~ 1 ~
PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 STO
(na lata 2013-2016)
PODSTAWA PRAWNA
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art. 72.
2. Konwencja o Prawach Dziecka - art.3, art. 19, art. 33.
3. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.).
4. Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2005 Nr 179 poz.
1485 ze zm.).
5. Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz.1231; Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473).
6. Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.).
7. Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz.535 ze zm.).
8. Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226).
9. Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2002 r.
Nr 10, poz. 96).
PROFILAKTYKA jest to ogół działań mających na celu zapobieganie wystąpienia u dzieci niepożądanych zachowań, postaw lub przyzwyczajeń wynikających z negatywnego wpływu środowiska zewnętrznego, jak również pojawiających się problemów związanych z naturalnym rozwojem psychofizycznym.
Jej celem jest ochrona ucznia przed podejmowaniem zachowań hamujących jego rozwój, określanych jako zachowania ryzykowne. W toku realizacji programu będziemy kłaść nacisk na poznanie poszczególnych uczniów, ich środowiska rodzinnego, a także podejmować działania eliminujące zagrożenia bezpieczeństwa i niedostosowanie społeczne uczniów.
Program profilaktyczny jest uzupełnieniem programu wychowawczego szkoły. Pozostaje spójny zarówno z programem wychowawczym, jak również ze szkolnym zestawem programów nauczania, których treści są wzajemnie powiązane i skorelowane. Dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i środowiska wychowawczego, w całościowy sposób opisuje treści oraz działania całej społeczności szkolnej. Zawiera konkretne działania profilaktyczne zgodnie z potrzebami uczniów i wspiera ich oraz środowisko rodzinne w rozwoju społecznym, emocjonalnym i estetyczno - moralnym.
Szkolny program profilaktyki jest realizowany przez wychowawców klas oraz nauczycieli poszczególnych przedmiotów, wychowawców świetlicy, psychologa szkolnego i pielęgniarkę szkolną. Szczególny nacisk położony jest na współudział rodziców w realizacji programu, a także instytucji wspierających pracę wychowawczo - profilaktyczną szkoły, takich jak:
~ 2 ~
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Policja, Straż Miejska, Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy.
CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
1. Diagnoza potrzeb i problemów uczniów w środowisku szkolnym.
2. Poznanie środowiska rodzinnego uczniów i sposobów spędzania czasu wolnego bez nałogów i przemocy.
3. Aktywny udział uczniów w zajęciach profilaktycznych.
4. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do potrzeb, stopnia zagrożenia i wieku uczniów.
5. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna dla uczniów.
6. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia bez uzależnień.
7. Umiejętność współpracy w zespole, podnoszenia kultury osobistej i dobrego zachowania w grupie.
8. Współpraca z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych i zaspokajania potrzeb rozwojowych uczniów.
9. Współpraca z poradniami i jednostkami specjalistycznymi działającymi na rzecz ucznia.
OCZEKIWANE EFEKTY a) Uczeń:
potrafi współpracować w zespole klasowym i komunikować się z rówieśnikami,
buduje relacje w zespole klasowym oparte na poczuciu bezpieczeństwa i wzajemnym zaufaniu,
jest ukierunkowany na osiąganie coraz lepszych wyników w nauce,
jest świadomy zagrożeń wynikających z zażycia środków uzależniających,
potrafi dbać o własne zdrowie,
buduje poczucie własnej wartości w oparciu o znajomość swoich mocnych i słabych stron.
b) Rodzice:
aktywnie współpracują ze szkołą dla dobra swoich dzieci (uczniów).
EWALUACJA PROGRAMU
Program będzie poddawany ewaluacji pod koniec każdego roku szkolnego z uwzględnieniem przeprowadzonych działań profilaktycznych. W tym celu wykorzystywane będą następujące metody: obserwacja, ankieta, rozmowy indywidualne i wywiady oraz analiza dokumentów.
Podsumowaniem realizacji programu będzie dokonanie ewaluacji całościowej po trzecim roku funkcjonowania programu. W oparciu o przeprowadzone badania sformułowane zostaną wnioski, które będą uwzględnione przy opracowywaniu kolejnego programu profilaktycznego. Ewaluacji dokonuje specjalnie powołany przez dyrektora w tym celu zespół nauczycieli.
~ 3 ~
Na podstawie obserwacji i rzeczywistych potrzeb szkoły wyodrębniono cele główne, wokół których skupi się realizacja działań profilaktycznych programu:
1. Bezpieczna szkoła.
2. Profilaktyka zdrowotna.
3. Profilaktyka uzależnień – współczesne zagrożenia cywilizacyjne.
4. Kształtowanie u uczniów ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności.
BEZPIECZNA SZKOŁA
Cele szczegółowe Formy realizacji Osoby
odpowiedzialne Poznanie i integracja
uczniów
(wewnątrz klas i w szkole)
- spotkania klas z psychologiem - uczestnictwo w imprezach i
uroczystościach zarówno klasowych jak i szkolnych
- pogadanki, gry i zabawy integrujące, - wycieczki, rajdy, ogniska
Psycholog szkolny Wszyscy
nauczyciele
Wysoka frekwencję i punktualność
- sprawdzanie obecności na każdej lekcji - rozliczenie opuszczonych godzin lekcyjnych (inne niż choroba ucznia) - spotkania informacyjne z rodzicami
Wszyscy nauczyciele
Zapobieganie agresji i przemocy rówieśniczej i uwrażliwienie uczniów na zachowania
prospołeczne
- egzekwowanie przestrzegania regulaminów szkolnych
- wspólne ocenianie swojego zachowania każdego miesiąca
- regularnie pełnione dyżury nauczycielskie na korytarzach szkoły
- uczenie nieagresywnych strategii rozwiązywania problemów na lekcjach wychowawczych oraz spotkaniach z psychologiem szkolnym
Psycholog szkolny, Wszyscy
nauczyciele, Rodzice
Umiejętność zachowania się w sytuacjach
zagrożeń
- zapoznawanie z procedurami postępowania w sytuacjach zagrożeń - próbna ewakuacja szkoły
Dyrektor – jako koordynator ds.
bezpieczeństwa w szkole
Wyrabianie nawyku bezpiecznego zachowania się w środkach komunikacji miejskiej i poruszania się po drogach.
Bezpieczne ferie i wakacje
- zajęcia poświęcone poznawaniu zasad ruchu drogowego oraz rozpoznawaniu znaków drogowych
- lekcje wychowawcze poświęcone wyrabianiu nawyku kulturalnego i
bezpiecznego zachowania się w środkach komunikacji miejskiej
- pogadanki i ćwiczenia praktyczne w
Nauczyciel techniki Wychowawcy Opiekunowie
wycieczek szkolnych Wychowawcy
świetlicy
~ 4 ~ terenie
PROFILAKTYKA ZDROWOTNA
Cele szczegółowe Formy realizacji Osoby
odpowiedzialne Wyrabianie umiejętności
organizacji pracy w ciągu dnia i zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia
- wybrane jednostki z kształcenia
zintegrowanego zgodne z rocznym planem pracy, godziny wychowawcze, lekcje przyrody, lekcje wdż, apele z udziałem zaproszonych gości (lekarz, pielęgniarka) - filmy edukacyjne (np. zdrowe odżywianie) - konkursy promujące zdrowy styl życia - pogadanki prowadzone przez pielęgniarkę szkolną
Wychowawcy Pielęgniarka szkolna Nauczyciel
przyrody
Zapobieganie chorobom i wypadkom poprzez poznanie
niebezpiecznych sytuacji
- zajęcia profilaktyczne prowadzone przez psychologa szkolnego (m.in. korzystanie z materiałów Fundacji Dzieci Niczyje) - działania wychowawcze (interwencje, pogadanki) prowadzone przez
wychowawców, psychologa szkolnego, dotyczące:
a. bezpieczeństwa ucznia w kontaktach z osobami obcymi, b. zachowania w sytuacjach zagrożeń,
- lekcje wychowania fizycznego
Psycholog szkolny Wychowawcy Pielęgniarka szkolna Nauczyciele
Walka ze stresem - zajęcia w czasie godzin wychowawczych, zajęcia warsztatowe
- kontakt i rozmowy z nauczycielem - uczestnictwo uczniów w zajęciach sportowych, rozgrywkach sportowych - zajęcia relaksacyjne
Nauczyciele Wychowawcy Psycholog szkolny Pielęgniarka szkolna Nauczyciele
wychowania fizycznego Profilaktyka wad
postawy
- zajęcia profilaktyczne prowadzone przez nauczycieli wychowania fizycznego - pogadanki nt. właściwej pozycji ciała podczas odrabiania lekcji
- pogadanki o wpływie ruchu, na kondycję fizyczną i postawę ciała
- zwracanie uwagi na postawę ciała ucznia w czasie lekcji i na przerwach
- przerwy śródlekcyjne na krótkie ćwiczenia fizyczne (organizacja ćwiczeń
śródlekcyjnych)
- okresowe ważenie plecaków uczniów
Wychowawcy Pielęgniarka szkolna Nauczyciele
wychowania fizycznego Wychowawcy świetlicy
~ 5 ~
- obowiązkowe spacery podczas zajęć świetlicowych
Kształtowanie wzorców zdrowego stylu życia i aktywnego spędzania wolnego czasu
- udział w konkursach związanych z różnymi formami profilaktyki
- udział w kołach zainteresowań i zajęciach sportowych
- udział w spotkaniach klasowych
(wycieczki, rajdy, wyjścia, zielona szkoła), organizacja imprez (dyskoteka klasowa, szkolna)
- pogadanki podnoszące świadomość znaczenia aktywnego sposobu życia jako alternatywnego dla używek
- pogadanki dla rodziców o wpływie
wspólnego spędzenia czasu na jakość relacji z uczniem
Wychowawcy Psycholog szkolny Nauczyciele
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ – WSPÓŁCZESNE ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE
Cele szczegółowe Formy realizacji Osoby
odpowiedzialne Znajomość zagrożeń
związanych z Internetem i cyberprzemocą
- zajęcia lekcyjne na temat bezpieczeństwa w sieci
- procedury reagowania na przypadki cyberprzemocy w sieci
- dzień bezpiecznego Internetu
Nauczyciel informatyki Psycholog
Wychowawcy klas Kształtowanie
umiejętności
podejmowania przez ucznia racjonalnych wyborów w sprawie używania środków odurzających
- wybrane programy profilaktyki Psycholog Wychowawcy
Kształtowanie
umiejętności asertywnej reakcji na propozycje osób, które częstują papierosami, alkoholem, narkotykami
- wybrane programy profilaktyki Psycholog Wychowawcy
KSZTAŁTOWANIE U UCZNIÓW WAŻNYCH PSYCHOLOGICZNIE I
SPOŁECZNIE UMIEJĘTNOŚCI
~ 6 ~
Cele szczegółowe Formy realizacji Osoba
odpowiedzialna Doskonalenie
umiejętności
dokonywania samooceny
- zajęcia profilaktyczne poświęcone:
a. poznaniu samego siebie b. poznawaniu swoich wartości c. nauce prezentacji siebie na forum grupy
d. uczeniu świadomego decydowania o sobie i ponoszeniu konsekwencji własnych decyzji
e. nie uleganiu presji rówieśników, zachowywaniu własnej autonomii.
- aktywny udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych
- prezentacja wytworów własnej pracy na forum klasy i szkoły.
Psycholog Wychowawcy Nauczyciele
Rozwijanie poczucia empatii i asertywności
- zajęcia profilaktyczne poświęcone:
a. uświadomieniu uczniom
podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym
b. poszerzeniu słownictwa związanego z tematyką uczuć c. uświadomieniu uczniom jak i w jakich sytuacjach wyrażają uczucia oraz na postawie jakich sygnałów pochodzących od ciała mogą je rozpoznawać
d. doskonaleniu technik asertywnych e. umiejętności mówienia NIE
f. słuchaniu bez uprzedzeń i osądzania
Psycholog Wychowawcy Nauczyciele
Przygotowanie uczniów do prawidłowego funkcjonowania
społecznego w relacjach z rówieśnikami i
dorosłymi
- zajęcia profilaktyczne poświęcone:
a. nawiązywaniu prawidłowych relacji rówieśniczych
b. pełnieniu ról społecznych (uczeń, dyżurny, kolega, członek samorządu itp.)
c. wartościom: koleżeństwo, przyjaźń - motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar
- zajęcia „Wychowanie do życia w rodzinie”
Psycholog Wychowawcy Nauczyciele
Radzenie sobie w sytuacjach trudnych
- świadome unikanie zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji
Psycholog Wychowawcy Nauczyciele
~ 7 ~
- pomoc uczniowi w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych
- uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, psychologa, dyrektora szkoły – tworzenie mapy
przyjaciół dzieci (także: spoza szkoły np.
rzecznik praw dziecka)
- wprowadzanie zajęć redukujących napięcie (relaksacyjnych, śródlekcyjnych)