• Nie Znaleziono Wyników

Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice"

Copied!
17
0
0

Pełen tekst

(1)

UKD Sll.łU.h[MI.łIl.l+I4I.'1I1Ull:m.288:i6a.71 <_,282 Polkowice - kopalnia)

'l'atiaD6 BOCHENsKA, Lucjan UilśN.i:A.K

Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice

wStĘP

Podczas prowadzenia badań i obserwacji geologicznych w kopalni Pol- kowice zwrócono uwagę na' występujące tam solne utwory naciekowe.

Na pewnych odcinkach pokrywają one strop i ociosy poziomych wyrobisk górniczych tworząc rozmaite formy morfologiczne.

Opisy solnychutwor6w naciekowych w. kopalniach ograniczają się

do skąpych wzmianek w literaturze zar6wno polskiej, jak i zagranicznej.

J. Kunsky (1956) omawiając zjawiska krasowe wspomina o występowaniu

w jaskiniach naciek6w halitowych i siarczanowych. W pracy K. Maś1an­

kiewicza (1965) spotykamy wzmiankę O' naciekach i wykwitach solnych w kopalniach soli. Zjawisko tworzenia się stalaktyt6w i stalagmit6w ha- litowych oraz puszystych wykwit6w tenardytowych opisuje og6lnie A. J.

Dzens-Lltowski (1966) przy okazji omawiania podziemnych form krasu solnego.

Szersze .odbicie w literaturze znajdują natomiast wapienne utwory naciekowe (J. Kunsky, 1956; R. Gradzińslti, A. Radomski, 1957; R. Gra-

dzińsld, R. Unrug, .1960), kt6rych geneza podobna jest do genezy nacie- kowych utwor6w solnych.

Na podstawie własnych obserwacji w wyrobiskach górniczych i ba-

dań .h\boratoryjnych w artykule wstępnie scharakteryzowano zjawisko

powstawania solnych utwor6w naciekowych oraz opisano ich r6żne for- my morfologiczne.

mvażamy za sw6j miły obowiązek podziękować drowi Janowi. Toma- szewskiemu za zachęcenie do podjęcia tych. obserwacji, a drowi Bogusła­

wowi Beresiowi za wykonanie' oznaczeń mikroskopowych nacieków gip- sowych oraz za uwagi i dyskusje.

SRODOWISKO WYSTĘPOWANIA SOLNYCH UTWORÓW NACIEKOWYCH

Kopalnia Polkowice eksploatUje cechsztyńskie złoże rud miedzi wy-

stępujące w obrębie monokliny przedsudeckiej.Budowa geologiczna re- jonu występowania złoża została szczegółowo. opracowana przez E. Kon-

KwartalD1k GeoIo&.lczJlY, t. Ul, Dl' a. 1871 r.

(2)

326 Tatiana Bochemka, Lucjan Leśniak

stantynowicza, J. Tomaszewskiego i W. Zimnego. Na staropaleozoicznym fundamencie występują osady permo-triasu: piaskowce czerwonego spą­

gowca, morskie osady cechsztynu wykształcone w postaci łupków mie-

dzionośnych, wapieni i dolomitów, anhydrytów i iłołupków oraz piaskow- ce triasowe. Na utworach permo-triasowych leżą niezgodnie utwory trze-

ciorzędu i' czwartorzędu. Rozciągłość warstw permo-triasowych przebiega z północnego zachodu na południowy wschód. Upad warstw waha się od 2 do 6° ku północnemu wschodowi.

Poziome wyrobiska kopalni o przekroju prostokątnym prowadzone

w skałach wapienno-dolomitowych dolnego cechsztynu oraz w piaskow- cach czerwonego spągowca. Tworzą one kilka poziomów eksploatacyjnych.

Występowanie nacieków solnych w wyrobiskach górniczych związa­

ne jest· zawsze ze strefami zawodnionymi: Towarzyszą ·one wszystkim ogniwom litologicznym. Najintensywniej rozwijają sIę jednak w wyrobis- kach prowadzonych w wapieniach i dolomitach dolnego cechsztynu. Stre- fy zawodnione w kopalni Polkowice najczęściej zaznaczają się zawilgoce- niem stropu i ociosów wyrobiska, mniej lub bardziej Intensywnymi wy- kropIeniami, a rzadziej niewielkimi wypływami ze szczelin i por skał prze-

ciętych wyrobiskami. .

CHEMIZM WOD PODZIEMNYCH I NACIEKOWYCH UTWOROW SOLNYCH

Wody podziemne wypływające z górotworu do wyrobisk kopalni Pol- koWice należą do chlorkowO-Bodowych z dodatkiem jonów Ca2+ I SOl-·

Mineralizacja tych wód jest wysoka, waha się w granicach 20000+100000 mg!l, przy czym rośnie wraz z głębokością. Należy zaznaczyć, że ten typ wód występuje zarówno w wapieniach i dolomitach dolnocechsztyńskich,

jak i w piaskowcach czerwonego spągowca (J. Jureczko i inni, 1968).

Zmineralizowana woda wysączająca się z por i szczelinek· na ociosach wyrobisk wskutek zmiany temperatury i ciśnienia oraz ruchu powietrza w wyrobiskach paruje i przechodzi w roztwór nasycony. Solne utwory naciekowe powstają w wyniku wytrącania się soli z tego roztworu.

W zależności od intensywności zawodnienia tworzą się nacieki dwoja- kiego rodzaju: halitowe (miękkie) i siarczanowe (twarde). Nacieki halit o- we towarzyszą zwykle zawilgoceniom lub słabym wykropIenlor: .. W przy- padku wypływu większej ilości wody wytrącają się siarczany.

Analiza chemiczna nacieków halitowych (wykonana w Inst. Chemii Unlwers. Wrocław.) wykazała· zawartości następujących składników:

8kla..,Ud Nacl

eaoo.

C8(HOOols

Nie<r<>zpuszczalne (gł6wnie

sUb.tancja nuta) Woda

Dwarł066 w '/, 94,0+96,0 0,54+ 4,0 0,00+ 1,6

0,3+ 7,5 1,0+ 9,5

W naciekach siarczanowych stwierdzono około 5f101. składników nieroz- puszcza1nych orsz 5f101. lotnych i rozpuszczalnych:

(3)

Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice

Składniki

N l er o zp Ul zcza In e

SO!- ea'+

, 00:-

Mg"+

Fe (jako iFef>U SIO.

Lot.De 1 !:rozpuS1zczaln' Latzle

cal+.

liCO, Ma"+'

!Na+

00:-

Cl-

so!-

z.warło~

w".

Z3,I>-H2I5,O 10,0+12,0 Z,o-;.. 5,0 0,4+ 1,0

4,0 1,5+ !Z,O

10,0+18,0 2,0+- -G,O LO,O+14,O 2,0+ 4,0 1,5+ 4,3 0,1+ 0,3 0,1+ 0,3 12,0+14,0

327

Dla określenia charakteru mineralogicznego nacieków siarczanowych wykonano płytki cienkie i przeprowadzono analizę mikroskopową. Stwier- dzono, że nacieki te zbudowane z drobno- lub gruboblaszkowego gipsu

najczęściej o ułożeniu bezładnym (tabl. V, fig. 11). W formach stalaktyto- wych blaszki gipsu wykazują tendencję do tworzenia struktur koncen- tryczno-promienistych. Blaszkowym skupieniom gipsu towarzyszą także

mikrokrystaliczne, drobne agregaty kalcytowe.

CHARAKTERYSTYKA SOLNYCH UTWORÓW NACIEKOWYCH

Solne utwory naciekowe w. zależności od cech strukturalno-litologicz- nych górotworu, intensywności jego zawodnienia oraz skladu chemicznego

tworzą r6żne formy morfologiczne: szron solny, nacieki pęcherzykowe,

nacieki strużkowe, naskorupienia i stalaktyty.

ISZRICI.N. SOLNY

Najczęściej spotykaną formą solnych utworów naciekowych wykwi- ty halitowe w obrębie stref słabego zawilgocenia ociosów i stropu wyro- bisk. Struktura wykwitów jest ziarnista. Halit tworzy tu agregaty ziar- niste o średnicy 1+2 mm. Tę formę nazwaliśmy' szronem solnym (tabl.

l, fig. 1). Występuje -on strefowo w niektórych odcinkach wyrobisk na przestrzeni od kilkunastu do kilkudziealęciu metrów i zajmuje około 40+

60% powierzchni stropu i ociosów. Grubość warstewki szronu solnego waha się w granicach 0,2+3,0 cm, najczęściej wynoai 0,5+1,0 cm. Barwa szronu jest śnieżnobiała, miejscsmi szara od zanieczyszczeń pyłem-skal- nym.

Szron solny powstaje w strefach skał silnie porowatych i spękanych.

W skałach węglanowych, gdzie jest najbardziej typowo rozwinięty, po- krywa on powierzchnie o konturach nieregu1arnych, łączące alę ze sobą

-lub występujące w postaci odizolowanych płatów (tabl. I, fig. 1).

K'Wartalnl.k: Geologiczny - II

(4)

328 Tatiana Bach.tlaka, Lucjan Leśnlak

W skałach wykazujących większą porowatość (tab!. I, fig. 2) szron sol- ny występuje na ścianach wyrobisk w postaci pasów o szerokości 0,5+

2,0 m ciągnących się na przestrzeni kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu

metrów długości wyrobiska.

Szron solny jest miejscami bardzo drobnoziarnisty o średnicy ziaren

rzędu dziesiątych części milimetra i wyglądem swym przypomina "mącz­

ny" nalot. Taka odmiana szronu tworzy się w skałach węglanowych prze~

ważnie na liniach drobnych spękań (tab!. II, fig. 3), które na pewnych od- cinkach swej długości są zawilgocone. Grubość warstewki takiego nalotu wynosi najczęściej 1+3 mm. Drobnoziarnisty szron szczególnie wyraźnie występuje na niektórych odclnkach łupków miedzionośnych, gdzie zwią­

zany jest on z różnokierunkowymi, drobnymi spękaniami i warstwowa- niem.

Znacznie mniej lntensywny, lecz powszechnie spotykany jest szron solny w piaskowcach czerwonego spągowca. Pokrywa on równomiernie partie odsłoniętych piaskowców, co wiąże się z jednorodnym charakterem

porowatości tych skał. Warstewka szronu na powierzchni piaskowców jest zwykle cienka, nie przekraczająca kilku milimetrów, często w znacznym stopniu zanieczyszczona pyłem skalnym.

Na powierzchni skał intensywnie zawilgoconych, gdzie woda gromadzi

się miejscami iN postaci pojedynczych kropli, powstają formy przypomi-

nające swoim wyglądem pęcherzyki (tab!. II, fig. 4). Zbudowane one, podobnie jak szron solny, z halitu. Srednica pojedynczych pęcherzyków

waha się w granicach od kilku do kilkunastu milimetrów; Nacieki pęche­

rzykowe często występują razem ze szronem solnym. Zwykle obserwuje

się przechodzenie jednej formy w drugą.

W miejscach, gdzie wody podziemne wysączają się ze szczelin ocios6w w postaci cienkich pojedynczych strużek, wytrącane z nich solne utwory naciekowe tworzą formy podobne do strużek .(tab!. III, fig. 5).

Występują one przeważnie grupowo obejmując powierzchnię ocios6w wyrobisk na przestrzeni od kilku. do kilkunastu m2• Długość pojedynczych

strużek wynosi najczęściej 0,5+1,0 m, szerokość waha się w granicach 5+20 mm.

Nacieki strużkowe zbudowane z halitu i z gipsu. Często w obrębie

tej samej strefy zawodnionej Występują oba rodzaje nacieków str1l.żko­

wych. W pierwszej fazie wypływu wody, kiedy jest on bardziej intensyw- ny, tworzą się nacleki strużkowe gipsowe (tab!. III, fig. 5), gdy ilość wy-

pływającej wody maleje, powstają nacieki strużkowe halitowe (tab!. III, fig. 6). Lokalnie spotyka się nacieki strużkowe zbudowane równocześnie

z gipsu i halitu. Część bliższa podłoża jest gipsowa, pozostała natomiast zbudowana jest z halitu. Zróżnicowanie składu mineralogicznego pojedyn- czego nacieku strużkowego powstaje prawdopodobnie wskutek zmian in-

tensywności wypływu wody. .

(5)

Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice 32'"

---~---~~---~ ~ Struktura strużkowych nacieków halitowych jest ziarnista, niekiedy

pęcherzykowa. Strużki posiadają wtedy formę nieregularnych, cienko-

ściennych rurek, przyrośniętych ściankami do podłoża.

Barwa strużek halitowych, podobnie jak szrOnu solnego i nacieków

pęcherzykowych, jest przeważnie śnieżnobiała, miejscami o odcieniu rdza- wym, powstałym z domieszek związków żelaza.

Nacieki strużkowe halitowe często występują w towarzystwie szronu solnego i nacieków pęcherzykowych. Niekiedy obserwuje się stopniowe

przejścia form nacieków strużkowych w formy szronu solnego lub nacie- ków pęcherzykowych. .

Strużkowe nacieki gipsowe (tabl. IV, fig. 7) w przeciwieństwie do hali- towych posiadają strukturę bardziej jednorodną, zlewną. Poszczególne

strużki aą zawsze pełne, co oznacza, że woda spływa po ich powierzchni, a nie jest doprowadzana wewnętrznymi kanalikami. Barwa strużek gip- sowych w odróżnieniu od halitowych jest ciemniejsza, niekiedy z odcie- niem rdzawym od domieszek związków żelaza.

iNASKORUPIl!lNILA

Naskorupienia to forma charakterystyczna wyłącznie dla nacieków gip- sowych. Występuje ona w miejscach, w których woda wypływając ze szczelin rozlewa się mniej więcej równomiernie po ociosie wyrobiska, po-

krywając większe jego powierzchnie cienką warstewką.

Skorupka gipsowa zwykle jest szara, zanieczyszczona pyłem skal- nym, osadzającym się w trakcie jej wytrącania. Grubość naskorupień wy- nosi przeważnie kilka milimetrów. Naskorupienia towarzYszą często na- ciekom strużkowym, kiedy to· poszczególne strużki lokalnie łączą się ze

sobą i rozlewają na powierzchni ociosu wyrobiska.

STALA!KTYTY

Stalaktyty towarzyszą najczęściej innym formom solnych utworów na- ciekowych. Tworzą się one na stropie wyrobisk w miejscach wysączania się wody ze szczelin i zbudowane podobnie jak nacieki strużkowe z ha- litu i gipsu .

. Stalaktyty halitowe zwykle białe, zabarwione rdzawo związkami żelaza, niekiedy zanieczyszczone pyłem skalnym. Długość ich dochodzi do 50 cm, najczęściej wynosi 10+30 cm przy średnicy 1+2 cm. W przystro- powych partiach ociosów, gdzie wyaączająca się woda zaczyna rozdzielać się na oddzielne strużki, tworzą się krótkie, gromadnie występujące sta- laktyty o długości 2+10 cm (tabl. IV, fig. 8).

Stalaktyty halitowe mają budowę zIarnistą. Srednica zlaren waha się

w granicach od dziesiątych części mm do kilku mm. Stalaktyty o budowie drobnoziarnistej mają kształt rurek (tabl. V, fig. 9).

Bardziej gruboziarniste, złożone z widocznych megaskopowo kryształ­

ków halitu (tabl. V, fig. 10) posiadają wewnątrz kilka kanalików biegną­

cych wzdłuż stalaktytu. W przypadku naturalnego zamknięcia drożności

kanalików na stalaktytach tworzą się boczne wyrostki.

Stalaktyty gipsowe w odróżnieniu od halitowych posiadają strukturę zlewną, są pełne. Woda ścieka po powierzchni stalaktytu, rośnie on po-

(6)

330 Tatiana Bocheńalm. Lucjan Leśniak

przez odkładanie się coraz to nowych warstewek gipsu. Długość stalakty- tów gipsowych z reguły jest mniejsza od halitowych i wynosi najczęściej

od kilku do kilkunastu mm. niekiedy cm.

Bardzo często występują stalaktyty mieszane, zbudowane z gipsu i ha- litu. Podobnie jak w przypadku nacieków strużkowych część stalaktytu

bliższa podłoża zbudowana jest z gipsu. a pozostałe z halitu.

UWAGI KO~COWE

Tworzenie się solnych utworów naciekowych na ociosach i stropie po- ziomych wyrobisk górniczych w kopalni Polkowice związane jest ze spe-

cyfiką warunków hydrogeologicznych w obrębie złoża. Warunki te charak-

teryzują się stosunkowo niewielkim zawodnieniem wyrobisk górniczych.

przejawiającym się głównie w postaci zawilgoceń i wykropIeń oraz wy-

soką mineralizacją wód podziemnych. które wypływają z górotworu do wyrobisk górniczych.

Solne utwory naciekowe spotyka się we wszystkich ogniwach litolo- gicznych odsłanianych wyrobiskami i zawsze w obrębie stref zawodnio-

nych. .

Charakter mineralogiczny nacieków zależy od składu chemicznego wód podziemnych. które w warunkach mikroklimatu wyrobiska· przechodzą

w roztwór nasycony. Formy morfologiczne uwarunkowane natomiast

składem mineralogicznym nacieków oraz cechami strukturalno-litologicz- nymi (porowatość, szczelinowatość) podłoża, na któITYm one występują.

Solne utwory naciekowe zawierające dużą ilość łatworozpuszczalnego

chlorku sodu sprzyjają wytwarzaniu się. w wyrobiskach górniczych śro-

dowiaka silnie korozyjnego. .

Zakład,. Badawcze 1 Projektowe Kled.d. .. cuprum."

Wrocław. PL 1-1'0 Kaja 1.Ia Nadwano dnia II kwietD1a 1m r.

G'RAiD2ll'N5IKf R.. RADOMSKI A. .1111M1) - Utwory naciekOwe z .,mleka ·wap!enne- go· w jaskiÓ;. Szczelixńe Cbocholowllkiej. Rocz. PoJ. Tow. Geoł., 18, p.

B3_ .. Krak6w.

GRADZlIl'ISIK4 R.. ,UINIRJUG lit. (11Il00) - Uwa&!! o powstaw..,iu nacleku grzybkowego w jaskiniach. Rocz. <Pol. Tow. Geol. 3D, P. 2'l3-I.IIM. !Kraków •

.J'UREC'ZlKO J. l ~ (UlI66) - Określenie chemizmu wód powierzchniowych i wgłęb­

nych rejonu [JGOM. SpnI.w02d. Głównego !lnatytutu Górnictwa. Kato- wice.

XUNSKY J. ~1966) - iZja·wlslm kraaowe. PAN. Warszawa.

.MASLAJNKl'EW'IO K. (1965) - Z dz.Iej6w górnictwa solnego w <PaJace. Wyd. NaU'k.- . -Tech. IWlI<8'Z8wa •

.lI:JEHC-JlIłTOBCKlfil: A. H. (1966) - Co"",,oll opcz CCCP. JIoBmttpa,!i.

(7)

S~zenle 331

Ta'IhOlla WXEHl>CKA, JItolf8llll JIEChHJIK

P03lOMO

06p830_ BaT<O'lH!.IX COJIJtIIhIX 4K>PM Ba CTeIIaX B EPO""" ropB3011'ra!I1.:111i1 rop!II.Ix _ - 6orox B maXTe nOJIblWBBD;C CBJI38BO co ~ rB~reo.trolh'1CCUlMJr ycnOBHDm

B _ ~. ~B ycno""" xaparrepB3YJOTClt _ Be6om.lIDIM 0 6 M _

ropswx ~ .. ~ B BB'AC yana*.",'!'*a:I& B' DIlelI:8., a 'I'U2e

1IYCODJ.

~ nol\3OMHWX BOA, u p o c ; a _ B3 nopop;w B rap""'" BIoIPBI5om. ~ BOAR,

COI'Jllll:HO ~'II'" O. A. Am:mBa (1953), OTBocm:.JI ][ XJJOpBaIpBml1olM C ~

amra Ca2+ B

SO!-.

HaTe'lBHe <Xl1OOfl"te o6pa30BBBlrB: conyTCTByIOT :&epXEOlM: 3BelIhDd: JIIITOJIOlB"1W&Ol'O pas- pe3&, ... v'o_1'OjJSLD< 1IOIJ)OIicnuM: . - -J:pIICIIOI'O _ • . . . H ..

='-., ...

. . . ~ _ ~ 1I,I!llJI1lM1l'11 0atI _ _ ~ B _ _ 06-

~ 3OJ( It o6pa:JyloTca B ~y.m.T8.Te BHne*,Sln' COJIB B3 ~ patDOpoB, Bm-

TOp"'.

npco6pa3Y1D= 'l('~u\ _ B ycnoBtmI

_Ta,

cytilCCI'ByIOII B _ -

ISoIDX.

~ _ _ B a _ COlIlII!Wx o6pa3o_: ...,.., COCI'OlliIIIIe rJIIlBHYM 06- pa30M lI3 ramrra a uep~ - I1DJCOIIl&. 3rB: o6pa3oBamIs, B 'J8JIBCIDIOC"[ OT xaparrepa. ClPYE- 'I)'P~ OCSO~. B8. mropoM OBB: 06pa3YJOTC:I:, mu et BS'''TB eroo6Bo,ll;"

""""" 11 a.oero """""",,,,1'0 cocrualIP_T pa3JIIl'IHyiO MOi>4IOJIOI'l!'leayIO q,OMpy, a _ -

110: COJI.Illloll - . ny3Hp'IlITt.IC BaTCm, BaTCl<Il B _ TOIlmI'O P)"IeIb:a, EOpJ<OoGpa30BllllilIl

• Cl8JllLftR"I'Ii(.

SALT INCB1I8TATlON8 IN TIlE JIIIIIIB l'OLKOWICB

Summariy

Formation of . . It incruatatltmo on side walls and at the top ot ·the horizontal mine workWlsB in the mine ~owice J& relsted to the specific hydrogeologicai conditions wltIW1 the depooit .. These cond!tlOIlS are charactenzed by a relatively low w8'ler infiow In the mine workings, obeerved matnly in' the form ot humid .. polo and condensations, and by a hlih mln ... Uzation of .ground water that flows into the working •. A<XXlrding to the classiflcatlOlil of 0. A. AI.kin (1953) thi. water be- longs to chloride- natrium waters with an admixture ot Ca'+ and SO!- ions.

Salt in<rll8tatiooB accompany all Iitholoilcal member. exposed l.n the mine workinga, i.e. sand6tones of &tUegendes, copper-bearing shaJ ... of ZechBtein, as well a. lime.ston .. ...,d doJomftea. They occur alwayS within humid rones, and are formed as a result of preclpltatinn of oaIlt from ... turated eolutlOilB produced 1l<1der the ~ondltinns of microcUmate within the w<lII'klnga.

(8)

332 Tatiana '!lochemka, Lucjan Lesniak

Two JdDds of oait l.ncrustatlons have been dUltinguliohed: soft, built mainiy of halite, and hard - malnl.:r gypseous. Tb"'e formations ·make vvlollS morphological _ , BCCOl'dlng to their structunl end J:ithololJlcal propertlo& cl _ On wtlich they are produced, to the Intenslt:r cl water 1nfk1w, and to their chemiea1 compo- 81t10ll1. I.e. salt boar, vesicle-1Ike Incrustatlons, Itream[et-llke incrUlltatlOlWl. cr·UOtta and .talacl:f.te •

TABLlCA l[

Fig. 1. Suon 60lny .ozwlni~t:r na ocioa!e wyrobiBka g6rniczego Salt boar developed on mille working wall.

FIg. 2. Pas SZl'Onu sotn"110 zwI'Izany z warstwli okaI 0 podwyZszonej porawatoAcl

!Belt of Bait hoar related to a ·bed of ""ck. characlerlzed by i_eBBed poros>t:r

(9)

Kw~rt. geo!., nr 2, 1971 r. TABLICA I

Fig. 1

Fig. 2

Tatlana EOCHENSKA, Lucjan LESNIAK - Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowice

(10)

TA9LlCA I [

FIg. 3. .Drobnoz.iaxnisty &7ll'OO solny to .. arzysUjcy roinokierWlilwwym sp~ka.nlom

!Fine grai·ned salt hoar .accompanying fractures of vari-ous direction Fig. 4. Nacieki p~herzykawe. Wie.\k<lU nat·W'alna

Vesicular incrust&tioo&. Natural size

(11)

Kwart. geol., nr 2, 1971 r.

TABLICA II

Fig. 3

Fig. 4

Tatiana BOCHENSKA, Lucjan LESNIAK - Solne utwory naclekowe w kopalni Polkowtce

(12)

TA.BLICA iHI

Fig. 5. Pojedynczy naciek struzkowy (giPSDWY). Wielkosl: naturalna Single streamlet-like (gypsum) incrustation. Natural size Fig. -6. Na:cieki s-trumowe. halitowe

Halite streamlet-like incrustations

(13)

Kwart. geol., nr 2, 1971 r. TABLICA III

Fig. 5

Fig. 6

Tatlnna BOCP.ENSKA, LucjBn LESNIAK - Solne utwory naciekowe w kopalni polkowlce

(14)

TABlJlICA W

Fig. 7. Naclel<! gipsowe, .tru:i:kGwe

Gypsum streamlet-Uke >ncrustatlans

Fig. 8. !KT6tkle stalakty·ly w przystropowych partlach ocloo6w wyrobisk g6rniczych, Poomnlejozeme oIrol>o 5 X

Short 6lalactltesat the tap parts of mine worlrlng walb. 'Dimin. approxi- mately X 5

(15)

Kwart. geol., nr 2, 1971 r. TABLICA IV

Fig. 7

" " "

Fig. 8

Tatiana BOCHENSKA, Lucjan LESNIAK - Solne utwory naciekowe w kopalni Polkowlce

(16)

TABLICA V

Fig. 9. Fragment staiaktytu halitowego 0 budowie drobnoziaJrnistej. WiellroA~ na- tumlna

'Fragment of halile staladite showing fine-grained 6\ructure. Natural size Fig. 10. 'Fragment sta·Iaktytu 0 budowie gruboziarnistej z widocznymi megaskopowo

kTyszta!kemi halitu. WIelkoA~ naturalna.

Fragment of stalactIte showing ooane-grained 61ructure and halite eryS'lals v;sible maeroecopically. Natural sIze

Fig. 11. Obraz mikrosk()powy nacieku gipsowego. Swial!o spolaryzowane, P()w. 60 X Mlcrosc()pe view of a gyps·um incrustation. Polarized light, enl. X 60

(17)

Kwart. geol., nr 2, 1971 r. TABLICA V

Fig. 9

Fig. 10

Fig. 11

'I'atiana BOCItEN&J(A, Lucjan LESNIAK - Solne utwory naciekowe W·ko.palni Polkowice

Cytaty

Powiązane dokumenty

Prezydjum w stow arzy szen iach stałych... Przem

Ułożenie i dostosowywanie się skład'nik6w sapropelitu do ku- listych kształtów ciałek żywicznych zdaje się przemawiać ~a tym, że w czasie osadzania się w

W m iarę zw iększania spadku miseczki stają się coraz węższe, w ał się zm niejsza i staje się przew ieszony na zew nątrz... Przekrój przez pola

to struktury, które wiążą się z transportowaną substancją po jednej stronie błony, po czym tworzą z nią nietrwały kompleks, a następnie, obracając się w dwu

Przez chwilę rozglądał się dokoła, po czym zbliżył się do cesarskiego podium i kołysząc ciało dziewczyny na wyciągniętych ramionach, podniósł oczy z wyrazem

Jeśli pierwsze sprawiło ci problemy, sprawdź, czy je dobrze wykonałeś.. Wpisz tytuł lekcji : Jak tworzą

Jeśli mieliście problemy z jego wykonaniem, sprawdźcie teraz odpowiedzi.. Wpisz tytuł lekcji : Jak tworzą

Uczniowie zapisują wybrane równania tworzenia peptydów (np. Uczniowie na podstawie wiadomości z lekcji biologii dokonują klasyfikacji białek. Nauczyciel, podsumowując