B Szopka betlejemskasymbolem Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia

(1)

Bo¿e narodzenie to najpiêkniejsze œwiêto w roku. Bóg siê rodzi! Rodzi siê nadzieja na lepsze, jaœniejsze jutro. £atwiej w tym czasie ludziom otworzyæ serca do zgody i mi³oœci, do umocnienia wiary, rozbudzenia nadziei i do poznania radoœci. ¯yczymy wiêc sobie, aby Betlejem ludzkich serc sta³o siê ¿³obkiem ludzkiej do- broci. W³aœnie prze¿ywamy piêkne dni radoœci, przygo- towuj¹c nasze serca, domy i bliskich do czegoœ nie- uchwytnego i ponadczasowego, a co tkwi g³êboko w nas samych, w naszej podœwiadomoœci i wielowiekowej tra- dycji. To radosne

przygotowywanie siê do Œwi¹t Bo¿e- go Narodzenia, Œwi¹t tak pe³nych piêkna i mi³oœci, do Œwi¹t, które s¹ najbielsze i naj³a- godniejsze dla ka¿dego cz³owieka. Ciesz¹ siê na nie doroœli i dzieci, ciesz¹ siê zwie- rzêta leœne i oœnie¿one drze- wa. Oto choinka, sianko pod obru- sem, ga³¹zki jedli- ny i zbo¿a, bia³y op³atek i najwa¿- niejszy symbol,

¿³obek w ubogiej stajence, gdzie kiedyœ urodzi³ siê

oczekiwany od wieków Mesjasz i Pan ca³ego œwiata.

Pierwsz¹ w historii szopkê betlejemsk¹ jako symbol tej prawdziwej, stworzy³ w 1223 roku œwiêty Franciszek z Asy¿u, chc¹c ukazaæ mi³oœæ Boga do cz³owieka. Mia³o to miejsce w górskiej miejscowoœci Greccio. Œwiêty Franci- szek przygotowa³ w grocie ma³y ¿³obek z sianem i figurk¹ Dzieci¹tka. Zrobi³ to dla lepszego prze¿ycia nocy betle- jemskiej, której wydarzenie otacza³ wielk¹ czci¹, wiêksz¹ ni¿ wszystkie inne. Okoliczni mieszkañcy przyprowadzili Franciszkowi os³a i wo³u oraz przynieœli œwiece i pochod- nie. Chcieli, aby ta noc jaœnia³a tak, jak tamta w Betle- jem. Do Greccio przyby³y rzesze ludzi, ciesz¹c siê, ¿e mog¹ uczestniczyæ w tak cudownym wydarzeniu. Ich œpiewy roz- chodzi³y siê po lesie, a ska³y odpowiada³y radosnym echem. Franciszek ubrany w szaty diakona odœpiewa³ ewangeliê o Bo¿ym Narodzeniu, a nastêpnie wyg³osi³ ka-

zanie. Mówi³ o narodzinach ubogiego króla, którego na- zywa³ „Dzieckiem z Betlejem”. Pewien mê¿czyzna uczest- nicz¹cy w tej niezwyk³ej Pasterce mia³ widzenie, ¿e po³o-

¿ona w ¿³obku figurka Dzieci¹tka o¿y³a, gdy zbli¿y³ siê doñ œwiêty Franciszek. Faktem jest, ¿e przez tak obrazo- we przypominanie tamtej nocy, w wielu ludzkich sercach od¿y³a wiara w to, ¿e Bo¿a Dziecina naprawdê przysz³a na ziemiê.

W tym miejscy, gdzie œwiêty Franciszek postawi³

¿³obek, zosta³ wybudowany koœció³, aby ludzie ju¿ na zawsze pamiêtali o cudownym narodzeniu ma³ego Je- zusa. Od tej te¿

pory we wszystkich koœcio³ach na pami¹tkê tego wydarzenia budowa- ne s¹ w czasie Œwi¹t Bo¿ego Na- rodzenia szopki betlejemskie ku najwiêkszej rado- œci, ale i ku nauce równie¿ naszej dziatwy.

Do dziœ najbardziej znane i cie- kawe s¹ szopki urz¹dzane nie tylko w koœcio³ach, ale tak¿e i na uli- cach. Najs³yn- niejsz¹ z nich jest szopka – z figurami wielkoœci cz³owieka – w Neapolu, w Rzymie zaœ przy schodach Hiszpañskich i na placu œw.

Piotra.

Przypomnijmy sobie teraz pierwsze s³owa rodzinnej polskiej i urokliwej kolêdy napisanej przez Teofila Le- nartowicza: „Mizerna, cicha, stajenka licha, pe³na nie- bieskiej chwa³y. Oto le¿¹cy, na sianku œpi¹cy, w pro- mieniach Jezus ma³y. Nad Nim anieli w locie stanêli i pochyleni klêcz¹, z w³osy z³otymi, z skrzyd³y bia³ymi, pod malowan¹ têcz¹”.

Jadwiga Lipiñska Klub Seniora

Szopka betlejemska

symbolem Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia

Fot. – fragment szopki z koœcio³a oo. franciszkanów w Gdyni z roku 2004. Autorem zdjêcia jest o. Jan £empicki.

(2)

Panie Dziekanie!

Wysoka Rado!

Szanowni Pañstwo!

Drodzy Absolwenci Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdañskiej!

Na rêce Pana Dziekana sk³adam serdeczne gratulacje dla tych wszystkich, którzy byli autorami zapocz¹tkowania trady- cji wrêczania dyplomów ukoñczenia studiów na Waszym Wy- dziale w tym szczególnym dniu, tj. 22 paŸdziernika.

Od szeregu lat powtarzam, ¿e tradycja to jeden z wa¿niej- szych elementów ¿ycia akademickiego, nale¿y przy tym pa- miêtaæ, ¿e tradycja uczelni wy¿szej to nie mury i budynki, to profesorowie i studenci, to tzw. szko³y naukowe, to przede wszystkim ludzie, którzy codzienn¹ twórcz¹ prac¹ buduj¹ praw- dziwy presti¿ i tworz¹ wizerunek swojej Alma Mater.

Politechnikê Gdañsk¹ budowali z gruzów profesorowie i in¿ynierowie przybyli ze Lwowa, Wilna i

Warszawy, pozbawieni rodzinnego domu i miejsca pracy oraz okaleczeni przez wojnê.

Nie sposób tutaj wymieniæ z imienia i nazwi- ska wszystkich, którzy w latach 1945-1950 tworzyli laboratoria, katedry i wydzia³y, po- œwiêciliœmy im specjaln¹ monografiê pt.

„Pionierzy Politechniki Gdañskiej”. To ta sama grupa profesorów, która wraz ze swo- imi zespo³ami naukowymi budowa³a polski przemys³ stoczniowy, chemiczny, farmaceu- tyczny, spo¿ywczy, elektrotechniczny i elek- troniczny, energetykê i transport.

Powinniœmy pamiêtaæ, ¿e gdyby nie ich heroiczna praca i wysi³ek, nas dzisiaj tutaj by nie by³o.

W historii naszej uczelni dzieñ 22 paŸdziernika to dzieñ szczególny. W dniu 22 paŸdziernika 1945 roku, uroczystym wyk³adem prof. Ignacego Adamczewskiego rozpoczêto naukê na wszystkich wydzia³ach powo³anej w maju tego samego roku Politechniki Gdañskiej. By³ to pierwszy wyk³ad akademicki wyg³oszony w tych murach w jêzyku polskim.

„Mój pierwszy wyk³ad na Wybrze¿u – jak pisze prof.

Ignacy Adamczewski w swoich wspomnieniach – wyg³osi-

³em dla trzech Wydzia³ów Politechniki Gdañskiej: Chemicz- nego, Architektury i In¿ynierii (...). W czasie wyk³adu na salê weszli cz³onkowie Rz¹du Polskiego z Prezydentem Boles³awem Bierutem na czele. Wœród cz³onków rz¹du byli:

Osóbka-Morawski, Skrzeszewski (Minister Oœwiaty) i jeszcze kilku dygnitarzy z w³adz polskich. Przeprosili za prze- rwanie wyk³adu, wyg³osili krótkie przemówienia, porozma- wiali ze studentami. Zachowa³a siê fotografia Boles³awa Bieruta na tle tablicy, na której umieszczone by³y moje ry- sunki i wzory potrzebne do wyk³adu. Ja sam usun¹³em siê skromnie na bok.”

Niech nie zmyli nas przebijaj¹ca z tej wypowiedzi skrom- noœæ. Profesor Ignacy Adamczewski to jedna z najwiêkszych postaci naszej Alma Mater, doktor honoris causa miêdzy innymi Politechniki Gdañskiej.

Profesor Adamczewski zawsze przywi¹zywa³ wagê do rze- telnej dydaktyki, mia³em wiêc wyj¹tkowe szczêœcie, poniewa¿ by³em jego studentem. Co wiêcej, by³ moim dziekanem, dziekanem Wydzia³u Chemicznego, i to w jednym z trudniej- szych okresów naszej najnowszej historii, obejmuj¹cym ma- rzec roku 1968. Jak zapewne wiecie, dla nas, m³odzie¿y aka- demickiej, by³ to niezmiernie trudny okres. W tych trudnych czasach, gdy odwaga cokolwiek znaczy³a, Pan Dziekan Adam- czewski by³ cz³owiekiem bardzo odwa¿nym! Broni³ swoich studentów i by³ jedynym, który otwarcie wyst¹pi³ w obronie prof. Damazego Tilgnera, wydalanego wówczas ze s³u¿by.

W kilkadziesi¹t lat póŸniej, na pocz¹tku lat 90. ubieg³e- go stulecia Rada Wydzia³u Chemicznego Politechniki Gdañ- skiej podjê³a inicjatywê nadania prof.

Tilgnerowi tytu³u i godnoœci doktora honoris causa Politechniki Gdañskiej.

Profesor Adamczewski by³ ju¿ wów- czas w podesz³ym wieku i by³ prak- tycznie ociemnia³y, ale bardzo chcia³ byæ obecny na posiedzeniu Rady, na którym g³osowano ten wniosek. By-

³em wówczas prodziekanem Wydzia-

³u Chemicznego i podj¹³em siê obo- wi¹zku zapewnienia transportu prof.

Adamczewskiemu. Odwo¿¹c profesora do domu, zapyta³em:

Panie profesorze, dlaczego tak Panu zale¿a³o, aby byæ obecnym na tym posiedzeniu ?

Profesor odpowiedzia³: Musia³em dopilnowaæ, aby ten wniosek przeszed³ jednomyœlnie! I tak te¿ przeszed³: uchwa³ê pod- jêto jednomyœlnie.

Mia³em jeszcze wielokrotnie okazjê rozmawiaæ z tym wielkim cz³owiekiem. W rozmowach tych zawsze przewija³ siê w¹tek ogromnej troski o uczelniê, o przysz³oœæ i bezpieczeñ- stwo naszego kraju.

Droga M³odzie¿y!

Zamknêliœcie pewien etap w swoim ¿yciu, etap niezmiernie wa¿ny; opuszczacie mury presti¿owej uczelni z dyplomem ma- gistra in¿yniera, uczelni, któr¹ wspó³tworzy³ ktoœ taki, jak Pro- fesor Ignacy Adamczewski – wielki uczony i wielki patriota.

Jestem pewien, ¿e tak jak chcia³ tego dla swoich studentów Profesor Adamczewski, jak chcieli tego Wasi profesorowie i wyk³adowcy, zg³êbiliœcie tajniki przyrody i techniki, dowie- dzieliœcie siê tutaj fantastycznych rzeczy o otaczaj¹cym Was œwiecie, a dziêki nim macie szansê poznaæ sens cz³owieczego bytu i do rozwoju ludzkoœci dodaæ w³asn¹ – wierzê, ¿e nie- ma³¹ – cegie³kê.

Wyst¹pienie JM Rektora Politechniki Gdañskiej prof. Janusza Rachonia na uroczystoœci wrêczenia dyplomów absolwentom Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG

w dniu 22 paŸdziernika 2005 r.

Tradycja to przede wszystkim ludzie

W historii naszej uczelni dzieñ 22 paŸdziernika to dzieñ szczegól- ny. W dniu 22 paŸdziernika 1945 roku, uroczystym wyk³adem prof.

Ignacego Adamczewskiego roz- poczêto naukê na wszystkich wydzia³ach powo³anej w maju tego samego roku Politechniki Gdañ- skiej. By³ to pierwszy wyk³ad akademicki wyg³oszony w tych murach w jêzyku polskim.

(3)

¯yjemy w dobie gospodarki wiedzy, a Polska jest dzisiaj cz³onkiem wspólnoty europejskiej. To wielka szansa dla Was, m³odych polskich in¿ynierów, ale i dla kraju. Przysz³oœæ i po- zycja Polski w Zjednoczonej Europie zale¿eæ bêdzie bowiem g³ównie od Was – od Waszego poziomu wykszta³cenia, odpo- wiedzialnoœci, kreatywnoœci i przedsiêbiorczoœci.

Pamiêtajcie, ¿e ¿yjemy w takim czasie, gdy dyplom starze- je siê szybciej ni¿ jego w³aœciciel.

¯ycz¹c Wam wielu sukcesów i b³yskotliwych karier, dedy- kujê Wam, na tê now¹ drogê ¿ycia, s³owa Jana Paw³a II „Mu- sicie od siebie wymagaæ, nawet gdyby inni od was nie wy- magali”.

Magnificencjo, Panowie Dziekani, Dostojni Goœcie, Szanowni Pañstwo, Drodzy Absolwenci

Wiod¹cym celem dzisiejszej uroczystoœci jest wrêczenie dy- plomów ukoñczenia wy¿szych studiów absolwentom Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdañskiej. Po raz pierwszy na naszym Wydziale bêdziemy mogli wrêczyæ dyplomy ukoñczenia studiów absolwentom trzech kierunków studiów: Matematyki, Fizyki Technicznej i In¿ynierii Materia³owej. Jako Absolwenci, mo¿ecie byæ dumni z tego, ¿e Wasz wysi³ek i trud zosta³ uwieñczony sukcesem w postaci dyplomu ukoñczenia studiów.

Uzyskanie dyplomu tak renomowanej uczelni, jak¹ jest Po- litechnika Gdañska, jest niew¹tpliwym osi¹gniêciem ¿yciowym ka¿dego z Was i doskona³¹ podstaw¹ do dalszych przysz³ych sukcesów.

Serdecznie gratulujê Wam ukoñczenia studiów na Politech- nice Gdañskiej i ¿yczê Wam wielu dalszych znacz¹cych osi¹- gniêæ zawodowych i ¿yciowych oraz zadowolenia z osi¹gniê- tego sukcesu.

Renoma wy¿szej uczelni, któr¹ ukoñczyliœcie, nie tworzy siê z dnia na dzieñ. Jest ona wynikiem twórczej i organizacyj- nej pracy wielu osób, a nawet pokoleñ.

W tym uroczystym dniu dzisiejszym, chcemy tak¿e uczciæ pamiêæ zas³u¿onego profesora Politechniki Gdañskiej, Igna- cego Adamczewskiego, który do renomy tej uczelni wybitnie siê przyczyni³.

W tej sali, dok³adnie 60 lat temu, prof. Ignacego Adam- czewski wyg³osi³ pierwszy wyk³ad w powojennej historii Po- litechniki Gdañskiej. By³ to wyk³ad z fizyki dla kilku wydzia-

³ów. Wydarzenie to by³o tak znacz¹ce w dziejach uczelni i kraju, ¿e na ten wyk³ad przyby³y najwy¿sze w³adze pañstwowe Polski. Fakt ten upamiêtnia tablica wmurowana w tej sali.

S¹dzê, ¿e do rocznicy 60-lecia wyg³oszenia wyk³adu przez prof. Adamczewskiego nawi¹¿¹ w swoich wyst¹pieniach JM Rektor PG prof. Janusz Rachoñ oraz doc. dr. Andrzej Janu- szajtis – pierwszy dziekan Wydz. FTiMS.

Dyplomy, które dzisiaj otrzymujecie, s¹ wiêc tak¿e po czê- œci udzia³em prof. Ignacego Adamczewskiego, bo to w olbrzy- miej wiêkszoœci Jego doktoranci i uczniowie tworzyli Wy- dzia³ Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej.

Dorobek poprzednich pokoleñ nie zosta³ zmarnowany.

Obecnie, po latach, Wydzia³ ma pe³ne prawa akademickie w dziedzinie nauk fizycznych, a nauki matematyczne rozwinê³y siê tak znacz¹co, ¿e posiadamy pe³ne prawa do kszta³cenia ma- gistrów in¿ynierów matematyków.

Aby podkreœliæ fakt rozwoju nauk matematycznych na naszym Wydziale, dzisiejszy wyk³ad poœwiêcony prof. Ignace- mu Adamczewskiemu bêdzie wyg³oszony przez wybitnego ma- tematyka, prof. Lecha Górniewicza.

Pragnê równie¿ zauwa¿yæ, ¿e obecnie nie tylko wzrasta licz- ba studentów na Wydziale i rozwija siê kadra Wydzia³u. Roz- wija siê tak¿e odpowiednia baza materialna niezbêdna do kszta³cenia studentów i dzisiaj bêdziemy brali udzia³ w otwar- ciu nowoczesnej czytelni matematyczno-fizycznej.

Za tê ¿yczliwoœæ na rzecz rozwoju Wydzia³u jesteœmy szcze- gólnie wdziêczni JM Rektorowi PG prof. Januszowi Rachonio- wi i W³adzom Uczelni. Jestem przekonany, ¿e œrodki finanso- we przekazane wydzia³owi oraz wysi³ek organizacyjny W³adz Uczelni zostan¹ przez nasz Wydzia³ z po¿ytkiem wykorzystane dla kszta³cenia dobrze przygotowanych do pracy na rzecz spo-

³eczeñstwa – absolwentów Wydz. FTiMS.

Wyst¹pienie prof. Jana Godlewskiego, dziekana Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej, podczas uroczystoœci wrêczenia dyplomów absolwentom

Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej

Mo¿ecie byæ dumni

Na uroczystoœci w Auditorium Maximum odczyt wyg³osi³ równie¿ doc. dr Andrzej Januszajtis – pierwszy dziekan Wydzia³u Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej. Odczyt opar³ na swoim artykule pt. „Gdañski pionier fizyki”, dotycz¹cym prof.

Ignacego Adamczewskiego, a opublikowanym w dziele „Pionierzy Politechniki Gdañskiej” (str. 70-76).

Rektor PG prof. Janusz Rachoñ wrêcza dyplom ukoñczenia studiów Fot. Krzysztof Krzempek

(4)

W dniu 22 paŸdziernika 1945 roku w Auditorium Maximum Poli- techniki Gdañskiej prof. Ignacy Adam- czewski wyg³osi³ pierwszy regularny wyk³ad w powojennej historii Politech- niki Gdañskiej. By³ to wyk³ad z fizyki dla studentów trzech wydzia³ów rodz¹- cej siê Politechniki. Dok³adnie w szeœæ- dziesi¹t¹ rocznicê tamtego wydarzenia na Wydziale Fizyki Technicznej i Ma- tematyki Stosowanej odby³a siê uroczy- stoœæ, której elementem by³o m.in. wspo- mnienie i przypomnienie tamtych ju¿ od- leg³ych chwil. Przed uroczystoœci¹ w³a- dze Wydzia³u FTiMS wspólnie z Krzysz- tofem Adamczeswkim, synem Profeso- ra, z jego wychowankami, wspó³pracow- nikami i znajomymi z³o¿yli wi¹zanki kwiatów na grobie Profesora.

Okolicznoœciowe przemówienia wy- g³osili JM Rektor PG prof. J. Rachoñ, Dziekan Wydzia³u FTiMS prof. J. Go- dlewski, oraz Krzysztof Adamczewski – syn Profesora. Przemówienia te za- wiera³y wiele istotnych osobistych wspomnieñ mówców. Wszystkie pod- kreœla³y niezwyk³oœæ prof. Adamczew- skiego. Drogê ¿yciow¹, osi¹gniêcia naukowe i dydaktyczne prof. Adamczew- skiego przedstawi³ doc. dr in¿. A. Janu- szajtis. Profesor by³ autorytetem naukowym w dziedzinie przewodnictwa elek- trycznego ciek³ych dielektryków, autorem ponad 150 prac naukowych, kilku

monografii wydanych w kraju i za gra- nic¹ oraz promotorem 26 prac doktor- skich (zob. Pismo PG nr 4/2004).

Czêœci¹ uroczystoœci by³ wyk³ad „To- pologiczne podejœcie do równañ ró¿- niczkowych w postaci uwik³anej“ wy- g³oszony przez prof. L. Górniewicza z Uniwersytetu Miko³aja Kopernika w Toruniu. W wyk³adzie tym podkreœlo- no znaczenie tzw. indeksu Conleya w analizie problemu istnienia rozwi¹zania równania ró¿niczkowego.

Rocznica pierwszego wyk³adu na Politechnice Gdañskiej

Spotkanie po³¹czono z uroczystym wrêczeniem dyplomów ukoñczenia stu- diów na Wydziale FTiMS. Osiemdzie- siêciu tegorocznych absolwentów Wy- dzia³u FTiMS z r¹k JM Rektora Politech- niki Gdañskiej prof. J. Rachonia, oraz Dziekana Wydz. FTiMS prof. J. Go- dlewskiego otrzyma³o dyplomy ukoñ- czenia studiów na kierunku matematy- ka, fizyka techniczna lub in¿ynieria materia³owa. Jest ¿yczeniem w³adz Wydzia-

³u, aby 22 paŸdziernika i Auditorium Maximum by³y tradycyjnym dniem i miejscem wrêczania dyplomów ukoñ- czenia studiów na Wydz. FTiMS.

Na zakoñczenie wydzia³owej uro- czystoœci JM Rektor Politechniki Gdañskiej prof. J. Rachoñ dokona³ otwarcia nowej filii Biblioteki G³ów- nej PG na Wydz. FTiMS. Jest to naj- nowoczeœniejsza biblioteka filialna w Politechnice Gdañskiej. Mieœci siê w zrewaloryzowanych i uroczych pomieszczeniach przyziemia Gmachu G³ównego PG. Biblioteka posiada prawie czterdziestotysiêczny zbiór ksi¹¿ek i czasopism matematyczno-fizycznych.

W jej pomieszczeniach znajduje siê 17 miejsc czytelniczych i cztery stanowiska komputerowe. Odwiedzaj¹cy bi- bliotekê maj¹ wolny dostêp do ksiêgo- zbioru roz³o¿onego na nowoczesnych samojezdnych rega³ach. Czytelnicy biblioteki maj¹ dostêp do wielu pe³no- tekstowych czasopism elektronicz- nych, baz danych i baz abstraktów. Bi- blioteka jest wyposa¿ona w nowocze- sne urz¹dzenia reprograficzne.

Biurko gdañskie, przy którym pracowa³ prof. Adamczewski; fragment wystawy obrazuj¹cej dorobek naukowy i dydaktyczny profesora Fot. Krzysztof Krzempek

Fot. Krzysztof Krzempek

(5)

Wydzia³owej uroczystoœci towarzyszy³a wystawa obrazuj¹ca dorobek naukowy i dydaktyczny prof. Adamczew- skiego. Na wystawie zgromadzono zdjêcia i osobiste drobiazgi Profesora.

Pokazano wszystkie ksi¹¿ki i skrypty

jego autorstwa. Uwagê zwiedzaj¹cych przyci¹ga³o pochodz¹ce z 1840 roku rzeŸbione wielkie biurko gdañskie, przy którym pracowa³ prof. Adam- czewski, i ju¿ bardziej wspó³czesny rzeŸbiony fotel, który Profesor otrzy-

ma³ wraz z tytu³em honorowego oby- watela Gdañska.

Jerzy Topp Wydzia³ Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej

Ju¿ dziœ – jeszcze przed koñcem roku – mo¿na z ca³¹ pewnoœci¹ powie- dzieæ, ¿e by³ to szczególny rok, pe³en bardzo wa¿nych i niekiedy dramatycz- nych wydarzeñ, zarówno w skali œwia- towej, jak i naszej – narodowej. Jednak-

¿e tylko jedno z tych wydarzeñ po³¹- czy³o oba konteksty – a by³y to obchody 25-lecia powstania „Solidarnoœci”.

Jest rzecz¹ oczywist¹, ¿e Gdañski Sierpieñ ’80 zainicjowa³ drogê do wol- noœci wielu zniewolonych narodów Europy. Jak bowiem napisa³ Jan Pawe³ II w swojej ostatniej ksi¹¿ce „...Zna- cz¹cy by³ potem rozwój „Solidarnoœci”, który doprowadzi³ do upadku systemu totalitarnego na Wschodzie – nie tylko

w Polsce, ale i w krajach s¹siednich”.

Dziœ, po tych tak wielce udanych ob- chodach, mo¿na wyraziæ nadziejê, ¿e ta Droga do Wolnoœci i stworzona przez

„Solidarnoœæ” idea spo³eczeñstwa oby- watelskiego mo¿e staæ siê nowym mi- tem za³o¿ycielskim nowej Solidarnej Europy. Dzisiejsza Europa bowiem, jak to widzimy dowodnie, potrzebuje nowej podstawy wspólnych uniwersal- nych wartoœci, wyjaœniaj¹cej, jak mamy siê dalej razem rozwijaæ. Napisa³ zreszt¹ o tym równie¿ w tej samej ksi¹¿ce Ka- rol Wojty³a, a mianowicie: „To przecie¿

Polacy nie szczêdzili wysi³ku, aby wnieœæ w³asny wk³ad w tworzenie nowej Europy”.

Co by³o dla nas najwa¿niejsze w tym 2005 roku?

Obchody 25-lecia „Solidarnoœci”

spowodowa³y, ¿e w dniu 31 sierpnia Gdañsk sta³ siê stolic¹ zjednoczonej Eu- ropy. Mia³em zaszczyt w zastêpstwie Jego Magnificencji reprezentowaæ Po- litechnikê Gdañsk¹ na tych uroczysto- œciach i by³em dumny i szczêœliwy, ¿e wreszcie tutaj, w Gdañsku, prezydenci wielu pañstw deklarowali, i¿ zrodzona tu idea solidarnej wolnoœci na zawsze odmieni³a oblicze Europy.

Nasza Stocznia sta³a siê przestrzeni¹ nadziei i tej wolnoœci, któr¹ symbolizuj¹ pomnik Poleg³ych Stoczniowców oraz ukwiecona i ozdobiona w Sierpniu 1980 roku portretami Jana Paw³a II brama nr 2. W³aœnie pod t¹ bram¹, wraz z innymi delegacjami, z³o¿yliœmy w tym pa- miêtnym dniu wieniec od Politechniki Gdañskiej w ho³dzie dla naszej „Soli- darnoœci”.

Andrzej Stepnowski Wydzia³ Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Historyczna brama nr 2 Stoczni Gdañskiej

Sk³adanie wieñców pod s³ynn¹ bram¹ nr 2 Stoczni Gdañskiej w 25. rocznicê powstania „Soli- darnoœci” – 31 sierpnia 2005 r. Wieniec w imieniu kierownictwa PG z³o¿y³ prof. Andrzej Step- nowski, prorektor ds. nauki. Na zdjêciu towarzyszy on sygnatariuszom porozumieñ sierpnio- wych: Tadeuszowi Fiszbachowi (ówczesnemu I sekretarzowi KW PZPR w Gdañsku) i dr. in¿.

Tadeuszowi Gruszeckiemu, który w sierpniu 1980 r. by³, jako jedyny, przedstawicielem Politech- niki Gdañskiej w Prezydium Miêdzyzak³adowego Komitetu Strajkowego

(6)

Do grona Polaków, których udekorowano Legi¹ Honorow¹, do³¹czy³ profesor Eugeniusz Dembicki – wieloletni i zas³u¿ony dla Politechniki Gdañskiej naukowiec i nauczyciel akademicki. 10 li- stopada 2005 roku goszcz¹cy w Politech- nice Gdañskiej Pierre Menat, ambasador Francji, wpi¹³ w klapê marynarki profesora Dembickiego Order Oficera Legii Honorowej.

Legia Honorowa jest najwy¿szym od- znaczeniem pañstwowym we Francji, ustanowionym w 1802 roku przez cesa- rza Napoleona I. Do dzisiejszego dnia przyznawana jest tylko tym (zarówno woj- skowym, jak i cywilom), którzy w szcze- gólny sposób zas³u¿yli siê dla Republiki Francji. Od czasu ustanowienia Legii Ho- norowej do chwili obecnej przyznano oko-

³o 1370 tys. orderów, w tym prawie 4000 Polakom (nie wliczaj¹c tzw. „starej emi- gracji”, osiad³ej we Francji po powstaniu listopadowym). Obok Francuzów, Polacy mog¹ poszczyciæ siê najwiêksz¹ liczb¹ nadañ tego odznaczenia. Legi¹ Honorow¹ udekorowano m.in. ksiêcia Józefa Ponia- towskiego, genera³a Jana Henryka D¹- browskiego i marsza³ka Józefa Pi³sudskie- go. Przed pierwsz¹ wojn¹ œwiatow¹ i w czasie jej trwania Legiê Honorow¹ wrê- czano dosyæ czêsto. Obecnie ordery nada- wane s¹ sporadycznie – tym samym ich otrzymanie sta³o siê wielkim zaszczytem.

Profesor Dembicki odznaczenie to otrzyma³ za zas³ugi dla rozwoju nauki i techniki oraz wieloletni¹ wspó³pracê z francuskimi uniwersytetami. Nie jest to pierwsze odznaczenie francuskie Profeso- ra, który otrzyma³ ju¿ m.in. order Kawa- lera Francuskich Palm Akademickich (1982) i order Komandora Francuskich Palm Akademickich (1986), a ponadto Krzy¿ Oficerski Narodowego Orderu Za- s³ugi Republiki Francuskiej (1996) oraz Order Kawalera Legii Honorowej (1998).

Profesor Dembicki jest zwi¹zany z francuskimi uniwersytetami, m.in. w Gre- noble (Université Joseph Fourier de Gre- noble), Lille (Université de Lille), Nantes (Ecole National Supérieure de Mécanique w Nantes), Rouen, Poitiers, Pary¿u (Eco- le National des Ponts et Chaussées a Pa- ris), oœrodkami naukowo-badawczymi we Francji, np. Institut National des Sciences

Appliquées a Lyon, Laboratoire Central des Ponts et Chaussées a Paris oraz z wie- loma innymi oœrodkami badawczymi œwiata, np. z Uniwersytetem w Kasell, Po- litechnik¹ w Turynie, czy te¿ Uniwersy- tetem w Wollongong w Australii.

Warto podkreœliæ, i¿ poza doktoratami honoris causa polskich uczelni – Politech- niki Wroc³awskiej i Szko³y G³ównej Go- spodarstwa Wiejskiego w Warszawie, prof. Dembicki jest doktorem honoris causa Uniwersytetu J. Fouriera w Grenoble we Francji. Poza tym otrzyma³ wiele me- dali od uniwersytetów zagranicznych, by³ i jest cz³onkiem wielu specjalistycznych gremiów, m.in. Miêdzynarodowego Jury Konkursu na najlepsze prace doktorskie w Ecole Nationale Supérieure des Ponts et Chaussées w Pary¿u (2002 r.).

Profesor Eugeniusz Dembicki, emery- towany profesor Politechniki Gdañskiej, by³ wieloletnim kierownikiem Katedry Geotechniki (w latach 1983-1987 pe³ni³ funkcjê rektora uczelni), a tak¿e twórc¹ i kierownikiem Katedry Geotechniki na Uniwersytecie Warmiñsko-Mazurskim w Olsztynie oraz profesorem z nominacji rz¹dowych we Francji, w Niemczech, Chorwacji, W³oszech i Australii.

Zajmuje siê g³ównie mechanik¹ stoso- wan¹, mechanik¹ gruntów i fundamento- wania oraz budownictwem morskim. Spo- œród kilkunastu osi¹gniêæ o skali œwiato- wej nale¿y wymieniæ:

l opracowanie nowej oryginalnej metody analitycznego sprawdzania statecz- noœci fundamentów wysokich konstrukcji, tj. s³upów sieci elektroenerge- tycznych (maj¹cych czasem ponad 60 m wys.), elektrowni wiatrowych, ko- minów, masztów i wysokich budynków (pow. 100 m), nara¿onych na dzia³anie obci¹¿eñ œrodowiskowych, np. wiatru.

Na bazie tej metody profesor pracuje obecnie nad problemami zwi¹zanymi z posadowieniem planowanych w Gdy- ni wie¿ o nazwie Sea Towers i wys. ponad 100 m;

l rozwi¹zanie, wspólnie z naukowcami z Grenoble, zagadnienia parcia i odpo- ru gruntu dla ma³ych k¹tów tarcia we- wnêtrznego metod¹ ma³ego parametru.

To tajemniczo brzmi¹ce zdanie ozna- cza po prostu metodê obliczania si³ poziomych oddzia³uj¹cych na œciany oporowe czy szczelinowe, stosowane w budowie konstrukcji podziemnych.

Metodê wykorzystano m.in. przy pro-

Legia Honorowa dla profesora Eugeniusza Dembickiego

i debata „Polska, Francja i Europa” z udzia³em Jego Ekscelencji Pierre’a Menata, ambasadora Francji

Ambasador Francji dokonuje aktu dekoracji Fot. Jerzy Kulas

(7)

jektowaniu centrów handlowych

„Manhattan” w Gdañsku i Centrum Kwiatkowskiego w Gdyni, a tak¿e sta- cji Centrum warszawskiego metra;

l sposób wzmacniania s³abego pod³o¿a (g³ównie pod nasypami drogowymi) metod¹ mikrowybuchów. Realizacje, w któ- rych sposób ten zastosowano, to: Port Pó³- nocny, autostrada A2, obwodnica Elbl¹- ga czy Trasa Sucharskiego w Gdañsku.

Wœród wielu sukcesów profesora na polu naukowo-dydaktycznym warto pod- kreœliæ prowadzenie wspólnych, polsko- francuskich prac magisterskich (prof. Dem- bicki jest wspó³promotorem 12 prac dyplo- mowych, w tym jednej uznanej za najlepsz¹ pracê dyplomow¹ z mechaniki w Polsce) oraz sta¿y dydaktycznych studentów i pra- cowników naukowych we wspó³pracy z Uniwersytetami w Grenoble i Lille w ramach Programu SOCRATES/ERASMUS, a tak¿e wspólnie z prof. Pierre’em Giroud z Uniwersytetu w Grenoble zainicjowanie w 1978 r. Polsko-Francuskich Kolokwiów z Mechaniki Gruntów i Geoin¿ynierii od- bywaj¹cych siê co trzy lata na przemian w Polsce i we Francji.

Po uroczystoœci dekoracji prof. Dem- bickiego w Audytorium im. profesora Adama Synowieckiego w gmachu Wy- dzia³u Zarz¹dzania i Ekonomii Politech- niki Gdañskiej, Pierre Manat wyg³osi³ wyk³ad pt. „Polska, Francja i Europa”.

Nastêpnie odby³a siê debata pod tym samym tytu³em.

Spotkanie i dyskusja, w których wziêli udzia³ studenci Politechniki Gdañskiej, a tak¿e zaproszeni goœcie i w³adze uczelni, dotyczy³y miejsca Francji i Polski w Unii Europejskiej, wiêzi polsko-francuskich,

wzajemnych stosunków w wielu dziedzi- nach ¿ycia, zarówno na polu gospodarczym, kulturalnym, jak i naukowym, oraz spraw najbardziej aktualnych zwi¹zanych m.in. z europejskim rynkiem pracy. Uczest- nicy spotkania, a przede wszystkim m³o- dzie¿ akademicka, na obecnoœæ której ambasador Francji zwraca szczególn¹ uwagê, mia³a doskona³¹ okazjê do dyskusji o obec- nych problemach dotycz¹cych powi¹zañ Francji i Polski na tle europejskim. Powo-

³uj¹c siê na przyk³ady z przesz³oœci, studenci pytali ambasadora, czy – jego zda- niem – Polska jako kraj nale¿¹cy do Unii Europejskiej bêdzie pañstwem bardziej ni¿

dotychczas licz¹cym siê w Europie?

Podczas debaty dostêpne by³o t³uma- czenie konsekutywne, jednak Pan Amba- sador przy wys³uchiwaniu pytañ stara³ siê nie korzystaæ z pomocy t³umacza. Nie- zwykle mi³ym akcentem pobytu ambasadora w PG by³ fakt, ¿e powita³ zgroma- dzonych goœci w jêzyku polskim i pos³u- giwa³ siê nim w rozmowach indywidual- nych.

Przeprowadzona debata pokaza³a, ¿e wobec wspó³czesnych wyzwañ, m³odzie¿

akademicka jest ¿ywotnie zainteresowa- na podobnymi spotkaniami, dyskusjami i polemikami.

Beata Orza¿ewska Rzecznik Prasowy Profesor Eugeniusz Dembicki – ju¿ jako Oficera Legii Honorowej – udziela wywyiadu.

Fot. Jerzy Kulas

W dniach 19 – 21 paŸdziernika na te- renach Miêdzynarodowych Tar- gów Gdañskich SA odby³y siê Targi Na- uki i Techniki „Technicon” oraz VI Miê- dzynarodowa Wystawa Wynalazków „In- nowacje 2005”. Imprezy zorganizowa³a firma Miêdzynarodowe Targi Gdañskie SA, a partnerowali jej Politechnika Gdañ- ska, Stowarzyszenie Elektryków Polskich oraz Stowarzyszenie Polskich Wynalaz-

ców i Racjonalizatorów. Wystawê „Inno- wacje” objêli patronatem Ministrowie Nauki i Informatyzacji oraz Gospodarki i Pracy.

G³ównym celem wystawy by³a promo- cja myœli naukowo-technicznej, wynalaz- czoœci i innowacyjnoœci. W wystawie uczestniczy³o 82 wystawców, w tym Po- litechnika Gdañska (której stoisko by³o najwiêksze na targach).

Organizatorem stoiska by³ pe³nomoc- nik rektora ds. wspó³pracy z MTG prof.

W³odzimierz Przybylski, a komisarzem – mgr Czes³aw Pop³awski.

Targom towarzyszy³y ró¿nego rodzaju imprezy. W ramach targów „Technicon”

zorganizowane zosta³o przez PG seminarium naukowe. Przewodnicz¹cym Komi- tetu Organizacyjnego tego seminarium by³ prof. Andrzej Balawander, a przewodni-

Aktywny udzia³ i osi¹gniêcia Politechniki Gdañskiej na Targach Nauki i Techniki „Technicon”

i VI Miêdzynarodowej Wystawie Wynalazków „Innowacje 2005”

(8)

cz¹cym Komitetu Naukowego – prof.

W³odzimierz Przybylski.

Inne wa¿ne wydarzenie, które towarzyszy³o targom, to V Regionalne Forum In- nowacji Województwa Pomorskiego. Fo- rum rozpocz¹³ prorektor ds. wspó³pracy ze œrodowiskiem gospodarczym i zagranic¹ prof. Wojciech Sadowski. Nastêpnie dr Jerzy Kosza³ka scharakteryzowa³ projekt Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Pomorskiego (RISP – P) oraz przedstawi³ korzyœci, jakie niesie ze sob¹ wdra¿anie tego projektu. W drugim dniu forum rektor PG prof. Janusz Rachoñ przedstawia³ przyk³ady efektywnej wspó³- pracy nauki z przemys³em.

W czasie imprezy podpisano tak¿e umowê pomiêdzy Politechnik¹ Gdañsk¹ a norweska fundacj¹ SINTEF. Celem dzia-

³alnoœci polskiego oddzia³u SINTEF jest wykonywanie badañ przemys³owych i naukowych, transfer technologii oraz prowadzenie dzia³alnoœci wdro¿eniowej.

Dziêki umowie PG zosta³a jedn¹ z uczelni, która bêdzie wspó³pracowaæ z t¹ dzia-

³aj¹c¹ na ca³ym œwiecie instytucj¹. Mo- ment podpisania umowy zosta³ sfilmowa- ny przez ekipê lokalnej telewizji.

Wystawie „Innowacje 2005” towarzyszy³ konkurs, do którego zg³oszono 126 prezen- towanych rozwi¹zañ innowacyjnych.

Wœród nagrodzonych przez Jury Konkursu pod przewodnictwem prof. Wies³awa Kiciñ- skiego z Akademii Marynarki Wojennej znalaz³y siê tak¿e opracowania z PG.

Z³oty medal zdoby³ projekt nowocze- snego kutra rybackiego KR 10, przezna- czonego do polskiej strefy ekonomicznej na Ba³tyku, opracowany przez zespó³

twórców pod kierownictwem prof.

Krzysztofa Rosochowicza z Wydzia³u Oceanotechniki i Okrêtownictwa.

Drugi z³oty medal zdoby³ zespó³ kie- rowany przez dr. hab. Lecha Rowiñskie- go równie¿ z WOiO, za system zwalcza- nia min morskich Ukwia³ / G³uptak.

Srebrny medal zdoby³a praca zatytu-

³owana Multimedialny System Monitoro- wania Ha³asu, opracowana przez zespó³ pod kierunkiem prof. Anadrzeja Czy¿ew- skiego z Katedry Systemów Multimedial- nych Wydzia³u Elektroniki, Telekomuni- kacji i Informatyki.

Br¹zowe medale zdoby³y rozwi¹zania:

maszyna do przewijania folii strech, spo-

¿ywczej, aluminiowej, samoprzylepnej i papieru, opracowana przez zespó³ pod kie-

runkiem dr. Paw³a Romanowskiego oraz maszyna do produkcji pojemników PET metod¹ rozdmuchu z jednoczesnym roz- ci¹ganiem, opracowana przez dr. Walde- mara Karaszewskiego. Obydwa rozwi¹- zania powsta³y na Wydziale Mechanicz- nym.

Nagrodzone zosta³y tak¿e projekty, które przygotowa³ prof. W³odzimierz Przybylski. Z³oty medal i puchar Podni- kovej Pobockiej ÆHS otrzyma³a nowa technologia obróbki czêœci maszyn przez nagniatanie, a srebrny – technika szybkie- go prototypowania w optymalizacji konstrukcji wirników pomp (przy drugim rozwi¹zaniu z prof. W. Przybylskim wspó³- pracowali: dr Stefan Dzionk i dr Micha³ Dobrzyñski).

Oprócz tego Politechnika Gdañska otrzyma³a Puchar Marsza³ka Wojewódz- twa Pomorskiego za ca³okszta³t osi¹gniêæ innowacyjnych. Nagrodê „Przegl¹du Technicznego” za wysoki poziom naukowy opracowania analizatora wysokoim- pendancyjnego otrzyma³ zespó³ kierowa- ny przez prof. Romualda Zielonko z Ka- tedry Metrologii i Systemów Elektronicz- nych. Ponadto mgr Czes³aw Pop³awski z Biura Transferu Technologii zosta³ wyró¿- niony przez Jury srebrnym medalem za popularyzacjê idei wynalazczoœci na te- renie województwa pomorskiego.

Puchar Rektora Politechniki Gdañskiej zdoby³ Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu za opracowanie nowych urz¹dzeñ do wspomagania procesów eksploatacji.

Stoisko PG by³o licznie odwiedzane przez innych wystawców oraz goœci.

Szczególnym zainteresowaniem cieszy³o Pokaz mo¿liwoœci wykorzystywania stanowiska do pomiaru mocy i si³y hamowania wzbudza³ wielkie zainteresowanie goœci Fot. Krzysztof Krzempek

Wspó³twórcy nagrodzonego przez „Przegl¹d Techniczny” wysokoimpendacyjnego analizatora wraz ze swoim rozwi¹zaniem Fot. Krzysztof Krzempek

(9)

Podczas 51. Konferencji Komitetu In-

¿ynierii L¹dowej i Wodnej PAN oraz Komitetu Nauki Polskiego Zwi¹zku In¿y- nierów i Techników Budownictwa PZITB, która obradowa³a we wrzeœniu tego roku w Krynicy, Zbigniew Cywiñski, emeryto- wany profesor naszej uczelni, zosta³ wy- ró¿niony Medalem im. Profesora Stefana Kaufmana. Dla uczczenia pamiêci tego wybitnego in¿yniera i uczonego, przyznaje go Kapitu³a osobom, które – zgodnie z regu- laminem – „wykazuj¹ siê „cechami cha- rakteru Stefana Kaufamana: patriotyzmem, rzetelnoœci¹, pracowitoœci¹ i odwag¹ cy- wiln¹; aktywnoœci¹ zawodow¹, a w szcze- gólnoœci dorobkiem naukowym w dziedzinie nauk in¿ynieryjno-budowlanych lub wybitnymi osi¹gniêciami in¿ynierskimi;

pod uwagê bierze siê równie¿ dzia³alnoœæ opiniodawcz¹, recenzyjn¹ lub redakcyjn¹, a tak¿e aktywn¹ dzia³alnoœæ spo³eczn¹ w PZITB.” Laureaci tego wyró¿nienia wchodz¹ w sk³ad Kapitu³y. (red.)

Zaszczytne wyró¿nienie profesora Zbigniewa Cywiñskiego

Dnia 15. 10. 2005 r. w Katedrze Polo wej Wojska Polskiego w Warszawie odby³a siê uroczysta inauguracja V Dnia Papieskiego, w której uczestniczyli laureaci Konkursu Papieskiego pt. „¯o³nier- skie serca w ho³dzie Janowi Paw³owi II”, og³oszonego po œmierci Jana Paw³a II. Z przyjemnoœci¹ informujemy, ¿e jednym z laureatów konkursu jest nasz pracownik mgr in¿. Marek Biedrzycki. Za wiersz „U Boga” (publikowany równie¿ na naszych

³amach) otrzyma³ z r¹k Ksiêdza Biskupa Polowego gen. bryg. Tadeusza P³oski dyplom uznania. Mi³ym zaskoczeniem dla autora, równie¿ dla nas, jest wiadomoœæ, i¿ nasza Alma Mater nie jest obca bisku- powi, poniewa¿ w latach 70. rozpocz¹³ on studia na Wydziale Elektrycznym, które przerwa³, kontynuuj¹c naukê w Semina- rium Duchownym.

(red.)

Laureat Konkursu Papieskiego U Boga

Godziny dwie by³y do pó³nocy Gdy z wie¿ rozbrzmia³y dzwonienia - Odszed³ od nas przy boskiej pomocy - S³u¿by ziemskiej dokona³ pe³nienia.

To œwiêtoœæ odesz³a z tej ziemi To cz³owiek o duszy i twarzy Teraz z anio³ami oraz miêdzy swemi O takim spotkaniu na ziemi tu marzy³.

W noc bezgwiezdn¹, kwietniow¹, wiosenn¹

Ból ludzkie serca zjednoczy³

I ka¿dy sw¹ mi³oœæ ku niemu p³omienn¹ We ³zach szczerych i gorzkich zamoczy³.

Bogu teraz zdaje sprawozdania, Jak by³o tu na ziemskiej kuli A nam zostawi³ te swoje przes³ania I dobroæ, do której chcia³ wszystkich przytuliæ.

Marek Biedrzycki Dzial Wspó³pracy z Zagranic¹

siê w czasie demonstracji stanowisko do badania si³y hamowania i mocy motocy- kli. Ciekawy program przygotowa³o te¿

Studenckie Ko³o Automatyki SKALP.

Pierwszego dnia zosta³ rozegrany mecz pi³karski przy u¿yciu zdalnie sterowanych

robotów, w czasie drugiego dnia odby³ siê konkurs robotów samoczynnych zbudo- wanych z klocków Lego. Obydwa wydarzenia przyci¹gnê³y du¿¹ liczbê widzów.

Kolejne Targi Nauki i Techniki „Techni- con” odbêd¹ siê za rok, zaœ wystawa „Inno-

wacje” – za dwa lata. Ju¿ dziœ zapraszamy na te imprezy wystawców z Politechniki Gdañskiej .

Rados³aw Jachimowicz Czes³aw Pop³awski Biuro Transferu Technologii