Polskie prawo polityczne według traktatów. Część 1, Traktaty - Suwerenność - Terytorjum - Ludność - Ograniczenia (Mniejszości - Wolności handlowe)

??? ^,

?ti??????;!?v?:?;

••

SI ANIS?A W KUIRZEBA

POLSKIE PRAWO POLITYCZNE WED?UG TRAKTATÓW

CZ??? ^I.

Traktaty. ^- Suwerenno??. ^-- Terytorjum. ^{- Ludno??.}

Ograniczenia (Mniejszo?ci. ^{- Wolno?ci} handlowe).

KRA KÓW 1923

SK?AD G?ÓWNY W KSI?GARNIACH GEBETHNEItA I WOLFFA. WARSZAWA

KRAKÓW. ^- LUBLIN. ^- ?ÓD?. ^- POZNA?. ^- WILNO ^- ZAKOPANE.

PRZEDMOWA.

Prawo polityczne Rzeczypospolitej polskiej opiera si? ^nie-

tylko ^na konstytucji ^{i ustawach, lecz tak?e na traktatach mi?-}

dzynarodowych. ^{Cz??ci? prawa} politycznego polskiego, ^{o ile ono}

p?ynie ^{z traktatów, zajmuj? si? w tej ksi??ce;} konstytucj? ⁱ zwyk?e

ustawy uwzgl?dniam jedynie ^o tyle, ^{o ile ??cz? si? z terni kwe-}

stjami, ^{które tu} wypad?o ^omówi?.

Tak poj?te ^zadanie obejmuje ^k westje:

1) powstania ^{i uznania} suwerenno?ci Polski _;

2) terytorjum, ^{które Polsce} przypad?o ^{wed?ug traktatów}

po innych pa?stwach;

3) ludno?ci, ^która naby?a. obywatelstwo polskie wed?ug

traktatów;

4) ogr:lIlicze? ^{l 'olski} przez ^te traktaty;

f» rozszerzen ia praw ^Polski przez ^nie poza terytorjum polskie.

Oczywi?cie ^trzeba by?o poprzedzrc prac? omówieniem ^tra-

ktatów, które tworz? ^te prawa; zajmuj? ^si? jednak tylko ^trakta-

tarni pokojowcmi ^{i terni, które ??cz? Si? z niemi,} pomijaj?c

wszelkin ^inne. Zagadniellia ^{te s? omówione w} t(-'j cz??ci ^{I z} wy-

j?tkiem ^{d wóch kwestyj,} wymagaj?cych ^szerszego opracowania,

tycz?cych ^{si? stanowiska Polski na G.} ?l?sku ^{i w Wólnem}

l\Iie?cie G(la?sku.

\V praey, stoj?cej ^na pograniczu prawa politycznego ^{i prawa}

mi?dzynaro ^doweuo. opartej ^na materjale traktatowym, niepo-

dobna by?» pl'zpciei ^{nieraz nie} wykroczy? ^{poza zakre?lone ramy}

co do kwestyj, ^{?ci?le z sob?} zwi?zanych, ^z czego ^- s?dz? ^-

nie b?dzie ^mi uczyniony ^{powa?ny zarzut} chyba. ^{przez nikogo,}

kto zna materja?, ^na którym ^{si? opieram, i zrozumie,} jakie ^opra-

cowaniu chcia?em okre?li? granice.

Praca ta powsta?a ^w przewa?nej ^{CZ?SCl z} wyk?adów, ^które

mia?em ^w latach 1921-1923 ^w szkole nauk politycznych) ^istnie-

j?cej ^{w Krakowie} przy Wydziale prawnym Uniwersytetu ^Ja-

g iello?skiego. ^Druk Jej ^{trwa? wcale} d?ugo, przez ^{ten czas za?}

przybywa?y ^{coraz to nowe materja?y, jak i} literatura; ^stara?em

si? je uwzgl?d ^{nic w} uzupe?nieniach ^{na ko?cu ksi??ki. ?zan.}

Czytelnik ^{zechce ?askawie} wci?gn?? je ^{do tekstu} przed tem,

nim ksi??k? ^zacznie przegl?da?.

Za pomDc ^w uprzyst?pnieniu ^mi niektórych materja?ów,

do opracowania potrzebnych; ^{serdecznie dzi?kuj? PP. Referentom}

w M. S. Z., prof. ^Julianowi Makowskiemu, naczelnikowi wy-

dzia?u traktatowego ^{w temze} Ministerstwie, ^oraz p. dr. Carowi,

b. szefowi kancelarji cywilnej ^{Naczelnika Pa?st wa,}

Spis ^{roz dzi a?ów.}

Rozdzia? I. Traktaty ^{. 1}

I. Traktat koalicji zawarty ^{z Niemcami w Wersalu dnia}

2 S czerwca 191 9 r ^. 1

n. Traktat koalicji zawarty ^z Austrj? ^{w SL Germain dnia}

10 wrzesura 1919 T. 3

III. Traktat koalicji zawarty ^{z \V} ?grami ^{w Trianon 4· czerwca}

1920 r. o'

IV. Traktat mocarstw grówn ych zawady ^z Polsk? ^{w Wersalu}

28 czerwca 1919 r. . o

V, Konwencje ^{zawarte w St. Germain 10 wrze?nia 1919 r. 6}

VI. Uk?ady ^{zawarte w} wykonaniu ^Iraktalu wersalskiego ^{z Niem-}

cami z 28 czerwca 1919 roku. (1. ^{Z Niemcami. -}

2. Z Niemca mi ze wzgl?rlu ^{na G.} ?l?-k. ^{- ;3. Z Gda?-}

skicm) ⁷

VII. UkJ'ady ^w· wykonaniu ^traktatu zawartego ^z Austrj? ^{\V SL}

Germain 10 wrze?nia 1919 r. ^I z vV ?graml ^\V Trianon

4 «zerwca 1920 I'. (1. ^Z koalicj?. ^{- 2. Z} Austrj?. ^-

3. Z Czechami) ²⁰

VIIf. Konwencje mi?dzynarodowe. ^{podpisane w} wykonaniu ^tra-

ktatu mocarstw g?ównych ^z Polsk?, zawartego ^{w Wer-}

«ilu 2R czerwca 19\9 ^r 23

VITI. Traktaty ^zawarte przez Pol-k? ^z Rosj?: preliminarny

w Rydze' ¹² pa?dziernika ^{1920 r. I} definitywny ^w Rydze

18 marca 1921 I' 25

Rozdzia? II. Uzyskanie ^{i. uznanie su werenno?ci 27}

Rczdzia? III. Terytorjum ^{pa?stwowe 33}

1. Terytorjum przy??('zone ^{od Niemiec} (1. ^Ter ytorja ple-

biscytowe, ^{- 2. Prawa z??czone z} przej?ciem tych ^te-

rytorjów ^{- 3} Ograniczenia ⁱ ci??ary zl'?czone ^z prze-

j?ciem lych terytorjów) ^{. 33}

II. Terytorja przy??czone ^od Austrji ^{i \V} ?gieI·. (1. ?l?sk

Cieszy?ski, Spisz ^{l Orawa. - 2. Prawa z??czone z prze-}

J?cIem tych terytorjów. ^{- 3.} Ograniczenia ⁱ ci??ary z??-

czone z przej?ciem tych Iervtorjów] ^{. 5?:}

III. Terytorja przy??czone ^od Rosji. (1. ^{Prawa z??czone}

z przej?ciem tych terytorjów. ^{- 2. Obowi?zki z??czone}

z przej?ciem tych terytorjów) ⁶⁵

Rozdzia? IV. Nabycie obywatelstwa polskiego ^{na mocy}

traktatów. ⁷¹

I. Nabycie obywatelstwa polskiego przez ohvwaleli nie-

mieckich. (1. ^Przez zamieszkanie. ^- :!. Przez uro-

dzenie. ^- 3. Przez opcj?. ^{-- 4. Utrata} obywatelstwa

polskiego ^{przez opcj? 5. Skutki} opcji. ^{- 6 Sta-}

nowisko obywateli niemieckich. Likwidacja ^ich w?asno?ci) ⁸²

II. Nabycie obywatelstwa polskiego ^przez obywateli austrjac-

kich i w?gierskich. (1. ^Przez przynale?no?? ^do gmIny. ^-

2 Przez zamieszkanie. ^{-- 3.} Przez urodzenie. ^- 4.

Przez opcJ?. ^{- 5.} Utrata obywatelstwa ^{polskiego przez}

opcj?. ^{- H.} Likwidacja maj?tków obywateli austrjac-

kich. ^- 7. Nabycie obywatelstwa ^na tervtorjum Ksi?-

stwa Cieszv?skiego, Spiszu ^{i Orawv. - 8.} Nabycie oby-

watelstwa polskiego prwz obywateli w?gierskich] ⁹³

III. Nabycie obywatelstwa przez obywateli rosyjskich. (L ^Na

podstawie ^{nstaw y} polskiej. ^{- 2. ?a} podstawie ^traktatu

ryskiego, ^{przez opcj?. - 3. Przez} zamieszkanie i uro-

dzenie ^- 4, Utrata obywatelstwa polskiego) ^lU3

IV. Nabycie obywatelstwa ^{polskiego przez brak innego J 10}

Rozdzia? V. Ograniczenia ^Polski wynikaj?ce ^{z traktatów}

pokojowych ¹¹²

I. Stanowisko _prawne mniejszo?ci.

(1. ^{Za-sada równo?ci, - 2. Prawa} mniejszo?ci. ^3.

Prawa ?ydów. ^{- 4.} Gwarancje ^praw mnu-j-zo?ci] ^{. 113}

II. Zabezpieczenia ^{wolno?cI handlu,}

(1. Ustanawianie przedstawicieli dyplomatyeznyeh ⁱ ajen-

tów konsularnych. ^{- 2} Taryfy ^{celno i traktaty han-}

dlowe. ^- 3. Traktowanie statków obcych. ^{-- 4· Tran- ,}

zyt. ^{- 5.} Umi?dzvnarodowienie Wi:-iJy. ^{- h.} Przyst?-

pienie ^do konwencyj mi?dzynarodowych) ^{. 134}

VII

Dodatki.

1. Ville Fraineuse, ¹⁰ sierpnia ^{1920 f.}

Zobowi?zania przyj?te przez Polsk? ^{co do zawarcia ro-}

zejmu ^z Rosj? ⁱ innych kwestyj (t. ^{zw. uk?ad \v} Spaa) ¹⁶⁵

2. Pary?, ²⁸ lipca ^{1!}20 r.}

Decyzja rady ambasadorów w sprawie linji granicznej

mi?dzy Polsk? ^a Czechos?owacj? ^na ?l?sku Cieszv?skim,

Orawie ⁾ Spiszu ^{. 166}

3. St?vres, ^{10 sierpnia 1920 r.}

Umowa ^co do uznania przez mocarstwa g?ówne ^suwe-

renno?ci Polski, Rnmunji, Jugos?awji ⁱ Czechos?owacji

na terytorjach, ^{które im} przypad?y ^{po Anslro·W ?grzech 174}

4. Pary?, ¹² sierpnia ^{1920 r.}

Przewodnicz?cy rady ambasadorów zawiadamia pos?a

polskiego ^w Pary?u ^o decyzji rady ^w sprawie granic

mi?dzy Polsk? ^{a Niemcami na obszarze Prus} Zachodnich,

który ^zosta? poddany plebiscytowi ¹⁷⁷

5. Pary?. ¹⁵ sierpnia ^{1920 r.}

Przewodnicz?cy rady ambasadorów zawiadamia pos?a

polskiego ^w Pary?u ^o decyzji rady ambasadorów ^w spra-

wie granic mi?dzy Polsk? ^a N ierncarni ^na obszarze Prus

Wschodnich, który ^zosta? poddany plebiscytowi ¹⁸⁰

Uzupe?nienia ⁱ poprawki ^{. 182}

\

nOZDZIA? I.

Traktaty.

Traktatów, maj?cych ^{znaczen ie dla} prawa poli tycznego pa?-

stwa polskiego, jest d?ugi szereg. Niezb?dn? rzecz? wi?c ^dla po-

znania prawa politycznego polskiego jest zestawienie tych ^tra-

ktató ^w i okre?lenie ich mocy prawnej ^oraz charakteru.

l. 'I'raktat kualie]! ^za wurf.y ^{w\V ersal u z} ?iCl?lcal?li 28

czerwca 191!) r. Stronami kontraktuj?cemi ^w tym ^traktacie s?

z jednej strony Niemcy, ^z drugiej ^{t. zw.} koalicja, obejmuj?ca

27 pa?stw. ^W?ród tych ²⁷ pa?stw wyró? ^{nione s? dwie} grupy:

jedn? tworz?: Stany Zjednoczone Ameryki Pó?nocnej, ^Cesarstwo

brytyjskie, Francja, W?ochy ⁱ Japonja, drllg? ^- wszystkie ^inne

pa?stwa, ^{w?ród nich tak?e Polska. Nadto} jeszcze ^zachodzi

w tym ^{traktacie ta} w?a?ciwo??, ^{i? za Cesarstwo} brytyjskie pod-

pisali ^{traktat tak?e} przedstawiciele ^dom injów angielskich: ^Ka-

nady, Australii, Indyj, ^Zwi?zku Po?udniowo-afryku?skiego ^{i No-}

wej Zelandji.

Pierwsz? grup? pi?ciu ^wielkich pa?stw ^{okre?lono w tra-}

ktacie _nazw? "g?ównych' ^mocarstw sprzymierzonych ⁱ stowarzy-

szonych«, ^{w od ró?n iemu' od} reszty pa?stw, tylko »sprzyrnie-

rzonych ⁱ stowarzyszonych«. Projekt traktatu, przed?o?ony przez

koalicj? delegacji ^{niem ioc k}iej ^{w \ V ersal u 8} lllaJa HH9 roku,

zosta? ⁿast.?pn ^{ie -} po zmianie niektórych artyku?ów, ^- pod-

pisany przez obie kontraktuj?ce strony ^w tym?e ^{Wersalu 28 czer-}

wca 191? r. Traktat spisano ^w j?zykach angielskim ⁱ francuskim,

i oba teksty ^{uznano za równowa?ne} (fornlu?a ^ko?cowa traktatu).

Pod pisanie ^{traktatu jeszcze nie} wprowadza?o go ^w ?ycie.

W ust?pie ko?cowym ^traktatu przepisano, ^i? mocy obowi?zu-

j?cej ^{nabierze on} dopiero ^{od chwil i} spisania pierwszego proto-

Polskie prawo polityczne. ¹

ko?u o z?o?eniu ratyfikacyj ^{traktatu, które mia?o nast?pi? w Pa-}

ry?u; pierwszy ^{za? ten} protokó? ^mia? by? spisany; gdy nast?pi

ratyfikacja jego ^z jednej ^{strony przez Niemcy, z drugiej za?}

strony przez przynajmniej ^{trzy z} po?ród g?ównych ^mocarstw

(formu?a ^{ko?cowa traktatu). Wej?cia w} ?ycie ^{wi?c traktatu .nie}

z??czono ^z ratyfikacj? ^przez wszystkie ^{strony, które traktat} pod-

pisa?y; uzale?nione ^{zosta?o ono od} zgody ^trzech tylko ^z pi?ciu

g?ównych ^{mocarstw -} oczywi?cie ^{z tern} zastrze?eniem, ^i?

wchodzi on w ?ycie ^{w stosunku do} innych pa?stw tylko ^o tyle,

o ile one go ^z swej strony ^zaratyfikuj?.

\Vej?cie ^w ?ycie ^{zatem tego traktatu w stosunku do Polski}

zale?ne by?o ^od: 1) ratyfikacji ^{traktatu przez Polsk? i 2) spo-}

rz?dzenia ^{t. zw.} pierwszego protoko?u ratyfik acj ^i.

Ratyfikacja ^{traktatu ze strony Polski nast?pi?a ustaw? z 31}

lipca ^{1919 r.} (Dz. ^{u. p. nr. 35 poz. 199), któr?} upowa?niono ^na-

czelnika pa?stwa ⁰⁰ podpisania ratyfikacji. ^»Pierwszy protokÓ?«

o ratyfikacyjach ^{zosta? spisany w Par y?u lO stycznia 1920 r.;}

stwierdzono W nim dokonanie ratyfikacji ^{traktatu przez Anglj?,}

Francj?, W?ochy, ^{.laponj? i} Polsk? (ob. ^ten protokó? ^{w Dz. u. p.}

nr. 11 () ^z 6 grudn ^{ia 1920 poz.} 728). ^{Traktat wi?c wszed? w} ?ycie

w stosunku do Polski z dniern l(} stycznia ^{1920 r.}

Traktat wersalski liczy ^{XV cz??ci i 440} artyku?ów; ^do

wielu z artyku?ów ^{s? dodane aneksy,} zawieraj?ce ^{nieraz zna-}

czn? ilo?? artyku?ów. ^{Cz??? I traktatu} podaje ^{statut Zwi?zku}

Narodów; cz??? ^{II okre?la} granice Niemiec, ^w szcz(>góIIlo?ci ^tak?e

granic? mi?dzy ^{Polsk ? a Niemcami} (ust?p ⁷ artyku?u ^{27 i} artyku?

28); cz??? ^{III zawiera} »Przepisy polityczne r-nropejskie«, ^{w szcze-}

gólno?ci jej ^{dzia? VIII} (art. ^{87-93, z aneksem do art.} 88) ^prze-

pisy tycz?ce si? "Polski«, ^{dzia? IX (art, 94-98) ») Prus wscho-}

d nich«, ^{dzia? Xl} (art. 100-1(8) »Wolnego ^{Miasta Gda?sk a«;}

cz??? ^{IV stanowi o} "Prawach ^{i interesach Niemiec poza. Niem-}

cami"; cz??? ^V obejmuje ^» Przepisy dotycz?ce 'wojska, ^mary-

narki i lotnictwa«, cz??? ^Vl przepisy ^»0 je?cach wojennych

i grobach«; ^{cz??? VII traktuje o} "8ankcjach«; ^{cz??? VIII o »Ud-}

szkodowaniach c(; cz??? ^IX tworz? ^» Przepisy Ilnansowe«; cz??? ^{X -}

tu »Przepisy ekonomiczne«; cz??? ^XI tyczy si? ^» Zeglugi po

wietrznej«; ^{cz??? XII -} "Portów, dróg wodnych ^{i dróg ?ola-}

znych«; cz??? ^XIII »Pracy«, ^{wreszcie cz??? XIV} »Gwarancyj ^wy

konania« a cz??? ^{XV z.awiera »Ró?ne} prz episy«. ^Nadto cz??ci? ^sk?a-

dow? ^traktatu jesf jeszcze ^krótki protokó?, podpisany ^{równie? 28}

czerwca 1H19 _r., zawieraj?cy ^t> punktów uzupe?nie? ^{do traktatu.}

Polska, jako jedno ^z pa?stw »sprzymierzonyrh:i ^{sto w} arzy-

szonych«, ^{z traktatu} naby?a prawa] ^{i wzi??a na siebie obbwiaz ki}

dwojakiego rodzaju: 1) ^{te same, które si?} tycz? wszystkich innych

pa?stw sprzymierzonych ⁱ stowarzyszonych, ^{o ile co d olIich}

nie by?o zastrze?onych wyj?tków; 2) ^{te; które co d o} niej spe-

cjalnie zosta?y stypulowane. Specjalnie ^Polski tycz? si? ^{- t.} j.

nale?? ^do drugiej ^{grupy -} artyku?y ^z CZ??CI ^{II o} granicach,

z cz??ci ^{III art, 87 -98 i 100-108} (tj. dzia?y ^o Polsce, ^Prusiech

W schodrnch i Wolnern Mie?cie Gda?sku), ^z cz??ci ^{IX a}_rty ^ku?

2f>ó ust. 2 co do nieprzejmowania przez Polsk? cz??ci d?ugów

niemieckich, ^które zaci?gni?te zosta?y ^{na rzecz} kolonizacji ^nie

rnieckiej ^w Polsce, ^{art. 268 ust. b o} dopuszczeniu ^{do Niern iec}

przez trzy ^lata wywozu ^z Polski towarów bez c?a, ^z cz??ci ^XI[

art, 37 ? o dostarczeniu Pnlsce _przez Niemcy ^taboru kolejowego

d la kolei w »Polsce rosyjskiej ^{c: d la} linij, ^na których ^{Niernc y}

zmienili tor szeroki na normalny; ^nadto faktycznie g?ównie

Polski tylko (obok ^Da nji ⁱ Litwy, ^{gdzie me ma on} prawie ^zna-

czenia) tyczy si? niekorzystny ^{art. 2?)6 z cz??oi IX o} zap?acie

Niemcom za w?asno?? pa?stwow?, gdy? ^dla Francji ⁱ Uelgji ^za-

strze?.ono inny sposób traktowania tej kwestji,

Z traktatu tego ^{dla Polski} wyp?ywaj? nietylko prawa

i obowi?zki ^{w stosunku do} drugiego. kontrahenta, którym s?

Niemcy. ^{Przez -hardzo} dziwn? konstrukcj?, ^która prawniczo

przedstawia si? wprost jako curiosum, ^na?o?ono przez ^{ten tra-}

ktat zobowi?zarue ^na Polsk? ^{w stosunku do} pi?ciu ^mocarstw

g?ówllych; ^{mianowicie wart. 93 z.astrz} e?ono, ^{i? Polska} przyj ^lnie

postanowienia, ^{które mocarstwa} g?ówne uznaj?, ^za. konieczne

t) ^dla ochrony ^{t. z w.} zwyczajnie mniejszo?ci ^{w Polsce} ?yj?cych

(czyli, jak si? ^traktat wyra?a: »mieszku?ców, ró?m?cych si? ^od

wi?kszo?ci ^ludno?ci ras?, j?zykiem ^lub religj? «), ^oraz 2) ^{»d la.}

ochrony ^{'wolno?ci tranz y ta oraz co do s?usznego} traktowania.

handlu innych ^{narod ów«.}

II. Traktat ]roa)i('ji zawarty ^z AustJ?i? ^{w Sto (jermailI en}

J .aye 10 wrze?niu l!) l!) r. Ten traktat zostu? za warty ^{z A} ustrj?

przez pi?? g?ównych ^{mocarstw oraz} ty? ^{ko 12} innych pa?st ^w

sprzymierzonych ⁱ stowarzyszonych, gdy? ^nie wszystkie ^{lp, które}

wypowiedzia?y wojn? Niemcom, uczyni?y ^{to tak?e w stosunku}

1*

do Austrji. ^{Co do} wej?cia ^w ?ycie ^traktatu, przepisano dla 'niego

te same waru nk _i, jak ^{dla. traktatu we rsa lsk iego.} Spisanie pierw-

szego protoko?u ^o ratyfikacji ^{nast?pi?o w Pary?u 16 lipca 1?20 r.,}

nie ratyflkowa?a ^{go Jednak jeszcze} Rzeczpospolita polska. Spi-

sany zosta? traktat po francusku, angielsku ^l w?osku; zastrze?ono

jednak, ^{i? w razie ró?nicy tekstów} mial'oda.jnym jest ^{tekst fran-}

cuski, ^z wyj?tkiem ^{cz??ci I i XIII, co do których teksty Iran-}

cusk ^{ie i} angielskie ^{maj? równ? wasr?.}

Traktat liczy ^{XIV cz??ci i 381} artyku?ów, ^{oraz szereg}

an;ksów ^do poszczególnych artyku?ów ^{Uk?ad jego jest taki sam,}

jak ^{traktatu wer salak iego ; liczba cz??ci} mniejsza ^o jedn? ^t?u-

maczy si? tern, ^{i? nie ma w} tym ^traktacie cz??ci, ^od powiadn-

j?oej cz??ci ^XIV (Gwarancje wykonania) ^traktatu wersa.lskiego.

'vV cz??ci ^{III za?} (Przepisy ^{pol ityczue} europejskie) ^{mieszcz? si?}

dwa osobne dzia?y, ^{które nie} maj? ^{od po wied ników w traktacie}

wersalskim, ^{a to dzia? V p. t. »Ochroua} muiejszo?ci«, Zh?O?ly

z 8 artyku?ów (art. 62-69), ^{i dZIa? VI p t. »Przepisy dotycz?ce}

obywatelatwa«, z?o?ony ^{z 13} artyku?ów (art. ^{70 -H2). Cz??? sk?a-}

dow? ^{traktatu stanowi nadto krótki} protokó?, zawieraj?cy ⁴ pun-

Idy, ⁱ jeszcze ^{krótsza dek} laracja, ^{równocze?n ie z nim} podpisane.

Traktat ^w St. Germain ^{nie zawiera w} cz??ciach ^{II i III}

?adnych specjalnych postanow ^{ie ?,} tycz?cych ^{si? lolsk i, tak} jak

to' jest ^{w traktacie wersul-ki m, wi?c ant co do} gr?lllic ^z Polsk?,

bo? Austrja ^{z ni? nie} g-ralliezy, ^{ani co do in} nych kwestyj, ^{k tó-}

reby odpowiada?y ^{dzia?owi VIII CZ??CI III traktatu} wer?alskiego;

przepisy ^o obywatelstwie, obj?te ^{\V tym d zial e traktatu wersal-}

skiego. uj?te zosta?y ^- jak ^to wy?ej ju? ^{zaznaczono - w tra-}

kracie ^IW St. Germain zawartym ogólnie wogóle ^{co do} kwesrji

oby"\vatplstwa by?ych obywateli ^{austrjack rch .le d y uie w nrt. 89}

zastrze?ono uznanie przez Austrj? granic szeregu pa?stw, ^w?ród

których wyra?nie ^{wym ieniono ?'olsk ?, a w art. ?J1 zrzeczenie}

si? praw do by?ych terytorjó ^w austrjack ^ich, poza ^te mi, ^które

Austrj ^{l zosta V.,-iOIlO, a to 110. rzecz mocarstw} g?ówn ych.

t)pecjalrlle ^{o Polsce mowa. jest t.a k ?e tylko w kilku art y-}

ku?acll. 'AT § ^{2 i} § ^{3 aneksu II do dZli??u I} cz??ci ^VIII (Odszko-

do\\'ania) przyznano tak?e Pol ^...ce prawo mianowania delegata

do Komisji odszkodowa? ⁱ jej \Vyclzia?u. ^{Ka rZ€H?Z Polski usta-}

nowiollo trly ?pec.lalne ^{przepisy: w allel,sie Ul do dzia?u II CZ??Ci}

VIII (Odszkodowania) za:;trzezo[lt) ^- pod pewllemi ^{warunkami -}