Gazeta Gminna 2020, nr 3 (130).

Nr 3/2020 (130) SIERPIEŃ 2020 ISSN 1 ^506-9303

GAZETA GMINNA

PISMO SAMORZĄDOWE GMINY BUCZKOWICE

e

- -- . - ■

iodło pod SkalitemĄ

£. . • L' -I-" '

Pandemia koronawirusa oraz wynikające z niej ograni­

czenia i obostrzenia sprawiły, że wiele osób zrezygnowało z zaplanowanych wcześniej wyjazdów i postanowiło spędzić wakacje w najbliższej okolicy. Dzięki inicjatywie Gminnego Ośrodka Kultury w Buczkowicach, we współpracy z Oddzia­

łem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku-Białej, mieszkańcy naszej gminy mogli wziąć udział w czterech wy­

cieczkach górskich z cyklu „W góry z przewodnikiem”.

cd. na str. 4

W NUMERZE:

Z LUDZI WZIĘTY, DLA LUDZI USTANO­

WIONY - str. 2-3

GOK ZAPRASZA NA ZAJĘCIA - str. 7

KSIĘGA BUCZKOWIC- KIEGO MEBLAR­

STWA NIEODWRA­

CALNIE ZAMKNIĘ­

TA - str. 8-10

URZĄD GMINY INFORMUJE m.in.: Sprawozdanie

z prac rady i wójta gmi­

ny Buczkowice; Zmia­

ny w gospodarowaniu odpadami komunalny- mi; PSR; Stypendia dla

Pełnia barw już za nami

Barwnie, kolorowo i twórczo minęły wakacyjne miesiące dla Gminnego Ośrodka Kultury w Buczkowicach. Pomimo pandemii udało nam się przeprowadzić Akcję Kolorowe Lato z GOK, a także górskie wycieczki z przewodnikiem. Jednak nie tylko to było naszym priorytetem... W lipcu i sierpniu organizowaliśmy również Gminny Festiwal Twórczości „Pełnia Barw”, który został dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura

w sieci. cd. na str. 5

GmiwHij FcjiiwcJ

1

PEŁ I fcARW www.gekbucjkewice.cóM

Ml n}it»sl.wo Kultury i DeladŁłcliM-#

Kara dDwręo .

uczniów - str. 17-18

R

L

E

wpina paj

a w piśmie m.in.:

Nasza brygada RS;

Jak było na korytarzu?;

Pierwsza taka nagroda;

Czy czeka nas zagła­

da?; Kuchnia studen- ta; Musisz to przeczy­

tać - str. 13-16

BO PSZCZOłY SĄ NAJWAżNIEJSZE - rozmowa z preze­

sem buczkowickiego koła - str. 23 i 25

FOTOREPORTAż Z AKCJI KOLOROWE LATO Z GOK - str. 28

NASI SĄSIEDZI

Msza prymicyjna. Fot. M. Skrok. Uroczysta procesja z domu. Fot. M. Skrok.

Z ludzi wzięty, dla ludzi ustanowiony

30 maja br. w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego w Aleksandrowicach biskup Roman Pindel udzielił święceń kapłańskich dziesięciu nowym diakonom z terenu diecezji bielsko- żywieckiej. Wśród nowych księży znalazł się mieszkaniec Buczkowic Mateusz Steczek.

W związku z epidemią uroczystość miała charakter bardziej kameralny i rodzinny niż by­

wało to w latach ubiegłych, chętni mogli jednak oglądać transmisję online. Podobnie wyglą­

dały prymicje, które odbyły się 31 maja w ko­

ściele pw. Przemienienia Pańskiego w Bucz­

kowicach. Ten wyjątkowy dzień z pewnością na długo zostanie w pamięci parafian i ks. Ma­

teusza, który rozpoczyna nowy rozdział życia i podejmuje posługę pasterską w Rudzicy.

Korzystając z ostatnich chwil neoprezbite- ra w Buczkowicach poprosiłam o krótką roz­

mowę.

Jak czujesz się jako ksiądz?

Bardzo dobrze, choć szczerze mówiąc to, że zostałem księdzem, doszło do mnie chyba dopiero po dwóch tygodniach. Prymicje, świę­

cenia to był czas wielu emocji i dopiero gdy one opadły, na spokojnie, zdałem sobie spra­

wę, że jestem księdzem, że jakiś rozdział się zamknął i teraz zaczynam już nowy.

Kiedy pojawiło się powołanie?

Jeszcze w szkole podstawowej, podczas przygotowań do I Komunii Świętej, a następnie po III klasie. Kiedy śp. ks. prałat Stanisław Ja­

sek zapytał „Kto chce zostać ministrantem?”, podniosłem rękę, a potem przyszedłem do do­

mu i oznajmiłem to rodzicom. Posługa mini­

stranta spodobała mi się do tego stopnia, że zacząłem w domu odprawiać swoją własną

mszę świętą... Ja byłem księdzem, moim wier­

nym ludem byli pradziadkowie, „ministrantką”

siostra Magda, która miała wtedy 5 lat. Mia­

łem zrobiony ołtarzyk, ze starego podręczni­

ka do religii zrobiłem sobie mszał, znalazłem szklany kielich, a pradziadek Adam pomógł mi zrobić patenę z blaszki miedzianej. Komuni­

kanty i hostie wycinałem z andrutów, nacina­

łem sobie krzyżyk, żeby mi się dobrze łama­

ło, a za wino służył mi sok jabłkowy albo co­

ca-cola. Z czasem pojawiły się dzwonki, gong, ampułki i cały asortyment, na koniec znowu z pomocą dziadka z blachy miedzianej skon­

struowałem kadzidło. Oczywiście miałem od­

powiedni strój - ornat i albę, zrobione ze stroju Mikołaja, starych obrusów, i humerał ze sznur­

ków. Naśladowałem księdza Jaska, starałem się podobnie zachowywać i odprawiać uroczy­

stą mszę. Niestety nikt nie wpadł wtedy na po­

mysł, żeby zrobić mi zdjęcie.

Kiedy zdecydowałeś się na pójście do se­

minarium?

Ta myśl była cały czas w głowie, choć w gimnazjum lekko ucichła, myślałem nawet o szkole ogrodniczej i technikum leśnym.

Kiedy poszedłem do liceum, myśl zaczęła doj­

rzewać. W trzeciej klasie byłem już pewny, że pójdę do seminarium, bałem się tylko o wyniki maturalne. Na szczęście się udało.

Jak zareagowała rodzina, znajomi na Two­

ją decyzję?

Pierwszą osobą, która się dowiedziała, była moja śp. prababcia, miałem z nią bardzo bliską więź, ona wiedziała, że będę księdzem, jesz­

cze wcześniej niż ja.. W domu nie było za­

skoczenia, rodzice stwierdzili, że podejrzewali to od dawna, tylko czekali, aż sam im powiem.

Niektórzy krewni czy znajomi byli zaskoczeni - dawali mi dwa tygodnie do pół roku, ale ja­

koś te dwa tygodnie szybko minęły, pół roku jeszcze szybciej i tak przeleciało 6 lat.

Jak wyglądała rekrutacja do seminarium?

Najpierw trzeba było złożyć dokumen­

ty: świadectwo chrztu, bierzmowania, ukoń­

czenia religii, opinię księdza katechety, opi­

nię księdza proboszcza, życiorys, podanie itd. Potem była dość przyjemna rozmowa z ojcem duchownym, który pytał o rodzinę, re­

lacje z bliskimi, z Panem Bogiem, a po niej dość trudny egzamin z księżmi przełożonymi na podstawie książki „Być chrześcijaninem”.

Kolejnym etapem były testy psychologiczne, następnie rozmowa z rektorem, rekolekcje.

Z rekrutacji najbardziej pamiętam dwa wyda­

rzenia - kiedy kazano mi porównać sumienie człowieka do gry na akordeonie i słuchania ra­

dia - i drugi moment - gdy stałem zestreso­

wany, czekając na wyniki, a ksiądz rektor spoj­

rzał na mnie i powiedział: Ty nie.... po czym przewrócił stronę i powiedział: Przepraszam cię, ty jednak tak.

Początki w seminarium...?

Nie były łatwe, jak wyjechałem z Buczko­

wic 25 września, to do domu przyjechałem dopiero na Boże Narodzenie. To było mocne uderzenie, zwłaszcza, że do pierwszej sesji nie wolno było mieć laptopa, nie mówiąc już o własnym telefonie czy Internecie, które do­

piero można było posiadać po święceniach diakonatu. Przez pierwsze trzy miesiące przeczytałem chyba wszystkie zaległe lektury i inne książki. Ten początkowy okres był niesa­

mowicie trudny, było to dla mnie swoiste „od­

cięcie pępowiny”, choć rodzice często mnie

GAZETA GMINNA, bezpłatny biuletyn informacyjny gminy Buczkowice

Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury w Buczkowicach Redakcja: Gminny Ośrodek Kultury wBuczkowicach, ul. Wyzwolenia 554, tel. 33 817-71-20

email: gokbuczkowice@wp.pl;gazeta.gminna@wp.plWersjęelektroniczną GG można pobrać ze strony GOK:www.gokbuczkowice.com Redaguje kolegium w składzie:M.Bernecka-Caputa, E. Jakubiec-Piznal, J.Fabia, R. Wrona (Buczkowice), J. Kozłowska (Rybarzowice), S. Sowa (Godziszka),R. Barut (Kalna). KoordynatorUG: R. Krupa. Łamanie:M. Trzeciak, Korekta: M. Trzeciak

Druk: DrukarniaREMI-B,K. Boiński,A.Krokowski, Bielsko-Biała,ul. Strażacka 35.Nakład:2800egzemplarzy

Redakcja zastrzega sobie prawo wyboru do druku nadesłanych zdjęć i tekstów,a takżeichskracania i redagowania. Publikowane zdjęcia pochodzą od organizatorówimprez. Organizatorzy imprezzapewniają,żeposiadają wymagane prawa autorskie do fotografii udostępnianychredakcji.

Teksty niepodpisane nie będą zamieszczane. Tekstówniezamówionych redakcjaniezwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i tekstów sponsorowanych.

BUCZKOWICE

NASI SĄSIEDZI/WSPOMNIENIE

odwiedzali. Ale nie nudziłem się, w semina­

rium nie da się nudzić. Każdy dzień ma swój rytm. Ten rytm jest troszeczkę inny dla każde­

go, wszystko zależy od tego, jaką kto dostaje funkcję. Ja na pierwszym roku byłem kaplicz- nym, czyli takim kościelnym, moim rewirem była zakrystia i kaplica. Na drugim roku przez pierwsze dwa miesiące byłem gazetowym, musiałem rano przed śniadaniem biegnąć po gazetę; potem zrobili mnie organistą, jednak po miesiącu poprosiłem o zmianę i wróciłem na kaplicznego i tak już zostało. Oczywiście w rytm dnia wchodzi jeszcze czas na msze, nabożeństwa, wykłady, naukę, rozmyślanie i posiłki, a cisza zaczyna się zawsze o 22:00.

Z jakimi przedmiotami musi zmierzyć się przyszły ksiądz?

Ogólnie - z teologią i filozofią. Przez pierw­

sze dwa lata były przedmioty filozoficzne jak na przykład filozofia człowieka, poznania, logi­

ka, metafizyka itd., natomiast od trzeciego ro­

ku teologia oraz pedagogika przygotowująca do podjęcia nauczania religii w szkole. Nie za­

brakło też biblistyki, mariologii, homiletyki, pra­

wa kanonicznego, liturgii mszy świętej i obrzę­

dów, a także spowiednictwa.

Po 5 latach seminarium nastał czas na święcenia diakonatu.

Tak, ważny dzień. W trakcie święceń by­

łem roztrzęsiony. Gdy leżeliśmy krzyżem, zda­

wało mi się, że wszystko dookoła drży, jed­

nak kiedy ksiądz biskup nałożył na mnie ręce, to uczucie minęło. Tak jakby ktoś zabrał ca­

ły stres. Bardziej przeżyłem święcenia diako­

natu, niż prezbiteratu. Wielu księży tak mówi, a to chyba dlatego, że święcenia diakonatu są pierwsze.

Jak minął pierwszy rok pracy?

Mój pierwszy rok praktyk spędziłem w pa­

rafii pw. św. Floriana w Żywcu-Zabłociu, tam na parafii robiłem wszystko, co było trzeba - służenie do mszy, głoszenie kazań, praca w kancelarii. Miałem też pod opieką ministrantów i uczyłem młodzież w Technikum Budowlano- Drzewnym w Żywcu. Ten rok minął niesamowi­

cie szybko, bo trzy dni - środę czwartek i pią­

tek byłem w Krakowie, a na pozostałe wracali­

śmy na parafie praktyk diakońskich. Bardzo do­

brze wspominam ten czas, był bardzo przydatny.

Jak wspominasz święcenia prezbiteratu i mszę prymicyjną w Buczkowicach?

Przed święceniami mieliśmy jeszcze za­

mknięte rekolekcje, wieczorem w piątek od­

były się tradycyjne obrzędy w kaplicy semi­

naryjnej - wyznanie wiary i przysięga posłu­

szeństwa w obecności przełożonych. Potem nie mogłem zasnąć, udało mi się chyba dopie­

ro o 2 w nocy, a obudziłem się już o 4. Ra­

no prosto z Krakowa jechaliśmy z kolegą do Aleksandrowic na święcenia. Trudno opisać uczucia, których doznajesz podczas świę­

ceń... jak leżysz krzyżem i wszyscy w koście­

le modlą się za ciebie... Wielokrotnie podno­

siłem głowę do góry, żeby powstrzymać łzy.

W niedzielę, po kolejnej nieprzespanej nocy, od rana na każdej mszy głosiłem kazania, da­

wałem błogosławieństwa, a przede wszystkim miałem mszę prymicyjną z uroczystą procesją z domu. Bardzo wzruszającym momentem by­

ło błogosławieństwo najbliższych w domu. Na mszy byłem bardzo skupiony i przejęty, poma­

gali mi klerycy Kacper i Szymon, wielokrotnie łamał mi się głos, kilka razy musiałem się za­

trzymać, żeby nie zacząć płakać. Najtrudniej­

sze okazało się jednak wręczanie mamie ma- nutergium.

Manutergium?

To jest taka tradycja, lekko zapomniana.

Manutergium to kawałek płóciennego materia­

łu, w który wyciera się ręce zaraz po namasz­

czeniu olejem przez biskupa. Jak głosi prze­

kaz pewnej tradycji mama może być z nim po­

chowana i otrzymać nagrodę życia wiecznego za to, że oddała syna Bogu na posługę kapłań­

ską. Mój rocznik chcąc wskrzesić tę tradycję zadbał też o to, aby miały wyhaftowane nasze imiona, datę święceń i krzyż.

Gdzie jeszcze odprawiałeś msze prymicyj­

ne?

Do tej pory odprawiałem msze prymicyjne w Zarzeczu, Zabłociu, Trzycatku, Rybarzowi- cach, Rudzicy, a także wspólnie z kolegami z roku w Łagiewnikach. Msze prymicyjne moż­

na odprawiać i udzielać prymicyjnego błogo­

sławieństwa przez pewien czas po święce­

niach, więc z pewnością będzie jeszcze wie­

le okazji.

„Powierz Panu swą drogę i zaufaj Mu: On sam będzie działał” - to cytat z Twojego obrazka prymicyjnego.

W seminarium rozmiłowałem się w czytaniu Księgi Psalmów, czytałem ją na różne sposoby - raz po kolei, raz przeskakiwałem, ale zawsze zapisywałem wybrane cytaty. Po roku zauwa­

żyłem, że na jednej kartce mam dziesięć tych samych psalmów - i to właśnie był mój pry­

micyjny Ps 37,5. Codziennie go sobie powta­

rzam, bo w życiu nie trzeba wszystkiego rozu­

mieć, wystarczy zaufać Panu Bogu i powierzyć mu swoją drogę. Na moich obrazkach prymi­

cyjnych znajduje się postać Ojca Pio - moje­

go patrona, o którym pisałem pracę magister­

ską. To mój ulubiony święty, nauczył mnie po­

kory i ufności w boże miłosierdzie. Kolejny ob­

razek to wizerunek Matki Bożej Szczyrkow- skiej, która jest mi bardzo bliska, bo bardzo lu­

bię to sanktuarium, odwiedzam to miejsce za­

wsze będąc w okolicy, wędrując po lesie. Na kolejnych obrazkach znajdziemy wizerunek

Wspomnienie ks. kan.

Władysława Urbańczyka

* 03.12.1955 - Skomielna Biała

U

12 sierpnia 2020 roku odszedł do Pana, w 65. ro­

ku życia, 40. roku kapłaństwa śp. ks. kanonik Wła­

dysław Urbańczyk. Życie księdza Władysława trud­

no zamknąć w datach i miejscach. Było bowiem dy­

namiczne i pełne oddania posłannictwu kapłańskie­

mu. W posłudze kapłańskiej kierował się słowami:

Co piękne i zachwyca, to przyciąga ludzi do kościoła i zbliża do Pana Boga.

cd. na str. 12

mojego imiennika - ewangelisty św. Mateusza, nasz ołtarz parafialny Przemienienia Pańskie­

go i Chrystusa Kapłana.

Jaki powinien być według Ciebie kapłan?

Przede wszystkim powinien pamiętać, że jest z ludzi wzięty i dla ludzi ustanowiony. Po­

winien być prostym i pokornym człowiekiem, bo dzięki temu może przyciągnąć ludzi. Kapłan jest pasterzem i ma dbać o to, aby owce, któ­

re się zagubiły, wróciły do owczarni. Chciałbym być takim kapłanem, dlatego podczas mszy prymicyjnej prosiłem parafian, by mnie upo­

mnieli, jeżeli zobaczą, że robię coś źle, bo je­

stem tylko człowiekiem.

Twoja ulubiona modlitwa?

To może się wydać dziwne, ale kiedyś oglą­

dałem taki horror „Przetrwanie” jeden z bo­

haterów cytował tam wiersz, który tak mi się spodobał, że postanowiłem go przemienić na modlitwę poranną: Ponownie ruszam w bój, bi­

twa ostatnia może czekać mnie, żyć i umrzeć tego dnia, tylko z Tobą Jezu chcę. I wieczorną:

Bitwę zakończyłem dzisiaj swą, ręka twa Pa­

nie prowadziła mnie, żyć i umrzeć nocy tej tyl­

ko z Tobą Jezu chcę. Od tamtej pory codzien­

nie ją odmawiam. Siłą rzeczy cały czas jeste­

śmy na froncie może nie fizycznym, ale du­

chowym, a każdy dzień trzeba dobrze przeżyć i zakończyć.

Co, twoim zdaniem, będzie najtrudniejsze w kapłańskiej posłudze?

Czas. Teraz wszystko robię w euforii, nie chciałbym jej stracić, ale z biegiem lat może przyjść zastanie i zagubienie. Codziennie więc proszę Boga, żeby odprawianie mszy świętej nigdy mi nie spowszechniało, bym każdą mógł przeżywać tak, jak tę pierwszą - prymicyjną.

Jak zaczynasz swój kapłański rozdział?

W czasie wakacji przez miesiąc pracowa­

łem na parafii w Rybarzowicach, pomagałem również w Buczkowicach, a na pierwsze lata posługi zostałem skierowany na parafię do Ru­

dzicy, gdzie wymieniam ks. Roberta Szymo- chę, który przygotowywał mnie do bycia mi­

nistrantem. Idę tam z wesołym nastawieniem, tym bardziej, że będę tam razem z moim star­

szym kolegą z seminarium.

Nie pozostaje mi nic innego, jak życzyć Ci wielu łask bożych na nowej drodze życia.

rozmawiała Ewelina Jakubiec-Piznal

TURYSTYKA/KRONIKA

W GÓRY Z PRZEWODNIKIEM - dok. ze str. 1

Z założenia dwie z nich mia­

ły być krótsze, dostępne dla każ­

dego chętnego, a dwie dłuższe - skierowane do turystów spragnio­

nych kilkugodzinnej wędrówki.

W wycieczkach brali udział zarów­

no indywidualni turyści, jak i całe rodziny. Dla mnie, jako przewod­

nika, najmilsza jest zawsze obec­

ność dzieci i młodzieży, a ich nie brakowało. Czworo młodych tury­

stów udało się nawet namówić do przygotowania relacji z naszych wędrówek, które można przeczy­

tać na stronie internetowej www.

bielsko.ptt.org.pl.

Celem pierwszej wycieczki, która odbyła się 11 lipca 2020 r.

było Siodło pod Skalitem. Choć pogoda od rana nie rozpieszcza­

ła nas i wydawało się, że lada mo­

ment zacznie padać, całą trasę zdążyliśmy pokonać przed desz­

czem. Czerwony szlak z Bucz­

kowic nie sprawił nam najmniej­

szych trudności, była też okazja, by dowiedzieć się, z jakich skał zbudowane są nasze góry i obej­

rzeć fragment fliszu karpackiego.

Szkoda tylko widoków, których z uwagi na niski poziom chmur zwyczajnie nie było. Do Bucz­

kowic wróciliśmy deptakiem nad Żylicą i poprowadzoną wzdłuż rzeki ścieżką rowerowo-pieszą.

W krótkim opisie wycieczki, w któ­

rej wzięło udział 8 osób, Julia na­

pisała tak: Beskid Śląski jest god­

ny polecenia dla małych i dużych.

Tydzień później, 18 lipca, po­

nownie wybraliśmy się na górską wędrówkę. Tym razem trasa by­

ła dłuższa, bo prawie 20-kilome- trowa i suma podejść dość kon­

kretna, prawie 1000 metrów. Dzie­

sięcioro turystów wybrało się tego

dnia z Buczkowic na szczyt Klim­

czoka (1117 m n.p.m.). Wędrowa­

liśmy przez pola, górskimi szlaka­

mi, leśnymi ścieżkami, drogą as­

faltową, a nawet szlakiem różań­

cowym. Największymi atrakcja­

mi dla młodych turystów były ko­

lekcja kamieni z różnych stron świata poniżej szczytu Klimczo­

ka oraz ruiny basenu, o których w swojej relacji tak wspomniał Mateusz: Przewodnik zaprowa­

dził nas również do ruin kąpieliska na zboczach Magury i opowiedział ciekawą historię dawnego schroni­

ska i widoków na Tatry, które nie­

stety musieliśmy sobie wyobrazić ze względu na gęstą mgłę. Będąc już z powrotem na buczkowickich polach, pozwoliliśmy młodym tury­

stom podzielić się tym, co zapamię­

tali z wycieczki, a grupę przez chwi­

lę prowadziła jedenastoletnia Zosia nazywając góry, które widzieliśmy wokół nas.

Najliczniejsza, bo 30-osobowa grupa turystów wyruszyła 8 sierp­

nia do Chaty na Groniu. Przy do­

skonałej pogodzie nawet moc­

no zarośnięty szlak spacerowy nie był problemem, ani dla naj­

starszych, ani dla najmłodszych wędrowców. Największą atrak­

cją, poza stanowiącą cel nasze­

go spaceru Chatą na Groniu, były prawdopodobnie najwyższe drze­

wa w Polsce - a na pewno naj­

wyższe, z tych których wysokość została zmierzona - z 57-metro- wą daglezją na czele. Relacjonu­

jąc wycieczkę, Emilia podkreśliła:

Moja młodsza siostra, która ma 4 lata, (...) zapamiętała, że da­

glezja jest drzewem iglastym, od­

powiadając na pytanie pana Szy­

mona. Jestem z niej dumna!. I to jest właśnie najpiękniejsze w pra­

cy przewodnika, gdy najmłodsi uczestnicy wycieczki zapamiętają coś z usłyszanych opowieści.

Trasa ostatniej wycieczki, któ­

ra odbyła się 22 sierpnia, na proś­

bę uczestników wcześniejszych wyjść została nieco zmodyfikowa­

na. Tym razem spotkaliśmy się w 14 osób na przystanku autobuso­

wym w Buczkowicach, by komuni­

kacją publiczną dostać się na Prze­

łęcz Salmopolską i stamtąd wyru­

szyć w stronę najwyższej góry Be­

skidu Śląskiego - Skrzycznego (1257 m n.p.m.). Tym razem było

słonecznie, a przejrzystość powie­

trza pozwolała dostrzec nawet Ta­

try. Najwięcej radości, szczególnie młodym turystom, sprawiła Jaskinia Malinowska, która od roku jest po­

nownie udostępniona turystycznie.

Niektórzy zdecydowali się nawet pokonać jeden z zacisków. Dłuż­

szą przerwę zrobiliśmy przy schro­

nisku PTTK na Skrzycznem, po czym udaliśmy się w stronę Bucz­

kowic. Zmęczeni, szczęśliwi i spra­

gnieni kolejnych wypraw, czekamy na następne spotkanie na górskich szlakach! - tak zakończyła relację z tej wycieczki Zuzia.

Podsumowując ten wakacyj­

ny minicykl wycieczek górskich z GOK i PTT pozwolę sobie przy­

toczyć słowa usłyszane w trakcie jednej z nich: Człowiek mieszka tak blisko, a nie wie, ile pięknych miejsc jest w okolicy. To prawda, mieszkamy w naprawdę pięknej okolicy, mamy co zwiedzać i gdzie wędrować. Korzystajmy z tego!

Do zobaczenia na kolejnych wy­

cieczkach!

Szymon Baron

AKCJA! KOLOROWE LATO Z GOK...

Instruktorzy współpracujący z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Buczkowicach wkroczy­

li dzielnie do akcji, aby choć na chwilę uroz­

maicić dzieciom czas po długiej izolacji w do­

mach. Wakacyjne zajęcia dla dzieci w wieku 7-14 lat pod oryginalną nazwą „Akcja koloro­

we lato z GOK” to mała alternatywa naszych ukochanych półkolonii, które organizowaliśmy od 15 lat.

Różnorodne warsztaty odbywały się od 6 lipca do 13 sierpnia, od poniedziałku do piąt­

ku, w blokach dwugodzinnych - z podzia­

łem na grupy poranną i popołudniową. Każdy dzień był inny - w poniedziałek odbywały się zajęcia taneczne pod okiem instruktorów tań­

ca nowoczesnego, współczesnego, breakdan- ce i baletu, we wtorek był dzień aktywności ru­

chowej na świeżym powietrzu, w środę można było wziąć udział w animacjach, czy to rucho­

wych, czy też artystycznych. Czwartek należał do niezastąpionej Małgorzaty Namysłowskiej- Antkiewicz, która prowadziła zajęcia plastycz- no-ceramiczne, a piątek - do Ale Zjawy... czyli Aleksandry Waliczek, instruktorki zajęć pn. Ale dziecko! Ale mama! i Ale dzidziuś!.

Przez 6 tygodni w ośrodku słychać było śmiech dzieci, można było dostrzec zadowole­

nie na ich uśmiechniętych twarzach, czego do­

świadczali każdego dnia prowadzący zajęcia.

Po każdym tygodniu na stronie internetowej i fanpage'u GOK ukazywał się poster ze zdję­

ciami z zajęć, co z pewnością było atrakcją za­

równo dla podopiecznych, jak i ich rodziców.

W programie wakacyjnym był też czas na

przeprowadzenie drobnych konkursów czy kreatywne propozycje opiekunów, m.in. ma­

giczne smoki, składanie peryskopu, malowa­

nie na folii rozwieszonej pomiędzy drzewami, czy wykonywanie kompozycji z muszli i kamie­

ni na sosnowych deseczkach. Część zajęć zo­

stała przeprowadzona dzięki materiałom prze­

kazanym przez Naukotechnikę - Beskidzkie Centrum Nauki w Świnnej.

Za sprawą dobrej organizacji i skrupulat­

nego przemyślenia zajęcia były bezpieczne, ale również kolorowe i wakacyjne. Wszystko oczywiście odbywało się przy zachowaniu za­

sad reżimu sanitarnego. Dziękujemy, że byli­

ście z nami!

S.K-B

Na str. 28 fotoreportaż z sześciu tygodni Akcji Kolorowe lato z GOK

PROJEKT

PEŁNIA BARW JUŻ ZA NAMI - dok. ze str. 1

Festiwal był okazją pokazania umiejętności wokalnych, tanecz­

nych, muzycznych i teatralnych mieszkańców naszej gminy.

W aktualnej sytuacji społecz­

nej festiwal odbywał się w nowo­

czesnej i bezpiecznej formule on- line. Zainteresowane osoby prze­

syłały do nas nagrania ze swo­

imi występami. Następnie wszyst­

kie konkursowe filmiki, a było ich aż 51 (23 w kategorii wokalnej, 19 w kat. teatralnej, 6 w kat. gra na instrumencie oraz 3 w kat. ta­

necznej) zostały zamieszczone na stronie internetowej, na fanpage'u, a także na kanale GOK Buczkowi­

ce na YouTube. Filmiki mógł oglą­

dać i oceniać każdy internauta, na­

tomiast użytkownicy Facebooka mogli przyznawać wykonawcom lajki, wybierając w ten sposób lau­

reata nagrody publiczności, którym została Oliwia Szyszka.

Na koniec występy obejrzało również jury w składzie: przewod­

nicząca Magdalena Więzik - spe­

cjalista ds. kultury w Starostwie Powiatowym, wokalistka zespo­

łu SCZ FAMILIA, Aleksandra Stę­

pień - prezes Fundacji Wspierania Talentów Dzieci, Młodzieży i Do­

rosłych „Włóczykije” z Kóz oraz aktor Teatru Polskiego w Biel­

sku-Białej Michał Czaderna. Juro­

rzy nagrodzili łącznie 33 występy, przyznając najlepszym nagrody, wyróżnienia i tytuły.

W kategorii tanecznej I miej­

sce zdobyła Zuzanna Skuza z Bu­

czkowic, II m. Filip Więcek z Kal- nej, a III m. Jagoda Caputa rów­

nież z Kalnej. W kategorii gra na instrumencie I miejsce zajęła Kla­

ra Kruczek z Buczkowic, która na skrzypcach zaprezentowała Ka­

non D-dur Pachelbela, II m. - Mi­

kołaj Godziszka z Rybarzowic, który zagrał polkę Intermezzo, a III m. przypadło Nataszy Kubicy z Godziszki, która zagrała motyw

„La Noyee” z filmu „Amelia”.

W kategorii teatralnej wśród dzieci w wieku przedszkolnym od 1 do 6 lat oraz klas I-III - I miej­

sce zdobył Stanisław Waliczek z Buczkowic za tekst Nejmana i Gra­

bowskiego „Ten nudny Tymote­

usz”, II m. za „Lokomotywę” J. Tu­

wima otrzymała Oliwia Szyszka z Godziszki, a III m. przypadło Alek­

sandrze Jakubiec z Godziszki za tekst Doroty Gellner pt. „Brat”, wy­

różnienie przyznano Jagodzie Ca­

pucie z Kalnej za wiersz J.Tuwi- ma pt. „Okulary”. W grupie wie­

kowej klas IV-VI oraz VII-VIII -

I miejsce zdobyła Martyna Bojczuk z Buczkowic za monodram pt. „Pa­

ra butów”, II m. Lena Stypczyń- ska z Buczkowic za monodram pt.

„Moja kołdra”, III m. Emilia Caputa z Kalnej za monodram pt. „Niesfor­

ne skarpetki”, wyróżnienie w tej ka­

tegorii trafiło do Zofii Wrony za mo­

nodram pt. „Zadanie do zrobienia”.

Byli również dorośli laureaci teatral­

ni - I m. zajęła Joanna Zięba z Ry- barzowic za wiersz „Nocą uciek- nę”, a II m. Marta Broniszewska z Buczkowic za monodram pt. „Bra­

kuje mi”. Wśród seniorów 60+ ko­

lejno I m. przypadło Annie Jakubiec z Kalnej za monodram pt. „Co ja w to­

bie widziałam?”, II m. Alicji Gruszeckiej z Buczkowic za wiersz J. Brzechwy pt. „Kolory”, III m. Urszuli Szklorz z Buczkowic za wiersz L. J. Ker­

na „Dzień chuligana”, a wyróżnienie - Zofii Stec z Buczkowic za wiersz T. Różewicza „List do ludożerców”.

Największym zainteresowa­

niem cieszyła się kategoria wokal­

na, jury nie miało łatwego zada­

nia, jednak jednogłośnie przyzna­

ło I nagrodę w grupie dzieci przed­

szkolnych oraz z klas I-III Emilii Cenin z Kalnej za pieśni Fundacji Braci Golec, II m. Klarze Kruczek

Nagrodywędrujądo laureatów.

z Buczkowic za piosenkę „Skarb”, a III m. Amelii Szyszce z Godziszki za piosenkę „Maszeruje wiosna”.

I m. w kat. klas IV-VI zajęła Zuzan­

na Lalik z Buczkowic za piosen­

kę „Odkryjemy miłość nieznaną”, II m. Daria Dobija z Rybarzowic za piosenkę autorską „Wiatr”, a III m. ex aequo dziewczyny z Bucz­

kowic - Julia Kozieł za piosen­

kę „Nie z tej ziemi” oraz Korne­

lia Stec za „Zombie”. Wśród mło­

dzieży do 18 lat i dorosłych I na­

grodę zdobyły Joanna i Magdale­

na Tarnawa z Buczkowic za pio­

senkę „Twój kolor”, II m. powędro­

wało do Marceli Kanik z Rybarzo- wic za „Say something”, a III m. ex aequo do Julii Ingram z Buczko­

wic za piosenkę „Po coś dał nam”

i Weroniki Koniecznej za piosenkę

„Shallow”. W grupie 60+ ex aequo I miejsce zdobyły seniorki z Kal- nej: Jadwiga Cader za piosenkę

„Nie dopinam się” i Wiesława Stec za „Noce niespokojne”.

Jury przyznało jeszcze dwa specjalne tytuły: dla najlepszych wokalistek festiwalu, którymi oka­

zały się śpiewające w duecie Jo­

anna i Magdalena Tarnawa, a tak­

że dla najlepszej monodramistki

- seniorki Anny Jakubiec z Kalnej.

Uroczyste podsumowanie mia­

ło miejsce podczas koncertu lau­

reatów, który można było oglądać online od 13 sierpnia. Przyniósł on wiele emocji i pokazał różnorod­

ność prezentacji.

Zrealizowanie festiwalu w sie­

ci okazało się całkiem nowym do­

świadczeniem i wyzwaniem za­

równo dla uczestników, jak i pra­

cowników GOK. Ogromna liczba wyświetleń wszystkich nadesła­

nych filmów, uśmiech i radość lau­

reatów podczas odbioru nagród pozwalają uwierzyć, że dzięki fe­

stiwalowi Pełnia Barw udało nam się ubarwić świat i na nowo wy­

pełnić życie kolorami.

Więcej informacji o festiwalu, a także konkursowe filmiki znajdą państwo na stronie internetowej www.gokbuczkowice.com.

Festiwal organizowany w ramach projektu „PEŁNIABARW - GMINNY FESTIWALTWÓRCZOŚCI”

realizowany przez GOK Buczkowice zostałdofinansowany ze środków NarodowegoCentrum Kultury w ramach Programu Kulturaw sieci.

E.J-P

JUBILEUSZ

Kultura, COVID ' i 20 lat GOK

Rok2020 -rok przestępny,rok epidemiologiczny, rok lockdownu.

Miałbyć rokiem jubileuszu, obfitować wwielkie wydarzenia kulturalne. Ale naglekultura stała się mniej istotna, a w imprezach kulturalnych zobaczonozagrożenie.

Jak ma się odnaleźć się w tej sytu­

acji ośrodek kultury? Wszystkie plany z dnia na dzień stały się nieaktualne.

Puste mury - bez wrzawy, śmiechu i za­

biegania. Chwila zwątpienia i... znowu działamy. Teraz troszkę inaczej, ale rów­

nie aktywnie. Konkursy i wydarzenia kul­

turalne przenosimy do sieci. Strona in­

ternetowa, fanpage czy kanał YouTube działają pełną parą. Lajki, udostępnie­

nia, uczestnictwo w wirtualnych przed­

sięwzięciach pokazują, że odnaleźli­

śmy się - my, Gminny Ośrodek Kultury w Buczkowicach i Wy - wierni uczest­

nicy naszych zajęć. Co więcej, dołącza­

ją do nas nowe osoby. Fantastycznie!

Dziękujemy! Damy radę, przetrwamy to!

Dzień za dniem biegnie i już mamy 1 lipca. To wielki dzień dla Gminnego Ośrodka Kultury w Buczkowicach, gdyż 1 lipca 2000 roku został on powołany do istnienia. Mamy 20 lat! Nasze 20 lat za­

wiera w sobie:

• 1 300 - wydarzeń kulturalnych i rekre­

acyjnych,

• 260 000 - uczestników imprez,

• 5,5 - średnia miesięczna liczba imprez,

• 13 000 - uczestników zajęć,

• 35 - średnioroczna ilość form zajęć.

20 lat to przede wszystkim lata współ­

pracy z samorządem, gminnymi placów­

kami szkolnymi i przedszkolnymi, parafia­

mi, lokalnymi instytucjami i organizacja­

mi, a także z rodzicami, dziećmi i mło­

dzieżą. To dzięki Wam mamy dla kogo i z kim działać. Dzięki uczestnikom na­

szych przedsięwzięć zyskaliśmy status instytucji ważnej w naszej gminie. Orga­

nizowane corocznie przez GOK imprezy i przedsięwzięcia znalazły stałe miejsce w kalendarzu gminnych wydarzeń. Jed­

nak nie zamierzamy poprzestać na do­

tychczasowych osiągnięciach. Staramy się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom i aktualnym zapotrzebowaniom społecz­

nym, ciągle poszukując nowych pomy­

słów, zadań i wyzwań.

Tych, którzy jeszcze nie skorzystali z naszej oferty i gościnności, serdecznie zapraszam w mury ośrodka. Tym, którzy korzystają - dziękuję! Śledźcie naszą stronę www.gokbuczkowice.com, fanpa- ge GOK oraz kanał YouTube.

Na koniec muszę dodać, że praca w ośrodku kultury jest inspirująca, cie­

kawa, pełna cennych doświadczeń i po­

zwalająca poznać wspaniałych ludzi.

Chociaż nie zawsze jest łatwo... Dzię­

kuję moim pracownikom, że podjęli się współtworzyć nasz ośrodek, panują­

cą w nim przyjazną atmosferę, że dzię­

ki ich pomysłom i zaangażowaniu GOK jest ważny, potrzebny i ma wiele do za­

oferowania.

Do zobaczenia, mam nadzieję, że już tak normalnie - w Sokolni i siedzibie GOK. A jeśli nie, to pamiętajcie - szukaj­

cie nas w sieci.

Monika Bernecka-Caputa

ZAJĘCIA

GOK ZAPRASZA NA ZAJĘCIA

Gminny Ośrodek Kultury w Buczkowicach ogłasza NABóR NA ZAJĘCIA w roku szkolnym 2020/2021.

Ważne! Osoby dotychczas uczestniczące w zaję­

ciach również muszą się zapisać! Liczy się kolejność zgłoszeń!

Ważne! Ze względu na sytuację epidemiologiczną grupy zajęciowe będą mniejsze. Uczestnik nie będzie mógł brać udziału w zajęciach, jeśli przed pierwszymi zajęciami nie dostarczy deklaracji uczestnictwa do sie­

dziby GOK.

Szczegółowe informacje dotyczące zajęć można uzyskać telefonicznie 33 8177 120, 505 076 200 i 513 787 693 w godzinach 8:00-16:00. Zapraszamy również na naszą stronę internetową:

www.gokbuczkowice.com oraz na fanpage GOK.

Uwaga! Informujemy, że zgodnie z wytycznymi MEN instruktorzy GOK będący instruktorami zewnętrz­

nymi nie mogą w czasie epidemii prowadzić zajęć po­

zalekcyjnych w gminnych placówkach szkolnych.

Rekrutacjazaczyna się 7września! Zapisy pod numerem telefonu 513 787 693!

NAZWAZAJĘĆ WIEK UCZESTNIKóW INSTRUKTOR

Zajęcia tańca nowoczesnego Jo Jo od 4 do6 lat MajaKozioł

Akademia rozwoju(dwiegrupy) od 6 lat Sylwia Kubica-Biegun, JoannaFabia

Zajęcia plastyczne(dwiegrupy) od 6 lat MałgorzataNamysłowska-Antkiewicz

Zajęcia tańca nowoczesnego Hubba Bubba od 7 do9 lat Paulina Kawka

Dancehall Happy Feet od 7 do10 lat MajaKozioł

Zajęcia tańca współczesnego-Teatr Tańca Anomalia Junior

od 7 do10 lat Paulina Kawka

Kickboxing od 7 do14 lat Rafał Waligóra

Warsztaty ceramiczne (sześćgrup) od 7 lat doosób dorosłych MałgorzataNamysłowska-Antkiewicz Zajęcia breakdance (dwie grupy) gr. początkująca od 7,5 lat;

Break Boys od 10 lat

Dawid Falędysz

Zajęcia szachowe od 8 lat RenataPolok

Zajęcia dancehall (trzygrupy) od 8 do14 lat Roksana i Mateusz Nowak

Zajęcia modelarskie(dwie grupy) od 9 lat Tomasz Bień

Zajęcia tańca nowoczesnego Zyg-Zag od 10 do 12 lat Paulina Kawka

Zajęcia teatralne - ZwT młodzież od kl. IV EwelinaJakubiec-Piznal

Zajęcia tańca współczesnego-Teatr Tańca Anomalia

od 11 lat Paulina Kawka

Zajęcia teatralne Teatr i My osoby dorosłe EwelinaJakubiec-Piznal

Piloxing Zajęcia Fitness młodzież i osoby dorosłe KarinaRadecka

Joga & Relaks młodzież od16 lat i osoby dorosłe AnnaSiuda-Gaczyńska

Zumba młodzież i osoby dorosłe Barbara Kania-Pilch

Warsztaty baletowe (cztery grupy) Baby Ballet / BabyGymnasticDance -3,5 lat

Ballet/Jazz - 6-7 lat

Modern Jazz/Gymnastic - 8-10 lat Modern GymnasticDance - od11 lat

Magdalena Ławniczek

Gimnastykarehabilitacyjna (dwie grupy) osoby dorosłe Elżbieta Thiel Język niemiecki (dwie grupy) gr. początkująca - kl. IV-VI

gr. średniozaawansowana - os. dorosłe

Elżbieta Podsiadlik

Język angielski dziecii młodzież od kl. ISP

i osoby dorosłe

Paulina Wawrzuta

HISTORIA

Księga buczkowickiego meblarstwa

Początkiem końca ostatniej w gminie Buczkowice fabryki mebli gię­

tych był rok 2008, kiedy ówczesny jej właściciel PAGED-Meble dopro­

wadził do jej zamknięcia. Ten akt był poprzedzony procesem ograni­

czania liczby zatrudnionych, pracujących w systemie trzyzmianowym.

Liczba ta stopniowo malała z 200, by w chwili zaniechania produkcji osiągnąć poziom 100 pracowników pracujących tylko na jedną zmianę.

Uporczywie krążyły w środowisku informacje o zamiarze zamknięcia za­

kładu, będącego wcześniej częścią Jasienickich Fabryk Mebli. Przyczy­

ną takiej decyzji miały być mizerne ekonomiczne wyniki. To jedna stro­

na - oficjalna - medalu. Z kolei doświadczeni pracownicy, obserwujący gęstnienie klimatu wokół buczkowickiego zakładu, twierdzili, że apoka­

liptyczny obraz jego ekonomicznej kondycji był następstwem stosowa­

nia kreatywnej, stronniczej rachunkowości, która lokowała na jego kon­

cie koszty niegenerowane w procesie działalności. Jedna maszyna ze szczękami kruszącymi na razie wystarcza w burzeniu.

Dziś trudno ocenić trafność obu poglądów, wtedy agonii fabryki towarzyszyła obojętność środowiska, które niewiele wiedziało o proce­

sach unicestwiania popularnego „Wecha”. Ot, święte prawa rynku zadziałały, nie sposób im się przeciwstawić.

Nie powiodły się próby ratowania zakła­

du, podejmowane przez członków jego zało­

gi. Nikt z zewnątrz ich nie wsparł. Gesty władz gminnych idące w kierunku ulg w podatku od nieruchomości okazały się dalece niewystar­

czające, by kondycję zakładu poprawić. Tak padł zakład buczkowicki, którego, jak twier­

dzili pracownicy, 80% produkcji przeznaczone było na eksport. Ten zaś, podobno uległ głę­

bokiemu zahamowaniu. Rozpoczął się etap ewakuacji wszystkiego, co mogło być przydat­

ne dla przedsiębiorstwa w Jasienicy. Na pierw­

szy ogień poszły maszyny i urządzenia, nastą­

pił demontaż suszarni bukowych łat. Potem przyszła kolej na opróżnienie wypełnionych po brzegi placów składowych surowca, dostar­

czanego do fabryki niemal do ostatniej chwili.

Po tej operacji pozostały jedynie puste obiek­

ty, których wygląd po latach eksploatacji sta­

wał się namacalnym obrazem efektów wielkiej transformacji - znakiem nadejścia ery nowe­

go kapitalizmu, tym razem w polskim wydaniu.

Ale to stosunkowo „nowe” czasy. Ich przy­

wołanie mimo woli zmusza do sięgnięcia do bardzo odległej przeszłości miejsca, w którym fabryka mebli giętych funkcjonowała, miejsca, które można porównać tylko ze „starą fabryką”

i obiektami po byłych Polskich Fabrykach Me­

bli Giętych Thonet-Mundus przy obecnej ulicy Lipowskiej. Do tej retrospekcji skłania gruzowi­

sko, z którego żałośnie sterczy uzbrojony w an­

teny przekaźników fabryczny komin, ostatni z trzech istniejących niegdyś w Buczkowicach, i ostatek zabudowań, które chwilowo (?) opar­

ły się maszynom burzącym. Dziś już nie bu­

dzą respektu. Przypominają zewnętrznym wy­

glądem budynki po ciężkim ostrzale.

Niemal przez środek tego gruzowiska, za­

kryta betonowymi płytami, płynie młynówka - przykopa, której woda przez ponad dwa wieki służyła nie tylko zaspokajaniu bieżących po­

trzeb mieszkańców, ale i podejmowaniu w tym miejscu różnorakiej działalności gospodarczej - produkcyjnej, usługowej.

To dzięki niej w tym miejscu przed dziesiąt­

kami lat działał młyn, wybielanie szmat, czy­

li bielenie tkanin, poddanych obróbce w poło­

żonym niedaleko foluszu - walkowni. Tu póź­

niej działała wytwórnia wody sodowej. Po niej nastał czas uruchomienia nad brzegami przy­

kopy fabryki mebli giętych. Postaciami, które nierozerwalnie wiążą się z tym miejscem, są małżonkowie ewangeliccy Emilia i Rudolf Wa­

gnerowie. To z nazwiskiem Rudolfa Wagnera związane jest funkcjonowanie młyna, a także folusza i wytwórni wody sodowej. Te rodzaje działalności z czasem zostały poniechane. Ru­

dolf Wagner wraz ze swymi wspólnikami Wen- tzlem & Comp. zajął się m.in. w Buczkowicach wyłącznie produkcją mebli giętych.

«E

SKŁAD GŁÓWNY

Hebli giętych

z fabryki Wagnera, Wenlzla & Coinp.

w Buczkowicach pod Bielskiem znajdaje »ię

w Krakowie u Artura Bocka przy ulicy Szewskiej Nr. 207.

Produkcja mebli ruszyła tu w roku 1872­

1873. Informowała o tym krakowska gaze­

ta „Czas” z roku 1873, w reklamie wskazując na adres magazynu głównego mebli tej firmy.

Skład mieścił się w kamienicy Artura Bocka przy ul. Szewskiej 207 w Krakowie. Ogłosze­

nie okraszone jest rysunkiem fotela na biegu­

nach - bujaka, który zapewne był już wtedy sztandarowym produktem firmy.

Losami firmy wstrząsnęło wejście do niej w maju roku 1878 wspólnika Franciszka Schu- stera. Powstała wtedy firma Rudolf Wagner &

Comp. która, poza produkcją mebli giętych, wytwarzała wyroby bitumiczne, zwłaszcza pa­

pę. Początkowe sukcesy tej firmy w dziedzinie mebli giętych zostały ukoronowane w 1882 r.

zdobyciem medalu w konkursie ogłoszonym przez Technologiczne Muzeum Przemysłu w Wiedniu za nowatorskie rozwiązania w dzie­

dzinie mebli do siedzenia.

Dobra passa firmy zakończyła się w ro­

ku 1884, gdy wspólnik zdefraudował blisko 100.000 guldenów, a zarządzanie firmą prze­

jęli wyrozumiali wierzyciele, którzy postrzega­

li w Wagnerze ofiarę nieuczciwości Schustera.

Sam Wagner pozostawał w cieniu swych wie­

rzycieli, choć w środowisku nadal postrzega­

ny był jako właściciel fabryki. Tak go określono w kronice szkolnej, gdy uczestniczył w uroczy­

stości otwarcia pierwszej we wsi szkoły. Był to październik 1889 r. Dalsze losy firmy Wagnera nie do końca są zbadane. Przyczyny tego fak­

tu tkwią, jak się wydaje w tym, że została ona przyćmiona dość agresywnym wejściem do Buczkowic firmy Rudolfa Weilla i jego później­

szego wspólnika Leopolda Pilzera. To na niej skupiała się uwaga mieszkańców - chociaż fir­

ma Wagnera i to co po niej pozostało, mimo wielu perturbacji, nadal działała i umacniała swoją pozycję na rynku krajowym, ale głównie międzynarodowym.

Można zapytać, czemu służy przypomnie­

nie Rudolfa Wagnera i jego firmy specjalizują­

cej się w produkcji mebli giętych. Odpowiedź w świetle najnowszych ustaleń jest jedna:

przypominamy Wagnera, bowiem to on był pierwszym, który w roku 1872 lub 1873 podjął u nas produkcję mebli giętych na skalę prze­

mysłową. Przypomnienie tych faktów nabie­

ra szczególnego znaczenia gdy spogląda się na zwały gruzów, które pozostały w miejscu, gdzie istniała fabryka Wagnera.

Osobny rozdział w historii przemysłu me­

blarskiego w Buczkowicach zapisała firma Ru­

dolf Weill & Comp. - protoplasta późniejsze­

go Mundusa. Rzecz jednak w tym, że firmie tej nie można przypisać miana pioniera produkcji mebli giętych w naszej wsi, bo tym był Rudolf Wagner. Obecność Rudolfa Weilla i jego firmy w Buczkowicach należy lokować na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX wieku. Potwierdzają to dane z Sądu Obwo­

dowego w Wadowicach z 15 kwietnia 1892 r.

i następne, z 2 października 1898 r.

Okres między 1872/73 i 1892 dzieli aż dwa­

dzieścia lat.

HISTORIA

nieodwracalnie zamknięta

Historia fabryki Rudolfa Wagnera splata się z losami Adolfa Wecha. To stwierdzenie odno­

si się nie tylko do układów zawodowych, ale również stosunków między rodzinami. Choć nadal nie są do końca zbadane losy całości przemysłowej części majątku Wagnera po za­

paści spowodowanej aferą Szustera, to jest pewne, że część tego majątku w postaci za­

kładu przy obecnej ulicy Wyzwolenia zakupił Adolf Wech.

Wiele dokumentów potwierdza, że Adolf Wech związany był z Buczkowicami od roku 1885. Tu bowiem w domu nr 210 w tym roku urodził się jego najstarszy syn Adolf. Adolf se­

nior wskazywany był w akcie chrztu tego sy­

na jako „negotiator” - kupiec zajmujący się za­

pewne sprawami handlowymi firmy (Wagne­

ra). Do zmiany statusu zawodowego Adolfa Wecha doszło w okresie między 1888 a 1890.

W roku 1890, od urodzin kolejnego syna - Oskara Adolf Wech jest już zapisany jako „di- rector fabricae”. Kariera Adolfa Wecha seniora rozpoczynała się od funkcji pracownika dzia­

łu handlowego, poprzez stanowisko buchalte­

ra (księgowego), a kończyła się na stanowisku dyrektora fabryki. Kariera ta niewątpliwie roz­

wijała się w fabryce Wagnera.

Adolf Wech senior zakupił, jak wspomnia­

no, zakład Wagnera (przy ul. Wyzwolenia). Od roku 1905 A. Wech widnieje w rejestrach są­

dowych w Wadowicach pod pozycją 130/5/1 jako właściciel jednoosobowej firmy zajmu­

jącej się produkcją mebli giętych. Kapitał fir­

my wynosił wtedy 350.000 zł. Jej wielkim atu­

tem była sieć przedstawicielstw handlowych w Wiedniu, Berlinie, Hamburgu i Bremie. Fir­

ma zajmowała grunty o powierzchni 2,5 hek­

tara. Zatrudniała 350 pracowników produkcyj­

nych, 7 osób personelu technicznego i 6 pra­

cowników administracyjnych.

12476 • Adolf W«K F«bry>» MtbU Giętych. (1904). Kł K*.

A. BookowRe, p. l.odr^««. Wt ItS-34 T1<: Wcch Dicbto. PKO;

lik: Ancb-lntenubond B. Loodcą. Diuticb:

U. u. Dtoc. Gti. Ihmbunt. S^du łCrrf- Rejetnr: Wadowice 130/3'1.

B. Adolf Węch.

F. Prxcd»tawi W:eo. Bcrkn. HamWe lirem cn.

IŁ Zw. Płzcm-cOw w Krak.

K. Zi 350.000.

N.0M»»ł pariWHP. Torb. woda: 27 I1P Slln. tpali 35 HP. Robola: 350. Pcnoa ttchni 7. Urudni 3. Taryt. fabr: 23.000 a‘- P. Meble pctt innhl.173^:. tocde Rejestracja firmy Wecha.

Wyposażenie techniczne zapisane w akcje rejestracyjnym obejmowało: maszynę parową o mocy 75 HP (koni parowych), turbinę wod­

ną 27 HP, silnik spalinowy o mocy 35 HP. Pro­

fil produkcji wskazany w akcie rejestracyjnym obejmował meble gięte, krzesła i fotele. Wła­

ściciel dysponował kontem nie tylko w polskim banku PKO, ale również w Anglo International Bank w Londynie.

Fakty wynikające z akt sądowych sprawia­

ją, że powinniśmy podjąć próbę zweryfikowa­

nia wcześniej upowszechnianych informacji, że Adolf Wech rozpoczął działalność przemy­

słową na własny rachunek w początku lat dzie­

więćdziesiątych XX wieku. Ustalenie bezspor­

nych danych (poza wskazanymi wyżej), wy­

maga sięgnięcia do materiałów archiwalnych odnoszących się do losów firmy Rudolfa Wa­

gnera w Krakowie, obecnie niedostępnych.

To ważna, prawna strona funkcjonowania firmy Wecha. Produkcyjna część przedsiębior­

stwa Wecha poddawana była systematycznej modernizacji. Dotyczyło to zwłaszcza technicz­

nego uzbrojenia przedsiębiorstwa. Mniej uwa­

gi poświęcano inwestowaniu w budynki pro­

dukcyjne. Właściciel firmy wybudował w bez­

pośrednim sąsiedztwie zakładu obszerny bu­

dynek mieszkalny dla swej dość licznej rodzi­

ny, (ul. Fabryczna 115), a także budynek dla administracji przedsiębiorstwa (ul. Wyzwolenia 461). Wśród odbiorców wyrobów dominowali handlowcy z zachodu Europy i Stanów Zjed­

noczonych. Nie brakowało również kupców z dalekiego wschodu. Adolf Wech rozwijał swe przedsiębiorstwo niejako na obrzeżach poten­

tata, jakim z czasem stawała się firma Rudolfa Weilla i jego wspólnika Leopolda Pilzera. Obie firmy stały się składnikami wielkiego, jak na owe czasy i tereny wiejskie, centrum przemy­

słowego w Buczkowicach, sławnego z produk­

cji najwyższej jakości mebli giętych.

Można tak twierdzić, mimo że fabryka Adol­

fa Wecha pozostała poza tworzonym przez Leopolda Pilzera koncernem Mundus, zacho­

wując pełną niezależność. Na pojęcie centrum przemysłowego składała się nie tylko skala produkcji, ale również idącą w setki liczba za­

trudnionych pracowników stałych i chałupni­

ków oraz ich fachowość. Asortyment produkcji obejmował szeroką gamę różnorodnych mebli giętych. Dowodzą tego zachowane fragmenty katalogu - oferty handlowej.

Adolf Wech wrósł w naszą wiejską spo­

łeczność. Był jej aktywnym członkiem. Wspie­

rał szkołę i ochronkę dla dzieci fundując nie tylko świąteczne upominki dla najuboższych, ale również odzież dla dzieci czy przekazu­

jąc drewno dla ogrzewania szkolnych sal. Nie stronił od wspierania organizacji społecznych, wśród których poczesne miejsce zajmowa­

ła Straż Ogniowa, Towarzystwo Gimnastycz­

ne „Sokół” i Towarzystwo Szkoły Ludowej. To ostatnie korzystało z udzielanych mu pożyczek gdy chwiały się losy budowy domu ludowego TSL i ochronki (obecny obiekt GOK-u). Zaś je­

go syn Rudolf stanął na czele Zarządu naszej Straży Ogniowej w trudnym czasie budowy re­

mizy w latach trzydziestych XX wieku, którą wsparł finansowo. Społeczna aktywność Adol­

fa Wecha seniora kontrastowała z obojętno­

ścią właścicieli Mundusa, a później Thoneta- Mundusa. Obojętny stosunek właścicieli Mun- dusa do problematyki wsi był nieco łagodzo­

ny przez społeczne zaangażowanie pojedyn­

czych postaci rekrutujących się spośród kadry technicznej tej firmy.

Trudno o tym nie wspomnieć, gdy patrzy się na żałosne rumowisko po fabryce Wecha.

Ta fabryka przetrwała wielki kryzys lat trzy­

dziestych XX w. choć i nią targały strajki, a ro­

botnicy stosujący dotkliwe formy protestu by­

li pacyfikowani przez policję, pracownicy ma­

sowo zwalniani, a produkcję ograniczano z po­

wodu braku surowców. O tym rozpisywały się gazety, zapisanych zostało wiele kart książki

„Mocarze zejdą z gór”. Mundus nie przetrwał.

Tradycja produkcji mebli giętych w Bucz­

kowicach po 1 maja 1930 r. czyli po lokau­

cie firmy Thonet-Mundus pozostała wyłącz­

nie przy firmie Adolfa Wecha. A ta systema­

tycznie poddawana była technicznym ulepsze­

niom. Zwiększało to możliwości produkcyjne i w jakimś stopniu czyniło pracę robotników nieco lżejszą. Tylko nieco, bowiem bardzo du­

ża część pracy wykonywana była ręcznie. Naj­

cięższa była praca w giętarni w której naparzo­

ne w gorącej wodzie lub parze wodnej drew­

no bukowe poddawane było procesowi gięcia w specjalnych formach. Nadawanie drewnia­

nym elementom żądanego kształtu odbywa­

ło się ręcznie. Tu potrzebna była duża siła rąk i „czucie” drewna, które przybierało kształt kon­

kretnego detalu. W trakcie studzenia drewna w metalowej formie żądany kształt elementu mebla stawał się trwały. Robotnik giętarni miał z reguły żylaste ręce i twarde dłonie. Nie przy­

pominam sobie żadnego robotnika giętarni, który miałby choćby tylko ślady nadwagi.

Ważnym etapem produkcji był proces szli­

fowania detali. Wykorzystywane w nim były głównie szlifierki taśmowe napędzane dzięki centralnej transmisji. W szlifierni następowało wygładzanie powierzchni każdego detalu. Te­

go wymagającego wcześniejszego sklejenia i tego, który zabiegu tego nie wymagał. Uciąż­

liwym efektem szlifowania były tumany drzew­

nego pyłu, który utrudniał oddychanie i osiadał na całej postaci szlifierza. Wychodzący z fa­

bryki szlifierze przypominali piekarzy. Powłoka pyłowa stawała się jakby częścią ich samych.

Dziś stają mi przed oczyma te rozjaśnione po­

stacie.

Poszczególne detale mebla, wcześniej kle­

jone, w późniejszym okresie były skręcane specjalnymi śrubami. Praca w tzw. śrubiarni wymagała w początkowym okresie funkcjono­

wania fabryki dużej siły fizycznej, jako że wkrę­

canie śrub odbywało się ręcznie, później czyn­

ności te w części zostały zmechanizowane.

O elegancji mebla i jego cenie w dużym stopniu decydowało wykończenie. Tu wiel­

ką rolę miały do spełnienia kobiety, które zaj­

mowały się politurowaniem detali. Prace te wy­

konywane były przede wszystkim w fabry­

ce, ale także w systemie pracy chałupniczej.

Umiejętności tych kobiet, nazywanych politur- kami można było porównać do fachowości ar­

tystek. Ich cechami charakterystycznymi był unoszący się wokół nich alkoholowy zapach politury i dłonie pokryte barwnymi plamami - pozo- cd. na str. 10

HISTORIA

KSIĘGA BUCZKOWICKIEGO MEBLARSTWA (...) - dok. ze str. 9

stałością szelaku - składnika politury, który barwił drewno. Widzę te dłonie i czuję ten cha­

rakterystyczny zapach, którym nasycone były nie tylko robocze ubiory „politurek”, ale również ich odświętne odzienie.

Ten zapach zniknął, gdy wiele lat po II woj­

nie do wykończenia mebli zaczęto stosować lakiery syntetyczne zapewniające trwałość po­

włoki i odporność na temperaturę i alkohol.

Wraz z tą technologią zaczęły się za to poja­

wiać choroby lakierników. Tym dolegliwościom miały zapobiec kabiny natryskowe oddzie­

lane od lakierników kurtynami wodnymi. Tu znów zbawienna okazała się młynówka, z któ­

rej czerpano wodę na kurtyny. Nikt i nic jednak nie chroniło okolicznych mieszkańców przed negatywnymi skutkami oparów, które znaczy­

ły odległość od fabryki. Z czasem usiłowano tej dolegliwości zaradzić.

Charakterystycznym obrazem fabryki We- cha były duże konne platformy załadowane do wysokości około 4 metrów - (te pamiętam) - krzesłami, bujakami, opasane solidnymi lina­

mi, zdążające do Łodygowic Dolnych, skąd wagonami wyjeżdżały w świat. Pamiętam wą­

satego woźnicę i te dostojne góry przewożo­

nych mebli. To właśnie te platformy przewraca­

li do rowów strajkujący robotnicy w latach 30., by zmusić Adolfa Wecha do podniesienia wy­

nagrodzenia. Platforma nazywana była sztraj- wokym lub śtrajwokym (z niem. Strejtwagen- rydwan). Dziwny to był rydwan, ale jako pojazd - oryginalny. Jakby zachować nieco ostrożno­

ści, można było na nim w cztery pary odtań­

czyć spokojniejsze fragmenty krakowiaka.

Fabryka, niezależnie od tego, w czyim ręku pozostawała, dawała zatrudnienie setkom lu­

dzi, jeśli uwzględnić również chałupników. Do tych ostatnich zaliczane były zarówno „politur- ki”, jak i wyplatające tzw. zyce (z niem. Sitz) czyli m.in. siedziska krzeseł lub po naszemu tzw. siaukle, czyli elementy bujaków (z niem.

Schaukelstuhl, także Schaukel - huśtawka).

Do wyplatania części mebli do siedzenia i wy­

poczynku służył tzw. palak, czyli dzielone na wąskie pasy pędy palmy rattanowej importo­

wane z Dalekiego Wschodu (Indonezji i innych krajów tego regionu). Wyplatanie wymagało wielkiej sprawności manualnej - było swego rodzaju sztuką, którą opanowały głównie ko­

biety, ale także starsze dzieci. W okresie mię­

dzywojennym umiejętności te były w Buczko­

wicach bardzo rozpowszechnione.

Zapewne wielu starszym mieszkańcom Buczkowic i wsi sąsiednich brzmi w uszach donośny dźwięk fabrycznej syreny, który roz­

legał się o 9.00 rano i w południe. Oznajmiał też koniec pierwszej zmiany. To był rodzaj przemysłowego zegara odmierzającego czas dla pracowników i miejscowości. Syrena za­

milkła, gdy kotłownia opalana węglem została zmodernizowana dzięki wprowadzeniu do fa­

bryki kotłów tzw. fluidalnych. Spalały one tro­

ciny, pyły i reszki drewna. Stało się to w poło­

wie lat 70. ubiegłego wieku. Pojawienie się ko­

tłowni fluidalnej w buczkowickiej fabryce było w centrum zainteresowania lokalnej prasy. To

była w tym czasie nowinka techniczna, zwia­

stun wkraczania nowoczesności w stare mury fabryki. Komin fabryczny przestał wyrzucać ku niebu kłęby czarnego dymu. Jego miejsce za­

jęły niewielkie strugi spalin przypominających gęstą mgłę. Często stawiane wcześniej pyta­

nie o porę dnia zawarte w słowach: Cy juz pi­

skali? przestało padać. Straciło sens.

Powracając do odleglejszej historii fabry­

ki trzeba wspomnieć o tym, że istotne znacze­

nie dla losów firmy działającej przez wiele lat pod nazwą Adolf Wech Fabryka Mebli Giętych w Buczkowicach, miała śmierć jej właściciela.

Stało się to 3. sierpnia 1936 r. Od 14. sierpnia 1940 r. firma została przekształcona w spółkę komandytową pod nazwą „Adolf Wech Towa­

rzystwo Komandytowe, Fabryka Mebli Giętych w Buczkowicach”. Spółkę tworzyli spadkobier­

cy zmarłego - trzech synów: Adolf (j.), Oskar i Rudolf oraz córka Stefania, po mężu Donich.

Samodzielnym przedstawicielem firmy zo­

stał inż. Adolf Wech. Kapitał spółki komandy­

towej wedle stanu na dzień 31. grudnia 1940 r. wynosił 610.677,53 RM (Reichs Mark). Ka­

pitał ten uległ zdecydowanemu zwiększeniu w następstwie zdobyczy niemieckich na wschodzie. Wynika to z wniosku firmy przedło­

żonego sądowi rejestrowemu 27 lipca 1941 r.

Inż. Adolf Wech włączył się w nurt niemiec­

kiej machiny okupacyjnej. Przewodniczył m.in.

gminnej komisji typującej osoby przeznaczo­

ne na roboty przymusowe do Niemiec. Jeden z głównych pracowników kadry kierowniczej Antoni Ryszka mieszkający w budynku admi­

nistracyjnym fabryki (obecnie ul. Wyzwolenia 461) został z czasem mianowany burgeme- istrem (wójtem) Buczkowic.

Fabryka działała przez cały okres wojny.

W jej obrębie w czasie okupacji pod opieką Józefa Namysłowskiego działała utajniona bi­

blioteka ze skromnym zbiorem obejmującym książki po b. Towarzystwie Szkoły Ludowej.

Gdy zbliżało się wyzwolenie spod okupacji niemieckiej, w fabryce i częściowo w ogrodach przy ul. Fabrycznej Niemcy urządzili stanowi­

sko kierowania oporem przeciwko wojskom ra­

dzieckim. Okoliczności towarzyszące uciecz­

ce części rodziny Wechów z Buczkowic, któ­

re stały się nieuniknione, opisała w swych pa­

miętnikach córka Oskara, Hertha Wech.

Fabryka umiarkowanie ucierpiała w trak­

cie działań wojennych. Ucieczka wojsk nie­

Gmach fabryki w lipcu 2009 r. - w rok po zaniechaniu produkcji.

mieckich w nocy z 4 na 5 kwietnia sprawiła, że o fabryczne obiekty nie były toczone walki.

To zaś stwarzało możliwości w miarę szybkie­

go uruchomienia produkcji w fabryce, która zo­

stała objęta Zarządem Państwowym jako po­

rzucone mienie poniemieckie. Powrócili dawni pracownicy, którzy pod kierownictwem Leona Jonkisza zinwentaryzowali majątek i podjęli prace nad ponownym uruchomieniem zakła­

du. Fabryka działała wtedy pod szyldem: „Pod Zarządem Państwowym F-ma Adolf Wech Fa­

bryka Mebli Giętych w Buczkowicach” jako samodzielne, samobilansujące się przedsię­

biorstwo. Na jej czele stawali kolejno rdzenni mieszkańcy Buczkowic: Józef Waluś i Włady­

sław Gluza.

Pierwszym sygnałem ograniczenia samo­

dzielności firmy było jej połączenie z fabryką w Jasienicy 1 stycznia 1951 r. Był to pierwszy krok do tworzenia większych lub mniejszych molochów gospodarczych. W roku 1954 do tej dwójki zakładów dołączyły fabryki w Jaworzu oraz w Rajczy. Tak powstała firma „Jasienickie Fabryki Mebli Giętych” z siedzibą w Jasienicy.

Wchodzące w ich skład przedsiębiorstwa sta­

ły się jego zakładami. Buczkowickiemu nadany został numer „3”.

Początkowy okres działania firmy jasienic- kiej przyniósł korzystne zmiany dla Buczko­

wic. Podjęte były inwestycje nakierowane na poprawę substancji budynków, umożliwiające powiększenie skali produkcji. Kierownikami za­

kładu byli m.in. Kazimierz Aniołkowski, Rudolf Gazurek, inż. Bronisław Nowak, Mościcki.

Tak trwało aż do poddania całej firmy pro­

cesowi prywatyzacji, który w ostatecznym ra­

chunku, po kolejnych zmianach właściciela do­

prowadził do całkowitej likwidacji buczkowic- kiej fabryki. Jej znamieniem ostatecznym jest rumowisko cegieł, betonu i plątanina prętów stali zbrojeniowej.

Produkcja mebli giętych w buczkowic- kim zakładzie ustała w sierpniu 2008 r. To był ostatni akt przemysłowej tradycji tego miejsca i wszystkich, którzy tu zajmowali się produkcją mebli. Pozostały jednak obiekty, które przypo­

minały meblarską przeszłość.

W dniach 16-18 lipca 2020 r. maszyny bu­

rzące skruszyły ten ostatni materialny ślad czasów minionych. Został ostatecznie za­

mknięty bardzo ciekawy rozdział przemysłowej historii Buczkowic i wsi sąsiednich, które zwią­

zały swe losy z pro­

dukcją mebli giętych.

To prawie 150 lat hi­

storii, licząc od 1872 r. do roku 2020, którą tym wspomnieniem staramy się, nie tylko przypomnieć, ale tak­

że uświadomić, jak wiele jeszcze niewia­

domych owa historia zawiera, jak wiele luk w niej występujących wymaga wypełnienia.

I to jest przed nami.

JózefStec