• Nie Znaleziono Wyników

Mikroelementy w glebach pyłowych Podkarpacia

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Mikroelementy w glebach pyłowych Podkarpacia"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

R O C Z N I K I G L E B O Z N A W C Z E , T . X I X , D O D A T E K , W A R S Z A W A 1968

JA N G L IŃ SK I, JER ZY M ELKE, ST A N IS Ł A W U ZIA K

TRACE ELEM ENTS CONTENT IN SIL T SO ILS O F TH E PO L IS H CA RPA TH IA N FO OT-LA N D REGION

D ep a rtm en t of S o il S cien ce, C ollege of A g ricu ltu re, L u b lin , D ep a rtm en t of S oil S cien ce, U n iv e r sity of M ariae C u rie-S k ło d o w sk a , L u b lin

The p rese n t know ledge of tra c e elem en ts in soils is in ad eq u ate, p a rtic u ­ la rly in re la tio n to some of them . It re fe rs also to soils in P o lan d chiefly those fo rm ed fro m silt deposits.

This p ap er deals w ith in v estig atio n s on th e to ta l co n ten t of 7 tra c e elem ents: Mn, Cu, Ni, Ba, Sr, V, Cr w hich occur in soils form ed from d iffe ­ re n t silt deposits of th e Pogórze K arp ackie (C arp ath ian foot-hills) and th e

P rzedgó rze K arp ack ie (land b e lt a d ja c e n t to them ).

F or th e in v estig atio n s 9 soil p rofiles re p re se n tin g d iffe re n t soil u n its, m a th e r rocks an d d iffe re n t w ay s of u tilizatio n w ere tak en into co n sidera­ tion. P ro files No. 1, 2 an d 3 come fro m loess area of th e Przedgórze K a r­ packie. T hey b e a r th e fe a tu re s of soils occuring in th is regions, v.z.: shallow chernozem s, p ro p er bro w n an d pseudopodzolic soils.

T he o th er p rofiles come fro m th e Pogórze K arpackie. P ro files No. 7, 8 an d 9 re p re se n t the m ost com m on soils in th is area: th e pseudopodzolic pseudogley soils a n d bro w n acid soils. T h eir m a th e r rocks are silt deposits of a considerable d e p th deriv ed m ain ly from w e a th e re d siltsto n e an d shales of th e C a rp a th ian flish. Those rocks d iffe r fro m loess by g re a te r con te n of p articles below 0.02 m m an d by th e absence of C a C 0 3 [12].

P ro files No. 4, 5 and 6 re p re se n t soils form ed fro m loess-like deposits. Those deposits are scarce h e re and th e y occur on th e edges of riv e r valleys. T hey are supposed to be te rra c e s of riv e r origin. F rom those deposits b ro w n soils in v aries develo p m ent stages (proper and leached) w ere bu ild up.

T h ere w ere tw o purposes in choosing th e above soils and th e ir m a th e r rocks; th e one w as to d e te rm in e th e to ta l tra c e elem en t c o n ten t an d th e o th er — to fin d out if th e re did not occur an y d istin ct q u a n tita tiv e d if­

(2)

74 J. G liń sk i, J. M elke, S. U ziak

ference in th e m ino r elem en t am o u n t in rocks of d iffe re n t origin. In th e la tte r case th e co n ten t of a n y tra c e elem en t could be a genetic fac to r of silt deposits in th e a re a in v estig ated . It w ould have th e n p ractical value because th e re are still considerable d ifficulties in id en tificatio n of th e rocks m entioned.

M ETH ODS

Besides th e basic in vestigatio ns, i.e. those concerning the co n ten t of th e p a rtic u la r tra c e elem ents, a u x ilia ry d ete rm in a tio n s w ere ca rrie d out on th e collected m ate ria l; th e y are: m ech an ical com position accom plished a fte r Bouyoucos a reo m etric m ethod m odified by C assagrande and P ró ­ szyński (sand w as se p ara te d in sieves), reactio n d e te rm in e d e le c tro m etri- cally in 1 N KC1, C a C 0 3 e stim ated w ith S ch eibler a p p a ra tu s, and h um u s done w ith K M n 0 4 m ethod.

T race elem ents w ere d e te rm in e d w ith sp e ctral em ission analy sis m etho d m odified by J. G l i ń s k i an d co-w orkers [2, 3, 4]. A p u lv erized soil sam ple w as in tro d u c ed into th e ex citatio n source w ith siftin g m ethod and it w as excited in an a lte rn a tin g in te rm itte n t c u rre n t arc a c tiv ate d by a spark. For th e q u a n tita tiv e d e te rm in a tio n of th e elem ents ex am in ed 3 additions m eth od w as used. T he estim atio n w ere c a rrie d out b y L arge H ilger spectrog raph .

D IS C U S S IO N

The re su lts of a u x ilia ry d e te rm in a tio n s have been show n in Tab. 1, th o ­ se of m icroelem ent an aly sis — in Tab. 2. The analysis of m ech anical com position have been given p a rtly , i.e. only th e fra c tio n below 0.02 m m and th a t below 0.002 m m. In T able 2, beside th e tra c e elem ent conten t, also th e so-called c o n cen tratio n in d ex c alcu lated fo r each elem ent has been given.

M a n g a n e s e . In soils fo rm ed from v arious silt deposits m anganese co n ten t oscillates w ith in b road lim its — fro m 390 to 1065 ppm . In p a re n t rocks (loess, loess-like deposits, silt deposits of w e a th e re d origin) m an g a ­ nese occurs in close co n cen tratio n s th e m ean valu e of w hich is 602 ppm . T he c o n cen tratio n in d ex ind icates an accu m u latio n of th is elem en t in u p p er horizons of soil profiles. A p a rtic u la rly big m anganese concentration w as foun d in profile 9, w h ere th e co n cen tratio n in dex in horizons A u A 3 and В rea c h e d its value as high as 2.56. No d istin ct re g u la rity in m an g a n e ­ se occurrence w as fo u nd in rela tio n to soil ty p e, kind or soil utilizatio n.

(3)

T race ele m e n ts con ten t 75

C o p p e r . The am o u n t of copper fou nd in th e soils in v estig ated w as 14.5— 36.2 ppm . Its g re a te st q u a n tity w as fou n d in chernozem (the a v e ra ­ ge 28.1) and in profile 9 of pseudopodzolic pseudogley soil (the average

28.0). A d istin c t accu m ulation of th is elem en t can be noticed in horizons

В of pseudopodzolic soils and in horizons (В) of b row n leached soils. In

chern ozem and in brow n loess-like soil horizon A 1 co ntains th e g rea test am o u n t of copper. S im ila rly as in th e case of m anganese no rela tio n b etw een copper am o u n t an d te soil type, k in d or soiu u tilizatio n w as found.

N i c k e l . N ickel c o n ten t in soils of Pogórze K arp ack ie ranges from 16 to 40 ppm . T he am ount of nick el increases w ith th e d e p th of soil profile. T he co n cen tratio n in d ex of nickel, w ith th e exception of chernozem , is sm a lle r th a n 1. T he g re a te st am o u n t of th is elem en t is contained in p a re n t rock th e av erage of w hich is 30 ppm .

V a n a d i u m . The am o u n t of th is elem en t in ex am in ed profiles is 32— 110 ppm . It ap p ears m o stly in p a re n t rock an d hence th e c o n c en tra ­ tion in d ex in u p p er soil horizons is g e n e ra lly eq ual or sm aller th a n 1.

S t r o n t i u m . S tro n tiu m co n ten t oscillates in the soils exam in ed w ith in bro ad lim its — fro m 24 up to 300 ppm . It is c h a ra c te ristic th a t a g re a t s tro n tiu m co n te n t is connected w ith C a C 0 3 occurence. H ence in loess an d loess-like rocks th e am o u n t of s tro n tiu m axceeds 100 ppm co­ m ing to 300 ppm . In silt deposits of w e a th ere d origin stro n tiu m co n ten t is on averag e only 43 ppm . In n on -calcareo u s soil horizons, in all ex am in ed p rofiles s tro n tiu m co n te n t is ra th e r sm all an d little d iffe re n tia te d . It is com prised w ith in th e lim its of 24— 67 ppm . This re su lts fro m th e fact th a t S r C 0 3 is m ore rea d ily dissolved th a n C a C 0 3 and it undergoes m ore easily leaching into th e d e p th of th e soil profile.

B a r i u m . B ariu m occurs in 9 profiles of silt soils at co n cen tratio n s of 80— 415 pp m (the average 153 ppm ). In c o n tra st w ith s tro n tiu m th e re can be noticed an accu m ulatio n of th is elem en t in u p p e r horizons.

C h r o m i u m . C hrom ium oscillates w ith in th e lim its of 21— 61 ppm . C hrom ium co n cen tratio n in d ex in horizons А г of soils form ed fro m loess an d loess-like deposits, except pro file No. 2, is h ig h er th a n 1. In soils fo r­ m ed fro m silt deposits of w e a th e re d origin th is in d ex is in th e lim its of 0.6— 0.8. In all ex am ined soils, how ever, chrom ium accu m u latio n can be n oticed in horizons A /C, В an d (B).

The q u a n titie s of th e tra c e elem ents fo u nd in the ex am in ed soils fo rm ed fro m silt deposits a re close to those given fo r sim ilar soils in P o ­ lan d by G l i ń s k i [5], P i o t r o w s k a [9, 10] a nd P i s z c z e k [11].

(4)

T a b l e 1 o> Some p r o p e r tie s o f s o i l s F r o f i l e L o c a l it y S o i l P a r en t rock S o i l u t i l i z a ­ t i o n H o rizo n 6 D epth in cm 7 Humus % PH in XCl CaCOj % F r a c t io n in % < 0 . 0 2 mm C O . 002 mm 1 2 3 4 3 8 9 10 11 12 1 Radymno Chernozem L o e ss A r a b le A1 3-15 3 .7 2 6 .5 0 38 9 (R eg io n J a r o s ła w ) A/C 4 0 -5 0 6 .6 0 39 13 c i 75-85 7 .5 7 .2 38 8 c2 ^ 200 7 .7 1 1 .2 33 9

2 Vysoka Brown L o ess A ra b le *1 5-1 5 2 .0 9 5 .5 0 36 8

(R eg io n Ł ań cu t) IBX) 3 0-40 5 .7 0 42 15 1%) 140-150 5 .2 0 32 12 IB3) 240-250 5 .3 0 34 12 с 400 7 .3 7 .5 36 11 3 P r zy b y sz ówka P seu d o p o d - L o e ss A ra b le A1 5-1 5 2 .1 5 4 .9 0 36 9 (R eg io n R zeszów ) z o l i c A3 20-30 5 .0 0 40 10 в 70-80 4 .7 0 43 16 C1 250 4 .8 0 40 15 c2 350 7 .1 9 .7 32 12 i G li ń sk i, J. M e lk e , S . U z ia k

(5)

c.d. table 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

4 Babice Brown L o e s s -lik e Soddy A1 5 -1 5 3 .8 4 6 .7 0 26 9

(Region Przem yśl) d e p o s it

(B) 30-40 5 .7 0 27 8

C1 r\> 400 7 .4 1 2 .3 27 11

c 2 ^ 550 7 .5 9 .8 28 8

5 Rzuchów Leached L o e s s -lik e Soddy *1 0 -1 0 3 .9 5 5 .3 0 29 8

(Begion Tarnów) brown d e p o sit

(B) 30 -4 0 3 .8 0 33 15 С 150 7 .3 7 .3 31 9 6 Skrzy8Zów _ L o e s s - lik e . C1 ? KJ ' о 7.7 6 .8 34 13

(Begion Tarnów) d e p o sit

C2 r^ 600 7 .7 5 .7 27 9

7 Bochnia Brown acid S i l t Soddy A1 5 -1 5 1 .9 8 4 .6 0 34 12

(Region Bochnie) d e p o s it

(Б) 30 -4 0 4 .9 0 41 14

С 150-170 5 .1 0 40 14

8 Łączki Kucharskie Pseudopod- S i l t Arable A1 5-1 5 2 .6 o 5 .6 0 37 Ю

(Region Dębica) z o l i c d e p o sit

p seud ogley A3 20-30 5 .5 0 39 8

В 4 0-50 5 .4 0 47 14

CG ^ 200 6 .0 0 38 13

9 Tomice pseudopod- S i l t A rable A1 5 -1 5 2 .6 2 5 .9 u 43 11

(B egion Wadowice) z o l i c d e p o sit

p seu d o g ley A3 25-40 5 .3 0 44 11 в 60-70 3 .7 0 46 17 C2 600 4 .6 0 54 22 T ra ce e le m e n ts c o n te n t

(6)

78 J. G liń sk i, J. M elke, S. U ziak Trace e lem en ts No Depth Un Cu Ni Profile cm 1 2 1 2 1 2 1 5-15 A1 775 1.26 32.5 1.91 26 1.44 40-50 1/C 620 1.01 26.5 1.56 35 1.94 75-85 C1 615 - 17.0 - 18 -~ 200 c2 685 - 20.5 - 32 -2 5-15 A1 520 0.81 11.5 0.57 18 0.75 30-40 (B^ 815 1.27 21.0 1.05 30 1.25 140-150 (%) 502 0.78 22.5 1.12 22 0.92 240-250 (Bj) 675 1.05 24.5 1.22 35 1.46 ~ 400 с 641 - 20.0 - 24 -3 5-15 Ai 1065 1.64 16.0 0.71 18 0.75 20-30 h 685 1.05 16.5 0.73 18 0.75 70-80 в 795 1.22 27.5 1.22 27 1.12 ^ 250 ci 650 - 22.5 - 24 -350 °2 490 - 18.0 - 22 -4 5-15 A1 705 1.02 19.5 1.08 35 1.00 30-40 IB) 390 0.56 14.5 0.80 25 0.71 ^ 400 C1 690 - 18.0 - 35 -^ 550 Co 530 - 23.5 - 28 -5 0-10 h 640 1 . 0 6 16.5 0 .8 5 21 0.62 30-40 (B) 485 0 .8 0 23.0 1 .1 8 32 0.94 ~ 150 с 605 - 19.5 - 34 -6 ^ 450 C1 505 - 15.0 - 26 -I 6oo c2 66s - 17.0 - 27 -7 5 -1 5 *1 460 0 .5 0 17.5 0.69 16 0.53 1 30-40 (B) 595 0.65 17.5 0.69 26 0.87 1 j 150-170 с 920 * 25.5 - 30 -! 8 5-15 *1 695 1.62 20.5 1.28 18 0.58 j 20-30 A3 510 1.19 20.5 1.28 22 0.71 40-50 в 455 i.o6 23.0 1.44 29 0.93 ~ 200 CG 430 - 16.0 - 31 * 1 9 5-15 h 1030 2.57 30.5 0.85 20 0 .5 0 j 25-40 Аз 1025 2.56 16.5 0.46 20 0.50 60-70 в 1020 2.55 28.0 0 .7 8 27 0.-67 /-Ч/ 6 0 0 c2 400 - 36.0 - 40

-1 - T o ta l amount o f tr a c e elem ents' in ppm

(7)

T race e le m e n ts co n ten t 7 9 T a b l e 2 c o n t e n t i n s o i l s V Sr Ba Cr 1 2 1 2 1 2 1 2 40 0 .8 9 25 0 .2 2 110 0 .7 3 33 1 .3 2 51 1 .1 3 51 0 .4 5 225 1 .5 0 54 2 .1 6 45 - 114 - 150 - 25 -50 - 300 - 106 - 37 - , 32 0 .6 3 26 0 .1 6 152 1 .3 1 23 0 . 6 0 66 1 .2 9 24 0 .1 4 167 1 .4 4 57 1 .5 0 49 0 .9 6 4b 0 .2 7 136 1 .1 7 25 0 .6 6 78 1 .5 3 40 0 .2 4 175 1 .5 1 38 1 .0 0 51 - 167 - 116 - 38 -49 1 .0 0 66 0 .6 1 170 1 .1 7 38 1 .0 3 51 1 .0 4 38 0 .3 6 162 1 .2 2 38 1 .0 3 77 1 .5 7 48 0 .4 0 170 1 .1 7 61 1 .6 5 49 - 48 0 .4 0 145 - 38 -75 - 10 6 - 92 - 26 -68 1 .2 6 40 0 .2 0 137 1 .6 3 27 1 .6 9 52 0 .9 6 50 0 .2 5 207 1 .2 6 25 1 .5 6 54 - 200 - 84 - 16 -56 - 176 - 10 6 - 25 -47 0 .8 2 36 0 .2 9 110 1 .3 7 37 1 .8 5 6o 1 .0 5 35 0 .2 8 145 1 .8 1 41 2 .0 5 57 - 125 - 80 - 20 -53 - 83 - 82 _ 25 _ 47 - 136 - 160 - 31 -43 0 .5 2 40 0.77 140 0.76 21 0 .6 4 51 0 .6 2 35 0.67 102 0.55 29 0.88 82 - 52 - 187 - 33 -53 1 . 0 6 32 0.88 134 0 .8 2 25 0.86 50 1 .0 0 41 0 .6 8 208 0 .7 8 24 0 .8 3 65 1 .3 0 28 0 .7 8 162 0 .6 4 39 1 .3 0 50 - 36 - 170 - 29 -65 0 .9 0 67 1 .5 9 172 1 .2 3 31 0.86 52 0 .7 2 36 0 .8 6 160 1 .1 4 32 0 .8 9 110 1.5 3 71 1 .6 9 415 2 .9 6 46 1 .2 8 72 - 42 - 140 - 36 -c o n t e n t in th e m eth er ro -c k

(8)

80 J. G liń sk i, J. M elke, S. U ziak

The com parison of re su lts concerning sim ilar soils qu oted in foreign lite ra tu re [1, 6, 7, 8] points to a low S r and Ba c o n cen tratio n b oth in p a re n t rocks and in soils form ed from them , th o u g h Ba : S r ra tio is sim ilar

[ 3 - 7 ] .

G eneralizing th e in v estig atio n re su lts it can be fou nd th a t w ith re g a rd to Mn, Cu, Ni, V, Ba an d S r co n ten t th e re a re no g re a te r differences b etw een loess, loess-like an d silt deposits of w e a th e re d origin. This hom o- g e n ity m ay be caused b y big sh are of flish m a te ria l in loess m aterial. O nly S r a g rea t c o n cen tratio n of w hich is connected w ith th e presence of C a C 0 3 d istin guishes loess an d loess-like deposits fro m silt ones of w e a th ere d origin. T here w ere n ot also found e ith e r d istin ct differen ces in tra c e elem en t co n ten t b etw een types and su b ty p es of soils ex am ined or in

soils v ario u sly utilized (cultivation, tu rfin g ).

Som e reg u la ritie s an d differen ces, how ever, can be noticed in th e d istrib u tio n of th e p a rtic u la r tra c e elem en ts in soil profiles. In th e soils exam ined some accum u latio n of Mn is conspicious in horizon Ab th o u g h soils u su a lly contain m ore Mn th a n th e ir p a re n t rocks. Cu behaves sim i­ la rly in chernozem and in brow n loess-like soil. Cu accu m u latio n becom es p a rtic u la rly d istin ct in horizons В of pseudopodzolic soils and in horizons (B) of brow n leached ones and th a t of Cr horizons A / C , В and (B) of all ex am in ed soils. The sill rocks exam ined, in com parison w ith soils, contain

m ore Ni and V an d loess an d loess-like deposits — m uch Sr.

REFER EN C ES

[1] В a j e s с u I., C h i r i a c A.: T race elem en ts d istrib u tio n in zonal so ils of so u th ern R um ania, S tiin ta S o lu lu i, No. 3— 4, B u cu resti 1964.

[2] D o b r z a ń s k i В., G l i ń s k i J., M a g i e r s k i J., M a l i c k i M.: Q u a n tit­ a tiv e d irect sp ectrograp h ic d eterm in a tio n of trace ele m e n ts in soils. A groch im ica, vol. X, 3, 1966.

[3] G l i ń s k i J.: A rapid sp ectrograp h ic m ethod of d eterm in a tio n trace ele m e n ts in soils. T rans. V III Inter. Cong’, of S o il Sei., B u ch a rest 1964.

[4] G 1 i ń s k i J., G r a j p e 1 A.: Z a sto so w a n ie m etod y p rzesyp u oraz jed n ego dodatku w sp ek tra ln ej a n a lizie g leb (A p p lication of th e siftin g and a d d ition m eth o d e in sp ectra l so il a n a ly sis). C hem ia A n a lit., 10, 1965.

[5] G l i ń s k i J.: M ik ro elem en ty w g leb a ch w o je w ó d z tw a lu b elsk ieg o (Trace ele m e n ts in so ils of th e L u b lin v o iv o d sh ip ). L u b lin 1966 (m anuscripte).

[6] L u p i n o v i t c h J. S., D u b i k o v s k i j G. P.: V a lo v o y ie so d ierzh a n y je m ak ro- i m ik ro elem ien to v v d iern o v o -p o d zo listy ch p och vach B.S.S.R. (T otal co n ten t of m a cro - and m icro elem en ts in so d d y -p o d z o lic so il of th e BSSR ). P aper p resen ted to th e V IH th Inter. C ongress of S o il Sei. M ińsk 1*9-64.

[7] L u p i n о v i t с h J. S.: O n iek o to ry ch za k ó n o m iern o stia ch v rasp ried ielen ij m ik ro elem en to v v p o ch v a ch B SSR . S o m e fe a tu r e s of m in or elem en ts d istrib u ­ tion in B y elo ru ssia n S oils. P o ch v o v ied ien ., 11, 1965.

[8] K o r b u t G. A.: S o d ierzh a n y ie bora, m argan ca, cin k a i m ied i v ch ern oziom ach le sso stie p n o y zony zh ito m iersk o y oblasti. B oron, m a n g a n ese, zinc and copper

(9)

T race ele m e n ts con ten t 81

co n ten t in ch ern ozem s of lo e s s-s te p p e zone of Z h itom iezh area. M ik ro elem ien ty w sielsk o m k h o z ia jstv ie i m ied icin ie. T race ele m e n ts in agron om y and m ed icin e. K ije v 1966.

[9] P i o t r o w s к a М.: R ozm ieszczen ie p ie r w ia stk ó w śla d o w y ch w n iek tó ry ch p ro fila ch gleb le s so w y c h W y ży n y S a n d o m iersk o -O p a to w sk iej (Trace ele m e n ts d istrib u tio n in som e p ro files of lo ess so ils of th e S a n d o m ierz-O p a tó w U pland). P a m ię tn ik P u ła w sk i.

[10] P i o t r o w s k a М.: W y stęp o w a n ie boru, m ied zi i m o lib d en u w g leb a ch w y ­ tw o rzo n y ch z le s só w W y ży n y S a n d o m iersk o -O p a to w sk iej (The o ccu ren ce of boron, copper and m o ly b d en u m in so ils form ed from lo e ss of th e S a n d o m ierz- O patów U pland). P a m iętn ik P u ła w sk i.

[11] P i s z c z e k J.: M angan w gleb ach k arp ack ich teren ó w flisz o w y c h (M anganese in th e so ils of th e C arpathian flis h areas). A nn. U n iv . C u rie-S k ło d o w sk a , sec. E, vol. 2, L u b lin 1958.

[12] U z i a k S.: Z a g a d n ien ie ty p o lo g ii n iek tó ry ch gleb p y ło w y c h Pogórza K arp ac­ k iego (T yp ology of som e silt so ils of the C arpathian fo o t-h ills). A nn. U n iv. M. C u rie-S k ło d o w sk a , sec. E, vol. X V II, 1, L u b lin 1964.

J . G L I Ń S K I , J . M E L K E , S . U Z I A K

L ES M ICRO ÉLÉM ENTS D A N S LES SO L S L IM O N E U X DE L A R ÉG IO N SU B C A R P A T H IQ U E

C h a i r e d e P é d o l o g i e d e la H a u t e E c o l e d ’A g r i c u l t u r e e t d e la C h a i r e d e P é d o l o g i e d e l ’U n i v e r s i t é d u n o m d e M a r ie C u r i e - S k ł o d o w s k a à L u b l i n

R é s u m é

On ex a m in a par l ’a n a ly se sp ectra le d ’ém issio n la ten eu r g é n é r a le en 7 m icro ­ e le m e n ts n otam m en t: Mn, Cu, N i, V, Sr, B a et Cr dans des sols d’un sta d e de d é v elo p p em en t d ifféren t, fo rm és de d ifféren tes fo rm a tio n s lim o n e u x des R eg io n s A v a n t et S u b carp ath iq u es. On con stata q u ’il n ’y a pas de d iffé r e n c e s p lu s p ron on cées de ten eu r en é lé m e n ts su s-m e n tio n n é s, à l ’e x c e p tio n d e Sr en tre le s lo ess, le s fo rm a tio n s des lo e s s et le s fo rm a tio n s lim o n e u x p ro v en a n tes d e d écom p osition a in si q u ’en tre le s d iffé r e n ts ty p e s et su b ty p es des sols. P ar con tre on rem arq u e certa in es rég u la rités et certa in es d iffé r e n c e s dans la d istrib u tio n des m icro élém en ts p a rticu liers dans le s p r o file des sols.

J . G L I Ń S K I , J . M E L K E , S . U Z I A K SPU R E N E L E M E N TE IN D E N S T A U B IG E N BÖ D EN D ES K A R PA T E N -V O R G E B IR G E S L e h r s t u h l f ü r B o d e n k u n d e d e r L a n d w i r t s c h a f t l i c h e n H o c h s c h u l e u n d L e h r s t u h l f ü r B o d e n k u n d e d e r M . C u r i e - S k ł o d o w s k a — U n i v e r s i t ä t i n L u b l i n Z u s a m m e n f a s s u n g

M ittels der E m is sio n s -S p e k tr a la n a ly se w u rd e der G esa m tg eh a lt v o n 7 S p u ren ­ elem en ten , und zw ar: Mn, Cu, N i, V, Sr, B a und Cr, in den aus v e r sc h ie d e n e n

(10)

82 J. G liń sk i, J. M elke, S. U ziak

S ta u b fo rm a tio n en des K a rp a ten -V o rla n d und V orgeb ires g e b ild e te n B öden, in ih rer v er sc h ie d e n e n E n tw ick lu n g sp h a sen , b estim m t. Es w u rd e fe s tg e ste llt, dass es im G eh alt der ob en g en a n n ten E lem en te, m it A u sn a h m e von Sr, zw isch en den L ö ss­ böden, lö ssä h n lic h e n A b la g eru n g en und V e r w itteru n g s-S ta u b k ö rn ig en fo rm a tio n en so w ie zw isch en den T yp en und U n terty p en d ieser B öden k ein e w e se n tlic h e n U n te r ­ sch ied e gibt. D agegen w a ren m a n ch e R e g e lm ä ssig k e ite n und D iffe r e n z e n in der V erteilu n g ein zeln er S p u ren elem en te in den B o d en p ro filen b eob ach tet.

J . G L I Ń S K I , J . M E L K E , S . U Z I A K

M IK RO ELEM ENTY W G LEBA C H PYŁOW YC H PO D K A R P A C IA

K a t e d r a G l e b o z n a w s t w a W S R , L u b l i n

K a t e d r a G l e b o z n a w s t w a U n i w e r s y t e t u M a r ii C u r i e - S k ł o d o w s k i e j , L u b lin

S t r e s z c z e n i e

Z badano za pom ocą sp ek tra ln ej a n a lizy e m isy jn ej ogólną zaw artość 7 m ik r o ­ elem en tó w , a m ia n o w icie: Mn, Cu, N i, V, Sr, Ba i Cr w gleb ach różnego stad iu m r ozw ojow ego, w y tw o rzo n y ch z różnych u tw o ró w p y ło w y c h P rzedgórza oraz Pogórza K arp ack iego. S tw ierd zon o, że n ie m a w ię k sz y c h różnic w zaw artości w y m ie n io n y c h p ie r w ia stk ó w z w y ją tk ie m Sr, pom ięd zy lessa m i, u tw o ra m i le s so w a ty m i i u tw oram i p y ło w y m i w ie tr z e n io w e g o p och od zen ia, jak ró w n ież m ięd zy typ am i i p od typ am i gleb . Z au w ażon o n a to m ia st p e w n e p ra w id ło w o ści oraz różn ice w rozm ieszczen iu p o szczeg ó ln y ch m ik ro elem en tó w w p rofilach g leb o w y ch .

И . Г Л И Н Ь С К И , И . М Е Л Ь К Е , С . У З Я К М И К РО ЭЛ Е М Е Н ТЫ В П Ы Л Е В А Т Ы Х П О Ч В А Х П Р И К А Р П А Т Ь Я К а ф е д р а П о ч в о в е д е н и я В ы с ш е й С е л ь с к о х о з я й с т в е н н о й Ш к о л ы К а ф е д р а П о ч в о в е д е н и я У н и в е р с и т е т а и м . М а р и и К ю р и - С к л о д о в с к о й , Л ю б л и н Р е з ю м е С помощ ью спектральн ого а н ал и за оп р едел ял и со д ер ж а н и е 7 м и к р оэл ем ен ­ тов, а именно: Мп, Си, N i, V, Sr, B a и Cr, в п оч в ах р азл и ч н ой с'тадии р азвити я, о б р азов ав ш и хся и з р а зн ы х пы леваты х отл ож ен и й К ар патского П редгорья. У ста­ н овлен о отсутствие бол ее зам етн ы х р азн и ц б со д ер ж а н и и н азв ан н ы х эл ем ен ­ тов, за исклю ч ением Sr, м е ж д у лёссам и, лёссовидн ы м и отлож ен и ям и и п ы л ев а­ тыми образованиям и продук тов вы ветривания, а т а к ж е р а зн и ц м е ж д у п оч в ен ­ ными типами и подтипами. Отмечаю тся однако некоторы е закон ом ерности и р азл и ч и я в р асп р ед ел ен и и отдельн ы х м икроэлем ентов в п оч в ен н ы х п р о ф и л я х .

Cytaty

Powiązane dokumenty

państwowego zabytku wymaga uprzedniej zgody Mi- nistra Kultury i Sztuki... Z uzyskanego przez nasz Komitet rozeznania wy- nika, że uwłaszczony&#34; nie spełnił ustawowo określo-

Słusznie Kwiatkowski wycofał się ze swego wcześniejszego identyfikowania ry- cerza Ebela Valwe z Dobiegniewa (za którym 17 X 1410 wstawiał się zastępca wójta Nowej Marchii

Retoryka wojny w odach Macieja Kazim ierza Sarbiewskiego;.

C haos panujący podczas obrad sejm ików czy trybunałów pam iętnikarz opatruje następującym kom entarzem :. S ło w em rząd ziło te n sejm ow o niepoczciw e: tak

Biorąc pod uwagę zawartość wszystkich bada- nych mikroelementów można stwierdzić, że występowały one na niskim poziomie i nie odbiegały od zawartości podawanych przez

M alow idło to zawiera w sobie zarów­ no elementy, które wcześniej pojawiły się w obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej: poziomy układ kodek­ su Ewangelii, zgięte pod

A new one has been developed and performance evaluation for T-joints and cruciform joints in steel marine structures shows that in comparison with the nominal stress, hot

Jednak w praktyce polowej odnośnie grochu pojawia się poważny problem podnoszony często przez rolników – wyleganie roślin przed zbiorem.. Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie,