Ferdynand Pasternak
O. Polikarp (Stefan) Sawicki O. S. P.
(1909-1949)
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 14/3-4, 305-306
1971
P ra w o k anoniczne 14 (1971) n r 3—4
M A T E R IA Ł Y D O H IST O R II N A U K I
I L IT E R A T U R Y P R A W A K A N O N IC ZN EG O W POLSCE
O. P o lik a rp (S tefan ) S a w ic k i O. S. P. (1909— 1949)
Do g ro n a dobrze za p o w iad ający ch się a p rzedw cześnie zm arły ch k a nonistów polskich ok resu w ojennego i pow ojennego zaliczyć należy O. P o lik a rp a Saw ickiego z zak o n u OO. P au lin ó w , któ reg o dorobek n a u kow y zasłu g u je n a uw agę, a sa m a jego postać — n a k ró tk i chociaż szkic biograficzny.
U rodził się 1. III. 1909 r. w e w si S aw ice-B ronisze, p o w iat Sokołów P od lask i, w p a ra fii P a p ro tn a diecezji S iedleckiej. G im n azju m rozpoczął w Sokołow ie P o d lask im (1919—1924) a w stą p iw szy n astęp n ie do J u - w e n a tu OO. P a u lin ó w — k o n ty n u o w ał je w G im n azju m św. Ja c k a w K rak o w ie (1924—1928), by w k o ń cu po odbyciu rocznego n o w icjatu ukończyć je w G im n a zju m im . N ow odw orskiego w K rak o w ie (1929—
1931) egzam inem dojrzałości z w y n ik ie m celującym .
W la ta c h 1931—1934 stu d io w a ł filozofię i teologię w In sty tu c ie Teo
logicznym K sięży M isjonarzy n a S tra d o m iu w K rak o w ie uw ieńczone św ięceniam i k a p ła ń sk im i 30. IX. 1934 r. w K rakow ie.
W ykazując duże zdolności, p racow itość i zapał do p rac y n au k o w ej — po przyspieszonych nieco św ięceniach k a p łań sk ich — skierow any został przez przełożonych zakonnych n a dalsze stu d ia do Rzym u, gdzie w la ta ch 1934—1937 uzy sk ał d o k to ra t z p ra w a kanonicznego „sum m a cum la u d e ” n a U n iw ersy te cie G regoriańskim . Jeg o ro z p ra w a d o k to rsk a, n a p isa n a w języ k u łacińskim , „De m issa co n v e n tu a li in ca p itu lis e t apud religiosos — h isto ric e -c a n o n ic e -litu rg ic e ” w y d a n a została d ru k iem w K ra k o w ie w 1938 ro k u w ra z z do d atk iem „De m issa co n v en tu ali in o rdine S. P a u li I E re m ita e ” (s. 4 nib., VI, 161) i zdobyła sobie duże u z n a n ie w śród k a n o n istó w i litu rg istó w ze w zględu n a sw o ją w ysoką w a r tość nau k o w ą, su m ien n e i źródłow e, p raw ie m onograficzne opracow anie tego te m atu .
P o pow rocie ze stu d ió w rzy m sk ich O. P o lik a rp S aw icki pełnił szereg odpow iedzialnych fu n k c ji w zakonie P a u lin ó w — był m. in. d elegatem (dyskretem ) n a K ap itu łę G e n e ra ln ą w 1937 r., p re fe k te m k lery k ó w w K ra k o w ie n a S kałce (1937—1938), zaś w ro k u 1938 przeniesiony n a J a s n ą G órę — rozpoczął tam że od w rz eśn ia 1939 r. w y k ła d y p ra w a k a nonicznego, litu rg ik i i w y b ra n y c h zag ad n ień z teologii m o raln ej w I n sty tu c ie Teologicznym OO. P au lin ó w na Ja sn e j G órze, k tó re prow adził przez cały czas w o jn y aż do ro k u 1946. W m iędzyczasie od ro k u 1940 do 1947 p ełn ił fu n k c ję b ib lio te k a rz a B iblioteki i A rchiw um Ja sn o g ó r-
20 — P r a w o k a n o n i c z n e n r 3— i
306 M a teria ły do h isto rii [2]
skiego, d ając duży w k ła d w ich u p o rząd k o w an ie i skatalogow anie. N ie
stety , ciężkie w a ru n k i w o jen n e oraz żm udna i w y cz erp u jąc a p ra c a naukow a, d y d ak ty czn a i b ib lio te k a rsk a n ad sza rp n ę ły jego zdrow ie, p o w o d u jąc ciężkie schorzenia dróg oddechow ych (astm a) i p row adząc — m im o długiego leczenia w la ta c h 1947—1949 — do gruźlicy płuc, k tó ra o statecznie sta ła się pow odem jego przedw czesnej śm ierci. Z m a rł w szpi
ta lu w W arszaw ie 16. X II. 1949 r. a n astęp n ie przew ieziony do C zęsto
chow y pochow any został n a Ja sn e j G órze 19. X II. 1949 r.
O prócz z a in te re so w ań czysto k an in isty czn y ch — O. P o lik a rp S aw icki p rze jaw ia ł także z a in te re so w an ia socjologiczne i historyczne, o czym św iadczą jego a rty k u ły p o p u la rn o -n au k o w e zam ieszczane w czaso
pism ach: Homo Dei, P rz ew o d n ik K atolicki, P ro C hristo, P osłaniec S erca Jezusow ego w la ta c h 1934—1938. P rzez k ilk a la t w czasie niem ieckiej o k u p acji był w y k ład o w c ą w In sty tu c ie W yższej K u ltu ry K ato lick iej w Częstochow ie, prow adził ta k że w ty m ok resie w y k ład y zlecone z p ra w a kanonicznego n a W ydziale P ra w a U n iw ersy te tu P oznańskiego w jego ta jn y c h „k o m p letac h ” w Częstochow ie. P ra c o w a ł rów nież przez w iele la t w d iecezjalnym Sądzie B iskupim w Częstochow ie ja k o obrońca w ęzła m ałżeńskiego. P rzy g o to w y w ał w reszcie p rac ę h a b ilita c y jn ą p. t.
„U dział P olak ó w w soborze T ry d e n c k im ”, k tó ra pozostała w m aszyno
pisie. W śród pozostaw ionych w m aszynopisach pom niejszych p rac i a r ty k u łó w ■— w iele z nich dotyczy k w estii litu rg iczn y ch a ta k że in te re s u ją ce j go dziedziny p ra w a zakonnego.
N iestety — ciężkie w a ru n k i o k u p acji a n astęp n ie p o stę p u ją ca choroba nie pozw oliły n a rozw inięcie się w pełni, ta k dobrze zap o w iad ającej się działalności n au k o w ej O. Saw ickiego, a p rzedw czesna śm ierć p rze rw ała ją nieoczekiw anie w rozkw icie jego sił tw órczych. M imo to w szakże — opublikow ane przez niego dzieło „De m issa co n v e n tu a li”, d ostępne ze w zględu n a język ła ciń sk i ta k ż e i kan o n isto m zagranicznym i często przez nich cytow ane, oraz w y m ieniona w yżej szero k a działalność dy - dak ty czn o -sąd o w a, je st d o stateczn y m ty tu łe m do tego, aby w zm ian k a o nim zn alazła się w szkicach biograficznych polskich kanonistów .
O. F, P a s t e r n a k Z. P.
K s. K u rczy ń sk i P io tr-K a zim ierz (1908— 1942)
U rodził się w d n iu 31 stycznia 1908 r. w m iejscow ości S iew ierz w po w iecie zaw ierciań sk im (daw nym będzińskim ). Rodzice jego J a n i M a
ria n n a z d. K ubisów zajm o w ali się rolnictw em , a poniew aż dochód z go
sp o d a rstw a nie był w y sta rc z a ją c y m n a u trzy m an ie w ielodzietnej rodziny, dlatego ojciec pro w ad ził n ad to zak ład bed n arsk i.
We w rz eśn iu 1916 r. zaczął uczęszczać do 5-cio klaso w ej publicznej szkoły pow szechnej w ro d zin n ej m iejscow ości. Szkołę tę ukończył w 1921 r., a n astęp n ie w stą p ił do g im n a zju m w Z aw ierciu. Ś w iadectw o dojrzałości w tym że g im n a zju m o trzym ał w 1927 r. W la ta c h g im n a z ja l
nych n ależał do S o dalicji M a ria ń sk ie j m łodzieży tam tejszeg o gim n azju m i b ra ł udział w ogólnopolskim zjeździe tego sto w arzy szen ia w W ilnie.
P o ukończeniu szkoły śred n ie j zw rócił się z p ro śb ą o przyjęcie do C zęstochow skiego S em in a riu m D uchow nego w K rakow ie, gdzie został
