PROJEKT BUDOWLANY
REWALORYZACJI ZABYTKOWEGO PARKU MIEJSKIEGO IM.
STANISŁAWA STASZICA W KIELCACH
DZIAŁKI NR. EW. 520, 591, 522/6, 579, 174/14, OBRĘB 0016 KIELCE
PROJEKT NASADZEŃ
INWESTOR: Gmina Kielce
ul. Rynek 1; 25–303 Kielce
PROJEKT: Artur Cebula Anna Kunkel Architekci
Sowia Wola Folwarczna, ul. Rysia 13; 05–152 Czosnów
AUTORZY:
ARCHITEKTURA
mgr inż. arch. Artur Cebula
nr upr.: 131/SWOKK/2011 mgr inż. arch. Anna Kunkel
ARCHITEKTURA KRAJOBRAZU
mgr inż. arch. kraj. Anna Więckowska
DATA I MIEJSCE OPRACOWANIA
: WARSZAWA, 28.02.2019
1. SPIS TREŚCI
• OPIS TECHNICZNY
1. SPIS TREŚCI ... 2
2. ANALIZY PARKU MIEJSKIEGO ... 3
3. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE DOTYCZĄCE ZIELENI PRZY REWALORYZACJI PARKU MIEJ- SKIEGO W KIELCACH: ... 10
4. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE W ZAKRESIE NASADZEŃ ... 11
4.1. ZABIEGI AGROTECHNICZNE ... 11
4.2. SADZENIE DRZEW ... 11
4.3. SADZENIE KRZEWÓW ... 12
4.4. SADZENIE ROŚLIN OKRYWOWYCH, RUNA I PAPROCI ... 12
4.5. SADZENIE BYLIN ... 13
4.6. ZAKŁADANIE KWIETNIKÓW ... 14
4.7. ZAKŁADANIE TRAWNIKA WZMOCNIONEGO ... 14
4.8. REKULTYWACJA TRAWNIKÓW ... 14
4.9. ZABIEGI PIELĘGNACYJNE ... 15
4.9.1. Pielęgnacja drzew i krzewów ... 16
4.9.2. Pielęgnacja roślin okrywowych, bylin i kwietników ... 20
4.9.3. Pielęgnacja trawników ... 20
• CZĘŚĆ RYSUNKOWA
Z-02. Projekt nasadzeń zieleni. Plan sytuacyjny (1:500)
• ZAŁĄCZNIKI
1) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy drzew, krzewów i runa;
2) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy bylin;
3) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy roślin kwietnikowych.
2. ANALIZY PARKU MIEJSKIEGO Analiza historyczna:
Szczegółowy opis historii obiektu został przeanalizowany we wcześniejszych opracowaniach, min.
w projekcie rewaloryzacji z 1996 wykonanej przez Przedsiębiorstwo Ochrony i Konserwacji Zabytko- wych Zespołów Dworsko-Parko wych Arkadia-Eko oraz J. Adamczyka i J. Szczepańskiego "Park Miejski w Kielcach" (wyd. Kielce 1983 r.). Na potrzeby analizy kompozycyjnej i wiekowej istotne są następujące okresy funkcjonowania parku:
1641-1818 r. - dzisiejszy park zajmował tereny dawnego folwarku zamkowego, w skład którego wcho- dziły: ogród użytkowy oraz staw u stop Wzgórza. Opis inwentarza z poł. XVlll w. przedstawia kwatero- wy ogród użytkowo - ozdobny, podzielony na kwatery ulicami, z których główna biegła wzdłuż całego ogrodu. Poza kwaterami owocowymi i warzywnymi w ogrodzie znajdowały się budynki gospodarcze oraz 3 altany. Po stronie zachodniej ogród graniczył z dużym stawem rozciągającym się wzdłuż rzeki Silnicy.
1818-1830 r. Ogród przeszedł pod zarząd Dyrekcji Górniczej utworzonej w Kielcach przez Austriaków (po III rozbiorze Polski). W 1818 r. ogród został podzielony pomiędzy urzędników dyrekcji. Plan z 1825 r. przedstawia schematyczny podział ogrodu na kwatery, z nazwiskami użytkowników poszczególnych działek. W tym czasie prostokątny, wydłużony ogród składał się z 2 części:
• wschodnią, podzieloną krzyżowo i po przekątnych alejkami na 8 kwater z okrągłym placykiem na skrzyżowaniu obsadzonych drzewami alej.
• zachodnią, rozdzieloną symetrycznie na dwie wydłużone kwatery szpalerową aleją, stanowiącą przedłużenie środkowej alei części wschodniej.
1830 - obecnie: funkcjonowanie obiektu jako parku miejskiego z wyszczególnieniem następujących dat:
• 1830 r. - utworzenie parku publicznego. Plan ogrodu z 1830 r. wykonany przez Karola Meyzera przedstawia teren ograniczony od wschodu ul. Krakowską, od południa ul. Stanisława (ob. Ul. Ogro- dowa), od północy linią ogrodów dawnych kanonii, zabudowaniami zespołu pałacyku Zielińskiego, od zachodu granicę stanowi linia odpowiadająca przedłużeniu obecnej ul. Staszica. Po jej przeciwnej stronie znajdował się uregulowany wcześniej staw. Wewnętrzny podział ogrodu powtarza schemat ogrodu urzędniczego.
Ryc. 1. Plan Karola Meyzera z 1830 r. (www.kielce.ap.gov.pl/art,68,kielce-w-pierwszej-polowie-xix-w)
Wkrótce zmieniono regularny układ parku na bardziej swobodny, co widać na planie miasta z 1872 r.
W planie tym można zauważyć kilka elementów kompozycyjnych zachowanych z rozplanowania ogrodu górniczego. Są to: środkowa aleja z kolistym placykiem i kolisty placyk przy południowej grani- cy parku (prawdopodobnie na miejscu altany). Poza tym plan ten przedstawia swobodny układ alejek spacerowych. Obok istniejących wcześniej wejść od ul. Krakowskiej i przy więzieniu, jest również wej- ście od ul. Ogrodowej. Widać na nim również groblę wokół stawu, uliczkę pomiędzy stawem i parkiem oraz zachodnie wyjście z parku przy narożniku stawu na rozpoczynającą się tutaj aleję Karczówskow- ską. W 1872 roku przy głównej alei parkowej zamontowano latarnie.
Ryc. 2. Kielce na planie miasta W. Krassowskiegoz 1872 r.; AP Kielce, Zb. kart., sygn. I/8, przerys J.L. Adamczyk (Anna Adamczyk, Ulica Starowarszawskie Przedmieście i jej sąsiedztwo, Studia Muzealno- Historyczne 1, 21-53, 2009)
• 1878 r. - powstał projekt przebudowy parku autorstwa Stefana Daszewskiego. Projekt został częścio- wo zrealizowany. Poza istniejącą aleją centralną zmieniono układ kompozycyjny. W części wscho- dniej zaprojektowano na osi centralnej kolisty plac z klombami (przesunięty na zachód w stosunku do placyku z początku wieku) i okrążającą go kolistą aleję o dużym promieniu. Zniknęły tutaj aleje obrze- żne i urządzono nowe wejścia do parku, w górnym, wschodnim odcinku ul. Ogrodowej. Całkowicie zmieniono układ parku w części zachodniej od ul. Staszica. Urządzono tutaj obrzeżny plac, na którym zbudowano drewniany „pawilon letniego bufetu" oraz altankę do sprzedaży wód mineralnych.
• pocz. XX w. - ostatecznie włączano do parku staw z otoczeniem. Zmniejszono jego powierzchnię oraz nadano mu nieckowatą formę zajmującą około połowy poprzedniego obszaru.
• 1906 r. ustawiono w parku popiersie S. Staszica.
Ryc. 3. Pomnik Staszica w 1916 r.; ( fotopolska.eu/Kielce/b6235,Park_miejski_im_Stanislawa_Staszica.html?
f=1301275-foto)
• 1918 r. - po odzyskaniu przez Polskę niepodległości park nadal funkcjonował jako park miejski i ro- zwijał się w 20-leciu międzywojennym. Zachował się plan ukazujący jego stan w latach 1916-1918.
Ryc. 4. Kielce na planie miasta 1916-1918; (https://kielce.fotopolska.eu/924669,foto.html)
Ryc. 5. Widok na staw w latach 1930-1939
(fotopolska.eu/Kielce/b6235,Park_miejski_im_Stanislawa_Staszica.html?f=113232-foto)
• 1953 r. - odsłonięto ustawiony przy placyku powstałym w miejscu rozebranej restauracji, pomnik Stefana Żeromskiego wykonany wg projektu Stanisława Sikory.
1 Na podstawie tabeli wiekowej drzew opracowanej przez prof. Longina Majdeckiego Ryc. 6. Pomnik Stefana Żeromskiego w 1963 r.
(fotopolska.eu/Kielce/b122551,Pomnik_Stefana_Zeromskiego.html?f=941038-foto)
Lata 60-te XX w. - budowa ronda po stronie południowo-zachodniej i poszerzenie ulicy Ogrodowej zmieniły nieco obrzeża parku.
1997 r. - przeprowadzono częściowe prace rewaloryzacyjne w drzewostanie parkowym na podstawie opracowana w 1996 przez Przedsiębiorstwo Ochrony i Konserwacji Zabytkowych Zespołów Dworsko- Parko wych Arkadia-Eko koncepcji rewaloryzacji parku.
Analiza wiekowa drzew
Występujące w parku drzewa zwaloryzowano pod względem ich wieku1 i pogrupowano w przedziały wiekowe określone na podstawie historii parku:
1. drzewa z lat 1997-2018 2. drzewa z lat 1946-1996 3. drzewa z lat 1919-1945 4. drzewa z lat 1879-1918 5. drzewa z lat 1830-1878 6. drzewa sprzed 1830 r.
Ryc. 7. Analiza wiekowa drzewostanu
Wg analizy dendrochronologicznej najstarsze drzewa (sprzed 1830 r.) zachowały się w najstarszej czę- ści parku, na wschód od stawu. Są to pojedyncze okazy w alei na przedłużeniu ul. Staszica oraz we- wnątrz zwartego drzewostanu parkowego. Drzewa z okresu 1830-1878 r. również znajdują się wzdłuż poprzecznej alei oddzielającej starą część parku od stawu, a także przy głównej alei kasztanowcowej oraz rozproszone wewnątrz zwartego drzewostanu.
3. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE DOTYCZĄCE ZIELENI PRZY REWALORYZACJI PARKU MIEJSKIEGO W KIELCACH:
Układ kompozycyjny parku ulegał licznym zmianom. Jedynym czytelnym elementem istniejącym od czasów pierwotnego założenia jest główna aleja. Zachowane w niej drzewa nie należą do najstarszych w parku ze względu na to, iż tworzący ją gatunek - kasztanowiec zwyczajny - nie jest drzewem długo- wiecznym i prawdopodobnie drzewa były systematycznie wymieniane. Jako element kompozycji parku, aleja kasztanowcowa jest niewątpliwie najwartościowszym jego elementem.
Prace rewaloryzacyjne zieleni w parku powinny objąć pielęgnację istniejącej roślinności, uzupełnienie alei oraz wzbogacenie nasadzeń o krzewy ozdobne, byliny i kwietniki oraz runo parkowe.
Szczegółowe założenia projektowe, to:
1. Gospodarka istniejącym drzewostanem:
• zabiegi pielęgnacyjne,
• wycinka drzew w złym stanie zdrowotnym,
• wycinka drzew rosnących w zbyt dużym zagęszczeniu, w celu rozluźnienia zwartego drzewostanu (podzielona na 2 etapy)
• wycinka ze względu na potrzebę odsłonięcia wnętrz krajobrazowych, widoków
• wycinka ze względu na korektę przypadkowych nasadzeń w ostatnich latach, głównie wzdłuż ul.
Staszica oraz ul. Ogrodowej.
• zabezpieczenie drzew na czas wykonywania robót budowlanych, szczególnie wymiany na- wierzchni.
2. Wymiana oraz dosadzenie drzew w alei.
3. Nasadzenia runa parkowego, roślin okrywowych oraz paproci pod drzewami, w miejscach o dużym zacienieniu, gdzie nie rośnie trawa.
4. Poszerzenie pasa zieleni w alei do 3 m, wyściółkowanie korą stref wokół pni drzew oraz obsadzenie go roślinnością okrywową.
5. Zaakcentowanie atrakcyjnymi nasadzeniami roślinnymi (rabaty bylinowe i krzewy) najważniejszych pod względem kompozycji i funkcji elementów parku:
• historyczne wejście do parku od ul. Jana Pawła II,
• otoczenie pomnika Staszica,
• regularna, okrągła polana przy ptaszarni,
• plac przed amfiteatrem i otoczenie pomnika S. Żeromskiego,
• wejście do parku od ul. Zamkowej,
• wejście do parku od ul. Staszica,
• otoczenie podestu nad stawem,
• otoczenie pomnika św. J. Nepomucena,
• punkt widokowy nad stawem.
6. Zachowanie stawu jako gładkiego lustra wody bez roślinności wodnej, 7. Usunięcie istniejących figur kwiatowych,
8. Wykonanie nowych nasadzeń krzewów izolujących wzdłuż ulicy Ogrodowej.
9. Rekultywacja istniejących trawników parkowych.
4. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE W ZAKRESIE NASADZEŃ W zakresie nasadzeń zieleni projekt przewiduje:
1. Sadzenie drzew liściastych głównie jako dosadzenia w alei kasztanowcowej oraz w alei na przed- łużeniu ul. Staszica. Ponadto zaprojektowano pojedyncze uzupełnienia drzewostanu.
Proponowane gatunki należą do drzew rodzimych, a także introdukowanych sadzonych w parkach krajobrazowych w Polsce w XIX w.
2. Nasadzenia krzewów liściastych i iglastych w parku jako uzupełnienia istniejących grup oraz no- we kompozycje. Dobór gatunkowy opiera się na gatunkach rodzimych oraz introdukowanych, sa- dzonych w Polsce w XIX w. Ponadto zaprojektowano dosadzenie krzewów izolujących wzdłuż ulicy Ogrodowej. Są to gatunki odporne na trudne warunki przyuliczne.
3. Nasadzenia runa parkowego (wielogatunkowego), roślin okrywowych oraz paproci pod drze- wami, w miejscach o dużym zacienieniu, gdzie nie rośnie trawa.
4. Poszerzenie pasa zieleni w alei do 3 m, wyściółkowanie korą stref wokół pni drzew oraz obsadze- nie go roślinnością okrywową.
5. Założenie rabat bylinowych w miejscach reprezentacyjnych. Rabaty bylinowe w miejscach re- prezentacyjnych: wokół pomników, placów, przy wejściach do parku urozmaicą jego przestrzeń. Do- bór gatunkowy pozwoli na uzyskanie atrakcyjnego efektu przez cały sezon wegetacyjny i jest dosto- sowany do zmiennych warunków w parku (rabaty na stanowiskach cienistych, słonecznych oraz nad wodą.
6. Zakładanie kwietników sezonowych.
Wokół pomnika Św. J. Nepomucena zaprojektowano kwietnik z roślin jednorocznych.
7. Rekultywacja istniejących trawników oraz założenie trawników wzmocnionych w miejscach narażonych na deptanie.
W zakresie prac związanych z zakładaniem zieleni wykonawca zobligowany jest do stosowania się do obowiązujących w mieście standardów: Standardy zakładania i pielęgnacji zieleni Kielce. Opracowanie dostępne jest na stronie http://www.um.kielce.pl/standardy-zieleni/.
4.1. ZABIEGI AGROTECHNICZNE
Przed przystąpieniem do nasadzeń roślinnych należy dokładnie uprzątnąć teren z resztek pobudowa- nych. Następnie teren należy poddać podstawowym zabiegom agrotechnicznym spulchniającym glebę i poprawiającym jej strukturę. Prace należy przeprowadzić według obowiązujących w mieście standar- dów: Standardy zakładania i pielęgnacji zieleni Kielce.
Uwaga:
W rejonie systemów korzeniowych istniejących drzew zabiegi agrotechniczne prowadzić ręcznie.
4.2. SADZENIE DRZEW
Po odpowiednim przygotowaniu gruntu i posadzeniu drzewa (zgodnych z obowiązującymi w mieście standardami: Standardy zakładania i pielęgnacji zieleni Kielce) należy powierzchnię pod nim wyściółko- wać przekompostowaną korą drzew iglastych, sortowaną o frakcji 2 - 4.; grubość warstwy to 5 cm, po- wierzchnia do wyściółkowania to 1 m2 na drzewo.
Drzewo należy zabezpieczyć za pomocą systemowego podziemnego systemu kotwiącego składające- go się z szerokiego pasa ze ściągaczem oraz trzech kotew.
Materiał szkółkarski:
Materiał roślinny to drzewa pochodzące z uprawy pojemnikowej lub kopane z bryłą korzeniową (baloto- wane). Wielkość podana jest w tabeli z doborem gatunkowym (w załączeniu). Jeśli rośliny były uprawia- ne w pojemniku i są dobrze ukorzenione to można je sadzić przez cały rok, poza okresem zimowym.
Rośliny powinny być prawidłowo uformowane z zachowaniem pokroju charakterystycznego dla ga- tunku i odmiany oraz posiadać następujące cechy:
• pąk szczytowy przewodnika powinien być wyraźnie uformowany,
• przyrost ostatniego roku powinien wyraźnie i prosto przedłużać przewodnik,
• system korzeniowy powinien być skupiony i prawidłowo rozwinięty,
• na korzeniach szkieletowych powinny występować liczne korzenie drobne,
• u roślin sadzonych z bryłą korzeniową, np. drzew i krzewów iglastych, bryła korzeniowa powinna być prawidłowo uformowana i nie uszkodzona,
• pędy korony u drzew nie powinny być przycięte, chyba że jest to cięcie formujące, np. u form ku- listych,
• pędy boczne korony drzewa powinny być równomiernie rozmieszczone,
• praktycznie prosty przewodnik,
• blizny na przewodniku powinny być dobrze zarośnięte
• liczba szkółkowań (przesadzeń w szkółce) – min. 2x, optymalnie: 3x-4x;
Wady niedopuszczalne:
• silne uszkodzenia mechaniczne roślin,
• odrosty podkładki poniżej miejsca szczepienia,
• ślady żerowania szkodników,
• oznaki chorobowe,
• zwiędnięcie i pomarszczenie kory na korzeniach i częściach naziemnych,
• martwice i pęknięcia kory,
• uszkodzenie pąka szczytowego przewodnika,
• dwupędowe korony drzew formy piennej,
• uszkodzenie lub przesuszenie bryły korzeniowej,
• złe zrośnięcie odmiany szczepionej z podkładką.
4.3. SADZENIE KRZEWÓW
Po odpowiednim przygotowaniu gruntu i posadzeniu krzewów (zgodnym z obowiązującymi w mieście standardami: Standardy zakładania i pielęgnacji zieleni Kielce) powierzchnie pod nimi należy wyściółko- wać drobną, przekompostowaną korą drzew iglastych, sortowaną o frakcji 2 - 4. Grubość warstwy to 5 cm.
Materiał szkółkarski:
Materiał roślinny to krzewy pochodzące z uprawy pojemnikowej. Krzewy powinny mieć prawidłowy dla danego gatunku pokrój. Gałęzie nie mogą mieć żadnych śladów uszkodzeń.
Jeśli rośliny były uprawiane w pojemniku i są dobrze ukorzenione to można je sadzić przez cały rok, po- za okresem zimowym.
Sadzonki krzewów powinny być prawidłowo uformowane z zachowaniem pokroju charakterystycznego dla gatunku i odmiany oraz posiadać następujące cechy:
• system korzeniowy powinien być skupiony i prawidłowo rozwinięty,
• na korzeniach szkieletowych powinny występować liczne korzenie drobne,
• pędy korony krzewów nie powinny być przycięte, chyba że jest to cięcie formujące, np. u form ku- listych,
Wady niedopuszczalne:
• silne uszkodzenia mechaniczne roślin,
• odrosty podkładki poniżej miejsca szczepienia,
• ślady żerowania szkodników,
• oznaki chorobowe,
• zwiędnięcie i pomarszczenie kory na korzeniach i częściach naziemnych,
• martwice i pęknięcia kory,
• uszkodzenie lub przesuszenie bryły korzeniowej,
• złe zrośnięcie odmiany szczepionej z podkładką.
4.4. SADZENIE ROŚLIN OKRYWOWYCH, RUNA I PAPROCI Zaprojektowane runo podzielono na 3 rodzaje:
• proste runo jednogatunkowe złożone z jednorodnych grup roślin okrywowych (krzewinek),
• proste runo jednogatunkowe złożone z jednorodnych grup paproci (5 gatunków),
• mieszane runo złożone z 16 gatunków bylin i krzewinek naturalnie występujących w runie leśnym.
Przygotowanie gleby:
• Należy zdjąć istniejącą darń, tam gdzie występuje.
• Gleba powinna zawierać możliwie jak najmniej grudek, kamieni, odpadów oraz korzeni chwastów trwałych. Zaleca się stosowanie sita z oczkami o średnicy 2,5 cm. Teren powinien zostać dokładnie odchwaszczony.
• Wierzchnia warstwa gleby powinna być uprawiana na głębokość 15 cm.
• Prace należy prowadzić ręcznie ze względu na korzenie drzew.
Sadzenie:
• Rośliny sadzimy na tej samej głębokości na jakiej rosły w doniczce lub 1-2 cm głębiej, gdy miejsce jest świeżo przekopane i ziemia nie zdążyła osiąść. Rośliny posadzone za płytko słabo się przyjmują i źle rosną.
• Wokół drzew należy pozostawić przestrzeń o promieniu 0,5 m od nasady pnia bez sadzenia roślin.
• Rośliny wielogatunkowego runa należy sadzić płatami po kilkadziesiąt sztuk roślin danego gatunku.
• Całą przestrzeń pod roślinami (z wyjątkiem runa mieszanego) łącznie z terenem wokół pni drzew, na- leży wyściółkować drobno zmieloną, przekompostowaną korą drzew iglastych, sortowaną o frakcji 2 - 4. Grubość warstwy to 5 cm.
• Powierzchnię pod posadzonym runem mieszanym należy wyściółkować 3 cm warstwą odkwaszone- go torfu.
Materiał roślinny:
• Materiał roślinny pochodzi z uprawy pojemnikowej. Można go sadzić przez cały rok. Jednak istnieją dwa optymalne terminy sadzenia krzewinek i bylin: wiosną, gdy pierwsze pędy i liście zaczną wycho- dzić z ziemi oraz późne lato (sierpień- wrzesień).
• Materiał szkółkarski musi być dobrze rozgałęziony i mieć wygląd charakterystyczny dla danego gatun- ku. Bryła korzeniowa powinna być dobrze przerośnięta, a korzenie mieć wygląd charakterystyczny dla danego gatunku. Korzenie nie mogą się zawijać w pojemniku.
Istniejące rośliny bluszczu pospolitego
• Podczas rozbierania ogrodzenia wzdłuż ul. Ogrodowej należy zachować i zabezpieczyć pnące się po nim rośliny (bluszcz pospolity).
• Zachowane rośliny należy ostrożnie położyć na przygotowanej wcześniej glebie i przysypać niewielką ilością ziemi, ale przykryć korzenie przybyszowe pnączy.
• Następnie należy je obficie podlać.
• Przestrzeń wokół zachowanych roślin należy wypełnić sadzonkami bluszczu wg rysunku nasadzeń (Z-02).
4.5. SADZENIE BYLIN Przygotowanie gruntu:
• Miejsce pod nasadzenia bylin powinno zostać dokładnie oczyszczone i odchwaszczone. Powinno za- wierać możliwie jak najmniej grudek, kamieni, odpadów oraz korzeni chwastów trwałych.
Sadzenie:
• Rośliny produkowane w pojemnikach można sadzić przez cały rok. Jednak istnieją dwa optymalne terminy sadzenia bylin: wiosną, gdy pierwsze pędy i liście zaczną wychodzić z ziemi oraz późne lato (sierpień- wrzesień).
• Rośliny sadzimy na tej samej głębokości na jakiej rosły w doniczce lub 1-2 cm głębiej, gdy miejsce jest świeżo przekopane i ziemia nie zdążyła osiąść. Gęstość sadzenia zależy od siły wzrostu roślin.
Na rysunkach i w tabeli podano rozstawę sadzenia.
• Przed sadzeniem należy usunąć kontenery oraz opakowania, pozostawić można jedynie te materiały, które ulegają biodegradacji. Wszelkie uszkodzone korzenie należy odciąć ostrym narzędziem. Rośli- ny należy umieścić w dole i zasypać.
• Po posadzeniu rośliny należy wyściółkować 3 cm warstwą odkwaszonego torfu.
Materiał szkółkarski:
• Materiał roślinny pochodzi z uprawy pojemnikowej. M usi być dobrze rozgałęziony i mieć wygląd charakterystyczny dla danego gatunku.
• Bryła korzeniowa powinna być dobrze przerośnięta. Korzenie nie mogą się zawijać w pojemniku.
4.6. ZAKŁADANIE KWIETNIKÓW Przygotowanie gruntu:
• Miejsce pod nasadzenia bylin powinno zostać dokładnie oczyszczone i odchwaszczone. Powinno za- wierać możliwie jak najmniej grudek, kamieni, odpadów oraz korzeni chwastów trwałych.
• Wierzchnia warstwa gleby powinna być uprawiana na głębokość 15 cm.
• Wzór należy utrwalić w terenie za pomocą obrzeża ze stali zabezpieczonej galwanicznie, powleczo- nej proszkowo farbami odpornymi na korozję w kolorze brązowym. Parametry obrzeża:
- wysokość liczona bez szpilki mocującej: 75mm - długość elementu: 1000mm
- grubość: 1,6mm
- wysokość szpilki mocującej: 94mm
- ilość szpilek mocujących w elemencie: 6 szt (stanowią integralną część obrzeża) Podczas pomiaru należy uwzględnić 6% zapasu na łączenia 1-metrowych elementów.
4.7. ZAKŁADANIE TRAWNIKA WZMOCNIONEGO
W miejscach intensywnego użytkowania trawnika (wokół muszli koncertowej oraz pomnika Staszica) zaprojektowano trawnik wzmocniony siatką syntetyczną. Nawierzchnia powstaje poprzez wzmocnienie warstwy korzeniowej naturalnej trawy elementami siatki nieregularnie rozłożonymi i wymieszanymi ze specjalnie dobranym podłożem.
Układanie na gruncie
• Na zagęszczonym gruncie naturalnym należy rozłożyć 15 cm warstwę kruszywa drogowego 0/31,5 mm i zagęścić. Jest to warstwa nośna i odsączająca.
• Następnie należy ułożyć główną warstwę nawierzchni o gr. 15 cm. Układa się ją z zapasem ok. 20%
i zagęszcza walcem statycznym. Nierówności należy uzupełnić warstwą wyrównawczą grubości ok.
1,5 cm.
• Na tak przygotowaną nawierzchnię można wysiać trawnik.
• Docelową nośność nawierzchnia osiąga po przerośnięciu korzeniami traw (3-4 tygodnie).
Siew:
• Trawnik należy wykonywać poza okresami suszy, w bezwietrzny i bezdeszczowy dzień. Gleba musi być lekko wilgotna. Należy ją chronić przed przesuszeniem. Najlepszym terminem jest wiosna od ustania mrozów do końca maja oraz sezon późnego lata i jesieni tj. od połowy sierpnia do końca września. Przed siewem należy zruszyć wierzchnią warstwę gleby (około 3-4cm).
• W celu otrzymania gęstego trawnika, należy stosować około 3 kg nasion na 100 m2 powierzchni. Po- wyższa norma wysiewu jest orientacyjna i może ulec zmianie, jeżeli producent wybranej mieszanki zaleca inaczej.
• Nasiona wysiewać na krzyż tj. połowę nasion siać wzdłuż jednej osi trawnika a drugą w poprzek. Siać można ręcznie bądź przy pomocy siewnika. Po wysianiu nasion powierzchnię gleby należy zgrabić, a następnie docisnąć nasiona lekkim wałem (co dodatkowo ograniczy ewapotranspirację i zwiększy podsiąkanie wody). Przy drzewach istniejących prace należy wykonać ręcznie tak aby nie zagęścić zbytnio gleby i nie uszkodzić mechanicznie pni drzew. Glebę należy ostrożnie podlać, tak aby nie wy- płukać nasion.
• Trawa powinna utworzyć szczelną i spójną powłokę z przynajmniej 1 rośliną na 1 cm2. Przy przekazy- waniu trawnika, murawa powinna być dobrze rozwinięta. W rok od wysiewu rośliny powinny pokrywać całą powierzchnię, a pojedyncza roślina powinna zajmować około ok. 2 cm2 powierzchni.
4.8. REKULTYWACJA TRAWNIKÓW
Istniejące, zniszczone trawniki należy poddać rekultywacji. Przyjęto, że powierzchnia trawników do re- kultywacji to 25% tych istniejących.
• trawniki parkowe na terenach otwartych (roboty należy przeprowadzać na suchym, nie nawodnionym trawniku):
»skoszenie trawy na minimalną wysokość (najlepiej 1,5 – 2 cm);
»wygrabienie skoszonej trawy i usunięcie jej z trawnika;
»wertykulacja trawnika;
»wygrabienie i usunięcie wyrzuconych na powierzchnię obumarłych części darni;
»mulczowanie rozdrobnionym torfem w ilości 0,1 m3 /100 m2 trawnika z wyrównaniem powierzchni broną siatkową;
»nawadnianie;
»wałowanie wałem kołkowym.
• trawniki parkowe w obrębie terenów zadrzewionych (wszystkie roboty należy przeprowadzać po na- wadnianiu lub opadach deszczu):
»oczyszczenie terenu z kamieni, gałęzi, itp.;
»wyrównanie terenu wałem gładkim i pozostawienie na okres 2 dni;
»skoszenie istniejącej trawy na wysokość 4 – 5 cm;
»wygrabienie skoszonej trawy i usunięcie jej z terenu;
»ponowne wyrównanie terenu wałem gładkim;
»wykonanie płytkiej aeracji (głębokość 1,5 – 2 cm);
»wysianie regeneracyjnej mieszanki traw w ilości 2,5 kg / 100 m2 trawnika;
»wałowanie wałem kołkowym;
»utrzymywanie umiarkowanej wilgotności.
Trawniki należy oddzielić od rabat z inną roślinnością (krzewy, byliny, rośliny okrywowe) za pomocą obrzeży ze stali zabezpieczonej galwanicznie, powleczonej proszkowo farbami odpornymi na korozję w kolorze brązowym. Parametry obrzeża:
- wysokość liczona bez szpilki mocującej: 75mm - długość elementu: 1000mm
- grubość: 1,6mm
- wysokość szpilki mocującej: 94mm
- ilość szpilek mocujących w elemencie: 6 szt (stanowią integralną część obrzeża) Podczas pomiaru należy uwzględnić 6% zapasu na łączenia 1-metrowych elementów.
W trawniku parkowym, w miejscach przynajmniej częściowo nasłonecznionych zaprojektowano rośliny cebulowe.
W miejscach poza systemem korzeniowym drzew (w okolicach stawu parkowego) sadzenie można wy- konać mechanicznie po wcześniejszym uzgodnieniu tego z Inwestorem. Na terenie zadrzewionym sa- dzenie należy wykonywać ręcznie.
Drobne cebulki można sadzić w dołki o głębokości równej trzem wysokościom cebuli, o niewielkiej (nie- co większej niż cebulka czy bulwa) średnicy, zrobionej pikownikiem. Na dno dołka należy włożyć cebul- kę, przysypać ziemią kompostową i lekko ugnieść.
Rozstawa sadzenia roślin to 30 szt./m2. Każdy płat roślin wskazany na planie sytuacyjnym składa się z mniejszych płatów pojedynczych gatunków, po ok. 5-10 m2 każdy.
Terminy sadzenia bulw i cebul:
• zimowit jesienny - sierpień
• szafran wiosenny - wrzesień-październik
• krokus wąskolistny - wrzesień-październik
• szafran cesarski - wrzesień-październik
• śnieżyczka przebiśnieg - wrzesień-październik
• szafirek - wrzesień-październik
• cebulica syberyjska - wrzesień-październik 4.9. ZABIEGI PIELĘGNACYJNE
Roślinność po posadzeniu wymaga systematycznej pielęgnacji. Zakres prac pielęgnacyjnych jest różny w zależności od rodzaju roślinności.
4.9.1. Pielęgnacja drzew i krzewów Podlewanie
• Podstawowym sposobem uzupełniania okresowych niedoborów wody w glebie jest podlewanie.
• Rośliny należy podlewać rzadziej, natomiast stopniowo i przez dłuższy czas (unika się strat wody z powodu spływu powierzchniowego).
• Aby dostarczyć wodę do korzeni na głębokość 35 cm należy drzewo podlać 35 l/m² gruntu.
• Dostarczenie do gleby takiej ilości wody w sposób efektywny zajmuje ok. 2 godzin. Nawodnienie do wymaganych głębokości pozwala na powtórzenie kolejnego podlewania po upływie 7 do 14 dni.
• Podlewanie powinno być wykonywane w określonych porach doby (ważne w okresach upałów i inten- sywnego nasłonecznienia): nocą lub w ciągu dnia – najkorzystniejsze są godziny ranne do godz. 10- tej lub popołudniowe – po godz. 16–tej (→ ograniczenie straty wody wynikającej z parowania, uni- knięcie uszkodzenia delikatnych liści niektórych gatunków oraz szoku termicznego na skutek różnicy temperatur powietrza i wody pochodzącej z instalacji wodociągowej).
Odchwaszczanie
Usuwanie chwastów (spontanicznych roślin niepożądanych) wokół drzew i krzewów należy przeprowadzać w trzech przypadkach:
• w otoczeniu roślin nowo posadzonych – rośliny zielne stanowią wówczas istotną konkurencję w pozyskaniu składników pokarmowych i wody – ich korzenie i korzenie młodych drzew i krzewów penetrują głównie wierzchnią warstwę gleby;
• gdy pod okapem istniejących drzew lub dużych krzewów planuje się posadzić roślinność okrywową lub założyć kwietnik – odchwaszczanie jest wtedy rutynowym zabiegiem poprzedzającym
przygotowanie podłoża pod nowe rośliny kwietne lub okrywowe;
• gdy wokół drzew/krzewów planuje się stałe wyściółkowanie terenu – np. pokrycie podłoża kruszywem.
Rośliny okrywowe wymagają odchwaszczania do czasu całkowitego zwarcia masy nadziemnej ich pędów i liści.
Ściółkowanie
Ściółkowanie powinno być bezwzględnie wykonane w obrębie nowych nasadzeń drzew i krzewów, a także starszych po przesadzeniu. Ściółkuje się cały obszar, który zajmują grupy krzewów lub powie- rzchnię wokół poszczególnych, sadzonych pojedynczo drzew i krzewów. Ściółkę należy rozkładać zaraz po sadzeniu roślin, a następnie pozostawić na kilka kolejnych lat, aż do czasu, gdy rośliny ustabi- lizują się na nowym miejscu lub osiągną większe rozmiary. W obrębie grup krzewów korzystniej jest po- zostawić ściółkę na stałe (systematycznie uzupełniając ubytki), co zapewni lepszy efekt wizualny i uła- twi pielęgnację.
Ściółkując teren wokół roślin należy:
• zapewnić odpowiednią grubość warstwy – średnio ok. 5 cm (max. do 10 cm);
• pozostawić niewielki odstęp ok. 5-10 cm od podstawy pnia drzewa lub miejsca wyrastania pędów krzewu, żeby nie dopuścić do ich ewentualnego gnicia wskutek kontaktu z mokrym materiałem ściół- kującym;
• rozłożyć ściółkę na powierzchni odpowiadającej wielkości systemu korzeniowego rośliny (dotyczy to głównie egzemplarzy młodych i nowo posadzonych); w przypadku roślin starszych – wystarczy pas uniemożliwiający uszkadzanie pni lub pędów podczas koszenia trawnika.
Nawożenie
Celem nawożenia jest uzupełnianie deficytu składników pokarmowych w glebie i stworzenie optymal- nych warunków do rozwoju roślin. Nawożenie nie jest konieczne:
• w warunkach naturalnych lub w zadrzewieniach krajobrazowych, gdzie przeważa roślinność dostoso- wana do lokalnych warunków siedliskowych;
• w odniesieniu do drzew starszych, gdy rosną na powierzchniach trawiastych regularnie nawożonych (składniki pokarmowe przeznaczone dla trawników są wykorzystywane również przez drzewa i krze- wy) lub rosną w skupinach, w których ogranicza się jesienne wygrabianie liści (liście ulegając rozkła- dowi stają się źródłem składników pokarmowych).
1 Standardy Kształtowania Zieleni dla Warszawy, Polskie Towarzystwo Dendrologiczne, Warszawa, kwiecień 2016
Rośliny, reagując na zakłócenia w gospodarce pokarmowej (niedobór lub nadmiar składników pokar- mowych) wykazują określone objawy. Są one różne w zależności od gatunku czyli określonej tolerancji na zmienność warunków środowiska.
Ogólne zakłócenia w gospodarce pokarmowej drzewa/krzewu stwierdza się już na podstawie obserwa- cji jego stanu. Niektóre objawy są charakterystyczne dla większości gatunków: zahamowanie wzrostu;
zasychanie wierzchołków pędów; zmiana zabarwienia liści; nekrozy; ograniczenie kwitnienia.
Objawy niedoboru składników pokarmowych mogą być mylone z objawami, które wywołują inne czynni- ki np. zanieczyszczenie gleby i powietrza, susza, pojaw patogenów. Zatem, przed przystąpieniem do nawożenia należy ustalić stopień zawartości składników mineralnych w roślinie oraz stan podłoża (za- wartość składników i ich wzajemne proporcje). W tym celu należy pobierać próbki do analiz szczegóło- wych – części roślin (liście, igły) oraz glebę z wybranych miejsc w obrębie systemu korzeniowego – z głębokości korzenienia się roślin - przeważnie do 30 cm (max. do 1,0 m).
Taki pomiar zawartości składników mineralnych zaleca się wykonać dopiero w drugim roku po wykona- niu nasadzeń i powtarzać co 2-3 lata.
Nawożenie można przeprowadzić dopiero po stwierdzeniu braku poszczególnych składników pokar- mowych.
Zasadniczo drzewa i krzewy wymagają zachowania określonych proporcji podstawowych makroele- mentów N:P:K – w przybliżeniu 1,0:0,8:0,6. Pożądana zawartość makroelementów kształtuje się w granicach:
• średnia zawartość azotu: 25-50 mg/100 g gleby;
• średnia zawartość fosforu (w mg/100 g gleby): dla młodych roślin – 7,0-10,0 dla warstwy głębokości 0-20 cm; 4,0-7,0 dla warstwy 20-40 cm; ogólnie – zawartość P2O5 15-20 mg/100 g gleby;
• średnia zawartość potasu (w mg/100 g gleby): dla młodych roślin – dla warstwy głębokości 0-20 cm:
od 8,3-13,0 na glebach lekkich, 12,5-20,8 na glebach średnich, 16,6-25,0 na glebach ciężkich; dla warstwy 20-40 cm: 4,0-7,0 na glebach lekkich, 6,6-10,0 na glebach średnich, 8,3-12,0 na glebach ciężkich; ogólnie – 20-35 mg/100 g gleby;
• średnia zawartość magnezu: 10-15 mg/100 g gleby.
Do nawożenia drzew i krzewów stosuje się różne rodzaje nawozów:
• dla wyrównania niedoboru poszczególnych składników zaleca się nawozy pojedyncze (np. saletra amonowa, saletrzak magnezowy, mocznik, superfosfat, siarczan amonowy, siarczan potasowy);
• w celu podniesienia ogólnej zasobności gleby stosuje się głównie nawozy wieloskładnikowe, granulo- wane, wolnodziałające.
Ustalenie szczegółowej wysokości dawki nawozów oraz ilości i wzajemnych proporcji poszczególnych składników zależy od: gatunku rośliny, jej wieku, stanu zdrowotnego a także od typu gleby, jej zasobno- ści i odczynu, stopnia zanieczyszczenia (np. zasolenia), rodzaju pokrycia terenu (nawierzchnia, roślin- ność zielna). Ogólnie można przyjąć:
• grupy drzew i krzewów – 4-8 dkg nawozu wieloskładnikowego na 1,0 m² powierzchni;
• drzewa pojedyncze – 40-60 dkg (w skrajnych przypadkach do 80 dkg) nawozu wieloskładnikowego na 1 cm średnicy pnia mierzonej na wysokości 1,3 m (dla roślin młodych stosuje się dawkę zmniej- szoną o połowę) lub 10-20 dkg na 1 m² powierzchni.1
Nawożenia nie należy wykonywać w otoczeniu stawu, by nie spowodować spływu nawozów.
Cięcie
Cięcie jest zabiegiem niezbędnym w uprawie wielu drzew i krzewów liściastych. Wyróżniamy następują- ce rodzaje cięcia:
• formujące – wykonywane zimą i wczesną wiosną, polega na nadaniu odpowiedniego kształtu koronie drzew.
• regulujące – przeprowadzane latem, polega na skorygowaniu cięcia wiosennego, i przystrzyżeniu no- wo wyrosłych pędów do wcześniej zaplanowanej formy. Formowane żywopłoty należy skracać nawet kilkukrotnie w ciągu sezonu wegetacyjnego.
• sanitarne – wykonywane w miarę zaistnienia potrzeby, polega na usuwaniu chorych i martwych pę- dów, suchych i połamanych gałęzi, pędów, dzikich pędów wyrastających z podkładki u form szcze- pionych,
• cięcie odmładzające – wykonywane wczesną wiosną polega na przycięciu krzewów nisko nad ziemią
lub usunięciu tylko pędów starych w celu odmłodzenia zbyt dużych egzemplarzy i przywróceniu im ła- dniejszej formy.
Cięcie krzewów jest niezbędne w celu utrzymania ładnego, zwartego pokroju. Pora cięcia zależy od ter- minu kwitnienia poszczególnych gatunków. Krzewy kwitnące wiosną, a więc zakładające pąki kwiatowe jeszcze przed zimą tniemy po kwitnieniu. Natomiast te, które kwitną latem i jesienią, a więc zakładające pąki kwiatowe na tegorocznych pędach tniemy wiosną.
Innym powodem cięcia są sytuacje, kiedy rośliny osiągają zbyt duże rozmiary. Tak jest często w przy- padku krzaczastych odmian jałowców. Jeżeli uznamy, że rośliny są zbyt szerokie to bez problemu mo- żemy skrócić im pędy.
L.p. Nazwa łacińska Rodzaj cięcia Termin cięcia Uwagi
Drzewa liściaste 1 Acer pseudoplatanus
sanitarne i odmładzające, Skracamy wszystkie nadmiernie wybujałe pędy oraz te wyrastające poza pożądany przez nas kontur
rośliny. Wszystkie pędy ścinamy tuż nad rozgałęzieniem albo tuż nad pąkiem
skierowanym na zewnątrz korony.
Cięciu sanitarnemu podlegają:
gałęzie rosnące zbyt nisko, gałęzie krzyżujące się,
wilki, odrosty korzeniowe.
zimą, nie później niż do II lub VI-VIII
Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy, plamistość liści
2 Acer platanoides zimą, nie później niż do II
lub VI-VIII
3 Aesculus carnea zimą, nie później niż do II
lub VI-VIII
4 Crataegus monogyna II-III
5 Fagus silvatica zimą, nie później niż do II
lub VI-VIII
6 Fraxinus excelsior II-III
7 Malus floribunda II-III
8 Tilia cordata II-III
Drzewa iglaste
9 Larix decidua sanitarne i odmładzające II-III
10 Picea pungens sanitarne i odmładzające II-III
Krzewy igalste
11 Microbiota decussata sanitarne i odmładzające II-III
12 Taxus baccata 'Repandens'' formujące, sanitarne i odmładzające II-III Krzewy liściaste
krzewy <1m wys.
13 Deutzia gracilis sanitarne i odmładzające VII, po kwitnieniu
Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy 14 Forsythia xintermedia'Maluch' formujące (nieobowiązkowe), sanitarne
i odmładzające V, po kwitnieniu
15 Hydrangea arborescens 'Anabelle'
formujące, sanitarne i odmładzające.
Usuwamy słabe i martwe pędy, a pozostałe skracamy o 1/3, celem otrzymania zwartego
krzewu.
II-III
16 Hydrangea serrata 'Kurenai'
sanitarne i odmładzające , cięcie przekwitłych kwiatostanów poprzez lekkie skrócenie
gałązek od 5 do 10cm.
Gdy pędy na których pozostały kwiatostany się rozgałęziają, odcinamy je nad
rozgałęzieniem.
III-IV Choroby:
Antraknoza
17 Mahonia aquifolium sanitarne i odmładzające, formujące II-II; formujące VI, po kwitnieniu
18 Philadelphus 'Monteau d'Hermine'
sanitarne i odmładzające (co kilka lat cięcie radykalne). Po kwitnieniu skracamy przekwitłe
pędy o 1/3: tuż nad rozgałęzieniem lub tuż nad silnym pędem lub pąkiem bocznym -
skierowanym na zewnątrz krzewu.
VIII, po kwitnieniu
Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy
L.p. Nazwa łacińska Rodzaj cięcia Termin cięcia Uwagi
19 Symphoricarpos ‚Pink Blizzard’
formujące (nieobowiązkowe), sanitarne i odmładzające. Skracamy wszystkie nadmiernie wybujałe pędy oraz te wyrastające
poza pożądany przez nas kontur rośliny.
Wszystkie pędy ścinamy tuż nad rozgałęzieniem albo tuż nad pąkiem
skierowanym na zewnątrz korony.
Cięciu sanitarnemu podlegają:
gałęzie rosnące zbyt nisko, gałęzie krzyżujące się,
wilki, odrosty korzeniowe.
II-III
20 Symphoricarpos ×chenaultii 'Hancock'
krzewy 1-2m
21 Hydrangea arborescens 'Grandiflora'
formujące, sanitarne i odmładzające.
Usuwamy słabe i martwe pędy, a pozostałe skracamy o 1/3, celem otrzymania zwartego
krzewu.
II-III Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy 22 Hydrangea paniculata
'Grandiflora'
formujące, sanitarne i odmładzające.
Wszystkie pędy zeszłoroczne tniemy silnie na jednej wysokości: 1-2 pary dobrze wykształconych i zdrowych oczek.
II-III
23 Rosa 'Blanc de Vibert'
Przycinamy nisko (10-20 cm nad ziemi) tylko pierwszej wiosny po posadzeniu.
W następnych latach tniemy bardzo oszczędnie: cięcia sanitarne i odmładzające.
Należy wycinać przekwitłe kwiatostany.
IV, VI-VII
podlewamy krzewy od dołu, nie mocząc liści
i kwiatów, najlepiej co 3-4 dni dużą ilością wody (20l/m2)) 24 Rosa 'Comte de Chambord'
25 Rosa 'Jacques Cartier' 26 Rosa gallica ' Charles de Mills' 27 Rosa gallica 'Camaïeux' 28 Rosa gallica 'Persian Yellow'
29 Salix purpurea 'Nana'
Cięcie formujące, sanitarne, odmładzające;
Wszystkie pędy tniemy nad 2-3 zdrowym i dobrze wykształconym pąkiem skierowanym
na zewnątrz krzewu. Usuwamy wszystkie martwe, uszkodzone, słabe i krzyżujące się
gałązki, które niepotrzebnie zagęszczają krzew. Całkowicie wyciąć możemy też bardzo
stare.
II-III
30 Weigela 'Red Prince' Cięcie regulujące: po kwitnieniu skracamy przekwitłe pędy o ok. 1/3 długości, do silnego
pędu bocznego - skierowanego na zewnątrz krzewu. Cięcie sanitarne i odmładzające.
VII-VII, po kwitnieniu
Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy 31 Wejgela 'Eva Rathke'
32 Weigela 'Nana Variegata' 33 Weigela 'Boskoop Glory'
34 Spiraea ×cinerea 'Grefsheim'
Po kwitnieniu skracamy przekwitłe pędy o ok.
1/3 długości, do silnego pędu bocznego - skierowanego na zewnątrz krzewu.
Pędy ścinamy tuż powyżej miejsca ich rozgałęzienia.
V-VI, po kwitnieniu
krzewy > 2m wys.
35 Hydrangea paniculata
'Floribunda' formujące, sanitarne i odmładzające. II-III Szkodniki:
mszyce.
Choroby:
mączniak prawdziwy 36 Philadelphus coronarius
'Variegatus'
Cięcie regulujące: po kwitnieniu skracamy przekwitłe pędy o ok. 1/3 długości, do silnego
pędu bocznego - skierowanego na zewnątrz krzewu. Cięcie sanitarne i odmładzające.
VII-VIII 37 Philadelphus coronarius
'Virginal'
38 Physocarpus opulifolius
Po kwitnieniu skracamy przekwitłe pędy o 1/3:
tuż nad rozgałęzieniem lub tuż nad silnym pędem lub pąkiem bocznym - skierowanym
na zewnątrz krzewu.
VII-VIII
39 Rhododendron 'Catawbiense Borsault'
formujące, sanitarne i odmładzające
usnięcie przekwitłych kwiatostanów VI-VII, po kwitnieniu 40 Syringa vulgaris 'Edith Cavell' Cięcia sanitarne martwych i chorych pędów
do najbliższego żywego pąka liściowego lub całkiem do pnia, jeśli pęd jest obumarły.
Nisko nad ziemią całkowicie wycinamy najstarsze, słabo kwitnące pędy.
II-III
Szkodniki:
mszyce, opuchlak.
Choroby:
mączniak prawdziwy 41 Syringa vulgaris 'General
Pershing'
42 Syringa vulgaris 'Jules Simon' 43 Viburnum opulus 'Roseum'
Ochrona przed szkodnikami i chorobami
Choroby i szkodniki pojawiają się dosyć często na drzewach i krzewach liściastych. Rozpoznanie i wczesne zwalczenie patogenów oraz szkodników pojawiających się masowo zapobiega utracie wa- lorów dekoracyjnych roślin.
Najczęściej pojawiające się choroby i szkodniki oraz sposób ich zwalczania:
Mszyce: Opryski najlepiej wykonywać po wieczornym oblocie pszczół. Preparaty: Teppeki 50 WG, Arox na mszyce, Mosplian 20 SP
Mączniak prawdziwy:
Wraz z pojawieniem się pierwszych objawów wykonujemy oprysk. Przed opryskiem usuwamy wszystkie porażone części i palimy.
Preparaty Signum 33 WG, Topsin M 500 SC, Amistar 250 EC, Discus 500 WG, Score 250 EC, Baymat Ultra
Antraknoza
Po zaobserwowaniu pierwszych objawów - plam - sięgamy po środki grzybobójcze
i stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta. Najpierw wszystkie porażone części rośliny usuwamy i palimy. Opryski trzeba będzie powtarzać: 2 lub 3 razy co 7-10 dni, najlepiej stosując różne preparaty naprzemiennie.
Preparaty Bravo 500 SC, Rovral Aquaflo 500 SC, Topsin M 500 SC, Discus 500 WG, Score 250 EC, Baymat Ultra
Plamistość liści
Po zaobserwowaniu pierwszych objawów - plam - sięgamy po środki grzybobójcze
i stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta. Najpierw wszystkie porażone części rośliny usuwamy i palimy.
Preparaty Bravo 500 SC, Signum 33 WG, Topsin M 500 SC, Discus 500 WG, Score 250 EC, Baymat Ultra
Opuchlak
Po zauważeniu pierwszych śladów pogryzień, sięgamy po jeden z poniższych preparatów i opryskujemy rośliny wieczorem.
Preparaty Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi - Alpha 050 EC, Provado Plus AE Zabezpieczenie roślin przed zimą
Zaprojektowane drzewa i krzewy są odporne na mrozy, dlatego nie wymagają zabezpieczenia.
4.9.2. Pielęgnacja roślin okrywowych, bylin i kwietników Pielęgnacja rabat i kwietników polega na:
• podlewaniu po posadzeniu – w okresie przyjmowania się roślin i w miarę potrzeb w czasie suszy w ilości 30 litrów wody/m2 powierzchni terenu, przy założeniu, że podłoże powinno zostać nawilżone na głębokość 20 cm; częstotliwość podlewania: co 10-20 dni, w okresie upałów – codzienne;
• ściółkowaniu terenu 5 cm warstwą przekompostowanej drobno mielonej kory (rośliny okrywowe i paprocie) lub torfu odkwaszonego (byliny, runo mieszane, kwietnik).
• ręcznym odchwaszczaniu terenu wokół roślin (minimum 2 razy w sezonie od V do X), spulchnianiu podłoża lub uzupełnianiu ściółki do grubości warstwy 5 cm;
• stałym monitorowaniu roślin, kontroli uszkodzeń, obecności szkodników i chorób; w miarę potrzeby - usuwanie roślin chorych, obumarłych czy uszkodzonych oraz ich wymiana;
• usunięciu przekwitłych kwiatostanów – według potrzeb, w zależności od odmiany/gatunku i pory przekwitania;
• przycinaniu pędów – w zależności od potrzeby i specyfiki/pory kwitnienia rośliny;
• nawożeniu roślin w uzasadnionych przypadkach w latach następnych po posadzeniu – 2 razy w sezonie;
• zabezpieczaniu roślin na zimę – w miarę potrzeby. Zaprojektowane byliny są odporne na mróz w naszej strefie klimatycznej.
4.9.3. Pielęgnacja trawników
Zabiegi, które należy wykonywać w czasie wegetacji to:
• koszenie - średnio co 5-10 dni w zależności od potrzeb,
• systematyczne nawożenie - częstość zależy od rodzaju nawozów – pojedyncze, mieszanki, nawozy o spowolnionym działaniu (nie należy przeprowadzać w otoczeniu stawu),
• podlewanie - w przypadku braku opadów w upalne lata,
• wałowanie - zawsze po zimie,
• grabienie i napowietrzanie darni - kilkakrotnie w sezonie wegetacji,
• wapnowanie trawnika co 2-3 lata.
5. RYSUNKI
Z-02. Projekt nasadzeń zieleni. Plan sytuacyjny (1:500)
6. ZAŁĄCZNIKI
1) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy drzew, krzewów i runa;
2) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy bylin;
3) Projektowany dobór gatunkowy i ilościowy roślin kwietnikowych.
PROJEKTOWANY DOBÓR GATUNKOWY I ILOŚCIOWY DRZEW, KRZEWÓW I RUNA Drzewa liściaste
L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba szt.
Liczba
szkółkowań Obwód pnia Pojemnik
1 Acer pseudoplatanus klon jawor 8 3x Pa 180, 16-18 C69
2 Acer platanoides klon pospolity 6 3x Pa 180, 16-18 C69
3 Aesculus carnea kasztanowiec
czerwony 34 3x Pa 180, 20-25 C69
4 Crataegus monogyna głóg jednoszyjkowy 3 2x Pa 150, 14-16 C50
5 Fagus silvatica buk pospolity 1 3x N 16-18/250-
300 C69
6 Fraxinus excelsior jesion wyniosły 1 3x N 16-18/250-
300 C69
7 Malus floribunda jabłoń kwiecista 4 2x N 150-200 C50
8 Tilia cordata lipa drobnolistna 1 3x Pa 180 16-18 C69
Drzewa iglaste
9 Larix decidua modrzew europejski 2 3x 18-20/300-350 C69
10 Picea pungens świerk kłujący 2 3x 18-20/300-350 C69 Krzewy igalste
L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba szt.
Wysokość
(cm) Pojemnik
11 Microbiota decussata mikrobiota syberyjska 1112 30-40 C3 12 Taxus baccata
'Repandens''
cis pospolity odm.
płożąca 1885 30-40 C3
Krzewy liściaste L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba
sztuk
Wysokość
(cm) Pojemnik
krzewy <1m (doły 0,3 m)
13 Deutzia gracilis żylistek wysmukły 434 30-40 C3 14 Forsythia
xintermedia'Maluch'
forsycja pośrednia
'Maluch' 350 80-100 C5
15 Hydrangea arborescens 'Anabelle'
hortensja krzewiasta
'Anabelle' 159 60-80 C5
16 Hydrangea serrata 'Kurenai'
hortensja piłkowana
'Kurenai' 74 30-40 C2
17 Mahonia aquifolium mahonia pospolita 202 60-80 C5 18 Philadelphus 'Monteau
d'Hermine'
jaśminowiec
'Monteau d'Hermine' 302 30-40 C3
19 Symphoricarpos ‚Pink Blizzard’
śnieguliczka ‚Pink
Blizzard’ 600 30-40 C3
20 Symphoricarpos
×chenaultii 'Hancock'
śnieguliczka
Chenaulta 'Hancock' 480 30-40 C3
krzewy 1-2m (doły 0,5 m) 21 Hydrangea arborescens
'Grandiflora'
hortensja krzewiasta
'Grandiflora' 102 60-80 C5
22 Hydrangea paniculata 'Grandiflora'
hortensja bukietowa
'Grandiflora' 183 60-80 C5
23 Rosa 'Blanc de Vibert' róża 'Blanc de Vibert' 96 60-80 C5 Rosa 'Comte de róża 'Comte de
24 Chambord' Chambord' 80 60-80 C5 25 Rosa 'Jacques Cartier' róża 'Jacques Cartier' 249 60-80 C5 26 Rosa gallica ' Charles de
Mills'
róża francuska '
Charles de Mill' 76 60-80 C5
27 Rosa gallica 'Camaïeux' róża francuska
'Camaïeux 192 60-80 C5
28 Rosa gallica 'Persian Yellow'
róża francuska
'Persian Yellow' 18 60-80 C5
29 Salix purpurea 'Nana' wierzba purpurowa
'Nana' 57 60-80 C5
30 Weigela 'Red Prince' krzewuszka 'Red
Prince' 103 60-80 C5
31 Wejgela 'Eva Rathke' krzewuszka 'Eva
Rathke' 25 60-80 C5
32 Weigela 'Nana Variegata'
krzewuszka 'Nana
Variegata' 52 60-80 C5
33 Weigela 'Boskoop Glory' krzewuszka 'Boskoop
Glory' 34 60-80 C5
34 Spiraea ×cinerea 'Grefsheim'
tawuła szara
'Grefsheim' 124 60-80 C5
krzewy > 2m (doły 0,5) 35 Hydrangea paniculata
'Floribunda'
hortensja bukietowa
'Floribunda' 36
80-100 C7.5
36 Philadelphus coronarius 'Variegatus'
jaśminowiec wonny
'Variegatus' 264
37 Philadelphus coronarius 'Virginal'
jaśminowiec wonny
'Virginal' 191
80-100 C7.5
38 Physocarpus opulifolius pęcherznica
kalinolistna 193
80-100 C7.5
39 Rhododendron
'Catawbiense Borsault'
różanecznik 'Catawbiense Borsault'
25 80-100 C7
40 Syringa vulgaris 'Edith Cavell'
lilak pospolity 'Edith
Cavell' 10
125-150 C110
41 Syringa vulgaris 'General Pershing'
lilak pospolity
'General Pershing' 36
125-150 C110
42 Syringa vulgaris 'Jules Simon'
lilak pospolity 'Jules
Simon' 4
125-150 C110
43 Viburnum opulus 'Roseum'
kalina koralowa
'Roseum' 27
80-100 C7.5
Rośliny okrywowe L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba
sztuk Szt./m2 Pojemnik 44 Asarum europaeum kopytnik pospolity 8210 10 P9
45 Hedera helix bluszcz pospolity 24368 4 C2
46 Vinca minor barwinek pospolity 6330 10 C2
Paprocie
47 Athyrium filix-femina wietlica samicza 621 3 C3 48 Dryopteris filix-mas narecznica samcza 309 3 C3 49 Pteridium aquilinum orlica pospolita 321 3 C3
50 Osmunda regalis długosz królewski 474 3 C3
51 Polypodium vulgare paprotka zwyczajna 490 4 C3 Runo parkowe
L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba
sztuk Szt./m2 Pojemnik
52
Anemone nemorosa
(5%) zawilec gajowy 3694 6 C-1,5
Anemone ranunculoides
(5%) zawilec żółty 3694 6 C-1,5
Asarum europeanum
(10%) kopytnik pospolity 7389 6 C1,5
Convalaria majalis
(10%) konwalia majowa 7389 6 C-1,5
Epimedium sp. (3%) epimedium 2217 6 P9
Galeobdolon luteum
(10%) gajowiec zółty 7389 6 P-9
Hepatica nobilis (6%) przylaszczka
pospolita 4433 6 P-9
Lamium maculatum
(10%) jasnota plamista 7389 6 P-9
Oxalis acetosella (5%) szczawik zajęczy 3694 6 P9
Primula vulgaris (3%) pierwiosnek
bezłodygowy 2217 6 P9
Polypodium vulgare
(5%) paprotka zwyczajna 3694 6 C1,5
Pulmonaria angustifolia (3%)
miodunka
waskolistna 2217 6 C1,5
Pulmonaria saccharina
(5%) miodunka pstra 3694 6 C1,5
Viola odorata (5%) fiołek wonny 3694 6 P9
Vinca minor (15%) barwinek pospolity 11083 6 C2
PROJEKTOWANY DOBÓR GATUNKOWY I ILOŚCIOWY BYLIN
L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska Liczba
szt.
Liczba
szt./m2 Pojemnik Byliny
53 Aruncus dioicus parzydło leśne 118 3 C2
54 Aster dumosus "Blaue Lagune" aster krzaczasty 360 9 P12 55 Astilbe chinensis 'Heart and
Soul' tawułka chińska 'Heart and Soul' 258 9 P14
56 Bergenia cordifolia 'Robusta' bergenia secolistna 'Robusta' 609 6 P14 57 Deschampsia cespitosa
"Goldschleier" śmiałek darniowy
117 7 P14
58 Dicentra eximia serduszka wspaniała 544 10 P12
59 Echinacea purpurea jeżówka purpurowa 222 9 P14
60 Geranium sangiuneum "Vision" bodziszek czerwony "Vision" 359 10 P12 61 Hemerocallis "Mary Todd" liliowiec "Mary Todd" 244 5 C2 62 Hemerocallis 'Stella de Oro' liliowiec 'Stella de Oro' 312 5 C2 63 Hemerocallis 'Strawberry Candy' liliowiec 'Strawberry Candy' 410 5 C2 64 Heuchera "Fire Chief" żurawka "Fire Chief" 84 5 C2 65 Hosta 'August Moon' funkia ogrodowa 'August Moon' 365 3 C2 66 Hosta 'Great Expectations' funkia ogrodowa 'Great
Expectations' 254 3 C2
67 Hosta sieboldiana funkia sina 95 3 C2
68 Liatris spicata "Kobold" liatra kłosowa 210 7 P14
69 Ligularia dentata języczka pomarańczowa 128 4 C2
70 Molinia caerulea 'Variegata' trzęślica modra 'Variegata' 220 9 P14 71 Phalaris arundinacea "Feesey" mozga trzcinowata "Feesey" 80 6 P14 72 Polemonium caeruleum f. album wielosił błękitny 100 7 P14
73 Rudbeckia fulgida rudbekia błyskotliwa 100 9 C2
74 Salvia nemorosa 'Mainacht' szałwia omszona 'Mainacht' 393 9 P12 75 Veronica longifolia przetacznik długolistny 117 9 P12
Rosliny cebulowe i bulwiaste - mieszanka
76
Colchicum autumnale zimowit jesienny 4564 30
Corcus vernus szafran wiosenny 4564 30
Crocus angustifolius krokus wąskolistny 4564 30
Crocus imperati szafran cesarski 4564 30
Galanthus nivalis śnieżyczka przebiśnieg 4564 30
Muscari sp. szafirek 4564 30
Scilla siberica cebulica syberyjska 4564 30
PROJEKTOWANY DOBÓR GATUNKOWY I ILOŚCIOWY ROŚLIN KWIETNIKOWYCH
Gatunek Szt./m
2
Pow.
[m2] Liczba sztuk I ZMIANA
A. Myosotis sylvatica 'Blaue Kugel’ 36 17,4 626
B. Myosotis sylvatica ‘Snowsylva’ 36 2 72
C. Tulipa sp., grupa Pojedyncze Wczesne, kwiaty różowe, np. ' Aafke' 36 14,2 511
D. Tulipa sp. - kwiaty białe, np. 'Inzel' 36 14,2 511
II ZMIANA
A. Verbena xhybrida - kwiaty białe, np. „Amulet” 16 17,4 278
A. Verbena xhybrida - kwiaty niebieskie, np. 'Quartz Blue' 16 2 32 B. Impatiens valeriana - kwiaty jasnoróżowe, np. 'Musica Light Pink' 16 14,2 227 E. Ageratum houstonianum - odmiana niska, kwiaty niebieskie, np.
'Tycoon Blue' 16 14,2 227
III ZMIANA
B. Chrysanthemum sp. - odmiana niska, kolor żółty, np. ‘Cortona’ 16 17,4 278 C. Chrysanthemum sp. - odmiana niska, kolor bordowy, np. ‘Beatrice’ 16 16,2 260 D. Chrysanthemum sp. - odmiana niska, kolor biały, np. 'Mount Gerlach' 16 14,2 227
!["Idiologue et archiereus", J. Scherer, "BIFAO", 41, 1942 : [recenzja]]()