Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, język polski
Temat: Porządkujemy świat Zofii
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
2. Analiza. Uczeń:
1) przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Redaguje sformalizowaną wypowiedź pisemną,
● Przygotowuje prezentację,
● Rozwija sprawność odszukiwania informacji w danym materiale tekstowym,
● Ćwiczy umiejętność wykorzystywania i przetwarzania informacji.
Nabywane umiejętności:
● Analizowania tekstu pod kątem wskazania najistotniejszych treści,
● Prezentowania kreatywnego nastawienia do wypowiedzi,
● Porównywania własnego zdania z opinią interlokutorów.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Umiejętność uczenia się,
● Kompetencje społeczne i obywatelskie.
Środki dydaktyczne:
● Lektury: fragment książki Josteina Gaardera pt. „Świat Zofii”1,
● Instrukcja do pracy z fragmentem książki,
● Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora projektor multimedialny/tablica interaktywna,
● Zasób multimedialny: film „Skąd wziął się świat?”.
Metody nauczania:
● Aktywizująca: „czytanie w sześciu krokach”,
● Problemowa: rozmowa kierowana,
1 Proponowane źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2006, s. 19.
1
● Praktyczne: ćwiczenia redakcyjne, praca z tekstem,
● Eksponujące: film, prezentacja.
Formy pracy:
● Zbiorowa,
● Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Uczniowie zostali poproszeni o przyniesienie na lekcję książki Gaardera „Świat Zofii”. Po przywitaniu się z klasą prowadzący wskazuje cel zajęć: będzie nim doskonalenie umiejętności czytania i rozumienia tekstu filozoficznego, a także wspólne przeżycie przygody z filozofią. W ramach wprowadzenia do tematu nauczyciel uruchamia projekcję filmu i prosi, aby uczniowie zapisali najistotniejsze, według nich, sformułowania, tezy lub refleksje osoby wypowiadającej się. Po obejrzeniu filmu wyznacza kilka minut na wykonanie tego zadania.
Następnie uczniowie odczytują swoje notatki. Prowadzący zapisuje wybrane wypowiedzi na tablicy: prosi, aby dzieci określiły ich kolejność zgodnie z chronologią zaproponowaną przez reżysera i scenarzystę filmu. Wszyscy wspólnie sprawdzają poprawność wykonania zadania, uruchamiając projekcję raz jeszcze.
Etap realizacji
Uczniowie dobierają się w pary. Każda z dwójek ma do dyspozycji tekst Gaardera.
Nauczyciel wskazuje fragment, z którym będą pracować (rozdział I, s. 19), i rozdaje instrukcje czytania tekstu.
Propozycja instrukcji:
1. Przejrzyjcie tekst i ogólnie określcie jego tematykę.
2. Zastanówcie się, na jakie pytania znajdziecie odpowiedzi w tekście.
3. Uważnie przeczytajcie tekst.
4. Wypiszcie pytania, które pojawiają się w tekście źródłowym.
5. Podczas lektury postarajcie się odnaleźć odpowiedzi na wszystkie pytania i zanotujcie je w zeszycie.
6. Określcie, jak zmieniła się Wasza wiedza po lekturze, jak możecie wykorzystać zdobyte informacje w życiu codziennym.
Wybrane osoby prezentują efekty pracy. Mówią, co sprawiło im największą trudność w czasie wykonywania zadania.
Tematyka tekstu mogłaby być określona przez uczniów przymiotnikami: „filozoficzna”,
„ontologiczna”, „biblijna”, „mitologiczna”. Prawdopodobnie wśród pytań, które uczestnicy zajęć wypiszą z tekstu źródłowego, znajdą się m.in.: „Skąd wziął się świat?”, „Skąd wzięła się przestrzeń kosmiczna?”, „Czy cokolwiek mogło istnieć od zawsze?”, „Czy Bóg stworzył się sam?”, „Kim jesteś?”. Wynotowanie zagadnień i próba określenia stanowiska pracujących dwójek wobec tych dylematów staną się podstawą do obserwacji zmiany poziomu świadomości uczniów. Praca w grupach będzie pretekstem do podjęcia rozmowy o różnych koncepcjach i teoriach powstania świata.
2
Etap końcowy
Nauczyciel wyjaśnia, że uczniowie ćwiczyli przedstawianie najistotniejszych treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście, i doskonalili umiejętność czytania ze zrozumieniem.
Zadanie domowe polega na napisaniu listu do bohaterki „Świata Zofii”, w którym znajdą się refleksje uczniów zawierające próbę odpowiedzi na dwa pytania nurtujące bohaterkę: skąd wziął się świat? Kim jesteś?
Dodatkowo:
Wszyscy uczniowie mogą przygotować pisemne rozważanie filozoficzne na temat: „Skąd wziął się świat?”.
3
