Szata roślinna rezerwatu Las Lipowy w uroczysku Bukowiec koło Tomaszowa Lubelskiego - Biblioteka UMCS

UNI VERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN—POLONIA

VOL. XLIV, 12 SECTIO C 1989

Instytut Biologii UMCS Zakład Systematyki i Geografii Roślin

Anna ŁUCZYCKA-POPIEL

Szata roślinna rezerwatu Las Lipowy w uroczysku Bukowiec koło Tomaszowa Lubelskiego

PacTMTeJibiibiit noKpoB 3anOBennwKa JI otiobom Jiec b yponmiie ByKOBeą

b OKpecTHocrHx ToMainyBa JIioSeJibCKOro

Plant Cover of the Lime-tree Forest in the Solitary Bukowiec Reserve near Tomaszów Lubelski

STOSUNKI PRZYRODNICZE

Rezerwat został utworzony w październiku 1967 r. Zajmuje powierzchnię 12,41 ha, wchodzącą w skład oddz. 163b w kompleksie leśnym Bukowiec, zwanym również Bukowiec-Ulno, nadl. Tomaszów Lubelski. Nazwa rezerwatu została sztucz­

nie utworzona specjalnie dla fragmentu lasu liściastego z przewagą lipy drobno- listnej (Tilia cordata Mili., o średnim pokryciu 60%). Nie jest ona jednak popraw­

na, ponieważ kompleks leśny Bukowiec składa się z dwóch ściśle określonych uro­

czysk: Bukowiec i Ulno, a rezerwat znajduje się przy ich granicy — w uroczysku Ulno. Nazwa uroczyska wiąże się, być może, z dawnym bartnictwem lub ulami przenoszonymi tu na okres kwitnienia lipy. W drzewostanie poza dominacją lipy zaznacza się przede wszystkim udział następujących drzew: Carpinus betulus (15%), Fagus sylratica (10%), Quercus robur (5%), Acer pseudoplatanus i A. platanoides (1%). Rezerwat położony jest w Grzędzie Łaszczowskiej (6) na północny wschód od Tomaszowa Lubelskiego (ryc. 1).

Temperatury powietrza na poziomie rzeczywistym (23) wynoszą średnio: wiosną 6,5°C, latem 17,5°C, jesienią 7,7°C, zimą —2,6°C, a w ciągu roku 7,3°C. Średnia temperatura okresu wegetacyjnego (IV—IX) wynosi 15,5°C. Okres wegetacji roślin trwa ok. 211 dni. Średnia roczna suma opadów wynosi 560 mm (23). Wiatry wieją głównie z zachodu i południowego zachodu.

W rezerwacie zalegają gleby brunatne wytworzone z lessów (3). W obniżeniach pagórkowatego terenu są one dobrze uwilgotnione, natomiast na kulminacjach i na wystawach słonecznych zaznacza się latem niedobór wilgoci. Na głębokości kilku metrów pokrywa lessowa łączy się z trudniej przepuszczalnymi utworami kredowy­

mi. Miejsce styku jest zwykle dobrze uwilgotnione, co sprzyja występowaniu lasów lipowych. Korzenie drzew sięgają bowiem do tych wilgotnych i żyznych poziomów i umożliwiają dobry rozwój drzew liściastych.

14 Annales, sectio C, vol. XLIV

210 Anna Łuczycka-Popiel

Ryc. 1. Mapka sytuacyjna rezerwatu Las Lipowy w uroczysku Bukowiec Map of the Lime-tree Forest in the solitary Bukowiec reserve

Najwyższe kulminacje w rezerwacie osiągają 260 m n.p.m. Szczyt wzniesienia, na którego zboczu znajduje się rezerwat, leży w odległości ok. 1 km i osiąga wy­

sokość 270 m n.p.m., natomiast dolina dopływu rzeki Huczwy, położona w odległości ok. 0,5 km na północ od rezerwatu, ma wysokość 213 m n.p.m. Rezerwat zajmuje obszar zlewni rzeki Huczwy — dopływu Bugu. Woda opadowa spływa tu w kierun­

ku północnym do dopływu Huczwy oraz w kierunku wschodnim — do doliny Huczwy.

Rezerwat nie był dotychczas obiektem badań naukowych. Wzmianki o nim znaj­

dują się w pracach Fijałkowskiego (6—8). Brzyski (2) z lasu Bukowiec wymienia stanowisko buka, natomiast Karczmarz i Kuc (13) podają kilka gatunków mchów.

METODY PRACY

Badania geobotaniczne przeprowadzono w lipcu 1988 r. Zdjęcia fitosocjologiczne wykonywano metodą Braun-Blanąueta (1), a pokrycie gatunków podano w skali 10-stopniowej. Do analizy fitosocjologicznej dołączono kilka zdjęć wykona­

nych przed 10 laty przez D. Fijałkowskiego. Łącznie w tab. 1 zestawiono 32 zdjęcia. Ich lokalizację przedstawiono na ryc. 2. Zdjęcia ułożono według dwóch wyróżnionych podzespołów (Tilio-Carpinetum typicum i T.-C. fagetosum). W obrębie podzespołów zaś — według gatunków panujących (o pokryciu co najmniej 30%), określając je mianem wariantów. Podzespoły opisano pod względem ich składu flo- rystycznego i panujących warunków siedliskowych.

W pobranych z jednej odkrywki 2 próbkach glebowych oznaczono odczyn pH w ln KC1 metodą elektrometryczną, zawartość próchnicy — metodą T i u r i n a, a przyswajalnego fosforu i potasu — metodą Egnera-Riehma. Analizy che­

miczne wykonała Wojewódzka Stacja Chemiczno-Rolna w Lublinie. Wyniki analiz zestawiono w tab. 2.

Nazewnictwo roślin naczyniowych przyjęto za Jasiewiczem (12), a mchów

— za Ochyrą i Szmajdą (16).

Ryc. 2. Rozmieszczenie zdjęć fitosocjologicznych w rezerwacie Las Lipowy w uro­

czysku Bukowiec; a — droga leśna, b — stanowiska zdjęć fitosocjologicznych Distribution of phytosociological records in the Lime-tree Forest in the solitary Bu­

kowiec reserve; a — forest road, b — locations of stands where phytosociological

records were madę

212 Anna Łuczycka-Popiel

CHARAKTERYSTYKA WYRÓŻNIONYCH ZBIOROWISK

Na terenie rezerwatu występuje tylko 1 zespół — Tilio-Carpinetum Traczyk 1962. Wskazuje na to przede wszystkim duży udział gatun­

ków charakterystycznych asocjacji: Carpinus betulus (o średnim pokry­

ciu 15%), Carex pilosa (ok. 20%) i Galium Schultesii. Licznie występują też gatunki charakterystyczne związku Carpinion betuli: Tilia cordata (we wszystkich zdjęciach o średnim pokryciu 50%), Corylus avellana (ok. 10%) i Stellaria holostea (ok. 10%). Rzadziej występują: Dactylis glomerata subsp. aschersoniana, Ranunculus auricomus i Viola mirabilis. Natomiast udział gatunków ze związku Fagion siluaticae jest bardzo mały i ogranicza się do Fagus syluatica oraz Acer pseudoplatanus. Wprawdzie buk osiąga pokrycie średnio 10%, ale w runie nie stwierdzono ani jednego gatunku

z tego związku.

Podobna sytuacja panuje na Lubelszczyźnie w całej strefie północno- -wschodniego zasięgu buka, o czym donoszą publikacje Izdebskiego z Roztocza (9—11) oraz Sławińskiego z Wyżyny Lubelskiej (17).

Sławiński (17) wyróżnił wschodnią odmianę lasu bukowego jako odrębny zespół — Fagetum zamosciense, a Izdebski podobne płaty lasów grądowych z bukiem zalicza do Tilio-Carpinetum typicum. W po­

dobny sposób traktują grądy z bukiem w Kotlinie Sandomierskiej Szy- nal i Izdebska (18), uznając je za odmianę małopolską Tilio-Carpi­

netum typicum (19). W innych regionach Polski (np. 4, 22) w obrębie Tilio-Carpinetum typicum wyróżnia się wariant z Fagus sylualica.

Wychodząc z podanych wyżej założeń zdjęcia z udziałem buka zesta­

wiono oddzielnie i potraktowano je jako Tilio-Carpinetum fagetosum (zdj. 8—32). Zdjęcia bez udziału buka uznano za zespół typowy — Tilio- -Carpinetum typicum (zdj. 1—7).

Tilio-Carpinetum typicum (tab. 1, zdj. 1—7)

Zespół reprezentowany jest przez cienisty (90% pokrycia) las lipowy z dużym udziałem graba (średnio 20% pokrycia). W jednym z płatów stwierdzono Acer pseudoplatanus, w innych — Pinus syluestris, Quercus robur i Betula pendula. W podszyciu występuje głównie podrost lipy i graba, rzadziej leszczyna, a sporadycznie dereń świdwa, topola osika, czereśnia i trzmielina europejska. Runo wykazuje duże zróżnicowanie.

Pokrycie ponad 30% (w poszczególnych płatach) wykazują: Allium ursi- num, Galium odoratum, Aegopodium podagraria, Asarum europaeum,

Stellaria holostea i Carex pilosa.

Związek Carpinion betuli ręprezentuje 12 gatunków, a Fagion silva-

ticae tylko 2 gatunki. Z rzędu Fagetalia silvaticae zanotowano łącznie

15 gatunków. Najczęściej z nich rosną: Galium odoratum, Atrichum un­

dulatum, Stellaria holostea, Milium effusum, Pulmonaria obscura i Dryo- pteris filix-mas. Nadto stwierdzono 7 gatunków roślin z klasy Querco- -Fagetea. Liczniej występują tylko: Aegopodium podagraria (do 40% po­

krycia), Hepatica nobilis, Carex digitata, Anemone nemorosa i Melica nu­

tans. W grupie 21 gatunków towarzyszących tylko Oxalis acetosella, Ma- janthemum bifolium i Ajuga reptans osiągają 10—30% pokrycia. Dość często pojawiają się jeszcze: Polytrichum formosum, Athynum filix-fe- mina, Dryopteris carthusiana i Galeopsis pubescens.

Tilio-Carpinetum typicum wykształca się w bardziej wilgotnych miej­

scach rezerwatu. Są nimi dolne części wzniesień i miejsca okresowych cieków. Wskaźnikami wilgotniejszych siedlisk są same rośliny runa: Al- lium ursinum, Aegopodium podagraria i Paris ąuadrijolia. Podłoże tworzą gleby brunatne wytworzone z lessów.

Profil nr 1, zdj. 1 (tab. 2).

Ao 0— 2 cm ściółka liściasta A] 3—15 cm less szary (B) 16—40 cm less popielaty.

Grądy typowe są podstawowym zespołem leśnym w całej Polsce.

Z Lubelszczyzny podawane były również przez kilku geobotaników (np.

4, 9, 10, 11, 14, 15, 20, 21).

Tilio-Carpinetum fagetosum (tab. 1, zdj. 3—32)

Grąd z udziałem buka reprezentowany jest przez zwarty las (pokrycie 80—90%) lipowy z domieszką buka (do 60%) i graba (do 30%). Nielicznie rośnie jeszcze Acer platanoides, a sporadycznie — Pinus syluestris, Po­

pulus tremula i Betula pendula. W podszyciu spotyka się niekiedy Euo- nymus europaeus, Sorbus aucuparia i Comus sanąuinea. Runo wykazuje duże zróżnicowanie. Zaznacza się w nim dominacja (w poszczególnych płatach) gatunków, które stanowiły podstawę do wyróżnienia wariantów.

Są to: Impatiens noli-tangere (pokrycie ok. 70%), Circaea lutetiana (50%), Galium odoratum (80%), Carex pilosa (90%), Stellaria holostea (40%), Ga­

leopsis pubescens (60%) i Rubus idaeus (60%).

Ze związku Carpinion betuli stwierdzono łącznie 12 gatunków, a z rzę­

du Fagetalia siluaticae — 23 gat. Z nich większe pokrycie lub stałość mają następujące: Stellaria holostea, Galium odoratum, Atrichum undulatum, Pulmonaria obscura, Sanicula europaea, Polygonatum multiflorum, Dryo­

pteris filix-mas i Carex syluatica.

Najczęściej spotykanymi roślinami z klasy Querco-Fagetea (15 gat.)

są: Aegopodium podagraria, Hepatica nobilis, Carex digitata, Anemone

nemorosa i Melica nutans.

214 Anna Łuczycka-Popiel

Tab. 1. Skład florystyczny zespołu Tilio-Carpinetum Floristic composition of Tilio-Carpinetum association

Nr zdjęcia No. of record Nachylenie w 0 Inclination in Ekspozycja Exposition

Pokrycie warstwy drzew a w i Cover of tree-layer a in Pokrycie warstwy drzew a. w % CoVer of tree-layer a^ in ń Pokrycie warstwy krzewów b w A Cover of shrub-layer b in % Pokrycie warstwy runa c w * Cover of herb-layer c in A Pokrycie warstwy mchów d w * Cover of moss-layer d in A 1. Tilio-Carpinetum:

Carpinus betulus a Carpinus betulus a.

Carpinus betulus bJ Carpinus betulus c Carex-pilosa Galium schultesii 2. Carpinion betuli:

Tilia cordata a Tilia cordata a.

Tilia cordata b*

Tilia cordata c Acer platanoides b Acer platanoides c Corylus avellana b Prunus avium b Prunus avium c Stellaria holostea Dactylis glomerata subsp.

aschersoniana Ranunculus auricomus Viola mirabilis 3. Fagion silvaticae:

Acer pseudoplatanus a Aćer pseudoplatanus b Fagus sylvatica a Fagus sylvatica b Fagus sylvatica o .4. Fagetalia silvaticae:

Allium ursinum Asarum europaeum Gelium odoratum Impatiens noli-tangere Circaea lutetiana Atrichum undulatum Pulmonaria obscura Milium effu3um Sanicula eurooaea Polygonatum multiflorum Dryopteris filix-mas Carex sylvatica Paric ouadrifolia Lathyrus vernus Actaea spicata Adoxa moschatellina Lamiastrum galeobdolon Viola reichenbachiana Epilobium montanum Neottia nidus-avis Festuca gigantea Stellaria nemorum

•ej

b-ooo\

r-

r*co oto r-

icj-in coo\ o*- oj

r-t- 1-r- t-r- t- CM NC\J CM CM CM CM CM CMCM mm CA

oooo oo o o

oo ia o oo ia ca

88 88 88 §88 88 888 88 88 88 88 §88 88 88 88 8 II II II III IIOII II II II IIOII 1 I o I IOO

§§ 88 *8 828 28 888 8 ł 82 82 88 *?♦ 8§ 82 *8 8 88 88 88 888 88 888 88 88 88 88 888 88 88 88 §

+ O + + + + O 1 + ♦ + +o + ♦ + + ♦ + o ♦ + + + + O o ♦ i + o

1 3 2 2 4 1 1 3 1 2 1 2 . . 1 2 1 2 1 1 2 + 1 2 2 + 1 6 3

1 . . * +

. 1 +

+ 1 . 1 + 1 1 1 + 1 + + + 1

1 +

2

. + + + 1 . ♦ + ♦ + . + + + + ♦

3 7 . + 1

1 . . 3 9 8 8 7 6 5 1 1 2 + + . ♦ • 1

+ * 2 2 2 • 2 •

7 5 7 7 1 7 4 2 2 7 8 6 9 5 8 3 7 6 2 2 7 8 3 3 1 5 5 8 2 1 7 6

1 . . + 1 2

1 + + ♦ + 1 2 . 1 1 1 + + ♦ 1 1 + 2 . 1 + 2 . 1 ♦ 1 2

+ + + + ♦ ♦ ♦

+ + . +

. + + +

+ 2 . 1 2 + 1

+ . , + 2

+ .

11141. + +12.. + 111

♦ + 2 1

....33.1*223.16321132.1221 ..

...1+.1l222+111+12+.+ iii..i.

.41..+...1 ... ♦...

1 133212+15558351 1 . 2 ♦ .2+1 + 2.12+22 1...7...+ .+...

.15....*... ♦...

+ 1+ + +11 .♦ + ♦+ . 1 + + + + + + 1 + + +.+ 1 ....i + . . ♦ ♦ + 1 .. + + 1 1++. + + + . 1 + . . . 1 2 . + .' . 1

♦ . + +.♦+. + + +.+ .. + +.♦♦...1 .1 ..1+..

♦ +11 ..+ + .1 . + 1 + ♦ . + 1 ...i .+ ..♦ + ♦...

. + ♦♦... + +.+ .. + + + + ♦+. . + ♦..+ ..♦ + . . + . + + + . . . + + . .+ .+ .+ + + + i + + ♦... + . . .♦ + +...+ .... + ♦....♦+.+ 1...

.♦..1...+...+ +...♦...

♦ ...♦....*.. + +••++..+...♦.+ ...

...+ ..+... *+..♦...♦ . . . .

...♦...+ +.♦.♦... ♦

Ciąg dalszy tab. 1 — Table 1 continued

Nr zdjęcia — c.i in t» co <y. O — r u t- <r o

cjcj f\j f\i r\j fMGjc

5. Guerco-Fsgetea:

Euonymus europaeus b Euonymus europaeus c Euonymus verrucosus c Aegopodium podagraria Hepatica nobilis Carex digitata Anemone nemorosa Melica nutans Convallaria majalis Luzula pilosa Trientalis europaea Brachypodium sylvaticum Melittis meli3sophyllum Kypericum montanum Polygonatum odoratum Hypnum cupresslforme Poa nemoralis

... .... ... • • • • 2 4 4 1 ♦ . 1 ..321+.+ +1+111++-. .1 .+ 1 ...

i.i2i.i + +ii.iii+iir .ii+..++i++i . . + +.+ 1 + + + +11 1 . . + . + ...♦ + + 1 1 .+ .21 ... ♦.... + ♦..

4.4.4. ...+ .. + + + +...♦.+ ..♦.♦.+ • ... + ♦...♦... 1 .... + +. 1 .

6. Towarzyszące - Accompanying:

Duercus robur a Querctis robur b Pinus 8ylvestris a Betula pendula a 3etula pendula b Betula pubescens a Populus tremula b Fopulus tremula c Viburnum opulus b Viburnum opulus c Sambucus racemosa c Sorbus aucuparia c Oxalis acetosella Galeopsis pubescens Rubu3 idaeus Ajuga reptans Majanthemum bifolium Polytrichun formosum Dryopteris carthusiana Athyrium filix-femina Galium vernum Mycelis muralis Urtica dioica Geum urbanum Lilium .martagon Fragaria vesca Veronica chamaedrys Geranium robertianum Calamagrostis epigeios Moehringia trinervia Omalotheca sylvatica Cir3ium arvense, Veronica officinalis Plrgiomnium affine Plagiomnium cuspidatum Cerotodon purpureus

1 • • • • • 3 5 • 1 • • • 4 5 • •

1 • • 4 2 3 . • • 5 • 4 4

2 . 2

1 . 4 4

4

4 , 1

4 . 4 4

4

4 4

4 .

4 4

4 4

4 4 4 1 2 1 3 4 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 4 . 4 1 4 4 . 2 2 4 1 2 2 4 4 4 . 1 1 4 4 4 4 4 4

4 . 4 3 6 . 4 4 4

4 4 4 4 1 1 8 . 4

4 1 4 4 . 4 4 2 4 4 1 4 4 2 + 1 2 4 1

4 4 + 1 4 1 1 4 4 4 1 •4 1 4 . 1 1 4 4 4

4 4 4 4 4 4 4

4 4 4 4 4 4 1 + 4 4 4 1 4

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 . 4 4 4 4

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 ♦ 1 4

. 4 4 4 4 * 1 . 4 4 4

1 4 4 4 4 4

4 4 4 4 . 4 4 4 4

4 1 + 4 4

• • ♦...♦... + 1...

+ . . . ♦ 2...

Gatunki sporadyczne /Sporadic species/:

6. Er.yum caespiticium 2/+, Gornus sar.guinea b 7/2, Lapsana communis subsp. communis 8/+, Ranuncu­

lus repens 8/+, Plagiomnium undulatum 1O/+, Viscura album 1 3/+, Cirsium vulgare 24/+, Rubus pli­

catus 24/+, Phleurc pratense 24/r, Taraxacum officinale 24/+, Hypericum perforatum 24/+, Juncus effusus 24/+, Garex montana 24/+, Spilobium angustifolium 25/+, Karchantia polymorpha 25/+,' Scrophularia nodosa ?7/+.

Grupę roślin towarzyszących tworzy 46 gatunków. Częściej z nich po­

jawiają się następujące: Oxalis acetosella, Galeopsis pubescens, Ajuga reptans, Majanthemum. bifolium, Rubus idaeus, Dryopteris carthusiana, Athyrium filix-femina, Galium vernum, Mycelis muralis i Polytrichum

formosum.

Tilio-Carpinetum fagetosum zajmuje nieco suchsze siedliska niż Tilio-

-Carpinetum typicum (kulminacje wzniesień i bardziej słoneczne wysta-

216 Anna Łuczycka-Popiel

Tab. 2. Wyniki analiz chemicznych właściwości gleb w rezerwacie Las Lipowy w uroczysku Bukowiec

Results of Chemical analyses of soil properties of the Lime-tree Forest in the solitary Bukowiec reserve

Numer zdjęcia No.

of record

Głębokość poziomu

Depth of horizon

cm

PH w ln KC1

Zawartość w mg/100 g gleby Content in mg/100 g of soil humus

% PtO, K2O

1. 5—10 3,9 4,69 4,3 10,3

35—40 3,8 0,73 1.3 2,7

wy). Spotyka się tu gatunki znane z przywiązania do takich siedlisk, jak:

Carex digitata, Melica nutans, Conuallaria maialis i Hypericum montanum.

Podłoże tworzą gleby brunatne wytworzone z lessów o odczynie zbli­

żonym do obojętnego.

Rośliny rzadkie

W rezerwacie stwierdzono 18 gatunków roślin naczyniowych, które występują w Polsce nielicznie lub objęte są ochroną prawną. W podanym niżej wykazie zestawiono je w porządku alfabetycznym. Uwzględniono też gatunki, które nie znalazły się w tab. 1, ponieważ rosły poza płatami zdjęć fitosocjologicznych. Rośliny, które rosną pojedynczo (do 10 sztuk) oznaczono cyfrą 1, te, które zajmują łącznie powierzchnię 1 ara — cyfrą 2, a występujące na powierzchni ponad 1 ara — cyfrą 3.

Acer pseudoplatanus 3 Adoxa moschatellina 2 Allium ursinum 2 Carex montana 1 C. pilosa 3 Corydalis solida 1 Dactylis glomerata

subsp. aschersoniana 2 Hepatica nobilis 3 Hypericum montanum 1

Lilium martagon 1 Listera ovata 1 Neottia nidus-avis 2 Paris ąuadrifolia 3 Ranunculus auricomus 2 Sambucus racemosa 2 Sanicula europaea 2 Viburnum opulus 1 Viola mirabilis 3

PIŚMIENNICTWO

1. Braun-Blanąuet J.: Pflanzensoziologie. 2. Aufl., Wien 1951.

2. Brzyski B.: Rozmieszczenie i ochrona kresowych stanowisk buka i jodły na Roztoczu i terenach sąsiednich. Ochr. Przyr. 26, 368—393 (1959).

3. Dobrzański B., Uziak S.: Pokrywa glebowa woj. lubelskiego. Przegl.

Geograf. 41 (1), 67—78 (1969).

4. Fabijanowski J.: Roślinność rezerwatu lipowego „Obrożyska” koło Mu­

szyny. Ochr. Przyr. 27, 109—159 (1961).

5. Fijałkowski D.: Rezerwat leśny „Bachus” koło Chełma. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 14, 297—342 (1959).

6. Fijałkowski D.: Stosunki geobotaniczne Lubelszczyzny. Lub. Tow. Nauk., Ossolineum, Wrocław 1972.

7. Fijałkowski D.: Pomniki przyrody, rezerwaty, parki i krajobrazy woje­

wództwa lubelskiego. PTTK, Lublin 1975.

8. Fijałkowski D.: Ochrona przyrody w makroregionie lubelskim. UMCS Wy­

dział Biologii i Nauk o Ziemi, Lublin 1983.

9. Izdebski K.: Grądy na Roztoczu Środkowym. Ekol. Pol. ser. A 10 (18), 532—

584 (1962).

10. Izdebski K.: Zbiorowiska leśne na Roztoczu Południowym. Ann. Univ.

Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 21, 203—246 (1966).

11. Izdebski K.: Zbiorowiska leśne na Roztoczu Zachodnim. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 22, 235—266 (1967).

12. Jasiewicz A.: Nazwy gatunkowe roślin naczyniowych flory polskiej. Fragm.

Flor, et Geobot. 30 (3), 217—285 (1986).

13. Karczmarz K., K u c M.: Mchy wschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Fragm.

Flor, et Geobot. 8 (4), 483—508 (1962).

14. Kozak K.: Olsy, grądy i bory mieszane nadl. Parczew. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 22, 329—358 (1967).

15. Łuczycka-Popiel A.: Zbiorowiska grądowe kompleksu leśnego Kozłówka koło Lublina. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 37, 329—350 (1982).

16. Ochyra R., Szmajda P.: An Annotated List of Polish Mosses. Fragm.

Flor, et Geobot. 24 (1), 93—145 (1978).

17. Sławiński W.: Lasy bukowe na Wyżynie Lubelskiej — Fagetum zamoscien­

se. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio E 1 (1946).

18. Szynal T., Izdebska M.: Charakterystyka geobotaniczna rezerwatu leśne­

go „Jastkowice” w Puszczy Sandomierskiej. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodow­

ska, sectio C 25, 275—307 (1970).

19. Traczyk T.: Materiały do geograficznego zróżnicowania grądów w Polsce.

Acta Soc. Bot. Polon. 31 (2), 275—304 (1962).

20. Wajda J.: Stosunki geobotaniczne projektowanego rezerwatu lipowo-dębowe- go „Omelno” koło Radzynia Podlaskiego. Sylwan 9, 57—67 (1966).

21. Wawer M.: Grądy nadleśnictwa Strzelce koło Hrubieszowa. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, sectio C 33, 289—307 (1978).

22. Zielski A.: Zespoły leśne Pojezierza Brodnickiego oraz wpływ na nie gospo­

darki leśnej i turystyki. Studia Soc. Sci. Toruń., sectio D 10, 4 (1978).

23. Zinkiewicz W., Zinkiewicz A.: Atlas klimatyczny województwa lubel­

skiego za lata 1951—1960. Lub. Tow. Nauk., Lublin 1975.

PE3IOME

3anoBegHJTK JhmoBofł Jiec b ypounme ByKOBeu 6 biji cO3flaH b 1967 r. c pejibio ooxpaneHHH Tilia cordata u MecTOOÓnTaiiua Fagus syluatica b 6 jih 3 m ceBepo-BOcrou- noił rpaiiKUbi ero pacnpocTpaHeHna.

JI m xapaKTepncTOKn reo6oTaHMHecKnx OTiiouieHiiii b pe3epBaTe Bbijio BbinojmeHO

32 4>nrocounojiornHecKHx cuMMKa (Taóji. 1, puc. 2), B3HTbi 2 nouBenHbie npoóbi ^ jih

218 Anna Łuczycka-Popiel

anajin3a hx xmmhhcckmx cbomctb (TaÓJi. 2). Bce cpm-oconnojionriecKiie chkmkm npefl- CYaBJunoT Ofliiy accounauiuo — Tilio-Carpinetum Traczyk 1962. C hhmkh 6e3 6yxa (Ta6ji. 1, chhmkh 1—7) 3aKBajrncpMnnpoBaHbi k cySaccopHauHH T.-C. typicum.

B Heń BbifleJiHioTCH BapwaHTbi c:Allium ursinum, Asarum europaeum, Aegopodium podagraria, Stellaria holostea, Carex pilosa. C hhmkh c ynacTHeM Syna (Ta6ji. 1,

chhmkh 8—32) OTHeceHbi k cySaccoipiauMH T.-C. fagetosum. B Heń Bbi^ejieubi 7 Ba- pHanTOB c: Impatiens noli-tangere, Circaea lutetiana, Galium odoratum, Carex pilosa, Stellaria holostea, Galeopsis pubescens, Rubus idaeus.

B pe3yjibTaTe 3K0JiornHecKMx HccJieflOBanHń ycraHOBJieno, hto THnHHHaa cy6- aconMaipia 3aHHMaer 5ojiee BjiajKHbie MecTOo6MTanHa, neM Tilio-Carpinetum fage­

tosum. IIocJieflHHń 3anHMaeT naocKne Syrpbi h 6ojiee ooaneHHbie Meera, neM th - nHHHaa cySaccoiiHauHH. Bo BpeMa 4wiopHCTMxiecKMx HccJie^OBanHń b 3anoBeflHHKe obHapysceHO 95 bhaob cocyflHCTbix pacreHHń. Ocoóoro BHHManHH 3acjiyjKMBaiOT:

Allium ursinum, Sarnbucus racemosa, Hypericum montamim, Carex montana, Lilium martagon, Corydalis solida.

SUMMARY

The Lime-tree Forest in the solitary Bukowiec reserve was established in 1967 to preserve Tilia cordata and stands of Fagus syluatica near the north-western boundary of its extension.

32 phytosociological records were madę (Table 1, Fig. 2) to present geobotanical conditions of the reserve and 2 soil samples were taken to examine their Chemical properties (Table 2). AU phytosociological records represent one association: Tilio- -Carpinetum Traczyk 1962. Records without beech (Table 1, records 1— 7) were assigned to the Tilio-Carpinetum typicum subassociation. It includes the following variants: with Allium ursinum, Asarum europaeum, and Aegopodium podagraria, Stellaria holostea and Carex pilosa. Records with beech (Table 1, records 8—32) were assigned to the Tilio-Carpinetum fagetosum subassociation. 7 variants were distinguished: with Impatiens noli-tangere, Circaea lutetiana, Galium odoratum, Carex pilosa, Stellaria holostea, Galeopsis pubescens and Rubus idaeus.

Ecological investigations demonstrated that the typical dryground forest sub­

association occupies morę humid habitats than Tilio-Carpinetum fagetosum. The latter occupies fiat elevations and morę sunny expositions than the typical sub­

association. During floristic investigation 95 species of vascular plants were found in the reserve, the following being worth noting: Allium ursinum, Sarnbucus ra­

cemosa, Hypericum montanum, Carex montana, Lilium martagon and Corydalis

solida.