Errata
12 stycznia 1993
Janusz S. Bien Koncepcja
slownikowej informacji morfologicznej i jej komputerowej weryfikacji
Rozprawy U niwersytetu
Warszawski~goDissertationes Uni versitatis Varsoviensis
383
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 1991
IS 8 N 83- 230-0390-4 , ISS N 0509-7177
Strony do
zast~pienia:48,50-54,70 , 72,90,92-94,110 , 121, 136-137, 139-14l.
przetwarzania za pomocq. tab lie
V PF 1 -ny
tylko aspektem,
Wform~
tworzone wsp6lczesnik i
boA
napis dadzq. zostaje roz!ozony na osnow<; dadz i wowczas zignorowana. Poniewai osnowa DO tywna, jedynym istotnym efektem dzialania
napisu dadzq.. jako kszta!tu formy trzeciej Kolej ny przy klad
(por. s. 71 i s. 72) umiec V
IMPF2 -ny
wykorzystuje tabelt; odmiany zawierajq.cq. w rubryce rozkaznika
regul~analityczno-syntetycznq..
€
Z
bezformantowym schematem analitycznym
wolnym napisem. Aby uniknq.c np. potraktowania rozkainika, wprowadzono og61nq. zasadt; (por. punkt rnatem bezformantowym mogq. bye stosowane hasle, ktore nie dajq.
si~uzgodnic z .
niewaz w naszej informacji haslowej uzgadniajq.cej sit; z formantowym
czasownika
cz~sc. W wyniku
napisow umiejmy i maji:} charakter czysto stanowiq.cemu
przy
osoby liczby pojedynczej
(por. s. 85 i s. 86)
V IMPF 5b ty (por. s. 85 i s. 87)
V PF 5b -ty
wyzeJ zwrocic na ze z ezasownikowych
stanowia, jedna,
LdlV:>L.obocznosc tego samego u jak w przykladzie
na s. 73, staje . tego tabUe rze
czownikowyeh.
Do kolejnych przykladow s. 88 i s.
chudnqc V IMPF (por. s. i s. 90)
schudnqc V PF
stosujemy zloionq, analityeznq, formy Nalezy
zwrocic ze kaidy napis, ktory
uuF,UA..'-"si~ z pierwszym schematem
D:IN
zawsze takze ze sehematem drugim
(ale schematy analityczne uporza,dkowane sa,
w kolej Ksztalty form haslowych cza
poniewai tylko ze schematow
dwa sa,
wane. Yomewaz w rozwaianych nie 'I- formy przYhaSlowe, schematy analityczne znajdujq.ce w innyeh regulach tabeli sq. stosowane do argumentow tablico
wyeh.
przyklad (por. s. 88 i s. 91)
V IMPF moknq.l a. mokl
form aglutynaeyjnyeh i nyeh przyslownika: - zgodnie z wprowadzona, far my
nieaglutynaeyjna rna dwie postaei on moknq.l i on agiutynacyjna rna wyla,cznie rnokl, np. moklem, itd.
W kolej przykladzie (por. s. 88
Is.
zmoknqc V PF 5e zm6kl a. zmokl -ty
widzimy dodatkowo, typu produktywna i
€
na uprzednika.
6. Y OD1\tIIANY
padnie
uzasadnia . w tabeli trzeciej
poj ol'zekacza - poniewai z drugim schematem
anali . bezokolicznika, ktory wartosc tylko nieproduktywnej
nieczne wprowadzenie 05nowy produktywnej za pomocq. formy przyhaslowej.
czna 5ytuacja wyst~puje w przykladzie (pOl'. s. i s.
V P F ucieknie
z an ali t ycznej.
przyldad s. 88 i s. 95)
rosn<lc a. rose V 1M P F 1'osn<; rosnie ros! -ly
zawiera oboczne formy co prowadzi do naplsu ros na
osnow~pro
duktywnq
Ctji napisu r6s na osnow~ nieproduktywnq
0'0.Jednak jedyne uiycie osnowy
al
w analityczno-syntetycznej
alnJe PNIE
z przyhaslowej uzgadniajqcej
reguly; w rachunku osnowa
0'1jest
ten ilustruje rowniei reguly analityczno-syntetycznej w rubryce by pojedynczej Do paradygmatu wokabuly zaliczylismy imies!ow dokonany zgodnie z zasadq., morfologiczne sq. w wainiejsze od kryteri6w 5emantycznych (por. 4, s. 36).
Nast~pny przyklad s. 96 i s. 97) walic V IMPF 6a
przyklady ...
A1'"\r'7",ri-
pami~tanja0
W
regulach Mamy tutaj , kt6ra
tywniania przy haSle wystq.pic formant
szym formantem wystl;pujqcym w regule . Podobna.
kladzie
nast~pnym(por. 5.96 i s.
tropic V IMPF tropi<; -ny
Oba przyklady pokazujq., jak za 05n6w alternatywnych i zloionych mozna w tabelach roine fonetyczne litery i. Przyklad nast~pny
s.
Is.
kleic V IMPF klej~ -ny
uzasadnia reguly analityczno-syntetycznej w rubryce osoby liczby
pojedynczej zaS przyklad
52
. s. 96 i s. 100)
robic V IMPF 6a rob -ny
stanowi dodatkowe w rubryce
Ten ostatni przyklad wymaga przypomnienia, ze bezformantowe reguly analityczne sto
tylko tych form przyhaslowych, zostaly rOZDoznane za formantowych.
Kolejne przyklady (par. s. lOlls. 102)
wazyc V IMPF -ny (par. s. 101 i s. 1
V PF 6b
Nast~pne przyklady
V IMPF
i s. 108)
pomyslec V PF -ny
q. komentarzy, poniewaz wprowadzajq. iadnych nowych ment6w, a j intensywnie z jui om6wionych
W
nast~pnymprzykladzie . s. 104 i s. 109)
widziec V IMPF widz~ *RZK
mamy czynienia z alternatywnym symbolem blokady w dzajq.cej symbol fleksemu (konkretnie rozkainika). W zasadzie
gwiazdki
. . . oznaczamy meuzywama rozkazujq,cego, w wypadku tego wskazywalaby na
q,ce, mylq,ce formy typu *widz; poniewai forma ta bez
nie jest w zapisie blokady.
Nie wymagajq. komentarza rowniez przyklady
nast~pujq.ce(par. s. 104 i s. 11
V IMPF lec~ lee *enie (por. s. ll1 i s. 112)
slyszec V IMPF 7b ny s. ll1 is. 113)
V PF -ny (por. s. III is. 11
driec V IMPf 7b s. 115 is. 116)
V IMPF i:ia -l1Y
(por. s. 117 i s. 11
oszukiwac V IMPF 8b
Y 6. PRZYJ(LADY
'vV przy kladzie (por. s. 117 i s. 119)
rozst V IMPF 8b -wuje
mamy do czynienia z formq, przyhaslowq, w postaci . W celu rozwiq,zania przeglq,damy formy haslowej, czyli napis rozstrzeliwac, w kierunku od do lewej w u litery identycznej z Ii formy skroconej,
w. Po jej tyldc;: tq, haslowego, ktora wystc;:puje na
lewo od otrzymujq.c w rezultacie postac fanny i e.
Dalej
post~pujemyz j
N
ast~pnychki poniewai wykorzystujq, one
w sposob mniej obszernie we
szych przykladach.
(por. s. 120 i s. 121) bajac V IMPF 9 (pOl'. s. 120 i s. 1 )
wi&zac V IMPF 9 wiq,ze -ny (por. s. i s. 1 )
stawac V IMPF 9 stawaj (pOl'. S. 1 i s.
V IMPF 9 rWfi rwie rwij -ny
S. 1:'::;:' I
s.
pic V IMPF 1 (por. s. is. 1
V PF lOa -ty (por. s. i s. 1 )
V IMPF lOb a. grzeli (por. s. 1 i s. 130)
V PF lOb -ny (por. s. 131 is. 132)
d&c V IMPF 1 -ty (por. s. 131 is. 133)
-ty
wei a. weimij
napotykamy po raz pierwszy ktorych interpretacja podobnie jak w przykladzie
IMPF lOe
V PF lOe
i s. 136) V IMPF 11 tarto
(por. s. 1 j s. 137)
Hue V fMPF 11 tluczono tlukc;: tlucze -ny
54
meehanizmy s~me, jak w om6wionych ta
do interpretaeji haslowej informaeji mor- Ostatnie przyklady
(por. s, 138 i s, 139)
jechac V IMPF 12 jechano j jadq. jedi . s. 138 i s.
jesc V IMPF 12 j je jedzq. jadl jedli (por. s. 138 i s, 1)
V IMPF 12 wiedziono wiod~ wiedzie wiodq. wiedi wi6dl wiodla wiedli wiedziony wiedzeni
jako czasowniki Dez cyJry grupy.
w tej tabeli si~ uiycie bezformantowyeh regul tyeznyeh, wymagajq.eyeh stosowania zasad wykorzystywania schemat6w analitycznych
om6wiollych w rozdziale 5 - w ieh Warto ie cza
sown' wiese tradyeyj jest opisywany jako grupy XI (tabela VIS na s. 1
taki nie osnowv w imieslo;.vie (por. s. 174).
6.2. rzymiotniki
wokabul przymiotnikowych oparte
na Saloniego ( ), zawarte w stosowane w tabelach przymiotnikowych sq.
czasownikowyeh, ograniezymy si~
fologicznej postaci wesoly A 4 (por. s. 163).
Symbol A nas, ze haslowy to ksztalt formy
0symbolu PRWI,
j uz zidentyfikowany element paradygmatu. W tabeli
0identyfikatorze A 4 (na weselej
s. 161) w rubryee adaJ formie PRwl znajdujemy
cxY
Przez por6wnanie wesoly ze schematem cxY osnowy
Qprzy por6wnywaniu ignorujemy wielkose - seisle], kaszt~ - i kr6j liter, kt6ryeh jedynq. funkcjq. . przej regul. W nej rubryce odpowiadajq.eej fonnie P znajd
Wykorzystujq.c znanq. wartose osnowy
Qtworzymy napis wesoJego. q.e w ana
logiczny tworzymy u, wesolym, wesolej,
stanowia,ee ksztalty wyraz6w morfologieznyeh
0symbolach PRw3, PRw4, PRw5, PRw6, PRw7 i PRWS.
W rubryce wyrazu PRw9 napotykamy regul~ analityezno-syntetyeznq., w kt6rej na
jest dla nas istotna tylko ez~sc analityezna /301, /30Y (zawierajq.ca symbole """,,,w
70
dac V PF 1 dadzq -ny
symbol nazwa kategorie fleksyjne reguly
BZI(
bezokolicznik
...
...
... . ...
dAC
BZS
bezosobnik dano
wSP
wspolczesnik
1UPD
uprzednik 2 dawszy
ORZ
orzekacz
1
1 C
z b a
sg
I -
pI
0 S 0
b a
1 ...
...
...
...
...
dam
2 dasz
3 da
1 damy
2 daeie
3 dadzi\
RZI,
rozkainik
1 c
1z b a
SlY0
- pJ
0 S 0
b a 2
...
...
daj
1 dajmy
2 dajeie
PRZ
przyslownik
1 c
Ib z a
sg
-
pJ
'0
r d z a J
m
a g u I y t
n a c Y J n
0
s c
- I - -
+ da}
[ -,+ dala
,
np -,+ dalo
ml -,+ dali
--ml -,+ daly
lez imieslow czynnyl liczba, przypadek, rodzaj
IBR
imieslow bierny liczba, przypadek, rodzaj dany A" 4
10K
imieslow dokonany2 liczba, przypadek, rodzaj
ODS
odslownik liczba, przypadek danie N N1 1
Tabela Vp1.3 @J.S.Bien 1991
umiec V IMPF 2
nazwa
bezokolicznik
BZS
bezosobnik umiano
t---+---:----__
... , .. .. ... .
t---~---__:_----__I
... .
umiem ...
8 sg 0 · . . ..
~ .
1 • S
C 0,
· .
,. . .
~Z b
b . a · .
~. . ..
a pi
iumiecie
ORZ I
orzekacz
RZK I
rozkainik
a
-m I g
umial
I +
u t
[ Y I -,+ I umiala a n
c I -,+ I umia/o
Y j I -,+ I umieli
rI 0
I przyslownik I~ d
PRZ Z
b a
a J
n -,ml
lCZ
2
JBR
imiesl6w
IDK
imiesl6w
ODS 01
umienie N N1 1
Tabela Vp2.1 @J Bieri. 1991
90
schudnqc V PF 5c -ty -ly
symbol nazwa kategorie fteksyjne reguly
BZI<
bezokolicznik
...
...
... . ...
schudNAC schudnili'to
schudlszy
BZS
bezosobnik
wSP
wsp6lczesnik
I UPDuprzednik
2ORZ
orzekacz
1
c
Iz b a
sg r---
pI
0 S 0
b a
1 ...
... . ...
...
...
...
schudNE;
schudniesz schudNIE schudniemy schudniecie schudnq 2
3 1 2 3
RZK
rozkaznik
1 i z c b a
sg r---
pI
0 S 0
b a 2
...
...
schudnij schudnijmy schudnijcie 1
2
PRZ
przyslownik
1
c
1z b a
sg
r---
pI r
0
d z a J
m a g
u I y t n a y c
n J
0
s c
- r---
+ scbudL
[ -,+ schudla
np -,+ schudlo
ml -,ml
-,+ schudli
-,+ schudly
ICZ
imiesl6w czynnyl Iiczba, przy padek, rodzaj
lBR
imiesl6w bierny liczba, przypadek, rodzaj schudnili'ty A" 4
10K
imiesl6w dokonany2 liczba, przypadek, rodzaj schudly A" 4
ODS
- -
odslownik
- -
liczba, przypadek
-
schudnili'cie N NIl
Tabela Vp7.2 @J.S.Bien 1991
92
zmoknac V
,PF 5c a. zmold -tv
vnazwa bezokolicznik
..
~. . . . . . . . . .
~. . . . .
~.
zm6k/szy
UPD
uprzedmk
1 0 S zmokNlE
ORZ
1 orzekacz
ICz
0b
b a
a ~
3 2 .
0 S
RZK
rozkaznlk :;1
0b a
m 1 zmokL
u
t zmokl
r y
'UO
PRZ
1 Drzvslownlk I~ g
~1-,+ I zmok/a
b
<il. Ca J :(
n J 1-,+ I
0
zmokli
Tabela Vp7.4 @J.S.Bien 1991
,.., 93
I.
TABELE CZASOWNII(OWE
paSc V IMPF
nazwa
ikategorie
bezokolicznik
I ! o -
i2
J
g~ ..
padNIEORZ
orzekacz • c
b z a ... paciniemy
a 2 paciniecie
~
. . . . ..
RZK
I rozkainik
! • • • • • • •
a
r
I 0'
PRZ I
przyslownik I~ d z
b a
a J
liczba, przypadek
94
uciec V PF 5c ucieknie *~cie
symbol nazwa kategorie fleksyjne reguly
BZl{
bezokolicznik uciec
...
BZS
bezosobnik uciekni(,'to
...
wSP
wsp6lczesnik
1...
UPO
u przednik
2ucieklszy
1 I ... IlciekNE
1 sa
0 02 ... uciekniesz
I S
3 uciekNIE
ORZ
orzekacz c
r - 0...
z b 1 uciekniemy
b a ...
a pI 2 uciekniecie
..
,....
3 ucieknq
1 sg 2 ucieknij
i
Qs .
, ,. . . .
RZ!(
rozkainik c z
0b 1 uciekniJmy
b pJ a ...
a 2 ucieknijcie
a
-m g
-
IlciekL
1 +
u
1 sg r f y t -,+ uciekla
I 0
d n
przyslownik c a
PRZ
z z a np c -,+ ucieklo
b
' - - Y
a J ml j
i-,+ uciekli
pI n
0'ml s
,-,+ uciekly c
!CZ
imiesl6w czynnyl Jiczba, przypadek, rodzaj
lBR
imiesl6w bierny • liczba, przypadek, rodzaj
10K
imiesl6w dokonany2 • liczba, przypadek, rodzaj
ODS
• odslownik I liczba, przypadek
Tabela Vp706 @JSBieri 1991
110
ORZ
orzekacz
RZK
rozkainik
PRZ
imiesl6w
IBR
I imiesl6w
10K
I imiesl6w dokanany2
ODS
odslownik
Tabe!a Vp10.6 (c)J .S.Bien 1991
I C
z b a
leciec V IMPF
reguly
leclEC leciano Jecqc
IeeE;
. ,. ..•. 1-1- - - ; lecisz
1----....,1 ,. ,. ... 1-1
- - - Ii---..., .. ., ...
1 - - - 1_ _---I . . . 1-_ _ _ _--1
1---< ... 1-1
- - - Ileq.
lee
... 1-1- - - ; lecmy
' - - - I . . . , . . 1-1- - - . . . ,
leccie
leciAL
+
JeciaJa lecialo lecieii
lecialy
7. PRZY](LADOWE TABELE CZASOWNII(OWE 121
bajac V IMPF 9
symbol nazwa kategorie fleksyjne reguly
BZK
bezo kolicznik bajAC
... .
,... . .
BZS
bezosobnik baj ana
...
w sp wsp6lczesnik
1bajqc
... . . . .. ...
UPD
uprzednik
21 bajE;
.. . .. . .
I sg 2 bajesz
0
...
I S
3 bajE
ORZ
orzekacz
C I-- 0...
Z
b 1 bajemy
b a ...
,.
a pJ 2 bajecie
... ... .
3 bajq
I sg
02 baj
i
I-- S. ... .
RZK
rozkaznik c
01 bajmy
z b
b pI .. .... . a 2
a bajcie
a
-m g
~
baja/
u I +
I sg t
r [ y -,+ baj(l/a
1 0
d n
przyslownik c a
l
PRZ Z
a z np c -,+ baj a/a
b
I - J Y
a ml J - ,+ baj a/i
n I
pI
0,ml s -,+ baja/y c
lez imiesl6w czynnyl liczba, przypadek, rodzaj bajqcy A" 2
IBRimiesl6w bierny liczba, przypadek, rodzaj
10K
imiesl6w dokonan/ liczba, przypadek, rodzaj
ODS
odslownik ticzba , przypadek bajanie N Nl 1
' - - -
Tabela Vp14.1 @ J .S.Bi eri 1991
trzec V IMPF 11 tarto tr~ trze trzyj tad -ty
symbol
1nazwa
BZI{
bezokolicznik
1---1---." ... .
I---+---~,
... .
-::---11 ... .
1
1 s : 3 trzE
1 orzekacz IC
trzemy
ORZ Z
b
: D'a ...
a
_I Itrzecie . . . . . .
~3 trq
! I ~b
10.1 2
1
RZK
1 rozkainik IC
Z
R I' I
a12
a
: g 1 f--t--~-
!u m
PRZ
przyslownik
r
~
:-,+
tar_LA-I
o n
I
d a : + tar
10 -1C Z C
I ' -,
Z
a y ;..'--+--- I
b J j _,+ ~
a
'n~--~---
0 II
, pI s _,+
tarii
c
imiesl6w czynnyl imiesl6w bierny imiesl6w dokonany2
I odslownik Larcie N Nl 1
Tabela Vp18.1 ,S_Bien 1991
7. PRZYKLADOWE TABELE CZASOWNIl{OWE 137
tIue V 1M P F 11 tluczono tluk~ tlucze -ny
symbol nazwa kategorie fleksyjne reguly
BZK
bezokol icznik tlue
... .
BZS
bezosobnik tluczONO
... . .. . . . ... .. . .
wsp wsp6\czeSnik
1tlukqc
... . ... ...
UPD
uprzednik 2
1 tlukE;
I.. . ....
I sg 2 tluczesz
0
. ... . ..
1 S
3 tluczE
ORZ
orzekacz c
' - - 0... . ...
Z
b 1 tluczemy
b a .. . . .. .
a pI 2 tluczecie
. . ...
3 tluk q
I sg
02 . tlucz
1
-
S... . ...
RZK
rozkaznik c
Z 01 tluczmy
b pI b ... . ...
a 2
a tluczcie
a - tlukL m g
u 1 + tlukl
I sg t
r [ y -,+ tlukLA
I 0
d n
przyslownik c a
PRZ Z Z
np c -,+ tl ukJo
b
r----a J Y
a ml J -,+ tlukli
n
pI
0'ml s -,+ tlukly
c
lez imiesl6w czynnyl liczba, przypadek , rodzaj tlukqcy An 2
IBR
imiesl6w bierny liczba, przypadek , rodzaj tluczony A" 4 tluczeni
10K
imiesl6w dokonany2 liczba, przypadek, rodzaj
ODS
odslownik liczba, przypadek tluczenie N Nl 1
- _ . -
Tabela VplS.2 @J.S.Bie,l 1991
139 7. PRZYKLA.DO TABELE CZASOWNIKOWE
jechac V PF 12 jechano . jedzie jad q j jechai
kategorie fleksyjne symbol
1 - - - 1 - - - 1 ... . 1 - - - 1 - - - : - - - 1 . . . ... ..
WSP J;PD
ORZ
I orzekacz
RZK
rozkainik
PRZ
przyslownik
0
'[f
Ie
0Z b
b a
a pJ
1 C
...
,... .
.. .. ..
.
~. . .
...
...
~ I pI I
u.I 2
m
jedzie jedziemy
-,+ I jechali
-,+ I jechaly
ICZ
.. . ..
. V
IMPF 12 j Jem Je J jedz' jedli jedzony j J
nazwa bezokoliczn ik
---~---~
... .
---+---~~---i···
..
----1----...,,---11· ... .
2
0
...
I S
ORZ
1 orzekacz .e
0...
'2
b
b a ...
a
~
....
,..
2
0
I k ' k
• I S
....
,..
c
0Jedzmy
a'll(
roz aznl
Zb b ...
a 2
a Jedzcie
a • J l!,
r
I ~ I
1 0PRZ
1 przyslownik ,d
b I~
a
ICZ
lDK
ODS
liczba, przypadek
Tabe!a
7. WNIKOWE 141
wiedziono wiedi wi6dl wiodla
VIMPF12 . wiod q . wiedziony
ORZ
RZI<
PRZ
lCZ
1
I orzekacz Ie z
b a
1
I rozkainik Ie z
b a
I przyslownik dl b
a
JBR I
imiesl6w
i
odslownik
wiodE
0 • • • • 4 • ~
0 S • ~ • * • • ~
a b ...
· ...
wiod q
0
wiedi
S
...
0
wiedimy
b ·
~.
~. . .
a wiedicie
wi6dL u
r