Podstawy tworzenia i przetwarzania grafiki komputerowej

1

KATEDRA SYSTEMÓW

MULTIMEDIALNYCH

LABORATORIUM

TECHNOLOGIE MULTIMEDIALNE

Ćwiczenie nr

2:

Podstawy tworzenia i przetwarzania grafiki komputerowej

opracowanie: Aleksandra Dorochowicz Adam Korzeniewski

1. WSTĘP

Nie tylko w samej grafice, ale i w wielu różnych innych dziedzinach, istotną rolę pełni kompozycja obrazu. Zarówno kwestia odpowiedniego ustawienia jej elementów na płaszczyźnie i w przestrzeni, jak i odpowiedni dobór kolorów, wpływają na interpretację kompozycji, a także na wrażenia estetyczne z nią związane. Kwestie te pojawiają się w odniesieniu do grafiki komputerowej i tradycyjnej, malarstwa, fotografii czy filmu.

Istnieje wiele różnego rodzaju oprogramowania do tworzenia grafiki i obrazów. Poczynając od programów Adobe Photoshop i Adobe Illustrator, przez Corel Draw, Corel Photo Paint i Corel Painter, mniej znane SAI, Clip Studio Paint, Krita, aż do Open Source'owych Gimp i Inkscape. Do wykonania ćwiczenia będzie wykorzystywany Gimp.

Ponadto, ćwiczenie będzie wykonywane z użyciem tabletu graficznego marki Pentagram, który pozwala na precyzyjniejszą pracę (jak pędzel lub ołówek), a także pozwala na uchwycenie dynamiki oraz sposobu poruszania nim, w celu uzyskania różnych efektów.

Celem ćwiczenia jest zapoznanie z obsługą tabletu graficznego, tworzeniem kompozycji i ustawianiem właściwej kolorystyki. Zgodnie z zasadami kompozycji, a także świadomie je łamiąc, powinna zostać utworzona kompozycja uzgodniona z daną grupą na początku zajęć.

2

2. UKŁAD

Jednym z najważniejszych elementów poprawnie stworzonego projektu jest jego ułożenie, a więc sposób, w jaki elementy są rozmieszczone na stronie, a także ich proporcje oraz uporządkowanie ich na stronie.

 ROZMIESZCZENIE

Powszechnie stosowanym podziałem w sztuce jest rozkład Fibonacciego. Możemy go spotkać zarówno w malarstwie, architekturze, jak i sztuce użytkowej, ponieważ jest rozkładem występującym w przyrodzie.

Ponieważ zdefiniowane przez Fibonacciego proporcje widzimy wszędzie, traktowane są one jako naturalne, więc postrzegane są przez nas korzystnie.

Rys. 1: Ciąg Fibonacciego – proporcje złotego podziału

Rys. 2: Spiralę Fibonacciego widzimy wszędzie

3 Oznacza to także, że proporcje te obowiązują również przy tworzeniu kompozycji takich, jak strony internetowe, czy broszury – miejsca, w których przebiega spirala, skupiają wzrok, a więc to w nich powinny być umieszczane istotne elementy kompozycji. Również to tam tworzy się ciągłość kompozycji, co oznacza, że nie należy zostawiać niepotrzebnych, dużych przerw w tym obrębie.

 GŁĘBIA

Dobrze przygotowana kompozycja to nie tylko odpowiednie rozmieszenie obiektów w płaszczyźnie, ale i w perspektywie. Należy pamiętać, że we właściwie wybranej kompozycji, główny obiekt nie znajduje się na pierwszym planie. Poza oczywistym tłem i dalszymi planami, nie można zapominać o tym, że obiekt umieszcza się w środku, a przed

nim istnieje także pierwszy plan, którego nie wolno zaniedbywać.

Warto zapamiętać, że nadanie głębi obrazowi wykonuje się również przez odpowiednie ustawienie kąta obserwacji, a więc obraz, który będzie mniej standardowy, będzie się wydawał ciekawszy.

Rys. 4: Fibonacci w sztuce użytkowej

4 Ponadto, w uchwyceniu perspektywy i różnicy planów pomocne mogą być różne metody wyróżnienia obiektów spośród reszty kompozycji. Wśród nich można wymienić przymglenie dalszych planów, zmniejszenie nasycenia kolorów poza głównym obiektem, wyraźnie

skierowane oświetlenie na obiekt, a także wyostrzenie na tym obiekcie.

Warto wziąć pod uwagę, że grafika nie musi idealnie oddawać rzeczywistości. Dobrze jest sięgnąć po trochę wyobraźni i dodać do kompozycji elementy od siebie, które ją wzbogacą. Często również zachowywanie odpowiednich proporcji nie jest właściwym rozwiązaniem, okazuje się, że niejednokrotnie to właśnie te nieprawidłowości nadają kompozycji charakteru. Przy przedstawianiu ludzi dobrze jest pamiętać, że proporcje w podręcznikach do anatomii, a także przedstawiane w czasach antycznych jako idealne, klasyczne, pasują jedynie do 1/13 ludzkości (typy Kibbe). Warto o tym pamiętać, gdyż również ich cechy anatomiczne (proporcje i symetria) będą oddziaływały na kompozycję.

3. KOLORYSTYKA

Warto zwrócić uwagę, że kolorystyka, którą obserwuje się w rzeczywistości, różni się od tej, której używa się do tworzenia grafik. W związku z tym kolory przedstawiane na grafice nie mogą idealnie odwzorowywać rzeczywistości, muszą zostać dopasowane do zamierzonej kolorystyki całokształtu. Dokonuje się tego poprzez zmieszanie ze sobą danego koloru z głównym kolorem kompozycji.

Rys. 6: Perspektywa wpływa na odbiór kompozycji

5  HARMONIA

Istotne jest odpowiednie dobranie kolorystyki tak, by ze sobą współgrała w sposób, jaki chcemy uzyskać. Istnieją pewne zasady, dotyczące łączenia ze sobą odpowiednich kolorów, wręcz ich odpowiednich odcieni. Na kole barw wyróżniamy kolory podstawowe (czerwony, niebieski i żółty), kolory dopełniające, a więc znajdujące się po przeciwnej stronie koła, w stosunku do odpowiednich kolorów podstawowych (kolejno zielony (mieszanka niebieskiego i żółtego), pomarańczowy i fioletowy). Pomiędzy nimi znajdują się kolory

trzeciorzędne.

Istnieje kilka zasad dotyczących odpowiedniego dobierania kolorów względem siebie.  Kolory dopełniające – tworzące między sobą duży kontrast, a więc postrzegane często

stereotypowo, nudno, ze zbyt dużym kontrastem.

 Kolory analogiczne – kolory sąsiednie względem koloru głównego kompozycji, służą stworzeniu nierzucającej się w oczy otoczki.

 Triada – trzy kolory położone w równych odległościach względem siebie (trójkąt równoboczny), takie połączenie najczęściej wzbudza pozytywne odczucia estetyczne, pozostając w kontraście.

Rys. 9: Kolory podstawowe, dopełniające i trzeciorzędne Rys. 8: Dostosowywanie barwy do ogólnej kolorystyki

6  Dzielone dopełniające – kolory analogiczne względem koloru głównego, jednak bez

niego, w towarzystwie koloru dopełniającego.



 Kwadrat – cztery kolory położone w równych odległościach względem siebie.

Projektów w kolorystyce czarno-białej dotyczą te same zależności:

Ponadto, w kompozycji warto jest korzystać z różnego poziomu nasycenia danego koloru:  Tint – względem bieli,

 Tone – względem szarości,  Shade – względem czerni.

Należy przy tym pamiętać, że w przypadku tworzenia kompozycji zawierającej zarówno kolory jak i odcienie szarości, musimy zadbać o odpowiednie dopasowanie kontrastu między odpowiednimi elementami. Jest to nie mniej ważne w przypadku kompozycji kolorowych.

Rys. 10: Sposoby łączenia kolorów

Rys. 11: Koło barw w odcieniach szarości

7 Warte zapamiętania jest, by przy cieniowaniu danego obiektu kolorem najbardziej nasyconym był kolor główny, a nie najciemniejszy z nich. A także, by cieniowanie nie odbywało się po skali szarości, lecz by nadawać mu odpowiednie zabarwienie.

 NASYCENIE I RÓŻNORODNOŚĆ

Ważne jest, by zadbać o odpowiedni dobór palety. Należy pamiętać o tym, by odpowiednio zróżnicować kontrasty, a jednocześnie nie używać zbyt wielu kolorów, a jedynie odcieni kilku pojedynczych. Zbyt wielka różnorodność zarówno męczy oczy, rozprasza

uwagę i powoduje, że informacja przestaje być czytelna.

Warto zachowywać spójną, z góry ustaloną kolorystykę, która będzie adekwatna dla danego celu.

Dobrą manierą jest zarówno ograniczenie liczby kolorów, jak i ich intensywności, a także zróżnicowanie kontrastów. W rezultacie można uzyskać o wiele lepsze efekty, niż dysponując całą gamą kolorów.

Rys. 14: Zła kompozycja kolorystyczna vs dobra kompozycja kolorystyczna

Rys. 15: Różne grupy kolorów Rys. 13: Cieniowanie

8 Równocześnie należy być ostrożnym przy dobieraniu barw nasyconych i nienasyconych w kompozycji. Kolory nienasycone muszą być różnorodne, z kolei elementy o barwie nasyconej, muszą się ze sobą łączyć. Ponadto, o ile kompozycja może cała bazować na barwach nienasyconych, o tyle nie może na nasyconych. Najlepszym rozwiązaniem jest

jednak połączenie ich ze sobą.  ŚWIATŁO

Nie mniej ważną kwestią jest odpowiednie ustawienie zarówno miejsca i kierunku oświetlenia w kompozycji, lecz również jego zabarwienie. Światło odbijające się od różnych obiektów, będzie zabarwiało obiekt na zasadzie sumowania ze sobą barwy światła z barwą obiektu.

Odpowiednie ustawienie światła wpływa na czytelność i odbiór kompozycji. Dzięki niemu pewne elementy mogą zostać zaakcentowane, a inne przyciemnione, ukryte.

Rys. 16: Kompozycje kolorów nienasyconych, nasyconych i mieszane

Rys. 17: Odbijanie światła od różnobarwnych powierzchni

9

4. OPROGRAMOWANIE

Do pracy na zajęciach można używać programu paint.net oraz Gimp, ale gotowy projekt należy wykonać w programie Gimp.

Gimp jest programem Open Source'owym do tworzenia grafiki rastrowej. Po uruchomieniu go, należy utworzyć nowy plik (Plik → Nowy), po czym wybrać jego format i rozdzielczość, a także przestrzeń kolorystyczną i tło.

10 Sposób rysowania za pomocą pędzla zmienia się w Przyborniku: Opcje narzędzia → Dynamika. Możemy tam również ustawić jej dodatkowe opcje (poniżej), jak również typ pędzla, krycie i inne parametry. W menu Tryb można ustawić opcje Miękkie lub Twarde Światło, jak również wiele innych operacji, które można wykonać pociągając pędzlem.

Przy ustawianiu rozmieszczenia na stronie warto się wspomóc prowadnicami, które można ściągnąć zarówno z linijek z góry i z lewej, jak i z menu Obraz → Prowadnice. Nie należy zapominać o tym, jak ważne są warstwy w obrazie. Należy odpowiednio rozplanować umieszczenie odpowiednich obiektów na poszczególnych warstwach, aby ułatwić sobie pracę. Ustawienia koloru dokonuje się poprzez kliknięcie prostokąta w przyborniku. Pojawia się wówczas okno, w którym można wybrać kolor z podręcznej palety próbek, wybrać z przestrzeni kolorystycznej lub wpisać ręcznie jego kod. Kolory te można wybierać i ustawiać z różnych przestrzeni dostępnych w kolejnych zakładkach okna.

Dodatkowe opcje kolorów dostępne są w menu Kolory. Można w nim znaleźć zarówno opcje modyfikujące barwy i ich zależności, jak również przekształcanie obrazu z kolorowego na czarno-biały.

11 Warto też pamiętać o opcjach zaznaczenia według koloru, który zaznacza na obrazie wszystkie elementy o danym kolorze (można ustawić próg), oraz różdżki, która zaznacza obszar o danym kolorze (również można ustawić próg).

Rys. 22: Wybór kolorów

Rys. 21: Narzędzia różdżki i zaznaczenia wg koloru Rys. 23: Prowadnice

12 Po zaznaczeniu danego obszaru możemy go wypełnić na kilka sposobów. Pierwszym z nich jest zwykłe malowanie pędzlem w tym obszarze, zaznaczenie zabezpiecza przed opuszczeniem obszaru, który ma być zamalowany. Możliwe jest ustawienie zaznaczenia z jednej warstwy, aby wyznaczało granice na innej. Kolejnym jest wypełnienie kubełkiem, które również ma wiele opcji, w tym wypełnienie za pomocą deseni, których paleta jest dostępna po kliknięciu na ikonę. Trzecią metodą jest gradient, którego parametry również

można ustawiać w opcjach narzędzia.

Granice pomiędzy obszarami można zatrzeć za pomocą narzędzi rozsmarowywania i rozmywania.

Rys. 25: Rozmywanie i rozsmarowywanie Rys. 24: Menu Kolory

13 Rys. 26: Możliwości wypełnienia

14

5. ZADANIE

Przed zajęciami należy przygotować się do obsługi oprogramowania Gimp oraz paint.net. Oprogramowanie jest darmowe.

W ramach ćwiczenia utworzona ma być kompozycja graficzna, uzgodniona z grupą na początku zajęć. Grafika nie musi być realistyczna, nieoceniane są również umiejętności manualne. Sprawozdanie znajduje się poniżej, za bibliografią, należy je wydrukować dwustronnie i przynieść na zajęcia. Zasadniczy projekt odbywa się w programie Gimp.

6. BIBLIOGRAFIA 1. http://www.visualistan.com/2015/09/everything-you-need-to-know-about-golden-ratio.html?m=1 2. http://www.digitalinformationworld.com/2013/09/infographics-dos-and-donts-basic.html?m=1 3. http://masterteacher.deviantart.com/art/How-to-draw-beautiful-pictures-with-examples-270038933 4. http://inkfumes.blogspot.com/2010/12/color-theory-poster-version-2.html 5. http://theultralinx.com/2012/06/art-colour-coordination-infographic.html 6. http://indulgy.com/post/EBtKzo1HB1/color-theory 7. http://aquasixio.deviantart.com/art/Tutorial-18-A-possible-path-on-the-color-map-363288614 8. http://inkfumes.blogspot.com/ 9. http://theultralinx.com/2013/08/color-impact-business-infographic.html 10. http://www.deviantart.com/art/HOW-TO-MAKE-YOUR-ART-LOOK-NICE-Color-Harmony-423507240 11. http://getthelook.pl/typy-urody-wedlug-davida-kibbe 12. http://helpfulharrie.tumblr.com 13. http://caughtinthehurricane.deviantart.com/art/Coloured-Shading-Tutorial-How-to-pick-a-palette-343488733 14. http://oceanleviathan.deviantart.com/art/Correction-Mikasa-Jean-435117718

15

TECHNOLOGIE MULTIMEDIALNE

Ćw. 2

Podstawy tworzenia i przetwarzania grafiki komputerowej

Wykonujący: Wynik:

Grupa:

Data wykonania:

Należy stworzyć katalog, w którym będą przechowywane wszystkie pliki, grafiki, niezbędne do realizacji projektu. Nazwa katalogu i pliku projektu według schematu: TM2_Nazwisko_Nazwisko Część projektowa kończy się 15 minut przed końcem zajęć, pozostały czas służy ocenie projektów. 1) Podaj nazwę katalogu roboczego i liczbę plików w katalogu projektowym łącznie z plikiem projektu

...

2) Co było tematem zadania danego przez prowadzącego? Szczegółowy opis projektu, w tym wymagania postawione przez prowadzącego, specyfikacja sugerowanego wynikowego medium (jeśli wydruk to rozmiar, rodzaj nośnika, jeśli zastosowania cyfrowe to format eksportowanego pliku i uzasadnienie), opis powstałego produktu w kilku słowach, czy nadał by się do komercjalizacji.

... ... ... ... ... ... ... ...

3) Proszę wymienić etapy realizacji projektu, nazwać operacje przetwarzania graficznego wykonanego na gotowych i stworzonych elementach, podać parametry przetwarzania (np. narysować kształty krzywych i podać wartości liczbowe dla konkretnych operacji na obrazie)

... ... ... ... ... ... ... ... ...

16 ... ... ... ... ... ... ... ... ...

4) Wymień, które elementy sprawiły największe trudności podczas realizacji projektu, czy zdarzyły się błędy utrudniające pracę, czy konieczne było wykonywanie jakichś czynności wielokrotnie, czy obsługa oprogramowania była intuicyjna?

... ... ... ... ... ... 5)Własne spostrzeżenia, wnioski i komentarze.

... ... ... ... ... ... ... Ocenie podlega:

……... dobór odpowiedniego formatu eksportu i rozdzielczości (0-2) ……… walory stworzonych od zera elementów (0-2)

……... umiejętne przetworzenie istniejących elementów (0-2) ……... układ elementów w projekcie (0-2)

……... wykorzystanie warstw, efektów i zaawansowanego przetwarzania (0-2) ……... SUMA