Stratygrafia mikropaleontologiczna osadów górnojurajskich Polski, bez Karpat

W8IIlda BIELECKA

Stratygrafia mikropaleontologiczna osadów górnoiuraiskich Polski, bez Karpat

WSTĘP

Pierwszy schema.t stratygrafii mikropaleontologicznej osadów górnego mailmu dla Polsiki środkowej usta1ili'ws:pó~ w r. 1952 W. Bielecka i W. PóŻaIrySiki (1954), a w r. 1958 d1a dolnego malmu okolic Chrzanowa W. Bielecka (1960). W' międzY'czasi.e zaczęłam opracowywać mikrofaunę górnoj'Ulrajską mych obszarów Polski. Za llJatdarue kierunku moim pra.- com mi:kropałoonto.logicmym serdecm:ie drziękuję' Panu Profesorowi W. POŹ'ruryS!kiemu.

Dysponując bogatym mater.ialem mikrofa:unlistycznym, pocllodzącym

z ki:lkudziesięciu wierceń z Niżu Polskiego, zaobserwowano pewne

pm-

wid1owości w występowaniu gatunków otwO'l"111ic .charaokteTyzujących pię­

tra lub podpiętra. Oczywiście w poszczególnych Il'egi<mach zarysowują się

drobne Il'ó:żm.ice w zastięgach pionowych niektórych gartu!nków otwomic~

00 związ,ane jest w macmej mierze rz· wy'.ksztaJ.ceni.em. litologicznym asa:dów.

Przy USiIlaLalrriJu stmtygmfii m:ilkropadeontdlogic2Jnej śledzaniO pionowe

zasięgi występowania poszczególnych gatUJnków i na ich podstawIe wy- znaczam> gmnice między piętrami, at OJaStępnie przedys1rutoW8!IlO je z geo- logami. Otwomii.ce oznacz:ano na. podstalw.i.e lirt.era.tury, której najważniejsze

pozycje podaru> w piśmierurictwie.

Niniejsze opracowanie stanowi jalkby sytnrterzę dotychczasowych moich .pmc dotyczących straJtygraffi mikropaleontologicznej ooadów malmu.

W 'badaniooh tych

me

uwzględniono ma.łżoraczków bononu i kimerydu_t

!które opracowuje O. Styk. Do badań nri.kxopaleontologicznych zużytko­

W8!IlO ~e wszystkim materiał z głębokich wierceń, gdzie występowała

ma!krofa'UiIla ligd2ń.e stratygraif:ia była szczegółowiej opracowana~ Dane do-

tyczące tych wierceń OItrrzymałam od geologów: Z. Dąbrowskiej (1960 a, b)~

J. Dem'bdwskiej (1959; 1960), H.' Makowskiego (1959 a, ^b; 1960), L. Mali-

ł10wskiej (1959; 1960), S. Ma:rilm(1957; 1960), T. Niemczyckiej (inf. ustna)t K. PalWlows!kiej (1958) i J. Znooko (1957; 1959 a, b). Za ^żY'CZliwe informacje

dotyczące mg.adnień stratygraficznych badanych przez mnie warstw skła­

dam tym osobom serdeczne podzięJrowama.

~50 Wanda Bielecka

Porównanie profilów mikrofaunistycznych z :rna:krcl'arunistycznoymi

pozwoliło na dokładniejsze ustaleiIlie st~atygrafii badanych warstw. Dzięki

tym porównaniom stratygrafia mikropaleontologiczna została! ujednolicona ze stratygrafią klasyczną.

Przy (Jlpracowam.iu dysponowałam matteriałem prawie ze ws:zystkich

<>bszarów Polski, bez Karrpat. Podział jednostek geologicmych przyjęto według S. Sokolowskiego i J. Znosko (1958).

1. Z monokliny śląsko-krakowskiej, z rejlQłJl'll ChrmnO\Vlal (I), zbadano mikro.fa:undstycznie osady od keloweju górnego do rauraku włącznie.

2. Z monokliny przedsudeckiej, z rejonu Piekar (II), udokumentowano m:krofaun:istycZlnie osady newizu do dolnej części kimerydu górneg.Cl<.

3. Z synklinorium ~czecińsko-mogileńsko-łódzkiego, z redOln,u Pagó- rek - Mogilno (III), opracowano mikrofaunę warstw a·rgowu do purbeku.

4. Z antyklinorium pomoł"&ko-kujawskiego dysponowe..~am największą .il,ością pr6bek.Z rejonu Zagłoby (lV) zbadano <>Siady odast'a!l:im do pur-

beku, uzupeln:.ając je matJE[,1a,lem z rejonu Kutna (IV) od 'arrgowu do bo- Donu. Z rejo()inu Kcyni (V) zbadano osady od keloweju gÓ'mego do pur- beku.W ni,n.iejszej pracy nie uwzględariono rejonu Kamierua. Pomorskiego,

ponieważ mikrofauna. .byŁa tam n"ieliczna, a jooYn"ie w bonolIl:ie wySJtępo-

w.ało więcej f o r m . . .

5. Z zarpadli.ska. brzeżnego, z rej<l'Ilu Bys1lrzyca-Magnuszew (VI), dy-

sponowałam stosunkowo niewielką ilością próbek, na podstaw:e których stwierdzono mi.kropaleontologicznie obecność osadów od argowu do kime- rydu .. Pur bek uzupełniono materiałem z wierceroa Chojnke.

6. Z zachodniej części plal1;foł"my wschodnio-europejskiej (VII), tj.

z wi,€·reeń: Elk, Krynki, Ostrów Maz{)w~ecka, Zebralk, Chełm, zbadalIlo mikropaleonto'l.ogicznd.e os,ady od keloweju gómego do astart'll.

Z półn.ocno-zachodniej części platformy wschodni'o-europejskiej (VIII), tj. z wiercenia Pasłęk, zbadta!Ilo osady od rauraku do booo!Il.u.

STRATYGRAFIA MIKROPALEONTOLoGICZNA

AnaJizU.jąc piOlIlOwe zasięgi otW<Jrnlc można muważyć, że nie zaWS1Ze

p:Jkrywają s'ę one śc'śle z zasięgami przewodniej makrofauny. Otwor- iIlice wykazują tendtEIDcję przechcdzenia do ^wyższych poziomów, charakte-

ryzując jedn'3k przy tym piętra i podpiętra, lecz nie poziomy amonitowe.

W występowarniu otworJldc zauważa się wyralŹną mJ.einość od wy-

kształcenia litolog:cznego osadów. Pewna jednak ilość gatunków jeSlt sto- sunkowo mało wrażliwa

na

zmiany fa.cj.a·1ne i występuje niemaJ.

we wszystkich typa.:::h osadów morskich. Otwornice najlic.zniej znajdowa~

iI1e ^są w osadach ma,rglist::l",ilastych, mndej licznie w osadach W\3piennych i mulowoowych, a w oSIadach piaszczystych jest ich bardzo mało. W osa- dach dolomitycznych nie :zmalezi'ono otWOl'lIl':c, ponieważ ichwapioone skorupki ZOtSta,ly rciiZpuszczone, a. następnie wyługowane.

Zasięgi występowania ga:tunków otwornic, stosunkowo krótkowiecz- nych,tak żwanych fmm charakterystycZIl.ych, uwidoczniono na tabeli 1 w koleji!lości ich poj'lwiania się w profilu. Zaznaczono tu także ich obec-

ność wposzcrególnych rejonach. p.ominięto przy tym gatunki mniej liCZIl!et, bądź też ma1ące dłuższy zasięg występow.a.niBI w czasie lub też for-

Sbratygrafia mikropaleontologiczna osadów gómojw-aQS'kich Polski 951

my, !których msięgów pionowych jeszcze należycie me prześledrono.

W końcowej części tabeli umieszczOOJt) formy dlugowie.c:zm.e,naj<:ZęśC'lej

spotykane w 'badanych profilach,

Granica litologicma dogger - mg,lm Z'a!ZlIlacza się na. ogół wyrciźnie'.

Występuje tu bowiem przewa:żn;e WW'stwa bulasta, przypadająca na gór- ny kelowej lub częściowo na dywez. Tam gdzie brsok jest zróżnioowalI'lia

litologicznego osadów między kelowejem a, dywezem i pa!Iluje facja mar-o

glisto-mułoWlOOwa, w zespole otwornic nie zauważa się większych zm:i&.Yl.

W dywezie wzrasta, jec:tnak liczebność osobników. W tym przypadku p1"awOopodobnie ma,lźoraczki pozwolą na rozdz·elenie tych osadów . .

K e 10 w ej. Utwory keloweju na Niżu Polskim często wykształcooe·

są w postaci ooadów waopienno-piaszczystych, n:ekiedy z oolitami, bądź też jako wapienie dolomitycme. Osady te wówczas zawiera'ją bardzo

ubogą m.ik:rofaUillę. Występują nielicZlI1e Lenticulina ex. gr. miinsteri (R o e m:), L. varians (B o r n.), Spirillina sp.

mv.

^{oraz dość liC7JIle igły}

gąbek, czarem kolce jciowców i elementy szkielewwe s2Jkarlupni. .

Szczegółowiej miaŁam możność zbadać otwornice górnokelowejsltie z okolic Chrzanowa.. W ciemnoozrurych marglach :i:1astych glaukonitowych

występowało szereg 'Przedstawicieli rodzin: Lagenidae, Epistominidae.

SpirilZinidae oraz nieliczne Ophtalmidiidae. Pmw19 wszystkie znaJez'one tu. gatunki przechodzily do dolnego malmu. Jako formę ba!rd.zo charakte-

styczną dla keloweju górnego można wymienić Frondicularia supraeallo- viensis W i Ś!Il. Gatunek ten znaleziono również w ~ł3.dach górnoikelowej- skich rejoIllU Kcyni. W wieTCeniu Pasłęk n:atom.iJac:tt występował on 'llI:e- licznde na pogranicru dywezu i newizu. W górnym keloweju znajdowano.

ponadto: Epistomina parastelligera (H o f ker), E. mosquensis U h l i g~

Troeholina eoniea (S c h l u m b.). Ta os'ba.1niat fo·rma w za1eź.nośd. od stanu .zachowarrtia skorupek bywa różnie przez autorów określaJl1ial bądź jako Troeholina tTansversarii P a a,lz., T. nidiformis B ^i' li c km. i T. paal- zowi K u h n.

W osadach tych spotyka' się również pojedyncze okazy SpirqloeuLina.

miehalskii W i Ś n., Ophthalmidium earinatum marginata (W li ś n.), Mar- ginulinopsis radiata (T e r q.), Glomospira' gordialis (J o n. et P a, r k.)~

Nodosaria lagenoides W i ś n. Nieco liczniej występują: Textularia juras- siea (G li m b.), Lenticulina riisti (W i ś n.), L. rotulata (L a m.), L. ex gr. quenstedti (G li m b.), Spirillina tenuissima G li m b. oraz formy dru- gowieczne znalezione przeze mnie w badanych profilach począwszy od keloweju gómego do bontOIllU włącznie. Są to: Lenticulina ex gr. miin- steri (R o e m.), L. varians (B o r n.), Spirillina orbieula (T er q. et B e r t h.), Denta1:ina pseudoeommunis F r a n k e, Planularia eordiformis (T e r q.), P. triearinella (R e u s s) i! ki~· innych, których tu nie wy- mieniam.

D y w e z. Osady dywezu są trudne do wyróŻ'lllien:ia na Podstawie otwornic, ze względu na ich m'lł,lą miąższość. Tam gdzie występuje W,aJr-

stW8J bulasta bądź też miąŻSiZOść dywezu sięga kilkunastu. centym€'trów.

praJctyCZlll.ie biorąc nie można ich udokumentować mikrofaunistycZlI1ie.

Otwornricesą bowiem stosunkowo ruieliCZiIle, a pionow,e zasięgi otwornic dywezu li newizu zazębiają się. W przypadku wyksztalcema osadów dy- wezu w postaci iłowców lub mułowców marglistych z glaukOiIll.tem,

952 Wood!l BielElClm.

Tabela l Zasięgi słridygraficzne form charakterysłyczny~h dl~ górnej lury w Polsce -

(obszar p9zakarpacki) ..

J

Pi,tra I ,0il,l,t.a

Naz.a .at •• kjt

~

^{Dywa Nem: Aqow}

...

^.w.t - I ^D.1IJiI .... .,

...

^l'Idet

.1·. 2 3 ^oC 5 6 7

• ,

^{10 11 12}

I" . 0 -

~IIV ^.1

""~~WI6 .. _{V VI}

m;';'

'II ^o~

M~""",,(Ter .. ) ^{//I V} ,V ^V~

. -

Vl_VII

' . • II

.-

^1---

II) IY

,

~...,.,.u Wlśa. V_{YlI'IltII I II} "VI _.

_--- - - - ^.- _.

^ł

~ ,DrtIItIIb (JOD. Ot Pa.k.) ^"'IV V VI

VlIYIłI

-

^/-0_-

^-

III

-- ^{--- -}

~,..."uuWI' .. VlI^{IłI,V V VI - "}

--

WI

I Ił 1 - -

~ ".,,;a, (Sclalomlt.) III IV

-

^~-

-

l' VI

--

WYlI _{I II}

. .-

_{1 ' -r-}

----

o. /!jIstMIIiM ex . . . UlalII mlv V VI

VUw _-~ ^ł

• ^{II o}

mlv ^~

-

~

,.,at.m.-

^(Hofker). _{VII VIII} V VI _l"

-

~ ^~

^--_-:.- -- ^• ---

^1---

T~m.IłIrM ~ (GI.It.). ^yYI II IV

-- -- - --

VIIVIII

III."

-

^~

-

lA".,." r6d (WIśL) ^V8_{HI IV} V IV ^{I U} V111 ^VI

.- - - - _- -- _{- -} ^-- -

--=

lAntbliM """',.,. (L .... ) V VI ^{VllIII vm}

- --

^-....

_-=-

^-.-

--- =-- ₌ -- _-- ^=-:

Opit~ _ _ _ ~I-. (Wu .. ) ^{lU IV} .-:

v VI ^{n _}

;;;;

~ _I~I

-- --

^fo

II

-- ^. _-

. lAlIl1t:IIIiM ex .... "".-,Id (G ... ) V IV

- -

^{I - -}

-

VI:

I I-

-- - -

I •

-

SpIrIIIJ. """.,.. G ... III IV ^Vl_{1:1 11} ^{V VI} VII

- -

-I-

_.

^{1 -}

- _{- =---} -- ^-. - - -

^,

"...,.",. ~ (GI.It.) V IV

-

^{.. ,}

VI I

VlYII

-==

^,

• , o'

Stratygrafia mikropaleontologiczna 06adÓW gÓlmojuzra;js'kiCh Polski 953 c.d tabeli l

J-.

I -:\ . 4 6 7

• ^,-

^{Ił II 11}

'II

, .-

^~

..

~I'I

-

III' ^! .... '.lecte. ^VI ,v,

- -

~VI .

-

,t

^u

-=

n I. '. _~j/lrlltiaJlo. et Park. ^{ylV VI}

--

^;

! w_{VI 1---} ^;

\ _{' D} ^{- I - - -}

- -

! "",....,.""". iii.1eeb ^{Hl IY} , V,

- - ---

^,

i ^{YU ..}

I _{f.~ rt.. . ...,.. T.r.,·}

_lU" ' .

^{-~- ~-}

._0:-

I 'VI

-

I

^{VI ..}

i

, . . . ,.,..". (Gl.") ^{,~ WYlI} v VI ^II IY

--- - -- ' -

^I-

-

! I "

-

^----

; nww-ci. ... r •• ta. 'D IV

_'VI - -

^!

, ^'/llVIU

- -

i

'U - .

^..;.

- -

~ ,.".",. Gl .... '"IV ^V

--- --

^~

!

VII: -

, I '1:..-:: -

-

... 'lin cl.wNfIJ;_ ^{! • • .(H •••} oJ.) III 'V

--

; VYJ

WVi1 ^{I -}

i

s-..r.Ib _ (Br •• ,.) ^{lU" ' n}

--

.~--

^-

'YI

--

WYlI

, n

""-łb . . . D.I. MI IV _'VI .-

-

j Vln

.. _-.

'n

,..,..,.. ... d, lIIIIIdb Moll', ^III ,y _~

YYI

- ^••

WYlI

--

,

,-*,.

^! ~(Sellr"t,) III _,IV III .

.. _- ^- w : --- ^----

I "

A_ph*iUr~"""'-(Sell'",,) ^{VIIVII II IV YYJ}

--- ^.. -- -- -

'II

--

m" --- ^{- - --}

l!IIptttI/1M . . . l(Striekl,)

'y, - -' - -

^~::-

.

iw;,;.

--

p~ ~l".:~ ^{r:.r> ...} !,:<-"~. ~~.J..,~ ^.... ~ ^c VI\';!i\v-t~~.;.. ,:,_0

-

^,;"

. c - h . . . ~,c /(..t:f~t·i,il4! .... et A~.II. ,~ YIIw

-

^~

⁼⁼

'II

2IwAotIiM...".. 8IeIecb et Poiar,..", ^'HIV

--- ---

^{I -}

^-

, ^VI'v. 'VI

_--- -

^"

, U

---

^I-'

Ą ^I

e-fI

^{111 •• III"}

-- ^---

^{~~ :}

, B'.lee aet PałarJeId ^VI;' 'VI

-

^':.':.;

^---

. ..J

954 ^{W'BIIlda Bielecka}

J 4 S

NeobrlllmJ"" rrusorieui, 1:111 V IV

Blele.ka el PobrysU _VI

VIIVII III Spl,IOJ . . .

Itmg.,.

^{Bielecka et Poioryskl III IV} _{V VI}

VIIVWI 1 11 Epis" ... ... "lłllgariJ

meleela et Pożaryski lU IV V VI VI'viN 1:111

Yflgilfllli . . • IT. IkbiJd (Berlb.) ^{V IV}

vnVI VIII In

Mtłrgi".li_ 611,kerrsis III IV

BI.leda et Pożaryski V

VII~

Fkr.eu-.B_ i_si .. MJat. ^1:1 11 v IV

vn~

F_n-~ 1:.11 BIeleeta et Pobrys"l ^{V IV}

VI~I

y..,..,..

ZlllIor.euu 1:1"

v IV Bielecka. et Polary"kl VI Vlly.

In Epińll.1M 11Ie0001l1llllIJ lU IV

Bielecka et Pożaryski V VI

VII VIII

1:111

M~ orn.LD<oJt_ (Rea •• ) V IV VI VIIy»

In M.,,-.. _ _ (1IaIsdI) lU IV V VI VII n III F,."...,. -'illm !UhlIg.) III IV V VI VIIVII lU

"...,.... 1cuj".k.JU III IV

Bielecka el Pobry"kl V

VII~:I

III I.ntkrdiH ,ilrlllM .. r • • Iolf/f." III IV Blel •• ka et Poiaryskl V VI VllYII lU H~1IłIIUIn "lłllgtuil Mjlt ^{III IV} VVI VIIW In A"'_liu.

_Irt,_

(oI'Or") ^IIIIY V VI VIIYIII III N _ _ iII rtriIItojllnui, Kllhp ^{III IV} v VI VII..,

. [

6 7 8

C. d. tabeli 1

9 -.. 10 ..

-~-

-...:... .~

--- --

..;;; -! __ I.

'--.~"':-

11

.--

^{~.-". ...} ::-:-..:"

C:-. ~.'

... :: ===--:;

-!.I .. .~-~

."':..~

. , .. -" ... -,=-: ..

'~~--

n

Sbratygraflamikropaleo,n.tologiczna osadów gómojurajs!dch Polski 955 c. d. tabeli 1

.~ ...

) .5 4 5 6 7 8

,

II II 11

I U

TYDdDsllI'ia illtullotllta Cha,at ... ^iU Vll^{V VI} IV

--- ---

VI ^I

':1"

-

:

SllracelUl,.;1il prtl.f1O&ltl"le.i F.rs. et PoleD. VI VI V IV ^VI

-- -

I Ił

-

łłł IV 1

Cyprl. _beck,1ISis Forb ••

V V1

-

YłlYII

Metllcypris /orH.JiJ" J O.~I 1:1 _11~~ ^ylY n

- -

I n

- '

KlirlUUl aI.r. M.rtin ^/II _VIIVIII ^{VYJ IV}

==

I"

III IV

-

CJ'priua ilłret"$II MartiD _vn~ ^y

- - - '

I "

f:.rpritha sOfll~,IJ,; Martin I~IY -=. :

VI -=:=:-:

Y"VII

llyocypris j",.uic. M.rlia

l"

/Ił IV V VI V"VI

.=

I~ ^"

_{- -} - _{- .... -} - ^--

LeIlłicI/./;1tII ~x er. miJlt,~rl (Roea.) YlV IV VII ^{V1 ~}

--:= -- - -

III

' - -- - -

.

^{III IV}

- ^- - -- _-=-

^,

Lertticu1ma I'o:lO.n.r (Bor •• )

V VI

- - --: -- --

^~-

_- -

^;

VI'"" ..-

III

- -

^.;

III IV

- -- --- - -- --

SpiriJli"" .rbicu'" _{(' 5!:..· ;}'hJt'ł'\,'" (f~_.~ ~rq. et B.rlk.) V1'~~ _V

- - - -- -- - --

^I"--

^--

^,.~

- --

^1--

^.

^,

,:," -

[-:;-- ":.-

-

ullliadi .. s/llHdarifor"';. D.in V~ 'IIlYJ

--- --- - - ^-

_I

1:1 11

- ^- -- ^-

^,.

- - _-

:

Dclllali ... .,.."..,-.u Fr ... ylY

-- -

^{,. 1-- ,. -,.}

- _-

V~I

- -- -

^,.

_- ^-

1:,11

- - ^{- - - - --} _{- -} ^. - - ^... -- ":-:

PlaMltuiil c,,,,lifDrmi. (T "4-) Y IV _\'Ił^VI'

- ^1-:-

^F::-

YI

- - -- _{- -} -

^,.

_{-- --}

I I

- - ^- - -

^I-

P . . . . trkui""U. (R .... ) IIIIY

I- -- -

yV\

--- .

'111'11

-

^-[-

--

I - okolice Chrzanowa - monoklina śląsko-krakowska, II - okolice PiekłU" - monoklina prnedsudecka,,' III - okolice Pagórek i MogiLDa - synklinorium S2Czeciń­

sko-mogileńsko-lódzkie, IV - okolice Zagłoby i Kutna - antyklinorium pomorSiko- -kujawskie, V - okolice Kcyn1 - antyklilIlorium pomol"5'k()-'kujawSlkie, VI - okolice- Magn.uszewa i Bystrzycy - zapadliSko brzeżne (część południowo-wschodnia)"

VII - okolice Ełku, Zebralka i Chełma - platfO\t"Illa wschodnio-europejska, VIII - okolice Pasłęku - platforma 'WSchodnio-eull"opej-ska; liIIlia nieprzerwana oznacza

ciągły zasdęg występowanda dalllego gatunku; ktroplm występo'WMlle pojedynczych.

~w '

1ł56 ...... -.. WaJIlda Bielecka . . .

o() miąższościach sięgających CO najmndej !killrudzi€sięciu cellltymetrów, -otwornice są' ~unkowo liczne (np. rejon Ch:rm.nIowa, Kcyni,Piekar).

. Charaild;er}rstyęma_ dla: osadówdywezu jest WÓWC'ZlaS 'Obooność gatun';' ków ~ rodzaju Lenticu.lina, Spirillina, a gatUlIliki rodzaju Epistomina repre- zen·towam.e są przez wIiększe ilości osobników. Za formy oojbardrz:iej Charak- terystyczpe moWa uznać Marginulinopsis radiata T e r q., Spiroloculina

r -michalskii W i ś n. i S. difficilis W i ś n. Dwa ostatnie gatunki mają

jednakowe zasięgi występowalIlia. Na'l€Ży przy tym 2lauwaIŹyć, że wszyst- kie te otwam.ice są stosunkowo nieldczne, a ndek:iedy występują spora- dycznie rw górnym keloweju i najniższym newme. Pcmadto występują

tu prawIie wszystklie otwornice cytowane pt"Ze'l:e mnie z utwarów kelo-' wejui. .

. N

^{e w i z. -}OBIady newdz1,t są to .prZewa2Jnie utwory marglisto-wapierme, .a

w

rejonde Kcyni i Pasłęka - mulo'Woowe; MikrofallOOr jest tu liCZ:Illej- sza mż w dywezie. Pojawia się szereg nie występujących poprzedJnjo ga- tunJków z rodziny Lagenidae, a epistorrriny stają się osobrUkowo liczndej- sze. Cbarakterystycme cHa osadów newizu jest masowe występowanie

gatUIllku Ophthalmidium caTinatum marginata ^.(W i ś n.), jak ·równie.ż czę­

ściej spotyka się okazy Trocholina conica (S c h l u m b.). Ponadto przy- bywa kilka 1Jrmych form, pomiędzy innymi Planularia polypora (G ii m b.), Miliammina olgae B i' e 1., Trochammina globigeriniformis (J o ^In. et P alr k.).

W samym stropie osadów new:i2u trafiają się pierwsze okazy gatun- ków, które charakteryzować następnie będą osady alI'gowu. Ma to miej- .sce przede wszystkim wtedy, gdy w górnych partiach warstw newizu

zaczyna domiJnowaJĆ facja wapieni i mmgli scyfiowych (!lip. okolice Ostro- wi Mazowieckiej). Brak jest przy tym niekt6trych form newizu zwdąza­

nych z osadami bardziej marglistymi. Nie występują wówczas gatunki z rodzaju Ophthalmidium i Epistomina lub ;też są one barozo nie1kme.

A ^T g o w. Wargowie na Niżu Polskim panuje prawie powszechnie facj·a Wlapietrmal. Tworzą się ma:rgle i: wapienie, często scyfiowe, miejscami . z krzemien!iami. Osady te w monoklinie przedsudeckdej (rejon Piekar) li. w zachodniej części pla.tformy wschodInio-elllropejSikiej (Ostrów Mazo- wiecka, żebrak, Krynki ·itd.) mają ·chaookter rafowy. W rejOnie Kcyni .l! Pasłęka tworzą się wówczas osady marglisrtJo..mułorwoowo-piJaszczys:te.

Zespół m:i!krofaUlIlY przybiera odmienny charakter. Wiele form new~

znajdowaiIlO ,tu sporadycznie, a l€'lltiikrułilny i spir:iJliJny nie mają większego

znaczelllia. Spotyka się nie1ic2'lI1e oIkarzy Trocholina conica (S c h IlU m b.), Epistomina parastelligera (H o f k.e .r), Ophthalmidium carinatum mar- ginata (W.i ś n.), Miliammina olgae B i e L i jlnne. _ Charakterystycznymi ga.tunkami dla utworów argowu stają się:?Pa­

-tellina ci. oolithica T e il' q., Patellinella cTistinae B i e 1., Paalzowella turbinella (G li m ^b.), Trocholina ci. umbo F r e ^{In Z.,} Ammobaculites ci.

helveto-jurassicus (Ha e u s 1.), Saccorhiza ramosa (B;r a d y), SpiTiUina polygyrata (G ii m b.). Są to wszystko otwornice, które nielicmie spoty- kane były już w na1WYŻSZYch warstwach neWiizu. Formy te zwią2'Jalne są

z osadami wapiennymi i brak jest ich w warstwach rnarg1isto-mulowco- wych w rejOIliie Kcyn.i i Pasłęku.

Mndej licznie niż w !llewizie występują w airgowie: Lenticu1:ina rilsti {W:i ś .n.), L. rotulata (L a m.), L. ex gr. quenstedti (G ii m b.). Spora-

Sllratygrafia mikropaleontologiczna osadów g6mojurajskich Polski 957

d.ycznde spotylm się: Glomospira gordialis (J on. et Park.), Trocholina .conica (8 c h 1 u m b.), Textularia jurassica (G li m b.), Ophthalmidium .carinatum . marginata . (W i ś. n.), Epistomina parasteUigera (H o f ker).

Ten ostatni gatunek jedynie w rejonie Pasłęku występował nieco liczniej i przechod!z:il do wyższych pięter. W najni~zych warstwach m-gowu tra-

fiają się jeszC7Je N odosaria lagenoides W i ś n., Epistomina mosquensis U h l i g, PZcLnularia polypora (G li m b.), Miliammina olgae B i e 1., Tro- .chammina globigeriniformis (J o n. et P a il' k.).

R a u Il" a k. OSady rauraiku są na ogół podob:nle wykstztałoone jak argowu. Wapienie stają się bardziej zwięzłe, skalisił:.e i osady przybierają jes~e wyratŹnd.ejszy charakter rafowy. Zespól qotwornic il'auraku stosun- kowo mało .się różni od z.espołu afl"gOwu. Jest on tylko repr~eń:towa.ny

przez· mmej liczne ooobniki~ Często też Z3^łchodzą duże trudności przy. roz-

~e1a.ni1i tych osadów na podstawie mikrofauny. Nie występują tu jednak Nodosaria lagenoides' W i ś n., Epistomina mosquensis U h 1 i g, Planula-

na

polypora (G li m b.), Miliammina olgae B i e 1., Trochammina globi- gerinijormis ^(J o n. et P a il' k.), a Epistomina parctstelligera (H o f ker)

2lIlaJ.~ dotychczas jedynie w rejonie Pasłęku. •

Formami chaJMkterystycz·nymi d1at lTaumku są Discorbis speciosus D:a i n i N autiloculina ci. oolithica M o h 1. Gatunki te jednak me wy-

·stępują zbyt częs·Vo. Discorbis speciosus D al i !Il! znaIleziono w utworach

rauraku z 8lIltyklinorium pomorsk()-lkujawskiego, z synikłinorium szczeciń­

.s!k:o..Jffiogileńslko-lódzkiego i plaltformy wschodndo-europejskrej . Gatunek Nautiloculina ci. oolithica M o h 1. !ZWiązany jest przeważn:ie z osadami oolitowymi i

mme

sporadycznie występować Jeszcze i w dolłfllych war- Btwach astaIr.bu. Formę tę stwierdzono w osadach rauraku z zapadliska brzemego, z 8lIl.ty'klin'Orium pomOiTS1ko-kujawskiego i w ndecce mogileń­

.sko-lódzk:iJej oraz w Wierceniach z ZlaChodniej części pl:art.formy wschod- nio-euoorpejs:Iciej.

Na granicy ł'IaIł.J!OOku i ast.m1Ju ZlaUWB1Ża się W'y'I'afue mriany w zespole mfukro.faUlny. Pmwie wszystkie gatunki otwornic cha'l"atkteryzujące <>&ady dolnego malmu wymierają. Do astartu przec'hodzi tylko niewiele f()zm i to mających dość duży pionowy zasięg występowania. 8powodow8l!le

.było to przypuszczalnie skurczeniem zbiornika, jego splycenlem i pogOlI'-

'szerllem warunków bytowama. Dopiero z początldem kimerydu, z chwilą

:2Illii:atny WJal"UlIlków środowiskowych, mikrofauna odradza się i pojawiają

·się Illowe gatu:nki.

A s t a 'l' t. Wastarcie powstają przeWlaŻllie utwory wapienne, marg'li- Bte i oolitowe. Na Pomorzu Zachodnim zamate:z:a się w osadzie domieSl7Jka

materiału piaszczystego. W miejscach,gdz;e osady astartu mają chaT'aJtter mfowy, !tllp. w rejonie Piew (w1ercend.e Poznań), w dolnych warstwach tego piętra. występują jeszcze gatu·nki otwornic znanre z· muraku, jak:

? Patellina d. oolithica T e il' q., Patellinella cristinae. B i e 1., Paalzo- wella turbinella (G li m b.), Ammobaculites ej. helveto-jurassieus

~H a e u s 1.), Saceorhiza ramosa (B !t" a d y), które wkrótce wymieooją.

W osadach astaJrbu, oprócz kilku gatunków z ,rodzaju Lenticulina, wystę­

pują Eoguttulina liassica (8 t r i c k l.),nielic:zne owy Trocholina solecensis B i.e 1 e c ka et P o żar y s k i, Sigmomorphina inovroclaviensis B i e- 1 e c k a et PlO żar y s k~, Ammobaculites coprolithijormis (8 c h wag.),

958 Wanda Bielecka

A. braunsteini C U s h. et A p p 1. Niekiedy traf:iają się okazy Neobuli.,..

mina varsoviensis B i e l e c k a et P o żar y s ki. '

Formą chIatrakterystYC2mą dla osadów astartu jest Pseudocyclammina.

jaccardi (S c h l' o.d t) 1. Gatunek ten jest raczej związany z osadami wa';"

pien:nymi. Bywa również niekiedy spotykany nieliczn.ie w doln.ych patr'-

tiach kimerydu dolnego. Brak tej formy 1nIaStI'ęcza duże trudności przy wyró:hnianiu osadów astartu. Należy wówczas przeprowadzić bardzo wnik-

liwą analizę ilościową otwornic, aby określić wiek badanych waiI'Stw.

K i m e r y d -d o l n y~ Z początkiem kimerydu doLnego w wielu punik-- tach zbiornrl.kJa pa!IllUją -podobne jak VI 'astarcie waII"Unki sed.ymentatCyjne.

Zespół otwornic mało się wówczas .różni i trudno jest z ca,lą pewnością.

stwierdzić czy mamy do czynienia z osadami. kimerydu do:Lnego; czy też

jeszcze astartu. W miejscach pogłębienia się·~, w iktórychooa-,

dzają się margle, otwornic jest więcej.

Ogó1nd.e b:orącosady kime'I'ydu dolnego to wapiJea:lie PL" wkładka:rni

margli, w stropie przechOdzące w zlepy musrzlowoowe; Brzy' przewadze utworów marglistych mrkrofaunlłl jest liczniejsza li pojaw1a. się szereg n0-

wych form. Przede wszystkim liczndej występują: Trocholirui solecensis- B i e l e c k a et P o żar y s k i, Sigmomorphina inovroclaviensis B i e- l e c k a et P o żar ys k i, N eobulimina varsoviensis B ;i e l e c k a et P ()-

ż,a r y ski. Z :nowych zaś gatunków spartym się Spirillina elongata B i ~

I ecka et P o żar y sk i, Vaginulina aff. debilis (B €orth.), Marginulina.

buskensis B i e l e c k a et P o ż a l' y s k li, Flabellamina jurassica M 81 jt., Frankeina kimeridensis B i e l e c, ik a et P o ż a :r y ski.

Naj'lliiższą część kimerydu dolnegocharak1leryzuje oboon!ość Epistomi-- na nuda Ter q. var. vulgaris B ielecka et P o Ż al!' y s' k i. Są to wszystko formy charaJderystyczne dla do]nego kimerydu. Należy jednak

zaznaczyć, że Flabellamina jurassica M j a t., Frankeina kimeridensi$i B i e l e c k a et P o żar y s ki. są stosrunkowo ["zadko spotykane.

W kimerydzie dolnym roz:poczyn.iłją swój 2JaSięg występowania, Vagi- nulina zaglobensis B i e I e c k a et P o Ż 18.[" Y s k d, Epistomina stelli~

. costata B i e l e c k ,a et P o ż oa r y s ki', Marginulina striatocostata:. · (R e u s s), M. costata (B a t s c h), Falsopalmula mallen (U h ł i g). Ga- tunki te liczniej będą reprezentowane w ooadach górnego kimerydu

i bononu. '

i

K i m e r y d gór

n

y. Osady kimerydu gómoego są 'prrewaŻlIlie wy-

kształcone'w facji mal!'glistej; są to margle i łupki. Na Kujawach i Pomo- rzu przeważa'ją utwory malrg1:isto-mułiowcowe. Na platformie wschodnio- -europejskiej Osady kimerydu stwierdzano mi!kropałeontologicZilllie tylko-

w wierceniu. Pasłęk. .

Mikro:funmoa g6mokimery&t.ka podobn81 jest' do :rn:ikroiauny kimerydu

. dolnego. Nie występują tu: Epistomina nuda vat'. vulgaris B i ell e c k a et

p o ż a l' y s k: i, Spirillina elongata B i e l e c k l8J et P o żar y s k i, Fla- bellamina jurassica M jat., a Frankeina kimeridensis B i e l e c k a et p o ż ar y s k i w pojedynczych egzempla'!'Zach znaleziono tylko w rejo-

1 W literaturze często okazy P8eudocllclammtna 1accarlU (8 c h ro d t) były oznaczane jako>

P. 8equana M.ar1an. który to. gatunek W. Maync (1958) włącza do synon1m1k1 P. 1accarilł

(6 c ^h r o ^{d t) •.}

stratygrafia mikropaleo.ntołogi.C2llaOsad6w gómojUlI'ajs1d.ch Polski 959

nie Zaglobyw dolnych walfStWach tego plętra. W dolnej częsc'i kimerydu dolnego tra:ffiająsię jeszcze. okazy Neobulim'ina vaTsoviensis B i e 1 e c k a .et P o żar y s k l, Vaginulina aff. debiU.s (B-e r t h.) i MarginuIina buskensis BIelecka' et Pożaryski. GatUJn:k:ite chamltteryzują

kimeryd doJny i dolną część kimery9u górnego.

. W kimerydzie górnym zauważa, się liC2llliejsze wys'tępowanie Vaginu-

: llna

żaglobensis B i e l e ck a et P o żar y s k i, EJjistomina stellicostata B i e l e c k a et P o żar y s k i, Marginulina striatocostata (R e u s s.), M. costata (B at s c h). W górnej części tego piętra notuje się obecność

niclic:mych okazów Vaginulina kujaviensis B i e 1 e c k a et P o żar y- .s k i.

W stropie 'OSadów kimerydu górnego zaczynają pojawiać się poCząt­

kowo nieliczne ()ikazy Lenticulina vistulae var. elongata B i e l e c k a et p o żar y s ki, Haplophragmoides volgensis M j a t., Ammobaculites .agglutinans (d'Orib.), ktÓTe w glóW1tloej mierze cha.Mlcteryzują :następnie

-osadybon.onu. . .

B o n o n. Osady bonon.u występują w antyklinorium pomorsko-ku- jawskim, synklinorium szczecińsko-mogileńs.ko-łódzkim oraz w półn-oc­

nej i środkowej części zapadJ;islm brzeżnego. Są to ciemnoszare iłowce

:i mułowce piaszczyste z wkładkami dolomitycznymi. Osady teku· górze

przechodzą w utwory wapienno-margllste. .

Zespólotwornd.c bononu jest dość typowy. POIZia formami znanymi jui z kitnerydu gómego występują tu dość licznie: Haplophragmoides volgen-

.. sis M j a t., ~mobacu~ites agglutinanS _ (d'O rb.), Lenticulina vistulae

V81I". elongata' B i e l e c k a et P o żar y s k i oraz gatunki bardzo cha-

1"akterysif;yczne dla osadów bononu, jak: Nodosaria internotata Ch a p- .m a n, N. striatojurensis K l

a

^{h n li.} SaTacenaria pravoslavlevi F u r s. et

Pol en.

W bon.oruie zas'adniczo me wys.tępuj1e Trocholina solecensis B i e l e-

'<: k a et P o Ż i1łJ r y s k i, chociaż. pojedyncze okatZy tego gatwnku znale-

ziono w dolnych W1alrStw.ach omawianego piętra w rejonie Kcyni i na Po- .morzu Zachodnim.

N aleźy mznaczyć, że zespól otwornic bononu zawiem w sobie cechy prow:iJncji boreaJJnej. W badalnych profilach stwierdziłam wieLe g~tunków

ws:póln;ych z bononem borealnym jury rosyjskiej (A. W. Fursenko, E. N. Polenowa, 1950).

P u r b e k. Osady purbeku .tak jak i oononu występują tyllro w anty- 1dinorium pomO!'L$:o-kuj,awskim, w synklinorium szczecińsko-mogileńsko­

:..łódzkim oraz w północnej i środkowej części zatpadliska brzeżnego.

W purbek:u tworzą się osady brakicme, piaG.zczysto-i1aste, iniejscaa:ni.

.z wkładkami wapieni, dolomitów i anhydrytów. .

Wooadacll pU'rbeku otwornic prawie się nie spotylm. Nie!kdedy jednak w do1ilej części tego piętra maddowane są balI'dzo iIlJ:eliczne okazy :r0dza,-

jów Lenticulina, Spirillinai Eoguttulina. Malżoraczkli riatoni.iast są dość

liczn'e repre2entowooe. Są to gatunki występujące w wysładzających się

.zbiornikach. Na podstawie tych form wyróżniono osady purbeku. Zespół

-ten jest zupełnie odmienny niż w starszych oSadach malmu.

--._---

960 . W'8JIlda Bielecka

Najczęściej spo;tykane są lIlIastępujące ga1uln:ki małŻJOrac:lJków: Klieana . alata . M.a !l't., Cypr:i~a sowerbyi M al r

t.,

C. inversa M a r t., Ilyo-

cypris jurassica M art. Mniej ijcznie występują Metacypris Joroesit: . J o n., Cypris purbeckensis Fo r b. i wiele innych fOiI"IIl. Gartrunlti Klie- ana alata M art. i Cypridea sowerbyi M art. mogą przechodzić do osa- dów weldu. Wymienione małżoraczki cytowane są w piśmiennictwie

z purbeku Niemiec północno-zachodnich oraz wiele z nich wymieruialnych:

jest z pwrbeku Anglii_ .

Istnieją pewne trudności w przeprowadmniu kocelacjli! mlikiropaaecmto- logicznej osadów górnojurajs!kich Niżu Polskiego 2' obszarami porza Pol-

ską. W piśmiE!lllJIlJi.ctwie bowi.em wiele gatunków opisywan,ycl:t jest podróż­

nymi nazwami, a. mając bardzo mało malterialu porównawczego, silą rze- czy badalIlia nasze musiały się często sprowadzić do ustalenda schematów o wartości lokaane1. W każdym raz!e istnieje pewne podobjeństwo zes'P0- . łów otwornicowych górnej jury Polski, Niemiec d. europejSlkdej części

Związku Radzieckiego, ao pewna iłość gatunków jest WSipÓlina. Przy dal- szych badaniach oraz przy wymianie materiałów porównawczych 'będ2Jie można w przyszloś<;i wyróżnić jeszcze większą ilość wspólnych form.

Zakład Btratygra.fii 1.G.

WygłosZono. na xxx Sesji Ne.uko- wej ~tutu Geologl.cznego dnia l kwietnil\ 1960 r.

PISMIENNICTWO

BARTENSTEIN H., "BRAND E. (1937) - 'Mikropalaontologlsche Untersuchung€lIlo zur Stratigraphie des nordwestdeutschen Lias und Doggers. Abb. senokenib~

na'turf. Ges., Nr 439, p. 1-.2'23. Frankfurt.

BIELECKA W., POżARYSKI W. (1004) - StratYglrafia mikropaleontolog'l.c~ gór- nego malmu w Polsce środkowej. Pr. Inst. Geo!., 12, p. 1-7'7. Wl8XSzawa.

BIELECKA W. (1960) - Stratygrafia mikropaleontologiczna doLnego malmu olroliC' ChrZ8Jllowa. BiuI. Inst. Grol. (w druku).

BIZON J. J. (19M) - FOIl"alllini:feres et OSlbr8JOCldes de I~O~fordi.ein de Villers-sur-Mer_

(CalvadQ6)., Inst. Fr. Petr~, 13, p. 1-'412, mo 1:.. Pall'Iis.

DĄBROWSKA Z. (1960a) ~ Litol<Jglia malmu w wiereendu ~ IG. Kwart. grot ..

4, p. 42r5>--430, nr 2 .. Warszawa.

DĄBROWSKA Z. (1960b) - Opraoowaalde głębokiego wioocenda Pagórki (rozdział do-

tyczący malmu); (lI!B.S'ZY'OOP'i). Arch. Inst. Geol. WaI"8'Zawa.

DEMBOWSKA J. (19159') - Opracowanie stratygrafii czterech Wlierceń w okolicy Keyn'. (maszynopis). Arch. Inst. Geo!. Warszawa.

DEMOOWSKA J. (1960) - Opracowanie malmu w wierceniu Pasłęk. (maszynopis).

Aorch. Inst. Geol. Wanzawa.

Sbratygrafia mikropaleontologiczna osadów górnojurajs'kich Polski 961

ELLIS.B.F.; MESSINA A.. R ... (lMO) - Qart:alpgue.ofForam,inifera. spec. Publ. Amer •.

Mus. Nat.· Hist. New York.

cpYFCEHKO A. B., rrOJIEHOBA E. H. (1950) - <POpawmHq,ePhI BlUKRero BOJDKCKoro- srpyca 3M6eiłCX'<»ł 06JIaC'l'H. 'JJp. BHlll'PJf, BhIII. 49, CTP. 1-92. JIemm-

rp~ - MOCKBa.

MAKOWSKI H. t1900 a) - Wymki wiercenia O&trów Ma~waecka (część jtm1!.jska);.

(miaszymopis). Areh. 'l!nst. Geol. WBlI'SZa.wa.

MAKOWSKI H. (19519 ^{b). -} Wymti.ki wiert:enia Ełk (część jumjska); (maszynopis) ..

Arch. I!Ilst. Geo1. Wa'rszawa.

MAKOWSKI ^H. ~1960) - Wynikł wiercen!la w Chełmie (część jurajska). Biul. Inst~

Geol. (w ~u). . • .

MALINOWSKA L. 01959) - StraJtygnafia dol!nego malmu olrolic Wodnej1rol:o Cha:za.- lilowa na podstaWiie mak;rofal\.lll1Y. Kwart. grol., 2, lP. '1185---800, nr 4. Wa;r- S7AWIl.

MALINOWSKA L. (1960) - FaUlIla malmu w wierceniu Piekary. Kwart. geol., ł,.

p. 403--\413, ^llII' 2. Warszawa·.

MAREK C. (196'1) - Malm i neoikom 1aIIl!tyllcl:iny klodawskziej. Rrz. geo1., 5, p. 34-S8~

oDlI." l. Wa:rszaJWa.

MAREK S. (il960) - Wyndki badań podstawowych w rejonie Wojszyc. (maszynIOpis).

Areh. !inSIt. Gro!. Warszawa.

MAYNC W. (1968) - Note sur Pseudocycl:aIll.IIl!il!la jaccaJl'ld:i et sa synonymie. Revue de Micropał., 1, lP. 9-16, :rii;·iParls.

MlfTHHHHA Y. B. (1955) - O <t>op~cpepax IOpCKJ1X OTJIOJKeBJdł IOrOBOCTOKa

Be.TroPYCCHH on 'HX CTPaTHrpaqmqecKoM :maTJeHJom. lf3,l{. AH BCCP, 1, cTp-.

108--173. M~~

MOHLER W. ~1937-'-łl938l) - MikropaUiontologische UlIltersuchungen ID der 1MIt'd- schweLtzerischen Ju:ra furma<tion. Abb. scl1we.i:z. palaont. Ges., 60~

p. 1-&. Basel.

PA WllOWSKA K. t195'8) - Opis stratygraficzny wiereenda Zagłoba pod Lodzi.ą..

P.rz. grol., 6, p .. 38--40, lOlr 1. Wa1"SZ8wa.

RÓZYCKI S. Z. (1953) - Górny dogger i dolny malm JurryKrakowsko-Częsbochow­

sk!iej; Pr. Inst. Geo1., 10. W3Il'SZawa.

SEIBOLD E., SEIBOLD I. 01003) - FommiI!lifarenfa'U.l!lJCi ood KaIokgehJaJJt

emes

Pro- fils im gebank:ten unteren· Malm Schwal>ens. N. Jb. Geol. PaliiOlDJt.

. Abh., 98, p. 26-86, nr 1. StUJtt,gart.

SEIOOLD E., SEIBOLD l. (1956) - Rev'ision der Foramiillliferetli, Bearbeirung C. W.

GQmbels (1862:) ails den Streltberger Schwamm-MergeJn (Obeo:franken, UnJtarer Malm). N. Jb. GeoI.Palaont. Abh., 101, p. 91, ... 4'341, n'l" 1. stutt-

gart.

SEIBOLD E., SElBOLD I. (195/61) - ReViisioo der FommiIIlli.feren. Beaa:tbeitung C. Schwagers (11865') a'US den Impressasc.hich'ten (Unter Malm) Siid- deutschliands. N. Jb. Grol. Palii.onJt. Abh., 103, lp. 91HlM, oDlI." 112. Stutt- gart.

SOKOLOWSKI S., ZNOSKO J. (19158) - Matpa ltektcmiczna Polski. Wyd; Geol.

WEm'szawa.

UHLIG V. (1883) - Uber Forami1n.Iferen

aus

^denl. rjwmscheIi: Or1naIteJnfhone. Jb. Ka~

Kan. Geo1. Reisch., 33, 'P. 735-7714, m" 141. Wien ..

~62 Wanda Bielecka

WISNIOWSKI T. (le90)' - Mikrofauna iłów 'Ol'Il1atowyc'h olrolllcy Kmkowa cz. I.

otwornice górnego keloweju w Gn>jcu. Pam. Akad. Umliej., 17, !p. 1181- 242. ~ów .

. ZNOSKO J. (19M) - ZaIrys stratygrafii łęczyckiegTO doggeru. Biul. Inst. Geol., 3, p. ~-100, nr 125. WaJrSZawa.

ZNOSK!O J. (1959a) - Wstępny zarys sbraIty~ru utwarów j'll!.t'lajski'Ch w południowo­

-zachodniej części Ndżu Polsk:lego. Kwart geol., 3, p; 5OO---{iI25., . Il!r 3.

Wa!I'Szawa.

ZN1OSKO J. (1959b) - Wynd'ki 'WIiercenlia oporowego Ka:-yinkJi '(część j.lJ4'a;jska); (ma- SzylIlopis). Areh. ]ost. Geol. Warszawa .

. Ba~a BEJIED;KA

MUKPOnAJIEORTOJlOrH'IECKNł CTPATH1'PA~H.a BEPXBEIOPCKIIX OTJlOlKEHHO: BOJILBIH, BRE KAPBAT .

Pe3IOMe

PaÓOTa aBJUle'l'CH CHH'l'e30M HCCJIe,ąoBamrn: IlpOB~emn,IX ,ąO CiHX nop no MJ1- xponaJIeoHTOJIOrWlecKO~ CTpaTHrpaą>J1J1 .BepxaeIOpcKJ1X OTJIo:m:emm UOJIbllIJ1, BHe

KapnaT. IIepByIO cxeMy MJ1K1P()[laJIeoH'l'OJIONląecK~ CTpaTHrPa<pm1 ):{JISl: BepXlEłero MaJIbMa ~eHTPaJIbHOH IIoJIbIlIJ1 yCTaHlOBHJI.J1 B. BeJIe~ H B. I1o:m:apHCKJt (1954), .a ,ąJISl: mDKHeI'O MaJIb!<ta OKpecTHOCTe~ Xmauooa - B. BeJI~Ka (1960).

l1cCJIe,ąy6MbI~ MaTepHaJI B3HT H3 HecKOJIbKJ1X ,ąecHTKOB .6Y1>OBbIX ClKBalKHH 1l0JIbCKO~ HJ13MemłOCTH, H3 CHJIe3C1KG-KPaKQBCKOH l\I!OHOKJIHHaJIH, H3 IIpe):{cy,ąe-r­

-CKO~ MOHOKJIHHaJIH, m :m;e~KG-MOI'JmeHICKG-ny,ą3Koro CJ1HKJIJ1HopJ1Sl:,

m

^IIoMOp-

CKO-KYHBCKoro aHTJ'IIKJIJ1HopHSl:, .. 113 KpaeBoro nporH6a IK lK3 BOCTO'łHG-eBpOIIe~CKo~

:IlJIaTcpop!lllbI (HOMeHK.naTypa !!ID C. CoKOJIOBCIW!IIIy lJł E. 3HocKO, 1958).

,lJ;JIH. OT):{eJIbHbIX HPyCOB H nO;l{'bHPycOB BbIAeJIeHbI THOWIHbIe KOMnJIeKCbI ą>opa­

MIDillą>ep H TaK Ha3. xapaKTepHbIe cPOpMbl, IllPe,ąCTaBJIeHHbIe ^Ha Ta6JI~e 1 no,ą

~arJIaBHeM: "CTpaTIiII'Pa<pWlecKoe pacIIPOCTPaHeH'J1e xapaKTepHbIX ą>OPM ):{JISl: Bepx- lIe~ IOpbI IIoJIbIlIJ1, BHe KapnaT". 3aMeąa~H 'oTąeTJIHBaSl: 3aBHcmirocTb nOJlBJIeHJ1H

<popaMJ1HJ1<pep OT JIJ1TOJIorH'iecKOro COCTaBa ocaAKOB. B . CBH3H C 3TliM :B . ćir11.em.­

HbIX pat10Hax 3aMeąaeTCH MeJIKasl pa3~ .B BePTHKaJIbHOIiJ: pacnpocorpaHeHJ1J1 lIeKOTOPbIX ~OB q:,opaMmmq:,ep. IIpHBo,t{HTCJI cOKpa~elHHaJl JIHTOJIOrWlecKaa xa-

'paKTerPHCTHKa OTJIOJKemm OT,ąeJI,bHbIX HPYCOB H Iro-11.'HPYCOB H nepe'rilCJUIIOTCJI BH,ąbI

.aaH60JIee xapaKTepHbIX <POPaMJ1HJ1<pep, ·Bcorpeąaro~CJI B HHX'Ja~e Bcero •. KOH-

.CTaTHpOBaHO HeKO'l'Ope CXO,ąCTBO KOMIIJIeKCOB BepxHeIOpcIOO~ M~ayabI IIOJIbIIIJ1, repMaaHJ1 H eapone~CKO~ TffiC'l'H CCCP a 'l'aJOKe IllPHcyorcmHe aeKOTopbIX 06I1V'IX

:BH,ąOB.