Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów – powtórzenie wiadomości (1)
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna wzory ogólne poszczególnych grup jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów,
• podaje przykłady substancji należących do poszczególnych grup jednofunkcyjnych pochodnych,
• rozróżnia typy reakcji charakterystyczne dla chemii organicznej,
• nazywa jednofunkcyjne pochodne węglowodorów.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• pisać równania reakcji zilustrowane schematami, np.: węglowodór → RCl →ROH→ RCHO→
RCOOH → RCOONa,
• zaliczyć związki o podanych wzorach do odpowiednich grup jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów,
• zaznaczyć grupę funkcyjną w podanym wzorze,
• porównać właściwości przedstawicieli poszczególnych grup jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów.
c) Postawy
Uczeń współpracuje w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Sieć, moderacja wizualna, pogadanka, praca z całym zespołem, praca w grupach równym frontem, praca w grupach różnym frontem, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Kartki ze wzorami ogólnymi jednofunkcyjnych pochodnych, szary papier, markery, foliogram, kartki formatu A-4.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Podanie tematu lekcji. Przypomnienie wzorów ogólnych jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów.
b) Faza realizacyjna Podział uczniów na zespoły.
Ćwiczenie 1
Rozdanie grupom kartek ze wzorami ogólnymi jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów (załącznik 1). Naklejenie kartek na szarym papierze i ich połączenie. Zapisanie schematów reakcji chemicznych, prowadzących do otrzymania danej grupy związków z innej. Wspólne omówienie sieci połączeń uzyskanych przez grupy uczniów (można wykorzystać tablicę nr 11, strona 343 pt. Reakcje węglowodorów alifatycznych i ich pochodnych [w:] A. Czerwiński, A. Czerwińska, M. Jelińska- Kazimierczuk, K. Kuśmierczyk, Chemia 2, WSiP , Warszawa 2003).
Ćwiczenie 2
Zadaniem zespołów jest zapisanie za pomocą pełnych równań reakcji procesów przedstawionych na otrzymanych schematach (załącznik 2). Omówienie ćwiczenia, określenie typów reakcji.
c) Faza podsumowująca
Ćwiczenie nazewnictwa jednofunkcyjnych pochodnych - samodzielne rysowanie przez uczniów na kartkach wzorów strukturalnych dowolnych związków, należących do jednofunkcyjnych pochodnych.
Zebranie kartek i wieszanie ich na tablicy. Nazywanie przez uczniów związków. Podkreślanie ich grup funkcyjnych i przyporządkowanie do określonej grupy jednofunkcyjnych pochodnych.
5. Bibliografia
1. Babczonek-Wróbel D., Lekcje chemii w formie dramy, [w:] „Chemia w szkole” 1999, nr 5, s.
282-283.
2. Borowska B., Panfil V., Metody aktywizujące w edukacji biologicznej, chemicznej i ekologicznej – propozycje scenariuszy, Wydawnictwo Tekst, Bydgoszcz 2001.
3. Czerwiński A., Czerwińska A., Jelińska-Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 2, WSiP , Warszawa 2003.
4. Danikiewicz W., Chemia organiczna, WSiP, Warszawa 1995.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
Przykładowe schematy:
Podajcie równania reakcji przedstawione na schemacie. Ustalcie wzory strukturalne i nazwy związków:
A , B, C, D, E.
załącznik 2
Podajcie równania reakcji przedstawione na schemacie. Ustalcie wzory strukturalne i nazwy związków:
A , B, C, D, E.
b) Zadanie domowe
1. Do powyższego schematu napisz równania reakcji chemicznych.
2. Nazwij substraty i produkty.
3. Podaj typ reakcji i warunki, w jakich one zachodzą.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
