Wolność gospodarcza w orzecznictwie Trybunału
Konstytucyjnego
S P O Ł E C Z N A G O S P O D A R KA R Y N K O WA O PA R TA N A W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J , W Ł A S N O Ś C I P R Y WAT N E J
O R A Z S O L I D A R N O Ś C I , D I A L O G U I
W S P Ó Ł P R A C Y PA R T N E R Ó W S P O Ł E C Z N Y C H S TA N O W I P O D S TAW Ę U S T R O J U
G O S P O D A R C Z E G O R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J
art. 20 Konstytucji RP
O G R A N I C Z E N I E W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J J E S T D O P U S Z C Z A L N E T Y L K O W D R O D Z E U S TAW Y I T Y L K O Z E W Z G L Ę D U N A WA Ż N Y I N T E R E S P U B L I C Z N Y
art. 22 Konstytucji RP
O G R A N I C Z E N I A W Z A K R E S I E K O R Z Y S T A N I A Z K O N S T Y T U C Y J N Y C H W O L N O Ś C I I P R A W M O G Ą B Y Ć U S T A N A W I A N E T Y L K O W U S T A W I E I T Y L K O
W T E D Y, G D Y S Ą K O N I E C Z N E W
D E M O K R A T Y C Z N Y M PA Ń S T W I E D L A J E G O B E Z P I E C Z E Ń S T WA L U B P O R Z Ą D K U P U B L I C Z N E G O , B Ą D Ź D L A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A , Z D R O W I A I M O R A L N O Ś C I
P U B L I C Z N E J , A L B O W O L N O Ś C I I P R A W I N N Y C H O S Ó B . O G R A N I C Z E N I A T E N I E M O G Ą N A R U S Z A Ć
I S T O T Y W O L N O Ś C I I P R A W
art. 31 ust. 3 Konstytucji
RP
1 / A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I N I E P R O K L A M U J E S A M O I S T N I E Z A S A D Y W O L N O Ś C I
D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J. N I E O K R E Ś L A B O W I E M , J A K A J E S T T R E Ś Ć W O L N O Ś C I I S F E R A D Z I A Ł A Ń , K T Ó R E S Ą
R E A L I Z A C J Ą W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J , A L E N O R M U J E
K O N S T Y T U C Y J N E WA R U N K I J E J
O G R A N I C Z E N I A ( Z O B . W Y R O K T K Z 2 9 K W I E T N I A 2 0 0 3 R . , S Y G N. S K 2 4 / 0 2 ) . R E K O N S T R U K C J A T R E Ś C I N O R M AT Y W N E J K O N S T Y T U C Y J N E J G WA R A N C J I W O L N O Ś C I
D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J W Y M A G A Z AT E M U W Z G L Ę D N I E N I A Z A R Ó W N O A R T. 2 0 ,
J A K I A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R P.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 listopada 2015 r.,
sygn. akt K 1/14
2 / K O N S T Y T U C Y J N I E C H R O N I O N A W O L N O Ś Ć D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J M A D W O J A K Ą
N AT U R Ę :
A / Z J E D N E J S T R O N Y J E S T O N A Z A S A D Ą U S T R O J O W Ą PA Ń S T WA , C O W Y N I K A Z W Y K Ł A D N I S Y S T E M O W E J A R T. 2 0 I A R T. 2 2
Z A M I E S Z C Z O N Y C H W R O Z D Z I A L E I K O N S T Y T U C J I ;
B / Z D R U G I E J S T R O N Y W Y R A Ż A W O L N O Ś Ć C Z Ł O W I E K A W S F E R Z E G O S P O D A R C Z E J
S Y S T E M P R AW N Y D A N E G O PA Ń S T WA N I E K R E U J E W O L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J A N I
T E Ż N I E P R Z Y Z N A J E J E J
P R Z E D S I Ę B I O R C O M . U S TAW O D AW C A Z A K R E Ś L A N AT O M I A S T G R A N I C E
K O R Z Y S TA N I A Z N I E J O R A Z P O T W I E R D Z A P R AW N E J E J G WA R A N C J E ( Z O B . W Y R O K T K
Z 1 9 S T Y C Z N I A 2 0 1 0 R . S Y G N. S K 3 5 / 0 8 ) .
Z A K R E S P O D M I O T O W Y W O L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J :
1 / O C H R O N Ą K O N S T Y T U C Y J N Ą O B J Ę TA J E S T J E D Y N I E D Z I A Ł A L N O Ś Ć C Z Ł O W I E K A ( T J.
O S Ó B F I Z Y C Z N Y C H ) O R A Z T W O R Z O N Y C H P R Z E Z N I E G O P O D M I O T Ó W Z B I O R O W Y C H ( T J. O S Ó B P R AW N Y C H I I N N Y C H J E D N O S T E K
O R G A N I Z A C Y J N Y C H ) , C Z Y L I P O D M I O T Ó W N I E P U B L I C Z N Y C H ;
2 / W O L N O Ś Ć TA N I E J E S T A D R E S O WA N A D O P O D M I O T Ó W P R AWA P U B L I C Z N E G O, K T Ó R E
D Y S P O N U J Ą S Z C Z E G Ó L N Y M I Ś R O D K A M I W Y W I E R A N I A W P ŁY W U N A G O S P O D A R K Ę ( P O R . W Y R O K T K Z 1 4 G R U D N I A 2 0 0 4 R . ,
S Y G N. K 2 5 / 0 3 ) ;
3 / W O L N O Ś Ć G O S P O D A R C Z A N I E P R Z Y S ŁU G U J E I N S T Y T U C J O M
PA Ń S T W O W Y M , S A M O R Z Ą D O W Y M I PA R T I O M P O L I T Y C Z N Y M ( P O R . N P.
W Y R O K I T K Z : 7 M A J A 2 0 0 1 R . , S Y G N. K 1 9 / 0 0 ; 1 4 G R U D N I A 2 0 0 4 R . , S Y G N. K 2 5 / 0 3 ; 2 1 K W I E T N I A 2 0 0 4 R . , S Y G N. K
3 3 / 0 3 )
A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R E G U LU J E
Z A R Ó W N O F O R M A L N E , J A K I M AT E R I A L N E P R Z E S Ł A N K I O G R A N I C Z E N I A W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J, N I E M N I E J
J E D N A K N I E W Y Ł Ą C Z A A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I P R Z Y O C E N I E O G R A N I C Z E Ń W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J
( Z O B . W Y R O K T K Z 1 1 M A R C A 2 0 1 5 R . , S Y G N. P 4 / 1 4
A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R P R E G U LU J E Z A R Ó W N O F O R M A L N E , J A K I M AT E R I A L N E
P R Z E S Ł A N K I O G R A N I C Z E N I A W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J, N I E M N I E J
J E D N A K N I E W Y Ł Ą C Z A A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I R P P R Z Y O C E N I E
O G R A N I C Z E Ń W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J ( Z O B . W Y R O K T K Z 1 1
M A R C A 2 0 1 5 R . , S Y G N. P 4 / 1 4 )
O D W O Ł A N I E S I Ę W A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R P D O K A T E G O R I I " WA Ż N E G O I N T E R E S U
P U B L I C Z N E G O " N I E O Z N A C Z A P O Z O S TA W I E N I A U S TA W O D A W C Y S W O B O D Y O K R E Ś L A N I A
R O D Z A J U C H R O N I O N E G O I N T E R E S U. P O D C Z A S U S TA L A N I A Z N A C Z E N I A " WA Ż N E G O I N T E R E S U
P U B L I C Z N E G O " M U S Z Ą B Y Ć B R A N E P O D U WA G Ę I N N E R E G U L A C J E K O N S T Y T U C Y J N E , A TA K Ż E H I E R A R C H I A WA R T O Ś C I W Y N I K A J Ą C A Z
Z A S A D Y D E M O K R A T Y C Z N E G O PA Ń S T WA P R A W N E G O. D O K A T E G O R I I " I N T E R E S U P U B L I C Z N E G O " N A L E Ż Y Z A L I C Z Y Ć TA K Ż E T E
WA R T O Ś C I , K T Ó R E S Ą W S K A Z A N E W A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I ( Z O B . W Y R O K T K Z 1 7
G R U D N I A 2 0 0 3 R . ( S Y G N. S K 1 5 / 0 2 )
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 31 lipca 2015 r., sygn. akt K 41/12
„Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej zakłada, że państwo może ingerować w zależności od koniunktury lub recesji w stosunki gospodarcze, aby - po pierwsze - łagodzić
skutki mechanizmów rynkowych w celu utrzymania
równowagi makroekonomicznej, po drugie - programować i prognozować rozwój gospodarczy w skali
makroekonomicznej, po trzecie - inspirować uczestników rynku do uwzględniania w swych działaniach także interesu państwowego, po czwarte - kreować działania równoważące
rynek, a także pełnić funkcje ogólnospołeczne. Państwo może korygować prawa rynku w celu realizacji określonych
potrzeb społecznych, niemożliwych do spełnienia przy swobodnym funkcjonowaniu praw rynkowych”.
A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R P R E G U L U J E W P R O S T W S P O S Ó B W Y C Z E R P U J Ą C Y I K O M P L E K S O W Y Z A R Ó W N O F O R M A L N E , J A K I M A T E R I A L N E
P R Z E S Ł A N K I O G R A N I C Z E N I A W O L N O Ś C I D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J , A P O N I E W A Ż W O L N O Ś Ć D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J J E S T J E D N Ą Z K O N S T Y T U C Y J N Y C H P R A W I W O L N O Ś C I
J E D N O S T K I , T O A R T. 2 2 K O N S T Y T U C J I R P
S T A N O W I L E X S P E C I A L I S W S T O S U N K U D O A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I ( T A K T E Ż W Y R O K T K Z 2 9
K W I E T N I A 2 0 0 3 R . , S Y G N . S K 2 4 / 0 2 ) . N I E O Z N A C Z A T O J E D N A K Z U P E Ł N E G O W Y Ł Ą C Z E N I A
S T O S O W A N I A A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I R P P R Z Y O C E N I E O G R A N I C Z E Ń W O L N O Ś C I
D Z I A Ł A L N O Ś C I G O S P O D A R C Z E J ( O D M I E N N I E T K P R Z E D E W S Z Y S T K I M W W Y R O K U O S Y G N . S K
2 4 / 0 2 ) .
Wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 11 marca 2015 r., sygn. akt P 4/14
A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I P O Z O S TA J E B O W I E M A D E K WAT N Y M W Z O R C E M K O N T R O L I
W Z A K R E S I E , W J A K I M S TAT U U J E Z A S A D Ę P R O P O R C J O N A L N O Ś C I , A W I Ę C
" K O N I E C Z N O Ś C I O G R A N I C Z E N I A W
D E M O K R AT Y C Z N Y M PA Ń S T W I E " ( TA K T E Ż T K N P. W W Y R O K U O S Y G N. K P 1 / 0 9 , W Y R O K U Z
8 L I P C A 2 0 0 8 R . , S Y G N. K 4 6 / 0 7 , W Y R O K U Z 2 5 M A J A 2 0 0 9 R . , S Y G N. S K 5 4 / 0 9 ) .
« K O N I E C Z N O Ś Ć » , K T Ó R Ą W Y R A Ż A A R T. 3 1 U S T. 3 K O N S T Y T U C J I R P M I E Ś C I W S O B I E P O S T U L AT N I E Z B Ę D N O Ś C I , P R Z Y D AT N O Ś C I I
P R O P O R C J O N A L N O Ś C I S E N S U S T R I C T O ( W Y R O K T K Z 1 1 M A J A 1 9 9 9 R . , S Y G N. K
1 3 / 9 8 )
