• Nie Znaleziono Wyników

Stahl und Eisen, Jg. 27, No. 21

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Stahl und Eisen, Jg. 27, No. 21"

Copied!
32
0
0

Pełen tekst

(1)

¿sztiL (1111 A U T Tran P TH TUT

D r. -In g .E . S c h r G d t e r ,

I

I I

B I I III II f I L II I

Generalsekretär

Geschäftsführer des % f l L X I I I I

I J f l f l B J

f l | fl g l g

| 1 |

Dr. W. B e n in e r ,

Yeretas deutscher Elsen- f l f l J f " J «H , f l ^ f l f l B I U Gesdiältslührer der

hCttenleute. I I ^ I f l Nordwestlichen Groppe

des Vereins deutsdier Eisen- und Stahl

von A. Bagel-Düsseldort. d t“ l « 1 I I I I I I I I industrieller.

Kommissionsverlag

Z E I T S C H R I F T

Eisen- und Stahl-

FUR DAS D E U T S C H E E IS E N H Ü T TE N W E S E N .

Nr. 21. 22. Mai 1907. 27. Jahrgang.

B e r i c h t

über die

Hauptversammlung des V erein s deutscher Eisenhüttenleute

am Sonntag den 12. M ai 1907, nachmittags 12^2 Uhr,

i n d e r S t ä d t i s c h e n T o n h a l l e z u D ü s s e l d o r f .

T a g e s o r d n u n g : 1. G eschäftliche Mitteilungen.

2. A brechnung für das Ja h r 1906. Entlastung der K assenführung.

3. U eber G asgeneratoren. Vortrag von D irektor J. K ö r t i n g , Düsseldorf.

4. Hebe- und Transportm ittel in Stahl- und W alzwerksbetrieben. Vortrag von Professor Dr.-Ing.

G. S t ä u b e r , Aachen.

I j e r V o rsitzen d e, H r. K o m m erzien rat Springorum-Dortrnund, eröffnete um I 2 1jz U hr die V er- Sammlung d u rc h folgende W o r te : H . H . ! Ich eröffne die heutige V ersam m lung und heiße Sie h erz lich w illkom m en. Ich b eg rü ß e auch unsere G äste und u n te r ihnen v o r allen D ingen unser E h re n m itg lie d und den tre u e n B esucher u n se re r festlichen V eran staltu n g en , H rn . Geh. B e rg r a t P ro fesso r D r. W e d d i n g - B e r l i n .

H . H .! N ach den sta tistisc h e n A usw eisen h a t die E rz eu g u n g der deutschen E ise n h ü tte n im J a h re 1906 ru n d 1 2 x/s M illionen T onnen R oheisen und etw as m ehr als 11 M illionen T onnen R oh­

stahl b e tra g e n . E s sind dies Ziffern, die eine ansehnliche S teig e ru n g gegen das V o rjah r bedeuten und bew eisen, daß unsere E ise n h ü tte n leu te die S tellu n g D eutschlands auch im v erg an g en en J a h re u n te r den eisenerzeugenden L än d e rn d er W e lt w e ite r gehoben haben. Im H inblick d arau f, daß unsere E ise n in d u strie fü r den A bsatz eines g ro ß en T eiles ih re r P ro d u k tio n au f das A usland an­

gew iesen is t und sie im A uslande m it m achtvollen F a k to re n zu rechnen h a t, ersch ein t es fü r die F o rtd a u e r einer befriedigenden L ag e u n se re r W e rk e besonders erfreulich, daß die E r n e u e r u n g d e s S t a h l w e r k s - V e r b a n d e s sich glücklich vollzogen h at. E s is t m ir daher B edürfnis, den M ännern, die sich um sein Zustandekom m en in e rs te r L inie v erd ie n t gem acht haben, an dieser Stelle D ank und A n erkennung auszusprechen. D er neue S tahlw erks-V erband bedeutet in w ichtigen P u n k ten einen F o r ts c h r itt geg en ü b er dem alten , ab e r an d erseits b e d a rf d er V erband ohne Zw eifel auch in seiner je tz ig e n F orm noch w eiteren A usbaues und w e ite re r V ervollkom m nung, und es is t zu hoffen, daß die V e rstä n d ig u n g h ie rü b e r innerhalb des z u r V erfügung stehenden Z e it­

abschnittes g elin g t.

D ie M i t g l i e d e r z a h l u n s e r e s V e r e i n e s is t von 3 6 6 0 am Schluß des vorig en J a h re s au f 38 3 5 h eu te g e stie g e n ; w ir haben auch w iederum den T od von zah lreichen u n se re r M itglieder zu b ek lag en g eh a b t. Ich e rin n e re v o r allen D ingen an den H eim gang u n se re r F re u n d e , des

XXI.,7 I

(2)

726 S ta h l und E isen. B erich t über die H a u p tversa m m lu n g vom 12. M ai 1907. 27. J a h r g . N r. 21.

H r n . D i r e k t o r M a l z v o n d e r G u t e h o f f n u n g s h ü t t e in O b e r h a u s e n , d e r l a n g e J a h r e u n e r m ü d lic h b e i a lle n A r b e i t e n d e s V e r e i n e s m i t g e w i r k t h a t , u n d d e s e h e m a lig e n D i r e k t o r s d e s A a c h e n e r H ü t t e n - A k t ie n - V e r e i n e s J u l e s M a g e r y , d e r u n s p l ö t z l i c h d u r c h e in e L u n g e n e n t z ü n d u n g d a h in g e r a ff t w u r d e . E s f e h le n u n s f e r n e r d ie H H . D r . G o e c k e , D i r e k t o r K ü p p e r , N e r i n g - B ö g e l u n d K o m m e r z ie n r a t E m i l P o e n s g e n . I c h b i t t e S i e , s ic h z u m e h r e n d e n A n g e d e n k e n a n d i e s e M ä n n e r v o n I h r e n S i t z e n z u e r b e b e n . ( G e s c h i e h t .)

D i e Z e i t s c h r i f t „ S t a h l u n d E i s e n “ i s t in e in e m e n t s p r e c h e n d e n W a c h s t u m b e g r if f e n ; d ie r e g e l m ä ß i g e A u f l a g e b e t r ä g t z u r z e i t 6 5 0 0 . S i e e r s c h e i n t s e i t d em 1 . J a n u a r d . J . w ö c h e n t lic h , u n d e s i s t d e r R e d a k t io n b i s h e r g e l u n g e n , j e d e A u s g a b e p ü n k t l i c h z u m M it t w o c h f e r t i g z u s t e l l e n . N e b e n d e n G e s c h ä f t s f ü h r e r n d e r b e id e n h e r a u s g e b e n d e n V e r e in e s in d in d e r R e d a k t io n t ä t i g d ie H H . I n g e n i e u r O t t o V o g e l , D r . - I n g . G e i g e r u n d D r . - I n g . P e t e r s e n ; a u ß e r d e m w i r k e n n o c h d ie H H . B r e u s i n g , d e r V o r s t e h e r u n s e r e r B i b l i o t h e k , u n d L e m k e b e i d e n v i e l s e i t i g e n A r b e i t e n d e r R e d a k t io n m it . H r . V o g e l b a t in s b e s o n d e r e d ie B e a r b e i t u n g d e r a m S c h l ü s s e e in e s j e d e n V i e r t e l j a h r e s e r s c h e in e n d e n Z e it s c h r i f t e n s c l i a u ü b e r n o m m e n , d ie z u e in e m E r s a t z f ü r d a s J a h r b u c h b e s t im m t i s t . S o v i e l d em V o r s t a n d u n d d e r G e s c h ä f t s f ü h r u n g b e k a n n t g e w o r d e n , i s t d ie N e u g e s t a l t u n g u n s e r e r Z e i t s c h r i f t ü b e r a ll b e i f ä l l i g a u fg e n o m m e n w o r d e n . F ü r j e d e M it a r b e it w i e f ü r j e d e n V e r b e s s e r u n g s ­ v o r s c h l a g w ir d d ie R e d a k t io n d a n k b a r s e in .

U e b e r u n s e r e F a c h k o m m is s io n e n u n d i h r e A r b e i t e n i s t d a s F o l g e n d e z u b e r i c h t e n : N e u ­ g e b i l d e t b a t s ic h u n t e r d e m V o r s i t z d e s H r n . K o m m e r z ie n r a t W i l h e l m B r i i g m a n n di e H o c l i - o f e n k o m in i s s i o n . S i e h a t s ic h z u n ä c h s t z u r A u f g a b e g e s t e l l t , d ie F r a g e z u b e a n t w o r t e n , w e l c h e H o c h o f e n s c h l a c k e a l s S t ü c k s c h l a e k e f ü r B e t o n b a u - u n d W e g e b a u m a t e r ia l v e r w e n d b a r i s t , u n d w i e m a n e r k e n n t , d a ß e in e b e s t im m t e S c h l a c k e f ü r s o l c h e Z w e c k e s i c h e i g n e t . F e r n e r w i l l s i e s i c h m it d e n in d e n l e t z t e n J a h r e n a u f g e t r e t e n e n s c h w e r e n H o c h o f e n - U n f ä l l e n b e s c h ä f t i g e n u n d d ie . U r s a c h e n m ö g l i c h s t f e s t z u s t e l l e n s u c h e n . Z u d ie s e m Z w e c k e w ir d s i e e in e n F r a g e b o g e n a u f s t e l l e n , d o r d e m n ä c h s t a n d ie s ä m t lic h e n H o c h o f e n w e r k e g e s a n d t w e r d e n s o l l . I c h r i c h t e an d ie H e r r e n V e r t r e t e r d e r H o c h o f e n w e r k e d ie B i t t e , d ie s e n F r a g e b o g e n e i n e r w o h l w o l l e n d e n P r ü f u n g u n t e r z i e h e n u n d im I n t e r e s s e d e r K l a r s t e l l u n g d e r w i c h t i g e n F r a g e n m ö g l ic h s t e i n g e h e n d b e ­ a n t w o r t e n z u w o l l e n .

E in ä h n l i c h e r F r a g e b o g e n w ir d e b e n f a l ls d e n H o c h o f e n w e r k e n v o n d e r B r i k e t t i e r u n g s ­ k o m m i s s i o n a u s z u g e h e n . D i e K o m m is s io n h a t s ic h m it d e r w e i t e r e n F e s t s t e l l u n g d e r v e r s c h ie d e n e n B r i k e t t i e r u n g s v e r f a h r e n b e s c h ä f t i g t ; s i e s t u d i e r t f e r n e r d ie F r a g e , w i e e s m ö g l ic h i s t , im g r o ß e n p r a k t i s c h e V e r s u c h e im H o c h o f e n a n z u s t e l l e n ; a u ß e r d e m h a t s i e d e n P l a n d e r E r r i c h t u n g e in e r V e r s u c h s a n s t a l t v o r b e r e i t e t , d ie s ic h n ic h t n u r m it d e r U n t e r s u c h u n g v o n E r z b r i k e t t s , s o n d e r n a u c h m it d e r B e w e r t u n g d e r E i s e n e r z e fü r d e n H o c h o f e n b e t r ie b z u b e f a s s e n h ä t t e . A u c h d ie B e ­ a n t w o r t u n g d i e s e s F r a g e b o g e n s e m p f e h le i c h d e n H o c h o f e n le it e r n d r in g e n d .

W e i t e r h a t s ic h g e b i l d e t e in e K o m m i s s i o n z u r U n t e r s u c h u n g d e s K r a f t v e r b r a u c h e s d e r W a l z o n s t r a ß e n . S c h o n s e i t m e h r a l s e in e m J a h r e s in d , a n g e r e g t d u r c h d ie l e b h a f t e n B e s p r e c h u n g e n a u f d e n V e r s a m m lu n g e n u n s e r e s V e r e in s in D ü s s e l d o r f u n d M e t z , a u f v i e l e n W a l z ­ w e r k e n u m f a s s e n d e V e r s u c h e a u f d ie s e m G e b ie t e im G a n g e . V o m V o r s t a n d i s t e in e K o m m is s io n g e b i l d e t , um d ie s e V e r s u c h e z u b e g u t a c h t e n u n d s i e in e in e m b e s t im m t e n P r o g r a m m w e i t e r z u f ü h r e n . D i e K o m m is s io n h o f f t , in n i c h t z u f e r n e r Z e it i h r e A r b e i t e n z u e in e m g e w i s s e n A b s c h lu ß z u b r in g e n ; s i e s in d a l s V o r b e r e it u n g f ü r d ie A r b e i t e n e i n e r g r ö ß e r e n K o m m is s io n a n z u s e h e n , d e r e n E i n s e t z u n g v o m V e r e in d e u t s c h e r I n g e n i e u r e b e a n t r a g t i s t u n d d e r e n B i l d u n g w i r g r u n d ­ s ä t z l i c h z u g e s t i m m t h a b e n .

U e b e r d ie N o r m a l - P r o f i l b u c h - K o m m i s s i o n i s t z u b e r i c h t e n , d a ß d e r A r b e i t s - A u s s c h u ß i n z w i s c h e n g e t a g t u n d d ie H e r a u s g a b e d e r n e u e n A u f l a g e g e f ö r d e r t h a t . D i e R e d a k t io n l i e g t in d e n b e w ä h r t e n H ä n d e n d e s H r n . P r o f e s s o r H e r t w i g in A a c h e n .

D i e C h e m i k e r - K o m m i s s i o n , d ie s ic h in f r ü h e r e n J a h r e n e in g e h e n d m it d e r A u f s t e l l u n g v o n N o r m a lm e th o d e n b e s c h ä f t i g t u n d ih r e U n t e r s u c h u n g e n ü b e r d ie M a n g a n - u n d K o h le n s t o ff b e s t im m u n g a u c h b e r e i t s z u m A b s c h lu ß g e b r a c h t h a t , h a t t e t e i l s d u r c h d a s A b le b e n e i n i g e r i h r e r M i t g lie d e r , t e i l s d u r c h A u s t r i t t a n d e r e r H e r r e n e in e S c h w ä c h u n g e r f a h r e n . S i e h a t s i c h d u r c h Z u w a h l e i n i g e r n e u e r M i t g l ie d e r e r g ä n z t u n d im S p ä t h e r b s t i h r e T ä t i g k e i t w i e d e r a u fg e n o m m e n u n d n u n ­ m e h r d ie b e r e i t s f r ü h e r b e g o n n e n e n A r b e i t e n ü b e r S c h w e f e l b e s t i m m u n g s o w e i t e r l e d i g t , d a ß e in B e r i c h t h ie r ü b e r d e m n ä c h s t e r w a r t e t W 'erden k a n n . D i e K o m m is s io n b e s c h ä f t i g t s ic h a u g e n ­ b l i c k l ic h m it d e r A n a l y s e v o n E i s e n e r z e n , s p e z i e l l m it d e r E i s e n t i t r a t i o n , u n d a u c h h ie r ü b e r s o l l e b e n f a l ls in B ä l d e b e r i c h t e t w e r d e n .

E n d l i c h h a b e i c h n o c h ü b e r d ie B e t e i l i g u n g d e r V e r t r e t e r d e s V e r e in s a n d e n V e r h a n d lu n g e n z u r B i l d u n g d e r d e u t s c h e n D a m p f k e s s e l - N o r m e n - K o m m i s s i o n z u b e r ic h t e n . U n s e r V e r e in h a t v o n j e h e r d e r A b s i c h t d e r R e i c h s r e g i e r u n g , d e n Z u s tä n d e n , w e l c h e s ic h b e z ü g l i c h d e r

(3)

22. Mai 1907. B erich t ü b er die H au ptversam m lu n g vom 12. M a i 1907. S tah l und E isen . 727

p o l i z e i l i c h e n V o r s c h r i f t e n f ü r d e n B a u v o n D a m p f k e s s e ln u n d d e r e n F r e i z ü g i g k e i t im L a u f e d e r Z e it in D e u t s c h la n d e n t w i c k e l t h a t t e n , e in E n d e d a d u r c h z u b e r e i t e n , d a ß e in e f ü r d e n U m f a n g d e s g a n z e n R e i c h e s g ü l t i g e g e s e t z l i c h e V o r s c h r i f t g e s c h a f f e n w ü r d e , d a s w ä r m s t e I n t e r e s s e u n d t a t k r ä f t i g e U n t e r s t ü t z u n g e n t g e g e n g e b r a c h t . V o r a lle m i s t e s v o n u n s b e g r ü ß t w o r d e n , d a ß s ic h d ie R e i c h s r e g i e r u n g e n t s c h l o s s e n h a t , d ie n e u e n e i n h e i t l i c h e n B e s t im m u n g e n s o z u g e s t a l t e n , d a ß e s e in e r K o m m is s io n v o n S a c h v e r s t ä n d i g e n a u f d e n G e b ie t e n , d ie b e i d e r H e r s t e l l u n g u n d U e b e r - w a c h u n g v o n K e s s e l n in F r a g e k o m m e n , e r m ö g l i c h t w ir d , d ie E r f a h r u n g e n d e r P r a x i s d e r R e ­ g ie r u n g z u u n t e r b r e i t e n , u n d d a ß d a d u r c h d ie W e i t e r e n t w i c k l u n g d e r p o l i z e i l i c h e n V o r s c h r i f t e n im E in k la n g m it d ie s e n E r f a h r u n g e n d e r P r a x i s g e w ä h r l e i s t e t w ir d . U n s e r V e r e in h a t s ic h in V e r ­ b in d u n g m it d e n V e r t r e t e r n d e s V e r e in e s d e u t s c h e r E i s e n - u n d S t a h l i n d u s t r i e l l e r u n d d e r V e r e i n i ­ g u n g d e r G r o b b l e c h w a l z w e r k e a n d e n v o r l ä u f ig e n S a c h v e r s t ä n d i g e n - V e r h a n d l u n g e n b e t e i l i g t ; d ie s e h a b en a b e r l e i d e r z u e in e m e i n h e i t l i c h e n u n d u n s b e f r ie d ig e n d e n E r g e b n i s n ic h t g e f ü h r t , u n d w ir sin d d a h e r g e z w u n g e n g e w e s e n , in e in e r b e s o n d e r e n E i n g a b e d a h in v o r s t e l l i g z u w e r d e n , d a ß u n s und d e n g e n a n n t e n V e r e in e n e in e s t ä r k e r e V e r t r e t u n g z u g e s t a n d e n w e r d e n m ö c h t e , a l s e s v o n dem K o lle g iu m d e r ü b r ig e n K ö r p e r s c h a f t e n z u g e b i l l i g t w u r d e . W i r v e r t r e t e n d a b e i d ie A n ­ s c h a u u n g , d a ß e in e S a c h v e r s t ä n d i g e n - K o m m i s s i o n n u r d a n n g e d e i h l i c h a r b e it e n k a n n , w e n n s i e a u ch d u r c h w i r k l i c h e S a c h v e r s t ä n d i g e g e b i l d e t w ir d , s o w ie d a ß d ie b e t e i l i g t e P r o d u k t i o n m it e in e r e n t s p r e c h e n d e n S t im m e n z a h l in d e r K o m m is s io n v e r t r e t e n s e in m u ß . D i e Z u s a m m e n s e t z u n g d er v o r b e r e it e n d e n K o m m is s io n e n t s p r a c h in d i e s e r H i n s i c h t n ic h t u n s e r e n W ü n s c h e n , w i r m ü s s e n a b e r im I n t e r e s s e d e r S a c h e d e n g r ö ß t e n W e r t d a r a u f l e g e n , d a ß d ie Z u s a m m e n s e t z u n g d e r d e fin i­

t iv e n K o m m is s io n e in e a n d e r e w ir d , a l s s i e j e t z t v o n d e r H e h r h e i t d e r b e t e i l i g t e n V e r e i n e in V o r s c h la g g e b r a c h t w o r d e n i s t . I c h s p r e c h e d ie z u v e r s i c h t l i c h e H o f fn u n g a u s , d a ß d ie R e i c h s r e g i e r u n g sic h d e n v o n u n s v e r t r e t e n e n G r ü n d e n n i c h t v e r s c h l i e ß e n u n d u n s e r e m A n t r a g e a u f . G e w ä h r u n g e in e r g r ö ß e r e n A n z a h l v o n V e r t r e t e r n f ü r d e n V e r e in d e u t s c h e r E i s e n u n d S t a h l i n d u s t r i e l l e r u n d fü r d ie V e r e i n i g u n g d e r G r o b b l e c h - W a l z w e r k e F o l g e g e b e n w ir d .

I n E r l e d i g u n g d e s P u n k t e s 2 d e r T a g e s o r d n u n g e r s t a t t e t e s o d a n n H r . V e h l i n g d e n B e r ic h t d e r K a s s e n f ü h r u n g f ü r d a s J a h r 1 9 0 7 ; e r e r k l ä r t e , d a ß d ie A b r e c h n u n g v o n ih m in G e m e in s c h a f t m it H r n . C o n i n x g e p r ü f t u n d s t im m e n d b e f u n d e n w u r d e , u n d b e a n t r a g t e E n t l a s t u n g ; d ie se w u r d e e in s t im m ig e r t e i l t .

H i e r a u f f o l g t e n d ie b e id e n z u r T a g e s o r d n u n g s t e h e n d e n V o r t r ä g e , v o n d e n e n d e r j e n i g e d e s H r n . D i r e k t o r J o h a n n e s K ö r t i n g - D ü s s e l d o r f ü b e r G a s g e n e r a t o r e n in z w i s c h e n in N r . 2 0 v o n „ S t a h l u n d E i s e n “ v e r ö f f e n t l i c h t w o r d e n i s t . D e r z w e i t e V o r t r a g , in d em H r . P r o f e s s o r D r . - I n g . G . S t a u b e r - A a c h e n H e b e - u n d T r a n s p o r t m i t t e l in S t a h l - u n d W a l z w e r k s b e t r ie b e n b e h a n d e lt e , s o w ie d ie d e n V o r ­ t r ä g e n f o l g e n d e n B e s p r e c h u n g e n w e r d e n d e m n ä c h s t in d i e s e r Z e it s c h r i f t a b g e d r u c k t w e r d e n .

* *

*

D e n B e s c h l u ß d e r T a g u n g b r a c h t e d a s ü b lic h e g e m e in s a m e M it t a g s m a h l im K a i s e r s a a l d e r S t ä d t is c h e n T o n h a l l e , d e r n o c h d e n g l ä n z e n d e n F e s t s c h m u c k f ü r d e n am T a g e v o r h e r s t a t t ­ g e f u n d e n e n B e s u c h d e s K r o n p r in z e n t r u g . A n d ie s e n B e s u c h a n k n iip f e n d b r a c h t e d e r V o r s i t z e n d e , H r . K o m m e r z ie n r a t S p r i n g o r u m , e in e n k e r n i g e n T r in k s p r u c h a u f d e n K a i s e r a u s , d a s E h r e n ­ m it g lie d d e s V e r e in s H r . G e h e im r a t P r o f e s s o r D r . W e d d i n g t o a s t e t e a u f d e n V o r s i t z e n d e n , u n d H r . D i r e k t o r G i l l h a u s e n g e d a c h t e d e r b e id e n V o r t r a g e n d e n d e s T a g e s , d e n e n d e r V o r s i t z e n d e sc h o n in d e r H a u p t v e r s a m m l u n g d e n a u f r i c h t i g e n D a n k d e s V e r e in s f ü r i h r e l i c h t v o l l e n u n d k la r e n V o r t r ä g e d a r g e b r a c h t h a t t e . H r n . G e h . K o m m e r z ie n r a t D r . - I n g . H a a r m a n n ’ s h u m o r ­ v o lle n A u s f ü h r u n g e n ü b e r d ie i n t e r n a t i o n a l e P o l i t i k g i p f e l t e n in e in e m H o c h a u f d e n G e s c h ä f t s ­ fü h r e r d e s V e r e i n s , w ä h r e n d H r . D r . B e u m e r in g e w o h n t e r M e i s t e r s c h a f t d e r d e u t s c h e n E i s e n ­ h ü tt e n f r a u g e d a c h t e .

(4)

728 S ta h l und E isen. D ie neue W eich gießerei d e r B ergischen S ta h lin d u strie. 27. J a h r g . N r. 21.

D ie n e u e W e ic h g ie ß e r e i d e r B e r g is c h e n S t a h lin d u s t r ie G . m . b. H . z u R e m s c h e id .

( N a c h d r u c k v e r b o t e n . )

D

i e B e r g i s c h e S t a h l i n d u s t r i e G . m . b . H . w u r d e im J a h r e 1 8 9 -1 b e g r ü n d e t a l s N a c h ­ f o l g e r i n d e r b i s d a h in s e i t 1 8 7 3 u n t e r d e m s e lb e n N a m e n b e s t e h e n d e n A k t i e n g e s e l l s c h a f t . D a s z u r ­ z e i t 4 0 0 0 0 0 0 Jß> b e t r a g e n d e G e s e l ls c h a f t s k a p i t a l b e f in d e t s ic h z u m g r ö ß t e n T e i l in d e n H ä n d e n d e r i n R e m s c h e id a l t e i n g e s e s s e n e n K a u fm a n n s - u n d F a b r ik a n t e n f a m i l i e B ö k e r . D i e a l t e n W e r k s ­ a n l a g e n u m f a s s e n a u f e in e m G e lä n d e v o n e t w a 1 6 h a a n g r ö ß e r e n B e t r i e b e n e i n e T i e g e l s t a h l ­ g i e ß e r e i m i t f ü n f S i e m e n s - R e g e n e r a t i v - S c h m e l z - öt'en z u j e 2 4 T i e g e l n n e b s t z u g e h ö r i g e n N e b e n ­ b e t r i e b e n , in s b e s o n d e r e e i n e r T i e g e l f a b r i k u n d Z e m e n t ie r ö f e n , in w e l c h l e t z t e r e n d a s s c h w e ­ d i s c h e R o h m a t e r i a l f ü r W e r k z e u g s t a h l v o r d e m E in s c h m e l z e n z e m e n t i e r t w i r d ; z w e i M a r t in s t a h l­

g i e ß e r e i e n , v o n d e n e n d ie e in e d r e i b a s is c h e O e f e n z u 7 l /s d ie a n d e r e z w e i z u 1 2 t F a s s u n g s v e r m ö g e n b e s i t z t . F e r n e r s in d a n ­ z u f ü h r e n : F o r m e r e i e n fü r S t a h l g u ß u n d s c h m ie d ­ b a r e n G u ß n e b s t e in e r e l e k t r i s c h e n S c h w e i ß e r e i ; m e c h a n is c h e B e a r b e i t u n g s w e r k s t ä t t e n f ü r d ie G u ß s t ü c k e ; e in e G e w i n d e s c h n e i d e r e i f ü r d a s S c h n e id e n d e r G e w in d e in d ie R o h r v e r b i n d u n g s ­ s t ü c k e ( F i t t i n g s ) a u s s c h m ie d b a r e m G u ß ; d a z u e in D a m p f h a m m e r w e r k m it 1 2 D a m p f ­ h ä m m e r n b is z u 5 t F a l l g e w i c h t ; e in W a l z w e r k m it d r e i W a l z e n s t r a ß e n v o n 5 0 0 , 3 0 0 u n d 2 1 0 m m B a l l e n d u r c h m e s s e r . E n d lic h s c h l i e ß e n s i c h a n K o n s t r u k t i o n s w e r k s t ä t t e n f ü r d e n B a u v o n W a g e n - U n t e r g e s t e l l e n , in s b e s o n d e r e f ü r e l e k t r i s c h e S t r a ß e n b a h n - M o t o r w a g e n , u n d e in e M a s c h i n e n w e r k s t ä t t e f ü r H e r s t e l l u n g v o n B r e m s e n a l l e r A r t u n d f ü r v o l l s t ä n d i g e M o t o r g e t r i e b e e l e k t r i s c h e r S t r a ß e n b a h n w a g e n . D i e e l e k t r i s c h e K r a f t - u n d L i c h t z e n t r a l e e n t h ä l t v i e r D a m p f ­ k e s s e l m it r u n d 4 0 0 qm H e i z f l ä c h e u n d f ü n f D y n a m o s m it e i n e r L e i s t u n g v o n 1 1 0 0 K W . D e r e l e k t r i s c h e S t r o m d i e n t z u m A n t r ie b s ä m t ­ l i c h e r B e a r b e i t u n g s m a s c h i n e n , d e r L a u f - u n d D r e h k r a n e , A u f z ü g e u n d e in e s T e i l e s d e s W a l z ­ w e r k e s . D i e F ir m a b e s c h ä f t i g t z u r z e i t 1 7 0 0 B e a m t e u n d A r b e i t e r .

F ü r d ie E r r i c h t u n g d e r n o t w e n d i g g e w o r ­ d e n e n , n e u e n , e r w e i t e r t e n T e m p e r g i e ß e r e i s t a n d e in z i e m l i c h u n g ü n s t i g a m B e r g a b h a n g e g e l e g e n e s G e lä n d e z u r V e r f ü g u n g , w o d u r c h e in e e t w a s e i g e n a r t i g e A n o r d n u n g s ic h e r g a b .

W i e a u s d e m L a g e p l a n ( A b b ild u n g 1 ) e r ­ s i c h t l i c h , b a u t s ic h d ie g a n z e A n l a g e i n d r e i v e r s c h i e d e n e n H ö h e n a u f. D a s o b e r s t e P l a t e a u e n t h ä l t e i n e n L a g e r p l a t z f ü r R o h e i s e n n e b s t e in e m L a g e r s c h u p p e n f ü r S c h m e l z k o k s u n d s o n s t i g e M a t e r ia lie n , s o w i e d a s A b l a d e g e l e i s e im

S a n d la g e r . A u f d e r s e lb e n H ö h e , d u r c h e in e B r ü c k e m it d e m L a g e r p l a t z v e r b u n d e n , b e fin d e t s i c h d ie G ic h tb ü h n e d e r K u p o lö f e n . D a s n ä c h s t e N i v e a u l i e g t 6 m t i e f e r u n d b i l d e t d e n F lu r d e r g e s a m t e n F o r m e r e i , d e s S a n d la g e r s , d e r B e d ie n u n g s b ü h n e d e r G e n e r a t o r e n s o w i e e in e s L a g e r s c h u p p e n s f ü r G e n e r a t o r - u n d K e s s e l k o h l e n e b s t H e i z k o k s . D i e s e M a t e r ia lie n w e r d e n v o n d e m G e l e i s e d e s o b e r e n L a g e r p l a t z e s a u s in d e n S c h u p p e n e n t l a d e n . D i e d r i t t e E b e n e l i e g t n o c h m a ls 5 m t i e f e r u n d b i l d e t d ie S o h l e , a u f d e r d ie M a r t in ö fe n s t e h e n , d e n u n t e r e n F l u r d e r G e n e ­ r a t o r e n u n d d e s u n t e r d e m K u p o lo f e n h a u s e b e ­ f in d lic h e n M a s c h in e n r a u m e s . D u r c h d i e s e G r u p p ie ­ r u n g i s t e i n e r s e i t s e in e v o llk o m m e n e A u s n u t z u n g d e s a b f a lle n d e n G e lä n d e s e r z i e l t , a n d e r s e i t s i s t e r r e ic h t , d a ß d a s g e s a m t e R o h m a t e r i a l v o n o b e n n a c h u n t e n w a n d e r t u n d n i c h t g e h o b e n z u w e r d e n b r a u c h t, d e r B e t r i e b s i c h a l s o m it d e r g e r i n g s t m ö g l i c h e n K r a f t a n w e n d u n g v o l l z i e h t .

D e r F o r m s a n d k o m m t in E i s e n b a h n w a g e n a u f d e m h o c h g e l e g e n e n G e l e i s e a n u n d w ir d t e i l s i n d a s S a n d la g e r , t e i l s z u m T r o c k n e n u n ­ m it t e l b a r a u f d e n K e r n - u n d S a n d t r o c k e n o f e n e n t l e e r t . N e b e n d e m S a n d la g e r b e f in d e t s ic h d ie S a n d a u f b e r e i t u n g , w e l c h e d r e i M is c h m ü h le n u n d e in e n D e s i n t e g r a t o r m it B e c h e r w e r k u n d T r a n s p o r t b a n d e n t h ä l t . D u r c h l e t z t e r e w ir d d e r a u f b e r e i t e t e .F o r m s a n d e in e m h o c h lie g e n d e n e is e r n e n S i l o z u g e f ü h r t , a u s w e lc h e m e r d u r c h K la p p e n n a c h B e d a r f e n t n o m m e n w ir d . Z u m A n ­ t r ie b d e s G a n z e n d i e n t e in 3 6 p f e r d i g e r E l e k t r o ­ m o t o r .

D i e S c h m e l z m a t e r i a l i e n s o w o h l f ü r d en K u p o lo f e n - w i e f ü r d e n M a r t in o f e n b e t r ie b ( R o h ­ e i s e n , S c h r o t t , S c h m e l z k o k s , F l u ß s p a t , K a l k u s w .) w e r d e n a u f d e m o b e r e n L a g e r p l a t z e t e i l s o ffen , t e i l s i n d e m S c h u p p e n g e l a g e r t . V o n h i e r a u s w e r d e n s i e a u f S c h m a l s p u r g e l e i s e n ü b e r e in e G e l e i s e w a g e u n d d ie s c h o n e r w ä h n t e B r ü c k e d e r s e h r g e r ä u m i g e n G ic h tb ü h n e z u g e f ü h r t , w o r a u f s i e e n t w e d e r im K u p o lo f e n e i n g e s c h m o l z e n o d e r d u r c h d e n d ie M a r t in o f e n h a lle u n d e in e n T e i l d e r G ic h tb ü h n e b e s t r e ic h e n d e n e l e k t r i s c h e n L a u f k r a n v o r d ie M a r t in ö f e n z u m E i n s e t z e n g e ­ b r a c h t w e r d e n .

D i e G i e ß e r e i a n l a g e b e s t e h t a u s e in e m H a u p t ­ b a u m i t A n b a u t e n u n d d r e i N e b e n g e b ä u d e n . D e r l a n g g e s t r e c k t e H a u p t b a u i s t d u r c h S h e d d ä c h e r e i n g e d e c k t u n d w ir d n u r d u r c h d ie z w e i s t ö c k i g e H a l l e d e s S a n d la g e r s u n t e r b r o c h e n ; e r e n t h ä l t e i n e r s e i t s d ie F o r m e r e i m it K e r n f o r m e r e i u n d S a n d a u f b e r e i t u n g , a n d e r s e i t s d e n S o r t ie r r a u m u n d d ie P u t z t r o m m e l n ( R o m m e le i) . D i e s e r R a u m s t e h t

(5)

Abbildung'1. LageplanderneuenGrauguß- und Tomperguß-Formorci derBergischenStahlindustrie, G.m.b.H.,Remscheid.

22. M ai 1907. Die neue W eich gießerei d e r Bergischen S ta h lin d u strie. S tahl und E isen. 729

ijaDtirormcroi

!□ □ □ □ { □ □ □ □ □ nnnnn

□ o D o □ o □ □ uUUUU

! KemTormcrcl

D B O O g p m g o 1 0 DD

| Korn- j

Sand Irockcuofcn -| 1 Motor]

Sandnufljcrcltungr

Saudluger

Sorliormuin.

- Q l i l O Kommcl- -CDC3G3-

O 0 O -

•rfluino

- CD CD O -

Lngerecliujipcn Lagerschuppen

Lagerplatz

i | 'S 'J 'o : n i u i |0 g

(6)

780 S tah l und Eisen. D ie neue W eich gießerei d e r B ergischen S ta h lin d u strie. 27. J a h r g . N r. 21.

A b b ild u n g 3. M artin o fen m it G ießw agen.

(7)

22. M ai 1907. D ie neue W eich gießerei d e r B ergischen S ta h lin d u strie. S tah l und E isen . 731

d u r c h e in e n e l e k t r i s c h a n g e t r i e b e n e n A u f z u g m it d em o b e r e n S t o c k w e r k e d e s S a n d la g e r g e b ä u d e s in V e r b in d u n g , u m d ie G u ß s t ü c k e z u r V e r la d u n g a u f d a s N o r m a l g e l e i s e u n d d a d u r c h z u m T r a n s ­ p o r t in d ie a n d e r e n W e r k s a b t e i l u n g e n z u b r in g e n . A n d e r e in e n L ä n g s s e i t e d e r F o r m e r e i s c h l i e ß e n sic h d a s K u p o lo f e n - u n d d a s M a r t in o fe n - G e b ä u d e a n . D a s e r s t e r e e n t h ä l t z w e i K u p o lö f e n v o n j e 3 0 0 0 k g s t ü n d lic h e r L e i s t u n g , e i n e r m it u n d e in e r o h n e V o r h e r d ( v e r g l . A b b ild u n g 2 ) , m it

B a d e r ä u m e f ü r d ie e r w a c h s e n e n u n d d ie j u g e n d ­ l i c h e n A r b e i t e r g e t r e n n t u n t e r g e b r a c h t .

E i n e V e r g r ö ß e r u n g d e r F o r m e r e i i s t in d e r W e i s e v o r g e s e h e n , d a ß d e r B a u ü b e r d ie g e g e n ­ w ä r t i g in d e r H a u p t s a c h e d a s M o d e l l a g e r u n d d ie M o d e llf o r m e r e i e n t h a l t e n d e S c h m a l s e i t e h in ­ a u s u m s e c h s S h e d d ä c h e r v e r l ä n g e r t w e r d e n k a n n . A u ß e r d e m i s t e s m ö g l ic h , d ie A n l a g e d u r c h V e r l ä n g e r u n g d e r S h e d d ä c h e r ü b e r d ie d em K u p o lo f e n - u n d M a r t in o fe n - G e b ä u d e g e g e n -

A b b ild u n g 4. B lic k in d ie M nB chinenfonnerei.

g e m e i n s c h a f t l i c h e r F u n k e n k a m m e r u n d S c h o r n ­ s t e i n , a u ß e r d e m i s t R a u m z u r A u f s t e l l u n g v o n z w e i w e i t e r e n O e f e n o d e r v o n K le i n b e s s e m e r ­ b ir n e n v o r h a n d e n . D a s M a r t in w e r k e n t h ä l t z w e i s a u e r z u g e s t e l l t e M a r t in ö f e n v o n j e 6 0 0 0 k g F a s s u n g ( A b b ild u n g 3 ) . A u c h h i e r ( s t d ie M ö g l i c h k e i t g e b o t e n , e in e n d r i t t e n O fe n n a c h V e r l ä n g e r u n g d e s G e b ä u d e s a u f z u s t e l l e n .

In d em E r d g e s c h o ß d e s K u p o lo f e n g e b ä u d e s b e ­ fin d e t s i c h e in M a s c h in e n r a u m , d e r d ie G e b lä s e f ü r d ie K u p o lö f e n u n d P f a u n e n f e u e r , s o w i e d ie P r e ß - p u m p e n u n d d e n z u g e h ö r i g e n M o to r v o n 4 5 P . S . e n t h ä l t , f e r n e r s in d d o r t in z w e i ü b e r e in a n d e r g e l e g e n e n S t o c k w e r k e n A n k l e i d e - , W a s c h - u n d

ü b e r l i e g e n d e L ä n g s s e i t e h in a u s z u e r b r e it e r n . N a c h d em e n d g ü l t i g e n A u s b a u w e r d e n d ie O e fe n z ie m l i c h in d e r M it t e d e r g a n z e n F o r m e r e i l i e g e n .

A l s N e b e n g e b ä u d e e r s c h e in e n d a s G e n e r a t o r e n ­ h a u s u n d z w e i L a g e r s c h u p p e n . V o r g e s e h e n i s t d ie A n l a g e e in e s G e b ä u d e s z u r A u f n a h m e v o n T e m p e r ö f e n . D a s p a r a l l e l z u d e m H a u p tb a u li e g e n d e G e n e r a t o r e n h a u s e n t h ä l t d r e i r u n d e S c h a c h t g e n e r a t o r e n m it D a m p f s t r a h l - U n t e r w i n d ­ g e b l ä s e n , e in e n s t e h e n d e n D a m p f k e s s e l v o n 4 8 qm H e iz f lä c h e u n d 4 A t m . U e b e r d r u c k z u r E r z e u g u n g d e s D a m p f e s f ü r d ie G e b lä s e s o w i e z u r W a r m w a s s e r b e r e i t u n g f ü r d ie W a s c h - u n d B a d e r ä u m e u n d z w e i N i e d e r d r u c k - D a m p f k e s s e l

(8)

732 S ta h l und E isen. D ie neue W eich gießerei d e r B ergischen S ta h lin d u strie. 27. J a h r g . N r. 21.

v o n j e 6 0 qm H e i z f l ä c h e f ü r d ie H e i z u n g d e r F o r m e r e i . D i e d r e i K e s s e l s in d a n e in e n S c h o r n ­ s t e i n v o n 3 5 m H ö h e u n d 1 , 2 0 m o b e r e r W e i t e a n g e s c h l o s s e n ; z w e i g l e i c h e S c h o r n s t e i n e d ie n e n z u r A b l e i t u n g d e r G a s e d e r b e id e n M a r t in ö f e n . D i e H e i z e l e m e n t e b e s t e h e n a u s j e 1 2 R ip p e n ­ h e iz r o h r e n u n d s in d z w i s c h e n d e n m i t t l e r e n v i e r S ä u le n d e s S h e d b a u e s u n t e r g e b r a c h t . D i e D a m p f ­ z u l e i t u n g g e s c h i e h t v o n o b e n , w ä h r e n d d ie R ü c k ­ l e i t u n g d e s K o n d e n s a t e s in g e m a u e r t e n , m it

Öfen a n d e r s e i t s u n t e r g e b r a c h t e n K e r n m a c h e r e i ( v e r g l . A b b ild . 5 ) w 'e r d e n d ie b e n ö t i g t e n K e r n e v o n J u n g e n a n g e f e r t i g t . G r ö ß e r e u n d s e l t e n e r v o r k o m m e n d e K e r n e w e r d e n e i n z e l n in K e r n ­ b ü c h s e n g e s t a m p f t , w ä h r e n d f ü r h ä u f ig e r g e ­ b r a u c h t e b e s o n d e r e M a s c h in e n v o r h a n d e n sin d , d ie e s e r m ö g lic h e n , n a m e n t lic h k l e i n e r e S t ü c k e in g r ö ß e r e r A n z a h l a u f e in m a l z u p r e s s e n .

D i e a u s d e n F o r m k a s t e n e n t l e e r t e n A b g ü s s e w e r d e n d e r L ä n g s w a n d e n t l a n g n a c h d e r R o m -

A b b ild u n g 5. K e rn m a ch erei.

P l a t t e n a b g e d e c k t e n K a n ä le n e r f o l g t , i n w e l c h e n a u c h d ie P r e ß w a s s e r - H i n - u n d - R ü c k le i t u n g e n l i e g e n .

D i e F o r m e r e i t e i l t s i c h in e in e H a n d - u n d e i n e M a s c h in e n f o r m e r e i. L i d e r l e t z t e r e n sin d e t w a 8 0 F o r m m a s c h in e n a u f g e s t e l l t , d ie t e i l s v o n H a n d , t e i l s h y d r a u l i s c h b e t ä t i g t w e r d e n . E in e n B l i c k in d i e s e A b t e i l u n g z e i g t d ie A b ­ b ild u n g 4 . G l e i c h z e i t i g i s t a u f d e r s e lb e n d ie A u f s t e l l u n g d e r F o r m k a s t e n f iir d e n G u ß e r ­ s i c h t l i c h . D e r in d e r G i e ß e r e i e n t s t e h e n d e S ta u b w i r d d u r c h V e n t i l a t o r e n a b g e s a u g t .

I n d e r z w i s c h e n d e r H a n d f o r m e r e i e i n e r s e i t s u n d d e r S a n d a u f b e r e i t u n g u n d d e n K e r n t r o c k e u -

m e le i g e b r a c h t . D i e s e l b e e n t h ä l t z w e i g e t r e n n t e R ä u m e , m it j e s e c h s P u t z t r o m m e l n , d ie a b ­ w e c h s e l n d g e f ü l l t u n d e n t l e e r t w e r d e n . D i e g e ­ r e i n i g t e n W a r e n w e r d e n s o d a n n im S o r t ie r r a u m n a c h g e s e h e n u n d d u r c h d e n e l e k t r i s c h e n A u f z u g z u r V e r l a d u n g n a c h o b e n b e f ö r d e r t .

D i e s e r l e t z t e T e i l d e r E i n r i c h t u n g i s t e in P r o v i s o r i u m u n d s o l l g e ä n d e r t •w e r d e n , s o b a ld d ie im r e c h t w i n k l i g e n A n s c h lu ß a n d a s G e u e r a t o r e n - lia u s g e p l a n t e n e u e T e m p e r e i m it P u t z e r e i u s w . a u s g e f ü h r t i s t .

D i e g a n z e A n l a g e i s t s e i t F r ü h j a h r 1 9 0 6 im B e t r i e b e u n d h a t s i c h g u t b e w ä h r t . _

(9)

22. M ai 1907. G as Verhältnisse bei d e r H olzverkoh lu ng. Stah l und E isen. 733

G a s v e r h ä lt n is s e b e i d e r H o lz v e r k o h lu n g .

V o n E d u a r d J u o n ,

\ / o r e i n i g e n J a h r e n w u r d e in d i e s e r Z e it - ' s c h r i f t * ü b e r d ie U n t e r s u c h u n g e n b e r i c h t e t , w e l c h e z w e c k s b e s s e r e r C h a r a k t e r i s i e r u n g v e r ­ s c h ie d e n e r H o l z k o h l e n s o r t e n a u s g e f ü h r t w u r d e n . I n z w is c h e n i s t d ie E n t w i c k l u n g im B e t r i e b e d e r H o l z v e r k o h l u n g d e s B o g o s l o w s c h e n B e r g ­ w e r k s b e z i r k s i m U r a l , in w e lc h e m d ie e r ­ w ä h n t e n U n t e r s u c h u n g e n a u s g e f ü h r t w e r d e n , n i c h t s t e h e n g e b l i e b e n . D i e E r z e u g u n g d e s B e z i r k s i s t in d e n J a h r e n 1 9 0 4 / 1 9 0 6 u m 2 0 °/o g e s t i e g e n , u n d d ie M e n g e d e s ; a u s s c h l i e ß l ic h z u h ü t t e n ­ m ä n n is c h e n Z w e c k e n v e r k o h lb a r e n H o l z e s i s t a u f e t w a 1 M illio n K u b ik m e t e r a n g e w a c h s e n . I n ­ z w is c h e n w u r d e n a u c h a l l e V e r k o h l u n g s ö f e n u n t e r e i n h e i t l i c h e L e i t u n g g e b r a c h t u n d v o n d e r F o r s t v e r w a l t u n g g e t r e n n t , w a s f ü r d e n U r a l j e d e n f a l l s e i n e N e u e r u n g b e d e u t e t .

I n d em B e s t r e b e n , d ie v o r h a n d e n e n V e r ­ k o h lu n g s ö f e n z u v e r b e s s e r n , w u r d e e in e A e n d e r u n g in d e r H e i z u n g d e r O e fe n e i n g e f ü h r t , w e l c h e in d e r T a t r e c h t v o r t e i l h a f t z u s e in s c h e i n t . D a d ie i n F o lg e n d e m d a r g e l e g t e n U n t e r s u c h u n g e n m e is t e n s in d i e s e n n e u e n , m it a b g e ä n d e r t e r H e i z u n g v e r s e h e n e n O e f e n a n g e s t o l l t w u r d e n , so s e i d i e s e A b ä n d e r u n g k u r z b e s c h r ie b e n . A l l e O e fe n sin d M e i l e r ö f e n n a c h ' d em S c h w a r z s c h e n T y p u s , r e c h t e c k i g im L ä n g s s c h n i t t , i n d e r S e i t e n ­ a n s ic h t g e w ö l b t ; ih r F a s s u n g s r a u m b e t r ä g t v o n 3 8 b is 1 0 0 c b m . I n d e n a l t e n V e r k o h l u n g s ö f e n l i e g t d ie H e i z u n g d i r e k t u n t e r d em O fe n , a ls e in l ä n g s d e m O fe n s ic h h i n z i e h e n d e r K a n a l, u n d a l s B r e n n m a t e r i a l v e r w e n d e t m a n H o l z , w o b e i a u c h e in T e i l d e s z u r V e r k o h l u n g b e ­ s t im m t e n H o l z e s m i t v e r b r a n n t w i r d . I n d e r n e u e n V o r r i c h t u n g ( d i e P . N . W l a d y k i n u n d d em B e r g i n g e n i e u r B u j n e w i t s c h g e s c h ü t z t w o r d e n i s t ) l i e g t d ie H e i z u n g a b s e i t s v o m O fe n , i s t m it e in e m T r e p p e n r o s t v e r s e h e n u n d f ü r F e i n k o h l e , w e l c h e b i s h e r a l s u n v e r w e r t b a r e r A b f a ll a u f d ie H a l d e g e w o r f e n w u r d e , e i n g e r i c h t e t . D u r c h e in s i n n g e m ä ß e s S y s t e m v o n K a n ä le n u n d O e ffn u n g e n w e r d e n d ie H e i z g a s e in d e n O fe n g e b r a c h t u n d v e r t e i l e n s ic h d o r t s o g l e i c h m ä ß i g , d a ß e in e R e g e l u n g d e s Z u g e s d u r c h z w e i S c h o r n ­ s t e i n e , w i e in d e n a l t e n O e f e n , n i c h t n ö t i g e r ­ s c h e in t . I n d e r T a t i s t d ie a u f s o l c h e W e i s e g e b r a n n t e K o h l e v i e l g l e i c h m ä ß i g e r , a l s i n d e n a l t e n O e fe n in d e r R e g e l e r z i e l t w e r d e n k o n n t e . S o z e i g e n d ie a u s d e n h e i ß e s t e n u n d k ä l t e s t e n Z o n e n d e r s e lb e n K a m p a g n e e in e s O fe n s e n t ­ n o m m e n e n P r o b e n in i h r e n K o h l e n s t o f f g e h a l t e n b lo ß U n t e r s c h i e d e v o n 2 b is 3 ° /o ; e s k ö n n e n s o m it d ie T e m p e r a t u r s c h w a n k u n g e n im O fe n

* „ S ta h l und E is e n “ 1904 K r. 21 S. 1230.

N a d e s h d in s k i S a w o d .

( N a c h d r u c k v e r b o t e n . )

h ö c h s t e n s g e g e n 3 5 ° C . b e t r a g e n , w ä h r e n d s i e in d e n a l t e n O e fe n 1 3 0 ° C. e r r e ic h e n . A u ß e r ­ d e m k a n n m it H i l f e d ie s e r H e i z u n g a u f W u n s c h e in e a b s o lu t h ö h e r e T e m p e r a t u r im O fe n , a ls o a u c h e in e h ö h e r e V e r k o h l u n g s s t u f e d e s M a t e r ia ls e r r e ic h t w e r d e n , d . h . e s k a n n K o h l e v o n v o r ­ g e s c h r i e b e n e r B e s c h a f f e n h e it g e l i e f e r t w e r d e n , w o v o n b e i d e n a l t e n O e fe n e b e n f a lls k e i n e R e d e s e in k o n n t e , in d e m d o r t d ie Q u a l i t ä t f a s t n u r v o m Z u f a ll a b h in g . E s k o n n t e in d e n n e u e n O e fe n K o h le e r h a l t e n w e r d e n , d ie in i h r e r G ü te d e r M e ile r k o h le g l e i c h k a m . E i n w e i t e r e r V o r ­ t e i l d e r s o h e i z b a r e n O e fe n i s t d ie G e w ä h r d a fü r , d a ß b e i a u f m e r k s a m e r B e d i e n u n g k e in f r e i e r S a u e r s t o f f d u r c h d ie S c h i c h t F e i n k o h l e in d e n O fe n t r e t e n k a n n ; in d e n O fe n s e l b s t g e l a n g t k e in F e u e r , s o n d e r n n u r e r h i t z t e s G a s . A l l e r d i n g s m u ß d a n n s o g e h e i z t w e r d e n , d a ß e s n i e z u r E n t f a l t u n g e i n e r f r e i e n F la m m e k o m m e n d a r f : m a n m u ß im m e r d a s b la u e K o h l e n - o x y d flä m m c h e n u n t e r s c h e id e n k ö n n e n . D i e u n ­ v o llk o m m e n e A u s n u t z u n g d e s B r e n n s t o f f s b r a u c h t b e i d e r B i l l i g k e i t d e s s e lb e n n ic h t in B e t r a c h t z u k o m m e n . E s i s t w a h r s c h e i n l i c h , d a ß m it E i n f ü h r u n g d i e s e r H e i z u n g u n d G a s v e r t e i l u n g a u c h d e r F a s s u n g s r a u m d e r V e r k o h l u n g s ö f e n o h n e N a c h t e i l f ü r d ie E i g e n s c h a f t e n d e r K o h le v e r g r ö ß e r t w e r d e n k a n n . D i e e r w ä h n t e M o d i­

f ik a t io n i s t i n d e r K ö h l e r e i z u F il k i n o ( d e r B o g o s l o w s k e r G e s e l ls c h a f t g e h ö r i g ) b e i e in e r G r u p p e v o n 4 8 O e fe n e i n g e f ü h r t w o r d e n , u n d e s s in d d ie g e k e n n z e i c h n e t e n V o r t e i l e d ie s e r O e fe n , w e l c h e u n s b e s t im m t e n , V e r s u c h e g e r a d e a n d ie s e n d u r c h z u fü h r e n . D a s ic h d ie V e r ­ k o h l u n g s v o r g ä n g e a n u n d f ü r s ic h in d ie s e n O e fe n in n i c h t s v o n d e n in O e fe n a n d e r e r S y s t e m e u n t e r s c h e id e n , s o d ü r ft e n d ie g e f u n d e n e n B e z i e h u n g e n a l l g e m e i n e G ü l t i g k e i t h a b e n .

D e r Z w e c k d e r v o r l i e g e n d e n A r b e i t w a r , d ie w ä h r e n d d e r V e r k o h l u n g v o n A n f a n g b is z u E n d e s i c h im O fe n a b s p ie le n d e n G a s p r o z e s s e z u u n t e r s u c h e n u n d , s o w e i t m ö g lic h , d ie f ü r d ie P r a x i s v e r w e r t b a r e n F o l g e r u n g e n h ie r a u s z u z i e h e n . E s s e i e n e r s t d ie v e r s c h i e d e n e n P e r i o d e n d e s V e r k o h l u n g s v o r g a n g s , s o w i e s i e s i c h w ä h r e n d d e r K a m p a g n e d em A u g e s i c h t b a r d a r s t e l l e n , k u r z c h a r a k t e r i s i e r t .

N a c h d e m d e r V e r k o h l u n g s o f e n m it H o l z g e ­ f ü l l t i s t , w ir d d ie F a l l t ü r e g e s c h l o s s e n u n d d e r O fe n a n g e z ü n d e t . S o f o r t b e g i n n t d ie W a s s e r - a b s c h e id u n g a u s d em H o l z , w e l c h e s ic h d u r c h d e n z u m S c h o r n s t e i n e n t w e ic h e n d e n D a m p f s i c h t ­ b a r k e n n z e i c h n e t . J e n a c h G r ö ß e d e s O f e n s , d e r T e m p e r a t u r s t e i g e r u n g in d e m s e lb e n u n d d em W a s s e r g e h a l t e d e s H o l z e s d a u e r t d a s E n t w ä s s e r n

(10)

734 S ta h l und Emen. G a sverh ältnisse bei d e r H olzverkoh lu n g. 27. J a h r g . N r. 21.

1 b is 2 T a g e . D i e T e m p e r a t u r s t e i g t in d ie s e r P e r i o d e s e l t e n U b er 2 0 0 ° C. N a c h d e m d a s W a s s e r a u s g e t r i e b e n , b e g i n n t d e r e i g e n t l i c h e V e r ­ k o h l u n g s p r o z e ß : d ie D a m p f a b s c h e id u n g d u r c h d e n S c h o r n s t e i n h ö r t a u f u n d e s e n t w e i c h e n g e l b l i c h g e f ä r b t e , s c h a r f b r e n z l i g r ie c h e n d e G a s e , w e l c h e o ffe n b a r s c h w e r s in d u n d s ic h z u B o d e n s e n k e n . D a b e i s in d d ie G a s e v o n l e i c h t k o n d e n s ie r b a r e n F l ü s s i g k e i t e n g e s ä t t i g t : h ä l t m a n z . B . d ie B r u c h ­ f lä c h e e i n e s H o l z s c h e i t e s in d e n G a s s t r o m , s o b c s c h l ä g t s io s ic h s o f o r t m it e in e r b r ä u n lic h e n F l ü s s i g k e i t . D i e s e P e r i o d e d a u e r t z u s a m m e n m i t d e r E n t w ä s s e r u n g 3 b is 5 T a g e ; n a c h u n d n a c h w ir d d a s G a s f a r b l o s e r u n d „ t r o c k e n e r “ . D a s A u f t r e t e n v o n g a n z „ t r o c k e n e m “ , e in e n h e r - e iu g e b r a c h t e n G e g e n s t a n d n i c h t b e s c h la g e n d e m G a s i s t d e m K ö h le r e in Z e ic h e n , d a ß d ie K o h le g a r g e w o r d e n , u n d d e r O fe n z u s c h l i e ß e n i s t . D a s i s t , w i e w i r s p ä t e r s e h e n w e r d e n , d e r Z e it ­ p u n k t , in w e lc h e m e in e e n e r g i s c h e K o h l e n w a s s e r ­ s t o f f - u n d W a s s e r s t o f f e n t w i c k l u n g im G a n g e i s t . D e r K ö h le r h ö r t m it d em H e i z e n a u f , s c h l i e ß t d ie H e i z t ü r e n u n d v e r s c h m i e r t s i e s o r g s a m m it n a s s e m T o n . D a s s e l b e t u t e r m i t a l l e n L u k e n , d e n O e ffn u n g e n z u m A b f lie ß e n d e s T e e r s u n d e t w a v o r h a n d e n e n S p a l t e n u n d R i t z e n . S o s t e h t d e r O fe n 3 b is 8 S tu n d e n l a n g , b e ­ d e u t e n d e G a s m e n g e n d u r c h d e n S c h o r n s t e i n a u s ­ s c h e id e n d . H i e r a u f w ir d a u c h d e r S c h o r n s t e i n m i t t e l s e i n e s S c h i e b e r s g e s c h l o s s e n u n d m it T o n v e r s c h m i e r t . I n d em O fe n e n t s t e h t i n f o l g e d e r s ic h n o c h b ild e n d e n G a s e e in b e d e u t e n d e r U e b e r - d r u c k , d e r e r s t l a n g s a m d u r c h d ie p o r ö s e n

W a n d u n g e n d e s O fe n s z u m A u s g l e i c h k o m m t.

D e r O fe n b l e i b t s o l a n g e v e r s c h m i e r t , b is d e r K ö h le r s ic h d u r c h H a n d a u f l e g e n a u f d ie F ü l l t ü r v o n e i n e r g e n ü g e n d n ie d r ig e n T e m p e r a t u r im O f n ü b e r z e u g t h a t . E r s t b e i e in e r T e m p e r a t u r v o n e t w a 4 0 ° C. d ü r fe n d ie T ü r e n g e ö f f n e t u n d d e r O fe n e n t l e e r t w e r d e n ; e s m u ß a b e r a u c h b e i d ie s e r T e m p e r a t u r m it V o r s i c h t v o r g e g a n g e n w e r d e n , d a b e i Z u t r i t t v o n z u v i e l L u f t a u f e in ­ m a l s t e t s e in e E n t z ü n d u n g d e r K o h le h e r v o r ­ g e r u f e n w e r d e n k a n n . D i e D a u e r d e r A b k ü h lu n g s ­ p e r io d e h ä n g t n i c h t n u r v o n d e r E n d t e m p e r a t u r d e r C h a r g e , s o n d e r n a u c h in b e d e u te n d e m M a ß e v o n d e r W i t t e r u n g a b , w o b e i d ie W i n d v e r h ä l t ­ n i s s e e in e n o c h g r ö ß e r e R o l l e s p i e l e n a l s d ie A u ß e n t e m p e r a t u r . I n n o r m a le n F ä l l e n d a u e r t d a s A b k ü h le n z w i s c h e n s e c h s u n d z e h n T a g e n . S o m it d a u e r t e in e g a n z e V e r k o h lu n g s k a m p a g n e 1 0 b is 1 5 T a g e , d ie F ü l l u n g u n d E n t l e e r u n g d e s O f e n s n i c h t i n b e g r if f e n .

N u n b e t r a c h t e n w i r d ie w ä h r e n d d e s P r o z e s s e s s ic h e n t w i c k e l n d e n G a s e . D i e e r s t e P e r i o d e — d e r W a s s e r a b s c h e i d u n g — u n d d ie d a r a u f f o l g e n d e P e r i o d e d e r E n t g a s u n g , b is z u m A u f t r e t e n d e r K o h l e n w a s s e r s t o f f e , u n t e r s u c h e n w i r u n g e t r e n n t .

P r o b e n a u s d e m O fe n w u r d e n a n z w e i v e r ­ s c h ie d e n e n S t e l l e n e n t n o m m e n : 1 . d u r c h d ie zu m T e e r a b flu ß d ie n e n d e O e ffn u n g — a ls o a u s d em u n t e r s t e n T e i l e d e s O f e n s , — u n d 2 . d u r c h e in in s G e w ö lb e e i n g e l a s s e n e s R o h r a u s d e r o b e r s t e n O f e n z o n e . E s w u r d e n d r e i O e fe n v e r ­ s c h i e d e n e r G r ö ß e n b e i v e r s c h i e d e n e n H o l z a r t e n u n t e r s u c h t . D i e R e s u l t a t e w a r e n f o l g e n d e :

ü

* 5•>

Ü 3 E4>

>

O f e n - N r . F a s s u n g s r a u m

U o l z a r t W a n n a n g e ­

z ü n d e t

Z e l t d e r P r o b e e n t n a h m e

Wieviel Stun­ denimBetrieb Temperaturj OradCeltius;

G a s a n a l y s e ( I n V o l u m p r o z e n t e n )

B e m e r k u n g e n

C O s 0 C O H

a t.

I l e O <3 O W * *

N

1.

N r. 80 7 5,8 cbm T an n en (goflößt) 2 0 ./2 . 12 U h r

M ttg.

2 1./2.1 2 1/2U h r M ttg .

2 1. /2. 4'/» „ K m . 22 -/2 . 9 „ M org.

2 3 ./2 . 4 „ Nrn.

24 -/2 . 6V* „ A bd.

2 5 ./2 . 2 „ N ch t.

24 28 4 4 ‘/>

75 '/a

1 0 2

1 2 1 * /j

+ 175

350 380

10.4

1 1 , 6 2 1 , 6

2 5.4 17,1

w u r 0 , 2

0,4

0 , 6

0,3

0 , 1

d e d

8.3

8 , 6

7.4

1 0 , 1

12,3

e r O f t

1,4

1 , 8

1,9

2 , 0

n v e r s c

0,4

0 , 6

1,5

1 2 , 2

h m i e r t

c a .7 8 77,6

6 8 , 0

60,8 5 6,3

m i t W a s s e r d a m p f g e s ä t t i g t

n n n

g e l b l i c h e F ä r b u n g

e r s t e s A u f t r e t e n v o n e n t f ä r b t e m t r o c k e n e m G a s

JedeangeführteProbestelltein Mittel ausjezwei Analysendar.

2.

N r. 113 5 0 ,4 cbm B irk en 2 2 ./2 . 7 U h r

A hd.

23 -/2 . lO '/a ü h r M o r g . 23-/2. 10* / 4

2 4 ./2 .1 0 * /» *

24-/2. 109/* „ 25 -/2 . 12 l / i „ M ttg.

2 5 ./1 . 1

25-/2. 5 l/s „ A bd.

2 5 ./2 . G

25-/2. N ch t.

1 5 1/»

153/) 3 9 ‘/s 3 9 3/<

05 > />

6 6

70 V*

71 c a . 78

180 388 379

17.2 17.0 25.2 38.7 31.2 2 5.8 2 3.0

2 2 . 1 w u r

0 , 2 0 , 1 0 , 2 0 , 1 0 , 2 0 , 1 0 , 1 0 , 1 d e d

6.7

6 . 8

13,6 13,9 14.3 10.3

6 , 1

7,8

e r O f t

4,4

2 , 1

1 1,2t») 7,1 6,9 7,3

n v e r s c 0 , 0

0 , 8

1 , 1

6,5

2 1 , 1 1 2,G

h m i e r t

71,5 58.1 4 2.0 50.2 4 4,8 50.1

u n t e r e O f e n p a r t i e 1

r > H s O - D ä m p f c

o b e r e )

u n t e r e "1 B e g i n n d . g e l b - o b e r e J l i e h e n F ä r b u n g u n t e r e "1 T r o c k e n e s G a s , o b e r e * / g e l b l i c h u n t e r e * 1 F a r b l o s e s o b e r e / t r o c k e n e s G a s

3.

N r. 31 4 3,7 chm

F ic h te n (geflößt) n a s s e s H o l z

2 3 -/2 . 4 U h r K m .

24-/2. 5 '/» U h r A b d . 2 4 -/2 . 6

25-/2. 4

25-/2. 4 ‘/ , „ 2 6 -/2 . 3 >/, „

2G./2. 4

2 8 ./2 .

1 ./3 . M org.

26'/»

27 48 48'/»

7 17» 72 ca.135

235 385 390

8,7 13.4 16,0 14.5 16,3 15,9

c r s t ( v r u r

0 , 2 0 , 2 0 , 2 0 , 2 0 , 1

0 , 1 9 A u

i e d 1 1 , 2

6,5 8.4 9.5 7,2 6,7

f t r e t c l e r O f e

0,4

1 , 2 0 , 8

0,5 1,9

v o n t r e n v e r s c

0 , 2 0 , 2

1,5

0 , 8 c k e n e r i m i e r t

79.3 73.4 74.4 74,6

i G a s u n t e n ) o b e n I

; H a O - D ä m p f e u n t e n I

o b e n J

u n t e n ) S c h w e r e s , b r e n z l i g e s , o b e n / g e l b e s G a s

Cytaty

Powiązane dokumenty

Die Diagramme sind daher für den K oksofenleiter von außerordentlicher Bedeutung, denn die w irtschaftliche Ausnutzung der Koksöfen kann sich heute nicht allein

eisen sind keine Angaben zu finden, doch ist derselbe jedenfalls als Folge des armen Möllers wie des kleinen Ofeninhalts außerordentlich hoch. AVeiterhin fallen

D er U nglücksfail h at gelehrt, daß dio bisher wohl allgem ein verbreiteto A nnahm e, dio F örderseile litten am m eisten an den Stellen, wo sio am F örderkorb

Nicht alle Schmiedeisenabfälle eignen sich ohne w eiteres zum Verschmelzen im Kupolofen, sofern die W irkung des Schmiedeisenzusatzes eine vollständige sein soll,

Leider wird das hier angeregte Verfahren nur zu wenig geübt, daher kommt es auch, daß oft so unglückselige Konstruktionen und Modelle g ez eitig t werden, über

diese wurde dann durch einen von hinten in die lichte W eite des Mantels eingesetzten Pfropfen abgeschlossen und das Ganze noch mehrfach gründlich in

W eiter darf darauf bingewiesen werden, daß eine Regierung, die eine Vorlage zum Schutze der Arbeitsw illigen eingebracht hat, wohl kaum dazu Veranlassung haben

Bei der Einweihung des neuen Hauptgebäudes werden die neuen technischen Schulen noch kaum zwei Jahre alt sein. Dabei sind mehrere Tausend junger Männer und