eliminowanie przez fu n ­ gicyd drobnoustrojów antagonistycznych, które uprzednio ham owały roz­ wój określonych grup bakterii.

Silnie zareagowały na etylenobidw utiokarbam inian promieniowce gle­ bowe, co może mieć duże znaczenie zwłaszcza z tego względu, iż ta grupa

R y e. 4. W p ły w f u n g ic y d u n a lic z e b n o ś ć p r o m ie n io w c ó w w r iz o s fe r z e o g ó r k ó w (ty s /g k o r z e n i) a=0,05, N IR = 0,242, d a ls z e o b j a ś n ie n ia j a k w r y c . 2 F ig . 4. F u n g ic id e e f f e c t o n th e n u m b e r o f a c t in o m y c e t e s in th e r h iz o s p h e r e o f c u ­ c u m b e r s (th o u s. p e r 1 g o f r o o ts) a=0.05, L S D = 0 .2 4 2 , th e r e m a in in g d e n o t a tio n a s in F ig . 2

ekologiczna bierze zasadniczy udział w rozkładzie m aterii organicznej. O podobnej reakcji promieniowców na fungicydy tiokarbaminowe donosili już wcześniej inni badacze [3, 5, 9, 17, 19].

IZ O L O W A N IE D O M IN U J Ą C Y C H FO R M B A K T E R II I G R Z Y B Ó W D R O Ż D Ż O ID A L N Y C H Z N A S I O N I R IZ O S F E R Y O G Ó R K Ó W O R A Z O K R E Ś L E N IE IC H W R A Ż L IW O Ś C I

N A F U N G IC Y D

Z rizosfery roślin, których nasiona zaprawiano 2 g fungicydu na 1 kg, wyizolowano 2 szczepy drożdżoidalnych grzybów K r i K m oraz 2 szczepy bakterii K b i K z. Natom iast z nasion zaprawianych powyższą dawką fu n­ gicydu wyizolowano 1 szczep drożdżoidalnych grzybów Nr i 2 szczepy bakterii Nb i N z.

Zarówno bakterie, jak i grzyby drożdżoidalne reagowały zahamowa­ niem wzrostu na obecność w pożywce fungicydu. Wzrost szczepów Nb, Nr,

Reakcja mikroflory ryzosfery ogórków na D ithane M-45 ₁₀₉

K m i K r na pożywce zawierającej fungicyd, jako jedyne źródło węgla, był słaby. Najlepiej w ykorzystyw ał fungicyd szczep oznaczony jako K b (Pseu­ domonas aeruginosa). Wzrost tego szczepu w pożywce płynnej, zaw iera­ jącej różne ilości fungicydu, nie zmieniał się w zasadniczy sposób. Stw ier­ dzono natom iast, że w obecności samego fungicydu jako źródła węgla in ­ tensywność wzrostu szczepu była o wiele niższa niż w obecności glukozy. W zrastała ona jednak wraz ze wzrostem dawki fungicydu (tab. 1).

Ta b e l a 1 Wzrost szczepów wyizolow anych z nasion i rizosfery ogórków w obecności fungicydu*

Growth o f strains isolated from seeds and rhizosphere o f cucumbers in the presence o f fungicide

i Substancja czynna

Szczepy drobnoustrojów izolowane M icroorganism strains isolated from

Kombinacja fungicydu

Active substance o f fungicide

nasiona — seeds rizosfera —■ rhizosphere Treatment bakterie bacteria grzyby fungi bakterie bacteria grzyby fungi ppm N b 1 N z N r K z

1

Pożyw ka z g luk ozą+

fungicyd 0 0,41 0,78 0,09

j

1,05 1

1,23 0,69 0,84

Nutrient m edium with 8 0,05 0,05 0,06 0,08 1,20 0,10 0,10

glucose Ч-fungicide 40 0,03 0,03 0,03 0,03 1,16 0,07 0,04

80 0,07 0,05 0,01 0,13 1,13 0,17 0,14

Pożyw ka bez

glu k ozy+ fungicyd 0 0,01 — 0,01 — — 0,01 0,01

Nutrient m edium 8 0,01 0,01 0,04 0,03 0,06 0,02 0,03

w ithout glu cose+ 40 0,02 0,01 0,05 0,01 0,12 0,01 0,05

+ fu n gicid e 80 0,04 0,01 0,06 0,01 0,23 0,01 0,07

* D an e w tabeli stanow ią średnią z 6 powtórzeń D ata o f Table constitute m eans for 6 replications

W P Ł Y W R Ó Ż N Y C H P R O D U K T Ó W D E G R A D A C J I F U N G IC Y D U N A W Z R O S T I R O Z W Ó J F U S A R I U M O X Y S P O R U M

Z produktów degradacji fungicydu jedynie etylenobiizotiocyjanian (EBIS) już w dawce 8 ppm hamował całkowicie wzrost wszystkich szcze­ pów Fusarium oxysporum, gdy tymczasem etylotiocyjanat (ES) w 50— —70%, w zależności od dawki. Etylonetiomocznik (ETU), etylenodwuam i- na (EDA) i 2-imidazolina ograniczały rozwój Fusarium oxysporum jedynie w nieznacznym procencie (tab. 2).

Ta b e l a 2 W pływ różnych produktów degradacji fungicydu na wzrost Fusarium oxysporum Effect o f different fungicide degradation products on the Fusarium oxysporum growth

N azw a związku N am e o f com pound D aw ka związku ppm D o se o f the com pound

Szczepy Fusarium oxysporum Strains o f Fusarium oxysporum

F-156 F-155 F-55

waga suchej masy grzybni w procentach kontroli

ppm

j weight o f dry mycelium in

j o f the control per cent i 1 K ontrola Control 0 ! l o o i 100 ! j ! 100 2-imidazolina i 8 97,6 ■ 98,7 ! 99,8 2-imidazoline ! 40 ! 98,8 98,4 j 98,8 ! 80 ! 98,0 i j 99,0 ! 97,2 Etylenotiom ocznik ET U 8 93,7 98,0 ₇ !_I 96,8 Ethÿlenothiourea ET U 40 j 88,8 _{i 93’7 !} 92,5 80 89,6 90,9 90,0 Etylenodwuam ina E D A 8 ^ 95,8 1 ! 1 94,5 97,0 Ethylenediamine E D A : 40 91,1 ! ' 92,9 j 96,0 • 80 ₁ 91,5 92,7 I 94,2 j ! Etylotiocyjanat ES 8 ! 59,4 52,0 53,0 Ethylothiocyanate ES 40 52,3 38,5 ! 49,5 ! ! 80 ! 44,0 j1 33,7 46,5 i Etylenobiizotiocyjanian EBIS 8 0 ! 1 0 0 Ethylenebiisothiocyanate 40 ₀ 1 о ■' 0 EBIS 80 0 0 0 1

Wyniki te potw ierdzają dane z literatury, które wykazują, że 2-imida- zolina, etylenotiomocznik i etylenodw uam ina nie m ają działania grzybo­ bójczego. Wskazuje się natom iast na silne karcenogenne i m utagenne właściwości etylenotiomocznika [7, 14].

D E G R A D A C JA F U N G IC Y D U P R Z E Z B A K T E R IE I G R Z Y B Y D R O Ż D Ż O ID A L N E

W w arunkach, w których prowadzono doświadczenia, fungicyd ulegał sam orzutnem u rozkładowi na dwa związki, z których jeden o R f = 0,19 zidentyfikowano za pomocą ditizonu jako kationy m anganu i cynku, a drugi o R f = 0,93 zidentyfikowano za pomocą standardu (uzyskanego z firm y Fluka — Szwajcaria) jako etylenobiizotiocyjanian (EBIS).

Reakcja mikroflory ryzosfery ogórków na Dithane M-45

₁₁₁

Z danych z literatu ry wynika, że fungicydy etylenobidw utiokarbam i- nowe są wrażliwe na działanie tem peratury, promieniowania słonecznego, wilgotności i pH środowiska. Znanych jest wiele produktów degradacji tych fungicydów. Jednym z nich jest etylenobiizotiocyjanian (EBIS), w y­ kazujący zwiększoną w stosunku do produktu wyjściowego (mankozebu) toksyczność dla grzybów [7, 22, 23]. Powodował on zahamowanie wzrostu

Aspergillus niger na płytce chromatograficznej [6].

W czasie inkubacji wszystkich wyizolowanych szczepów bakterii i grzybów drożdżoidalnych w procesie kometobolicznym, etylenobiizotio­ cyjanian ulegał dalszej degradacji do związków, które nie w ykazywały już działania grzybobójczego. Natomiast w przypadku zastosowania fun­ gicydu jako jedynego źródła węgla, naw et w najwyższej dawce, EBIS był rozkładany przez szczepy K b Pseudomonas aeruginosa), Kr i Nr (grzyby drożdżoidalne). W czasie inkubacji szczepu Nb związek ten zanikał tylko w kombinacjach z 8 do 40 ppm substancji czynnej fungicydu, zaś szczepy Nz, K z, K m nie w ykorzystyw ały tego związku jako źródła węgla.

Przeprowadzone badania pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków.

— Fungicyd użyty jako zaprawa nasienna hamował rozwój grzybów i promieniowców na nasionach i w rizosferze ogórków, natom iast lekko stym ulował rozwój bakterii.

— W w arunkach glebowych okres działania dithane M-45 jest sto­ sunkowo krótki; po 22 dniach inkubacji w rizosferze ogórków obserwuje się powrót do równowagi mikrobiologicznej.

— Wszystkie wyizolowane bakterie i grzyby drożdżoidalne rozkładają etylenobiizotiocyjanian (EBIS) w procesie kometabolicznym do związków nie wykazujących działania grzybobójczego. Ponadto niektóre z nich mo­ gą wykorzystywać ten związek jako jedyne źródło węgla, eliminując go całkowicie ze środowiska glebowego.

L IT E R A T U R A [1] B a r r o w G. М.: C h e m ia fiz y c z n a . P W N , W a r sz a w a 1966. [2] B y r d y S., G ó r e c k i K ., Ł a s z с z E.: P e s t y c y d y . P W R iL , W a r s z a w a 1976. [3] C r a m W ., V a a r t a j а О.: R a te a n d t im in g o f fu n g ic id a l s o il tr e a tm e n ts . P h y to p a th . 47, 1957, 169. [4] D a m b e r g D ., O z o l i n R.: M ik r o b n y je b io m a s y i ic h m e ta b o lity . A . N . Ł o t- w is k o j S S R 1972, 49— 58. [5] D o m s c h K.: D ie W ir k u n g v o n B o d e n fu n g iz id e n . Q u a n tita tiv e V e r ö n d e r u n g e n d er B o d e n flo r a . Z tsc h . P fla n k h . 66, 1959, 17. [6J D o m s c h K.: D ie W ir k u n g v o n B o d e n fu n g iz id e n Q u a n tit a t iv e V e r ö n d e r u n g e n g it o x is c h e r S u b s ta n z e n d u rc h W a c h s tu m s c h e m m u n g v o n A s p e r g illu s n ig e r . P h a r m a z . Z. H a lle 106, 1967, 382. [7] E n g s t R ., S с h n a a k W ., L e w e r e n z H.: U n te r s u c h u n g e n z u m M e ta b o lis ­ m u s d er F u n g iz id e n Ä t h y le n - b is - d it h io c a r b a m a t e , M a n e b , Z in e b u n d N a b a m .

U. M itt. zur T o x ik o lo g ie d er A b b a u p r o d u k te . Z. L e b e n s m itte l. U n te r s , u. F o r s c h . 146, 1971, 91.

[8] E n g s t R. , S c h n a a k W.: R e s id u e s o f d ith io c a r b a m a te f u n g ic id e s a n d t h e ir m e ta b o lite s on p la n t fo o d s . R e s id u e R e v . 52, 1974.

[9] E n o L.: F ie ld a c c u m u la tio n o f in s e c t ic ite r e s id u e s in s o il. E ffe c t o f s o il a p p li­ c a tio n o f c a r b a m a te f u n g ic id e s o n tihe s o il m ic r o flo r a . F lo r id a e A g r ic. E x p . R e p t. 142, 1957. [10] H e l i n g G. , D e n n i s o n D. , K a u f m a n n D.: F u n g ic id e m o v e m e n t in so ils . P h y to p a th . 64, 1974, 8. [11] M a r t i n J.: U s e o f a c id r o s e b e n g a l a n d s tr e p to m y c in in t h e p la te m e th o d fo r e s t im a tin g s o il fu n g i. S o il S e i. 69, 1950, 215— '233. [12] N a s h R. , B e a l M.: F a te o f M a n e b a n d Z in e b fu n g ic id e s in m ic r o a g r o e c o s y s - te m c h a m b e r s. J. A g r ic. F o o d . C h em . 28, 1980, 322— 330. [13] N i k o n o r o w M.: P e s t y c y d y w ś w ie t le to k s y k o lo g ii śr o d o w is k a . P W N , W a r ­ s z a w a 1979. [14] N i k o n o r o w M.: Z a n ie c z y s z c z e n ia c h e m ic z n e i b io lo g ic z n e ż y w n o ś c i. W N T , W a r sz a w a 1980. [15] P l a t t C.: P r o b le m y r a c h u n k u p r a w d o p o d o b ie ń s tw a i s t a t y s t y k i m a t e m a t y c z ­ n e j. P W N , W a r s z a w a 1977. [16] R a t t a b a K. , S c h a a k W .: Z ur W ir k u n g v o n D ith io c a r b a m a t A b b a u p r o d u k ­ t e n g e g e n P h y to p h to r a in fe s ta n s . A r ch . P f la n z e n s c h u t z 7, 1971, 427. [17] R i c h a r d s o n L.: T h e p e r s is t e n c e o f th ir a m in s o il a n d its r e la t io n s h ip to t h e m ic r o b io lo g ic a l b a la n c e a n d d a m p in g - o f f c o n tr o l. C a n a d . J. B o t. 32, 1954, 335. [18] S h i r 1 i n g Z., G o t t l i e b D.: M eth o d fo r c h a r a c t e r is a t io n o f S tr e p to m y c e s sp e c ie s . In t. J. S y s t. B a c t. 16, 1966, 313— 340.

[19] S t r z e l c z y k E., S t r z e l c z y k A.: W p ły w śr o d k ó w o w a d o b ó jc z y c h i g r z y ­ b o b ó jc z y c h n a m ik r o flo r ę g le b y . A n n a le c U M C S L u b lin , 18, 4, E, 1963. [20] T o r g e s o n D.: F u n g ic id e s . V . II. B o y c e T h o m p s o n I n s t it u t e F o r P la n t R e s e ­ a r c h In c. A c a d e m ic P r e s s , N e w Y o r k , L o n d o n 1966. [21] U 1 i ń s к a М.: T e c h n ik a o b lic z e ń p r z y o p r a c o w a n iu w y n ik ó w d o ś w ia d c z e ń r o l­ n ic z y c h . P W R iL , W a r sz a w a 1957. [22] V o n к J.: C h e m ic a l d e c o m p o s itio n o f b is d itio c a r b a m a te fu n g ic id e s a n d th e ir m e ta b o lis m b y p la n ts a n d m ic r o o r g a n is m s . D r u k k e r ij F lin k w ij k . В . V . U t ­ r e c h t 1075. [23] V o n k J., K a a r s S i j p e s t e j n A .: S tu d ie s o n t h e f a t e in p la n ts o f e t h y -le n e -b .is -d ith io c a r b a m a te f u n g ic id e s a n d t h e ir d e c o m p o s itio n p r o d u c ts . A n n . A p p lie d . B io l. 65, 1970, 489. [24] W h i t e - S t e v e n s R.: P e s t y c y d y w ś r o d o w is k u . P W R iL , W a r s z a w a 1977. Э. М. ТЕЙХЕРТ Р Е А ГИ Р О В А Н И Е М И К РО Ф Л О РЫ РИЗОСФ ЕРЫ О ГУ РЦ О В Н А Д И Т А Н М-45 Каф едра сельскохозяйственной микробиологии Сельскохозяйственной академии во Вроцлаве Р е з юме И сследовали реагирование микрофлоры ризосферы сеянцев огурцов на фунгицид Д и тан М-45 примененный в виде семенной протравы в д озе 2 и 4 г на 1 кг семян. Установлено, что указанный фунгицид задерживал развитие грибов, а слегка стимули­ ровал развитие бактерий на семенах и в ризосфере огурцов. Воздействие фунгицида в п о ­

Reakcja m ikroflory ryzosfery ogórków na Dithane M-45 ₁₁₃ чвенных условиях было, одноко, кратковременным и через 22 дня наблюдалось возвращение к микробиологическому равновесию. Все изолированные бактерии и дрожжевые грибы разлагали этиленобиизотиоцианат E B IS ) в процессе ком етаболизма на соединения не обладаю щ ие фунгицидными свойствами, а лишь трое из них использовали указанное соединение как единственный источник углерода (элиминируя его полностью из почвенной среды. E. М. T E IC H E R T T H E R E S P O N S E O F C U C U M B E R R H IZ O S F E R E M IC R O F L O R A TO D I T H A N E M -45 D e p a r tm e n t o f A g r ic u ltu r a l M ic r o b io lo g y , A g r ic u ltu r a l U n iv e r s it y o f W r o c ła w S u m m a r y T h e e f f e c t o f tihe D ith a n e M -45 f u n g ic id e , u s e d a s s e e d d r e s s in g in th e d o s e s o f 2 a n d 4 g /k g o f s e e d s , o n r h iz o s p h e r e m ic r o flo r a w a s stu d ie d . It h a s b e e n fo u n d th a t th e s e e d d r e s s in g in h ib it e d th e g r o w th o f f u n g i a n d a c tin o m y c e te s , a n d s lig h t y s tim u la te d th e d e v e lo p m e n t o f b a c te r ia o n th e s e e d s a n d r h iz o s p h e r e of c u c u m b e r . H o w e v e r th e tim e o f t h e a c tio n o f t h e fu n g ic id e in t r o d u ­ ced in to so il w a s n o t lo n g a fte r 22 d a y s o f in c u b a tio n th e m ic r o b io lo g ic a l b a la n c e in s o il w a s o b s e r v e d a g a in . It h a s b e e n fo u n d th a t so m e o f th e b a c te r ia a n d y e a s t s is o la t e d a fte r t h e f u n g i­ c id e t r e a t m e n t (2 g /k g o f se e d s) f r o m th e s e e d s a n d r h iz o s p h e r e o f c u c u m b e r , d e ­ c o m p o s e d e t h y le n e b iis o t h io c y a n a t e (E B IS ), w h ic h w a s k n o w n a s th e s tr o n g e s t f u n ­ g ic id a l c o m p o u n d r e le a s e d fr o m th e f u n g ic id e d e g r a d a tio n . A ll th e b a c te r ia a n d y e a s t - f o r m in g f u n g i is o la t e d [7] w e r e fo u n d t o d e c o m p o s e E B IS in th e c o m e ta b o lis m p r o c e s s fo r m in g n o n f u n g ic id a l c o m p o u n d s . O n ly th r e e s tr a in s u tilis e d E B IS a s a s o le so u r c e o f ca rb o n a n d e n e r g y e lim in a tin g th is c o m ­ p o u n d c o m p le t e ly fr o m e n v ir o m e n t.

D r E d y ta M. T e lc h e r t

K a te d r a M ik r o b io lo g ii R o ln ic z e j A R W ro c la w , ul. G ru n w a ld zk a 53