Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy I (I etap edukacyjny)
Temat A to ci dopiero! Dzień Małego Naukowca – woda.
Cele Uczeń:
1. Obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia. (1.1a)
2. Zapisuje wnioski z przeprowadzonych eksperymentów (hasłami lub rysunkiem). (1.2a)
3. Uczestniczy w opowieści ruchowej inspirowanej przeczytanym przez nauczyciela tekstem. (1.3a)
4. Tworzy plakat ekologiczny. (4.1)
5. Współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych. (5.2)
6. Wie, że należy oszczędzać wodę; wie, jakie znaczenie ma woda w życiu człowieka, roślin i zwierząt. (6.1g)
7. Kojarzy podstawy obiegu wody w przyrodzie. (6.2a,c)
8. Sprawnie liczy (dodawanie i odejmowanie) w zakresie 10; zapisuje wynik. (7.2)
9. Uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność fizyczną, zgodnie z regułami. (10.1)
Wykaz nabywanych
umiejętności 1. Uczestniczenie w przeprowadzaniu eksperymentów przyrodniczych.
2. Przeprowadzanie prostych eksperymentów.
3. Zapisanie wniosków z obserwacji (kod rysunkowy lub zapis prostym tekstem).
4. Współpraca w grupie.
Metody 1. Zabawa badawcza (eksperymenty).
2. Podające (opowiadanie, wyjaśnianie).
3. Poszukujące (dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne).
4. Ekspresyjna (tworzenie).
5. Bezpośrednie.
Formy 1. Praca z całą grupą.
2. Praca w grupach.
3. Praca indywidualna.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2 Środki dydaktyczne
(podkreślone pomoce multimedialne)
1. Ćwiczenie interaktywne pt. „Rebus”.
2. Przygotowany przez nauczyciela tekst pt. „Jedna srebrna kropla”
H. Bechlerowej.
3. Ekran interaktywny z pokazem slajdów pt. „Woda w przyrodzie”.
4. Pomoce do wykonania eksperymentów:
‒ woda,
‒ pojemniki, np. plastikowe przezroczyste kubki jednorazowe (ok. 10 sztuk),
‒ sól, cukier, kakao, kawa (mielona), kawa (rozpuszczalna), ryż, kasza, piasek, oranżada instant, tabletka musująca (witamina),
‒ monety (nie muszą być polskie, jakiekolwiek),
‒ miska,
‒ klucz, styropian, papier (kartka), kamyk, zakrętka (plastikowa od butelki), piórko, guzik (drewniany i plastikowy), kora drzewa, patyk, liść, moneta itp.
5. Karta pracy pt. „Zapiski młodego naukowca”.
6. Muzyka do zabawy ruchowej.
7. Karta pracy pt. „Matematyczny parasol”.
8. Ćwiczenie interaktywne pt. „Odgłosy wody”.
9. Pomoce plastyczne do wykonania plakatu (duży arkusz papieru, farby, klej, elementy wyklejanki itp.).
Proponowany czas
zajęć 180 min.
Opis sposobu realizacji
1. Nauczyciel wita się z dziećmi. Informuje je, że dziś będą rozmawiać o czymś, bez czego nie można żyć.
Prowokuje sytuację, w której dzieci zgadują, co to może być, ale nie rozstrzyga sporu pt. „co jest najważniejsze dla życia na Ziemi”.
2. Ćwiczenie interaktywne pt. „Rebus”.
Nauczyciel prezentuje ekran interaktywny z rebusem.
Informuje dzieci, że hasło, jakie pojawi się w tym
ćwiczeniu, będzie odpowiedzią na pytanie o temat lekcji.
3. Przygotowany przez nauczyciela tekst pt. „Jedna srebrna kropla” H. Bechlerowej.
Nauczyciel czyta dzieciom tekst H. Bechlerowej „Jedna srebrna kropla”. Zadaje uczniom pytania sprawdzające zrozumienie tekstu, np.:
‒ O kim jest to opowiadanie?
‒ Kogo spotkała kropla?
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3
‒ Z kim rozmawiała?
‒ O czym marzyła kropla?
itp.
4. Ekran interaktywny z pokazem slajdów pt. „Woda w przyrodzie”.
Nauczyciel odtwarza pokaz slajdów nawiązujący
do wysłuchanego opowiadania i pokazujący, jak wygląda obieg wody w przyrodzie. Uczniowie oglądają ilustracje i słuchają narracji.
5. Wodne eksperymenty.
Nauczyciel dzieli uczniów na 2 grupy badaczy. Wyjaśnia, że teraz dzieci zmienią się w małych naukowców.
Nauczyciel wyjaśnia, na czym będą polegały ich zadania.
Opis eksperymentów:
Rozpuszczanie w wodzie – grupa 1 Będą potrzebne:
‒ woda,
‒ pojemniki, np. plastikowe przezroczyste kubki jednorazowe (ok. 10 sztuk),
‒ sól, cukier, kakao, kawa (mielona), kawa
Temat narracji i animacji o obiegu wody w przyrodzie zawiera wiele nowych informacji.
Nauczyciel powinien się upewnić, że wszystkie dzieci (szczególnie te z trudnościami) zrozumiały, o czym był film. Pomocne mogą być dodatkowe pytania, na które odpowiadają np. wywołane dzieci z trudnościami (percepcyjnymi, w skupieniu uwagi itp.). Jeśli uczeń taki ma trudności z wystąpieniami publicznymi, nauczyciel bierze to pod uwagę.
Jeśli w grupie znajdują się dzieci z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami w skupieniu się, nauczyciel może skorzystać z pliku zawierającego transkrypcję narracji bajki, animacji lub filmu. Tekst należy przeczytać głośno przed projekcją, upewniając się, że wszystkie dzieci wiedzą, o czym będzie mowa
w wyświetlanym materiale i na co mają zwrócić uwagę. Jeśli nauczyciel uzna to za zasadne, materiał można wyświetlić dwukrotnie.
Nauczyciel tak dzieli uczniów na grupy, aby każda osoba mogła uczestniczyć w wykonywaniu zadania i miała poczucie sukcesu.
Nauczyciel upewnia się, że zadanie do wykonania jest zrozumiałe.
Dla pewności, przed
przystąpieniem do eksperymentu, każda z grup może narysować graficzną instrukcję – plan tego, co będzie robić, pokazując jednocześnie, jak zrozumiała zadanie.
Plany te prezentowane
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4 (rozpuszczalna), ryż, kasza, piasek, oranżada instant, tabletka musująca (witamina),
‒ łyżeczka do herbaty.
Instrukcje dla grupy wykonującej eksperyment:
1. Napełnij pojemniki wodą (do połowy).
2. Wrzuć do każdego kubka po 1 łyżeczce substancji – do każdego kubeczka tylko jedna substancja i do każdego inna.
3. Zamieszaj w każdym kubku. Obserwuj i narysuj to, co się stało.
Co tonie, a co nie? – grupa 2 Będą potrzebne:
‒ woda,
‒ miska,
‒ klucz,
‒ styropian,
‒ papier (kartka),
‒ kamyk,
‒ zakrętka (plastikowa od butelki),
‒ piórko, guzik (drewniany i plastikowy),
‒ kora drzewa,
‒ patyk, liść,
‒ moneta itp.
Instrukcje dla grupy wykonującej eksperyment:
Wrzuć do miski z wodą każdy z tych przedmiotów i zaobserwuj, co się z nim dzieje. Tonie, czy nie? Tonie szybko, czy wolno? Narysuj wyniki swoich obserwacji.
6. Karta pracy pt. „Zapiski młodego naukowca”.
Każda z grup dostaje kartę pracy – notatnik
do zapisywania swoich działań i obserwacji, w którym może rysować przebieg eksperymentu (jeśli dzieci potrafią pisać, również mogą je hasłowo opisać).
Po zakończonych działaniach, każda grup przedstawia wyniki swoich badań. Nauczyciel komentuje
eksperymenty:
‒ Jak myślicie, dlaczego tak się stało?
‒ Co to oznacza? itp.
7. Zabawa / opowieść ruchowa.
Nauczyciel włącza muzykę, a dzieci wcielają się w krople wody i zachowują się wg słów prowadzącego zabawę.
Zabawa może nawiązywać do obiegu wody w przyrodzie i przeczytanego na początku zajęć opowiadania, np.:
Wyobraź sobie, że jesteś małą srebrną kropelką wody.
są przed przystąpieniem do wykonywania zadania. Taka powtórka i inne przedstawienie polecenia mogą ułatwić
uczestnictwo w zajęciach uczniom z różnego rodzaju trudnościami.
Jeśli w grupach są dzieci z trudnościami (np. w pisaniu, wypowiadaniu się) mogą przedstawić wyniki w formie graficznej.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
5 Leżysz na liściu. Powolutku spadasz na ziemię. Teraz wygrzewasz się w słońcu, aż do momentu,
gdy poczujesz, że jesteś bardzo, bardzo lekką kropelką i unosisz się heeen wysoko. A tu, na górze spotykasz inne kropelki, złapcie się za ręce – tworzycie teraz chmurę. Brrrr! Robi się coraz chłodniej. Nagle spadasz–
jesteś jedną z kropli deszczu. Spadasz do kałuży.
Zza chmur wychodzi słońce… Wygrzewasz się w nim, aż czujesz, ze jesteś bardzo, bardzo lekką kropelką…
Itd. (zabawa zaczyna się od początku).
8. Karta pracy pt. „Matematyczny parasol”.
Dzieci rozwiązują zadania. Po zakończeniu, kolorują parasol i prezentują swoje prace.
9. Ćwiczenie interaktywne pt. „Odgłosy wody”.
Uczniowie odsłuchują nagrań dźwięków związanych z wodą, identyfikują je i dopasowują do nich
odpowiednie podpisy. Zastanawiają się, jakie inne dźwięki kojarzą im się z wodą.
10. Nauczyciel dzieli dzieci na 3 lub 4 grupy. Następuje teraz wspólne wykonywanie plakatu ekologicznego
promującego oszczędzanie wody. Samo hasło na plakacie jest trudne (to zaproponowane w scenariuszu niżej), więc nauczyciel pisze
je na płachtach, z których powstaną plakaty lub wymyśla prostsze i zapisuje je wspólnie z dziećmi. Klasa analizuje znaczenie hasła i zastanawia się, jak taki plakat mógłby wyglądać.
Propozycja hasła do plakatu:
Sama woda nie wystarczy, aby żyć, ale żyć bez niej, niestety, się nie da!
Oszczędzaj wodę!
11. Prezentacja plakatów.
12. Nauczyciel podsumowuje zajęcia. Zakończenie zajęć.
Jeśli w grupie znajdują się dzieci z trudnościami (np. z obniżaną sprawnością manualną
i koordynacją wzrokowo-ruchową), uczniowie, gdy nauczyciel uzna to za stosowne, mogą wykonywać zadanie w parach, np. z kolegą / koleżanką z ławki.
Jeśli w grupie są dzieci z ubytkami słuchu, nauczyciel, jeśli to możliwe, dostosowuje natężenie dźwięków do odsłuchu tak, aby dzieci te mogły je rozpoznać (i aby jednocześnie nie
przeszkadzało to reszcie klasy).
Można również to zadanie pominąć.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy tak, aby każda osoba mogła uczestniczyć
w wykonywaniu zadania i miała poczucie sukcesu.
