Laboratorium z Percepcji Dźwięków
i Obrazów
Dźwięk ambisoniczny i binauralny
Autor: mgr inż. Bartłomiej Mróz
Laboratorium polega na wykorzystaniu wtyczek VST obsługujących dźwięk przestrzenny w celu lepszego zrozumienia zależności pomiędzy dźwiękiem binauralnym, ambisonią, modelem pomieszczenia i funkcjami HRTF.
1. Przygotowanie oprogramowania DAW
Należy wybrać oprogramowanie, w którym będzie się wykorzystywało wtyczki VST. Dla przykładu wykorzystano program Reaper ( http://reaper.fm/ ).
2. Przygotowanie wtyczek VST
Wtyczki należy pobrać ze strony: https://plugins.iem.at/
3. Instalacja wtyczek VST w programie Reaper
Należy wybrać z menu Options → Preferences → VST, a nstępnie obok pola “VST plug-in paths” należy guzikiem “Edit” dodać ścieżkę do wtyczek (Przykładowo: “C:\User\Documents\VST”). Następnie należy kliknąć guzik „Re-scan”, aby program odczytał wtyczki.
Następnie dodajemy nową ścieżkę (np. double-click na ciemnym polu po lewej stronie programu, albo menu Track → Insert new track, albo Ctrl+T), klikamy ikonę z podpisem „Route” i ustawiamy ścieżkę tak, aby posiadała 64 kanały („Track channels”):
Następnie załadujmy do ścieżki przykładowy dźwięk, np. sygnał mowy (można pobrać np. tutaj:
https://tinyurl.com/speech-sqam-male-english-cut).
Zadania do ćwiczeń:
1. Znaleźć takie ustawienia, aby uzyskać wrażenie dźwięku dobiegającego z tyłu głowy. 2. Znaleźć takie ustawienia, aby uzyskać wrażenie dźwięku dobiegającego ‘spoza głowy’. Pytania do sprawozdania:
1. Uzasadnić zależność poszczególnych kroków w uzyskaniu (nieuzyskaniu?) ww. wrażeń. 2. Na podstawie publikacji [1] uzasadnić wpływ użytych funkcji HRTF na uzyskanie
Ćwiczenie 1: załadowanie wtyczki „StereoEncoder”:
Za pomocą dostępnych kontrolek można wypróbować efekty rotacji.
Można także zmieniać rząd ambisonii, u góry po prawej – „Auto (7th)” oznacza 7 rząd.
Wskazówka: w tym momencie wybrany sygnał można odtwarzać w zapętleniu (klawisz „R” przełącza „repeat” w stan zapętlony/niezapętlony).
Ćwiczenie 3. załadowanie wtyczki „AllRADecoder”:
Wtyczkę należy umieścić przed wtyczką BinauralDecoder; można ją także wyłączyć.
UWAGA: bezpośrednio po załadowaniu wtyczki odtwarzany w tle sygnał zostanie zatrzymany. Wynika to z faktu, iż Dekoder nie jest jeszcze ‘obliczony’. W tym celu należy kliknąć „Calculate Decoder”, a następnie wznowić odtwarzanie ścieżki.
Ćwiczenie 4. Załadowanie wtyczki „RoomEncoder”:
Za pomocą dostępnych kontrolek można zmieniać ustawienia akustyczne wirtualnego pomieszczenia, oraz ustawienie odbiorca-źródło.
[1] Bernschütz, Benjamin. "A Spherical Far Field HRIR/HRTF Compilation of the Neumann KU 100", Proceedings of the 40th Italian (AIA) Annual Conference on Acoustics and the 39th German Annual Conference on Acoustics (DAGA) Conference on Acoustics. 2013. http://audiogroup.web.th-koeln.de/ku100hrir.html
