Magazyny w świecie Przemysłu 4.0

Cyfryzacja i informatyzacja na dobre wpisały się w funkcjonowanie przedsiębiorstw.

Właściwie trudno sobie dziś wyobrazić duży biznes bez systemów IT, automatyzacji, dużych baz danych etc. Dotyczy to wielu obszarów, ale szczególnie produkcji, logistyki i gospodarki magazynowej. Powszechne już dzisiaj określenie Przemysł 4.0 pokazuje w jakim kierunku zmierzają nowoczesne fabryki, gdzie większość linii produkcyjnych jest zautomatyzowana i sterowana cyfrowo. Inteligentne maszyny przetwarzają dane i same planują swoją pracę, w oparciu o historyczne dane i prognozy dotyczące m.in. sezonowej zmienności popytu. Zmienia się tym samym i rola pracownika – z typowo wytwórczej, fizycznej, na nadzorczą i koordynującą pracę robotów i automatów. Ewolucja cyfrowa w zakładach produkcyjnych jest źródłem wielu korzyści – pozwala zoptymalizować procesy i koszty pracy, zwiększyć do maksimum wydajność oraz – co bardzo ważne – wystandaryzować proces produkcji i wyeliminować błędy.

Magazyny w świecie Przemysłu 4.0

G D Z I E J E S T E Ś M Y I D O K Ą D Z M I E R Z A M Y ?

R A P O R T

Czy magazyny nadążają w rozwoju technologicznym za produkcją?

O Przemyśle 4.0 powstało wiele publikacji (kluczowe informacje – w ramce na końcu opracowania). A co z magazynami, które roz- wijały się w cieniu dużych zakładów? Często obszar magazynowy był u nich traktowany jako mniej istotny w strategii automaty- zacji i cyfryzacji. Priorytetem były linie produkcyjne, które mia- ły zapewniać wysoką jakość produktów. Na jakim etapie cyfryza- cji znajdują się zatem magazyny funkcjonujące obecnie w Polsce?

Czy nadążają za zakładami produkcyjnymi?

ICAN Research, wspólnie z firmą WDX, przeprowadził badanie mające sprawdzić poziom cyfryzacji magazy­

nów funkcjonujących na terenie Pol­

ski. Poniżej 7 kluczowych wniosków.

1 Zdaniem dwóch trzecich badanych (70%) automatyzacja to najważniejszy kierunek, który pozwoli zwiększyć wy­

dajność magazynu. Badani szacują, że średnio 25% pracy w ich magazynach jest już zautomatyzowana, a w cią- gu kolejnych 5lat chcieliby dzięki niej zmniejszyć zatrudnienie o 18%.

2 Automatyzacja związana jest głów- nie z wykorzystaniem wózków wid­

łowych. Większość badanych ma- gazynów posiada również: linie przenośnikowe, rolkowe, taśmowe, podnośniki i windy towarowe, maszy­

ny oraz urządzenia do pakowania/fo­

liowania.

3 Automatyzacja wymaga jednak informatyzacji. Większość firm posiada dedykowane do zarządzania procesami magazynowymi systemy – WMS. Sy- stemy takie opierają swoje działanie na algorytmach analitycznych, rzadko jednak wykorzystują uczenie maszy- nowe i sztuczną inteligencję.

CZY FIRMA POSIADA SYSTEM DO ZARZĄDZANIA

MAGAZYNEM?

24% 76%

74%

5%

2%

27%

71%

70%

66%

63%

61%

49%

46%

38%

66%

JAKIE FUNKCJONALNOŚCI POSIADAJĄ SYSTEMY WSPIERAJĄCE ZARZĄDZANIE MAGAZYNEM?

Algorytmy analityczne

Uczenie maszynowe

Sztuczną inteligencję

Żadne Monitoring kluczowych wskaźników

do zarządzania magazynem Automatyczne przypisanie

towaru do półki Optymalizowanie lokalizacji produktów według poziomu rotacji

Wysyłanie i przypisywanie zleceń pracownikom w magazynie Identyfikacja lokalizacji produktu

w procesie kompletacji Ustalanie priorytetów

w kompletacji zleceń Przewidywanie pików na podstawie

danych historycznych Przypisanie zlecenia do doku Optymalizacja ścieżki magazyniera

w procesie pickingu/kompletacji

JAKIE ROZWIĄZANIA ANALITYCZNE

WYKORZYSTUJĄ SYSTEMY

INFORMATYCZNE

WSPIERAJĄCE

ZARZĄDZANIE

MAGAZYNEM?

4 Magazyny to obszar, gdzie inwe­

stowanie w nowe technologie pozwa- la w istotny sposób poprawić efektyw­

ność. Badanie pokazuje, że kierunków, o których myśli branża w perspektywie najbliższych 5 lat, jest wiele. Wśród pię­

ciu najczęściej wymienianych są roz- wiązania oparte na automatyzacji pro- cesów: drony do skanowania towarów w magazynach wysokiego składowa­

nia (49%), transportery do pakowania towaru do samochodu (49%), układni­

ce regałowe (48%), wózki autonomicz­

ne (48%), technologia RFID do ska­

nowania produktów (47%) i analityka dużych zbiorów (47%). Co ważne, firmy planujące inwestycje w automatyzację, częściej wskazują transportery.

5 Zdecydowana większość badanych firm (76%) posiada systemy do za­

rządzania magazynem. Najczęściej są to 2-3 systemy (83%). W swoich syste- mach większość badanych firm (74%) wykorzystuje algorytmy analityczne i sporadycznie (2%) sztuczną inteli­

gencję. Pozostałe firmy nie korzystają z analityki. Najczęściej zinformatyzo­

wane są dwa procesy: monitoring klu­

czowych wskaźników do zarządzania magazynem (71%) oraz automatycz­

ne przypisanie towaru do półki (70%).

Najrzadziej – optymalizacja ścież­

ki magazyniera w procesie pickingu/

kompletacji (38%).

6 Połowa badanych firm (50%) wy­

korzystuje skanery w pracy magazy­

niera, większość jednak (75%) wciąż posługuje się formularzami papierowy­

mi. Wdrożenie analityki czy automaty- ki cyfrowej napotyka więc na poważną barierę w postaci analogowego podej- ścia do tworzenia dokumentacji maga- zynowej.

7 Co trzecia badana firma (38%) twierdzi, że w ich magazynach 20%

pracy jest już zautomatyzowana. Poło- wa uważa, że jest to 25-30%, a co pią- ta (18%) – że 35-40%. W badanych fir- mach średnio zautomatyzowano 17%

pracy ludzkiej w ciągu ostatnich 5 lat.

Magazyn: analogowy, zautomatyzowany,

zinformatyzowany – czyli?

Większość magazynów w Polsce ma długą drogę do pokonania, by osiągnąć poziom rozwoju techno- logicznego na miarę Przemysłu 4.0. Jednak liderzy w swoich branżach – jak pokazuje badanie ICAN Re-

search przeprowadzone wspólnie z firmą WDX – często wyznaczają odpowiednie kierunki rozwoju i nie wahają się wprowadzać najnowocześniejszych rozwiązań w skali światowej. Inni wolą odczekać, aż intersująca ich technologia osiągnie pożądany stopień wdrożeń i okrzepnie, przyjmując również bardziej akceptowalną cenę.

Jak się odnaleźć na tle istniejących rozwiązań, żeby móc zdefiniować poziom zaawansowania własnego magazynu? Poniżej tabela oferująca od- powiednie rozróżnienia.

ROZRÓŻNIENIE MAGAZYNÓW

POD WZGLĘDEM POZIOMU ZAAWANSOWANIA TECHNOLOGICZNEGO ORAZ UDZIAŁU W RYNKU

MAGAZYN 4.0 MAGAZYN 3.5 MAGAZYN 3.0 MAGAZYN 2.5 MAGAZYN 2.0

Ma zinformatyzowane procesy magazy- nowe, wdraża uczenie maszynowe i sztuczną

inteligencję.

Jest zautomatyzo- wany i wdrożył ana-

litykę.

Jest zautomaty- zowany, wdrożył analitykę, ale korzy- sta z dokumentacji

papierowej.

Jest zautomatyzo- wany i ma system IT, ale bez analityki.

Posługuje się głów- nie papierem.

Działa analogowo, nie ma systemu

do zarzadzania magazynem.

Udział

w rynku 7% 28% 26% 17% 22%

Śr. liczba

magazynów 5,9 4,6 3,7 3,4 2,8

Śr. powierzchnia

magazynów 54 467 m2 39 096 m2 31 673 m2 25 879 m2 13 605 m2

MAGAZYN 4.0

%

udział w rynku 7

niż inni planują budowę nowych ma­

gazynów.

Posiadają więcej wózków widło- wych niż przeciętna w badaniu. Ku- pując wózki widłowe częściej kupują najtańsze wśród preferowanych ma- rek z wyższej półki cenowej. Analizując cenę największą uwagę przywiązują do dopasowania parametrów technicz- nych wózka do potrzeb i wydajności.

Jako główny trend w rozwoju maga- zynów najczęściej (i częściej niż inni) wymieniają sztuczną inteligencję. Sami w ciągu najbliższych 3 lat zamierzają inwestować w rozbudowę magazynów.

Informacji na temat technologii w biznesie częściej niż inni szukają wśród znajomych z innych firm (net­

working).

Magazyny 4.0 częściej rozwijane są w firmach z zagranicznym kapitałem, największych korporacjach oraz u lide- rów w danej branży.

To grupa firm posiadająca największą liczbę magazynów i powierzchni ma- gazynowych. Są one najlepiej zautoma- tyzowane, częściej niż inne posiadają windy, podnośniki, skanery i zautoma- tyzowane antresole. Zarządzają swo­

imi magazynami w oparciu o system WMS oraz inne systemy wspierające.

Cały proces magazynowy w tych fir­

mach jest zinformatyzowany. Jest to grupa firm, która najczęściej wykorzy­

stuje uczenie maszynowe i sztuczną inteligencję.

Badani w zarządzaniu magazynem 4.0 częściej kierują się produktywnoś- cią i procentem zleceń realizowanych w terminie. Najczęściej (w porównaniu

do innych) jako największe wyzwanie wskazują brak pracowników, rosną- cą złożoność procesów w strefie kom- pletacji i dostosowanie procesów do zmienności popytu.

Planując inwestycję patrzą najczęś­

ciej długoterminowo. W 2021 częściej

MAGAZYN 3.5

Badani w zarządzaniu magazy- nem 3.5 częściej kierują się produk- tywnością, monitorują liczbę zleceń/

zadań w przeliczeniu na roboczogodzi- nę oraz poziom wypełnienia magazynu.

Największe wyzwania w zarządzaniu, to optymalizacja/zmiana procesów

magazynowych oraz dostosowanie funkcjonowania magazynu do zmien­

ności popytu.

Planując inwestycje patrzą długoter­

minowo. Kluczowe ich zdaniem tren- dy wpływające na rozwój magazynów, to rekrutacja i utrzymanie pracowni- ków. W 2021 r. planują wymienić flotę wózków oraz rozbudować magazyny.

Posiadają więcej wózków widłowych niż przeciętna w badaniu. Kupując wózki widłowe stosują strategie ceno- we podobne do przeciętnej w badaniu.

Analizując cenę, największą uwagę przywiązują do ich żywotności, ceny i serwisu.

Jako główny trend w rozwoju maga- zynów najczęściej (i częściej niż inni) wymieniają automatyzację. Sami w ciągu najbliższych 3 lat zamierza­

ją inwestować w rozbudowę maga­

zynów, systemy WMS, automatyzację i analitykę.

Informacji o technologii w biznesie najczęściej szukają on­line oraz (częś- ciej niż inni) w magazynach specjali- stycznych.

28 ^%

To grupa firm posiadająca większą od średniej liczbę magazynów i po- wierzchnię magazynową. Magazyny te

są zautomatyzowane, częściej niż inne wyposażone w skanery. Większość posiada również podnośniki i win­

dy towarowe. Posiadają system WMS, wykorzystują algorytmy analityczne do optymalizacji zarządzania magazy­

nem, korzystają ze skanerów i wyeli­

minowali papier z procesów logistycz­

nych. System pozwala im monitorować kluczowe wskaźniki, przypisuje towar

udział w rynku

ludzkiej. Strefa rozła- dunkowa to zdecydo- wanie częściej obszar wąskich gardeł w tej grupie badanych, niż strefa załadunkowa.

Planując inwestycje, podobnie jak inni ba- dani, najczęściej patrzą długoterminowo. Klu- czowe ich zdaniem tren­

dy wpływające na rozwój magazynów, to rekrutacja i utrzymanie pracowni­

ków. W 2021 najczęściej planują: wy­

mieniać flotę wózków, inwestować w zakup podnośników i wind towa­

rowych oraz w rozwój systemu WMS, a ponadto w zakup rozwiązań do pa­

kowania/foliowania.

Najczęściej mają od 25 do 35wóz­

ków, rzadziej niż inni posiadają wóz- ki elektryczne. Są zorientowani ce- nowo – chętnie kupują używane wózki, a w przypadku nowych szuka- ją najtańszej opcji. Analizując cenę naj­

większą uwagę przywiązują do ich ży­

wotności, marki i ceny.

Jako główne trendy w rozwoju ma­

gazynów najczęściej (i częściej niż inni) wymieniają roboty wykorzysty­

wane w procesie pickingu oraz antre­

sole z pełną automatyzacją. W ciągu najbliższych 3 lat najczęściej zamierza- ją inwestować w rozbudowę magazynu oraz rozwój systemu WMS.

Informacji o technologii w biznesie najczęściej szukają on­line oraz w ma­

gazynach specjalistycznych.

To grupa firm posiadająca liczbę ma- gazynów zbliżoną do średniej w bada- niu, z nieco większą powierzchnią ma- gazynową, niż przeciętny magazyn.

Częściej, niż w przypadku innych bada- nych, są to magazyny przyprodukcyj­

ne. Magazyny te są zautomatyzowa­

ne oraz (częściej niż inne) wyposażone w linie przenośnikowe, rolkowe, ta­

śmowe i urządzenia do pakowania.

Wciąż jednak w dużym stopniu opiera­

ją funkcjonowanie procesów na pracy ludzkiej, szczególnie w strefie komple­

tacji. Chociaż posiadają system WMS i zaczynają wykorzystywać algorytmy analityczne, to wciąż korzystają z do­

kumentacji papierowej w procesach logistycznych.

Badani w zarządzaniu magazynem 3.0 (częściej niż inni) kierują się pro­

centem zleceń realizowanych w ter­

minie, ponadto systematycznie moni­

torują poziom wypełnienia magazynu.

Najczęściej wskazywane przez nich wyzwania w zarządzaniu, to rosnąca złożoność w strefie kompletacji i ko­

nieczność poprawy wydajności pracy

MAGAZYN 3.0

26 _%

udział w rynku

(w porównaniu do innych) szukają naj­

tańszej opcji. Analizując cenę, najważ- niejsza jest dla nich wydajność, wy­

goda i komfort. W zarządzaniu flotą największym wyzwaniem jest dla nich bezpieczeństwo.

Jako główne trendy w rozwoju maga- zynów najczęściej (i częściej niż inni) wymieniają transportery do pakowania towaru do samochodu. Sami w ciągu najbliższych 3 lat zamierzają inwesto­

wać w rozbudowę magazynu, zwięk­

szenie komfortu pracy pracowników magazynu oraz rozwój systemu WMS.

Informacji o technologii w biznesie najczęściej szukają on­line oraz częściej niż inni korzystają ze szkoleń i kursów.

MAGAZYN 2.5

To grupa firm posiadająca mniejszą liczbę magazynów, z mniejszą po­

wierzchnią magazynową, niż średnia w badaniu. Magazyny te są zautoma­

tyzowane oraz częściej niż inne wypo­

sażone w antresole, windy i linie prze­

nośnikowe. Chociaż posiadają system WMS, to pełni on podstawowe funkcje –

bez algorytmów i analityki. Ponadto w tej grupie magazynów korzysta się

z dokumentacji papierowej w proce­

sach logistycznych.

Badani w zarządzaniu magazynem 2.5, częściej niż inni, kierują się liczbą zleceń do realizacji. Najczęściej wska- zywane przez nich wyzwania w zarzą- dzaniu, to poziom błędów w procesie magazynowym.

Planując inwestycje zdecydowanie częściej niż inni kierują się zwiększe­

niem elastyczności w dopasowaniu do zmienności rynkowej. Kluczowe ich zdaniem trendy wpływające na rozwój magazynów, to rosnące oczekiwania klientów i podążająca za nią automaty­

zacja. Natomiast rekrutacja i utrzyma­

nie pracowników to dla nich mniejsze wyzwanie, niż przeciętna w badaniu.

Na 2021 rok mają szeroko rozbudowa­

ne plany inwestycyjne. Najczęściej pla- nują inwestować w wymianę i zakup nowych wózków, rozbudowę magazy­

nu oraz budowę antresoli i regałów.

Posiadają mniej wózków widło­

wych, niż przeciętna w badaniu. Ku­

pując wózki widłowe najczęściej

17 ^%

udział w rynku

model wśród preferowanych marek z średniej półki cenowej lub najtańszą z możliwych opcji. Analizując cenę, naj- większą uwagę przywiązują do ceny, bezpieczeństwa i ergonomii oraz ży- wotności i serwisu. Największym wy- zwaniem w zarządzaniu flotą wózków są uszkodzenia (zarówno wózków, jak i towarów).

Magazyny 2.0 jako główny trend, w który chcą inwestować, częściej niż inni badani wymieniają zwiększe­

nie komfortu pracy w magazynie oraz efektywniejsze wykorzystanie kubatu­

ry magazynu. Najczęściej wskazywa- ne technologie, które zdaniem tej gru- py badanych będą wdrażane w ciągu najbliższych 5 lat, to drony do skanowa­

nia towarów w magazynach wysokiego składowania oraz wózki systemowe.

Informacji o technologii w biznesie najczęściej szukają on­line oraz biorąc udział w szkoleniach.

MAGAZYN 2.0

To grupa firm posiadają- ca najmniejszą liczbę ma­

gazynów i najmniejszą po­

wierzchnię magazynową.

Chociaż magazyny te wypo- sażone są w linie przenoś- nikowe, podnośniki i windy, to w większym stopniu niż inne opierają swoje procesy na pracy ludzkiej. Nieposia­

dają systemu informatycz­

nego wspierającego zarzą- dzanie i wciąż wykorzystują

dokumenty papierowe do rejestra­

cji przesyłek i zamówień. Rzadziej niż przeciętna w badaniu posiadają maga- zyny dystrybucyjne.

Badani z tego segmentu w zarządza- niu najczęściej monitorują poziom wy­

pełnienia magazynu oraz liczbę zleceń do realizacji. Największe wyzwania w zarządzaniu dla nich, to optymaliza­

cja/zmiana procesów magazynowych oraz brak powierzchni.

Planując inwestycje koncentru- ją się na głównej bolączce – braku po- wierzchni magazynowej. Zdecydowa- nie rzadziej niż inni badani obawiają się problemów z zatrudnieniem oraz rosnących oczekiwań klientów.

W 2020 roku najczęściej planują wy­

mianę floty wózków oraz zakup pod­

nośników i wind towarowych.

Posiadają najmniejszą flotę wózków.

Kupując wózki widłowe najczęściej (i częściej niż inni) wybierają najtańszy

22 %

udział w rynku

W JAKI SPOSÓB W MAGAZYNACH

REJESTROWANE SĄ ZAMÓWIENIA, ZLECENIA, TOWARY?

JAKIE ROZWIĄZANIA ANALITYCZNE WYKORZYSTUJĄ SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPIERAJĄCE ZARZĄDZANIE MAGAZYNEM?

Formularze papierowe

Skanery

Algorytmy analityczne

Uczenie maszynowe

Sztuczną inteligencję

Żadne

0% 33%

100%

100% 100% 100% 3% 0%

57% 5% 8% 0% 0%

23% 0% 0% 0% 0%

0% 7% 0% 100% 100%

37%

100% 94% 100%

30% 5%

98%

MAGAZYN 4.0 MAGAZYN 3.5 MAGAZYN 3.0 MAGAZYN 2.5 MAGAZYN 2.0 MAGAZYN 4.0 MAGAZYN 3.5 MAGAZYN 3.0 MAGAZYN 2.5 MAGAZYN 2.0

Jak rozpocząć magazynową transformację?

Pandemia koronawirusa zmieniła trendy i kierunki w zakresie zarządza- nia magazynami – sporo technologicz- nych zmian wymusiła i przyspieszyła.

Przed pojawieniem się COVID-19 za- ledwie co trzeci badany (33%) plano- wał inwestycje w automatyzację lub

cyfryzację pracy. Obecnie chce to ro- bić zdecydowana większość respon- dentów (83%). Podobnie jest z wyko- rzystaniem analityki i algorytmów w optymalizacji procesów magazy- nowych – przed kryzysem ten ob- szar wskazywał tylko co trzeci badany (32%), a dziś już trzech na czterech re- spondentów (75%). Jeszcze w styczniu- -lutym 2020 roku wielu z nas mogło się

wydawać, że cyfrowa transformacja jest luksusem dostępnym dla zamoż- nych firm. Niestety aktualny kryzys gospodarczy wywołany pandemią do- wiódł, że inwestycje w przemysł 4.0 są niejako naszą koniecznością.

Jak zatem przekształcić magazyn w kierunku przemysłu 4.0? Przede wszystkim – jak przekonywał Mateusz Amroziński podczas majowej konfe- rencji Przemysł 4.0 odbywającej się we Wrocławiu – „nie robotyzujmy chao-

su”. Startem powinien być możliwie do- kładny opis procesów oraz zidentyfiko- wanie tzw. wąskich gardeł.

Tę tezę zdaje się potwierdzać Ma- rek Skiba, Dyrektor logistyki z firmy

Agata S.A. : „W logisty- ce wszystko trzeba prze- liczyć. Jeśli ktoś ma jakiś pomysł, to nie ma co ekspe- rymentować, tylko zrobić solidną analizę, policzyć ile to kosztuje i jakie korzyści może przynieść. Jak szyb- ko możemy to wdrożyć i jak szybko to się zwróci? Także z uwzględnieniem obsza- rów jakościowych, które również daje się wycenić”.

Takie podejście potwier-

dza Damian Krzympiec, Dyrektor ds. lo- gistyki z 3LP : „Najważniejszym etapem wyboru odpowiedniego rozwiązania jest etap przygotowania – opisania tego, co chcemy uzyskać. Odpowiednie przygo- towanie procesów i detali w tych pro- cesach, które pozwala dobrać idealnie technologię do tego, czego ktoś potrze- buje lub do strategii, którą chce realizo- wać w najbliższych latach.”

Paweł Pszczółkowski, dyrektor ds. lo- gistyki Amica przestrzega, żeby dobrze wybrać moment wdrożeniowy „żeby to był najspokojniejszy moment, który za- pewnia czas na testy – bo im mocniej- sze testy, tym lepiej”. Równocześnie zwraca uwagę na konieczność zadba- nia o aspekty formalno-prawne: „Je- śli stroną kontraktu jest podmiot za- graniczny, który nie traktuje poważnie polskich urzędników czy straży pożar- nej, inwestycja może być wstrzyma- na. Dlatego nasz dział inwestycji bar- dzo blisko i rzetelnie współpracuje

z wszelkimi instytucjami, dzięki czemu nie mamy żadnych opóźnień w samej budowie i przy odbiorach, co jest rzadko spotykane w tego typu przedsięwzię- ciach.” Z kolei, jeśli chodzi o wspomnia- ne wcześniej projektowanie rozwiązań podpowiada, by zwrócić uwagę na wy- dajności – zwłaszcza skrajne: „logisty- ka, jak produkcja, jest w miarę stabilna.

Natomiast sprzedaż się waha i magazyn jest tym buforem, który musi zapewnić, że jednego dnia odbędzie się załadunek 50 samochodów, a drugiego 100.”

„W samej logistyce wewnętrznej naj- większym wyzwaniem jest czas, po- nieważ najczęściej bywa tak, że klient składa zamówienie z dostawą na ju- tro” – zauważa Tomasz Dębicki, Logi- stic manager z firmy Asmet i dodaje:

”u nas decyzja o inwestowaniu w auto- matykę wynika stąd, że nie chcemy się zatrzymywać rozwojowo i zależy nam wychodzeniu naprzeciw oczekiwaniom klientów.”

Przy tak kosztownych inwesty- cjach większość liderów transforma- cji magazynowej w kierunku przemy- słu 4.0 decyduje się na sprawdzonych dostawców, jednak w znacznej mie- rze współpracuje z nimi przy two- rzeniu dedykowanych rozwiązań.

Na przykład Inter Cars oczekuje zin- dywidualizowanego podejścia, ale do- stawcę wspiera własnym zespołem projektowym: „Stwierdziliśmy, że jeste- śmy w stanie zrobić to własnymi siła- mi, potrzebujemy tylko odpowiednie- go partnera, takiego, który nie da nam rozwiązania z czwartej strony rozdziału

drugiego, tylko będzie inżynierem, słuchającym naszych potrzeb i ściśle z nami współpracującym”. Jak wyjaś- nia Łukasz Majcher, Dyrektor logistyki z Inter Cars: „Powołaliśmy kilkuosobo- wy zespół projektowy, zadaniem któ- rego na samym początku było wypraco- wanie odpowiedzi na pytanie, czego tak naprawdę potrzebujemy. Następnie za- częliśmy to mierzyć i porównywać z da- nymi, które posiadamy oraz z estyma- cjami przyszłościowymi. Najważniejsze z naszego punktu widzenia jest to jaką korzyść finalnie będzie miał nasz klient i w jakim zakresie podejmowane przez

nas decyzje wpłyną na rozwój jego bi- znesu oraz zaspokojenie jego potrzeb.

Znaleźliśmy partnera, który był w sta- nie z nami dyskutować, zadawać py- tania i przynosić gotowe rozwiązania, nie wykluczając jednocześnie naszych rozważań czy pomysłów, które mo- gły być nietypowe. Finalnie udało nam się osiągnąć zakładane cele i utrwalić przekonanie klientów, że proponowane przez nas rozwiązania są rynkową prze- wagą, z której korzystają także oni”.

Z kolei w zakresie już poszczegól- nych rozwiązań, takich jak np. zastoso- wanie konkretnych maszyn i urządzeń,

standaryzacji procesów etc., Maciej So- lecki, szef zakładu firmy Oknoplast podpowiada: „my pracujemy w oparciu o studia przypadków, które pogłębia- my i wykonujemy swoje kalkulacje bi- znesowe odnośnie stopy zwrotu. Dopie- ro kiedy w ich wyniku utwierdzimy się w przekonaniu, że idziemy we właści- wym kierunku, wtedy zaczynamy ukła-

dać klocki, które docelowo mają nam wypełnić tę halę – czyli w tym przypad- ku magazyn wysokiego składowania”.

Ryszard Ćwirko, Dyrektor ds. Logi- styki z firmy Maspex uczula, żeby uwa- żać i przewidywać pewne potencjal- ne bariery: „Z mojej perspektywy taką kwestią jest standard przekazywanych informacji między poszczególnymi partnerami łańcucha logistycznego”.

„Czasami wręcz brakuje chęci wykorzy- stania już wypracowanych standardów GS1” – podkreśla – „bo każdy z nas ma swoje rozwiązania”. Przykładem może

być wdrożenie etykiety logistycznej, które jak wyjaśnia Ryszard Ćwirko, jeszcze dziś nie wszyscy stosują. „To po- woduje, że poszczególni członkowie łańcucha logistycznego, „nie widzą się”, nie potrafią skomunikować. To spora bariera, jeżeli chodzi o standaryzację i później cyfryzację – czy to procesów, czy dokumentacji.”.

Równocześnie Damian Krzympiec z 3LP zwraca uwagę, że choć technolo- gia jest ważna, to jednak największym wyzwaniem pozostaje pozyskanie i utrzymanie pracownika: „Te inwesty- cje, które poczyniliśmy, w dużym stop- niu ograniczyły potrzebę zatrudnienia większej liczby pracowników, ale nadal mamy ich dużo – bo skala tego, co ro- bimy, jest znaczna (dziennie wysyłamy ponad 20 tys. paczek) – że w perspekty- wie najbliższych dwóch-trzech czy pię- ciu lat właśnie pozyskanie i utrzymanie pracowników będzie jednym z najwięk- szych wyzwań. I – jak sądzę – nie tylko dla nas, ale dla wszystkich operatorów i firm, które się zajmują logistyką.”

Rozwój technologiczny nie powinien być jednak postrzegany przez pracow- ników wyłącznie jako zagrożenie dla ich miejsc pracy, jak tłumaczy Tomasz Dę- bicki z Asmet: „inwestując w zaawan- sowane technologicznie rozwiązania – np. wózki widłowe – dążymy do tego, żeby pracownik magazynowy miał po- czucie, że jest najwyższej klasy specjali- stą ds. logistyki. Nie ja, zarządzający lo- gistyką firmy, tylko on, który obsługuje zaawansowany sprzęt na co dzień.”

Sebastian Kaczmarski, Central Ful- filment Operations Manager z IKEA podsumowując bieżące zmiany na ryn- ku wymienia trzy kluczowe obsza- ry rozwoju branży: (1) automatyza- cja – „związana oczywiście z wzrostem kosztów wynagrodzeń, co powodu- je większą chęć do szukania uspraw- nień procesów”, (2) zrównoważony rozwój – „żeby rozwiązania były jak najbardziej neutralne, jeżeli chodzi

o środowisko (jak np. ogrzewanie geo- termalne, które ogrzewa niemal poło- wę magazynu IKEA w Jarostach, albo farma fotowoltaiczna zbudowana jako element rozbudowy Centrum Dystry- bucji IKEA w 2020 r. „oraz (3) większa dbałość o pracownika i jego potrzeby –

„na przykład, aby powierzchnie socjal- ne dla pracowników były coraz bardziej użyteczne oraz wyglądały coraz lepiej i były bardziej komfortowe”.

Wymiana/zakup nowych wózków

Rozbudowa regałów

Rozbudowa magazynu

Rozwój systemu WMS

Zakup rozwiązań do pakowania/foliowania

Zakup sorterów

Rozbudowa/budowa linii przenośnikowych, rolkowych, taśmowych

Rozbudowa antresoli

Zakup podnośników i wind towarowych

Zakup skanerów automatycznych

Budowa nowego magazynu

Zakup rozwiązania opartego na antresoli

Wymiana systemu WMS

Inne

INWESTYCJE W MAGAZYNACH DOKONANE W 2019 ROKU

I PLANOWANE W 2020 ROKU

inwestycje dokonane w 2019 r.

inwestycje planowane w styczniu na 2020 r.

inwestycje planowane w czerwcu na 2020 r.

51%

70%

70%

34%38%

43%

29%30%

33%

29%30%

1%

27%28%

2%

23%26%

11%

25%29%

7%

25%30%

5%

25%25%

5%

23%24%

11%

19%21%

40%

21%21%

4%

1%1%

1%

44%

30% 50%

Czy inwestycja w magazyn 4.0 naprawdę się opłaca?

Zastanawiając się nad inwestycją w rozwiązania 4.0 warto zadać so- bie pytanie, co daje wysoki poziom cy- fryzacji w przestrzeni magazynowej?

Taka inwestycja wiąże się przecież z dużym zaangażowaniem środków finansowych i zasobów. Podstawowa różnica, jaka wypływa z analiz, to ab- solutnie zredukowana liczba błędów – zdecydowana większość magazynów 4.0 wyeliminowała je aż w 97%, właś- nie dzięki cyfryzacji. Procesy te kon- troluje bowiem analityka, a nie czło- wiek. Nie występuje również problem z rekrutacją pracowników, ponieważ większość procesów została zautoma- tyzowana. W przypadku firmy Amica np. automatyzacja w przestrzeni ma- gazynowej pozwoliła ustawić maga- zyn będący ekwiwalentem 35 tys. m na polu o wielkości 6500 m, zredukować poziom uszkodzeń o połowę, zmniej- szyć zatrudnienie o 20%, obniżyć koszty transportu i – co najważniej- sze – jak podkreśla Paweł Pszczółkow- ski z Amica – „o dobę wcześniej zapew- nić dostawę towaru dla klienta”.

W magazynach 4.0 zarządzający my- ślą o dalszym rozwoju sztucznej inte- ligencji i automatycznych robotach do pickingu. Wejście w kolejną fazę rozwo- ju oznacza dla nich wykorzystanie au- tonomicznych robotów, wózków i re- gałów na układnicach, co pozwoli na sukcesywną eliminację pracy ludzkiej

do niezbędnego minimum. Systemy magazynowe będą elementem plat- formy łączącej sprzedaż z produkcją.

W tym układzie, to systemy będą pla- nować zapotrzebowanie na produkcję, opierając się na rynkowych prognozach i stanach magazynowych. Choć jeszcze kilka lat temu taka teza wyglądała dość abstrakcyjnie, dziś takie rozwiązania są już co najmniej w fazach testów.

Tam,

gdzie inni widzą

zagrożenie, silni liderzy widzą szansę

Trzeba mieć świadomość, że transformacja cyfro- wa – tak istotna i potrzebna – wcale nie jest pro-

sta. Jak przekonywał Dariusz Kwieciński, prezes Fujitsu Polska, podczas Kongresu MIT Sloan Mana- gement Review Polska w maju 2020 r., aż 87% firm stawia dopiero pierwsze kroki w cyfrowej trans­

formacji (zgodnie z wynikami badań przeprowadzo- nych na próbie 900 respondentów z całego świata, którzy pełnią funkcje zarządcze). Według niego naj- ważniejsze w przekształcaniu przedsiębiorstwa są

dane, bo dzięki nim możliwe jest tworzenie modeli

biznesowych, a skuteczność firm za- leży od sposobu, w jaki informacje są wykorzystywane.

Prof. Seregi Ikovenko, profe- sor MIT i Tufts University podkre- śla, że w centrum każdego kryzysu leżą świetne możliwości: „Twórcze rozwiązywanie nowych problemów to bardziej nauka niż sztuka. Każdy może się nauczyć być kreatywnym”.

Hubert Turaj, Partner w zespole Di- gital Drive i ekspert User Experience

w Grant Thornton zwraca uwagę, że

„Każdy projekt jest obarczony ryzy- kiem, także transformacja cyfrowa.

Jednak kiedy próbować, jeśli nie te­

raz?”. Zdaniem Turaja obecny kry- zys pokazał, że transformacja cyfro­

wa jest jedynym sposobem walki ze spowolnieniem i stagnacją. Trudne czasy – zdaniem eksperta – wymu­

szają odważne działania i firmy, któ­

re na to się zdobędą, mogą nie tylko przetrwać, ale także się rozwinąć.

Platforma Przemysłu Przyszłości

i 5 polskich Digital Innovation Hubs

W 2019 roku w Polsce powołano Fundację „Platfor- ma Przemysłu Przyszłości” przy Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii. Jej celem jest „wzmacnianie kom- petencji i konkurencyjność przedsiębiorstw, prowadzą- cych działalność na terenie Polski, poprzez wspieranie ich transformacji w kierunku przemysłu 4.0.” Wsparcie obejmuje m.in. wzmacnianie kompetencji kadr – są to programy szkoleń i nowatorskich sposobów demon- strowania rozwiązań. PPP tworzy „mechanizmy współ- działania, dzielenia się wiedzą oraz budowania zaufania w relacjach między podmiotami rynkowymi zaangażo- wanymi w proces transformacji cyfrowej”. W tym celu fundacja podejmuje współpracę, koordynuje i standa- ryzuje cyfrowe ośrodki innowacji (ang. Digital Innova- tion Hubs – DIH), których w Polsce na razie funkcjonuje pięć. Huby działają „w oparciu o odpowiednią infra- strukturę technologiczną (centra kompetencji)” oraz zapewniają dostęp do „najnowszej wiedzy i technologii tak, aby wspierać przedsiębiorców w działaniach pilo- tażowych, testach i eksperymentach danej technologii”

oraz zwiększać ich produktywność oraz wspierać zmia- nę modeli biznesowych.

ADRES PLATFORMY

przemyslprzyszlosci.gov.pl

4 rewolucje przemysłowe

Za start czwartej rewolucji przemysłowej przyjmuje się rok 2013, jednak samego terminu „Przemysł 4.0” uży- to po raz pierwszy dwa lata wcześniej, podczas mię- dzynarodowych targów Hannover Messe w 2011roku.

W październiku 2012 roku utworzono w Niemczech ro- boczą grupę, która miała zdefiniować kolejne kroki zmierzające do sformułowania zasad przyszłości auto- matyzacji fabryk. Rezultatem tych działań stały się za- lecenia skierowane do niemieckiego rządu, które do- tyczyły potrzebnych wdrożeń mających prowadzić do osiągnięcia poziomu tzw. inteligentnego przemysłu.

Końcowy raport z prac ww. grupy roboczej został za- prezentowany w kwietniu 2013 roku (także podczas Hannover Messe).

Historycy przyjmują, że w przeszłości miały miejsce trzy rewolucje przemysłowe, a na naszych oczach na- stępuje czwarta. Poniżej krótki rys każdej z nich.

Źródło: https://przemysl-40.pl/index.php/2017/03/22/czym-jest-przemysl-4-0/

Przemysł 1.0

To okres, którego znakiem rozpoznaw- czym jest silnik parowy, który zmecha­

nizował produkcję, wprowadzając ją w erę industrializacji. Przypada na ko- niec XVIII i początek XIX wieku. Dotąd ręcznie wytwarzane nici na krosnach przez rzemieślników zaczęły być produ- kowane na masową skalę w przędzal- niach napędzanych parowymi silnikami.

Przełom nastąpił także w transpor- cie – powstał pierwszy statek parowy

„Clermont” dzięki zastosowaniu silnika parowego skonstruowanego w 1807 r., pierwszy parowóz zbudowany w latach 1814-1825, a także kolej żelazna, któ- ra połączyła miejscowości Stockton i Darlington linią towarową w 1825 roku.

W 1830 roku pierwsza linia osobo- wa połączyła Liverpool z Mancheste- rem, a w latach 1859–1869 powstał ka- nał Sueski.

Przemysł 2.0

Druga rewolucja przemysłowa stoi głównie pod znakiem elektryfikacji, ale to okres, w którym dokonano całe- go szeregu odkryć, które zrewolucjoni- zowały ówczesną rzeczywistość. Jest datowana na drugą połowę XIX i po- czątki XX wieku. Powstały wtedy m.in.:

lampa naftowa czy telegraf elektro- magnetyczny (zbudowany przez Sa- muela Morse’a w 1837 roku, pozwalają- cy przesyłać informacje na odległość), telefon (w 1876 r) oraz radio (1908 r.).

Thomas Alva Edison opatentował ża- rówkę (w 1879 r.), wybudowano m.in. ro- wer i silnik gazowy, w wyniku czego na ulicach zaczęły się pojawiać pierwsze motocykle, samochody, tramwaje oraz metro. Wymyślono również dynamit i karabin maszynowy, które miały wkrót- ce zmienić oblicze tzw. wielkiej wojny, ale powstały także mniej śmiercionoś- ne wynalazki, jak odkurzacz elektrycz- ny, maszyna do szycia oraz do pisania, a także aparat fotograficzny.

W produkcji i logistyce także nastą- piły przełomowe zmiany. Henry Ford (1863-1947) zainspirowany masową pro- dukcją rzeźni z Chicago (w której na przenośnikach wisiały tusze świń, przy których kolejni rzeźnicy wykonywali ści- śle określone czynności), wprowadził zbliżoną organizację pracy przy monta- żu samochodów (dotychczas każdy po- jazd był składany od początku do koń- ca na jednym stanowisku). W ten sposób zrewolucjonizował branżę mo- toryzacyjną, diametralnie redukując koszty i przyspieszając proces produk- cji. Dzięki elektryczności linie pro- dukcyjne zaczęły wytwarzać produk- ty w dużych seriach. W magazynach wózki widłowe pozwoliły na odciążenie ręcznej pracy.

Przemysł 3.0

Trzecia rewolucja przemysłowa trwa do dziś, a jej początki są datowane (wg różnych źródeł) na okres między latami 50. a 70. XX wieku. Jest nazywana re- wolucją naukowo-techniczną, ale stoi pod znakiem cyfryzacji. Typowe dla niej są okręgi przemysłowe zwane techno- poliami, które tym się różnią od okrę- gów przemysłowych poprzedniej fazy, że nie zależą już od uwarunkowań loka- lizacyjnych dla dominującej gałęzi prze- mysłu, ale od bliskości wyższych uczel- ni i wykwalifikowanych kadr.

Znakami rozpoznawczymi dla III. re- wolucji przemysłowej są: komputery- zacja, wykorzystanie nowych źródeł energii (gł. jądrowej), udoskonalenie środków telekomunikacji i transpor- tu oraz rozwój produkcji materiałów syntetycznych.

Coraz wydajniejsze komputery i ukła- dy przetwarzania danych zapewnia- ją możliwość sterowania maszynami przy pomocy oprogramowania. Maszy- ny są wydajniejsze i bardziej precyzyj- ne. Rośnie stopień automatyzacji pracy.

Powstają systemy planowania i kontroli, służące koordynacji procesów produk- cyjnych. Magazyny powszechnie stosują wózki widłowe, pojawiają się w nich tak- że antresole i linie przenośnikowe, ska- nery czy inna zautomatyzowane i zin- formatyzowane rozwiązania, sterowane przy pomocy systemów WMS.

Przemysł 4.0

Czwarta rewolucja przemysłowa rozpo- częła się na naszych oczach. Charakte- ryzuje się integracją różnych systemów i ich usieciowieniem. Wzajemnym od- działywaniem automatyzacji, przetwa- rzania i wymiany danych oraz różnorod- nych technik wytwórczych. Sprowadza się do wykorzystywania systemów cy- ber-fizycznych, internetu rzeczy i prze- twarzania chmurowego. Systemy cy- ber-fizyczne sterują w tym układzie wzajemnych powiązań procesami fizycz- nymi, tworząc cyfrowe kopie świata re- alnego i podejmują zdecentralizowane decyzje, komunikując się i współpracu- jąc pomiędzy sobą oraz z ludźmi w cza- sie rzeczywistym, w oparciu o tzw. inter- net rzeczy i przetwarzanie chmurowe.

W obrębie produkcji 4.0 przepływ in- formacji odbywa się w pionie (od kom- ponentów do działu IT i odwrotnie) oraz w poziomie (między maszynami zaanga- żowanymi w proces produkcji a syste- mem produkcyjnym firmy). W przestrze- ni magazynowej wózki widłowe stanowią absolutny standard, powszechnie stoso- wane są antresole i linie przenośnikowe, skanery oraz inne rozwiązania zautoma- tyzowane i zinformatyzowane, którymi steruje zaawansowany system WMS. Po- szczególne systemy i urządzenia są zin- tegrowane i usieciowione, dzięki czemu wzajemnie się komunikują. Wykorzystu- ją także sztuczną inteligencję oraz ucze- nie maszynowe.

Źródło: https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/przemysl-4-0-teraz-jeszcze-bardziej-potrzebny/?gclid=Cj0KCQjwlvT8BRDeARIsAACRFiUdAeN4kARTEluVXs5LrNXK_BrZemueDB7xw3P2xodylRI2miUI9mcaAtEBEALw_wcB

O BADANIU

Badanie zostało przeprowadzone przez ICAN Research w dwóch terminach: w grudniu 2019 roku zrealizowano 200 wywiadów, a następnie w czerwcu 2020 roku dodat- kowo 120. Wywiady prowadzono z dyrektorami magazynów (70%), produkcji (22%) i logistyki (9%) w firmach posiadających co najmniej 5 wózków widłowych w swoich magazynach. Naj- częściej były to firmy produkcyjne (64%), rzadziej handlowe (17%) oraz świadczące usługi transportowe (13%). Zdecydo- wana większość badanych reprezentowała przedsiębiorstwa zatrudniające od 250 do 1000 pracowników (82%). W zdecy- dowanej mierze byli to kluczowi gracze w swoich branżach i sektorach (81%).

Badane firmy posiadają własne magazyny (97%). Średnia wielkość posiadanej przez nie powierzchni magazynowej firm wynosi 29 635 m². Magazyny te najczęściej pełnią funkcje dystrybucyjne (77%) i przyprodukcyjne (65%).