Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych dla Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie

(1)

2019

Centrum Działań Profilaktycznych Ul. Kościuszki 39A 32-020 Wieliczka

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych dla

Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie

(2)

Centrum Działań Profilaktycznych ul. Kościuszki 39A 32-020 Wieliczka

2

Spis treści

1. Wprowadzenie do badania ... 3

2. Metryczka Gronowa Elbląskiego ... 4

A. Opis Gminy ... 4

B. Dane Ośrodka Pomocy Społecznej i Urzędu Gminy ... 9

C. Statystyki Policji ... 21

3. Metodologia badania dorosłych ... 25

4. Diagnoza dorosłych ... 26

A. Opis badanej próby ... 26

B. Problemy społeczne występujące na terenie Gminy Gronowo Elbląskie ... 26

C. Problem bezrobocia i wykluczenia społecznego ... 28

D. Problem alkoholowy ... 35

E. Problem narkotykowy ... 44

F. Zjawisko przemocy ... 48

G. Cyberprzemoc ... 56

H. Ryzyko hazardu ... 58

I. Podsumowanie i wnioski ... 62

5. Punkty sprzedaży ... 64

B. Wyniki badania ... 64

C. Podsumowanie i wnioski ... 73

6. Dzieci i młodzież ... 76

B. Problem przemocy z perspektywy młodych mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie ... 81

C. Przemoc a relacje w rodzinie ... 86

D. Alkohol a młodzi mieszkańcy Gminy Gronowo Elbląskie ... 89

E. Problem nikotynowy z perspektywy młodych mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie .. 94

F. Problem narkotykowy i inne środki odurzające ... 99

G. Dostępność używek oraz udział w działaniach profilaktycznych ... 106

H. Samopoczucie w szkole oraz kontakty z innymi ludźmi. ... 112

I. Podsumowanie i wnioski ... 115

(3)

3

1. Wprowadzenie do badania

Niniejsze opracowanie ma na celu prezentację wyników badań socjalnych przeprowadzonych na terenie Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie. Poniższa diagnoza opisuje zarówno rodzaj, jak i skalę występowania określonych problemów społecznych.

Jej analiza może pozwolić na określenie kierunków działań związanych z rozwiązywaniem problemów społecznych oraz tych, związanych z wykluczeniem społecznym na terenie Gminy wiejskiej. Jako najistotniejsze kwestie, które powinny zostać poddane szczegółowym badaniom i analizom uznane zostały między innymi:

• Spożycie substancji psychoaktywnych

• Poglądy dotyczące spożycia alkoholu

• Skala problemów alkoholowych

• Problemy związane z narkotykami

• Skala bezrobocia

• Przemoc fizyczna oraz psychiczna

• Przemoc w rodzinie

• Zagrożenia związane z użytkowaniem Internetu

• Hazard

Diagnoza została opracowana przy pomocy kwestionariuszy ankietowych rozdawanych oraz komputerowych, metoda ta uznana została za najskuteczniejsze w tym przypadku narzędzie badawcze, ponieważ pozwoliła na zbadanie w krótkim czasie dużej próby badawczej, przy czym starano się, aby była to grupa jak najbardziej reprezentatywna.

Znaleźli się wśród niej reprezentanci takich grup społecznych, jak między innymi: dorośli – kobiety i mężczyźni, zamieszkujący Gmine, uczniowie oraz sprzedawcy napojów alkoholowych. Przygotowany kwestionariusz miał formę zarówno papierową, jak i elektroniczną i składał się z 52 pytań, zdecydowana część z nich to pytania zamknięte.

Dane, które zostały uzyskane poprzez przeprowadzone badanie ankietowe pozwoliły na diagnozę problemów społecznych, które występują na terenie Gminy wiejskiej z perspektywy jej mieszkańców.

(4)

4

2. Metryczka Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie

A. Opis Gminy wiejskiej

Gmina Gronowo Elbląskie jest to Gmina wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w pocie elbląskim. Gronowo Elbląskie położone jest na Żuławach Elbląskich, około 13 km od Elbląga. W skład Gminy wchodzi 16 sołectw : Błotnica, Kopanka Pierwsza, Kopanka Druga, Fiszewo, Gajewiec, Gronowo Elbląskie, Jasionno, Jegłownik, Karczowiska Górne, Mojkowo, Nogat, Oleśno, Rozgart, Różany, Szopy, Wikrowo. Siedziba Gminy to Gronowo Elbląskie.

Gminę wiejską Gronowo Elbląskie zamieszkuje 5050 mieszkańców. Według danych z roku 2002 Gmina Gronowo Elbląskie ma obszar 89,2 km², w tym 83% to użytki rolne. Gmina stanowi 6,24% powierzchni powiatu.

Rys.1 Położenie Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie

Na terenie Gminy zachowało się wiele zabytków, do których należą m.in.:

- stare cmentarze mennonickie m.in. w Fiszewie,

(5)

5

- domy podcieniowe z XVIII wieku w Rozgarcie i Różanach, - kościół w Jegłowniku z XIX wieku,

- mury gotyckiego kościoła w Fiszewie, - dworek z XVIII w. w Fiszewie,

- most zwodzony w Szopach,

- parowa stacja pomp z XIX wieku w Różanach.

We wsi Fiszewo znajduje się kamień pamiątkowy ku czci żołnierzy, uczestników powstania listopadowego, którzy zginęli w styczniu 1832 r. Ciekawostką krajobrazową jest tzw.

„Żuławska Góra” leżąca w rejonie wsi Jegłownik, u stóp której znajduje się rozległe torfowisko. Jednym z pomników przyrody jest dąb w Gronowie Elbląskim o obwodzie pnia 4 m i wysokości 30 m.

Rys.2 Polska w liczbach

Gmina Gronowo Elbląskie ma 5 132 mieszkańców, z czego 50,0% stanowią kobiety, a 50,0% mężczyźni. W latach 2002-2017 liczba mieszkańców wzrosła o 5,6%. Średni wiek mieszkańców wynosi 38,5 lat i jest nieznacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego oraz mniejszy od średniego wieku mieszkańców

(6)

6

całej Polski. Mieszkańcy Gminy Gronowo Elbląskie zawarli w 2017 roku 16 małżeństw, co odpowiada 3,1 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie mniej od wartości dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz znacznie mniej od wartości dla Polski. W tym samym okresie odnotowano 1,7 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców.

30,3% mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie jest stanu wolnego, 53,6% żyje w małżeństwie, 4,8% mieszkańców jest po rozwodzie, a 9,0% to wdowy/wdowcy.

Gmina Gronowo Elbląskie ma ujemny przyrost naturalny wynoszący -4. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu -0,78 na 1000 mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie. W 2017 roku urodziło się 41 dzieci, w tym 43,9% dziewczynek i 56,1% chłopców. Średnia waga noworodków to 3 388 gramów. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 1,01 i jest porównywalny do średniej dla województwa oraz porównywalny do współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju.

W 2016 roku 38,7% zgonów w Gminie Gronowo Elbląskie spowodowanych było chorobami układu krążenia, przyczyną 28,9% zgonów w Gminie Gronowo Elbląskie były nowotwory, a 5,8% zgonów spowodowanych było chorobami układu oddechowego. Na 1000 ludności Gminy Gronowo Elbląskie przypada 8.38 zgonów. Jest to znacznie mniej od

(7)

7

wartości średniej dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz znacznie mniej od wartości średniej dla kraju.

W 2017 roku zarejestrowano 69 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 88 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla Gminy Gronowo Elbląskie -19. W tym samym roku 2 osób zameldowało się z zagranicy oraz zarejestrowano 0 wymeldowań za granicę - daje to saldo migracji zagranicznych wynoszące 2.

64,6% mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie jest w wieku produkcyjnym, 19,8% w wieku przedprodukcyjnym, a 15,5% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.

(8)

8

W Gminie Gronowo Elbląskie na 1000 mieszkańców pracuje 80 osób . 43,9% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 56,1% mężczyźni.

Bezrobocie rejestrowane w Gminie Gronowo Elbląskie wynosiło w 2017 roku 15,9%

(19,8% wśród kobiet i 12,6% wśród mężczyzn).

W 2017 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Gminie Gronowo Elbląskie wynosiło 3 446,29 PLN, co odpowiada 76.10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce.

Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie 356 osób wyjeżdża do pracy do innych gmin, a 55 pracujących przyjeżdża do pracy spoza Gminy - tak więc saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosi -301.

32,2% aktywnych zawodowo mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 35,7% w przemyśle i budownictwie, a 12,3% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 1,3% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).

(9)

9

B. Dane Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gronowie Elbląskim

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gronowie Elbląskim działa na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi. W jej skład wchodzi 6 członków. Zadaniem komisji jest realizacja zadań wspomnianej wyżej ustawy, a także ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. GKRPA wykonuje swe zadania z myślą o jak najlepszym wykorzystaniu środków i sposobów na walkę z alkoholizmem, narkomanią i innymi uzależnieniami oraz propagowaniem zdrowego stylu życia dla dobra całej społeczności Gminy, szczególnie pomocy dzieciom jak również całym rodzinom zagrożonym alkoholizmem, narkomanią czy przemocą.

Profilaktyka szkolna i edukacja społeczna pochłania znaczną część środków finansowych. Programy profilaktyczne prowadzone w szkołach i sołectwach skutkują coraz większą liczbą młodych ludzi wyedukowanych w tej dziedzinie i świadomych konsekwencji wyboru określonej drogi w swoim życiu. Mieszkańcy mogą się udać ze wstydliwymi wciąż w oczach społeczeństwa problemami do Punktu Konsultacyjnego i uzyskać pomoc. Realizując swoje zadania Komisja współpracowała z placówkami oświatowymi, policją, ośrodkiem pomocy społecznej oraz placówkami lecznictwa odwykowego.

Dane GKRPA

Ilość punktów sprzedaży napojów alkoholowych (ogółem 37), w tym:

• Do spożycia poza miejscem sprzedaży (kryteria wg zawartości alkoholu) o Do 4,5% -14

o Od 4,5% do 18% -12 o Powyżej 18% -7

• Do spożycia w miejscu sprzedaży (kryteria wg zawartości alkoholu) o Do 4,5% -3

o Od 4,5% do 18% -1 o Powyżej 18% - 0

Liczba nowych wniosków o skierowanie na leczenie odwykowe złożone do GKRPA

• 2016 - 3 wnioski

• 2017 - 2 wnioski

• 2018 – 0 wniosków

(10)

10

Grupy samopomocowe

• AA (dla osób uzależnionych) – 0

• Al.-Anon (dla osób współuzależnionych) – 0

• Inne: Zespół Interdyscyplinarny - 1 Świetlice:

• Ilość placówek: 2

• Ilość dzieci: 40

• Dzieci z rodzin alkoholowych: 18

• Liczba wychowawców: 2

Ważniejsze oddziaływania profilaktyczne dla młodzieży:

• 2016 – nazwy/rodzaj (np.: warsztaty. Teatr, prelekcja, szkolenie, inne):

o Program profilaktyczny rekomendowany przez PARPA „Rodzina na tak”, o Zakup książek o tematyce profilaktycznej, np. „Dlaczego nie sprzedawać

alkoholu nieletnim”,

o Wyjazdy do kina, animacje dla dzieci i młodzieży, np. „Dopalaczom i narkotykom mówimy NIE”,

o Sportowe ferie z tematyką profilaktyczną (piłka ręczna, nożna, tenis stołowy, unihokej),

o Sportowe rozgrywki szkolne pozalekcyjne dla wszystkich grup wiekowych, o Szkolenie, np. „Substancje psychoaktywne w szkole i wśród uczniów”.

▪ Ilość osób uczestniczących:

• Uczniów: 340

• Nauczycieli: 15

• Rodziców: 57

o Program profilaktyczny „Rodzina Miśków”, „NIEĆPA 2017”, o Zakup książek o tematyce profilaktycznej,

o Wyjazdy do kina, animacje dla dzieci i młodzieży „Czysty na 100%”, o Sportowe ferie z tematyką profilaktyczną (piłka ręczna, nożna, tenis

stołowy, unihokej),

o Sportowe rozgrywki pozalekcyjne dla wszystkich grup wiekowych,

o Szkolenie dla uczniów i nauczycieli „Agresja i przemoc rówieśnicza młodzieży szkolnej”.

(11)

11

• Uczniów: 350

• Nauczycieli: 16

• Rodziców: 55

o Program profilaktyczny rekomendowany przez PARPA „Postaw na rodzinę”,

o Wyjazdy do kina, animacje dla dzieci i młodzieży,

o Sportowe ferie z tematyką profilaktyczną (piłka ręczna, nożna, tenis stołowy, unihokej),

o Sportowe rozgrywki szkolne pozalekcyjne dla wszystkich grup wiekowych, o Wakacyjne rozgrywki rodzinne w koszykówkę, siatkówkę, badmintona pod

hasłem „bądź wzorem dla swojego dziecka”,

o Zajęcia sportowe dla przedszkolaków organizowane przez klasy ósme, połączone ze współpracą z rodzicami – kreowanie pozytywnych wzorców zachowań.

• Uczniów: 310

• Nauczycieli: 12

• Rodziców: 50

Inne działania profilaktyczne skierowane do dzieci i młodzieży np.:

• 2016:

o Kolonie i obozy z programem zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym – 0 osób

o Kolonie i obozy z programem zajęć profilaktycznych w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych – 35 osób

o Programy i przedsięwzięcia profilaktyczne opracowane i realizowane przez młodzież, skierowane do grup rówieśniczych np. kluby dyskusyjne, dyskoteki bezalkoholowe, audycje radiowe itp. – 251 osób

o Pozalekcyjne zajęcia sportowe realizowane w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych – 152 osób

o Inne programy profilaktyczne i dofinansowanie festynów rodzinnych:

„Sport i zdrowie recepta na przyszłość”, Wybieram zdrowy styl życia i

(12)

12

szkołę wolną od uzależnień”, „Wszystko co powinniśmy wiedzieć o uzależnieniach”, „Nałogom mówię NIE sport i zabawa TAK”, „Bezpieczne wakacje”, „Mogę żyć bez alkoholu i narkotyków”, „Przedszkolak wie kiedy mówić NIE”, „Bezpieczne i zdrowe ferie zimowe”, „Profilaktyka przez zabawę”, „Jak żyć, aby być szczęśliwym”, „Na wesoło Mama Tata i Ja”,

„Narkotykom i alkoholowi mówimy NIE”, „Śniegowo na wesoło”,

„Pozytywne pomysły – wolni od używek”, „Moda na zdrowie”, „Stop nałogom”, „Nie piję! Nie pale! Nie zażywam!”, „Alkoholowi umiem mówić NIE”, zakup ulotek i smyczy z tematyką profilaktyki, dofinansowanie ferii zimowych – 670 osób

• 2017:

„Ferie w szkole nie muszą być nudne”, „Zimowe szaleństwo na wesoło”,

„Alkohol i inne używki – złodziejami wolności i miłości”, „Artystyczna profilaktyka uzależnień”, „Uzależnienia – Dziękuję – NIE”, „Nie palimy, nie pijemy, bo żyć długo bardzo chcemy”, „Krzewienie sportu – bieg to zdrowie”, „Mikołajki na sportowo dla dzieci i młodzieży bardzo zdrowo”,

„Pokolenia blisko siebie gwarancją lepszego świata”, „Rosnę zdrowe i rośnie”, „Narkotyki mam za wroga, bo to nie jest dobra droga”, „Bez nałogu da się żyć, Narkotyki i papierosy mówimy – NIE”, „W zdrowym ciele zdrowy duch, kto tak myśli ten jest zuch”, „Czysty na 100%”, „Alkoholowi i narkotykom mówię NIE bo żyć długo i zdrowo chcę”, „Aktywny i zdrowy styl życia, nie otyłości”, udział w programie profilaktyczym „NIEĆPA 2017”

– 693 osób

(13)

13

• 2018:

„Piękny świat gdy używek brak”, „Nigdy nie jest za późno na szczęśliwe dzieciństwo bez nałogów”, „Zdrowym być – zdrowo jeść – bez nałogów”,

„Rosnę zdrowo i radośnie”, „Ferie w szkole to jest to”, „Aktywne ferie zimowe – wolne od nałogów”, „Weekend z Tatą”, „Czas na zdrowie bez używek”, „Narkotyki dopalacze NIE TĘDY DROGA”, „Noc Świętojańska w Oleśnie – strefa sportowo-rekreacyjna dla dzieci i młodzieży”, „Polska bezalkoholowa wychowanie w trzeźwości”, „Dynia owoc czy warzywo zdrowo jemy zdrowo rośniemy”, „Biegiem po zdrowie – sport to zdrowie”,

„jestem Panem swojego losu”, „Używkom mówię NIE”, „Cudowne Święta w krainie lodu, bo bez nałogu”, „Nie biorę i nie piję dlatego tak długo żyję”, zgłoszenie Gminy do ogólnokrajowej kampanii „Postaw na rodzinę” 2018, kampania „Nierozerwalni”, „Biała wstążka” – otwarte drzwi, zakup ulotek profilaktycznych, „marihuana i nowe narkotyki”, „mobilny punkt pomocy w systemie kryzysu psychologicznego”, „Biała wstążka w szkołach i u seniorów otwarte drzwi – przemoc”, warsztaty profilaktyczno - terapeutyczne, program szkoleniowy „Zdrowy tryb życia”, szkolenie dla Pań prowadzących świetlice środowiskowe „Emocje i komunikacja w bliskich relacjach w obliczy specyficznych wyzwań cywilizacyjnych – zaburzenia emocjonalne i niebezpieczeństwo następstw w aspekcie klinicznym, komunikacja na linii terapeuta – klient w sytuacji wysokiego ryzyka, psychologia emocji i jej związek z rozwojem cywilizacyjnym” – 745 osób.

(14)

14

Poniższa tabela przedstawia działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na przestrzeni ostatnich trzech lat.

Działanie Rok

2016 2017 2018

Posiedzenie GKRPA ogółem w tym: 7 9 7

• Ogólne posiedzenia komisji 2 1 2

• Posiedzenie podkomisji interwencyjno- motywującej

1 3 0

• Przeprowadzone rozmowy 4 5 5

• Kontrole punktów sprzedaży napojów alkoholowych

0 11 0

• Postanowienia opiniujące lokalizacje punktów sprzedaży napojów alkoholowych ogółem W tym:

6 10 3

❖ Dotyczących jednorazowych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych

❖ Dotyczących zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży

❖ Postanowienia negatywne

6

0 0

6

4 0

Nie dotyczy

3 0 Tabela 2.B.1. Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Szkolenia, w których uczestniczyli pracownicy GKRPA, M/GOPS, Świetlice, itp.:

• 2016 szkolenia: 5

(15)

15

Świetlice Środowiskowe

W świetlicach środowiskowych prowadzone były zajęcia opiekuńczo-wychowawcze oraz socjoterapeutyczne.

W Gronowie Elbląskim objęto zajęciami 15 dzieci, a w Jegłowniku 25 dzieci.

Dzieci uczestniczyły w zajęciach dwa razy w tygodniu po dwie godziny. Uczestnicy byli objęci terapią na podstawie zaleceń z poradni psychologiczno-pedagogicznej, jak również na prośbę wychowawcy klasy po konsultacji z pedagogiem szkolnym.

W świetlicach odbywają się zajęcia profilaktyczne, na których w formie zabawy przekazuje się informacje o niebezpieczeństwach, jakie niesie ze sobą uzależnienie od różnych niebezpiecznych substancji, nikotyny, Internetu oraz promuje się zdrowy styl życia, łamie mity o nałogach i złych nawykach, buduje postawy społecznie akceptowalne. Uczestnicy zajęć oglądali filmy i programy edukacyjne, prowadzono zajęcia kulinarne, plastyczne, gry i zabawy rozwojowe i wychowawcze.

Prowadzono działania na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych. Panie prowadzące świetlice utrzymywały stały kontakt z rodzinami dzieci, wychowawcami klasy i pedagogami.

Wszystkie podjęte działania uwzględniały zainteresowania dzieci, ich poziom intelektualny oraz bieżące potrzeby.

Zajęcia te miały na celu pomoc dzieciom w radzeniu sobie z problemami osobistymi, rodzinnymi, szkolnymi oraz związanym z realiami z rówieśnikami. Satysfakcja z podejmowanych działań, wywiązywanie się z podejrzanego obowiązku, zdobycie nowych umiejętności, wsparcie emocjonalne grupy ma wpływ na kształtowanie poczucia własnej wartości, wiary, że sobie poradzę. Dla uczestników zajęć jest to drugi dom, gdzie w atmosferze ciepła, szacunku, zrozumienia, bezpieczeństwa, akceptacji, pomocy i wsparcia realizuje się rozwój intelektualno-moralno-społeczny.

Gmina Gronowo Elbląskie kolejny rok realizowała ogólnokrajową kampanię „Postaw na rodzinę”, której głównym celem było rozwijanie więzi emocjonalnej członków rodziny.

Dawanie wskazówek: jak okazywać wsparcie dzieciom, jak być przystępnym rodzicem, jak słuchać i wspierać dzieci, jak dbać o dobrą komunikację z dzieckiem, jak dbać o zdrowie dzieci oraz jak aktywnie spędzać wolny czas.

Od września 2017r. w placówkach oświatowych realizowany jest ogólnopolski projekt

„Rodzina Miśków”. Misie – mama, tata, córka i syn są narzędziem w pracy terapeutycznej z dziećmi. Projekt realizowany jest w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020. Służy on zatrzymaniu procesu deprywacji potrzeb dzieci, pomaga im budować świat, w którym będą czuły się bezpieczne. Misie pomagają w rozwijaniu więzi rodzinnych, opiekowaniu się rodzeństwem, uczą jak uczestniczyć w domowych obowiązkach.

(16)

16

Punkt Konsultacyjny w budynku Urzędu Gminy w Gronowie Elbląskim

W budynku Urzędu Gminy w Gronowie Elbląskim działa Punkt Konsultacyjny, w którym porady dla mieszkańców Gminy w zakresie uzależnień i przemocy w rodzinie udzielane są przez Panią Terapeutkę.

• 2016 Cel rozmów:

o nawiązanie życzliwego, nieoceniającego kontaktu z rozmówcami,

o rozpoznawanie problemów: ryzykownego czy uzależnionego używania substancji psychoaktywnych i zachowań wynikających z przemocy domowej,

o udzielanie stosownego wsparcia oraz informacji o możliwościach powstrzymania agresji oraz utrzymywania abstynencji,

o edukacja dotycząca problemu i konstruktywnych zachowań w powstrzymywaniu się od stosowania przemocy,

o motywowanie do podjęcia terapii w placówkach specjalistycznych oraz metodach i miejscach uzyskiwania pomocy,

o informowanie o procedurach zobowiązań do leczenia odwykowego, a także „Niebieskiej Karty”.

Ilość rozmów: 39, w tym:

o z nadużywającymi alkoholu, także uzależnionymi: 34 rozmów z 14 osobami, o wskazanymi jako stosujący przemoc w rodzinie (mającymi założoną

Niebieską Karetę): 6 osób spośród wyżej wymienionych, o z osobami współuzależnionymi: 5 rozmów z 3 osobami.

o nawiązanie życzliwego, nieoceniającego kontaktu z osobami zgłaszającymi się,

o rozpoznawanie zachowań przemocowych w bliskich relacjach i udzielanie stosownego wsparcia oraz informacji o możliwościach powstrzymania agresji,

o edukacja o problemie,

(17)

17

o motywowanie do podjęcia terapii w placówkach specjalistycznych,

Ilość rozmów: 20, w tym:

Niebieską Karetę): 7 porad z 5 osobami spośród wyżej wymienionych, o z osobami współuzależnionymi: 1 rozmowa z 1 osobą.

o nawiązanie życzliwego, nieoceniającego kontaktu z rozmówcami,

o rozpoznawanie problemów: ryzykownego czy uzależnionego używania substancji psychoaktywnych i zachowań wynikających z przemocy domowej,

o udzielanie stosownego wsparcia oraz informacji o możliwościach powstrzymania agresji oraz utrzymywania abstynencji,

o edukacja dotycząca problemu i konstruktywnych zachowań w powstrzymywaniu się od zachowań przemocowych,

o motywowanie do podjęcia terapii w placówkach specjalistycznych oraz metodach i miejscach uzyskiwania pomocy,

Ilość rozmów: 26 z 11 osobami, w tym:

Niebieską Karetę): 7 porad z 5 osobami spośród wyżej wymienionych, o z osobami współuzależnionymi: 7 rozmów z 4 osobami.

(18)

18

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Instytucją odpowiedzialną za realizację zadań z zakresu pomocy społecznej na terenie Gminy Gronowo Elbląskie jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Z jego pomocy korzysta znacząca liczba rodzin będących w trudnych sytuacjach życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń, zasady i tryb ich udzielania oraz organizację pomocy społecznej określa ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz akty wykonawcze do ww. ustawy.

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współpracy w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Z pomocy społecznej korzystają przede wszystkim te osoby, których dotyczą problemy takie jak:

• Ubóstwo

• Bezrobocie

• Niepełnosprawność

• Długotrwałe lub ciężkie choroby

• Przemoc w rodzinie

• Alkoholizm lub narkomania

• Bezradność w kwestiach opiekuńczo wychowawczych oraz związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego

• Zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe

• Klęski żywiołowe.

Pomoc Gminnego Ośrodka Pomocy społecznej 2016

• Liczba rodzin korzystająca z pomocy Ośrodka – 549 rodzin

• Rodziny korzystające ze świadczeń z powodu problemów uzależnień – 13 rodzin

2017

(19)

19

2018

Rodzaje pomocy udzielanej przez OPS 2016

• Ogółem: 699

• Świadczenia rzeczowe dla osób: 288

• Świadczenia pieniężne dla osób: 411

• Świadczenie porady dla osób: 52

2017

• Ogółem: 628

2018

• Ogółem: 543

Powody przyznawania pomocy społecznej 2016

• Ogółem: 699

• Niepełnosprawność: 106

• Bezrobocie: 162

• Osoby dotknięte klęska żywiołową: 0

• Ubóstwo: 275

• Bezradność opiekunów/wychowawców: 14

• Osoby dotknięte długotrwałą chorobą: 88

• Alkoholizm: 2

• Inne: 52

(20)

20

2017

• Ogółem: 628

• Bezrobocie: 154

• Ubóstwo: 217

• Alkoholizm: 3

• Inne: 43

2018

• Ogółem: 543

• Bezrobocie: 97

• Ubóstwo: 207

• Alkoholizm: 3

• Inne: 48

•

(21)

21

C. Statystyki Policji

Policja / Ilość interwencji związanych z nadużyciem alkoholu w roku:

2016: 119 2017: 90 2018: 125

Przestępstwa/ wykroczenia popełniane pod wpływem środków odurzających:

a) prowadzenie pojazdów na drodze publicznej po spożyciu alkoholu:

2016: 86 2017: 97 2018: 120

b) zakłócanie porządku publicznego 2016: 11

2017: 12 2018: 18

c) podejmowanie czynności zawodowych pod wpływem alkoholu 2016: 28

2017: 29 2018: 6

d) liczba wypadków pod wpływem alkoholu:

2016: 0 2017: 1 2018: 1

e) przestępstwa kryminalne (ogólnie):

2016: 48 2017: 52 2018: 29

f) czyny karalne popełnione przez nieletnich 2016: 0

2017: 0 2018: 0

(22)

22

g) osoby zatrzymane do wytrzeźwienia (ogółem) 2016: 20

2017: 11 2018: 16

h) osoby nieletnie zatrzymane do wytrzeźwienia 2016: 0

2017: 0 2018: 0

Kwalifikacja prawna wszczętych / stwierdzonych / zakończonych:

2016 np.:

• Znęcanie się nad rodziną: - / 2 / -

• Groźba karalna: - / 3 / -

• Uchylanie się od płacenia alimentów: - / 0 / -

2017 np.:

2018 np.:

Liczba zdarzeń związanych z przemocą domową:

2016:

Liczba interwencji: 559

• Dotyczące przemocy w rodzinie: 41

Liczba ofiar przemocy w rodzinie (ogółem 34) w tym:

• Kobiety: 29

• Mężczyźni: 3

• Małoletni do 13 roku życia: 1

• Nieletni w przedziale 13-18 lat: 1

Liczba sprawców przemocy domowej (ogółem 34) w tym:

(23)

23

• Kobiety: 1

• Mężczyźni: 33

Liczba sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu (ogółem 17) w tym:

• Kobiety: 1

Liczba dzieci obecnych podczas interwencji w rodzinie: 30

2017:

• Kobiety: 13

• Mężczyźni: 2

• Małoletni do 13 roku życia: 1

• Kobiety: 1

Liczba dzieci obecnych podczas interwencji w rodzinie: 15 2018:

• Dotyczące przemocy w rodzinie: 7

• Kobiety: 7

(24)

24

• Mężczyźni: 7

• Mężczyźni: 6

Liczba dzieci obecnych podczas interwencji w rodzinie: 15

Ponadto, zgodnie z danymi przedstawionymi przez policję, na terenie Gminy Gronowo Elbląskie w latach 2016-1018 miały miejsca poniższe przestępstwa:

2016:

• Kradzież z włamaniem: 10

• Fizyczne i psychiczne znęcanie się nad rodziną: 2

• Pobicie: 2

• Uszkodzenie mienia: 7

• Kradzież pieniędzy wraz z dokumentami: 2

• Kradzież mienia: 16 2017:

• Pobicie: 1 czyn stwierdzony

• Uszkodzenie mienia: 4 czyny stwierdzone

• Kradzież mienia: 1

2018:

• Pobicie: 0

• Uszkodzenie mienia: 2

• Kradzież mienia: 9

Jak więc można zauważyć pojawiają się akty przemocy niezwiązane z nadużywaniem alkoholu. Przemoc domowa, kradzieże, prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwym oraz przestępstwa kryminalne są poważnym problemem w Gminie Gronowo Elbląskie.

(25)

25

3. Metodologia badania dorosłych

Badanie diagnozujące problemy uzależnień na terenie Gminy Gronowo Elbląskie przeprowadzone zostało metodą ilościową, przy pomocy kwestionariusza w formie papierowej. Koncepcja badania uwzględniła zapewnienie trafności i rzetelności planowanych działań, z czym wiązał się przede wszystkim sposób realizacji badania i proces zbierania danych. Głównym celem badania było poznanie opinii oraz postaw względem wybranych problemów społecznych, takich jak: alkoholizm, narkomania, hazard oraz przemoc, co pozwoliło na dokonanie diagnozy wymienionych tu zjawisk w środowisku mieszkańców badanej Gminy.

Wyniki przedstawione w raporcie mają charakter procentowy, a ewentualne dysproporcje (maksymalnie +/- 2%) związane są z zaokrągleniem do liczb całkowitych.

(26)

26

4. Diagnoza dorosłych

A. Opis badanej próby

Na terenie Gminy przeprowadzone zostało wśród jej dorosłych mieszkańców anonimowe badanie ankietowe. Wśród ankietowanych znalazło się 83% kobiet i 17% mężczyzn.

Wyk. 4.A.1. Podział respondentów ze względu na płeć

B. Problemy społeczne występujące na terenie Gminy Gronowo Elbląskie

W dalszej części kwestionariusza respondenci poproszeni zostali o wyrażenie swojej opinii dotyczącej stopnia występowania poszczególnych zagrożeń społecznych, które są lub mogą być obecne na terenie Gminy.

Kobiety; 83%

Mężczyźni; 17%

PŁEĆ

(27)

27

Wyk. 4.B.1. Postrzeganie wybranych problemów społecznych

Z tabeli wyraźnie wynika, iż za największe problemy mieszkańcy Gminy wskazują te, związane z alkoholizmem, bezrobociem oraz zanieczyszczeniem środowiska.

4%

10%

18%

31%

14%

9%

12%

10%

6%

5%

4%

22%

29%

38%

30%

9%

15%

24%

22%

2%

20%

6%

60%

48%

31%

30%

38%

39%

5%

44%

20%

10%

13%

8%

41%

20%

21%

36%

25%

43%

3%

2%

1%

2%

6%

5%

7%

10%

51%

7%

26%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Zubożenie społeczeństwa Bezrobocie Zanieczyszczenie środowiska Alkoholizm Narkomania Wzrost przestępczości Brak tolerancji Kryzys rodzinny HIV/ AIDS Problemy mieszkaniowe Hazard

Zubożenie społeczeń

stwa

Bezroboci e

Zanieczys zczenie środowisk

a

Alkoholiz m

Narkoma nia

Wzrost przestępc

zości

Brak tolerancji

Kryzys

rodzinny HIV/ AIDS

Problemy mieszkani

owe

Hazard

Bardzo Poważny 4% 10% 18% 31% 14% 9% 12% 10% 6% 5% 4%

Poważny 22% 29% 38% 30% 9% 15% 24% 22% 2% 20% 6%

Umiarkowany 60% 48% 31% 31% 30% 30% 38% 39% 5% 44% 20%

Znikomy 10% 10% 13% 8% 41% 41% 20% 21% 36% 25% 43%

Nie występuje 3% 2% 1% 2% 6% 5% 7% 10% 51% 7% 26%

Ważność problemów

Bardzo Poważny Poważny Umiarkowany Znikomy Nie występuje

(28)

28

Zanieczyszczenie środowiska jako bardzo poważny i poważny problem Gminy Gronowo Elbląskie wskazało 18% i 38% ankietowanych. Alkoholizm 31% ankietowanych wskazało jako bardzo poważny problem, a 30% uznało ten problem jako poważny. Bezrobocie według 10% respondentów jest poważnym problemem, natomiast 29% uznało ten problem za poważny.

Za problemy o umiarkowanej ważności 36% ankietowanych uznało brak tolerancji. Na drugim miejscu 32% badanych wskazało kryzys rodzinny. Mieszkańcy Gminy wskazują również jako jedne z obserwowanych problemów – zubożenie społeczeństwa, problemy mieszkaniowe, wzrost przestępczości oraz narkomanię.

Zjawiska alkoholizmu, braku tolerancji, hazardu oraz narkomanii są często ze sobą powiązane, a nawet wynikają jedno z drugiego – np. konsekwencją braku tolerancji może być alkoholizm lub narkomania. Często także ludzie długotrwale nieakceptowani z poczucia bezsilności, bezradności, obniżonej samooceny sięgają po alkohol. Z kolei w skali całego kraju na pierwsze miejsce wysuwa się problem bezrobocia i zubożenia społeczeństwa, które jako problemy wskazywali również mieszkańcy Gronowa Elbląskiego. Według badań zubożenia społeczeństwa pozytywnie koreluje ze wzrostem spożywania alkoholu. Trudności w znalezieniu zatrudnienia, problemy wynikające z nadużywania alkoholu, narkomania, hazard oraz ubóstwo społeczne powinny skupić na sobie uwagę władz, ponieważ w tych obszarach są największe oczekiwania mieszkańców w związku z podjęciem określonych działań.

Na uwagę zasługuje pozycja alkoholizmu wśród problemów społecznych – jest pierwszym najczęściej wskazywanym jako poważny lub bardzo poważny problem przez badanych mieszkańców. Samorząd powinien rozważyć kwestie podjęcia działań w tym zakresie.

C. Problem bezrobocia i wykluczenia społecznego

Kolejne pytania, jakie zadane zostały mieszkańcom w anonimowej ankiecie dotyczyły problemu, jakim jest bezrobocie. Jest to jeden z największych problemów społecznych, który występuje na terenie całej Polski, ponadto bardzo często jest ono powodem występowania również innych problemów, a w szczególności mieszkaniowych, rodzinnych oraz związanych z nadużywaniem alkoholu. Niestety rzeczywista skala występowania bezrobocia jest bardzo trudna do zmierzenia, a to z uwagi na fakt, iż nie każda osoba bezrobotna jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy. Bardzo często wśród osób, które przez długi czas pozostają bez zatrudnienia występuje niechęć do dalszych poszukiwań pracy. Poważnym skutkiem bezrobocia, szczególnie jeżeli występuje ono przez dłuższy czas, jest ubożenie rodziny, a to z kolei może doprowadzić do narastania konfliktów oraz napięć między członkami rodziny, a także powoduje powstawanie patologii społecznych. Kolejnym następstwem długotrwałego bezrobocia jest degradacja

(29)

29

społeczna osób borykających się z tym problemem. Powoduje także powstawanie poważnych obaw o własny los i o możliwości przetrwania całej rodziny, jak również odbija się negatywnie na samopoczuciu i stanie zdrowia bezrobotnego.

Z badań przeprowadzonych przez CBOS w 2016 roku wynika, iż stopa bezrobocia w gospodarstwach domowych w Polsce w ciągu ostatnich lat systematycznie maleje, jednak nadal w co piątej rodzinie (21%) znajduje się przynajmniej jedna osoba bezrobotna.

Około 30% dorosłych Polaków przyznaje, że w przeszłości mieli oni przez dłuższy lub krótszy czas problemy ze znalezieniem pracy. Badania przeprowadzone w marcu oraz kwietniu 2016 roku wykazały, że 9% respondentów to osoby bezrobotne, z czego tylko co drugi jest zarejestrowany w urzędzie pracy¹.

Mieszkańcom zostały zadane pytania dotyczące występowania negatywnych następstw występowania zjawiska bezrobocia. Pierwsze pytanie pozwoliło stwierdzić, jak wielu respondentów kiedykolwiek doświadczyło bezrobocia.

Wyk. 4.C.1. Doświadczenie bezrobocia przez mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie Bezrobocie uznane jest jako jeden z poważniejszych problemów społecznych dotyczących mieszkańców Gminy i jak wynika z powyższego wykresu dotyczy lub w przeszłości dotyczył 61% osób biorących udział w badaniu. Z kolei 39% ankietowanych przyznała, że nigdy nie było osobami bezrobotnymi. Zjawisko bezrobocia zostało zaobserwowane u znaczniej większości ankietowanych.

1http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_070_16.PDF 61%

39%

Czy był/-a Pan/ i kiedykolwiek bezrobotny/-a ?

Tak Nie

(30)

30

W kolejnej części ankiety respondenci udzielili odpowiedzi na bardziej szczegółowe pytania dotyczące występowania zjawiska bezrobocia.

Niemal 27% badanych osób przyznaje, że wśród ich najbliższej rodziny, a dokładnie w prowadzonym wspólnie gospodarstwie domowym znajduje się przynajmniej jedna osoba bezrobotna. Kolejne 71% respondentów odpowiedziało, że w ich rodzinach nie ma takich osób.

Wyk. 4.C.2. Bezrobocie w gospodarstwach domowych

W dalszej części ankiety mieszkańcy Gminy odpowiadali na pytanie dotyczące tego, jaka według nich jest szansa na znalezienie pracy przez osoby bezrobotne. Jak widać na poniższym wykresie ponad połowa respondentów uznała, że osoby bezrobotne mają duże lub umiarkowane szanse na znalezienie pracy. Niemal 13% respondentów uważa, że szanse na podjęcie pracy są niewielkie, a pozostałe 10% stwierdziło, że jest to trudno określić.

27%

71%

2%

Tak Nie Trudno powiedzieć

Czy w Pani/-a rodzinie ( gospodarstwie domowym ) znajduje się osoba bezrobotna

?

(31)

31

Wyk. 4.C.3. Szansa na znalezienie pracy przez bezrobotnych

W kolejnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o scharakteryzowanie sposobu zarządzania dochodem w swoim gospodarstwie domowym.

Blisko 6% respondentów przyznaje, że dochody, którymi dysponuje ich gospodarstwo domowe są niewystarczające i nie pozwalają nawet na zaspokojenie bieżących potrzeb.

Kolejne 32% ankietowanych zmuszonych jest do życia bardzo oszczędnie i między innymi dzięki kupowaniu najtańszych produktów wystarcza im na wszystko. Niemal 32%

mieszkańców Gminy biorących udział w badaniu uznało, iż dochody, które uzyskują wystarczają na zaspokojenie wszystkich potrzeb, jednak w dalszym ciągu nie pozwalają na oszczędzanie, pozostałe 30% respondentów może sobie pozwolić na zaoszczędzenie pewnej części dochodów.

11%

41%

25% 13%

10%

Bardzo duża Duża Umiarkowana Niewielka Trudno

powiedzieć

Jaka jest, Pani/Pana zdaniem, szansa znalezienia pracy przez

bezrobotnych?

(32)

32

Wyk. 4.C.4. Charakterystyka zarządzania dochodem w gospodarstwie domowym

Podsumowując wszystkie odpowiedzi udzielone przez ankietowanych należy uznać, że większość mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie ma możliwość poczucia bezpieczeństwa w sferze ekonomicznej, jednak niewielka część może sobie pozwolić na odkładanie pewnej części swoich stałych dochodów. Mimo wszystko dla wielu mieszkańców Gminy, zarządzanie budżetem domowym z pewnością jest źródłem wielu stresów i nie pozwala na zgromadzenie stosownego zabezpieczenia na wypadek niespodziewanych ale koniecznych wydatków.

Osoby najmniej zamożne zmuszone są do rezygnacji z często nawet podstawowych artykułów, w związku z czym mogą odczuwać frustrację oraz bezsilność. Niestety zdarza się, że w takich rodzinach pojawiają się, oprócz biedy, również inne negatywne zjawiska społeczne, takie jak przemoc w rodzinie, czy alkoholizm.

Bardzo częstym, obok ubóstwa, problemem społecznym jest wykluczenie społeczne.

Z definicji jest to niezdolność do uczestnictwa w ważnych aspektach życia społecznego, a także zerwanie więzi między jednostką a społeczeństwem. Nieuczestniczenie w życiu społecznym nie jest jednak wyborem jednostki, a skutkiem przeszkód jakie stają jej na drodze.

W następnej kolejności mieszkańcom zadano pytania dotyczące wykluczenia społecznego, dzięki czemu poznano ich opinie dotyczące tego właśnie zjawiska. Pierwsze pytanie odnosiło się do tego, które osoby według respondentów są najbardziej zagrożone wykluczeniem społecznym.

30%

32%

6%

Proszę zaznaczyć określenie, które najlepiej charakteryzuje sposób zarządzania

dochodem w Pani/Pana

Wystarcza na wszystko i pozwala na oszczędzanie Wystarcza na wszystko, ale nie pozwala na oszczędzanie Żyjemy oszczędnie i dzięki temu wystarcza na wszystko Pieniędzy nie wystarcza na zaspokajanie potrzeb

(33)

33

Jak wynika z ankiety zdaniem badanych najbardziej narażone na wykluczenie społeczne są osoby uzależnione, uważa tak 45% ankietowanych. Na drugim miejscu są to osoby niepełnosprawne, taką odpowiedź wskazało 30% respondentów. Kolejne 20%

ankietowanych wskazało na osoby starsze, 1% na rodziny wielodzietne, a pozostałe 4% - osoby samotnie wychowujące dzieci.

Wyk. 4.C.5. Osoby najbardziej zagrożone wykluczeniem społecznym

Wykluczenie najczęściej kojarzy się z odizolowaniem, czy też unikaniem kogoś przez resztę danej grupy społecznej. Zdaniem badanych mieszkańców to osoby uzależnione są najbardziej zagrożone wykluczeniem społecznym. Często ze względu na stan upojenia alkoholowego, chwiejny chód, bełkotliwą mowę, ogólne zaniedbanie higieny fizycznej i nieracjonalne zachowanie osoby będącej pod wpływem środków odurzających, może ona być izolowana od pozostałych, unika się jej towarzystwa, nie wpuszcza np. do lokali gastronomicznych, a w środkach komunikacji publicznej często odsuwa się od takiej osoby. Uzależnienia bardzo często niszczą rodziny, doprowadzają do ich rozpadu, a w skrajnych przypadkach mogą nawet być przyczyną bezdomności. Bardzo często zdarza się, że osoba uzależniona zostaje sama ze swoim problemem i dotyka ją wykluczenie społeczne.

Zazwyczaj ludzie, którzy znajdują się w trudnej sytuacji starają się szukać pomocy. Dlatego też kolejne pytanie, które zostało zadane mieszkańcom Gminy Gronowo Elbląskie dotyczyło tego, do kogo ich zdaniem mogą zwrócić się osoby dotknięte między innymi wykluczeniem oraz innymi problemami społecznymi.

30%

45%

20%

1%

4%

Osoby niepełnosprawne Osoby uzależnione Osoby starsze Rodziny wielodzietne Osoby samotnie wychowujące dzieci

Które osoby, według Pani/Pana, są najbardziej zagrożone wykluczeniem

społecznym?

(34)

34

Wyk. 4.C.6. Do kogo zwracają się osoby w trudnej sytuacji życiowej

Zdaniem większości osób biorących udział w badaniu (50%) osoby będące w trudnej sytuacji życiowej mogą przede wszystkim zgłaszać się do krewnych. Na drugim miejscu znalazł się Ośrodek Pomocy Społecznej – 29%. Na trzecim miejscu znajdują się Organizacje Społeczne, tą odpowiedź wskazało 9% respondentów. Mniejszym zaufaniem mieszkańcy Gminy darzą również Kościół/Caritas, które wskazało zaledwie 1% ankietowanych. Osoby biorące udział w badaniu rzadko wskazywały sąsiadów (1%).

Dodatkowo mieszkańcy Gronowa Elbląskiego zostali zapytani, czy posiadają wiedzę na temat działań wspierających osoby bezrobotne i zagrożone wykluczeniem społecznym. Aż 48% ankietowanych nie wie nic na temat takich działań. 52% odpowiedziało twierdząco.

Patrząc na ilość osób, które mają problem choćby z bezrobociem takie działania powinny być zdecydowanie bardziej dostępne.

50%

29%

9%

1% 1%

10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Do krewnych Ośrodka Pomocy Społecznej

Organizacji Społecznych

Kościoła /Caritas Sąsiadów Inne

Do kogo mogą się, Pani/Pana zdaniem,

zwrócić osoby w trudnej sytuacji życiowej ?

(35)

35

Wyk. 4.C.7. Wiedza na temat działań wspierających osoby bezrobotne i zagrożone wykluczeniem społecznym.

D. Problem alkoholowy

Alkoholizm jest jednym z najczęściej występujących problemów społecznych w naszym kraju. Na podstawie przeprowadzonej ankiety należy uznać, iż również w Gminie Gronowo Elbląskie zajmuje on wysoką pozycję wśród występujących tu problemów. Nadużywanie alkoholu wywiera negatywny wpływ na wiele dziedzin życia osoby uzależnionej, jak również jej otoczenia. Dotyka członków rodziny, wpływa na funkcjonowanie lokalnej społeczności i często jest przyczyną przemocy i cierpienia. Coraz częściej zdarza się, że po alkohol sięgają nastolatkowie, a nawet dzieci.

W przeprowadzonym badaniu największa uwaga poświęcona została takim kwestiom, jak:

• stopień wiedzy na temat alkoholu i stosunek do niego mieszkańców Gminy,

• czy w środowisku lokalnym występują zagrożenia (bójki, wandalizm) związane z nadmiernym spożywaniem alkoholu,

• czy respondenci widzą jakieś zmiany dotyczące alkoholu na przestrzeni ostatnich 10 lat oraz czy posiadają wiedzę o działaniach władz związanych z tym zagadnieniem.

Pierwsze pytanie w części ankiety dotyczącej alkoholu pozwoliło uzyskać odpowiedź na pytanie w jakim wieku powinno się mieć możliwość zakupu napojów alkoholowych.

52%

48%

Czy posiada Pan/i wiedzę na temat działań wspierających osoby bezrobotne i zagrożone wykluczeniem społecznym?

Tak Nie

(36)

36

Aż 57% respondentów uznało, że należy podnieść granicę wieku, od którego ma się prawo do zakupu alkoholu do lat 21 i jest to większość badanych. Możliwość kupna alkoholu od 18 roku życia popiera 42% osób biorących udział w badaniu. Pozostały 1%

mieszkańców twierdzi, że dostęp do alkoholu powinna mieć młodzież od 16 roku życia.

Wyk. 4.D.1. Od jakiego wieku powinno się mieć prawo zakupu alkoholu

Duża liczba badanych osób uznała, że alkohol jest jednak towarem szczególnym, a dostęp do niego powinien być ograniczony i kontrolowany. Takiej odpowiedzi udzieliło 80%

respondentów. Pozostałe 20% jest zdania, że jest to towar zwykły, niczym nie wyróżniający się wśród pozostałych i dlatego zasady na jakich jest on sprzedawany nie powinny być w żaden sposób wyjątkowe.

Wyk. 4.D.2. Stosunek do zasad sprzedaży alkoholu

Od 16 roku życia Od 18 roku życia Od 21 roku życia

1%

42%

57%

Od jakiego wieku, według Pana/Pani, powinno się mieć prawo zakupu

alkoholu?

80%

20%

Czy uważa Pan/Pani że:

Alkohol jest towarem szczególnym, w związku, z czym dostęp do niego powinien być ograniczony i kontrolowany

Alkohol jest towarem, jak każdy inny i zasady sprzedaży nie powinny być wyjątkowe

(37)

37

Mieszkańcy Gminy Gronowo Elbląskie zostali zapytani również o to, czy ich zdaniem alkohol zawarty w winie lub piwie jest mniej szkodliwy niż ten w wódce.

Wyk. 4.D.3. Szkodliwość alkoholu

Oczywiście alkohol jest tą samą substancją, bez znaczenia w jakim napoju się znajduje.

Różnice polegają tylko i wyłącznie na jego stężeniu w poszczególnych napojach. Opinie stwierdzające, że alkohol znajdujący się w wódce jest bardziej groźny od tego zawartego w piwie lub winie, wskazują na brak świadomości istniejących zagrożeń wynikających ze spożywania napojów alkoholowych w jakiejkolwiek formie. Wśród mieszkańców Gminy objętych badaniem 86% posiada realną świadomość zagrożeń.

Następne pytanie, jakie zostało zadane w ankiecie dotyczyło tego, czy mieszkańcy Gminy widzą zmiany w obyczajowości spożywania alkoholu w swoim środowisku. Respondenci zostali zapytani, czy ich zdaniem jego spożycie w ciągu ostatnich 10 lat wzrosło, zmalało, czy też pozostało bez zmian. Z udzielonych odpowiedzi wynika, iż na terenie Gminy Gronowo Elbląskie spożycie alkoholu w ostatnim czasie według większości jej mieszkańców wzrosło, takiej odpowiedzi udzieliło aż 63% osób biorących udział w badaniu. Jednak niewiele mniej, ponieważ 29% ankietowanych uznało, że spożycie alkoholu nie zmieniło się i tylko według 8% zmalało.

Tak Nie

14%

86%

Czy uważa Pan/i, że alkohol zawarty w winie/piwie jest mniej szkodliwy

niż ten w wódce ?

(38)

38

Wyk. 4.D.4. Spożycie alkoholu na przestrzeni ostatnich 10 lat

Dalsza część ankiety dotyczyła częstotliwości spożywania alkoholu przez respondentów.

Wyniki, jakie zostały otrzymane w odpowiedzi na to pytanie przedstawione zostały na poniższym wykresie.

Wyk. 4.D.5. Częstotliwość spożywania alkoholu

Niemal 6% respondentów odpowiedziało, że spożywa alkohol raz w miesiącu, 51%

rzadziej niż raz w miesiącu, czyli tylko okazjonalnie. Prawie 8% robi to kilka razy w miesiącu, natomiast 24% zadeklarowało, że nie pije alkoholu w ogóle. Kolejne 8%

63%

8%

29%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Wzrosło Zmalało Nie zmieniło się

Czy Pani/Pana zdaniem spożycie alkoholu w środowisku lokalnym w

ciągu ostatnich 10 lat:

24%

51%

6% 8% 8%

0% 3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

W ogóle nie spożywam

alkoholu

Rzadziej niż raz w miesiącu

Raz w miesiącu

Kilka razy w miesiącu

Raz w tygodniu

Codziennie Kilka razy w tygodniu

Jak często spożywa Pan/i alkohol?

(39)

39

mieszkańców pije alkohol raz w tygodniu, a 3% kilka razy w tygodniu. 0% ankietowanych pije alkohol codziennie. Warto zauważyć, iż pomimo tego, że mieszkańcy Gminy uznają alkoholizm jako jeden z ważniejszych problemów występujących na terenie ich Gminy, to do jego częstego spożywania przyznała się bardzo niewielka liczba osób biorących udział w badaniu.

W dalszej części badania poznano opinie respondentów dotyczące tego, jaki alkohol jest przez nich wybierany najczęściej.

Okazało się, że najczęściej spożywanym alkoholem jest wino, 47% badanych deklaruje jego spożycie. Na drugim miejscu wśród preferencji ankietowanych znalazło się piwo, po które sięga 21% respondentów. Niemal 19% stwierdziło, że najczęściej wybiera likiery/whisky/gin itd., natomiast 13% - wódkę.

Wyk. 4.D.6. Rodzaj spożywanego alkoholu

Spożywanie alkoholu może być powiązane z agresywnym zachowaniem, które ujawnia się w życiu społecznym w postaci bójek, awantur, pobić i stosowania wulgaryzmów. Dlatego właśnie w następnej kolejności badanych poproszono o określenie, jak osoby pijące alkohol wpływają na poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Gminy Gronowo Elbląskie.

21%

47%

13%

19%

Jaki alkohol spożywa Pan/i najczęściej ?

piwo wino wódka likiery/whisky/gin itp.

(40)

40

Wyk. 4.D.7. Alkohol a bezpieczeństwo

Połowa, ponieważ aż 50% ankietowanych stwierdziło, że osoby pijące alkohol w ich miejscu zamieszkania nie stanowią zagrożenia dla ich bezpieczeństwa. Jednak 26%

badanych uznało, że osoby nadużywające alkoholu mogą stanowić zagrożenie dla innych i wpływają na zmniejszenie się poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Gminy.

Pozostałe 25% nie ma zdania na ten temat.

Ponieważ część mieszkańców Gminy uznała, że czuje pewne zagrożenie ze strony osób nadużywających alkoholu, dlatego też w kolejnym pytaniu zostali oni poproszeni o wskazanie negatywnych zjawisk związanych w tym problemem, których byli oni świadkami w ostatnim czasie. Okazało się, że najczęściej było to głośne zachowanie, tego problemu doświadczyło 40% ankietowanych. Często wskazywano na awantury (22%) oraz wandalizm (29%).

26%

50%

25%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Tak Nie Nie mam zdania

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych dla Gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie

2019