Krzysztof Krasuski
W odpowiedzi na ankietę
zamieszczoną w "Tekstach Drugich"
Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja nr 5 (70), 183-184
2001
Ankieta
Żółkiewski zdecydowanie zmienił swoją orientację ideologiczną i badawczą i napi-sał wiele ciekawych książek. Wśród nich wyróżniłbym Kulturę literacką 1918-1932 (1973). Jest to nowatorska metodologicznie i pionierska materiałowo próba ujęcia szeroko rozumianego życia literackiego omawianej epoki. Chodzi w szczególności 0 uchwycenie mechanizmów k o m u n i k a c j i literackiej (pozycji pisarza, zagadnień czytelnictwa i instytucji literackich, hierarchii obiegów).
10. Z a m y k a m swoją listę wzmianką o książce Michała Głowińskiego pt. Rytuał
1 demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej, (1992). Po roku 1989
roz-począł się proces oceny skutków tzw. polityki k u l t u r a l n e j lat PRL-u. Na tle licz-nych wypowiedzi o nastawieniu prokuratorskim książka Głowińskiego wyróżnia się jako próba zarysowania złożonych przyczyn ówczesnej sytuacji w literaturze, w szczególności zaś licznych w tym czasie wynaturzeń. Jest to książka podstawowa dla b a d a ń nad tzw. minionym okresem.
Wrocław, 20 lipca 2001
Krzysztof Krasuski
W o d p o w i e d z i na ankietę zamieszczoną w „Tekstach Drugich"
- z telegraficznym uzasadnieniem i bez podtytułów - podaję listę 10 najbar-dziej wpływowych dzieł z zakresu polskiej wiedzy o literaturze, opublikowanych w XX wieku
R o m a n I n g a r d e n Das literarische Kunstwerk (1931) - m y ś l ę , że n i e w y m a g a uza-s a d n i e ń .
J u l i u s z K l e i n e r Mickiewicz (1934) - ta i i n n e p r a c e K l e i n e r a w p ł y n ę ł y m . i n . na p o w s t a n i e szkoły i n t e r p r e t a c j i p o e z j i n i e tylko r o m a n t y c z n e j .
J a n u s z S ł a w i ń s k i Koncepcja języka poetyckiego awangardy krakowskiej (1965),
Dzieło. Język. Tradycja (1974) - f u n d a m e n t a l n e d l a r o z w o j u b a d a ń
lite-r a c k i c h p lite-r a c e o l i t e lite-r a c k i e j s e m a n t y c e . P lite-r z e w i d u j ę ich t lite-r w a ł y w p ł y w w X X I w i e k u .
M i c h a ł G ł o w i ń s k i Powieść młodopolska (1969) - w y b i t n a , w z o r c o w a m o n o g r a f i a h i s t o r y c z n o l i t e r a c k a o sztuce n a r r a c y j n e j .
Ankieta
M a r i a R e n a t a M a y e n o w a Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka (1974, wyd. u z u p . 1979) - w y b i t n a synteza lingwistyki s t r u k t u r a l n e j .
Czesław H e r n a s Barok (1973) n a j w y b i t n i e j s z a praca o l i t e r a t u r z e s t a r o p o l -skiej. Poziom e u r o p e j s k i , ciągła a k t u a l n o ś ć .
Ryszard Nycz Sylwy współczesne (1984), Tekstowy świat (1993) p r a c e w y b i t n e -go, wśród wielu, k o n t y n u a t o r a „szkoły Sławińskiego", n a d z w y c z a j ade-k w a t n e wobec ade-k i e r u n ade-k ó w rozwoju l i t e r a t u r y na p r z e ł o m i e wieade-ków. Stanisław B a l b u s Między stylami (1993) w y b i t n a p r a c a na t e m a t i n t e r t e k s t u
-alności.
Henryk Markiewicz
Dziesięć najwybitniejszych osiągnięć
polskiego literaturoznawstwa X X w.
Ułożenie listy dziesięciu najwybitniejszych osiągnięć polskiego literaturo-znawstwa w minionym stuleciu nastręcza dużo kłopotów i wątpliwości. Inaczej wygląda „wybitność" mierzona oryginalnością, inaczej - zasięgiem oddziaływania. Wielu badaczy literatury - jak Stanislaw Pigoń, Julian Krzyżanowski, Konrad Górski - pozostawiło dorobek imponujący i rozmiarami, i poziomem; nie ma jed-nak w tym dorobku jakiegoś j e d n e g o dzieła, które by górowało nad innymi swoją doniosłością. Wreszcie nie wiadomo, czy w intencji inicjatorów ankiety było także uwzględnienie eseju i krytyki literackiej.
Decydując się na pominięcie tych ostatnich dziedzin (i w rezultacie rezygnując z góry z takich tytułów, jak Legenda Młodej Polski, Czyn i słowo. Obrachunki
fredrow-skie. Rzecz wyobraźni, Szekspir współczesny, Romans z tekstem) wybieram następujące
dzieła:
1 A l e k s a n d e r B r ü c k n e r Dzieje literatuiy polskiej
2. Ignacy M a t u s z e w s k i Słowacki i Nowa Sztuka (modernizm) 3. J u l i u s z K l e i n e r Jułiusz Słowacki. Dzieje twórczości
4. S t a n i s ł a w A d a m c z e w s k i Serce nienasycone 5. R o m a n I n g a r d e n Das literarische Kunstwerk 6. Wacław Borowy O poezji polskiej XVII wieku
