PR\1123883PL.docx PE603.072v01-00
PL
Zjednoczona w różnorodnościPL
Parlament Europejski
2014–2019
Komisja Kontroli Budżetowej
2016/2242(INI) 6.6.2017
PROJEKT SPRAWOZDANIA
w sprawie kontroli wydatkowania i monitorowania gospodarności w realizacji unijnych programów gwarancji dla młodzieży
(2016/2242(INI))
Komisja Kontroli Budżetowej
Sprawozdawca: Derek Vaughan
PE603.072v01-00 2/7 PR\1123883PL.docx
PL
PR_INI
SPIS TREŚCI
Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO ... 3
PR\1123883PL.docx 3/7 PE603.072v01-00
PL
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie kontroli wydatkowania i monitorowania gospodarności w realizacji unijnych programów gwarancji dla młodzieży
(2016/2242(INI)) Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 145, 147, 165, 166 i art. 310 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży1,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/20062 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/779 z dnia 20 maja 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr
1304/2013 w zakresie dodatkowej kwoty początkowych płatności zaliczkowych wypłacanych na rzecz programów operacyjnych wspieranych w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych3,
– uwzględniając sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego: nr 3/2015 pt. „Europejska gwarancja dla młodzieży: rozpoczęto wdrażanie, lecz wciąż istnieją zagrożenia”, nr 17/2015 pt. „Wsparcie Komisji na rzecz grup zadaniowych ds.
młodzieży: udane przekierowanie finansowania z EFS, lecz niewystarczający nacisk na rezultaty” oraz nr 5/2017 pt. „Bezrobocie wśród młodzieży – czy polityka UE wpłynęła na zmianę sytuacji?”,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 października 2016 r. pt. „Gwarancja dla młodzieży i inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych trzy lata później”
(COM(2016)0646) i (SWD(2016)0324), – uwzględniając art. 52 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinie Komisji
Budżetowej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych jak również ż Komisji Kultury i Edukacji (A8-0000/2017),
A. mając na uwadze, że bezrobocie wśród młodzieży stanowiło i nadal stanowi problem w wielu państwach członkowskich, przy czym liczba bezrobotnych młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat przekracza w UE 4 mln;
B. mając na uwadze, że istnieje też inna grupa młodych ludzi, którzy nie uczęszczają do żadnej szkoły ani nie biorą udziału w szkoleniu zawodowym i nie szukają aktywnie pracy (młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się, określana skrótem NEET), przy czym różnice w liczebności i składzie tej grupy w poszczególnych państwach
1 Dz.U. C 120 z 26.4.2013, s. 1.
2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.
3 Dz.U. L 126 z 21.5.2015, s. 126.
PE603.072v01-00 4/7 PR\1123883PL.docx
PL
członkowskich są znaczące;
C. mając na uwadze, że od wprowadzenia w 1997 r. europejskiej strategii w dziedzinie zatrudnienia Komisja wspierała szereg działań mających na celu poprawę perspektyw zatrudnienia i edukacji młodych osób1, przy czym szczególny nacisk położono na gwarancję dla młodzieży ustanowioną przez Radę w kwietniu 2013 r. oraz na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych zapoczątkowaną pod koniec 2013 r.;
D. mając na uwadze, że gwarancja dla młodzieży nakłada na państwa członkowskie obowiązek dopilnowania, by wszyscy młodzi ludzie w wieku poniżej 25 lat (lub w niektórych państwach członkowskich w wieku do 30 lat) otrzymali dobrą ofertę pracy oraz mieli możliwość dalszej nauki i odbycia stażu lub praktyk w ciągu czterech miesięcy od utraty pracy lub ukończenia nauki;
E. mając na uwadze, że całkowity zatwierdzony budżet przeznaczony na Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych w okresie programowania 2014–2020 wynosi 6,4 mld EUR, z czego 3,2 mld EUR pochodzi z nowej odrębnej unijnej linii budżetowej, która ma być uzupełniona kwotą w wysokości co najmniej 3,2 mld EUR z alokacji krajowych w ramach istniejącego Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS); mając na uwadze, że w latach 2017–2020 budżet ten zostanie uzupełniony o dodatkową kwotę 1 mld EUR przeznaczoną na specjalną alokację budżetową dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, którą dopełni równoważna kwota 1 mld EUR z EFS, tak aby wspierać zatrudnienie młodzieży w regionach najbardziej dotkniętych bezrobociem;
F. mając na uwadze, że gwarancja dla młodzieży i Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych obejmują różne działania, gdyż gwarancja dla młodzieży ma w zamierzeniu zachęcać do przeprowadzenia reformy strukturalnej w edukacji i stanowić krótkofalowe działanie mające na celu zwalczanie bezrobocia młodzieży, podczas gdy Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych jest instrumentem finansowania; mając na uwadze, że gwarancja dla młodzieży jest finansowana za pośrednictwem EFS, budżetów krajowych i Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, podczas gdy Inicjatywa na rzecz
zatrudnienia ludzi młodych pozwala na finansowanie bezpośredniego tworzenia miejsc pracy, odbywania staży i praktyk lub dalszego kształcenia dla grupy docelowej Inicjatywy w kwalifikujących się regionach; mając na uwadze, że o ile gwarancja dla młodzieży ma zastosowanie we wszystkich 28 państwach członkowskich, to tylko 20 państw
członkowskich kwalifikuje się do wsparcia w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; mając wreszcie na uwadze, że działanie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych nie ma z góry określonego czasu trwania, podczas gdy gwarancja dla młodzieży wymaga przedłożenia oferty w ciągu czterech miesięcy;
Uwagi ogólne
1. zauważa, że w ciągu ostatnich kilku lat stopa bezrobocia wśród młodzieży w UE spadła;
ubolewa jednak, że w połowie 2016 r. 18,8 % młodych ludzi w UE nadal pozostawało bez pracy; apeluje do państw członkowskich o skorzystanie z dostępnego wsparcia unijnego,
1 mając na uwadze, że inne działania obejmują inicjatywę „Mobilna młodzież” zapoczątkowaną we wrześniu 2010 r., inicjatywę „Szanse dla młodzieży” zapoczątkowaną w grudniu 2011 r. oraz zespoły zadaniowe do spraw zatrudnienia ludzi młodych wprowadzone w styczniu 2012 r.;
PR\1123883PL.docx 5/7 PE603.072v01-00
PL
tak aby stawić czoła temu od dawna utrzymującemu się problemowi;
2. wyraża zaniepokojenie faktem, że młodzież NEET jest wyłączona z systemu kształcenia i rynku pracy; rozumie, że jest to grupa demograficzna, do której najtrudniej dotrzeć za pośrednictwem istniejących programów operacyjnych wdrażających systemy
finansowania na rzecz bezrobotnej młodzieży; uważa, że aby zapewnić osiągnięcie celów gwarancji dla młodzieży w latach 2017–2020 należy skupić uwagę na tej właśnie grupie demograficznej;
3. podkreśla, że integracja młodzieży NEET wymaga znacznie większego finansowania ze strony UE, a państwa członkowskie powinny również uruchomić dodatkowe zasoby w swoich budżetach krajowych;
4. podkreśla, że od 2012 r. gwarancja dla młodzieży wniosła pozytywny wkład w
rozwiązywanie problemu bezrobocia wśród młodzieży, ale stopa tego bezrobocia nadal utrzymuje się na niedopuszczalnie wysokim poziomie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zawarte przez współprawodawców porozumienie o przedłużeniu okresu obowiązywania Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych do roku 2020;
5. z zadowoleniem przyjmuje fakt przyspieszenia finansowania Inicjatywy na rzecz
zatrudnienia ludzi młodych w latach 2014 i 2015 oraz zwiększenie kwoty początkowych płatności zaliczkowych do 1 mld EUR, tak aby zapewnić szybkie uruchomienie zasobów;
6. zauważa, że Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych ma w zamierzeniu wspierać młodzież NEET w wieku poniżej 25 lat, która w normalnych warunkach nie otrzymuje żadnego wsparcia w zakresie zatrudnienia lub kształcenia; ubolewa, że przyjęcie
Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych ma wpływ na przydział zobowiązań EFS w ramach innych programów, i podkreśla, że zasoby ze szczególnej alokacji dla
Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych należy uzupełnić co najmniej taką samą kwotą ze środków EFS;
7. wzywa do rozwijania w państwach członkowskich specjalistycznej wiedzy w publicznych służbach zatrudnienia, tak aby wspierać osoby, które nie mogą znaleźć pracy w ciągu czterech miesięcy od uzyskania statusu bezrobotnego lub od zakończenia formalnego kształcenia;
8. ubolewa, że większość młodzieży NEET w UE nie ma dostępu do żadnego programu gwarancji dla młodzieży; wnioskuje o rozważenie przez Radę kontynuowania wymiany uczących się osób w ramach istniejącej sieci publicznych służb zatrudnienia w dążeniu do opracowania strategii opartych na najlepszych praktykach, mających na celu dotarcie do młodzieży NEET i jej wspieranie;
9. zauważa z ubolewaniem, że większość państw członkowskich nie ustanowiła definicji oferty pracy „dobrej jakości”; wzywa państwa członkowskie do korzystania z istniejących sieci z myślą o podjęciu działań i opracowaniu wspólnych uzgodnionych cech tego
pojęcia; z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zawarte w sprawozdaniu specjalnym nr 5/2017, wzywające do zwrócenia większej uwagi na poprawę jakości ofert;
10. zauważa, że osiągnięcie celu, jakim jest zapewnienie dobrej oferty i ciągłego zatrudnienia
PE603.072v01-00 6/7 PR\1123883PL.docx
PL
wszystkim młodym ludziom w wieku do 24 lat, wymaga znacznie większych zasobów ludzkich, technicznych i finansowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w kilku państwach członkowskich podniesiono do 30 lat maksymalny wiek młodych ludzi kwalifikujących się do otrzymania wsparcia w ramach gwarancji dla młodzieży;
11. zauważa, że w komunikacie z października 2016 r. Komisja wyciąga wnioski o
konieczności zwiększenia skuteczności Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych;
uważa, że cel ten należy osiągnąć przez zapewnienie trwałej integracji młodzieży NEET na rynku pracy oraz przez wyznaczenie celów odzwierciedlających zróżnicowany skład grupy młodzieży NEET, przewidujących określone przemyślane działania kierowane do każdej podgrupy docelowej;
12. zauważa, że niedopasowanie umiejętności do potrzeb rynku pracy wciąż stanowi wyzwanie; zwraca się do Komisji z wnioskiem o promowanie, w ramach unijnego Komitetu ds. Zatrudnienia, wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w celu stawienia czoła tej kwestii;
13. zachęca Komisję i Radę, by rozważyły wprowadzenie proaktywnych inicjatyw przejściowych, takich jak ukierunkowanie zawodowe, poradnictwo zawodowe i informacje o rynku pracy, a także służb wspierających w szkołach i biur karier na
uniwersytetach, tak aby ułatwić młodym ludziom podjęcie pracy dzięki wyposażeniu ich w umiejętności konieczne do podjęcia pracy i zarządzania przebiegiem własnej kariery zawodowej;
Wdrażanie i monitorowanie
14. zauważa, że wdrażanie gwarancji dla młodzieży jest monitorowane przy pomocy europejskiego semestru, analiz Komitetu ds. Zatrudnienia i wyspecjalizowanej ramy wskaźników opracowanej przez Komitet ds. Zatrudnienia wspólnie z Komisją; apeluje do Rady o wspieranie państw członkowskich w poprawie jakości danych sprawozdawczych;
15. zauważa, że większość spraw powodujących opóźnienia we wdrażaniu przez państwa członkowskie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych ma charakter proceduralny;
wzywa zainteresowane państwa członkowskie do dalszych działań na rzecz jej lepszego wdrażania;
16. z zadowoleniem przyjmuje współpracę Komisji z państwami członkowskimi przy wskazywaniu i rozpowszechnianiu przykładów dobrych praktyk w zakresie
monitorowania i sprawozdawczości na podstawie systemów obowiązujących w państwach członkowskich; przypomina Komisji, że porównywalność danych nadal ma w tym
względzie kluczowe znaczenie;
17. wyraża zaniepokojenie faktem, że dane dotyczące beneficjentów, wyników i rezultatów Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych są skąpe i często sprzeczne; apeluje do Komisji i państw członkowskich o podjęcie niezbędnych działań w celu ustanowienia bardziej nowoczesnych systemów monitorowania pozostałych środków finansowych Inicjatywy, które pociągałyby za sobą mniejsze obciążenia administracyjne;
18. uznaje znaczące wysiłki podejmowane przez państwa członkowskie w celu wdrożenia gwarancji dla młodzieży; zauważa jednak, że większość reform nie została jeszcze w pełni
PR\1123883PL.docx 7/7 PE603.072v01-00
PL
wdrożona, zwłaszcza w zakresie tworzenia partnerstw z partnerami społecznymi i młodymi ludźmi oraz wspierania osób borykających się z wieloma przeszkodami;
stwierdza, że w długiej perspektywie osiągnięcie celów gwarancji dla młodzieży wymaga znaczących wysiłków i zasobów finansowych;
19. uważa, że oszacowanie kosztów gwarancji dla młodzieży jest elementem niezbędnym dla oceny korzyści finansowych programu; odnotowuje wcześniejsze szacunki przekazane przez Międzynarodową Organizację Pracy i Eurofound i zwraca się do Komisji z wnioskiem o potwierdzenie lub aktualizację tych prognoz;
o o o
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu.
