Badanie wpływu parametrów technologicznych na żywotność łopatek z żeliwa chromowo-molibdenowego w wirnikach oczyszczarek śrutowych

(1)

Z E S Z Y T Y NAUKOWE PO L IT E C H N IK I Ś L Ą S K IE J____________

S e r i a : M ech an ik a z . 65

Adam B ARA N O W SK I, K r z y s z to f B R A M IŃ SK I, K a z im ie rz H E S S

I n s ty tu t T e c h n o lo g ii B udow y M aszy n P o lite c h n ik a P o z n a ń s k a

BADANIE W PŁYW U PA R A M E T R Ó W T EC H N O L O G IC ZN Y C H

NA Ż Y W O TN O ŚĆ Ł O P A T E K Z Ż E L IW A CH RO M O W O -M O LIBD EN O W EG O W W IRNIKACH O C Z Y S Z C Ż A R E K ŚRU TO W YC H

S t r e s z c z e n i e . W a r t y k u le p r z e d s ta w io n o o p ty m a liz a c ję s k ła d u c h e m ic z n e g o o r a z o b ró b k i c ie p l n e j ż e liw a c h ro m o w e g o . P o n a d to p rz e p r o w a d z o n o p ró b y ró ż n y c h s p o sobów fo rm o w a n ia i z a le w a n ia ło p a te k c o w e fe k c ie z m ie rz a ło do o k r e ś le n ia p a r a m e tró w te c h n o lo g ic z n y c h z w ią z a n y c h z w y d łu żen ie m ż y w o tn o ś c i ło p a te k s to s o w a n y c h w o c z y s z c z a r k a c h do o d lew ó w .

1 . W p ro w a d z e n ie

1 . 1 . W a ru n k i p r a c y ło p a te k

K ra jo w e o c z y s z c z a r k i odlew ów p r a c u j ą w w ię k s z o ś c i n a z a s a d z i e m e c h a n ic z n e g o r z u to w a n ia ś r u tu m e ta lo w e g o n a o c z y s z c z a n e p o w ie r z c h n ie o d lew ó w . N ad a w a n ie ś r u to w i p o tr z e b n e j e n e r g i i k in e ty c z n e j z a p e w n ia ją w n ic h d w u ta rc z o w e w ir n ik i r z u to w e , z a o p a tr z o n e w 8 ła tw o w y m ien n y ch ł o p a te k . M ontaż ic h w w irn ik u p o le g a n a p r o s t o l i niow ym w s u n ię c iu w p r o w a d n ic e w y c ię te n a t a r c z a c h o r a z punktow ym d o k lin o w a n iu do p r o w a d n ic , za p o ś r e d n ic tw e m t r z p i e n i z m im o śro d o w y m i tu le jk a m i. M oże to pow odow ać p o w s ta w a n ie w n ic h n a p r ę ż e ń m o n ta ż o w y c h . W y s tę p u ją c e p r z y o b r o ta c h w irn ik a z n a c z n e s i ły o d ś ro d k o w e w c is k a ją d o d atk o w o ło p a tk i p o d t u l e j e , p o w ię k s z a ją c t e n a p r ę ż e n i a . Z a le ż n ie od sp o s o b u m o żliw eg o s p a c z e n ia ło p a t e k , n a p r ę ż e n i a t e m ogą s ię sum ow ać z is tn ie ją c y m i w ło p a tk a c h n a p r ę ż e n ia m i w e w n ę trz n y m i. W c z a s i e p r a c y w ir n ik a n a ł o p a tk i d z ia ł a j ą r ó w n ie ż s i ł y p o c h o d z ą c e od b e z w ła d n o ś c i m a s y ś r u t u o r a z s i ły o d ś r o d k o w e . P r z e p r o w a d z o n a s z c z e g ó ło w a a n a li z a te o r e ty c z n a d o w io d ła , ż e n a p r ę ż e n i a t e s u m u ją c s i ę m ogą p r z e k r a c z a ć w a r t o ś c i k r y t y c z n e , c o p o w o d u je c z ę s t o p ę k a n ie ło p a te k ju ż n a p o c z ą tk u ic h p r a c y , s z c z e g ó l n ie p r z y s to s o w a n iu ż e liw w y so k o sto p o w y c h , p o s ia d a ją c y c h m in im aln e w ła s n o ś c i p l a s t y c z n e . T a p o s t a ć z n is z c z e n ia j e s t s z c z e g ó ln ie n ie k o r z y s tn a , g d y ż n ie p o z w a la n a g r a n i c z n ie m o żliw e w y k o r z y s ta n ie m a t e r i a łu ło p a te k z p u n k tu w id z e n ia z u ż y c ia c ie r n e g o , w p ro w a d z a z a k łó c e n ia i p r z e r w y w p r a c y u r z ą d z e n ia o r a z m oże p r z y c z y n ić s i ę do z n is z c z e n ia in n y c h ł o p a te k .

ś r u t d o p ro w a d z a n y j e s t d o w ir n ik a w je g o o s i o b r o tu , s k ą d p r z e z w ir n ik r o z d z i e l c z y i tu l e ję r e g u l a c y jn ą p r z e d o s t a j e s i ę p o r c ja m i n a p o r y w a ją c e go ł o p a t k i, n a d a ją c e mu z n a c z n ą e n e r g i ę k in e ty c z n ą . P r z e s u w a j ą c s ię w z d łu ż ło p a te k p o w o d u je ic h in te n s y w

1978 N r k o l . 569

(2)

12 A .B a r a n o w s k i i inni ne z u ż y c ie g łó w n ie n a s k u te k ś c i e r a n i a , p r z e z m ik ro s k r a w a n ie w z g lę d n ie ś c in a n ie lub w y k ru s z a n ie w w yniku p o w s ta ją c y c h m ik r o p ę k n ię ć . B a rd z o n ie k o r z y s tn ie w p ły w ają na żw y w o tn o ść ło p a te k z a n ie c z y s z c z e n ia n ie m e ta lic z n e ś r u t u , z w ła s z c z a d ro b n y p ia s e k k w a rc o w y , to w a r z y s z ą c y ś r u to w i w o b ie g o w e j je g o p r a c y w o c z y s z c z a r c e .

S p o s ó b d o p ro w a d z e n ia ś r u tu n a ło p a tk i w k ra jo w y c h w irn ik a c li p ow oduje p r a w ie p r o sto p a d łe u d e r z e n ie ś r u tu w p o w ie rz c h n ię ło p a t e k . Z w ię k sz a ic h m ie js c o w e z u ż y c ie o r a z in ic ju je r u c h skokow y c z y ś c iw a w zd łu ż ło p a t k i. S p o s ó b d o z o w a n ia c z y ś c iw a w p ły wa ró w n ie ż n a n ie r ó w n o m ie r n e w y p e łn ia n ie ło p a te k n a s z e r o k o ś c i, b ę d ą c e p rz y c z y n ą ic h n ie ró w n o m ie rn e g o z u ż y w a n ia w p r z e k r o j u p o p rz e c z n y m .

1 . 2 . K o n ie c z n e c e c h y m a te ria ło w e ło p a te k

W obec o p is a n y c h w y ż e j w aru n k ó w p r a c y ło p a te k o c z y s z c z a r e k w irn ik o w y c h za g łó w n e k r y t e r i a d o b o ru m a te r ia łu n a ło p a tk i n a le ż y u z n a ć :

- w y so k ą o d p o rn o ś ć n a s tru m ie n io w e d y n a m ic z n e ś c i e r a n i e tw a rd y m i tw o rz y w a m i z ia r n o w y m i,

- n ie z b ę d n ą w y trz y m a ło ś ć i u d a r n o ś ć z u w a g i n a o b c ią ż e n ia i n a p r ę ż e n i a w y s tę p u ją c e w ło p a tk a c h z p r z y c z y n ic h s p a c z e ń , m o n tażu o r a z d y n a m ic z n y c h o b c ią ż e ń r o b o c z y c h ,

- p r z y s tę p n o ś ć ek o n o m ic z n ą k o sz tó w m a te ria ło w y c h i te c h n o lo g ii w y k o n an ia ło p a te k R o d z a je m a te r ia łó w , k tó r e s ą s to s o w a n e na ło p a tk i o c z y s z c z a r e k w irn ik o w y c h m oż

n a p o d z ie lić n a t r z y g r u p y :

- s ta liw a a u s te n ity c z n e /s t a l iw o H a d f ie ld a / lu b g r a f ity z o w a n e , *

- ż e liw a w y so k o sto p o w e - z ch ro m em ja k o głów nym d o d a tk ie m sto p o w y m , - ż e liw a sto p o w e s p e c ja ln e - ty p u N i - H a r d i in n e .

P o p r z e d z a ją c e b a d a n ia I n s ty tu tu O d le w n ic tw a P o li te c h n i k i ś l ą s k i e j w y ty p o w ały jak o n a jo d p o w ie d n ie js z e d la k r a jo w y c h w aru n k ó w w y so k o sto p o w e g a tu n k i ż e liw a z c h ro m e m . O tw a rty j e s t p ro b le m s to s o w a ln o ś c i w n ic h d r o g i c h d o d atk ó w sto p o w y c h .

Ż e liw o , w k tó ry m po d staw o w y m s k ła d n ik ie m stopow ym j e s t c h ro m to tw o rz y w o n a j c z ę ś c i e j s to s o w a n e na e le m e n ty , od k tó r y c h w y m ag an a j e s t w y so k a o d p o rn o ś ć n a ś c i e r a n i e . W g r u p ie t e j ja k o m a t e r i a ł n a ło p a tk i n a le ż y w y ró ż n ić ż e liw a o z a w a r to ś c i od 12 do 25% C r i o k o ło 3 % C . W m a te r i a ła c h ty c h w y s tę p u ją w g łó w n ej m i e r z e b a r d z o t w a r d e w ę g lik i c h ro m u ty p u / C r , F e / C a e u te k ty k a ma budow ę ty p u p ły tk o w e g o o s to s u n k o -

/ O

wo d o b r e j p la s t y c z n o ś c i. P o o d p o w ie d n ie j o b r ó b c e c ie p ln e j ż e liw o to m oże u z y s k iw a ć s t r u k t u r ę m a r te n z y ty c z n ą , c h a r a k t e r y z u j ą c ą s i ę w y so k ą o d p o r n o ś c ią n a ś c i e r a n i e , p r z y z a c h o w a n iu minim um n ie z b ę d n e j u d a r n o ś c i . W ła s n o ś c i t e p o d w y ż s z a ją i s t a b il iz u j ą ta k ie d o d a tk i w ę g lik o tw ó r c z e , ja k M o, T i c z y in n e .

(3)

B a d a n ie w pływ u p a ra m e tró w te c h n o lo g ic z n y c h . 13 1 . 3 . R o la te c h n o lo g ii fo rm o w an ia i o d le w a n ia ło p a te k

N a w ie lk o ś ć z ia r n s t r u k tu r y p ie r w o tn e j ma w pływ in te n s y w n o ś ć o d p ro w a d z a n ia c i e p ła t k r z e p n ą c e g o o d le w u . S to s o w a n ie m as o r ó ż n y c h w ła s n o ś c ia c h c ie p ln y c h , p r z e d ł u  ż a ją c y c h w z g lę d n ie s k r a c a ją c y c h c z a s k r z e p n i ę c ia o d le w u , w pływ a n a z ia r n i s t o ś ć s t r u k t u r y . D la ło p a te k k o r z y s tn e je s t u z y s k a n ie s t r u k t u r y d r o b n o z i a r n i s t e j , c o s u g e r u j e s to s o w a ln o ś ć fo rm z m a te ria łó w o p o d w y ższo n y m w s p ó łc z y n n ik u a k u m u la c ji c i e p ł a .

Ł o p a tk i o c z y s z c z a r e k p o d le g a ją c e in te n sy w n e m u z u ż y c iu ś c ie rn e m u pow inny o d z n a c z a ć s ię s z c z e g ó ln ie d o b r ą ś c i s ł o ś c i ą i c ią g ło ś c i ą m a t e r i a łu . Ż e liw a ś r e d n io i w y so k o c h ro m o - we k r z e p n ą c ja k o b ia ł e , o zn aczn y m s k u r c z u o b ję to śc io w y m , w y m ag ają s z c z e g ó ln ie s t a ra n n e g o z a s i le n i a p o d c z a s k r z e p n i ę c i a . R z a d z iz n y i jam y s k u r c z o w e w ło p a tk a c h w y n ik łe z n ie p r a w id ło w e g o sp o s o b u o d le w a n ia m ogą b y ć p r z y c z y n ą z n a c z n e g o o b n iż e n ia i c h ż y w o tn o ś c i, p ro w a d z ą c w s z c z e g ó ln y c h p r z y p a d k a c h do p ę k a n ia p o d c z a s p r a c y . P ra w id ło w a te c h n o lo g ia w ym aga w ię c s to s o w a ln o ś c i z a s i la c z y p r z y g r u b s z y c h k o ń c a c h ło p a te k , c o z n a c z n ie o b n iż a u z y s k i byw a n ie c h ę tn ie s to s o w a n e . M o ż liw o ś c i p e ł n eg o z a s i le n ia o d lew u s p r z y ja u s y tu o w a n ie ło p a te k p r z y z a le w a n iu ic h p r z e z g ó r n e n a d - le w y .

1 . 4 . C e l i z a k r e s p r a c y

C e le m b a d a ń b y ło o k r e ś le n ie w pływ u te c h n o lo g ii w y k o n an ia ło p a t e k , u jm u ją c e j s p o s ó b ic h fo rm o w a n ia , z a le w a n ia i s to s o w a n ia m as o r ó ż n y c h w ła s n o ś c ia c h c ie p ln y c h o r a z o b ró b k i c ie p ln e j n a s t r u k t u r ę , w y b ra n e w ła s n o ś c i i tr w a ł o ś ć e k s p lo a ta c y jn ą ło p a te k , w y k o n an y ch z ż e liw a o z a w a r to ś c i 12-15% C r p r z y o k o ło 3% C z d o d a tk a m i M o, T i i Bi do zo w an y m i z m ie n n ie , w c e lu u s ta l e n i a o p ty m a ln e j i c h s t o s o w a ln o ś c i .

2 . T e c h n o lo g ia i z m ie n n o ść p a ra m e tr ó w w y k o n an ia p ró b n y c h ło p a te k 2 . 1 . C h a r a k te r y s t y k a m etod fo rm o w a n ia i z a le w a n ia ło p a te k

Ł o p a tk i p o k a z a n e n a r y s . l s to s o w a n e w w ir n ik a c h k r a jo w y c h o c z y s z c z a r e k m o żn a w y k o n a ć p r z y n a s t ę p u ją c y c h u ło ż e n ia c h m o d elu i o d lew u w fo r m ie :

- poziom ym p r z y fo rm o w a n iu i z a le w a n iu , - pionow ym p r z y fo rm o w a n iu i z a le w a n iu ,

- poziom ym p r z y fo rm o w a n iu i pionow ym p r z y z a le w a n iu .

F o rm o w a n ie i z a le w a n ie w p o ło ż e n iu p o zio m y m , p r z y p r z e p r o w a d z e n iu p o w ie rz c h n i p o d z ia łu fo rm y w z d łu ż p o w ie r z c h n i r o b o c z e j ł o p a t k i, j e s t m e to d ą n a jł a t w i e j s z ą p od w zględem te c h n o lo g ic z n y m i n a j t a ń s z ą , p o z w a la ją c ą n a w y k o n a n ie w je d n e j p ia s k o w e j f o r m ie d u ż e j i l o ś c i o d le w ó w . M e ta l m oże b y ć d o p ro w a d z a n y do g r u b s z y c h k r a w ę d z i p r z e z b o c z n e k r y t e z a s i l a c z e i w ó w c z a s u k ła d ta k i m ożna u z n a ć za p ra w id ło w y . D o p ro w a d z e n ie m e ta lu do c ie ń s z e j c z ę ś c i ło p a tk i od s t r o n y b l i ż s z e j o s i w ir n i k a , d la z a c h o w a n ia m o ż liw ie ró w n e j te m p e r a t u r y k r z e p n i ę c ia n a c a ły m p r z e k r o j u , z m n ie js z a

(4)

u A . B a ra n o w sk i i inni

E

L j ! i _ l

m o żliw o ść d o k ła d n e g o z a s ile n ia o d le w u . M etoda ta k a dom inuje d o ty c h c z a s w p rzem y sło w y m w y tw a rz a n iu ż e liw nych ło p a te k w z a k ła d z ie , w k tó ry m p rz e p r o w a d z a n o b a d a n ia .

F o rm o w a n ie i z a le w a n ie w p io n o w ych p o ło ż e n ia c h ło p a te k , p r z y s t o s o w aniu tr a d y c y jn y c h m etod fo rm o w a n ia , w ym aga r d z e n io w a n ia . N a jb a r d z ie j a tr a k c y jn ą m eto d ą b y ło b y tu t a j z a s t o so w a n ie au to m ató w f o r m ie r s k ic h do b e z s k r z y n k o w e g o fo rm o w a n ia w p o z io m ych s t o s a c h z pionow ym i p o w ie r z c h n ia m i p o d z ia łu fo r m .

F o rm o w a n ie p r z y u ło ż e n iu p o z io mym z z a le w a n ie m w u k ła d z ie p io n o wym w ym aga zm iany. p o ło ż e n ia fo rm , c o s t w a r z a tr u d n o ś c i p r z y ic h s k ł a d a n iu i p rz y g o to w a n iu do z a le w a n ia .

P io n o w e u ło ż e n ie od lew u w fo rm ie g ru b s z y m k o ń cem ło p a tk i w g ó r ą zm u

s z a do z a o p a t r z e n ia k a ż d e k ło p a tk i w n ie z b ę d n e n a d le w y z a s i l a j ą c e , c o p r z y z a le w a n iu fo rm p r z e z t e n a d le w y s t w a r z a

n a j k o r z y s t n i e js z e w a ru n k i z a s i l a n i a .

2 . 2 . T e c h n o lo g ia fo r m o w a n ia , s p o s o b y w ytopu i s k ła d y c h e m ic z n e p rz e b a d a n y c h ło p a te k

P r z e b a d a n e ło p a tk i p o c h o d z iły z d w ó ch ź r ó d e ł . Jed n e - o d le w a n e b e z z a s i l a c z y , w p o z io m y c h fo r m a c h p ia s k o w y c h - u z y s k a n o z p rz e m y s ło w e j ic h p r o d u k c ji z e z a s a d o w e go e le k t r y c z n e g o p ie c a łu k o w e g o o p o je m n o ś c i 6 to n , z ż e liw a o z a w a r to ś c i C r :

1 4 ,1 ł 16,4% , M o: 0 , 9 * 4% o r a z C : 3 t 3 ,2 % . P r z e b a d a n i e o k o ło 60 t a k i c h p ły te k s t a n o  w iło b a z ą p o ró w n a w c z ą d la b a d a ń d r u g i e j g ru p y s p e c j a ln i e w y k o n an y ch p ró b n y c h ło p a te k . Z b ie ż n y k s z t a ł t ło p a t e k , k o n ie c z n o ś ć z a s ila n i a odlew ów o r a z ła tw o ś ć w y k o n an ia b a d a ń s k ło n iły do p r z y j ę c i a fo rm o w a n ia p ró b n y c h ło p a te k p r z y u ło ż e n iu p o ziom ym , z z a le w a n ie m w u k ła d z ie p io n o w y m , c o i l u s t r u j e r y s . 2 i 3 .

D la p o tw ie r d z e n ia h ip o te z y o w pływ ie in t e n s y w n o ś c i o d p ro w a d z a n ia c ie p ła z k r z e p n ą c e g o o d lew u n a w ie lk o ś ć z i a m s t r u k t u r y p ie r w o t n e j, w fo r m ie p ia s k o w e j s to so w a n o w k ła d k i z c ie p ł o s z c z e l n e j m a s y k e ra m z y to w e j o r a z z m a s y n a b a z ie ś r u t u , c o s c h e m a ty c z n ie p o k a z a n o n a z e w n ę tr z n y c h p r z e k r o j a c h fo rm r y s . 3 . P i e r w s z a m a sa p r a w ie dw u - R y s . l . K o n s t r u k c j a ło p a te k w irn ik o w y c h k r a j o

w y ch o c z y s z c z a r e k ś r u to w y c h

(5)

B a d a n ie w pływu p a ra m e tr ó w te c h n o lo g ic z n y c h . 15

R y s . 3 . S c h e m a t z e s ta w u fo rm p r ó b n y c h ło p a te k u jm u ją c y z a s to s o w a n ie

(6)

16 A .B a r a n o w s k i i in n i k r o t n ie p r z e d ł u ż a , d ru g a z a ś d w u k ro tn ie s k r a c a c z a s k r z e p n ię c ia odlew u w ykonanego w z w y k łej m a s ie p ia s k o w e j.

W y k o n an ie p ró b n y c h ło p a te k w Z a k ła d z ie O d lew n ictw a P o lite c h n ik i P o z n a ń s k ie j o p a r to n a w y to p a c h w 50 k ilo g ram o w y m p ie c u in d u k cy jn y m ty p u P J 5 0 / 8 , p r z y w y ło ż e n iu k w a rc y to w y m . F o rm y u ło ż o n e p io n o w o z g o d n ie z r y s . 3 z a le w a n o p r z e z m adlew y. P o p r z e p r o w a d z e n iu p r ó b n y c h w y to p ó w , d la u s t a le n i a z g a ru sk ła d n ik ó w sto p o w y c h , w y k o n a n o 15 w y to p ó w , u z y s k u ją c do b a d a ń o k o ło 160 p ró b n y c h ło p a te k z ż e liw a o s t a ł e j z a w a r t o ś c i w ę g la o k o ło 3% / p r a k t y c z n i e 2 , 9 * 3 ,5 % / i ch ro m u o k o ło 15% /p r a k ty c z n i e 1 4 ,9 ł 17,9% / p r z y z m ien n y ch z a w a r to ś c ia c h Mo w g r a n i c a c h od 0 do 4% i T i w g r a n i c a c h od 0 do 1,4% , p r z y ró ż n y c h ic h k o m b in a c ja c h . P r z e d z i a ł y z m ie n n o ś c i, p r z y p o m ocy k tó r y c h o k r e ś la n o w pływ Mo i T i n a n ie k tó r e w ła s n o ś c i m e c h a n ic z n e i ż y w o tn o ść ło p a t e k , w y n o s iły d la :

T i: 0 * 0 ,0 9 % ; 0 , 1 * 0 , 2 9 % ; 0 , 3 * 0 , 5 9 % ; 0 * 0 , 8 9 % ; 1 ,3 * 1 ,4 % ;

M o: o k o ło 0%; o k o ło 1%; 2 * 2,5% ; około 3%; 3 , 5 * 4%

Z a w a r to ś ć p o z o s ta ły c h sk ła d n ik ó w w y n o s iła

S i - 0 , 9 * 1 , 5 7 % ; M n - 0 ,7 3 * 0,93%

P - 0 ,0 5 2 * 0 ,0 8 5 % ; S - 0 ,0 3 7 * 0 ,089% ; C u - 0 ,1 1 ♦ 0 ,1 8 % ; V - 0 ,0 5 2 * 0 ,1 3 % ;

N i - 0 , 1 1 * 0 , 1 8 % ; C o - 0 ,0 0 9 * 0 , 0 3 8 . 2 . 3 . O b ró b k a c ie p l n a , s t r u k t u r y i t w a r d o ś c i ło p a te k

U s ta l e n ie p ró b n y c h w a ria n tó w o b ró b k i c ie p ln e j p o p rz e d z o n o b a d a n ia m i t w a r d o ś c i s z t a - b e k o p r z e k r o j u k w a d ra to w y m g r u b o ś c i 10 mm o d la n y c h r a z e m z ło p a tk a m i, p o ró ż n y c h s p o s o b a c h o b r ó b k i. S tw ie r d z o n o p r z y ty m , ż e w s t a n ie su ro w y m tw a r d o ś c i m a t e r i a łu w y n o s z ą 47 ł 55 H R C , a s t r u k t u r a ic h s k ła d a s i ę z e s to su n k o w o d r o b n y c h ,i ró w n o m ie rn y c h w ęg lik ó w n a t l e a u s t e n i t u . P r ó b k i t a k i e o z a w a r t o ś c i 1 -2 ,5 % Mo i 0 ,0 7 - 0,,25% T i p o d d a n o d a le j ró ż n y m z ab ie g o m o b ró b k i c ie p l n e j , p o le g a ją c y m n a n o rm a liz o w a n iu w te m p e r a t u r z e 9 0 0 °C p r z e z 2 g o d z in y , z e s tu d z e n ie m n a p o w ie tr z u i d a le j h a r to w a n iu z te m p e r a t u r w z a k r e s ie 800 - 9 5 0 ° C , z c h ło d z e n ie m w o le ju o r a z h a r to w a n iu z te m p e r a t u r y 1 0 0 0 °C i c h ło d z e n iu n a p o w ie tr z u . T a k o b ro b io n e p r ó b k i p o d d aw an o o d p u s z c z a n iu w t e m p e r a t u r a c h 400 - 6 0 0 °C .

S tw ie r d z o n o , ż e b e z p o ś r e d n io p o h a r to w a n iu z t e m p e r a t u r 9 00 i 9 5 0 °C i c h ło d z e n iu w o le j u , tw a r d o ś c i p r ó b e k w y n o s iły 62 - 66 H R C , a po h a r to w a n iu z 10 0 0 °C z c h ło d z e n ie m n a p o w ie tr z u 55 - 65 H R C . W y n ik i b a d a n ia tw a r d o ś c i po o d p u s z c z e n iu w r ó ż n y c h t e m p e r a t u r a c h p o z w o liły s t w i e r d z i ć , ż e w y r a ź n y s p a d e k t w a r d o ś c i n a s t ę p u je po o d p u s z c z e n iu w te m p e r a t u r a c h p o w y ż e j 5 0 0 ° C . W p ra w id ło w o o b ro b io n y c h p ró b k a c h w y s tę p u ją w ę g lik i n a t l e m a r te n z y tu o d p u s z c z o n e g o .

(7)

B a d a n ie w pływ u p a ra m e tró w te c h n o lo g ic z n y c h 17 B io rą c p od uw agą u zy sK an e w yniki o b ró b k i c ie p ln e j p ró b e k o r a z p rz e w id u ją c pew ne r ó ż n i c e w e fe k ta c h o b ró b k i c ie p ln e j p ró b e k i g o to w y ch ło p a te k , z a s to s o w a n o n a s t ę p u ją c e r o d z a j e o b ró b k i c ie p l n e j:

1 / w y g rz e w a n ie do h a rto w a n ia w te m p e r a tu r z e 1000°C p r z e z 4 ; 2 ,5 ; 1 ,5 i 1 g o d z . z c h ło d z e n ie m n a p o w ie tr z u , z n a stę p n y m o d p u sz c z a n ie m w te m p e r a t u r a c h 400, 300 , 2 50°C p r z e z 4 i 5 g o d z .

2 / w y g rz e w a n ie do h a r to w a n ia w te m p e r a t u r a c h 900 i 9 5 0 °C p r z e z 1 ,5 g o d z . z c h ło d z e n ie m w o le ju i o d p u s z c z a n ie m w te m p e r a t u r a c h 250 , 280 i 4 0 0 °C p r z e z 4 i 5 g o d z .

3 . S p o s o b y i w y n ik i b a d a ń

3 . 1 . Z a k r e s i sp o s o b y b a d a n ia ło p a te k

S ta n m a te ria ło w y i u ż y te c z n o ś ć ło p a te k b a d a n o r e n t g e n o g r a f i c z n ie , s t r u k t u r a l n i e , w y trz y m a ło śc io w o i e k s p lo a ta c y j n ie .

ś c i s ł o ś ć i c ią g ło ś ć ło p a te k o d le w a n y c h dwoma ró ż n y m i te c h n o lo g ia m i s p r a w d z a n o p r z e ś w ie tla n ie m p ro m ie n ia m i R o e n tg e n a w y b ra n y c h ł o p a t e k . M e ta lo g r a f ic z n ie b a d a n o s t r u k tu r y i tw a r d o ś c i ło p a te k w y b ra n y c h p r z y ró ż n y c h s ta n a c h o b ró b k i c i e p l n e j.

K o n ie c z n o ś ć o d d z ie la n ia n ad lew ó w od p ró b n y c h odlew ów w y k o rz y s ta n o do p r z e p r o w a d z e n ia w s tę p n y c h b a d a ń w y tr z y m a ło ś c i p o s ta c io w e j k a ż d e g o o d le w u . B a d a n ia w y tr z y m a ło śc io w e s u r o w y c h odlew ów m ia ły n a c e lu z n a le z ie n ie e w e n tu a ln e j z a le ż n o ś c i m ięd zy s i ł ą o d ła m y w u ją c ą n a d le w y od ło p a t e k , a ic h ś c i s ł o ś c i ą o r a z z a w a r to ś c ią sk ła d n ik ó w sto p o w y c h . O d lew y u s ta w ia n o n a p o d p o ra c h m a s z y n y w y trz y m a ło ś c io w e j i odłam yw ano n a d le w y u ic h p o d s ta w y w ed łu g s c h e m a tu p o d a n e g o n a r y s . 4 .

R y s . 4 . S c h e m a t sp o s o b u b a d a n ia d o r a ź n e j w y tr z y m a ło ś c i ło p a te k p r z e z o d łam y w a- n ie n a d le w ó w n a m a s z y n ie w y trz y m a ło ś c io w e j

(8)

18 A .B a r a n o w s k i i la n i B a d a n ie e k s p lo a ta c y jn e ło p a te k p rz e p r o w a d z o n o w o c z y s z c z a r c e O W T O -500 p r a c u ją c e j n a ś r u c i e ż e liw n y m , c z y s z c z ą c e j o d lew y s ta liw n e p o d c z a s ic h n o rm a ln e j p r z e m y sło w ej p r a c y .

Z g o d n ie z p r a k ty k ą m o n tażo w ą ło p a tk i w ażo n o z d o k ła d n o ś c ią do 1 g ra m a , d o b ie r a n o je p a ra m i o ró w n e j w a d z e i z a k ła d a n o n a w ir n i k i, n a p r z e c i w s i e b i e . R e j e s t r a c j ę c z a su p r a c y ło p a te k dokonyw ano n a p o d s ta w ie lic z n ik ó w c z a s u p r a c y p o d łą c z o n y c h do w i r n ik ó w . W m o m en tach w ym iany o r a z p o w y c o fa n iu ło p a te k z p r a c y w ażo n o je p o n o w n ie , b y k a ż d o ra z o w o o b lic z a ć u z y s k iw a n e u b y tk i ic h m a s y w p r z e l ic z e n i u n a je d n o s tk ę p r z e p r a c o w a n e g o c z a s u w g /g o d z .

3 . 2 . W pływ te c h n o lo g ii fo rm o w a n ia i z a le w a n ia na ś c i s ł o ś ć i ż y w o tn o ść ło p a te k W pływ te c h n o lo g ii fo rm o w a n ia i z a le w a n ia n a ż y w o tn o ść ło p a te k o k r e ś lo n o p o ró w n u ją c z u ż y c ie i c z a s p r a c y ło p a te k o d la n y c h p rz e m y s ło w o , z ż e liw a c h ro m o w eg o o z a w a r t o ś c i o k o ło 2>% M o, w y k o n an y ch wg te c h n o lo g ii p o zio m eg o z a le w a n ia w fo rm a c h p ia s k o w y c h b e z z a s ila n i a z ło p a tk a m i p ró b n y m i za le w a n y m i podobnym że liw e m w p o z y c ji p io n o w e j, z n a d le w e m w ic h g ó r n e j c z ę ś c i .

D la ło p a te k z a le w a n y c h p o z io m o , ś r e d n ie z u ż y c ie w y n o s iło x = 1 8 ,8 7 g / h , a c z a s p r a c y t = 1 2 ,1 8 g o d z . , n a to m ia s t d la ło p a te k z a le w a n y c h pio n o w o ś r e d n ie z u ż y c ie w y n o s i ło x = 9 ,8 4 g / h , a c z a s p r a c y t = 2 3 ,1 3 g o d z . , d o w o d z ą c d w u k ro tn ie l e p s z e j ż y w o tn o ś c i.

W y n ik i t e zg o d n e s ą z w y n ik am i ś c i s ł o ś c i odlew ów n a z d ję c ia c h r e n tg e n o w s k ic h . W ło p a tk a c h o d le w a n y c h pozio m o b e z z a s i la n i a w y s tę p u ją lic z n e w ad y w e w n ę tr z n e , c z e go n ie s tw ie r d z o n o w ło p a tk a c h o d le w a n y c h p io n o w o . P o tw ie r d z o n y z n a c z n y w pływ ś c i s ł o ś c i m a t e r ia łu n a ż y w o tn o ś ć ło p a te k d o w o d zi w y r a ź n e j p r z e w a g i p io n o w eg o z a l e w a n ia ło p a te k z n a d le w a m i, w s to s u n k u d o s to s o w a n e j j e s z c z e w p r z e m y ś le te c h n o lo g ii p o zio m eg o fo rm o w a n ia i z a le w a n ia b e z z a s i l a c z y .

W y k o n an e z g ła d y m e ta lo g r a f ic z n e p rz e ło m ó w ło p a te k o d le w a n y c h w r ó ż n y c h r o d z a j a c h m a te r ia łó w f o r m ie r s k ic h u w id a c z n ia ją d o ś ć w y r a ź n ie r ó ż n i c e w w ie lk o ś c i w y d z ie le ń z n a jm n ie js z ą z i a r n i s t o ś c i ą ło p a te k o d le w a n y c h w ś r u c i e i n a jw ię k s z ą w m a s ie k e r a m z y - to w e j. U z y s k a n e w y n ik i o b lic z e ń s t a ty s t y c z n y c h d o w o d zą je d n a k m a łe g o w pływ u m a te r i a ł u fo rm y n a ż y w o tn o ś ć ł o p a te k . D la p r z y k ła d u x = 9 , 8 4 g / h d la ło p a te k o d le w a n y c h w m a s ie p ia s k o w e j, x = 9 ,9 1 g / h o d le w a n y c h w ś r u c i e i 1 0 ,0 3 g / h o d le w a n y c h w m a s ie k e ra m z y to w e j .

3 . 3 . W pływ m o lib d en u i ty ta n u n a d o r a ź n ą w y trz y m a ło ś ć i ż y w o tn o ś ć ło p a te k

Z n a c z n a z m ie n n o ść z a w a r to ś c i ty lk o d w ó ch p ie r w ia s tk ó w sto p o w y c h t j . M o i T i p r z y z b liż o n y c h z a w a r to ś c ia c h p o z o s ta ły c h p ie r w ia s tk ó w , u m o ż liw iło p o ró w n a n ie w pływ u Mo i T i n a d o r a ź n ą w y trz y m a ło ś ć i ż y w o tn o ś ć ło p a te k r ó ż n y c h w y to p ó w .

(9)

B a d a n ie w pływ u p a ra m e tró w te c h n o lo g ic z n y c h . 19 Na r y s . 5 a p rz e d s ta w io n o z a le ż n o ś ć s i ły o d ła m u ją c e j n a d le w y wg sc h e m a tu p o k a z a n e go n a r y s . U, a n a r y s ,5 b d o r a ź n e j w y trz y m a ło ś c i n a z g in a n ie , od z a w a r to ś c i Mo p r z y w s z y s tk ic h p rz e b a d a n y c h z a w a r to ś c ia c h T i . Z w y k re s ó w ty c h w y n ik a , ż e w z a k r e s i e 2 * 3 % Mo i s t n i e je d o ś ć w y r a ź n e optim um b a d a n y c h w ł a s n o ś c i. P o z w a la to w n io sk o w a ć o c e lo w o ś c i s to s o w a n ia ta k ic h z a w a r to ś c i M o w ło p a tk a c h z ż e liw a w y so k o c h ro m o w e g o . P o d o b n a a n a li z a u jm u ją c a w pływ z a w a r to ś c i T i n a w ła s n o ś c i w y trz y m a ło ś c io w e n ie w y k a z a ła d o m in u ją c e g o z n a c z e n ia o k r e ś lo n e j z a w a r to ś c i te g o p ie r w i a s tk a w p rz e b a d a n y m p r z e d z i a le 0 ♦ 1,5% /o tr z y m a n o ró w n o m ie rn y r o z r z u t p u n k tó w /.

a .

daN , m*C *

90

70

50

.30 b.

oO"

oo-o

o OO⁸²^—

4

%Mo

R y s . 5 . W y k re s z a l e ż n o ś c i : a - s i ł y o d ła m y w a n ia n a d le w ó w ; b - d o r a ź n e j w y trz y m a ło ś c i p r z y o d ła m y w a n iu n a d le w ó w od z a w a r t o ś c i m o lib d e n u w ż e liw ie d la r ó ż n y c h w a ria n tó w m a te r ia ło w y c h i te c h n o lo g ic z n y c h w y k o n a n ia ło p a te k

(10)

20 A .B a r a n o w s k i i iniU W yniki b a d a ń e k s p lo a ta c y jn y c h , w y ra ż o n e w g ra m a c h z u ż y c ia m asy ło p a te k n a g o d z i

n ę , p r z e d s ta w io n o w y k r e ś ln ie n a r y s . 6 w z a le ż n o ś c i od z a w a r to ś c i m o lib d en u w ż e l i w ie . D uże p io n o w e r o z r z u t y ty c h w yników z w ią z a n e s ą ze z m ie n n o śc ią p o z o s ta ły c h s k ła d n ik ó w ż e liw a o r a z z a s to s o w a n e j o b ró b k i c ie p ln e j. Z w y k re s u te g o m ożna s t w i e r d z ić o p ty c z n ie o b n iż a n ie s ię u ło ż e n ia g łó w n ej lic z e b n o ś c i punktów b a d a w c z y c h ze w z r o ste m m o lib d e n u . N a js i ln ie js z y z a ś s p a d e k zu ż y w a n ia s i ę ło p te k m ożna z a u w a ż y ć p r z y p r z e j ś c i u od b r a k u Mo do je g o z a w a r to ś c i 1,5% .

ą/h

30

25

20

15

10

5

0 1 i 3 ¡t %Mo

R y s . 6 . W y k re s z a le ż n o ś c i g o d z in o w e g o z u ż y c ia b a d a n y c h ło p a te k od z a w a r to ś c i Mo w ż e liw ie chrom ow ym d la r ó ż n y c h w a ria n tó w m a te ria ło w y c h i te c h n o lo g ic z n y c h w y k o n a n ia ło p a te k

(11)

B a d a n ie w pływ u p a ra m e tr ó w te c h n o lo g ic z n y c h . 21 W w yniku o p is a n y c h b a d a ń m ożna s t w i e r d z i ć , ż e d o d a te k m olibdenu do ż e liw a z a w ie r a ją c e g o o k o ło 15% C r o r a z 3% C z n a c z n ie o b n iż a z u ż y w a ln o ść i p o d n o si tr w a ł o ś ć ł o p a t e k już od z a w a r to ś c i 1,5% M o i n iece lo w y m j e s t je g o z w ię k s z a n ie p o w y ż e j 3% M o.

P r z e p r o w a d z o n a p o d o b n ie a n a liz a z a le ż n o ś c i d o r a ź n e j w y trz y m a ło ś c i i ż y w o tn o ś c i ł o p a te k od z a w a r to ś c i ty ta n u n ie w y k a z a ła je g o w pływ u w z a k r e s i e od 1,4% T i .

3 . 4 . W pływ o b ró b k i c ie p ln e j n a ż y w o tn o ść ło p a te k

S to s o w a n ie r ó ż n y c h p a ra m e tr ó w o b ró b k i c ie p ln e j m iało n a c e lu , obok u z y s k a n ia p r a w id ło w ej s t r u k t u r y , o trz y m a n ie m o żliw ie d u ż e j tw a r d o ś c i ło p a te k , k tó r a w is to t n y s p o só b w pływ a n a i c h ż y w o tn o ś ć . P r z e p r o w a d z o n e o b lic z e n ia s ta ty s ty c z n e p o z w a la ją s t w i e r d z i ć , ż e n a jn i ż s z a w a r to ś ć ś r e d n ia z u ż y c ia x = 6 ,7 6 2 g / g o d z . o r a z n a jd łu ż s z y c z a s p r a c y t = 30 ,787 g o d z . w g r u p ie ło p a te k h a rto w a n y c h na p o w ie tr z u , w y k a z a ły ł o p a tk i w y g rz e w a n e w t e m p e r a t u r z e 1000°C p r z e z 1 ,5 g o d z . , c h ło d z o n e na p o w ie tr z u i o d p u s z c z a n e w 4 0 0 °C p r z e z 4 g o d z in y . W g r u p ie ło p a te k h a rto w a n y c h w o le ju n p . p r z y p a r a m e tr a c h o b ró b k i c ie p ln e j - h a r to w a n ie 9 5 0 °C - 1 ,5 h / o l e j i o d p u s z c z a n ie 250 « 2 80°C - 5 h - z u ż y c ia s ą ró w n ie ż n i s k ie x = 7 ,2 1 2 0 g / g o d z . Je d n a k z u w a g i n a s tw ie r d z o n y w c z a s i e b a d a ń z n a c z n y p r o c e n t p ę k n ię ć ło p a te k w y s tę p u ją c y c h b e z p o ś r e d n io po ic h o b r ó b c e c ie p ln e j o r a z w c z a s i e e k s p l o a t a c j i, m eto d ę t ę o c e n io n o m n iej k o r z y s t n i e . Jako k o r z y s t n i e j s z e n a le ż y w ię c z a le c ić h a r to w a n ie n a p o w ie tr z u .

P o n ie w a ż tw a r d o ś ć w s z y s tk ic h b a d a n y c h ło p a te k w a h a ła s ię w g r a n ic a c h 5 8 t 63 H R C , a w r a m a c h te g o p r z e d z i a łu n ie u z y s k a n o r o z e z n a n ia b e z p o ś r e d n ie g o w pływ u tw a r d o ś c i na z u ż y c ie ło p a te k m ożna w n io sk o w a ć ż e z u ż y c ie to j e s t w ypadkow ą w ie lu p r z y p a d k o w ych c z y n n ik ó w , ja k k o lw ie k n a jn i ż s z e z u ż y c ie w y k a z a ły ło p a tk i o tw a r d o ś c i p o m ięd zy 62 a 63 H R C .

4 . W n io sk i z p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń

A . Ż y w o tn o ść ło p a te k z a le ż y z n a c z n ie od ic h ś c i s ł o ś c i , k tó r a m oże by ć z a p e w n io n a p r z e z p io n o w e u s y tu o w a n ie odlew ów p r z y z a le w a n iu z o b e c n o ś c ią n ad lew ó w n a d u m ie sz c z o n y m w g ó r z e n a jg r u b s z y m b r z e g ie m ło p a t k i.

B . P r z e b a d a n e g a tu n k i ż e liw a o z a w a r to ś c i 15 « 17,5% C r , o r a z o k o ło 3% C w y k a z u ją k o r z y s tn y w z r o s t o d p o r n o ś c i i ż y w o tn o ś c i ło p a te k p r z y o b e c n o ś c i ju ż 1,5% M o, p r z y czym g ó rn a g r a n i c a je g o s to s o w a ln o ś c i n ie p o w in n a p r z e k r a c z a ć 3%.

C . Z a w a r to ś ć ty ta n u w pływ a n ie z n a c z n ie k o r z y s tn ie n a w ła s n o ś c i te g o g a tu n k u ż e liw a w z a k r e s i e do 0 ,3 % T i . S to s o w a ln o ś ć w y ż s z y c h z a w a r to ś c i ty ta n u j e s t n ie c e lo w a . D . Z a le c a n a j e s t s to s o w a ln o ś ć b iz m u tu ja k o m o d y fik a to ra w z a k r e s i e 0 ,0 2 % B i.

E . Z a o p ty m aln ą te c h n ic z n ie i e k o n o m ic z n ie o b ró b k ę c ie p ln ą m ożna z a l e c i ć : - w y g rz e w a n ie w 1000°C p r z e z c o n a jm n ie j 1 , 5 g o d z .

(12)

22 A . B a ra n o w s k i 1 in n i - c h ło d z e n ie w p o w ie tr z u m o żliw ie ze w zm ożonym jeg o p rz e p ły w e m w okół o d d z ie l

n ie pionow o z a w ie s z o n y c h ło p a te k ,

- o d p u s z c z a n ie w te m p e r a t u r z e 4 0 0 °C p r z e z 4 g o d z in y . W a ru n k i o d p u s z c z a n ia m ogą być lo k a ln ie m odyfikow ane t a k , by u z y s k a ć tw a r d o ś ć po o b ró b c e c ie p ln e j 60 « 62 HRC .

F . Ł o p a tk i o d le w a n e pio n o w o z n a d le w a m i z ż e liw a o s k ła d z ie

C r - 15 ♦ 17%; C - 2 ,7 ^t3,056; S i - 0 , 8 ♦ 1,5% ;

M n - 0 , 6 ^ł0,8 % ; S - 0 ,0 5 % ; P 0,05% ;

Mo - 2 ,5 t 3,0 % ; T i - 0 , 2 « 0 ,3 %

o b ro b io n e c ie p ln ie w e d łu g sp o s o b u p r z e d s ta w io n e g o p o w y ż e j w a ru n k u ją p r z y p r z e m ysłow ym o c z y s z c z a n iu odlew ów s ta liw y c h ś r u te m żeliw n y m z u ż y w a ln o ś ć - 6 ,76 2 g / g o d z . , a ż y w o tn o ść ic h w y n o si ś r e d n io 30 g o d z . O d p o w iad a to c o n a jm n ie j t r z y - zm ian o w ej p r a c y w ir n ik a . O b n iż e n ie z a w a r to ś c i Mo do 1,5% z w ię k s z y n ie c o ś r e d n ią z u ż y w a ln o ść ło p a te k p o z o s ta w ia ją c i c h ś r e d n i ą ż y w o tn o ść w o p is a n y c h w a ru n k a c h e k s p l o a ta c j i w r a m a c h tr z y z m ia n o w e j p r a c y w ir n ik a t j . p o w y żej 24 g o d z in .

L IT E R A T U R A

1 . H e s s K . , B a ra n o w s k i A . , B ra m iń s k i K . i in n i: W pływ d o d a tk o w y c h p ie r w ia s tk ó w sto p o w y c h n a ż y w o tn o ś ć ło p a te k o c z y s z c z a r e k w y k o n an y ch z ż e liw a o z a w a r to ś c i 1 ,5 - 3% C o r a z 15 - 15% C r . P o z n a ń 1 9 7 6 . P o lite c h n ik a P o z n a ń s k a . P r a c a w y k o n a n a n a z le c e n ie I n s ty tu tu O d le w n ic tw a P o li te c h n i k i ś l ą s k i e j .

2 . K u b ic k i J . : B a d a n ia n a d p r o c e s e m z u ż y w a n ia s i ę m a t e r i a łu ło p a te k rz u to w y c h o c z y s z c z a r e k w irn ik o w y c h . P r a c a d o k to r s k a , S z c z e c i n 1 9 7 5 .

3 . N a ro d n ic k i D . S . , K ac A . A . : K la s y f ik a c ja iz n o s o s to jk ic h b ie ły c h c h r o m is ty c h c z u - g u n o w . N ow yje s t a l i i s p ła w y w m a s z i n o s t r o j e n i i . M a s z in o s t r o j e n j e , M oskw a 1 9 7 6 . 4 . P o d r z u c k i C z . , K a la ta C z . : M e ta lu r g ia i o d le w n ic tw o ż e l i w a . W y d aw n ictw o " Ś l ą s k " ,

19 7 1 .

5 . P r o w a n s S . , T ę c z y ń s k a B . : T r w a ło ś ć ło p a te k r z u to w y c h o c z y s z c z a r e k w irn ik o w y c h . P r z e g l ą d O d le w n ic tw a 1 9 7 2 , n r 3 .

6 . S ak w a W . : Ż e liw o . W y daw nictw o " Ś l ą s k " , 1 9 7 4 .

7 . S o ls k i P . : Z u ż y c ie c ie r n e m e ta li . W N T , W a r s z a w a 1 9 6 8 .

8 . S te f a n e s c u D . i in n i: G u s s e is e n f ü r W u rfs c h a u fe ln v o n S c h le u d e r S tr a h la n la g e n . G i e s s e r e i - P r a x i s , n r 4 , 1 9 7 6 .

(13)

B a d a n ie wpływu p a ra m e tró w te c h n o lo g ic z n y c h . 23

IN V E S T IG A T IO N S IN TO T H E E F F E C T S O F P R O C E S S IN G P A R A M E T E R S ON T H E ' L IF E O F C H R O M IU M -M O LY B D EN U M C A S T -IR O N P A D D L E S IN

SH O T B LA STIN G M ACHINE R O T O R S S u m m a r y

T h e p a p e r p r e s e n t s o p tim a liz a tio n o f c h e m ic a l c o m p o s itio n a n d h e a t- tr e a tm e n t of ch ro m iu m c a s t - i r o n . V a r io u s m e th o d s of m oulding a n d te e m in g o f th e p a d d le s w e re t e s t e d in o r d e r to d e te r m in e p r o c e s s in g p a r a m e te r s c o n n e c te d w ith li f e of p a d d le s u s e d in sh o t b la s tin g m a c h in e s f o r c le a n in g of c a s t i n g s .

MCCJIEflOBAHME BJiflflHHfl TEXHOJIOPHHECKHX I1APAMETP0B HA CPOK C M IE bi JIOnATOK M3 XPOMOMOJIMBflEHOBOrO

W W M

B POTOPAX flPOEEMETHbIX 04MCTHTEJIE2

P e 3

b

u e

B C T a T te p a cciia T p u B a eT C H ohtiim m sauMH xn M H q ecico ro c o c i a B a n TepuH qecK oM odpadoT K H x p o u o B o r o q y r y H a . Ehjih n p o B e fle m i HcnuTaHHH n o p a a m o c c n o c o d a u

$0P «0B K H

H 3aJIHBKH

JIOnaTOK, RTO

B p e3yjIB T aT 6

CTpeUHJIO

K

OnpeflOJieHHB

T6XH0-

jio m q ecK H X n a p a u e T p o B , CBH3aHHnx c

yn n m em eu

**cp o K a cjiy*<5n J io n a io K , n p m ie -**

HH6UUX B OqHCTMTeJIHX OTJIHBOK.