Comiesięczne zestawienie informacji o oszczędnościach Grudzień 2020

(1)

Comiesięczne zestawienie informacji o oszczędnościach

Grudzień 2020

Analityk prowadzący:

Michał Kolasa

michal.kolasa@pfr.pl

Biuro Analiz PFR S.A.:

pawel.dobrowolski@pfr.pl

(2)

1. Aktywa finansowe gospodarstw domowych ogółem– str. 4-43

Spis treści

2. Analiza aktywów finansowych gospodarstw domowych – str. 44-49

3. Oszczędności emerytalne – str. 50-62

Kliknij w odnośnik, aby przejść do wybranych treści:

4. Analiza oszczędności – str. 63-67

(3)

Od grudnia 2016 r., tj. od 47 miesięcy, średnie oprocentowanie depozytów bieżących pozostaje niższe od wartości inflacji.

Najnowsze dane, za październik 2020 r., wskazują na średnie oprocentowanie depozytów na poziomie 0,1%

przy inflacji wynoszącej 3,1%.

Najciekawsze w tym wydaniu – kliknij w odnośnik, aby przejść do wybranych treści

Mimo niezwykle niskiego oprocentowania, z danych o podaży pieniądza M3 wynika, że gospodarstwa domowe kontynuują gromadzenie środków na depozytach bieżących.

Wartość depozytów w październiku 2020 r.

ukształtowała się na poziomie 752.216 mln PLN, tj. była o 29,2% większa niż rok wcześniej i o 6,0%

większa niż na koniec II kwartału br.

Wartość aktywów netto Otwartych Funduszy Emerytalnych zmniejsza się drugi miesiąc z rzędu.

Na koniec października aktywa netto wyniosły 117.511 mln PLN, tj. były o 8,6% mniejsze niż we wrześniu i o 24,1% mniejsze niż w analogicznym miesiącu roku ubiegłego.

Kliknij w odnośnik, aby przejść do wybranych treści:

(4)

Wartość aktywów finansowych gospodarstw domowych wyniosła na koniec 2019 r. 2.225.337 mln PLN, co było kwotą o 5,6% wyższą niż w roku 2018. Wartość finansowa gospodarstw domowych wyrażona jako procent PKB ukształtowała się na poziomie 97,9%, w porównaniu do 99,4% rok wcześniej.

Najbardziej aktualne dane NBP, za II kwartał 2020 r., mówią o wzroście aktywów względem poprzedniego kwartału o 6,6% i ukształtowania się na poziomie 2.377.391 mln PLN. W porównaniu do analogicznego kwartału roku poprzedniego poziom aktywów zwiększył się o 8,4%.

Z kolei wartość aktywów finansowych netto gospodarstw domowych (aktywa pomniejszone o zobowiązania) wyniosła na koniec 2019 r. 1.427.804 mln PLN, co było kwotą o 5,5% wyższą niż w roku 2018. Wartość aktywów netto na koniec II kwartału br. wyniosła 1.571.323 mln PLN i zwiększyła się o 11,1% kdk. i o 10,7%

rdr.

Wartość aktywów finansowych gospodarstw domowych

Aktywa finansowe – aktywa zgromadzone przez gospodarstwa domowe w postaci gotówki, depozytów oszczędnościowych, polis ubezpieczeniowych, dobrowolnych programów emerytalnych, udziałów w funduszach inwestycyjnych, akcji i obligacji i innych aktywów finansowych oraz należności z tytułu pożyczek udzielonych osobom prywatnym.

0 500 000 1 000 000 1 500 000 2 000 000 2 500 000

2020 Q2

2019 Q3

2018 Q4

2018 Q1

2017 Q2

2016 Q3

2015 Q4

2015 Q1

2014 Q2

2013 Q3

2012 Q4

2012 Q1

2011 Q2

2010 Q3

2009 Q4

2009 Q1

2008 Q2

2007 Q3

2006 Q4

2006 Q1

2005 Q2

2004 Q3

2003 Q4

Aktywa finansowe gospodarstw domowych

Aktywa finansowe (mln PLN) Aktywa finansowe netto (mln PLN)

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

110,0%

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

Aktywa finansowe gospodarstw domowych jako % PKB w danym roku i PKB roku poprzedniego

Jako % PKB Jako % PKB roku poprzedniego

(5)

Największą pozycją w aktywach finansowych gospodarstw domowych jest gotówka i depozyty, która odpowiadała za około 53%

aktywów.

Drugim najważniejszym składnikiem aktywów finansowych gospodarstw domowych są udziały kapitałowe i udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, których udział w całości aktywów wyniósł około 26%.

Systemy ubezpieczeniowe, emerytalno- rentowe i standaryzowanych gwarancji odpowiadały za około 11% aktywów finansowych.

Struktura aktywów finansowych gospodarstw domowych w II kwartale 2020 r.

Gotówka i depozyty 53%

Dłużne papiery Kredyty i pożyczki

Udziały kapitałowe i udziały lub jednostki

uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych

26%

Systemy ubezpieczeniowe, emerytalno-rentowe i

standaryzowanych gwarancji

11%

Pozostałe kwoty do otrzymania

7%

Struktura aktywów finansowych gospodarstw domowych

w II kwartale 2020 r.

(6)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – gotówka

Wartość gotówki w aktywach finansowych gospodarstw domowych wyniosła na koniec II kwartału 2020 r. 277.701 mln PLN. Jest to, po raz kolejny, najwyższy poziom gotówki od momentu transformacji ustrojowej. Poziom gotówki wzrósł o 32,2% w porównaniu do analogicznego kwartału roku poprzedniego i o 12,2% w stosunku do kwartału wcześniejszego.

Tak duży wzrost był prawdopodobnie skutkiem obaw związanych z trwającą pandemią koronawirusa i gromadzeniem gotówki.

Udział gotówki w aktywach finansowych gospodarstw domowych wyniósł 11,7% i był o 2,1 p. proc. większy niż w II kw. 2019 r. i o 0,6 p. proc. większy niż kwartał wcześniej.

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000

2003 Q4 2004 Q2 2004 Q4 2005 Q2 2005 Q4 2006 Q2 2006 Q4 2007 Q2 2007 Q4 2008 Q2 2008 Q4 2009 Q2 2009 Q4 2010 Q2 2010 Q4 2011 Q2 2011 Q4 2012 Q2 2012 Q4 2013 Q2 2013 Q4 2014 Q2 2014 Q4 2015 Q2 2015 Q4 2016 Q2 2016 Q4 2017 Q2 2017 Q4 2018 Q2 2018 Q4 2019 Q2 2019 Q4 2020 Q2

Gotówka

Gotówka - wartość w mln PLN

Gotówka - udział w całości aktywów (prawa skala)

(7)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej – gotówka jako % PKB

12,2 11,9 10,6 10,4 10,0 9,9 9,4 9,1 9,1 8,8 8,4 8,2 8,0 6,8 6,5 5,8 5,5 5,0 4,7 3,9 3,8 3,5 2,9 2,0 1,8 1,2 1,1 1,0

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

P ol ska Wę gr y Sło w e n ia Wło chy Gr ecja Cyp

r B e lgia C ze ch y Sło w ac ja N iem cy Mal ta C h o rw ac ja Łotw a A us tr ia Śr ed n ia UE Lu ksem b u rg R u m u n ia Litw a His zp an ia Fi n la n d ia Fr an cja P or tu gal ia Wlk. B ry tani a Dan ia Esto n ia N ide rland y B u łga ria Szw ecj a

Gotówka jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

2013Q3 2013Q4 2014Q1 2014Q2 2014Q3 2014Q4 2015Q1 2015Q2 2015Q3 2015Q4 2016Q1 2016Q2 2016Q3 2016Q4 2017Q1 2017Q2 2017Q3 2017Q4 2018Q1 2018Q2 2018Q3 2018Q4 2019Q1 2019Q2 2019Q3 2019Q4 2020Q1 2020Q2

Polska na tle UE, Niemiec i Czech

Czechy Niemcy Polska Średnia UE

(8)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – depozyty bieżące rozliczeniowe

Depozyty bieżące rozliczeniowe to największy składnik aktywów finansowych gospodarstw domowych. W tej pozycji zgromadziliśmy 709.860 mln PLN i tak jak w przypadku gotówki, tak i tu mamy do czynienia z rekordowo wysoką wartością. W porównaniu do II kw.

2019 r. wartość depozytów wzrosła o 27,1%, a w stosunku do poprzedniego kwartału wzrost wyniósł 11,3%.

Udział depozytów bieżących rozliczeniowych w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych wyniósł na koniec II kwartału 2020 r. 29,9%, tj. był o 4,4 p. proc.

większy w ujęciu rocznym i o 1,3 p. proc. większy w ujęciu kwartalnym.

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

0 100 000 200 000 300 000 400 000 500 000 600 000 700 000 800 000

2003 Q4 2004 Q3 2005 Q2 2006 Q1 2006 Q4 2007 Q3 2008 Q2 2009 Q1 2009 Q4 2010 Q3 2011 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2013 Q3 2014 Q2 2015 Q1 2015 Q4 2016 Q3 2017 Q2 2018 Q1 2018 Q4 2019 Q3 2020 Q2

Depozyty bieżące rozliczeniowe

Depozyty bieżące rozliczeniowe - wartość w mln PLN

Depozyty bieżące rozliczeniowe - udział w całości aktywów (prawa skala)

(9)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - depozyty bieżące jako % PKB

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 50,0

79,7 72,4 72,0 64,2 61,5 50,5 47,0 45,6 43,9 43,3 42,4 38,2 37,9 37,4 35,7 33,1 31,1 29,4 25,4 25,3 24,5 24,0 23,4 22,5 20,4 16,5 11,5 10,1

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

Mal ta C yp r Wlk. B ry tani a His zp an ia Lu ksem b u rg Wło chy N iem cy A us tr ia C ze ch y Szw ecj a Gr ecja Śr ednia UE Fi n la n d ia Sło w e n ia P or tu gal ia Dan ia P ol ska C h o rw ac ja B u łga ria Esto n ia Sło w ac ja Litw a Fr an cja Łotw a B e lgia Wę gr y R u m u n ia N ide rland y

Depozyty bieżące roliczeniowe jako % PKB danego

kraju na koniec II kwartału 2020 r.

(10)

Udział depozytów bieżących w aktywach finansowych gospodarstw domowych w Unii Europejskiej

37,3% 34,9% 32,5% 31,5% 30,5% 30, 2% 29,9% 29,6% 27,8% 26,9% 23,9% 2 3 ,8 % 23,8% 22,6% 21,9% 21,6% 20,4% 19,8% 17,4% 17,1% 15,6% 13,6% 12,4% 11, 3% 9,3% 6,7% 2,7%

Lu ksem b u rg Mal ta His zp an ia C ze ch y C yp r Gr ecja P ol ska Słow e nia Słow ac ja Fi n la n d ia N iem cy Łotw a Aus tr ia Lit w a C h o rw ac ja Wlk. B ry tani a Esto n ia Wło ch y B u łga ria P or tu gal ia R u m u n ia Szw ecj a Wę gr y Dan ia Fr an cja B e lgia Ho lan d ia

Udział depozytów bieżących w aktywach finansowych gospodarstw domowych na koniec II kwartału 2020 r.

(11)

Dane o depozytach gospodarstw domowych można również znaleźć w statystykach podaży pieniądza

Kwartalne rachunki finansowe NBP publikowane są z dość dużym opóźnieniem, jednakże niektóre składniki aktywów finansowych można śledzić w innych źródłach. Tak jest w przypadku depozytów gospodarstw domowych, które można znaleźć w comiesięcznej informacji o podaży pieniądza.

Jak widać na lewym wykresie, dane z dwóch źródeł są niezwykle zbieżne. Na podstawie miesięcznych danych z podaży pieniądza widać, że gospodarstwa domowe jeszcze zwiększają gromadzenie środków na depozytach. Wartość depozytów w październiku 2020 r. ukształtowała się na poziomie 752.216 mln PLN, tj. była o 29,2% większa niż rok wcześniej i o 6,0% większa niż na koniec II kwartału br.

0 100 000 200 000 300 000 400 000 500 000 600 000 700 000

cze 04 lis 04 kwi 05 wrz 05 lut 06 lip 06 gru 06 maj 07 paź 07 mar 08 sie 08 sty 09 cze 09 lis 09 kwi 10 wrz 10 lut 11 lip 11 gru 11 maj 12 paź 12 mar 13 sie 13 sty 14 cze 14 lis 14 kwi 15 wrz 15 lut 16 lip 16 gru 16 maj 17 paź 17 mar 18 sie 18 sty 19 cze 19 lis 19 kwi 20 wrz 20

Depozyty gospodarstw domowych (w mln PLN, dane: Podaż pieniądza M3 - NBP) Depozyty bieżące rozliczeniowe (w mln PLN, dane: Kwartalne rachunki finansowe NBP)

520 000 560 000 600 000 640 000 680 000 720 000 760 000

gru 18 lut 19 kwi 19 cze 19 sie 19 paź 19 gru 19 lut 20 kwi 20 cze 20 sie 20 paź 20

Depozyty gospodarstw domowych (w mln PLN, dane: Podaż pieniądza M3 - NBP)

Depozyty bieżące rozliczeniowe (w mln PLN, dane: Kwartalne rachunki

(12)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – pozostałe depozyty

Na koniec II kwartału 2020 r. wartość w pozycji pozostałe depozyty wyniosła 263.301 mln PLN i była o 15,0% mniejsza w ujęciu rocznym i o 12,0% mniejsza w ujęciu kwartalnym. Był to drugi z rzędu spadek wartości tej pozycji, po I kwartale 2020 r.

Udział pozostałych depozytów w całości aktywów finansowych systematycznie spada, mimo pojedynczych wzrostów. Jeszcze w 2003 roku ich udział wynosił 26,1%, obecnie natomiast kształtuje się na poziomie 11,1%.

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000 350 000

Pozostałe depozyty

Pozostałe depozyty - wartość w mln PLN

Pozostałe depozyty - udział w całości aktywów (prawa skala)

(13)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - pozostałe depozyty jako % PKB

56,3 47,6 45,0 36,2 29,4 28,5 26,1 25,3 24,0 23,4 22,8 19,2 13,7 12,1 11,5 11,3 11,0 10,0 9,7 9,2 8,6 7,2 6,2 5,4 4,2 0,3

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0

Portugalia Niderlandy Francja Grecja Malta Chorwacja Włochy Austria Niemcy Bułgaria Średnia UE Słowacja Słowenia Hiszpania Polska Rumunia Dania Luksemburg Czechy Wlk. Brytania Litwa Węgry Estonia Finlandia Łotwa Szwecja

Pozostałe depozyty jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

(14)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe

Wartość krótkoterminowych dłużnych papierów wartościowych wyniosła na koniec drugiego kwartału 2020 r. 802 mln PLN.

W ujęciu rocznym odnotowano wzrost o 24,7%, przy jednoczesnym wzroście w ujęciu kwartalnym o 7,1%.

Udział krótkoterminowych dłużnych papierów wartościowych w całości aktywów finansowych jest praktycznie niezauważalny (0,034%). Nawet w swoich „najlepszych”

latach, 2003-2004, nie przekroczył jednego procenta.

0,0%

0,1%

0,2%

0,3%

0,4%

0,5%

0,6%

0,7%

0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000 4 500

Krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe

Krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe - wartość w mln PLN

Krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe - udział w całości aktywów (prawa skala)

(15)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe jako % PKB

0,0 0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,3 0,4 0,4

Polska na tle UE, Niemiec i Czech

3,2 0, 4 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5

Wę gr y Aus tr ia Lu ksem b u rg Wlk. B ry tani a Śr ednia UE B e lgia C ze ch y N iem cy Fr an cja Wło ch y P or tu gal ia Sło w ac ja B u łga ria Dan ia Esto n ia Gr ecja His zpa n ia C h o rw ac ja Cyp r Łotw a Litw a Mal ta N ide rland y P ol ska R u m u n ia Sło w e n ia Fi n la n d ia Szw ecj a

Krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe jako %

PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

(16)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – długoterminowe dłużne papiery wartościowe

Długoterminowe dłużne papiery wartościowe wyniosły na koniec II kw. 2020 r. 12.332 mln PLN. W porównaniu do analogicznego kwartału roku poprzedniego mamy do czynienia ze spadkiem na poziomie 6,1%. W ujęciu kwartalnym wartość tej pozycji spadła o 3,1%.

Warto zauważyć, że choć bardzo powoli, to udział tej pozycji w całości aktywów rośnie, mimo okazjonalnych spadków. Na koniec 2015 roku udział długoterminowych dłużnych papierów wartościowych wyniósł 0,3%, aktualnie (od czterech kwartałów) utrzymuje się na poziomie około 0,55%.

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

0 2 000 4 000 6 000 8 000 10 000 12 000 14 000 16 000

Długoterminowe dłużne papiery wartościowe

Długoterminowe dłużne papiery wartościowe - wartość w mln PLN

Długoterminowe dłużne papiery wartościowe - udział w całości aktywów (prawa skala)

(17)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

długoterminowe dłużne papiery wartościowe jako % PKB

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0

Polska na tle UE, Niemiec i Czech

21,2 15,4 14,2 7,5 6,5 5,9 4,8 4,1 3,8 3,5 3,3 2,4 2,1 1,8 1,5 1,5 1,4 1,0 1,0 0,8 0,8 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

Mal ta Wę gr y Wło ch y B e lgia Aus tr ia C yp r Lu ksem b u rg P or tu gal ia Śr ednia UE Sło w ac ja N iem cy C ze ch y Dan ia Szw ecj a His zp an ia Fr an cja Gr ecja Litw a R u m u n ia Łotw a Fi n la n d ia P ol ska B u łga ria Esto n ia N ide rland y Sło w e n ia . Bry ta n ia C h o rw ac ja

Długoterminowe dłużne papiery wartościowe jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału

2020 r.

(18)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw

domowych i ich udział w całości aktywów – krótkoterminowe kredyty i pożyczki

Krótkoterminowe kredyty i pożyczki to trzeci najmniejszy składnik aktywów finansowych gospodarstw domowych. Na koniec drugiego kwartału 2020 r. wartość tej pozycji wyniosła 3.909 mln PLN, tj. była o 35,0% większa niż w analogicznym kwartale roku poprzedniego i 47,1% większa niż w I kw. 2020 r.

Udział tego składnika w całości aktywów od czternastu kwartałów utrzymywał się w okolicach 0,1%, tym razem wzrósł do 0,16%.

Nawet kiedy wartość osiągała rekordowo wysokie poziomy (przełom lat 2006 i 07) to udział nie przekraczał 0,5%.

0,0%

0,1%

0,2%

0,3%

0,4%

0,5%

0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000 4 500 5 000

Krótkoterminowe kredyty i i pożyczki

Krótkoterminowe kredyty i pożyczki - wartość w mln PLN

Krótkoterminowe kredyty i pożyczki - udział w całości aktywów (prawa skala)

(19)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - krótkoterminowe kredyty i pożyczki jako % PKB

0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7

8,1 2,2 0,8 0,7 0,6 0,6 0,5 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0

Mal ta Wę gr y Wło ch y Sło w e n ia B e lgia Aus tr ia Śr ed nia UE P or tu gal ia Łotw a P ol ska Fr anc ja C yp r Sło w ac ja B u łga ria C ze ch y Dan ia N iem cy Esto n ia Gr ecja His zp an ia C h o rw ac ja Litw a Lu ksem b u rg N ide rland y R u m u n ia Fi n la n d ia Szw ecj a Wlk. B ry tani a

Krótkoterminowe kredyty i pożyczki jako % PKB

danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

(20)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw

domowych i ich udział w całości aktywów – długoterminowe kredyty i pożyczki

Wartość długoterminowych kredytów i pożyczek rośnie nieprzerwanie od IV kwartału 2016 roku. Na koniec II kw. 2020 r. wartość tego składnika wyniosła 34.831 mln PLN, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 59,8% i o 12,7% w ujęciu kwartalnym. W ujęciu rocznym mamy do czynienia z najwyższą procentową dynamiką spośród opisywanych składników.

Udział długoterminowych kredytów i pożyczek również systematycznie rośnie i od czterech kwartałów przekracza granicę jednego procenta (aktualnie 1,47%).

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000 30 000 35 000 40 000

Długoterminowe kredyty i pożyczki

Długoterminowe kredyty i pożyczki - wartość w mln PLN

Długoterminowe kredyty i pożyczki - udział w całości aktywów (prawa skala)

(21)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - długoterminowe kredyty i pożyczki jako % PKB

8,0 6,5 2,4 2,3 2,2 1,8 1 ,5 1,5 1,3 1,2 0,9 0,7 0,5 0,5 0,4 0,3 0,1 0 ,1 0,1 0,1

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0

P or tu gal ia Mal ta C yp r Sło w e n ia Wę gr y Łotw a Lu kse m b u rg P ol ska N ide rland y Śr ednia UE Wlk. B ry tani a Szw ecj a Litw a R u m u n ia Fr an cja B u łga ria B e lgia Dan ia Esto n ia Sło w ac ja C ze ch y N iemcy Gr ecja His zp an ia C h o rw ac ja Wło ch y Aus tr ia Fi n la n d ia

Długoterminowe kredyty i pożyczki jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6

(22)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – akcje notowane

Wartość akcji notowanych jakie zgromadziły gospodarstw domowe wyniosła na koniec drugiego kwartału 2020 r. 73.069 mln PLN.

W ujęciu rocznym wartość tej pozycji wzrosła o 32,3%, w ujęciu kwartalnym o 39,3%.

Od drugiego kwartału 2012 udział akcji notowanych w całości aktywów finansowych kształtował się średnio w okolicach 2,5%, w II kw. 2020 r. wzrósł do 3,1%.

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000

Akcje notowane

Akcje notowane - wartość w mln PLN

Akcje notowane - udział w całości aktywów (prawa skala)

(23)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - akcje notowane jako % PKB

20,7 16,6 15,8 14,1 12,1 11,7 10,5 9,5 8,8 7,6 6,6 6,5 4,5 4,3 4,1 3,9 3,7 3,6 3,2 2,7 2,5 2,1 2,0 2,0 1,4 1,3 0,6 0,4

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

Szw ec ja Dan ia Fi n la n d ia B e lgia Fr an cja Mal ta N iem cy Wlk. B ry tani a His zp an ia Lu ksem b u rg A us tr ia Śr ednia UE C ze ch y Wło chy N ide rland y Gr ecja Sło w e n ia C yp r P ols ka C h o rw ac ja B u łga ria Esto n ia Wę gr y P or tu gal ia Lit w a R u m u n ia Łotw a Sło w ac ja

Akcje notowane jako % PKB danego kraju na II kwartału 2020 r.

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0

(24)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – akcje nienotowane

Wartość akcji nienotowanych zgromadzonych przez gospodarstwa domowe jest znacznie większa niż akcji notowanych. Wartość tego składnika wyniosła na koniec II kw. 2020 r.

121.217 mln PLN, co oznacza spadek w ujęciu rocznym (o 0,2 p. proc.), przy jednoczesnym wzroście w ujęciu kwartalnym o 61,7%. Jest to pierwszy wzrost w ujęciu kdk. po pięciu kwartałach spadków.

Udział tego składnika w całości aktywów finansowych zwiększył się do 5,1%, z 3,4%

odnotowanych kwartał wcześniej. W ujęciu rocznym odnotowano spadek, o 0,4 p. proc.

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000 160 000

Akcje nienotowane

Akcje nienotowane - wartość w mln PLN

Akcje nienotowane - udział w całości aktywów (prawa skala)

(25)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - akcje nienotowane jako % PKB

60,9 41,7 40,0 38,6 36,1 33,4 32,4 30,7 29,4 28,1 26,9 23,8 20,2 20,1 17,9 17,4 14,7 12,5 8,0 5,3 4,8 4,5 3,5 3,5 3,3 3,1 1,9 0,2

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Esto n ia C yp r Litw a Dan ia B e lgia Szw ecj a Mal ta N ide rland y Gr ecja Fi n la n d ia B u łga ria Fr an cja Wło ch y Śr ednia UE P or tu gal ia C ze ch y His zp an ia Wlk. B ry tani a R u m u n ia P ol ska Lu ksem b u rg Wę gr y C h o rw ac ja Łotw a Sło w e n ia N iem cy Aus tr ia Sło w ac ja

Akcje nienotowane jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

(26)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – inne udziały kapitałowe

Wartość innych udziałów kapitałowych ciągle układa się w sinusoidę. Na koniec drugiego kwartału 2020 r. ich wartość wyniosła 312.428 mln PLN, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 6,9% i spadek w ujęciu kwartalnym, o 1,2%.

Udział innych udziałów kapitałowych zmniejszył się w ujęciu kwartalnym o 1,0 p.

proc. i wyniósł 13,1%. W ujęciu rocznym udział wspomnianego składnika zmniejszył się o 0,2 p.proc.

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000 350 000

Inne udziały kapitałowe

Inne udziały kapitałowe - wartość w mln PLN

Inne udziały kapitałowe - udział w całości aktywów (prawa skala)

(27)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - inne udziały kapitałowe jako % PKB

62,9 38,6 38,6 38,3 31,9 28,8 28,0 26,5 26,3 25,9 24,4 24,2 19,1 18,0 18,0 13,7 9,0 7,9 7,3 6,4 3,9 2,5 2,1 0,8 0,7

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Szw ec ja Wę gr y Aus tr ia B u łga ria P or tu gal ia Łotw a Wł o ch y B e lgia Sło w e n ia His zp an ia C ze ch y Lu ksem b u rg Fr an cja C h o rw ac ja Śr ednia UE P ol ska Fi n la n d ia R u m u n ia N iem cy Wlk. B ry tani a Dan ia Esto n ia N ide rland y Gr ecja Lit w a C yp r Mal ta Sło w ac ja

Inne udziały kapitałowe jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0

(28)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku

pieniężnego

Wartość udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego w pierwszym kwartale 2012 r. spadła do zera i utrzymywała się na tym poziomie do początku 2017 r., kiedy to wzrosła do 4 mln PLN. Aktualnie wartość tej pozycji wynosi 13 mln PLN.

Udział tego składnika w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych jest właściwie niezauważalny (poniżej 0,001%).

0,0%

0,1%

0 100 200 300 400 500 600 700 800

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego - wartość w mln PLN

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego - udział w całości aktywów (prawa skala)

(29)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego jako % PKB

0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8

Belgia Szwecja Grecja Malta Hiszpania Włochy Luksemburg Francja Cypr Średnia UE Niemcy Węgry Portugalia Słowenia Bułgaria Czechy Dania Estonia Chorwacja Łotwa Litwa Niderlandy Austria Polska Rumunia Słowacja Finlandia Wlk. Brytania

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału

2020 r.

0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6

(30)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach

inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego

Wartość udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego wyniosła na koniec drugiego kwartału 2020 r. 119.253 mln PLN. W ujęciu rocznym odnotowano spadek wartości o 7,4%, a w ujęciu kwartalnym wzrost o 3,1%.

Udział tej pozycji w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych ukształtował się na poziomie 5,0%.

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000 160 000

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego - wartość w mln PLN

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego - udział w całości aktywów (prawa skala)

(31)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego jako % PKB

44,8 27,0 26,4 25,5 21,5 19,6 18,8 16,7 11,7 11,6 11,6 10,9 9,2 8,6 8,6 8,5 7,0 5,2 4,8 3,2 3,2 2,2 1,9 1,5 1,4 1,1 0,9 0

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 50,0

B e lgia His zp an ia Wło ch y Szw ecj a Dan ia N iem cy Lu kse m b u rg Aus tr ia Fr anc ja Śr ednia UE Fi n la n d ia N ide rland y C ze ch y Mal ta P or tu gal ia Wę gr y Sło w ac ja P ol ska Sło w e n ia Gr ecja C h o rw ac ja C yp r R u m u n ia Esto n ia Lit w a B u łga ria Łotw a Wlk. B ry tani a

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych niebędących funduszami rynku pieniężnego jako % PKB danego kraju na koniec II

kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

(32)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń

Rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń wyniosły na koniec II kw. 2020 r. 47.071 mln PLN. Zarówno w ujęciu kwartalnym, jak i rocznym poziom rezerw był większy o 1,4%.

Udział rezerw w całości aktywów jest niewielki i od dziewięciu kwartałów wynosi około 2,0%.

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000 30 000 35 000 40 000 45 000 50 000

Rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń

Rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych oraz rezerwy na pokrycie żądań wypłaty z tytułu standaryzowanych gwarancji - wartość w mln PLN

Rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych oraz rezerwy na pokrycie żądań wypłaty z tytułu standaryzowanych gwarancji - udział w całości aktywów (prawa skala)

(33)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń jako % PKB

12,0 4,6 4,6 3,2 2,6 2,2 2,1 2,1 2,0 2,0 1,9 1,8 1,5 1,5 1,5 1,4 1,4 1,2 1,1 1,1 0,8 0,7 0,5 0,5 0,5 0,4 0,3 0,3

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

N iem cy Dan ia Fr an cja B e lgia Fi n la n d ia Wło ch y Lu kse m b u rg P ol ska Szw ec ja Śr ednia UE Wlk. B ry tani a B u łga ria C h o rw ac ja P or tu gal ia Sło w e n ia His zp an ia Mal ta N ide rland y Wę gr y Aus tr ia C ze ch y C yp r Łotw a Litw a Sło w acja Ru mu nia Esto n ia Gr ecja

Rezerwy techniczne pozostałych ubezpieczeń jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

(34)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich

Wartość uprawnień z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich wzrosła po dziesięciu kwartałach spadków i wyniosła 65.960 mln PLN. W ujęciu kwartalnym wzrost wyniósł 3,7%, natomiast w ujęciu rocznym odnotowano spadek o 5,8%.

Udział tej pozycji systematycznie maleje od drugiego kwartału 2012 roku. Od tego okresu udział zmniejszył się o 2,8 p. proc, do obecnych 2,8%.

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000 90 000

Uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich

Uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich - wartość w mln PLN Uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich - udział w całości aktywów (prawa skala)

(35)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich jako % PKB

89,9 87,6 48,4 44,4 33,5 32,2 22,3 22,2 22,0 21,9 20,3 18,9 18,3 17,4 16,6 8,5 6,9 5,8 5,3 4,9 4,6 4,5 2,9 2,7 2,0 1,9 1,4 0,9

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0

Fr an cja Dan ia Wło ch y B e lgia Wlk. B ry tani a N iem cy P or tu gal ia Szw ecj a Aus tr ia N ide rland y Śr ednia UE Fi n la n d ia Mal ta Lu ksem b u rg His zp an ia C yp r Sło w e n ia Gr ecja Sło w ac ja C h o rw ac ja C ze ch y Wę gr y P ol ska Łotw a Litw a Esto n ia B u łga ria R u m u n ia

Uprawnienia z tytułu ubezpieczeń na życie i rent dożywotnich jako % PKB danego kraju na koniec II

kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

(36)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw

domowych i ich udział w całości aktywów – uprawnienia emerytalno-rentowe

Wartość uprawnień emerytalno-rentowych*

wyniosła na koniec drugiego kwartału 2020 r. 159.091 mln PLN, co oznacza spadek w ujęciu rocznym o 14,7%, przy jednoczesnym wzroście w ujęciu kwartalnym o 11,1%.

Udział uprawnień emerytalno-rentowych w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych wyniósł 6,7%.

* Pozycja ta to rezerwy tworzone przez otwarte i pracownicze fundusze emerytalne na wypłaty emerytur dla swoich członków, a także środki zgromadzone w ramach pracowniczych programów emerytalnych innych niż pracownicze fundusze emerytalne oraz na indywidualnych kontach emerytalnych (IKE) i indywidualnych

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000 350 000

Uprawnienia emerytalno-rentowe

Uprawnienia emerytalno-rentowe, należności funduszy emerytalno-rentowych od podmiotów nimi zarządzających oraz uprawnienia do świadczeń innych niż emerytalno-rentowe - wartość w mln PLN

Uprawnienia emerytalno-rentowe, należności funduszy emerytalno-rentowych od podmiotów nimi zarządzających oraz uprawnienia do świadczeń innych niż emerytalno-rentowe - udział w całości aktywów (prawa skala)

(37)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - uprawnienia emerytalno-rentowe jako % PKB

* Pozycja ta to rezerwy tworzone przez otwarte i pracownicze fundusze emerytalne na wypłaty emerytur dla swoich członków, a także środki zgromadzone w ramach pracowniczych programów emerytalnych innych niż pracownicze fundusze emerytalne oraz na indywidualnych kontach emerytalnych (IKE) i indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego

238,4 156,5 98,6 65,9 30,8 29,9 27,6 24,9 17,6 17,6 16,6 16,3 15,7 14,3 13,4 13,0 10,9 8,9 8,5 8,2 7,0 6,5 5,6 4,3 3,8 1,4 0,0 0,0

0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 300,0

N ide rland y Wlk. B ry tani a Szw ecj a Dan ia Śr ednia UE C h o rw ac ja N iem cy B e lgia Esto n ia C yp r Wło ch y Łotw a Aus tr ia His zp an ia B u łga ria Sło w ac ja P or tu gal ia C ze ch y Sło w e n ia Litw a P ol ska R u m u n ia Lu ksem b u rg Wę gr y Fi n la n d ia Gr ecja Fr an cja Mal ta

Uprawnienia emerytalno-rentowe jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

(38)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników

Wartość instrumentów pochodnych i opcji na akcje dla pracowników przez długi czasów była zerowa, by na początku 2013 r. wzrosnąć do 21 mln PLN, w kolejnych kwartałach zmniejszać się do zera i znowu wzrosnąć na początku 2017 r. Aktualnie wartość tego składnika utrzymuje się na poziomie 9 mln PLN.

Udział tego składnika w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych jest właściwie niezauważalny (0,0004%).

0,0%

0 5 10 15 20 25 30

Instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników

Instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników - wartość w mln PLN

Instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników - udział w całości aktywów (prawa skala)

(39)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej -

instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników jako % PKB

0,30 0,20 0,20 0,10 0,10 0,03

0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35

Wlk. B ry tani a B u łga ria His zp an ia Wło ch y N ide rland y Śr ed n ia UE B e lgia C ze ch y Dan ia N iem cy Esto n ia Gr ecja Fr an cja C h o rw ac ja C yp r Łotw a Litw a Lu ksem b u rg Wę gr y Mal ta Aus tr ia P ol ska P or tu gal ia R u m u n ia Sło w e n ia Sło w ac ja Fi n la n d ia Szw ecj a

Instrumenty pochodne i opcje na akcje dla pracowników jako % PKB danego kraju na koniec II

kwartału 2020 r.

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1

(40)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – kredyty handlowe i zaliczki

Wartość kredytów handlowych i zaliczek od dziewiętnastu kwartałów wynosi 0.

0,0%

0 1 1 2 2 3 3 4

Kredyty handlowe i zaliczki

Kredyty handlowe i zaliczki - wartość w mln PLN

Kredyty handlowe i zaliczki - udział w całości aktywów (prawa skala)

(41)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - kredyty handlowe i zaliczki jako % PKB

6,2 5,9 5,5 2,4 2,3 2,3 2,2 1,5 1,4 1,3 1,1 0,9 0,7 0,7 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0,1

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0

Litw a C yp r Wło ch y Sło w e n ia C ze ch y N ide rland y Wlk. B ry tani a Fr an cja Da nia Śr ednia UE His zp an ia B u łga ria B e lgia P or tu gal ia G rec ja Mal ta Węgr y R u m u n ia Łotw a Szw ecj a Sło w ac ja Irland ia N iem cy Esto n ia C h o rw ac ja Lu ksem b u rg Aus tr ia P ol ska Fi n la n d ia

Kredyty handlowe i zaliczki jako % PKB danego kraju na koniec I kwartału 2020 r.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0

Polska na tle UE, Niemiec i Czech

(42)

Wartość poszczególnych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych i ich udział w całości aktywów – pozostałe kwoty do otrzymania

Wartość pozostałych kwot do otrzymania*

wyniosła na koniec II kwartału 2020 r. 176.544 mln PLN, tj. wzrosła o 0,2% w ujęciu rocznym, ale spadła o 5,3% w ujęciu kwartalnym.

Udział tej pozycji w całości aktywów finansowych gospodarstw domowych ukształtował się na poziomie 7,4%.

*Pozycja ta obejmuje należności/zobowiązania wynikające z rozbieżności pomiędzy terminem zawarcia transakcji a terminem dokonania płatności związanej z tą transakcją. Do instrumentu tego zalicza się także należności/zobowiązania z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, dotacji, ceł.

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000 160 000 180 000 200 000

Pozostałe kwoty do otrzymania

Pozostałe kwoty do otrzymania - wartość w mln PLN

Pozostałe kwoty do otrzymania - udział w całości aktywów (prawa skala)

(43)

Wartość składnika w Polsce na tle Unii Europejskiej - pozostałe kwoty do otrzymania jako % PKB

*Pozycja ta obejmuje należności/zobowiązania wynikające z rozbieżności pomiędzy terminem zawarcia transakcji a terminem dokonania płatności związanej z tą transakcją. Do

16,9 16,8 13,1 11,0 10,4 9,5 9,4 7,7 6,6 6,4 6,4 6,3 6,2 6,0 5,3 5,3 5,1 4,6 4,3 4,2 3,5 3,5 2,9 2,8 2,4 2,2 0,9

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0

Fr an cja R u m u n ia Litw a Wę gr y B u łga ria Wlk. B ry tani a C yp r Pols ka N ide rland y Śr ednia UE Sło w e n ia Szw ecj a Wło ch y His zp an ia Gr ecja Sło w ac ja Por tugal ia Dan ia C ze ch y C h o rw ac ja Łotw a Aus tr ia Esto n ia Fi n la n d ia Mal ta B e lgia N iem cy Lu ksem b u rg

Pozostałe kwoty do otrzymania jako % PKB danego kraju na koniec II kwartału 2020 r.

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0

(44)

Analiza zagregowanych składników aktywów finansowych gospodarstw domowych

Na poprzednich stronach przedstawiliśmy poszczególne pozycje aktywów

finansowych gospodarstw domowych. Natomiast na kolejnych pięciu stronach

prezentujemy zsumowane wybrane wskaźniki oraz ich udział w całości aktywów

finansowych gospodarstw domowych.

(45)

Poniżej prezentujemy sumę płynnych aktywów w aktywach ogółem, która w II kw. 2020 r. była najwyższa w historii i wyniosła 1.250.862 mln PLN (wzrost o 16,0% w ujęciu rocznym i 5,6% w ujęciu kwartalnym). W takim ujęciu gotówka odpowiadała za 52,6% całości aktywów finansowych gospodarstw domowych.

Wartość i udział gotówki oraz wszelkich form depozytów w aktywach finansowych gospodarstw domowych

0 200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000 1 400 000

Suma gotówki, depozytów bieżących i pozostałych depozytów (mln PLN)

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

50,0%

55,0%

Udział gotówki i depozytów w aktywach gospodarstw domowych

(46)

Suma gotówki, bieżących depozytów rozliczeniowych i pozostałych depozytów pomniejszona o sumę krótko- i

długoterminowych kredytów i pożyczek wyniosła na koniec II kwartału 2020 r. 1.212.122 mln PLN (wzrost w ujęciu rocznym o 15,0%, w ujęciu kwartalnym o 5,3%).

Gotówka netto: udział gotówki pomniejszonej o dług w aktywach finansowych gospodarstw domowych

0 200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000 1 400 000

Suma płynnych aktywów pomniejszona o dług (mln PLN)

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

50,0%

55,0%

Udział płynnych aktywów pomniejszonych o dług w aktywach gospodarstw domowych

(47)

Udział wszelkich form udziałów kapitałowych – akcji notowanych, akcji nienotowanych oraz innych udziałów kapitałowych – zwiększył się wobec poprzedniego kwartału o 1,4 p. proc i ukształtował na poziomie 21,3%.

Udział udziałów kapitałowych w aktywach finansowych gospodarstw domowych

0 100 000 200 000 300 000 400 000 500 000 600 000

Udziały kapitałowe (akcje notowane, nienotowane, inne udziały kapitałowe) w aktywach gospodarstw domowych

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

Udział udziałów kapitałowych w aktywach gospodarstw domowych

(48)

Suma wszelkich form udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych wyniosła na koniec drugiego kwartału 2020 r. 119.266 mln PLN, a jej udział w całości aktywach finansowych gospodarstw domowych zmniejszył się do 5,0%.

Udział udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych w aktywach gospodarstw domowych w aktywach finansowych gospodarstw domowych.

0 20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000 160 000

Udziały lub jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych w aktywach gospodarstw domowych (mln PLN)

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

Udział udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych w aktywach gospodarstw domowych

(49)

Suma uprawnień emerytalno-rentowych, należności funduszy emerytalno-rentowych od podmiotów nimi zarządzających oraz uprawnień do świadczeń innych niż emerytalno-rentowe w aktywach finansowych gospodarstw domowych.

Suma rynkowych aktywów emerytalnych w aktywach gospodarstw domowych

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Uprawnienia emerytalno-rentowe, należności funduszy emerytalno- rentowych od podmiotów nimi zarządzających oraz uprawnienia do

świadczeń innych niż emerytalno-rentowe jako % PKB

0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000 350 000

Uprawnienia emerytalno-rentowe, należności funduszy emerytalno- rentowych od podmiotów nimi zarządzających oraz uprawnienia do

świadczeń innych niż emerytalno-rentowe (mln PLN)

(50)

Oszczędności emerytalne, porównanie Polski na tle międzynarodowym,

partycypacja w dobrowolnych planach emerytalnych w wybranych krajach

OECD

(51)

Stan kont emerytalnych (I filar) ogółem i średni stan kont za okres do końca II kwartału 2020 r. wg roku urodzenia

766,5

983,1 1 086,9 1 257,4

1 591,0

2 029,1 2 088,6

2 259,8

2 334,1

2 590,1

500,0 1 000,0 1 500,0 2 000,0 2 500,0 3 000,0

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018

Stan kont emerytalnych ogółem (mld zł)

0,00 50 000,00 100 000,00 150 000,00 200 000,00 250 000,00 300 000,00 350 000,00 400 000,00

49 i wcześniej 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 i później

Średni stan kont emerytalnych (I filar) na koniec II kwartału 2020 r. wg roku urodzenia

Ogółem - 103.321,88

(52)

Stan subkont emerytalnych ogółem i średni stan subkont za okres do końca I kwartału 2020 r. wg roku urodzenia

9,2 26,9 43,8

222,5

262,8

304,5

349,5

402,2

462,5

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Stan subkont emerytalnych ogółem (mld zł)

0,00 10 000,00 20 000,00 30 000,00 40 000,00 50 000,00 60 000,00

1949 i wcześniej 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 i później

Średni stan subkont emerytalnych na koniec II kwartału 2020 r. wg roku urodzenia

Ogółem -

(53)

Otwarte fundusze emerytalne (OFE) – wartość aktywów, liczba uczestników,

liczba rachunków na koniec października 2020 r.

(54)

Na koniec 2019 r. liczba Indywidualnych Kontach Emerytalnych wyniosła 950.767 sztuk i była o 4,5% niższa niż rok wcześniej. Wartość aktywów zgromadzonych w IKE ukształtowała się na poziomie 10.167.365 tys. zł, o 17,0% więcej niż w 2018 r. Średnia wpłata wysokość wpłaty w 2019 r. wyniosła 4,6 tys. zł.

W przypadku Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego wartość aktywów na koniec 2019 r. wyniosła 3.283.829 zł, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 41,7%. Liczba IKZE zmalała o 10,5%, do 654.583 sztuk, a średnia wysokość wpłaty wyniosła 3,7 tys. zł.

IKE i IKZE – liczba rachunków, wartość na koniec rok

0 500 000 1 000 000 1 500 000 2 000 000 2 500 000 3 000 000 3 500 000

0 100 000 200 000 300 000 400 000 500 000 600 000 700 000 800 000

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Liczba rachunków IKZE i ich wartość na koniec roku

IKZE prowadzone na koniec okresu (szt.)

Wartość IKZE na koniec danego okresu (prawa skala, tys. zł)

0

1 500 000 3 000 000 4 500 000 6 000 000 7 500 000 9 000 000 10 500 000 12 000 000

0 200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Liczba rachunków IKE i ich wartość na koniec roku

IKE prowadzone na koniec okresu (szt.)

Wartość IKE na koniec danego okresu (prawa skala, tys. zł)

(55)

Na koniec 2019 r. Fundusz Rezerwy Demograficznej miał zgromadzone aktywa w wysokości 43.730.077 tys. zł, tj. o 4,4% więcej niż rok wcześniej. Głównym składnikiem aktywów były bony, obligacje i inne papiery wartościowe Skarbu Państwa, których udział w całości aktywów wyniósł 64,7%. Stopa zwrotu z całości zarządzanych przez FRD aktywów w 2019 r. wyniosła 2,26%, wobec 1,58% rok wcześniej.

Fundusz Rezerwy Demograficznej

Fundusz Rezerwy Demograficznej (FRD), powołany został ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Głównym celem utworzenia Funduszu było zwiększenie 0

5 000 000 10 000 000 15 000 000 20 000 000 25 000 000 30 000 000 35 000 000 40 000 000 45 000 000 50 000 000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Wartość aktywów Funduszu Rezerwy Demograficznej

-8,00%

-6,00%

-4,00%

-2,00%

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

8,00%

10,00%

12,00%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Stopa zwrotu z całości zarządzanych przez FRD aktywów

(56)

Aktywa w pracowniczych planach emerytalnych nigdy nie przekroczyły 1% PKB, a od co najmniej 2008 roku kształtują się w okolicach 0,10%

PKB. To znacznie, znacznie mniej niż wynosi średnia krajów OECD, która na koniec 2018 r. ukształtowała się na poziomie 29,3%. W autonomicznych funduszach emerytalnych w Polsce, na koniec 2018 r., zgromadzono aktywa na poziomie 7,5% PKB, czyli o 29 p. proc. mniej niż wynosi średnia OECD.

Aktywa w autonomicznych i pracowniczych funduszach emerytalnych

OECD klasyfikuje autonomiczne fundusze emerytalne jako fundusze prawnie oddzielone od zawodowego planu emerytalnego.

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Aktywa w autonomicznych planach emerytalnych (jako % PKB)

Polska Średnia OECD

0,00 0,02 0,04 0,06 0,08 0,10 0,12 0,14

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Aktywa w pracowniczych planach emeryalnych (jako % PKB)

OECD average Polska (prawa skala)

(57)

Prywatne aktywa emerytalne, wyrażone jako % PKB, wyniosły w Polsce na koniec 2018 r. 8,5%, co było jednym z niższych wyników wśród krajów OECD. Najlepszy wynik odnotowano w Danii, gdzie prywatne aktywa emerytalne stanowiły około 199% tamtejszego PKB.

Prywatne aktywa emerytalne w Polsce jako % PKB na tle krajów OECD

198,6 173,3 1 6 1 ,0 155,2 142,4 140,7 134 ,4 104,5 88,0 70,2 57,4 57,2 33,9 28,5 28,3 2 7 ,4 19,3 16,9 16,2 13,8 12, 5 11,7 10,9 10,4 9,8 9, 8 9,2 8,5 7,2 6,9 6,8 5,5 5,3 2,7 2,5 0,7

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0

Dan ia Ho lan d ia Islan d ia Kanad a Szw ajc aria Aus tr alia US A ka B rytan ia Szw ecj a C h ile Izrae l Fi n la n d ia Irland ia Ko rea P łd . Ja p onia ow a Ze lan d ia P or tu gal ia Esto n ia Mek syk Łotw a His zp an ia Sło w ac ja B e lgia Fr an cja N or w eg ia Wło ch y C ze ch y P ol ska Litw a N iem cy Sło w e n ia Aus tr ia Węgr y Lu ksem b u rg Tu rcja Gr ecja

Prywatne aktywa emerytalne jako % PKB na koniec 2018 r.

Średnia OECD = 49,7

(58)

Składki emerytalne jako % PKB w Polsce na tle krajów OECD

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Składki emerytalne jako % PKB w Polsce na tle średniej krajów OECD

Polska Średnia OECD

8,7 8,3 8,0 4,8 4,1 4,1 3,6 2,8 1,7 1,1 1,0 1,0 0,9 0,9 0,7 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0

Islandia Szwajcaria Australia Stany… Chile Holandia Korea Kanada Estonia Finlandia Meksyk Słowacja Czechy Litwa Włochy Dania Niemcy Słowenia Belgia Luksemburg Norwegia Portugalia Hiszpania Austria Węgry Łotwa Polska

Składki emerytalne jako % PKB w krajach OECD w 2018 r.

(59)

Partycypacja w dobrowolnych planach emerytalnych w wybranych krajach OECD - Stany Zjednoczone

W USA plany defined contribution zaczęły się pojawiać w latach 70-ych XX wieku.

Początkowo były dostępne dla niewielkiej części pracowników.

O dostępności tej formy oszczędzania na emeryturę w USA decyduje oferowanie planu przez pracodawcę.

Partycypacja liczona jest jako liczba uczestników następujących programów: 401(k) oraz 403(b) odpowiednik dla nonprofit institutions, 457(b) odpowiednik dla governmental employers oraz 401(a) plans do Total Nonfarm Payroll.

13,4%

67,3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017

USA: partycypacja w systemie defined contribution

(60)

Partycypacja w dobrowolnych planach emerytalnych w wybranych krajach OECD - Wielka Brytania

Automatyczny zapis wprowadzono w 2012 i rozszerzano jego zakres do 2018, od największych firm do najmniejszych.

Spadek w partycypacji, w latach 2003-2012, miał źródło głównie w spadającej partycypacji w sektorze prywatnym, która najmocniej spadała wśród najmniej zarabiających.

Work place pension schemes obejmuje:

occupational pension schemes, group personal pensions (GPPs) and group stakeholder pensions (GSHPs)

Definicja elegible employees zmienia się regularnie, więc we wskaźniku partycypacji zmienie się zarówno licznik jak i mianownik.

Definicja elegible employee zależy przede wszystkim od kryterium wiekowego i dochodowego

65% 63%62%62% 60% 59%58%58% 56% 55% 59%

71% 75% 77%

84% 87% 88%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Wlk. Brytania: partycypacja w workplace pension

schemes

(61)

Partycypacja w dobrowolnych planach emerytalnych w wybranych krajach OECD – Nowa Zelandia

Kivisaver wprowadzono w połowie 2007.

Partycypacja w Nowej Zelandii ujmuje

wszystkie osoby poniże 65 roku życia, w tym osoby małoletnie. W Kiwisaver za zgodą rodziców mogą uczestniczyć osoby w wieku poniżej 18 lat. Z 1,2 mln osób poniżej 18 roku życia w 2019 uczestniczy ponad 300 tys.

Gdyby w mianowniku i liczniku uwzględnić tylko osoby w wieku 18-64 to partycypacja sięga obecnie blisko 100%.

19%

29%

38%

46%

52% 56% 61% 64% 66% 68% 70% 71%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Nowa Zelandia: partycypacja w Kivisaver

(62)

Partycypacja w dobrowolnych planach emerytalnych w wybranych krajach OECD - Turcja

W styczniu 2003 wprowadzono dobrowolne ubezpieczenia emerytalne. Od stycznia 2017 wprowadzono obowiązkowy auto-zapis dla zatrudnionych poniżej 45 roku życia, który stopniowo rozszerzano od największych firm do najmniejszych (styczeń 2019).

Ze względu na wysoką liczbę rezygnujących z udziału w oszczędzaniu obejmowanie auto- zapisem kolejnych kategorii pracodawców nie skutkuje wzrostem partycypacji.

Partycypacja liczona jest jako liczba uczestników dobrowolnych planów

emerytalnych do liczby zatrudnionych w gospodarce.

14%

18%

10%

11%

12%

13%

14%

15%

16%

17%

18%

19%

IV 20 18 V 201 8 VI 2 01 8 VII 20 18 VIII 20 18 IX 2 0 18 X 2 01 8 XI 2 0 1 8 XII 20 18 I 20 19 II 20 1 9 II I 20 19 IV 20 19 V 201 9 VI 2 01 9 VII 20 19 VIII 20 19 IX 2 0 19

Turcja: partycypacja w dobrowolnych ubezpieczeniach

emerytalnych

(63)