Fetal hepatic artery flow assessment in prenatal diagnostics – a review of the literature

Pełen tekst

(1)Ginekol Pol. 2014, 85, 532-535. 4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) poł ożn i ct wo. Ocena przepływów w tętnicy wątrobowej płodu w diagnostyce prenatalnej. Przegląd literatury Fetal hepatic artery flow assessment in prenatal diagnostics – a review of the literature 0LFKDá/LSD5REHUW%%6DPDKD'DULXV]%RURZVNL0LURVáDZ:LHOJRĞ3LRWU:ĊJU]\Q I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Polska. Streszczenie Standardy badań przesiewowych stosowane w nowoczesnej nieinwazyjnej diagnostyce prenatalnej zapewniają czułość wykrywania najczęstszych wad chromosomowych u płodów sięgającą 93-96% z odsetkiem wyników fałszywie pozytywnych 2,5%. W trakcie rutynowego badania ultrasonograficznego pierwszego trymestru wykonywanego pomiędzy 11 i 13+6 tygodniem ciąży, kalkulacja ryzyka wystąpienia zaburzeń chromosomowych opiera się na wieku matki (MA – Maternal Age), przezierności karku (NT – Nuchal Translucency), poziomie wolnej podjednostki ` ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (free-hCG) i ciążowego białka osoczowego A (PAPP-A) oraz parametrach wchodzących w zakres badania rozszerzonego takich jak: ocena kości nosowej (NB – Nasal Bone), ocena przepływu w przewodzie żylnym (DV – Ductus Venosus), wizualizacja zastawki trójdzielnej i jej ewentualna niedomykalność (TR – Tricuspid Regurgitation) czy pomiar kąta twarzowo-szczękowego (FMFA – Frontomaxillary Facial Angle). Mimo tego, że rekomendacje dla specjalistów są nieustannie udoskonalane, a jakość obrazowania przy pomocy aparatów ultrasonograficznych ciągle rośnie, w praktyce nie udaje się uzyskać 100% detekcji. Z tego względu podejmuje się badania mające na celu znalezienie tzw. „markerów dodatkowych” aberracji chromosomowych, które w połączeniu z markerami wchodzącymi w skład rutynowych badań przesiewowych mogłyby podnieść czułość i zbliżyć ją do poziomu 100%. Wyniki przeprowadzonych badań sugerują, że kolejnym markerem dodatkowym może stać się ocena przepływu w tętnicy wątrobowej wykonywana w czasie badania ultrasonograficznego pierwszego trymestru ciąży.. Słowa kluczowe:

(2)

(3) / aberracje chromosomowe / trisomia 21 / / diagnostyka prenatalna /. Adres do korespondencji: Piotr Węgrzyn Plac Starynkiewicza 1/3, 02-015 Warszawa, Polska Tel. kontaktowy: 22 502 14 60 Fax: 22 502 21 57 Email: piotr.wegrzyn1@wp.pl. 532. Otrzymano: 05.11.2013 Zaakceptowano do druku: 20.01.2014. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Nr 7/2014.

(4) Ginekol Pol. 2014, 85, 532-535. 4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) po ł o ż n i c t wo. Michał Lipa et al. Ocena przepływów w tętnicy wątrobowej płodu w diagnostyce prenatalnej. Przegląd literatury.. Abstract Standards of screening tests for the most frequent fetal chromosomal defects in modern non-invasive prenatal diagnostics provide sensitivity of about 93-96%, with the false positive rate of 2.5%. During the first trimester scan, routinely performed between 11 and 13+6 week of pregnancy, the calculation of the risk for chromosomal aberrations is based on maternal age (MA), nuchal translucency (NT), levels of free ` human chorionic gonadotropin (free `-hCG), pregnancy associated plasma protein A (PAPP-A) in maternal blood, as well as the parameters from extended ultrasound examination like evaluation of the nasal bone (NB), blood flow in ductus venosus (DV), visualization of the tricuspid valve with potential regurgitation (TR) or measurement of the frontomaxillary facial angle (FMFA). The 100% detection rate remains unachievable at present, despite constantly improving guidelines for specialists, quality of imaging, and advancement in ultrasound technology. Therefore, several studies have been undertaken to establish the group of ‘additional markers’ of chromosomal defects which, when combined with basic markers of routine screening tests, might increase the detection rate and approach it to 100%. Results of recent studies imply that evaluation of blood flow in fetal hepatic artery performed during the first trimester scan may become a new additional marker for chromosomal defects.. Key words: hepatic artery / chromosomal aberrations / trisomy 21 / / prenatal diagnostics /. Wprowadzenie 5R]ZyM QLHLQZD]\MQHM GLDJQRVW\NL SUHQDWDOQHM VSUDZLD LĪ SRV]XNLZDQH Vą NROHMQH PDUNHU\ XPRĪOLZLDMąFH ]ZLĊNV]HQLH F]XáRĞFLEDGDĔSU]HVLHZRZ\FKZNLHUXQNXDEUHUUDFMLFKURPR VRPRZ\FKXSáRGyZ2FHQDSU]HSá\ZyZZWĊWQLF\ZąWURERZHM

(5)

(6) +$

(7) PLĊG]\W\JRGQLHPFLąĪ\PRĪHVWDü VLĊMHGQ\P]QRZ\FKPDUNHUyZDEHUUDFMLL]RVWDüZáąF]RQDGR NDONXODFMLU\]\NDLFKZ\VWąSLHQLD 3RF]ąWNL EDGDĔ SUHQDWDOQ\FK GDWXMH VLĊ QD ODWD ;; ZLHNX NLHG\ U\]\NR DEHUUDFML FKURPRVRPRZ\FK E\áR V]DFR ZDQH MHG\QLH QD SRGVWDZLH ZLHNX PDWNL = ELHJLHP F]DVX WH VW\ SU]HVLHZRZH ]RVWDá\ UR]V]HU]RQH R EDGDQLD ELRFKHPLF]QH LXOWUDVRQRJUD¿F]QHZGUXJLPWU\PHVWU]H'\QDPLF]Q\UR]ZyM EDGDĔSUHQDWDOQ\FKSU]\SDGDQDODWDNLHG\RGNU\WRĪH]GH F\GRZDQD ZLĊNV]RĞü DEHUUDFML FKURPRVRPRZ\FK PRĪH ]RVWDü Z\NU\WD MXĪ Z SLHUZV]\P WU\PHVWU]H FLąĪ\ Z RSDUFLX R ZLHN PDWNL 0$ ±

(8) SRPLDU SU]H]LHUQRĞFL NDUNX 17 ±

(9) X SáRGX SR]LRP ZROQHM SRGMHGQRVWNL ȕ OXG]NLHM JRQDGRWURSLQ\ NRVPyZNRZHM ȕK&*

(10) RUD] FLąĪR ZHJRELDáNDRVRF]RZHJR 3$33$

(11) ZVXURZLF\NUZLFLĊĪDUQHM :\QLNL GDOV]\FK EDGDĔ SR]ZROLá\ UR]EXGRZDü VFKHPDW GLD JQRVW\F]Q\ R NROHMQH PDUNHU\ WDNLH MDN RFHQD NRĞFL QRVRZHM 1%±nasal bone)SRPLDUNąWDF]RáRZRV]F]ĊNRZHJR )0)$±

(12)

(13) RFHQDFKDUDNWHU\VW\NLSU]HSá\ ZXZSU]HZRG]LHĪ\OQ\P '9±Ductus Venosus)RUD]]DVWDZNL WUyMG]LHOQHM L MHM HZHQWXDOQD QLHGRP\NDOQRĞü 75 ± Tricuspid Regurgitation) >@ : SLHUZV]\P WU\PHVWU]H NDONXODFMD U\]\ND Z\VWąSLHQLD WULVRPLLQDSRGVWDZLHZLHNXPDWNLFHFKXMHVLĊF]XáRĞFLą ]RGVHWNLHPZ\QLNyZIDáV]\ZLHGRGDWQLFK )35±false po

(14) 'RGDQLHSRPLDUXSU]H]LHUQRĞFLNDUNXSRGQRVLF]X áRĞü GR ] )35 3RáąF]HQLH ZLHNX PDWNL SRPLDUX SU]H]LHUQRĞFLNDUNXRUD]EDGDQLDSR]LRPyZZROQHMSRGMHGQRVW NLȕK&*L3$33$SRZRGXMHZ]URVWF]XáRĞFLGR] )35 'RGDQLH RFHQ\ NRĞFL QRVRZHM OXE SU]HSá\ZX Z SU]HZR G]LHĪ\OQ\PF]\]DVWDZFHWUyMG]LHOQHM]DSHZQLDF]XáRĞüQDSR ]LRPLH])35>@. Nr 7/2014. 'DOV]HGąĪHQLHGR]ZLĊNV]HQLDF]XáRĞFLRUD]]PQLHMV]HQLD RGVHWNDZ\QLNyZIDáV]\ZLHGRGDWQLFKGRSURZDG]LáRGRSRGMĊ FLDSUyEDQDOL]\SU]HSá\ZyZZWĊWQLF\ZąWURERZHM. Charakterystyka perfuzji wątrobowej u płodu :]ZLą]NX]HVSHF\¿NąNUąĪHQLDSáRGRZHJRL]DVDGQLF]ą UROą MHGQRVWNL PDFLF]QRáRĪ\VNRZHM Z XVXZDQLX V]NRGOLZ\FK SURGXNWyZSU]HPLDQ\PDWHULLLGRVWDUF]DQLXVXEVWDQFMLRGĪ\Z F]\FKIXQNFMRQRZDQLHZąWURE\XSáRGyZMHVWRGPLHQQHLEDU G]LHM VNRPSOLNRZDQH QLĪ X GRURVá\FK > @ )XQNFMD ZąWURE\ ]PLHQLDVLĊZPLDUĊUR]ZRMXFLąĪ\±ZSLHUZV]\PWU\PHVWU]H ZąWUREDSHáQLUROĊJáyZQHJRQDU]ąGXKHPDWRSRHW\F]QHJRSRG F]DVJG\ZGUXJLPWU\PHVWU]HMHMIXQNFMH]EOLĪDMąVLĊGRW\FK SHáQLRQ\FK X GRURVá\FK >@ $NW\ZQRĞü KHPDWRSRHW\F]QD MHVW UHJXORZDQDSU]H]LORĞüNUZLGRSá\ZDMąFHMGRWHJRQDU]ąGXFR XGRZRGQLá\EDGDQLDQD]ZLHU]ĊWDFK>@ 2NRáR]DRSDWU]H QLD ZąWURE\ Z NUHZ SRFKRG]L ] Ī\á\ SĊSRZLQRZHM L NUąĪHQLD ZURWQHJRDMHG\QLHSRFKRG]L]WĊWQLF\ZąWURERZHM>@ /HZ\ L SUDZ\ SáDW ZąWURE\ X SáRGyZ UyĪQLą VLĊ PLĊG]\ VREą PRUIRORJLąDNW\ZQRĞFLąKHPDWRSRHW\F]QąXG]LDáHPZV\QWH ]LH HQ]\PyZ RUD] HNVSUHVMą JHQyZ > @ : SUDZ\P SáDFLH GRFKRG]LGRPLHV]DQLDVLĊNUZLSRFKRG]ąFHM]NUąĪHQLDZURWQH JRLĪ\á\SĊSRZLQRZHM>@ 2EHFQRĞü SU]HZRGX Ī\OQHJR Z NUąĪHQLX SáRGRZ\P VSUD ZLDĪHZZDUXQNDFKKLSRNVHPLL]DRSDWU]HQLHZąWURE\ZNUHZ ]QDF]ąFRVSDGDQDU]HF]]ZLĊNV]RQHJRSU]HSá\ZXSU]H]SU]H ZyGĪ\OQ\:]URVWFLĞQLHQLDZSU]HZRG]LHĪ\OQ\PEH]SRĞUHG QLR ]ZLĊNV]D REMĊWRĞü NUZL SU]HSá\ZDMąFą SU]H] Ī\áĊ JáyZQą GROQąXFKRG]ąFąGRSUDZHJRSU]HGVLRQNDVHUFD>@ 7DNL PHFKDQL]P UHG\VWU\EXFML NUąĪHQLD VWDQRZL SURFHV NRPSHQVDF\MQ\ XPRĪOLZLDMąF\ SU]HFLZG]LDáDQLH QLHNRU]\VW QHPX ZSá\ZRZL QLHGRWOHQLHQLD QD SáyG : FHOX ]DSHZQLHQLD SUDZLGáRZHJR]DRSDWU]HQLDZąWURE\ZNUHZZRGSRZLHG]LQD ]ZLĊNV]HQLHSU]HSá\ZXSU]H]SU]HZyGĪ\OQ\LVSDGHNSU]HSá\ ZX Z XNáDG]LH ZURWQ\P GRFKRG]L GR DNXPXODFML DGHQR]\Q\ NWyUDZ\ZLHUDHIHNWUR]V]HU]DMąF\QDF]\QLD>@. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 533.

(15) Ginekol Pol. 2014, 85, 532-535. 4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) poł ożn i ct wo. Michał Lipa et al. Ocena przepływów w tętnicy wątrobowej płodu w diagnostyce prenatalnej. Przegląd literatury.. Rycina 1. Ocena przepływu w tętnicy wątrobowej u płodu.. :DUWR SRGNUHĞOLü ĪH ORNDOQH VWĊĪHQLH DGHQR]\Q\ MHVW GH WHUPLQRZDQHSU]H]SU]HSá\ZNUZLĪ\OQHMZXNáDG]LHZURWQ\P DQLHPHWDEROL]PKHSDWRF\WyZ:SU]\SDGNXVSDGNXSU]HSá\ ZXZNUąĪHQLXZURWQ\PDGHQR]\QDQLHMHVWZ\SáXNLZDQD]Zą WURE\ FR SURZDG]L GR UR]NXUF]X QDF]\Ĕ. 2SLVDQ\ PHFKDQL]P NRPSHQVDF\MQ\QD]\ZDQ\MHVWRGSRZLHG]LąEXIRUXMąFąWĊWQLF\ ZąWURERZHM +$%5±hepatic artery buffer response)LZVND]X MHQD]QDF]HQLHWHJRQDU]ąGXGODSUDZLGáRZHJRIXQNFMRQRZDQLX RUJDQL]PXSáRGX :RNUHVLHSRVWQDWDOQ\PPHFKDQL]P+$%5 XUXFKDPLDQ\MHVWZSU]\SDGNX]PQLHMV]RQHJRSU]HSá\ZXZURW QHJRZDQHPLLF]\KLSRZROHPLL>@ $QDWRPLD WĊWQLF\ ZąWURERZHM Z\ND]XMH GXĪą ]PLHQQRĞü ZEDGDQLX'H&HFFRLZVSSU]HSURZDG]RQHJRQDRVRER ZHMJUXSLHGRURVá\FKZ\UyĪQLRQRDĪZDULDQWyZDQDWRPLF] Q\FK WHJR QDF]\QLD >@ 8 ]GHF\GRZDQHM ZLĊNV]RĞFL SáRGyZ

(16) WĊWQLFDZąWURERZDMHVWRGJDáĊ]LHQLHPSQLDWU]HZQHJRRG FKRG]ąFHJRRGDRUW\EU]XV]QHM:EDGDQLXXOWUDVRQRJUD¿F]Q\P ZLGRF]QDMHVWMDNR SU]HGáXĪHQLHSQLDWU]HZQHJRELHJQąFDZNLH UXQNXSU]HGQLRJyUQ\PZVWURQĊSU]HZRGXĪ\OQHJR>@. Rola tętnicy wątrobowej w diagnostyce prenatalnej 1DMQRZV]H EDGDQLD ZVND]XMą ĪH VSHNWUXP SUHQDWDOQ\FK PDUNHUyZ QDMF]ĊVWV]\FK ZDG FKURPRVRPRZ\FK PRĪH ]RVWDü SRV]HU]RQHRDQDOL]ĊSU]HSá\ZyZZWĊWQLF\ZąWURERZHM +$± hepatic artery)=MDZLVNRQLVNRRSRURZHJRSU]HSá\ZXZWĊWQLF\ ZąWURERZHM]RVWDáRRSLVDQHZURNXZSUDF\.LODYX]DL9HW WHUDZNWyUHMDXWRU]\]ZUDFDMąXZDJĊQDZ\VWĊSRZDQLHQLVNLH JRRSRUXSU]HSá\ZXZWĊWQLF\ZąWURERZHMXSáRGyZ]]DKDPR ZDQLHP Z]URVWX ZHZQąWU]PDFLF]QHJR Z GUXJLP WU\PHVWU]H :HGáXJDXWRUyZZąWUREDPRĪHE\üF]ZDUW\PSRVHUFXPy]JX L QDGQHUF]DFK RUJDQHP SUHIHUHQF\MQ\P Z NWyU\P GRFKRG]L GRZ]URVWXSU]HSá\ZXZFHOXXWU]\PDQLDSUDZLGáRZHMSHUIX]ML LIXQNFMLZSU]\SDGNX]PQLHMV]HQLDSRGDĪ\WOHQX>@=DREVHU ZRZDQRUyZQLHĪ]ZLĊNV]HQLHREMĊWRĞFLZąWURE\XSáRGyZ]UR] SR]QDQąWULVRPLą>@:NROHMQ\FKEDGDQLDFKXGRZRGQLRQR NRUHODFMĊZDUWRĞFLSU]HSá\ZyZZWĊWQLF\ZąWURERZHM]JUXER. 534. ĞFLąSU]H]LHUQRĞFLNDUNXZHZQąWU]PDFLF]Q\P]DKDPRZDQLHP Z]URVWXRUD]]QLHNRU]\VWQ\PURNRZDQLHPGODFLąĪ\>@ 8SRĞOHG]HQLH SHUIX]ML L F]\QQRĞFL KHPDWRSRHW\F]QHM ZąWURE\ ZĪ\FLXSáRGRZ\PPRĪHRGSRZLDGDü]DZ\VWĊSRZDQLHXQR ZRURGNyZ ] WULVRPLą ]GHF\GRZDQLH Z\ĪV]HJR U\]\ND Z\ VWąSLHQLD ]DEXU]HĔ KHPDWRORJLF]Q\FK QLĪ Z SR]RVWDáHM F]ĊĞFL SRSXODFML>@ 8RNRáRQRZRURGNyZ]WHMJUXS\UR]ZLMDMą VLĊ SU]HMĞFLRZH ]DEXU]HQLD PLHORSUROLIHUDF\MQH NWyUH XVWĊSXMą ZFLąJXSLHUZV]\FKPLHVLĊF\Ī\FLD-HGQDNĪHQDZHWX ]QLFKUR]ZLMDVLĊRVWUDELDáDF]NDPHJDNDULREODVW\F]QDZFLąJX NROHMQ\FKODW>@ :\QLNLEDGDĔDXWRSV\MQ\FKQD SáRGDFK]WULVRPLąPLĊG]\W\JRGQLHPFLąĪ\Z\ND]D á\ZHZV]\VWNLFKSU]\SDGNDFKĪHWRZáDĞQLHZZąWURELHDQLH Z V]SLNX NRVWQ\P PD PLHMVFH Z\UDĨQD SUROLIHUDFMD NRPyUHN HU\WURLGDOQRPHJDNDULRF\WRZ\FK 6XJHUXMHWRĪHXSRGVWDZ]D EXU]HĔPLHORSUROLIHUDF\MQ\FKXSáRGyZ]WULVRPLąOHĪąSDWR ORJLF]QH]PLDQ\ZZąWURELH>@ 8VWDOHQLH ZDUWRĞFL UHIHUHQF\MQ\FK LQGHNVX SXOVDFML 3, ± pulsatility index) L PDNV\PDOQHM SUĊGNRĞFL VNXUF]RZHM 369 ±peak systolic velocity)ZSáRGRZHMWĊWQLF\ZąWURERZHMXPRĪOL ZLDRSUDFRZDQLHSXQNWXRGQLHVLHQLDGRGDOV]\FKEDGDĔ3RUyZ QDQLHZDUWRĞFLX]GURZ\FKSáRGyZ]SUDZLGáRZ\PNDULRW\SHP ]W\PLX]\VNDQ\PLXSáRGyZ]DQHXSORLGLąEąGĨLQQ\PLSDWROR JLDPLZLNáDMąF\PLSU]HELHJFLąĪ\LVNRUHORZDQLHZ\QLNyZ]SR ]RVWDá\PLSDUDPHWUDPLFLąĪRZ\PLPRĪH]DRZRFRZDüZSURZD G]HQLHPRFHQ\SU]HSá\ZyZZWĊWQLF\ZąWURERZHMGRUXW\QRZHM GLDJQRVW\NLSUHQDWDOQHM>@. Znaczenie kliniczne :EDGDQLXSURVSHNW\ZQ\P%LODUGRLZVSX]\VNDQR]DSL V\]EDGDĔXOWUDVRQRJUD¿F]Q\FKSáRGyZ]NWyU\FKPLDáR LVWRWQLH]ZLĊNV]RQ\Z\PLDUSU]H]LHUQRĞFLNDUNX SRZ\ĪHM HJRFHQW\OD

(17) DSáRGyZ

(18) PLDáRQLHSUDZLGáRZ\NDULRW\S WULVRPLD WULVRPLD ;;<

(19) 'RGDWNRZR ZJUXSLHREMĊWHMEDGDQLHPSRSRURG]LHUR]SR]QDQRMHGHQSU]\ SDGHN ]HVSRáX 1RRQDQ MHGHQ QLHVSUHF\]RZDQ\ GHIHNW JHQH W\F]Q\ ] DJHQH]Mą FLDáD PRG]HORZDWHJR RUD] MHGHQ SU]\SDGHN XE\WNXSU]HJURG\PLĊG]\NRPRURZHM]DWUH]Mą]DVWDZNLSáXFQHM :JUXSLHSáRGyZ]Z\PLDUHP17ZJUDQLFDFKQRUP\ PP

(20) LSUDZLGáRZ\PUR]ZRMHPĞUHGQLHZDUWRĞFL+$3,Z\ QRVLá\:JUXSLH]H]ZLĊNV]RQ\PZ\PLDUHP17 PP

(21) LSUDZLGáRZ\PNDULRW\SHPZDUWRĞFL+$3,E\á\ ]EOLĪRQHLZ\QRVLá\6SRĞUyGSáRGyZ]UR]SR]QD Q\PLZDGDPLRZ\PLDUDFK17 PP

(22) Z\UyĪQLRQRWU]\ SRGJUXS\±]WULVRPLąJG]LHĞUHGQLHZDUWRĞFL+$3,Z\QR VLá\]LQQ\PLZDGDPLFKURPRVRPDOQ\PL±+$3, RUD]JUXSĊ]SUDZLGáRZ\PNDULRW\SHPLQLHSUD ZLGáRZ\PSU]HELHJLHPFLąĪ\]HĞUHGQLPLZDUWRĞFLDPL+$3, 8ĞUHGQLRQDZDUWRĞü+$3,GODZV]\VWNLFKSU]\ SDGNyZREMĊW\FKEDGDQLHPZ\QRVLáD>@ :REV]HUQLHMV]\PEDGDQLXJUXS\1LFRODLGHVD]URNX SRGGDQR DQDOL]LH SURVSHNW\ZQHM GZLH JUXS\ SRPLĊG]\ D W\JRGQLHP FLąĪ\ 3LHUZV]ą REHMPXMąFą SUDZLGáR Z\FKSáRGyZ]17PPLGUXJą]SáRGDPLXNWyU\FK VWZLHUG]RQR SRGZ\ĪV]RQH U\]\NR WULVRPLL 8 SáRGyZ ]WULVRPLąVWZLHUG]RQRQLVNLHZDUWRĞFL+$3,

(23) L+$369 SRZ\ĪHMFHQW\OD !FPV

(24) :JUXSLHQLVNLHJRU\]\NDZ\ VWąSLHQLDWULVRPLLZDUWRĞFL+$3,!VWZLHUG]RQRZ SU]\SDGNyZDPHGLDQD+$369Z\QRVLáDFPV. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Nr 7/2014.

(25) Ginekol Pol. 2014, 85, 532-535. 4 6 % ' ) 4 3 + 0 Á ( 3 ; ) po ł o ż n i c t wo. Michał Lipa et al. Ocena przepływów w tętnicy wątrobowej płodu w diagnostyce prenatalnej. Przegląd literatury.. %DGDQLH Z\ND]DáR NRUHODFMĊ SRPLĊG]\ Z\VRNą ZDUWRĞFLą +$369 D Z\VWĊSRZDQLHP QLHGRP\NDOQRĞFL ]DVWDZNL WUyM G]LHOQHMLIDOL]ZURWQHMZSU]HZRG]LHĪ\OQ\P>@ 6WZLHUG]HQLHQLVNLFKZDUWRĞFL+$3,LZ\VRNLFK+$369 XSáRGyZ]H]ZLĊNV]RQ\PZ\PLDUHPSU]H]LHUQRĞFLNDUNXMHVW QLHNRU]\VWQ\P F]\QQLNLHP SURJQRVW\F]Q\P GOD GDOV]HJR UR] ZRMXFLąĪ\>@:DUWR]ZUyFLüXZDJĊQDUHODFMĊSRPLĊG]\SU]H Sá\ZDPLZSU]HZRG]LHĪ\OQ\PLWĊWQLF\ZąWURERZHM±ZSU]\ SDGNXQLVNRRSRURZHJRSU]HSá\ZXSU]H]+$URĞQLHRSyUSU]H Sá\ZX Z '9 L RGZURWQLH =DOHĪQRĞü SRPLĊG]\ QLPL SR]ZDOD WZLHUG]LüĪHG\QDPLNDSU]HSá\ZyZZW\FKGZyFKQDF]\QLDFK MHVW]HVREąSRZLą]DQDLPRĪH]PLHQLDüVLĊZF]DVLHZ\VWąSLHQLD WDNLFK]MDZLVNMDNDEHUUDFMHFKURPRVRPRZHKLSRNVHPLD]DEX U]HQLD NUąĪHQLD F]\ ZHZQąWU]PDFLF]QH ]DKDPRZDQLH Z]URVWX SáRGX>@ :\NRQDQLHSRPLDUyZSDUDPHWUyZSU]HSá\ZXZWĊWQLF\Zą WURERZHMQLHSRZLQQRVWDQRZLüSUREOHPXGODOHNDU]\PDMąF\FK GRĞZLDGF]HQLH Z Z\NRQ\ZDQLX EDGDĔ PLĊG]\ W\JR GQLHPFLąĪ\DV]F]HJyOQLHRFHQLHSU]HSá\ZXPHWRGą'RSSOHUD ZSU]HZRG]LHĪ\OQ\P0HWRG\NDSRPLDUyZ]RVWDáDGRNáDGQLH RSLVDQD SU]H] JUXSĊ 1LFRODLGHVD 6]F]HJyáRZH XZLGRF]QLHQLH ZV]\VWNLFKJDáĊ]LSQLDWU]HZQHJRMHVWQLHPRĪOLZH]HZ]JOĊGXQD PDáHUR]PLDU\3LHUZRWQHXVWDZLHQLHEUDPNLGRSSOHURZVNLHMQD PPLMHGQRF]HVQHX]\VNDQLHSU]HSá\ZyZSU]HZRGXĪ\OQHJR RUD]SU]\OHJDMąFHMWĊWQLF\SR]ZDOD]Z\VRNLPSUDZGRSRGRELHĔ VWZHPVWZLHUG]LüĪHVSHNWUXPSU]HSá\ZXWĊWQLF]HJRSRFKRG]L ]WĊWQLF\ZąWURERZHM1DVWĊSQLHXVWDZLHQLHEUDPNLQDPP XPRĪOLZLDX]\VNDQLHSU]HSá\ZyZMHG\QLH]WĊWQLF\ZąWURERZHM EH]SU]HZRGXĪ\OQHJR

(26) >@ 5\FLQD

(27) 'RVWĊSQHGDQHOLWHUDWXURZHVXJHUXMąĪHWĊWQLFDZąWURERZD PRĪHVWDüVLĊNROHMQ\PLVWRWQ\PQDF]\QLRZ\PPDUNHUHPGOD QLHNRU]\VWQHJRURNRZDQLDZUR]ZRMXSáRGX:W\PFHOXSRZLQ Q\]RVWDüZ\NRQDQHNROHMQHSURVSHNW\ZQHEDGDQLDXZLĊNV]HM JUXS\SDFMHQWHN. Piśmiennictwo 1. Nicolaides KH. Screening for fetal aneuploidies at 11 to 13 weeks. Prenatal Diagn. 2011, 31, 7-15. 2. Cnota W, Borowski D, Włoch A, [et al.]. Pomiar kąta twarzowo-szczękowego u płodów pomiędzy 11 a 13+6 tygodniem ciąży. Zastosowanie w diagnostyce prenatalnej trisomii 21. Gineko Pol. 2013, 84 (07), 624-629. 3. Ebbing C, Rasmussen S, Godfrey KM, [et al.]. Hepatic artery hemodynamics suggest operation of a buffer response in the human fetus. Reprod Sci. 2008, 15, 166–178. 4. Collardeau-Frachon S, Scoazec J-Y. Vascular development and differentiation during human liver organogenesis. Anat Rec. 2008, 291, 614–627. 5. Bilardo CM, Timmerman E, De Medina PG, Clur SA. Low- resistance hepatic artery flow In firsttrimester fetuses: an ominous sign. Ultrasound Obstet Gynecol. 2011, 37, 438-444. 6. Kunisaki SM, Azpurua H, Fuchs JR, [et al.]. Fetal hepatic haematopoiesis is modulated by arterial blood flow to the liver. Br J Haematol. 2006, 134, 130–132. 7. Zvanca M, Gielchinsky Y, Abdeljawad F [et al.]. Hepatic artery Doppler in trisomy 21 and euploid fetuses at 11- 13 weeks. Prenat Diagn. 2011, 31, 22-27. 8. Murlewska J, Pietryga M. Ultrasonograficzna ocena wielkości wątroby i serca płodu jako markerów wzrastania w ciąży powikłanej cukrzycą. Praca doktorska, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. 2012, 19. 9. Emery JL. Functional asymmetry of liver. Ann N Y Acad Sci. 1963, 111, 37–44. 10. Ring JA, Ghabrial H, Ching MS, [et al.]. Propranolol elimination by right and left fetal liver: Studies in the intact isolated perfused fetal sheep liver. J Pharmacol Exp Ther. 1998, 284, 535–541. 11. Ebbing C, Rasmussen S, Godfrey KM, [et al.]. Fetal celiac and spenic artery flow velocity and pulsatility index: longitudinal references ranges and evidence for vasodilation at a low portocaval pressure gradient. Ultrasound Obstet Gynecol. 2008, 663-672. 12. Kilavuz O, Vetter K. Is the liver of the fetus the fourth preferential organ for arterial blood supply besides brain, heart, and adrenal glands? J Perinat Med. 1999, 27, 103–106. 13. Lautt WW. Mechanism and role of intrinsic regulation of hepatic arterial blood flow: hepatic arterial buffer response. Am J Physiol. 1985, 249, G549–G556. 14. Lautt WW. Regulatory processes interacting to maintain hepatic blood flow constancy: vascular compliance, hepatic arterial buffer response, hepatorenal reflex, liver regeneration, escape from vasoconstriction. Hepatol Res. 2007, 37, 891–903. 15. De Cecco CN, Ferrari R, Rengo M, [et al.]. Anatomic variations of the hepatic arteries in 250 patients studied with 64-row CT angiography. Eur Radiol. 2009, 19, 2765–2770. 16. Michels NA. Newer anatomy of the liver and its variant blood supply and collateral circulation. Am J Surg. 1966, 112, 337–347. 17. Gielchinsky Y, Zvanca M, Minekawa R, [et al.]. Liver volume in trisomy 21 and euploid fetuses at 11 to 13 weeks. Prenat Diagn. 2011, 31, 28–32. 18. Samson J, De Leon-Luis J, Meyer N, [et al.]. Hepatic artery Doppler in IUGR fetuses. AJOG Poster Session: Diabetes, Doppler, Labor, Ultrasound- imaging 2009. 19. Tunstall-Pedoe O, Roy A, Karadimitris A, [et al.]. Abnormalities in the myeloid progenitor compartment in Down syndrome fetal liver precede acquisition of GATA1 mutations. Blood. 2008, 112, 4507–4511. 20. Zipursky A. Transient leukaemia-a benign form of leukaemia in newborn infants with trisomy 21. Br J Haematol. 2003, 120, 930–938. 21. Massey GV, Zipursky A, Chang MN, [et al.]. A prospective study of the natural history of transient leukemia (TL) in neonates with Down syndrome (DS): Children’s Oncology Group (COG) study POG-9481. Blood. 2006, 107, 4606–4613.. Oświadczenie autorów 1. Michał Lipa – autor koncepcji pracy, zebranie materiału, przygotowanie manuskryptu i piśmiennictwa – autor zgłaszający i odpowiedzialny za manuskrypt. 2. Robert B. B. Samaha – współautot tekstu pracy. 3. Dariusz Borowski – korekta i akceptacja ostatecznego kształtu manuskryptu.. 4. Mirosław Wielgoś – ostateczna weryfikacja. 5. Piotr Węgrzyn – autor koncepcji i założeń pracy, weryfikacja i akceptacja tekstu pracy.. 22. Roy A, Roberts I, Norton A, Vyas P. Acute megakaryoblastic leukaemia (AMKL) and transient myeloproliferative disorder (TMD) in Down syndrome: a multi-step model of myeloid leukaemogenesis. Br J Haematol. 2009, 147, 3–12. 23. Chou ST, Opalinska JB, Yao Y, [et al.]. Trisomy 21 enhances human fetal erythro-megakaryocytic development. Blood. 2008, 112, 4503–4506.. Źródło finansowania: Praca nie była finansowana przez żadną instytucję naukowo-badawczą, stowarzyszenie ani inny podmiot, autorzy nie otrzymali żadnego grantu. Konflikt interesów: Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów oraz nie otrzymali żadnego wynagrodzenia związanego z powstawaniem pracy.. Nr 7/2014. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 535.

(28)