Z prac Prezydium NRA

Z prac Prezydium NRA

Palestra 22/9(249), 92-96

Sędzia francuski nie w yda swego w yroku zaraz po zakończeniu w ystąpienia adw o­ kata. Nie będzie się spieszył z rozważeniem argum entów przedstawionych m u ze zbytnią elokw encją przez jedną i drugą stronę.

(DAVID)

Doświadczenie wielu w ieków pozwoliło poznać, że na podstawie opinii w ym ien ia ­ nych m iędzy sędziami daje się utw orzyć lepszy sąd niż na podstawie opinii daw a­ nych sekretnie.

(BODIN)

Równa się to następującem u rozumowaniu: winien jesteś popełnienia jednego prze­ stępstwa, wobec czego jest możliwe, że popełniłeś i sto innych.

(BECCARIA)

Społeczność rządna nie może się tw orzyć inaczej jak tylko m iędzy ludźm i znającym i swoje prawa.

(K O ŁŁĄTAJ)

Prawo naturalne jest do tego stopnia niezmienne, że sam Bóg nie może go zmienić. (GROTIUS)

Zakładajcie zawsze, że człowiek chce w ogóle tego co słuszne; w szczególe nigdy no. to nie liczcie.

(SCHILLER)

W y b r a ł R. Ł yczyw ek

I M A C Æ E L I M A R A I D A A D W O K A C K A

Z P R A C P R E Z Y D I U M N R A

ANALIZA SPRAWOZDAWCZYCH ZGROMADZEŃ DELEGATÓW

W 1978 R.

Na p osiedzeniu w d niu 15 czerw ca br. P re zy d iu m NRA ro zp a trz y ło i z a tw ie r­ dziło o p rac o w a n ą przez s e k re ta rz a NRA adw . E d m u n d a M azu ra an alizę przebiegu odbytych w 1978 r. zgrom adzeń delegatów w izbach adw okackich. P oniżej p o d a je się om ów ienie w spom nianego spraw ozdania analitycznego.

I. Strona organizacyjna kampanii zgromadzeń delegatów

1. T egoroczna k a m p a n ia spraw ozdaw cza w izbach adw okackich p rze b ieg a ła pod h asłem d alszej rea liza cji p ro g ra m u kadencyjnego ad w o k a tu ry . P re zy d iu m NRA podjęło w d n iu 12 stycznia 1978 r. uchw ałę k o o rd y n ac y jn ą, u sta la ją c te rm in y k am p a n ii sp raw ozdaw czej m iędzy l.II. a 15.V.1978 r. P ierw sze zeb ran ie d elegatów odbyło się 1 k w ie tn ia br. w L ublinie, a o sta tn ie — 14 m a ja w K ielcach. W ybory d elegatów w zespołach ad w okackich oraz adw okatów nie w y k o n u jący ch zaw odu i rad có w p ra w n y c h p rzebiegały bez zakłóceń. W iększość rad adw o k ack ich do­ k o n a ła oceny w y b o ru delegatów , co należy uznać za pożąd an ą p raw idłow ość.

2. O gółem w y b ra n o 1597 delegatów , czyli o 393 delegatów m niej niż w ro k u 1977. J e s t to zw iązane ze zm ian ą reg u la m in u w y b o ru delegatów ad w o k ató w nie w y ­ konujący ch zaw odu. U zależnienie liczby w y b iera n y ch delegatów od obecności na z e b ran iu obniżyło z jed n ej stro n y ’ liczby w y b ra n y ch delegatów , a z d ru g ie j — podniosło fre k w e n c ję na zgrom adzeniach spraw ozdaw czych. Z m ian a ta sp o tk a ła się z ap ro b atą- olbrzym iej w iększości delegatów . Je d y n ie w Izb ach g d ań sk iej i łódzkiej podniesiono, że zm iana ta nie była p o trzeb n a, a z a b ie ra ją c y głos (2 delegaci) p o stulow ali pow rót do daw nych przepisów .

N a w y b ran y ch 1597 delegatów obecnych było 1312, czyli 91,6%. N astąp iło w ięc podniesienie w sk aź n ik a fre k w e n cji w p o ró w n an iu z ro k iem 1975 (90%) o ra z w po­ ró w n a n iu z rokiem 1977 (84,1%). Mimo to aż w 17 izbach fre k w e n c ja k sz ta łto w a ła się poniżej przeciętnej. R ady A dw okackie w Częstochow ie (76,4%), G d a ń sk u (76%), Łodzi (81%), O polu (82%), P o zn an iu (82,3%), K rakow ie (82,4%), P ło ck u (82,5%), T o ru n iu (82,6%) i K ielcach (82,9%), w k tó ry ch fre k w e n cja b y ła najn iższa, p o w in n y się zająć tym zagadnieniem i ustalić, co było p rzyczyną nieobecności w ielu d ele­ gatów . N ajlep iej p rz e d sta w ia się fre k w e n cja delegatów w Izbach: zielonogórskiej (97,2%), w arszaw sk iej (95,7%), w rocław skiej (95,1%), rad o m sk iej (94,4%) i b ia ło ­ stockiej (92,5%). P ro to k o ły z posiedzenia zgrom adzeń d eleg a tó w n ad sy łan o n a ogół w term inie, ale do d n ia 10.VI.br. nie było jeszcze proto k o łó w z Izb: p o zn a ń sk ie j i olsztyńskiej, w zw iązku z czym nin iejsza an aliza nie o b ejm u je d y sk u sji i u ch w a ł zgrom adzeń d elegatów w obu tych izbach.

W zgrom adzeniach b ra li udział p rzedstaw iciele M in istra S p raw ied liw o ści (z r e ­ guły byli to p rezesi m iejscow ych sądów w ojew ódzkich), P re zy d iu m N RA o ra z p rz e d ­ staw iciele m iejscow ych w ładz i urzędów . N ależy p odkreślić szczególnie żyw e z a in ­ te re so w an ie ze b ran ia m i ze stro n y m iejscow ych in sta n c ji politycznych, k tó re były re p rez en to w an e p raw ie na każdym zgrom adzeniu delegatów . P rzeb ieg zgrom adzeń delegatów był pow ażny i spokojny. Je d y n ie na zgrom adzeniu w Izb a ch łódzkiej i gdańskiej zanotow ano 3 w y stą p ie n ia o c h a rak te rz e dem agogicznym , a le b y ły to w y jątk i.

W k ilk u izbach ustalono naczelny te m at, w okół k tó reg o k o n ce n tro w ała się d ys­ k u sja . Na podkreślenie zasługuje tu spraw ozdanie delegatów Izby k o sz aliń sk iej, w k tó re j zarów no sp raw o zd an ie ja k i dy sk u sja o m aw iały kom pleksow o k w estie szkolenia ap lik an tó w adw okackich. N ależy podnieść, że u sta le n ie te m a tu nac ze l­ nego zdało egzam in i te n m odel o b rad należy w dalszym ciągu w d ra ża ć i p o p u ­ laryzow ać.

S p ra w o z d an ia ra d adw o k ack ich n a zgrom adzeniach delegatów były p o p ra w n e ; co raz rzadziej spotyka się ty p sp raw o zd an ia „fotograficznego” zam iast a n a lity c z n e ­ go. Szczególnie dobrym opraco w an iem spraw ozdania analitycznego m ogą się po­ chw alić R ady: w arszaw sk a, łódzka, zielonogórska, rzeszow ska, bielska, w ałb rz y sk a, poznańska, częstochow ska i k ato w ick a. P ra w ie w szystkie ra d y adw o k ack ie zam ieś­ ciły re la c ję z w yk o n an ia uchw ał poprzedniego zgrom adzenia delegatów oraz p la n u kadencyjnego, co je st znacznym osiągnięciem w p o ró w n an iu z la ta m i ubiegłym i. N ad a l je d n a k należy postulow ać, żeby rela cje z w y k o n an ia u ch w a ł oraz p la n u k a ­ dencyjnego były obow iązkow o zam ieszczane w pisem nych sp raw o zd a n ia ch ra d adw okackich.

Po odbyciu zgrom adzeń delegatów część rad adw okackich d o konała ich oceny o raz u sta liła try b w yk o n an ia p o d ję ty ch uchw ał. Na p o d k reśle n ie za słu g u je tu R ada W arszaw ska, k tó ra szczegółowo om ów iła przebieg zgrom adzenia delegatów , oceniła p lu sy i m inusy całej ak c ji spraw ozdaw czej, w prow adziła do swego p la n u p rac y u ch w a ły zgrom adzenia d elegatów i u sta liła osoby odpow iedzialne za ich w y konanie. T en sty l pracy nie je st jeszcze pow szechny, a w łaśnie ta k i pow inien być.

II. A naliza m e ry to ry c zn a zgrom adzeń d elegatów

W edług podziału tem atycznego — uw zg lęd n iając p rzy ty m sp raw o zd a n ia pisem ne ra d adw okackich, d y sk u sję i u chw ały — u zy sk u je się, po d o k o n an iu an a liz y m e­ ry to ry c zn e j zgrom adzeń, n astę p u ją c y obraz:

1. Spraw y legislacji

Od w ielu la t sta ły m i te m a ta m i w ty m przedm iocie są p o stu la ty z m ierza ją ce do zm iany u sta w y o u stro ju ad w o k a tu ry , w prow adzenia sądow ej ko n tro li decyzji i a k ­ tów a d m in istra cy jn y c h . N adal k ry ty k o w an o zbyt w ysokie o p ła ty sądow e w sp ra w a c h k a rn y c h rew izy jn y ch , u p a tru ją c w nich ham o w an ie p ra w a do obrony. B ardzo m ocno po d k reślan o , że a d w o k a tu ra pow in n a m ieć w pływ n a tw o rze n ie p ra w a i na jego sto so w an ie w form ie w yk ład n i. K ilk a głosów k ry ty czn y ch dotyczyło sto so w an ia p rz e ­ pisów p ra w a pracy, a w szczególności reg u la cję try b u odw oław czego.

P o d o b n ie ja k w la tac h ubiegłych dom agano się u reg u lo w a n ia odpłatności „u rzę- dó w ek ” oraz w prow adzenia ferii sądow ych. Po ra z p ierw szy od w ielu la t nie po d ­ noszono k w estii płac a p lik a n tó w adw okackich. T en p roblem , u reg u lo w an y przez NRA, p rz e sta ł być „żelaznym ” tem atem . W dy sk u sji dał się zauw ażyć a k c e n t zn ie­ cierp liw ien ia i pesym izm u, gdyż w iele z om aw ianych w yżej te m a tó w p o ru sza się od la t, p rzy każdej okazji, ale n ad a l pozostają one nie z a ła tw io n e m im o gotow ych p ro je k tó w i w ielo k ro tn y ch obietnic. D aje się zauw ażyć, że środow isko je s t z n ie­ chęcone tego ro d za ju sta g n a c ją i zaczyna Ironizow ać n a te tem aty .

2. W ykonyw anie zawodu

W te j g ru p ie te m aty cz n ej po raz pierw szy od w ielu la t nie m ów iono nic n a te m a t rozm ieszczenia adw okatów . O kazało się, że p la n rozm ieszczenia ad w o k ató w w k r a ju u ch w alo n y przez NRA spow odow ał u spokojenie em ocji. P o d k reślo n o , iż fo rm a p r a c y zespołow ej zdała egzam in i poziom p rac y zespołów je s t do b ry (Lu­ blin, W arszaw a). O dnotow ano znaczny sp ad ek sp ra w (Opole, K raków ) i zb y t w ie l­ k ą ilość „u rz ęd ó w ek ” (K oszalin, Siedlce). P o d k re ślan o znaczną p o p raw ę sty lu p r a ­ cy k ie ro w n ik ó w zespołów . W Szczecinie zw rócono uw agę n a w ad liw e u sy tu o w a n ie sądu rodzinnego. P ra w ie n a k ażdym zgrom adzeniu p o d k reśla n o p o dniesienie się poziom u p ra c y zaw odow ej ad w o k a tu ry , u p a tru ją c w ty m osiągnięcia w dziedzinie d o sk o n alen ia zaw odowego i w y n ik i w izytacji.

W te j g ru p ie tem aty czn ej zgłoszono 33 p o stu la ty i u w agi dotyczące u ste re k i b ra ­ ków p ra k ty k i.

3. Zespoły adwokackie

W 19 w y stą p ien iach om aw iano sy tu a cję lo k alo w ą zespołów (W arszaw a, L ublin, Rzeszów), n a d a l u sk a rż a ją c się n a ciasnotę lo k a li i ich n ied o sto so w an ie do pracy zaw odow ej m im o nieznacznej ty lk o popraw y. W Łodzi postu lo w an o , aby k ierow nik zespołu b ard z iej p raw idłow o rozdzielał sp raw y , a w S ied lcach postu lo w an o w ięk­ szy n ad z ó r ra d y ad w okackiej w ty m względzie. R eszta w ypow iedzi dotyczyła spraw jed n o stk o w y ch i b r a k b yło k o n stru k ty w n y c h w niosków .

4. Szkolenie i doskonalenie zawodowe

W tej g ru p ie te m aty cz n ej było 40 w ypow iedzi, k tó ry ch w iększość zw iązana je s t z now ym reg u la m in e m a p lik a c ji adw okackiej oraz rea liz a c ją p ro g ra m u k a d e n c y j­ nego w za k resie d o sk o n alen ia zaw odowego. N a każdym zgrom adzeniu te m a t ten był p o ru szan y w sposób k o n stru k ty w n y . P o d k re ślan o osiągnięcia i w sk azy w an o b ra k i, p ro p o n u ją c jednocześnie sposoby ich usunięcia. W ypow iedzi p o zy ty w n e na te n te m a t zanotow ano w L ublinie, W rocław iu, W arszaw ie, Łodzi, Z ielonej G órze, Rzeszow ie, O polu, B iałym stoku, R adom iu, G dańsku, K atow icach. Na pew ne b r a k i w szkoleniu ogólnoizbow ym w skazano w P łocku, a w szkoleniu zespołow ym — w W ałbrzychu. P a n u je pow szechny pogląd o konieczności i p o trzebie d o sk o n a le ­ n ia zaw odow ego. P ro w ad z o n a od k ilk u la t p ra c a szkoleniow a zaczyna k rz e p n ą ć i je s t za u w aż aln a w p rac y a d w o k a ta w sądzie. D obry poziom zaw odow y a d w o ­ k a tu ry p o d k re śla li też p rezesi sądów i szefow ie p ro k u ra tu r.

5. E tyka i godność zawodu

W tej g ru p ie tem atycznej dało się zaobserw ow ać p ew n e ożyw ienie w y stą p ie ń (19 w ypow iedzi). N otu je się d alsze obniżenie sk a rg i w niosków oraz s p ra w d y s­ cy p lin arn y ch . Z aniepokojenie budzi je d n a k fak t, że około 80% sk a rg i w niosków pochodzi od przeciw n ik ó w procesow ych (W arszaw a), n ato m ia st w izbach: b ie lsk ie j, lub elsk iej i rad o m sk iej zaobserw ow ano nieznaczny w zro st sk arg i w niosków . We W rocław iu o dnotow ano sp ad ek koleżeńskiej życzliwości. P ew n e za n iepokojenie środow iska budzi nieznaczny w zro st p o stę p o w ań k a rn y c h przeciw ko ad w o k a to m oraz w zm ożenie in g e re n c ji M in istra S praw iedliw ości w p ostępow anie d y s c y p lin a r­ ne. W S zczecinie postulow ano, aby ra z w ro k u organizow ać sp e cja ln e z e b ra n ia środow iskow e pośw ięcone etyce. Dało się zaobserw ow ać po zy ty w n e zjaw isk o , że coraz w ięcej sk a rg je s t z a ła tw ian y c h bezpośrednio przez zespoły adw okackie.

6. Sprawy socjalno-bytowe

W te j g ru p ie tem aty czn ej m ożna odnotow ać ożyw ienie zain te re so w ań (32 w y p o ­ w iedzi). P ow szechnie a p ro b u je się w ysiłek organów sam o rząd u z m ierza ją cy do popraw y sy tu a c ji m a te ria ln e j ap lik an tó w adw okackich, em ery tó w i re n c istó w (20 w ypow iedzi). D ocenia się pow szechnie i pozytyw nie k w itu je d o robek s a m o rz ą ­ du w za k re sie usług socjalnych (W arszaw a, L ublin, Rzeszów, Łódź. K raków ), a le np. w L u b lin ie u w aż a się, że em ery tó w i ren cistó w należy b ard z iej zw iązać ze śro ­ dow iskiem i p ow ierzać im pew ne odcinki pracy. P ow szechnie też u w aż a się, że ZUS pow inien przejąć w y p ła ty zasiłków chorobow ych po m iesiącu choroby. R eszta w ypow iedzi dotyczyła s p ra w lokalnych. Tę g ru p ę w ypow iedzi c h a ra k te ry z u je p o stu - latyw ność bez w sk az an ia źródła pokrycia.

7. Samorząd i sprawy organizacyjne

W iększa o p eratyw ność i aktyw ność sa m o rz ąd u adw okackiego p o w oduje oży­ w ienie w ypow iedzi (54). W w iększości z nich ocenia się dorobek sam o rz ąd u p ozy­ tyw nie. J e d y n ie w Izb ie łódzkiej i g d ań sk iej były 4 w ypow iedzi k ry ty cz n e n a te ­ m a t re g u la m in u w y k o n y w an ia zaw odu adw okackiego p rzez em ery tó w i re n c istó w oraz n a te m a t zm iany o rd y n a c ji w yborczej ad w o k ató w nie w y k o n u jąc y ch zaw odu.

W ypow iedzi, ogólnie biorąc, cechow ała rzeczowość, k o nkretność, d u m a z p o sia ­ d an e g o sam o rząd u oraz tro sk a o p re stiż zaw odu. W szyscy p o d k re śla li d u żą p ra c ą sp o łeczn ą a d w o k a tu ry i d o sk o n ałą w sp ó łp racę z in sta n c ja m i politycznym i. W e W ro ­ c ła w iu p o stu lo w a n o podjęcie d z ia ła ń zm ierzający ch do zw iększenia ak ty w n o ści m ło d y c h adw okatów . W k ilk u izb ach p o stulow ano uroczyste obchody 60-lecia n ie ­ podległości oraz p ro testo w an o przeciw ko b om bie n eu tro n o w ej. P o zostałe z a g a d ­ n ie n ia m iały c h a ra k te r p o rządkow y (budżet, p la n itp.) lub m iejscow y.

8. Spraw y różne

W te j g rupie tem aty czn ej zajm ow ano się przede w szy stk im p ra c ą polityczną i sp o łeczn ą ad w o k a tu ry , in te g ra c ją p ra w a i p ra w n ik ó w oraz sp ra w a m i o zasięgu reg io n a ln y m . O kazuje się nie po raz pierw szy, że członkow ie ad w o k a tu ry p ra c u ją b a rd z o dużo społecznie i m a ją n a d a l w te j dziedzinie w ielk ie jeszcze m ożliw ości.

9. Podsumowanie

Z pow yższej analizy m ożna w yprow adzić n a s tęp u jące w nioski:

1) te goroczna k a m p a n ia zgrom adzeń delegatów przeb ieg ała sp ra w n ie i o rg an iza­ c y jn ie bez za rzu tu ;

2) p o d n ió sł się poziom sp raw o zd a ń ra d adw okackich o raz fre k w e n c ja ;

3) z m ia n a o rd y n ac ji w yborczej dotycząca adw o k ató w nie w y k o n u jący ch zaw odu z o stała za ak cep to w an a p rzez środow isko zaw odow e;

4) n a d a l należy postulow ać, aby pisem ne sp raw o zd an ia ra d ad w o k ack ich zaw ie­ r a ły om ów ienie w y k o n an ia u ch w a ł poprzedniego zgrom adzenia delegatów oraz ab y przebieg w yb o ru d elegatów i zgrom adzeń delegatów stanow ił przedm iot a n a liz y ra d y adw okackiej;

5) n a czoło zagadnień tegorocznej k am p a n ii w ysunęły się sp ra w y leg isla cy jn e w z a k re sie tw o rzen ia i stosow ania praw a, zm niejszenia obciążeń p u b licznopraw nych, n o w elizacji przepisów o o p ła ta c h k arn o -re w izy jn y c h , w p ro w a d ze n ia sądow ej k o n tro li aktów a d m in istra cy jn y c h ;

8) d y sk u sję na zgrom adzeniach cechow ała tro sk a o a u to ry te t i p re stiż w y m iaru sp raw ie d liw o śc i, a w tym i ad w o k a tu ry . Z naczny nacisk kładziono n a doskona­ le n ie zaw odow e oraz n a zagadnienie ety k i i godności zaw odu.