r
.
RAPPORT Nr:Verslag behorend bij het fabrieksvoorontwerp:
De bereiding van Cyanuurchloride
E.J.M. v.d. Werf
H.J. Uilenreef april 1970
TECHNISCHE HOGESCHOOL DELFT
AFDELING DER WERKTUIGBOUWKUNDE LABORATORIUM VOOR CHEMISCHE WERKTUIGENI I I. j
.
, I '.
.
TECHNISCHE HOGESCHOOL DELFT. \
Afdeling Scheikundige Technologie.
Verslag behorende b~ ·het fabrieksvoorontwerp: De Bereiding·van Cyanuurchloride.
April 1970.
...
•
'; ~
, . ; .
E.J.M. van der Werf
Jacoba van Beierenlaan 49 Delft. Tel.: 35970 H.J. Uilenreef Bosboom Toussaintplein Delft.
Tel.:
42187Inhoudsopgave.
van het proe'e,s
D Conclusies en aanbevelinge. I I Inleiding
111 Uitgangspun~en voor· het ontwerp
~ Beschrijving' van het proces
V
ProceseonditiesA Thermodynamica van de reacties B Fysische. constanten
VI
Berekening vande
apparatuur VII Massa- en warmtebalansVIII S;rmb,()lenlij~ IX Litteratu~opgave 6 Bijlagen
•
:5 4 . 6;' 9. ~o13
I • I I
I.
I • I : \ I , I'-3-Ia. Samenvatting van de technologische uitvoering van
'het proces.
Dit fabrieksvoorontwerp gaat uit Tan de bereiding Tan cyanuurchloride (CNC1
3) in een hoeTeelheid van 1000 ton/jaar (125 kg/uur, b~ een totaal aantal bedrijfe-uren Tan 8000 per jaar). Het cyanuurchloride wordt ge-vormd in een tweetrapsproces, waarbij in de eerste reac-tor chloorcyaan (eNCl) gevormd wordt en hieruit in ,een tweede reactor cyanuurchloride. De grondstoffen Toor de eerste reactor,' zjjn zuiver blauwzuur (HCN), chioorgas (C12) en gedemine:aliseerd water. (Daar de HCN Tloei-baar opgeslagen wordt (kookpunt 25,1oC), wordt het in èen verdamper T~rdampt en tot 400C verhit. De eerste reactor is een gepakte kolom, gevuld met
in
Rasehig-ringen, werkend b~ een temperatuur van 300C en een druk Tan I bar. De reactor wordt gekoeld door koelwater om de buizen. Het reactieproduct (CNCI) wordt in een wa'storen met water ontdaan van C12 en via een droogtoren met moleculaire zeef 3A naar de tweede reactor geleid. De uit de eerste reactor komende oplossing, besteande uit water, C12, HCN,. HCl en CNC1, wordt in een stoomstripper ontdaan van C12, HCN.en CNCl, dat teruggevoerd wordt de reactor.
De polymerisatie treedt op in de tweede reactor" uitge-voerd als fluid-bed met actieve kool. De reactor werkt bij een temperatuur van 427QC en een druk van 1 bar en wordt gekoeld door stoomproductie. Het uit deze reactor
-~
komend" "gas bevat (CNCl~3' CNCl en door krak1ng en T
ontreinigingen ontstane product n (afgas). Dit gas wordt door stoomproductie voorgekoeld tot l500C en in een de-sublimator wordt het (CNC1)3 afgescheiden. Uit het res-terende gas wordt het CNCI gewassen in een wastoren m t water en teruggevoerd naar de eerste reactor via" de
wa~toren. De rest . van , het gas wordt als afgas gespuid.
Het totale. rendement bedraagt
94,4
%.
Langdurige litteratuurstudie leverde slechts zeer weinig gegevens omtren~ het proces op, zodat de volgende pun-ten in overleg achterwege gebleven zijn:
1) Kinetica van de beide reacties
2) Evenwichtsgegevens nodig voor "de berekening ~an de stoomstripper em wastorens.
3) De regeneratie van de koolkatalysator uit het fluid-bed.
Evenzo is het geval. met een finfcieel-economische be-schouwing in verband met het onvolledige karakter van het ontwerp.
Ib. Conclusies en aanbevelingen.
Wegens het onvoldoende beschikbaar zijn van gegevens
•
dient dit ontwerp gezien te worden als een voor-voor-ontwerp. Eerst nadat uit nieuwe litteratuur of labora-toriumproeven gegevens verkregen zijn, zoals de kinetioa van beide reacties en de evenwichtsgegevens voor het
systeem H
20, HCl, HCN, C12, CNCI (eventueel aleen voor H
20,_BQN, HCl), kan een vollediger fabrieksvoorontwerp gemaakt wqrden.
~ ~
-5-Het is ih dit ontwerp bijvoorbeeld zeer de vraag of
verblijf tijd van de componenten in de reactoren voldoende is Toor de reacties en ook of het wel mogelijk is HON Hel te scheiden uiteen waterige o'plossing. '.
~) 0-C _ N
",
1-" -6-II. Inleiding. Cyanuurchlor1de,
2,4.6-Trichloor-l,3,5-tr1aztne,«eNCl)3) 1 een polymer1-satieproduct van chloor-cyaan (CNel) en kan
opge-Tat worden als het· tr1chlo- '
ri de van eyaanzuur. Neven-staande figuur toont de structuurformule. Het is kleurloos en kristalliseert uit CC1
4
uit in grote mono-'kliene kristallen me~ een prikkelende geur.[5]
Hoewel geen specifieke toxische werking van cyanuur-chloride beken~ is, tast het in concentraties van 1 ~
op ernstige ~ze de huid en slijmvliezen aan. Pas bij concentraties minder dan 0,2
%
vindt geen prikkelende werking plaats. Het is daarom van het grootste belang Toor goede veiligheidsmaatregelen te zorgen bij de. be-reiding en behandeling van de stof.l?JHet cyanuurchloride is in koud water onoplosbaar, terwijl in water bOTen 100C hydrolyse optreedt tot cyanuurzuren met verschillende aantallen OH-groepen en HCI. [5]
Goed oplosbaar is het in organische oplosmiddelen zoala ether, heptaan, aceton,. dioxaan, enz. [5.2,12]
Reacties treqen op met alkoholen, fenolen, NH
3, aminen, waarbij respectievelijk gevormd worden
ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- . , . ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri-- ayanuurzure-tri--- - - . - - - ---:;--c---:;---:----.-:::-::::-:7-:7.,....,,---:::-:-:c=-~___:_,....
I.
-7-alkylesters, cyanuurzure-trifenylesters,
. amiden, producten waarbij de chloride-atomen
aohtereen-
----volgens door amine-resten vervangen worden.
In het laboratorium geschiedt de bereiding van cyanuur-chloride door reactie van chloorcyaan in oplossipg on-der invloed van zuren.
[
5
]
Technisch zijn alleen de gasfase-reacties Tan belang. Hier kan men het. onderscheid maken in twee verschillende werkwijzen:
1) Directe vorming van cyanuurchloride uit de grond-stoffen HCN en C12, door reactie in een reactor met als katalysator actieve kool of actieve kool geimpregneerd met chloriden van de aardalkalimetalen bij een t~mpera
tuur van 280-48QoC. [2.5,3,
4-J
Ook komt aluminiumchloride in aanmerking als katalysa-tor.
[2,5J
2) Polymerisatie (Trimerisatie) van chloorcyaan in een reactor met actieve kool als katalysator b~ een tempe-ratuur, van ongeveer 400°C. (2,3,4,5.11J
Het chloorcyaan wordt gevormd uit HCN en C1 2
gasvormig in water te leiden b~ een temperatuur van
on-g~veer 300
C.
Het b~product HCl wordt in waterige oplos-~ sing afgevoerd en het chl?orcyaan na verwijdering van niet omgezet HeN en C12 en droging naar de trimerisatie-reactor gevoerd.(5)
In overleg werd besloten te kiezen voor het
tweetraps-~
;;::.:.
,
t7
- - - ---~---~~~~~~~
-s-doch veel flexibeler, doordat het aan een eventuele vraag van chloorcyaan alleen ook kan voldoen.
In Europa wordt cyanuurchloride slechts in Duitsland gemaakt.
(1
J.
ErdtHchemie (BP/Bayer) verkoopt per jaar 10.000 ton blauwzuur aan Degussa, die er 15.000 ton cyanuurchloride per jaar uit bereidt. Tot voor kort werd dit cyanuurchloride verkocht aan Geigy (Zwitser-land), die het gebruikt als grondstof voor de produc-tie van herbiciden. Daar het afzetgebied van Geigy Toor~~. herbiciden hoofdzakelijk in Amerika (:) ligt, wordt over-wogen haar fabriek van herbiciden naar de Verenigde Staten te verplaatsen en het cyanuurchloride aldaar te kopen (waarschijnlijk van The Americ&n Cyanamid Company).
,
In Duitsland zou zich dan een ophoping van HCN voordoen
Andere belangrijke toepassingen zijn:
1) Als reactan~ b~ de fabricage van bleekmiddelen voor de textielindustrie.
L
S
]
2) Grondstof bij de fabricage van geneesmiddelen
[
5
1
3)· Grondstof bij de fabricage van kleurstoffen in de verfindustrie. Dit is een nieuwe ontwikkeling, waar-door de vraag sterk toeneemt. [5]
Als plaats voor de fabriek van cyanuurchloride wordt ge-dacht aan bedr~ven die veel HCN produceren o~verbruiken.
Gedacht wordt aan een acrylonitrilfabriek, waar deze fa-briek dan als buffereenheid zou kunnen fungeren.
Ook uit een oogpunt van transportveiligheid (HCN) ver-dient de plaatsing dichtbij een HCN-producent de-voorkeur.
-9-111. Uitgangspunten voor het ontwerp.
A. Capaciteit van de fabriek: 1000 ton/jaar •. Aantal bedrijfsuren: 8000 uur/jaar
Aan de grond-.en h~pstoffen en aan het eindproduct, respectieyelijk HCN, C1 2, H20 en (CNC1)3 zijn in de op-dracht geen specificaties meegegeven. Bij de bereke-ningen is aangenomen dat zij zuiver ter beschikking staan, respectievelijk zuiver gevormd worden. Over
•
eventuele nevenreacties en daaruit voortkomende ver-ontreinigingen kon in de litteratuur niets gevonden worden. Ook van de invloed van zeer kleine hoeveel-heden C1 2en H20 in de voedinE van de tweede reactor is niets bekend en er is aangenomen dat eventuele
bijproducten van de tweede reactor geheel via het a!gas gespuid zullen worden. of indien zij oplosbaar in water zijn, met de verdunde HCl gespuid worden.
Spuien wil in dit verband zeggen verzpmelen, waarna vernietiging of hergebruik plaats vindt.
-Afgas: 0,002 kg/s
=
51,6 ton/jaar, samenstelling on-bekend.Afval vloeistof: 0,832 kg/s
=
23961,6 ton/jaar, waarvan water: 0,809 kg/s=
23299,2 ton/jaar enHel: 0,023 kg/s >: 662,4 ton/jaar.
Behalve de aanwezige utilities is nodig een luch~ve~
hitter (100°C) Toor de regeneratie van de droogtorens. oapaciteit: lBO m3/h •
....
•
W"
t.:_ .•
;-~. ~ i .. '
"
-10-IV. Beschri;j!1J1g van het pr(}Ces.
Op bijlage 1 bevindt zich hèt processchema dat blj dez beschrijving behoort.
Z.oals reeds in hoofdstuk 11 beschreven is, is gekozen voor een tweetraps-proces in verband met de flexibili-tei t ten aanzien van. de. te leveren producten.
De gronstoffen C12 en HeN worden vloeibaar opgeslagen en daarom in de warmtewisselaars H-l en H-2 verdamp~
en tot 20 en 400C verhit alvorens zij de reactor R-4 binnengeleid worden. De r~actor is uitgevoerd als een gepakt bed, werkend bij een druk van 1 atm. en een tem-peratuur van 300
6.
Deze reactietemperatuur wordtgehand-~aafd door koeling met water. Om de koeling effectiever
te maken is de pakking
<til
Raschig ringen van keramisch materiaal) in tien buizen ondergebracht. Van bovenaf , wordt de reactor doorstroomd met gedemineraliseerd waterafkomstig uit wastorenT-3, waar het water het produc~
•. ~ gas ontdaan heeft van 'C1 2 (en misschien HON).
I
~f
J.
Daar HCN beter in _ter oplost dan C1 2 , wordt het HCN'
j
boven~n de reactor ingevoerd en het C12 onderin.~ De diameter Van de reactiebuizen wordt berekend door de reactor Is een gepakte kolom, werkend op 80
%
floodia.g te beschouwen en de hoogte door deze als warmtewiss laar•
te beschouwen.
De waskolo T-3 is gevuld .et
til
Raschig ringell.De uit de reactor komende vloeistofstrooa, bestaande uit water, HCN,
ci
2, CNel en het bij de reactie gevormde HCl wordt in stoomstripper T-6 door open stoo.
ont-\
'
.
.
- - - - ----~
-
-11-dam van HCN, . C1
2 en cwtl, die na. koeling in wisselaar H-5 teruggeyoerd worden in de reactor. De overblijvende HCl-op~ossing wordt gespuid.
H t uit de wastoren komende productgas -CNCI en een kleine hoeveelheid waterdaap- met een temperatuur T&n
,
20°0 wordt in de droogtorens T-7 en T-7a gevuld .et Linde moleculaire zeef 3A, gedroogd. Deze twee droog-torens, beide_ me't een capaci tei t voor 24 uur water-dampopname, st~ in serie. Meet de Tochtdetector in
de tweede toren dat de eerste"doorslaat", dan wordt gasstrooa alleen door de tweede toren geleid n de eerste .et hete lucht (1000C) geregenereerd. Hierna. worden beide torens weer in serie geschakeld.
Het practisch waterdampvrije CNCl da~ uit de droogtorens komt wordt naar de tweede reactor R-8 geleid (,eNCl.
T&n 1 bar. Als katalysator dient actieve kool, di. blj
I . ',1
10000C uitgegloeid is. De eonversie bedraag~ 58,6~. ~' . '
---De deeltjesgroo~te van de katalysator dient te liggen tussen 75 en 600 ].l. [3.~. de bedhoogte bedraagt .l:' lil. •
De reactiewar te wordt afgevoerd door een buizenkoeler
.
d;ie zich in het bed bevindt en waarbjj stoomgeprodu-~eerd wordt, die opgevangen wordt instoomdrum »-9 ,
~bjj stoom van 1450C, 3 bar geproduceerd wordt. Het in reactor R-8 geproduceerde (CNC1)" onoagezet
t
'
i " - , !, I"~' I I !I
I I" .. ' ...-.
.
-12-427°
tot 150°0 voorgekoeld, .aarb~ eveneens stoo.ge-producee.rd wor~t
Hat in bijlage 1 veraelde koelwater bij H-10 dien"t dus
\
vervangen te worden door ketelvoedingswater.
Na deze voorkoeling wordt het eyanuurchloride
gedesu-•
blimeerd bij 50°0 in de desublimator H-ll, die met
koel-wat'er gekoeld worqt. Het restgas dat deze desublimator
verlaat bestaat uit CNGl, een kleine hoeveelheid
cya-nuurchloride (dampspanning bij 500C: 0,75 am Hg ['S] '~)
en a~gas van onbekende samenstelling. Dit restgas wordt
in wastoren T-l2 gewassen met gedemineraliseerd water
en deze oplossing van CNCl (plus iets ontlede
cyanuur-chloride) teruggevo~rd naar de eerste reactor R-4 via
wastoren T-3. IJ
De desublimator H-ll is dubbel uitgevoerd. Terwijl de ene in bedrijf is om te desublimeren, wordt de andere
geleegd door onder iets verhoogde druk (1,5 atm) he~
vaste eyanuurchloride te verhitten met stoom. Het .
eyanuurchloride stroomt dan vloeibaar uit de
desubli-mator. Hoeft het cyanuurchloride niet,. opgeslagen te,
worden e-n kan het gasvormig voor de volgende bewer!.. kingen gebruikt worden, dan is de voorkoeling vol-doende.
. '
.
..
'---~---~---~----~~---~~~~~~
. -,
I >
.
-13-V. Proèescondities,
a) Thermodynamica van de reacties.
[b1
1) C12
HON: CNC1:
+ HeN = CNCI + HCI
. -2 31,179 - 0,826.10 .~ -2 36,751 -
0,430.10 .T
-2 Hel: -22,100 - 0,215.10 .T CNCI + HCl: 14,651 - ~,645.10-2.T -2 HCN: 31,179 - 0,826.10 .'»' flG : -16,528 .0,181.10-2.T' r ~ : I 30°C = 3030K . -LlG'l1'.(303) • -16,528 of 0,181.3,03 :I -16,528 .. 0,548=
-15,,980 kc-aljJl.o1 4,576.1og'X = -(6Grl303)<j/
=-
15,980/303)
0
log K :: 0,23829. ~ X :: 1,7'.51 K : I 12/(1_1)2.,= 1,731 1 :: O,U=
'1%.
S!) 3 CNCI=
(CNCl)3 3.-01 : -24,75 3. alf 3.-C ..·
•RT1n
3·
• G·
·
3.CI-C=N • • ~G % r -2 36,78 + 2,88.10 .T -2 15,03 + 2,964.10 .T 1 -2 0,218. 0 • T + -2 27,06 + 6,062.10 .~ ~ ~10,253 1,290.10 .T -2 -2 m -83,193 + 7,352.10 •• _.~ .. ..,..' . . . j.
,.
•
I I
,.
I
I
-14-~=
7000X AGr : -31,729 koa1/mol 4,576~logK
= '-~~Gr(rf) log K = 0,99.10 4 K = 1.0~3 , \ 2 3 K=
y.(3-21) /(3-3y) y=
0,586=
~,6 ~ b) Evenw1chts1ijn Cl "2· (Bij 20°C) [BJ Y:PC1lp
,Part.ap 012 Mol C12/L Mol C12/
2 lID1 Hg Mol H 20 5 0,00657 0,00617 1,110.10-4 10 0,0131 0,00810 1,458.10-4 30 0,0395- 0,01320 2,375.10-4-50 0,0657 0,01705 '3,070.10-4 100 0,131 Op02500 4,500.10
-4
150 . 0,197 0,03200 5,760,10-4-200 0,263 0,03860 6,950.10-4
. 250 0,329 0,04;490 8,080.10-4 3'00 0,395 0,05l20 9,210el0-4
350 0,461 0,05720 10,300.10-4
400 0,527 0,06320 11,380.10-4
450 0,592 0,06870 12,350.10-4
500 . 0,657 0,07450 13,400.10-4
550 0,724 0,08050 14,500.10-4
6,00 0,790 0,0862015,500.10-4-Voor h 1; x.;.y d1agr&Jl zie. bijlage 5.
.
.
.
y' 0,00662 0,0133 0,042 0,0704 '0,151 0,245 0,357 0,49 0,654 0,856 1,14 1,4-5 1,92 2,62 3,16,- - - ---,--- - - - -, I ! I
I
-" -15-B. Fysische constanten. 1) HeN. (12,10] M % 27,03P
L ::: 0,6871.103 kg/m3 (20°0) (Cp)L : 2,629 kJ/kgOo°
Tkook : I 25,7 0 Verdampingswarmte::: 932,287 kJ/kg (25,7°0).
.
Oploswara1e in H20, 18°0, 1 atm=
-924,544 PG' ,:a 0,90i kg/m3 (,cp)~ :: 1,842 kJ/kgOO.
. Oplosbaarheid in H 20 : Cd Dampdruk = 1,14 atm (30°0)=
1,67 atm (40°0) 2) 012 • [ 12,10] M=
70,914, ~ook' = -34,05°0f
G = 3,2li4 kg/m3 (cp)G = 0,481 kJ/kgOC Dampdruk = 6,864 atm (20°0)=
11,52 atm (40°0) Oplosbaarheid in, H20=
2,299 cm3/cm3 H 20 kJ/kg=
0,729 grf100 ~ H20 (20°0)=
1,438 am3/cm3 H20=
0,459'gr/100 gr H 20 (40°0) " '\-16-3) eNCl. M
=
61,48~
G' :: 1,218 kg/m3 (4,.°C).
°
~ook :: 13,8 C (cp)G=
0,490 kJ/kgVerdampingswarmte: 26,4 kJ/mol
Oplosbaarheid in H20 :: 2500 em3/100
4)
HC1. [12,1~ M=
36,47 (cp)G=
0,77 kJ/kgOC•
cm3 H 0 2 Oplosbaarheid in H20=
67,3 gr/IOO gr H20 (30°0) 5) H20/Stoom [12,10J M :: 18 "P
L=
1000 kg/m3 ("40C) (c P ")L :: ~,2 kJ/kg .~L
:: 10-3 Ns/m2 (29°C) Stoom 3 bar, 145°C : condensatiewarmte r=
2,14.106 J/kg 6,) (CNCl)3 M=
184,43-~smel t, :: 146°C T kook :: 190°C T sub1 :: 140Pc
eS
=
1320 "kg/m3 (l,S bar) (720 mm Hg) (1 bar) eG :: l,S kg/m3 (geschat) (Cp)G=
1,38 kJ/kgD
!-"
'
..
.t; ....
-11-~I. Berekening van de apparatuur •
•
l) .Warmtewisselaar H-l.
Hoewel warmtewiss'elaar H-l wel op hrl processchema
(bijlage 1 ) getekend is, wordt deze niet berekend,
daar' deze vlak b~ de chloortank opgesteld is en
meest-al met de chloortank gekocht wordt.
2}1 Waratewisselaar H-2.
Verhitten van vloeibaar HCN van 200C tot kookpun~ (25,7
°C), verdampen van HCN (25.70C) en Ter4itten
Tangas-Tormig HCN van 25, 70C tot 40°C.
fiS.
=
0,015 kg/a~w = 15166 J/s '1.oetevoeren met stoom. van 3 bar overdruk, . ,,,.
1450C. Stoom om de pijpen. Condensafvoer: 3 bar, 14'5°C • . 20 [ ] U overall = 850 Wim
cr
7,13~"
=
'Uoverall·AJ,.Tlog.gem. 15166=
850.A.(125-105)/ln(125/l05) = 850.A.20/1nl,19=
85·0.A.20/(2,3.1og1,19)=
17000.A/O,174 2 A=
0,155 11~uis
=
0,025 m ••• Opp/m lengte=
1 •. • DbuisBenodigde lengte: 0,155/0,08 = 2 m.
.
.
Uitgaande van de gestandaardiseerde warmtewisselaars uit
\.
de opdracht, zou dit een warmtewisselaar betekenen beataaa~
de uit t~ee buizen van 1 . lengte. Eenvoudiger en
goed-koper is het de toevoerbuis te voor~ien van ~en mantel
f ' .~. I I
.-
~~ :/l".~ , ~-18-aeT een stoomspiraal. In di~ laatste geval is de ~ de helft van de bovenvermelde waarde
[J.
3
]
en i s dus eenpiraal van
4
a lengte nodig.De be.nodigde hoeveel~eid stoom wordt berekend uit de benodigde hoeveelheid warmte voor verhitten
en
ve1'-dampen.Stoo. 145°C, 3 b~: eond~n.&t1ewara~e = r
=
508,2 e&l/g= 2,14.106 J/kg"
~
Voor HCNnodig: 1516·6 J/s ( zie w&rmtebalus )
~enodigde hoeveelheid stoom: 15166/2,14.106 kg/s ~
7,1.10-3
kg/seAangenoaen dat het HCN droog is, kaR aen voo~ deze warmtewisselaar en de toevoerbuis t,o"i; aan de reao-tor gewoon s'aa1 gebruike~, sits het uitgegloeid is tegen
-~panningscorro8ie. Bij niet ui t,gegloeid staal heet", HClI'
in geringe .ate het optreden van spanniagsaorrosie tot gevolg. -rl
,17
]
3) Wastoren T-3"
De~e w&storen is uitge~oerd als gepakte kolom .et
in
keramische Raschig-ringen (tegen corrosie van C12-water).
In deze toren wordt het uit de reactor R-4 komende
CNCI-gas door water (gedemineraliseerd) ontdaan van Cl2 (en
eventueel HCN).
Ui t mass~- en warmtebalans (bljlage 2 ):
Temperatuur: 200C
Massastroom water: 0,834 kg/a
=
3000 kg/h"
"
CNCI C12 0,036 kg/a = 129 kg/h0,010
kg/s=
37
kg/h.
.
..
,
~---~--- ---~~~~~-=~~ • ·1 , <> . ' •
-19-Massastroom gas: 0,046 kg/s = 166 kg/hLt
=
3000 kg/h=
2,2.3000 1bs/h=
6600 1bs/h Gt :: 166 kg/h = 2,2 •. 166 lbs/h = 365 lbs/h ' rgas =1~66 kg~.3
=
0,104 lbs/tt3~
=(P
gas/0,075f= 1,38 Lt.~/G1t; ,= 6600.1, ?8/365 = 24,98 Ui t litteratuur 8 , pg 684, oo,k bijlage 6 :t"
Raschig-ringen :' G/~ = 420 (100 ~ f1oodiag)=
340 (80 ~ flooding) }. G :: 340 .1,38=
470 lbs/tt .h.
F ::Gt/G ::
365
/~70
= 0,78 tt2 D=
0,30 mDeze berekening levert dus de diameter van de kolom op. ~
De hoogte van de kolom wordt berekent uit de massa-balans voor C12 'over de kolom en de evenwichtslijR C12/ water (zie bijlage 5 ) ~
L'(xt' -X
b')
=
G'(y' -y') t. bwaarin:
L'
=
massastroom vloeistof=
47,8 mOl/sG'
=
gas = 0,6 mollsxi
=
hoeveelheid C12 aan de tpp/mol water=
0 mol/mol"
"
bOdem/"
Yt
= massastroom C1 2 aan de topi mol CNC1 = 0,01 mol/mol :: 0,2'5 mOl/molYb
= n Ir bodem/"
••• Xl,
=
0,0025 mol C12/molH20 •Deze gegevens leveren de werklijn op. Uit bijlage 5 (de evenwichtslijn) volgt dat 1 schotel voldoende 1s. Voor alle veiligheid wordt een hoogte van 1 m pakking nom~ll.
. . . -',,-'
) :..1,
Met uitstroom-ruimte en pakking-ondersteuning wordt de kolom dan 1,5 • hoo~.
Wat betreft de corrosie
goed materiaal voor deze kolom.
echter ten aanzien van HCI (uit tweeàe wastoren CNCI en HCN neemt men liever een Ni-Cr-Mo-legering: Hastalloy ]B:. Voor de pakking zijn keramische
Rasch1g-ringen het beste, hoewel ook een metalen pakking van
•
Hastalloy B in aanmerking zou komen. Dez.e zijn e.chter duurder dan keramisch mater1aal[141 •
4) Reactor R-4.
In deze reactor vindt de reactie C12 + HCN
=
CNCI + HCl plaats in waterig milieu.De reactorbuizen zijn gepakt met
til
Keramische Rasohig-ringen en voor de diameter berekend als een gepaktekolom. De hoogte van de reactor volgt uit &en berekening
waarbij de reactor beschouwd wordt als warmtewisselaar. Uit de massa-en·warmtebalans :
Massastroom C12
=
0,040 kg/s=
144 kg/h..
HCN = 0,015 kg/s=
56. kg/h n H20 = 0,834 kg/s=
3000 kg/h n ONCI=
0,036 kg/s = 129 kg/h"
HCl=
0,020 kg/s = 72 kg/h Reactietemperatuur: 300C.Af te voeren h,oeveelheid warmte: 17,842 kW.
. 0 Koelwatertemperatuur 20 C. o Invoertemperatuur HCN
4.0
C. o Invoertemperatuur C12 20 C.•
~~---~~---i • ---~-~--~--~~--~~~~~~ - -~~ " , < -21-Voor de diameterberekening: Lt :z: 3000 kg/h
=
2,2.3000 lbs/h=
i~iOO lbsj.h Gt : 19S'kgjh=
2,2.198 lbs/h=
4351bs/h ·Pgas = 1,8 kg/m3 = 0,112 1bs/tt3 I ~ = (rgas/o,07~1= 1,233 Lt.~/Gt=
6600~1,233/.35=
16,93Uit litteratuur 8, pg 684, ook'bijlage 6 :
til
'Raschig-ringèn: G/~=
440 (100%
f1ooding)=
350 ( 80%
~looding)G
=
350.1,233 '= 428 lbs/:rt;.hF
=Gt/G
= 435/f28 = 1,015 tt2••• D = 1,1 :rt
=
0,3' m = 0,35 m •"
Daar de koeling van een kolom met diameter 0,1' m
(ge-pakt)
weinig effectief is, neemt men buizenvan
0,125m
diameter.
Het aantal buizen wordt dan ,s2/12,52 =9 buizen. De buiz,en worden opgesteld in ruitvorm, tussenruim11.e tuss&n de buizen 0,025 m voor goede turbulente stroming. Shelldiameter wordt dan 0,50 m.
Het warmtewisselend oppervlak
van
buizen van 0,125 m bedraagt: 3,14.0,125.1=
0,393m
2/m.
Voor 9 buize.. 2
3,54 m /m.
Benodigd oppervlak voor warmtewisseling:
. 0
Reaetietemperatuur: 30 C.
Koel~atertemperatuur: 20°C, opwarming SoC.
~w
=
U~A.àTlog.gem17842
=
U.A.(10-5)/(2,3.10g 2)• '" • I
-22-u
:= 1000 W/m2oc
[7.13]
A
:= 17842/1000.7,2 =2,5
m • 2.
,Benodigde lengte: 2,5/3,54 = 0,71 • (9 buizen)
Men neemt buizen van 1 m lengte •
.
Voor goede turbulentie wordt de shell uitgerust .et
6 bar:rles •.
\
D& drukVal over een dergelijke warmtewisselaar is met;
de ter besshikking staande gegevens moeil~k te
bereke-nen
[13]
,
doch wordt geschat op maximaal 0, 5 bar. De beBodigde hoeveelheid koelwater is:~w
=
Cp. T·~m~ = 17842/5.4,2.1000 = 0,85 kg/s
=
3,1.3/
h ••
Via e.en pijp van 1- diameter worden de reactiegasae:a.
01
2 en HeN de reactorbuizen in gevoerd; HON bovenin,
omdat het goed in water oplos~, C12 onderin, daar het~
minder in water oplost. Tussen deze invoerplaatsen
•
di~nt de reactie plaats te vinden. Voor de definitieve
constructie dient dit gecontroleerd te worde ••
De~e berekening dient herzien te worden, zodra bekend is hoeveel massa en van welke samenstelling de reactor
.
binnen komt Tia warmtewisselaar H-5 of uit stripper
T-6 in het alternatieve geval van een ondergeplaatste
stoolllstripper ( zie bijlage 3 ).
Het beste materiaal voor de reactorbuizen en dat
ge-deelte dat met de reactievloeistof in aanraking,komt is
Hastalloy ~6., l~, voornamelijk gekozen in verband met de
HCl~oplossing. Hoewel niet strikt noodzakelijk verdient
-23-- ,-23--
t'-' '( ;
V\.
het ge.bruilr van ontlucht water de voorkeur tegen het,~
opt~eden
van corrosie •.1
14-,17
]
Voor de koelwa~rzljde is de keus afhankelijk van het
te gebruiken 'koelwatersysteem. Is dit een open systeea
met gebruik van oppervlakte water (niet aan te bevelen
'in verband met eventuele lekkages) met de normale
hardheid en verontreinigingen (NaOl en dergel~Ke) dan
~
een roetvrije staalsoort bijvoorbeeld AISI 430 (14-18 ~
Cr, 0,12
~
C) gebruikt te worden. ll4-,171Wordt een gesloten' koelwatersys.teem. gebruikt met wa1ter
zonder Cl-, 02 en van redelijke haràheid, dan is gewoo.
staal uitstekend geSchikt. t14,11]
Bljlage'3 geet't een mogelijke uitvoeringsvorm van reactor R-4.
5) Droogtorens T-7 en T-7a.
In deze droogtorens 'wordt het vochtige CNC1-gas uit
wastoren' T-~ gedroogd door moleculaire ze&f 3A.
Uit massa-en warmtebalans:
, Massastroom CN01: ,0,059 kg/s = 212 kg/h
P
eNGl=
1,218 kg/m3 Volumenstroom CNCl,: 4,85 m3/s Temperatuur 20°C Waterdampspanning bij 20°0: 17,535 ,mm Kg.
.
Hoeveelheid waterdamp: 17,535/(760.22,4) mol H20/l gas : 18,5 gr H20/m3 gas
: 90.10- 5 kg H 20/s
.
Belading moleculaire zeef '3A maximaal 20 ~ van haü
gewiaht ~bljlage 4
)
[
18
]
'
:
-5
Voor 24
Uur
gebruik dus: 5.3600.24.90.10 - 400•
, -,; .... '.", , "
.
: ' \1 -24-Per toren dus 400 kg ~ee!.Diameter van de toren: Gassnelheid: 0,2 m/s
(lSl
-2; 2
A a 4,85.10 ,0,2:: 0,25 m D :: (1/3,14)t - 0,60 m.
.
,Moleèulaire~zeef 3A iri de vorm van staafjes l/S":
p=
150 kg/m3tlsl
400 'kg,
7.
0,5 m3Hoogte kolom: 0,5/0,25 = 2 m •
•
De 'moleculaire zeef wordt weer gedroogd met lucht van
o 1000.
Benod1gdecapaciteit:
~ (\.. T,e verdrijven 90 kg, water. Hete ,lucht neemt 10 </J van eigen
~
( gewicht aan waterop.~~e)
,~'{ ~Ucht
:: 1 kg/m3 • Dus nodig 900 kg lucht :: 900 m3•Do]
Toegelaten gassnelheid: 0,2 mis. Oppervlak: 0,25 m2 •
• • Q
° ,
05 m 3 / s :: 900 m 3/ 5 uur.'Capaciteit
l~chtverhitter:
180 m3/h.•
T.egen c'orrosie door CNCl wordt de kolom uitgevoerd in
Hastalloy B
[141
•
---=---~---~----~---~~~hT~~~~~~
•
-25-6) Reactor R-8.
De 1b:-imerisatie 3 CNCI = (CNCl), vindt plaats in d z
fluid-bed reactor met a.c,tieve kool.
Uit massa- en warmtebalans:
Massastroom CNCI : 0,059 kg/s :: 212 kg/h
.
Reactietempe~atuur: 427°C
•
Aftevoeren reactiewarmte: 12.095 kW
Volumenstroom CNCl: 0,12 m3/s berekend met een
diaht-heid van 0,5 kg/m3 b~ 427QC ui' de dichtheid van l,~
kg/m3 bij 2000 met behulp van de ideale gaswet..
Gassnelheid betrokken op de lege doorsnede van de
. tor: 0,116 mis
[
3,4
]
v gas =. lJ/A
•••
0,116: = O,12/A ••• A = 1 m2•
D = 1,13 m dus 1,15 m.
Bedhoogte: 1 m
1
3,4-
J
('kool = 2000 kg/m
3
(j.2]
Porositeit bed (ges6hat) : 0,5
Hoeveelheid katalysator nodig: 0,5.1.1 :: 0,5 m3:: 1000 kg.
Druk 1 bar.
U totaal(geschat uit litteratuur[15,1] ')
=
2000 W/m200.,
L. ~'"
?
Juiste:: berekening van de Utotaal volgens ~.15] .... s niet~ ~
)
mogelijk door gebrek aan gegevens.~\
n
\
~
Af te voeren12~95
i:/s. Stoamproductie 14.5°0, , bar.(
tJ'
t<> '112095 :: 2000.A. ~25/(2,3·'.10g 1,«)
. 2
A
=
0,02 m,Buis van 0,025 m
di~eter.
Oppervlak = 0,08 m2/m..
,
" . ... , . ~, , ,.-2.6-flJl '
)
~
DUi'een onpraet1acli geringe lengte. Voor~
en
de constructieve uitvoering neemt men1 m lengte verticaal in het bed.
Ho-eveelheid 'geproduc:eerde stoom:
3 bar, 145QC, r
=
2,14.106 J/kg12095/2,14.106 =
5,8.l0-~
kg/a. stoomde zekerheid 5 buizen van
Volgens Duits patent [2
J
wordt de react~r en dekoel-buizen uitgevoerd in V2A-staal (Au~tenitisch, 17-19
%
Cr, 9-11
~
Ni, mèt Ti gestabiliseerd { lot}).De stoomdrum D-9 kan uitgevoerd worden in gewoon staal of eventueel RVS, bijvoorbeeld AISI 430.ll4]
7) Warmtewisselaar H-lO.
Hier vindt voorkoeling van de productgassen uit reactor R-8 plaats.
Uit de massa- en warmtebalans:
Massastroom gassen: 0,059 kg/s
=
~12 kg/hTemperatuurval: 427°C - 150°0 = 271°0.
Voeding: ketelvoedingswater,temperatuur 20°C.
Stoomproductie: 3 bar, 14.50C.
Aftevoeren hoeveelheid warmte :' 9,152 kW .. = 9152 J/s.
Utotaal = 8?0 W/m2oC [71
131
d - U A
AT
Pw - totaal·· log. gem.
~152
=
85Q.A.'(282-l30)/(2,3.log 2,17)Ä = 9152/850.210
=
0,052 m2•Buis 0,025 m diameter. Oppervlak ~,08 m2/m
Nodig: 0,052/0,08
=
0,65 m. Genomen wordt een buis•
dubbele mantel van 1 m lengte. Materiaal evenal
. _ - , - - - -- - , - - -,
..
,
-Z7-Geproduoeerde hoeveelheid stoom:
9152/2.14.106 m
~,3.10-3
kg/s.8) Warmtewisaelaar H-l1 •
•
..
.
Hier vindt desublimatie van gasvormig (eN01)3 tot van
(CNe1)3 pl~ts.
Koeling door middel van koelwater 200e. MaIimal
op-o
warming 20 O.
Uit massa- en warmtebalans:
Massastroom (CNC1)3: 0,034 kg/s = 125 kg/he
n rest 0,025 kg/s ~90 kg/he
Aftevoeren hoeveelheid warmte: 15,210 kW.
Intrede temperatuur gassen: 1500e, uittre~e temperatu~
50°0.'
2
Utotaa1 = 6
YfLm
oe :[ 8-]~w
= w,totaal·A•AT
10g.gem.152'10
=
6.A. (110-30 )/(2', 3.10g 3,1) 2A
=
4-1.3 • •Pijpen 0,025 m diameter, oppervlak 0,08 m.2/m.
Benodigde lengte: 41,3/0,08
=
520 m.Bij pijpen van 3 m lengte wordt dit 520/3
=
170 pijpen.Benodigde hoeve~lheid koelwater:
~ w
=
e • p T'.~ m15210 =' 4200.2'0.~. ••• . ~ m (koelw)
=
0,182 kg/a.Shelldiameter bij 170 pijpen van D = 0,025. steek
=
0,025is 5-4- cm
=
0,54 m [1 31' dat betekent 14 pijpen op een diameter.I_~(.\~'r~{~.~~--~~~---~----~~~~~ ____ ~==~~_
.... &;. t~ ... ~. "
, "
. );
-28-Di t betekent een she11diame,ter van 14.0,075 : 1,10 m.
Inhoud van de shel1 dan: O,8~(l,l}2.3 =: 2,85 m3
Inhaud van de pijpen: 0,8.(0,025)2.
3•
170 =:1,47
m3
Inhoud van de'ruimte tussen de pijpen:
2,85-1,47
I : 1.37 . ' • .Als deze ruimte voor de helf~ gevuld is, wordt. , &tgeamo1. , :
3
ten: 0,5.1,37 = 0,7 m •
e(CNC1)3 vast
=
1320 kgJm3Inhoud aan{CNC1), dan: 0,7.1320
=
925 kg.B'edrljfstijd: 925/125 =:
1,4
uur.Hier.n& wordt omgeschakeld op de tweede desub1imator v~
dezelfde constructie. De volle desub1imato~ wordt op
stoom van 145°C, 3 bar aangesloten. Men laat de druk
•
met gesloten afsluiters oplopen tot 1,5 bar en tapt.
vloeibaar (CNCl), af.
Het smelten:
Smeltwarmte (geschat) : 136500 J/kg
T'oe. te voeren hoeveelheid warmte.: 925.136500 ::. 1,26.10
8
, 6 /
Condensatiewarmte stoom: r
=
2,14.10 J kgHoeveelheid stoom nodig: 1,26.108/2,14.106 = 59 kg toom. '
Als afsmelten in 1 uur plaats vindt:
59/3600 ::-1,64,10-2 kg/s stoo.. ' ..
Hoevealheid w,rmte: 1,26.108/3,6.102
=
0,35.106JJ~
Dit betekent: 0,35.10
6
/41,3=
8,5
~/m2,
eenrede1~Ke
warmte belast ing.
OoIe deze. desublimator wordt uitgevoerd in V2A-st~-{2 •
; - - - : : - - - ; : - - - - -- - - --,--- - - ---- - -
-
-29-,
9) Wastoren 'r-l2:.
In deze wastoren wordt het restgas ui~ de desublimator gewassen met water. De oplosbare produ~t-en worden,
teruggevoerd naar de a~rste reactor (eNCl, (CNCl);,
Hal)
de onoplosbare verlaten de toren als afgas.Uit de massa- en warmtebalans:
Massastroom CNCI : 0,023 kg/s = 82,1 kg/h d Afgas: 0,002 kg/s
=
7,2 kg/he~emperatuur 20°C.
Dampdruk (CNCl)3 bij 50°C
=
0,75 mm H~, zodat ho ~eel heid hiervan verwaarloosd wordt.Oplosbaarheid CNCl: 2,5 1/100 gr water (bij ZOoC) Voor oplossen van dit CNCl is dUB nodig:
; . 3 0 1\.. ., PCNC1-
=
1,22~
kg/m (20 C) UJ cJVT /tv..JrJ' .
82,
~
=: 82 ;7/1,222 =.-67 'm3/h CNClHoeveelheid waten-': 67.100/0,0025 = 2,91 m3/h
Voor de diameter berekening:
t"
Keramische Raschig-ringen.=
2910 kg/h Lt : 2910 kg/h = 2,2.2910 lbs/h=
6410 lbs/h G t = 90 kg/h = 2,2.90 lbs/h = 198 lbs/hP
gas = 1,2l8 kg/m3 = 0,074 lbs/ft3~
= (O,074/0,075)t ='0,992 L ~/Gt=
0,992.6410/198 = 32,1 Uit litt.[a1 pg 684, ook bijlage 6:G-/(J = 300 .... G
=
300.0,992=
298 lbs/tt3.h-F :: 198/298 = 0.664ft2
D (0,82)t : '0,920
ft
=
30 cm=
0,30 m.'"
'
.
.
-30-Daar geen evenwichtsgegevens bekend z.ijn, ·neemt men de hoogte van de kolom 1,5 m, hetgeen later geeontro-leerd dient te worden.
Vanwege het feit dat HCl in het water aanwezig kan zijn
(hydrolyse van (CNCl)3) gebruikt men als materiaal voor deze kolom Hastalloy B.
, ,,' f':: , . .j'!' I
-31-VII. Massa- en warmtebalans.
De
resultatenvan
de massa- en warmtebalan~en zijnop-genomen in bijl~e 2. De, hier opgegeven waarden volgen
op eenvoudige wijze uit de in dit verslag opgenomen
gegevens.
De benodigde hoeveelh~den HCN en 012 volgen uit de
productie van 125 kg/h (CNC1)3 en lift':otmverld ~:van'_
G thermodynamische potentiaal kJ/mol
p p r . R ~ gasbelasting totaal . reactiewarmte evenwichtsconstante vloeistofbelasting moleculairgewicht parti~la druk totale. druk condensatiewarmte
•
gasconstante temperatuur.1T:log.gem logaritmisch temperatuur gemiddelde totale warmteoverdrachts-coeffic'i1:!nt v snelheid
v
volumenstroom berekeningsaonstante massastroom volumenstroom warmtestroom kg/a kJ/mol kg/s kg/kmol bar b8J1 "•
tz
viscositeit ]faI
m 2f
dichtheidkg/m
3 Indi~a . t; gas L vloeistof S vaste. stof kook koken smelt smelten•
sUbl sublimatie".
-34-•
IX." Litteratuuro~gave.
1. EUropeàn Chemical ]Jews, aug. 1968
2. Paten~ DEP 842067 3. Patent
US 2762798
c..
Patent "&IS 29656425.
Ullm8J'JSl Encyclopedie:2.,
623 ev 6. van de Berg, P. en de Jong, W.A.Collegedictaat m 32 -chemische reactorkundeW, "Delt~
7~ B&ek, \I~J. Collegedictaat -Fysische transportve~
schijnse1enA
, Deltt.
8. Perry, J.H., Chem. Eng. Handbook, 3rd edition (1950) Mc Gra.hi11, New York
9. Smo1in, E.M. en Rapoport, L., s-Triazines and deri-vates, (1959), Interscience Publishers Inc,. New 'lork
10. Handbook ot Chemistry and Phyaic~, 48 th edition
The Chemica1 Rubber Co. Ohio.
'11. Sittig, M., Organic Chemical Process Encyclopedi&
(1967), Noyea Deve10pmen~ Corporation, New Yersey, p 160 12. Kog1in, W., Kur&ea Handbuch der Chemie (1954) ~t,ingen .
13. Ludwig, E.E., Appl. Proc. Design tor Ch ... and Petro-chem. Plants,
2.,
14. Rabald, E., Corrosion Guide, 2nd ed11ion (1968) Els vier, Amsterd&Jll
15. Kun! i , D. en Levenspiel, 0., Fluidization Engineering J. Whiley a1ld S-ons (1969) New York.
16. van Berkel, F.C.A.A., Collegedictaat "'Chemische
.
Werktuigen ~ ft l~ druk (1965)
17. Brabera, M. T"èahniache CGrros:te, .lcco-ui tgav ,L (Collegediataat).
, - - -
-• I
-35-18.
~raebner, 0, J1ru, P.,Ralek,
M.,Moleoulars1ebe
VEE Deutscher Verlag der W1saenscha!ten, Berlin
.
.
•
HeL- STOOM OPLOSSING Hl WARMTEWISSELAAR H2 WARMTEWISSELAAR T 3 WAS KOLOM RL REACTOR H5 WARMTEWISSELAAR TG STOOMSTRIPPER
T7 DROOGTORENS MET MOLECULAIRE
T7a , ,
*
,
I , , , , ,L*
---to<r-;--to<r-, L __ . . . SPOELGAS RB FLUID-BED REACTOR 09 STOOMDRUM Hl0 WARMTEWISSELAAR H 11 DESUBLIMATOR (2x) T 12 WASTOREN ZEEF 3Ap.,
BAR AFGAS WATER [ID-i?'L/qm
CYANWRCHLORIDE ~~P~-z(4 / F.' ( L-Vc<- ,-3 _ BEREIDING VAN CYANUURCHLORIDE
"'-4v... UIT CHLOOR EN HCN.
~ H.J, UILENREEF
- -- - -
-IN VOORWAARTS UIT RETOUR IN UIT
M Q M Q M Q M Q A 0 .0 4 0 o H2 CO.025 o , I , : r -_I, I I I I : : t
:H 5:
I I I : I I oL-lol I , I ï _J_ L __ --i : , , I 0 oT 6 I I I I I I , '---.-' L __ ____ ~ r--v ~v.~V C O . 8 0 9 ~ ,VI-' ) E 0.023 r~\l,"''''~ ~~)/' 7 --~ tot.O. 8 3 2 0.3 6 8 , ~ ;::- v' ~~~~~~~---, E 0.059 0 --1---::--- --- , 2.0 9 5 D9 I--- I---I---I---I--- '2.0 9 5~,;;; E 0.0 2 3 F O. 0 3 I. G 0.0 0 2 tot. 0 . 0 5 9 tot. 0 . 0 C; 9 swl 3.2 2 9 C o . 0 2 3 G 0 002 tot. 0 . 0 2 5 C o . 8 0 9 ---------- - - - - -tot. 0 . 8 9 9 t.90.577
/
M in kg/sec Q in kW r---
Ra water 1 2. 9 1 0 --- -H10 water 3.7 5 a ~---Hl1 water 0.3 6 a ~--- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ----- -- T12-.
/
-j
I
-~
9.1 5 2 --- - - - F 0.031. 1.1.09 5.2 1 0 --- G 0.002 com onenten A=CHLOOR B =HCN C = GEDEMIN. WATER D =HCL E=CNCL F = (CNCL) 3 G=AFGAS tot.0. 89 9 t. 90.577 BEREIDING VAN CYANUURCHLORIOE H.J. UILEN REEF DEC. 1969. '<.Uit lIt.ratuur Or~1C CMmocal reactor '" CD :0 reactor 800 '" N N I '" '" ~ 'l!
•
,
~oelw,ïn • koel", uit stripperL
SCHAAL 1: 10E J M van der WERF
BIJLAGE 4
20
ma lecuta ir e
' - - - -
zeet'
type 3A L... 15 Q) ~ n:I3
Vl -0 nI Q) 0') ~ 0 10"3
Q) Ol WA TERDAMPADSORPTIEevenwi
chtsgege~ens . 5 10 2030
•
BIJLAGE
, " I
"
3
evenwichtslijn
van chloor
In
water
-
- J 2 0'
E
~ ~ 0 E ->.'1.
r
5
10 - - . . X x10-4(mol! mol.)
T.--,-:---~---,'---, T.--,-:---~---,'---,
2000
1000
11RASH IG- RINGEN
G
600
~
flooding- snelheden
voor
1
ker ami sche Ra sh ig ringen
CD L