Strony stosunku praca:
pracodawca i pracownik
Dr Jacek Borowicz
strona stosunku pracy
partner prawny pracownika
Podmiot uprawniony i zobowiązany z tytułu
nawiązanego stosunku pracy
Kim jest pracodawca?
Art. 3 k.p.
Pracodawca
PRACODAWCA
jednostka organizacyjna osoba fizyczna
nie posiadająca osobowości prawnej
posiadająca osobowość prawną
Pracodawca
PRACODAWCA – OSOBA FIZYCZNA
pełnoletnia
posiadająca pełną zdolność do czynności pranych
Pracodawca
Pracodawca - jednostka organizacyjna samodzielna niesamodzielna
(np. wewn. os. pr.) z osobowością prawną
bez osobowości prawnej
Pracodawca
Art. 3 k.p.
„…jeżeli zatrudniają one pracowników”.
Pracodawca
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
jako pracodawców.
Przypadek Zenona B.
Pracodawca
Pracodawca
- ten, kto zatrudnia pracowników na zasadach określonych przez k.p.
Zatrudnia w sensie prawnym a nie faktycznym!!!
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Art. 3 k.p.
Pracodawca – także jednostka organizacyjny choćby nie
posiadała osobowości prawnej
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca - podmiot :
dopuszczony przez prawo,
wyodrębniony organizacyjnie,
wyodrębniony majątkowo,
…czyli może występować w obrocie w pozycji dłużnika i
wierzyciela.
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca:
ten, kto ma „własne” prawo do
zatrudniania w sensie prawym czyli :
nawiązywania stosunku pracy,
zmieniania treści stosunku pracy, oraz
rozwiązywania stosunku pracy…
…we własnym imieniu!!!
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Przypadek Jacka B.
Dr Jacek Borowicz pracuje w Zakładzie Prawa Pracy wchodzącym w skład
Instytutu Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii
Uniwersytetu Wrocławskiego .
Kto jest jego pracodawcą?
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawcą nie jest jednostka organizacyjna/komórka
organizacyjna, w której
faktycznie wykonuje się pracę.
Typowo traktujemy je jako
„miejsce wykonywania pracy”
Problem wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Pracodawca a zakład pracy
Pracodawca
zakład pracy
przedsiębiorstwo wg. k.c.
Pracodawca
ZAKŁAD PRACY = „PLACÓWKA ZATRUDNIENIA”
Czyli: ………?
Pracodawca
PRACOWNIK
Pracownik w rozumieniu
prawa pracy
PRACOWNIK JAKO STRONA STOSUNKU PRACY
Konstytucja RP art. 65 ust. 3
art. 2 k.p.
art. 22. § 2-3
Dział IX k.p. „Zatrudnianie młodocianych” (art. 190 – 206 k.p.)
art. 304
5k.p.
Pracownik
PRACOWNIK
1/indywidualna osoba fizyczna
2/zatrudniona w ramach stosunku pracy
3/na określonej w kodeksie pracy podstawie prawnej
Pracownik - art. 2 k.p.
„PRACOWNICZA” ZDOLNOŚĆ PRAWNA
Kto może być pracownikiem?
Pracownik - art. 22. § 2-3 k.p.
„PRACOWNICZA” ZDOLNOŚĆ PRAWNA
Przesłanka minimalnego wieku osoby fizycznej
Pracownik - art. 22. § 2-3 k.p.
art. 22. § 2 k.p.
PRACOWNIK
PRACOWNIK „MŁODOCIANY”
Pracownik - art. 22. § 2 k.p.
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH
zawieranie umowy o pracę
i dokonywania innych czynności z zakresu stosunku pracy
Pracownik
ODMIENNOŚCI W PORÓWNANIU Z PRZEPISAMI KC
Pracownik
ZAWARCIE UMOWY O PRACĘ Z MŁODOCIANYM PONIŻEJ 18 ROKU
ŻYCIA
Nie stosuje się art. 14 § 1 k.c.
(nieważność czynności prawnych
dokonanych przez osoby nie mające zdolności do czynności prawnych)
Pracownik
ZATRUDNIENIE OSOBY NIE MAJĄCEJ ZDOLNOŚCI PRACOWNICZEJ
Nieważność? Obowiązek rozwiązania stosunku pracy?
Pracownik
ZATRUDNIENIE OSOBY NIE MAJĄCEJ ZDOLNOŚCI PRACOWNICZEJ
Ponieważ nie stosujemy art. 14 § 1 k.c.
brak jest sankcji bezwzględnej nieważności umowy (art. 58 k.c.)
Pracownik
umowa zawarta z młodocianym który nie ukończył 15 lat ale
ukończył 13
bez zgody przedstawiciela ustawowego
JEST ZAWARTA SKUTECZNIE
Pracownik
Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać
stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku.
Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sądu opiekuńczego może
stosunek pracy rozwiązać.
Pracownik - art. 22. § 3 k.p.
Młodociany zatrudniony wbrew zakazowi
Powinien być odsunięty od pracy
Umowa powinna być rozwiązana z
wszystkimi wynikającymi stąd skutkami prawnymi
Pracownik - art. 22. § 3 k.p.
Konstytucja RP art. 65 ust. 3
ZAKAZ (STAŁEGO!)ZATRUDNIANA DZIECI
WYJĄTKI USTAWA
Pracownik młodociany
KODEKS PRACY:
młodocianym jest osoba, która
ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat,
zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat
(wyjątki!!!).
Pracownik młodociany
Warunki zatrudniania pracownika młodocianego wg KP:
ukończenie co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej,
świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.
Pracownik młodociany
MŁODOCIANY
bez kwalifikacji zawodowych
Do wykonywania tzw. prac lekkich Tylko w celu
przygotowania zawodowego!!!
Pracownik młodociany
MŁODOCIANI
PRZYPADKI SZCZEGÓLNE NOWE PRZEPISY KP
ART.191 § 2
1. - 2
7.
Pracownik młodociany
MŁODOCIANI
PRZYPADKI SZCZEGÓLNE ukończona / nie ukończona ośmioletnia szkołą podstawową
X
ukończone / nie ukończone 15 lat
Pracownik młodociany
MŁODOCIANI
PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 1
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat,
może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie
nauki zawodu.
Pracownik młodociany
MŁODOCIANI
PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 2
Osoba, która nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, niemająca 15 lat,
może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej
pracy.
Pracownik młodociany
MŁODOCIANI
PRZYPADKI SZCZEGÓLNE 3 Z osobą, która ukończyła 15 lat i nie ukończyła ośmioletniej szkoły
podstawowej, może być, na wniosek jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna,
zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie
przyuczenia do wykonywania określonej pracy, jeżeli spełnione sa dodatkowe warunki
określone w kp.
Pracownik młodociany
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 28 maja 1996 r.
w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania
Dz.U.2018.2010 t.j.
Pracownik młodociany
Przygotowanie zawodowe
młodocianych pracowników, zwanych dalej "młodocianymi", może odbywać się przez:
1) naukę zawodu;
2) przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
Pracownik młodociany
Nauka zawodu ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze:
1/ wykwalifikowanego pracownika lub 2/ czeladnika
i obejmuje praktyczną naukę zawodu, która jest organizowana u pracodawcy na
zasadach ustalonych w odrębnych
przepisach, oraz dokształcanie teoretyczne.
Pracownik młodociany
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy
- ma na celu przygotowanie
młodocianego do pracy w charakterze przyuczonego pracownika i może
dotyczyć wybranych prac związanych z nauką zawodu
Pracownik młodociany
DZIECKO:
OSOBA FIZYCZNA DO
UKOŃCZENIA PRZEZ NIĄ 16 ROKU ŻYCIA
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
art. 304
5k.p.
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Zatrudnianie dzieci - osób
fizycznych poniżej 16 roku życia czyli
nawet poniżej bariery 13 roku życia (dzieci nie mające zdolności czynności
prawnych)
Wtedy przez przedstawicieli ustawowych – ale za zgodną dziecka
(zakaz pracy przymusowej)
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
PRZESŁANKI:
praca wyłącznie na rzecz podmiotów określonej kategorii wskazanych w k.p.
uprzednia zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka
zezwolenie właściwego inspektora pracy.
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
USTALENIE CZY SĄ ZAGROŻENIA:
PSYCHO-ROZWOJOWE?
ZDROWOTNE?
DLA REALIZACJI OBOWIĄZKU SZKOLNEGO?
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącą braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
orzeczenie lekarza stwierdzające brak
przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
opinia dyrektora szkoły, do której dziecko
uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania
przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Odmowa wydania zezwolenia:
zagrożenie dla życia, zdrowia i
rozwoju psychofizycznego dziecka,
zagrożenie wypełniania obowiązku szkolnego przez dziecko.
Dopuszczalność zatrudniania dzieci
Cofnięcie zezwolenia:
na wniosek przedstawiciela
ustawowego lub opiekuna dziecka