Kurs trenera psów – cz.II
1 – ZDECYDOWANIE SIĘ NIE ZGADZAM 2 – RACZEJ SIĘ NIE ZGADZAM
3 – TRUDNO POWIEDZIEĆ 4 – RACZEJ SIĘ ZGADZAM
5 – ZDECYDOWANIE SIĘ ZGADZAM
Skala stenowa wyników:
10 WYSOKI 9
8 PODWYŻSZONY 7
6 ŚREDNI 5
4 OBNIŻONY 3
2 NISKI 1
INTELIGENCJA EMOCJONALNA
Definicje
IE to zbiór zdolności warunkujących wykorzystanie emocji przy rozwiązywaniu problemów, zwłaszcza w sytuacjach społecznych .
IE to ogół zdolności warunkujących efektywność przetwarzania informacji emocjonalnych.
Pojęcie inteligencji emocjonalnej łączy się z nazwiskami Howarda Gardnera i Petera Salovey’a, który bardzo szczegółowo przedstawił sposoby łączenia inteligencji z
emocjami
Salovey włącza Gardnerowską inteligencję personalną do swej podstawowej
definicji inteligencji emocjonalnej, rozciągając określone tym mianem zdolności na pięć podstawowych dziedzin:
1. Znajomość własnych emocji
Podstawą IE jest samoświadomość – rozpoznawanie uczucia w chwili, kiedy nas ogarnia. Niezdolność rozpoznania naszych prawdziwych uczuć wydaje nas na ich łaskę i niełaskę. Osoby, które orientują się w swoich uczuciach, lepiej kierują swoim życiem.
2. Kierowanie emocjami
Panowanie nad emocjami, tak aby były właściwe w każdej sytuacji, jest zdolnością opierającą się na samoświadomości. Osoby, u których zdolność ta jest słabo rozwinięta, muszą walczyć z niemiłymi uczuciami.
3. Zdolność motywowania się
Podporządkowanie emocji obranym celom ma zasadnicze znaczenie dla koncentracji uwagi, samomotywacji i opanowania oraz twórczej pracy.
Samokontrola emocjonalna – odkładanie w czasie zaspokajania pragnień i tłumienie popędliwości – leży u podstaw wszelkich osiągnięć.
4. Rozpoznawanie emocji u innych
Empatia (zdolność współodczuwania), opierająca się na własnej
samoświadomości uczuciowej, jest fundamentalną umiejętnością obcowania z ludźmi.
5. Nawiązywanie i podtrzymywanie związków z innymi
Sztuka nawiązywania kontaktów polega w dużej mierze na umiejętności kierowania emocjami innych osób. Są to umiejętności, które zapewniają
popularność, pełnienie ról przywódczych i skuteczność w stosunkach
interpersonalnych. Osoby obdarzone tymi zdolnościami świetnie sobie radzą we wszystkich działaniach, które wymagają dobrych kontaktów z innymi
ludźmi.
IE a IQ
Iloraz inteligencji i inteligencja emocjonalna są nie tyle przeciwstawnymi, ile raczej różnymi zespołami zdolności.
U wszystkich ludzi intelekt miesza się z emocjami. Osoby o wysokim ilorazie inteligencji i niskim poziomie inteligencji emocjonalnej (albo o niskim ilorazie i wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej) spotyka się – wbrew
stereotypom – dość rzadko.
Oba typy inteligencji wydają się jednak istnieć niezależnie.
Asertywność
ASERTYWNOŚĆ – umiejętność bezpośredniego, stanowczego i uczciwego wyrażania własnych uczuć, postaw, opinii i życzeń bez odczuwania wewnętrznego dyskomfortu i lęku, z zachowaniem szacunku dla praw, opinii i uczuć innych osób.
Asertywność, będąca umiejętnością wyrażania i przyjmowania krytyki, odmawiania w sposób nieraniący innych osób, przyjmowania ocen i pochwał, służy lepszemu
porozumiewaniu się, stwarza jednostce możliwość bycia w pełni autentyczną i świadomą siebie, stanowczą i jednocześnie wrażliwą na innych ludzi. Asertywność oznacza postawę szacunku dla siebie i innych osób (J.Siuta, 2008).
Osoba przyjmująca postawę bierną:
przeprasza, tłumaczy się i usprawiedliwia;
prosi o pozwolenie: „czy mogłabym/mógłbym...?;
używa często takich słów, jak „chyba” i „być może”;
rzadko używa zaimka „ja” i pierwszej osoby liczby pojedynczej;
umniejsza znaczenie własnych potrzeb: „to naprawdę nieważne...”;
bierze na siebie winę: „powinnam/powinienem powiedzieć o tym wcześniej”.
Osoba przyjmująca postawę agresywną:
często używa zaimka „ja” i pierwszej osoby liczby pojedynczej;
mówi sarkastycznym tonem i stara się poniżyć rozmówcę;
oskarża rozmówcę;
używa często takich słów, jak „powinien” i „musi”;
zadaje niestosowne pytania;
przedstawia opinie w taki sposób, jakby były to fakty.
Osoba przyjmująca postawę manipulującą:
Wykazuje brak szacunku do innych
Brak jej pewności siebie
Ma niską samoocenę
Brakuje jej szczerości
Jest nieuczciwa
Nie ma zaufania do motywów działania innych.
Osoba przyjmująca postawę asertywną:
wyraża się w sposób jasny i zrozumiały;
mówi o swoich potrzebach;
bierze pod uwagę opinię rozmówcy;
używa zaimka „ja” i pierwszej osoby liczby pojedynczej tam, gdzie jest to potrzebne.
Podstawą asertywnej postawy jest
POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Człowiek z wysokim i adekwatnym poczuciem własnej wartości:
Nie jest uległy.
Nie czuje potrzeby bycia agresywnym.
Ma poczucie, że jego: uczucia, przekonania, postawy, oceny, preferencje (i inne) mają wartość, więc:
nie musi z nich rezygnować, ani …
nie ma potrzeby komukolwiek ich narzucać oraz…
potrafi o nich dyskutować. A jeżeli okazuje się, że nie miał racji…
z zadowoleniem przyjmuje właściwą opcję.
Strategie asertywne
ZACIĘTA PŁYTA – stosowana, gdy chcemy powiedzieć „nie” lub w inny sposób zasygnalizować granice, których dana osoba nie dostrzega. Także wtedy, gdy chcemy „przebić się” ze swoimi potrzebami.
Z TREŚCI NA PROCES – stosowana, gdy rozmowa zaczyna odbiegać od zasadniczego tematu. Np. „Zajmujemy się teraz emocjami, zamiast…”
CHWILA NA ODDECH – stosowana w sytuacji presji na natychmiastową odpowiedź.
Np. „Zastanówmy się chwilę…”
ODKŁADANIE NA PÓŹNIEJ – stosowana gdy np. rozmowa utknie w martwym punkcie.
Wywieranie wpływu. Manipulacja
Narzędzia wywierania wpływu wg R. Cialdiniego
Reguła wzajemności
Zaangażowanie i konsekwencja
Społeczny dowód słuszności
Lubienie i sympatia (podobieństwo, atrakcyjność, komplementy)
Autorytet
Niedostępność
Automatyzmy i drogi na skróty.
Obrona przed tymi technikami
Reguła wzajemności: nie przyjmuj niechcianych prezentów, przysług; jeśli trzeba było przyjąć-przemyśl, czy w tym wypadku musisz się odwdzięczać
Zaangażowanie i konsekwencja: miej rzeczowe, prawdziwe argumenty
Społeczny dowód słuszności: miej przykład na to, jak podążanie za innymi bywa zwodnicze
Lubienie i sympatia: pozwól sobie na odczucie zadowolenia, gdy ktoś wyrazi dla Ciebie te uczucia, podziękuj i … nic nie rób, bo nie musisz
Autorytet: zadaj pytania drążące: na jakiej podstawie, od kiedy, kto to potwierdził, gdzie to zostało sprawdzone itp.
Niedostępność: przemyśl, czy koniecznie tego potrzebujesz, skoro dotychczas się bez tego obywałaś/łeś
Automatyzmy i drogi na skróty: postępuj wbrew twierdzeniu Thomasa Alva Edisona, że…
„Nie ma takiego fortelu, do którego nie odwołałby się człowiek, aby uniknąć pracy zwanej myśleniem.”
Obrona przed manipulacją
Poznaj metody
Patrz z różnych punktów
Naucz się asertywności
Kontroluj swoje emocje
Bądź świadomy swoich potrzeb
Szukaj alternatywnych opcji
Zachowaj uprzejmość i chłód.