Józef Glemp
Ks. Stanisław Janasik (1882-1942)
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 15/3-4, 297-299
[31] M ateriały do historii 2 9 7
cji k się ż y d ziek a n ó w i na in n y ch zjazdach d u ch o w ień stw a w y g ła s z a ł r e fera ty na tem a t ad m in istracji k o ścieln ej. C hętnie u d ziela ł d u szp a sterzom in d y w id u a ln y ch porad praw n iczych .
Za n a jw a ż n ie jsz e z p u b lik a cji p raw n iczych w y m ie n ia się dw a a rty k u ły w y d ru k o w a n e w „C zasopiśm ie A d w o k a tó w P o lsk ich ” z r. 1931 (nr 10) i r. 1932 (nr 3) pt. „ P ostęp ow an ie karne w K od ek sie P raw a K a n o n iczn eg o a n o w y m K. p. k .”. N adto w y d a ł broszurę „Sposób p o stę p o w a n ia w k o ścieln y ch procesach m a łżeń sk ich ”, P ozn ań 1935, a rty k u ł „O gniska dla b ezrobotnej m ło d zieży ” — M iesięczn ik k o ścieln y dla A rchid. G n ieźn ień sk iej i P ozn ań sk iej (1935) s. 141 i n.; „ B ło g o sła w ien ie m a łż e ń stw przez w ik a r iu sz ó w ”, — A ten eu m k a p ła ń sk ie 36 (1935) 496— — 498; oraz „P raw n a natura K on k ord atu ”, — A te n e u m , k a p ła ń sk ie 25 (1930) 50— 53.
N adto o p u b lik o w a ł ks. B rasse krótk ie o m ó w ien ia p o lsk ieg o u sta w o d a w stw a cy w iln e g o po ła cin ie w rzym sk im czasop iśm ie „ A p o llin a ris”: ..Edicta polonica. N ovu s C odex procedurae c iv ilis ” 5 (1933) 35—3 7 ;
„Edicta polonica. L ex de trib u tis pro E cclesia so lv en d is 17 ian. 1932,. (vigere in cip iet d. 1 ian. 1934), 6 (1933) 36—27. N a tych sam ych łam ach u kazało się tłu m a czen ie, dokonane przez ks. B rassego, d ekretu od n oszą cego się do konkordatu; „N orm ae ad art. 22 C oncordati P o lo n ie ! D e c r e tum pro a p p lica tio n e art. 22 C oncordati P o lo n ici”, 3 (1930) 392— 393.
Z p ism n iep ra w n iczy ch znane są: „Spojrzyj w duszę — k rótk ie k a zan ia na okres Z ielon ych Ś w ią t”, G n iezn o 1935; oraz „.Przewodnik po· k a ted rze g n ie ź n ie ń sk ie j”, P ozn ań 1956.
B i b l i o g r a f i a
A k t a p e r s o n a ln e „Ks. A le k sy B ra sse” — A rch iw u m K urii M etropo
lita ln ej w G n ieźn ie (bez sygn atu ry); „Zgon ks. In f u ła ta A. B ra ss e g o ” — S ło w o P o w szech n e, 9— 10. VI. 1956.
K s. S ta n isla w J a n a sik (1882— 1942)
P o ch o d ził z rodziny ro b o tn iczo -m ieszcza ń sk iej. U rod ził się dnia. 26. IV. 1882 ja k o sy n B a rtło m ieja i M arianny P ozn ań sk iej. Egzam in, m atu raln y zło ży ł w r. 1903 w gim n azju m „M arii M a gd alen y” w P o zn an iu , poczem w s tą p ił do p ozn ań sk iego sem in ariu m d uchow nego. Po· trzech latach stu d ió w filo zo ficzn o -teo lo g iczn y ch , podczas k tórych d a ł się poznać jak o stu d en t bardzo su m ien n y i pob ożn y, u zy sk u ją cy dobre- o cen y w pracach eg za m in a cy jn y ch p isa n y ch p ięk n y m sty lem , w za leż n ości od przed m iotu , bądź po ła cin ie, bądź p o p o lsk u czy te ż po n ie m ieck u . W r. 1906 w y sła n y zo sta ł do R zym u, aby tam , m ieszk ając w P o lsk im K o legiu m , stu d io w a ć p raw o k an on iczn e na u n iw e r sy te c ie „G regorianum ”. S łu c h a ł w ó w c z a s w y k ła d ó w p rofesorów : O jetti, V idala,, B ied ela ck a i in n ych . N a św ię c e n ia k a p ła ń sk ie p rzy jech a ł do P o lsk i.
2 9 8 M ateriały do historii [32J
O trzy m a ł je z rąk b isk u p a L ik o w sk ieg o w r. 1907. S tu d ia w R zym ie u k o ń czy ł dok toratem d nia 18. V II. 1908 r.
P o p o w ro cie z R zym u rozpoczął pracę du szp astersk ą. P rzez dw a m ie sią c e b y ł ad m in istratorem p a ra fii W ło ściejew k i, a p otem w ik a r iu szem w B iezd ro w ie. Od r. 1910 p rzeb y w a ł w P ozn an iu , n a jp ierw jako w ik a riu sz przy k o śc ie le B ożego C ia ła , a p otem p rzy p a ra fii św . M ar cina, p ełn ią c ró w n ież o b o w ią zk i p refek ta w g im n azju m żeńskim . Ks. d ziek an M ayer ta k ie w y s ta w ił św ia d ectw o ks. Jan asik ow i: „G orliw y w k o n fe sjo n a le , na k a za ln icy , na p en sji, w chod zen iu i n aw ied zan iu ch o ry ch , odznacza się przy tym p ra w d ziw ą m iło ścią i nam aszczen iem k a p ła ń sk im . B ardzo su m ien n y , n igd y n ie w szed łb y na k a za ln icę n ie p rzygotow an y... z k on fratram i n ajlep sze u trzy m u je sto su n k i, w szęd zie k o c h a n y ”.
Od r. 1914 rozpoczął w y k ła d a ć p raw o k an on iczn e w S em in ariu m D u ch o w n y m w P ozn an iu jako profesor n a d zw y cza jn y , a od r. 1926 jako zw y cza jn y . P rzez (krótki okres w y k ła d a ł także h isto rię K ościoła. Od r. 1915 za ję ty b y ł ta k ż e w są d o w n ic tw ie jak o fis k a ł w spraw ach kar n y ch d u ch o w ień stw a . P rzez d w a la ta (1926— 1928) b y ł rek torem S e m i n a riu m D u ch ow n ego w P oznaniu.
W r. 1927 otrzy m a ł godność prałata, a w roku n astęp n ym k ard yn ał H lon d m ia n o w a ł go k a n o n ik iem g rem ia ln y m K a p itu ły M etrop olitaln ej w G n ieźn ie. O puścił w ię c P ozn ań i na dw a la ta p rzen ió sł się do G n ie zn a, b y objąć, p oza kan on ią, urząd o ficja ła T ryb u n ału M etrop olitaln ego oraz R ad cy K u rii M etrop olitaln ej w G nieźn ie. W m arcu 1930 r. o trzy m a ł za w ia d o m ien ie, że O jciec św . m ia n o w a ł go au d ytorem R oty R zy m skiej.
Jak o sęd zia w n a jw y ższy m tryb u lan e k o ścieln y m , d zięk i sw ej su m ien n o ści, p ra co w ito ści, cich ości, ja k b y n ieśm ia ło ści, i rzeteln ej w ie d zy , zy sk a ł sobie u zn an ie w śr ó d p ra ła tó w w a ty k a ń sk ich . W iem y o k il k u podróżach ks. Jan asik a: w r. 1916 o d p ra w ia ł rek o lek cje w k la szto r ze OO. R ed em p to ry stó w w B ochum , w r. 1927 b y ł d eleg a tem k ard y n ała H lon d a na Zjazd A k a d em ick i do L ille w e F rancji. W n astęp n ym rok u p o jech a ł do W łoch, cele m p o d leczen ia zagrożon ego zdrow ia. Jako au d ytor p rzy jeżd ża ł n a w a k a c je do P oznania. C zęsto p rzeb y w a ł w B n i nie. W r. 1932 p rzy jech a ł do P o lsk i jako w y sła n n ik S y g n a tu ry A p o sto l sk iej n a Z jazd o ficja łó w są d ó w k o ścieln y ch w P o lsce dla p rzekazania u w a g na tem a t proced u ry stosow an ej w p olsk ich sądach d iecezjaln ych . W r. 1939 S ek reta ria t S ta n u od rad ził m u w y ja zd u do P o lsk i, ze w zg lęd u na z b liża ją cy się w y b u ch w o jn y .
P od czas w o jn y sta ł się o p iek u n em i doradcą w ie lu P o la k ó w , k tórych f a le w o jn y lic z n ie w y rzu ca ły n a brzegi Trybru. D zięk i od zysk an em u H osp itiu m św . S ta n isła w a przy v ia B o tteg h e O scure m ógł, w m iarę sk rom n ych m o żliw o ści, słu ży ć pom ocą. P o od p raw ien iu r ek o lek cji ad w e n to w y c h w W atyk an ie, zm arł n a g le w ieczo rem w n ied zielę, dnia <3. X II. 1942 r. P o ch o w a n y z o sta ł n a cm entarzu w R zym ie.
[33] M ateriały do historii 2 9 9
W kład ks. J a n a sik a w d zied zin ę p raw a k an on iczn ego to przede w sz y stk im d zia ła ln o ść d yd ak tyczn a i sąd ow n icza. Jak o profesor p raw a k a n o n iczn eg o p rzez 14 la t w y k ła d ó w w S em in a riu m w P ozn an iu w p ły w a ł na fo rm a cję k a n o n iczn ą liczn y ch za stęp ó w k a p ła n ó w A rch id iece zji g n ieźn ień sk iej i p ozn ań sk iej. D orobek p iśm ien n iczy ob ejm u je cztery p o zy cje, o d n o to w a n e w P o lsk iej B ib lio g ra fii P ra w a K a n on iczn ego (w yd. O. Bara): „N ow y K o d ek s P ra w a K a n o n iczn eg o ” — W iadom ości dla D u c h o w ie ń stw a 5 (1918) 6— 7, 14; „ B en ed y k t X V a n o w y K od ek s P ra w a K a n o n iczn eg o ” — W iad om ości d la D u ch o w ień stw a 9 (1922) 75— 78; „K ilka u w a g o zap ow iad an ej u sta w ie p o lsk iej o p ra w ie m a łżeń sk im o so b o w y m ” — W iadom ości d la D u c h o w ie ń stw a 19 (1929) 191— 196; „De n o v a le g e p oloica m a trim o n ia li” — A p o llin a ris 3 (1930) 119— 1924
N adto, od roku 1931 o p u b lik o w a n y ch z o sta ło k ilk a d ziesią t w y ro k ó w ro ta ln y ch , k tó re ks. Ja n a sik , ja k o p rzew o d n iczą cy zesp o łu sęd zio w sk ieg o w p ro cesie (ponens) red agow ał. W ięk szość ty c h w y ro k ó w op u b lik o w a n a je s t w „Sacrae R om anae R otae D e cisio n es seu se n te n tia e ”, w tom ach X X I I I —X X X IV , o b ejm u jących la ta 1931 do 1942. S e n ten cje, ja k w ia d o m o , p u b lik o w a n e są w ty m w y d a w n ic tw ie po 10 latach od za p a d n ięcia w y ro k u . W sen ten cja ch „coram J a n a sik ” za w a rty je s t b ogaty m a te r ia ł z zak resu ju ry sp ru d en cji k o ścieln ej. D o ty czy n iem a l w s z y s t k ich ty tu łó w zach od zących przy o rzeczen iach n ie w a ż n o śc i m a łżeń stw a . O statn ia sen ten cja , która zapadła pod p rzew o d n ictw em ks. Jan asik a, je s t z dnia 15. X . 1942 r.
B i b l i o g r a f i a
F i l i p i a k B. M ons., L i s t y z R z y m u , R zym 1968 s. 14— 16 i 229— 230; W sp o m n ien ie p o śm iertn e — W iadom ści d u szp astersk ie, P oznań, nr 4 (1945) s. 18— 19. '
K s. K azim ierz G ło w iń sk i (1862— 1946)
Spośród p ra w n ik ó w -d u szp a sterzy starego p o k o len ia god n y p am ięci jest ks. K azim ierz G łow iń sk i. U rod ził się w O bornikach W lkp. dnia 22. I. 1862 r. P o m a tu rze u zysk an ej w gim n azju m w P ozn an iu udał się na stu d ia teo lo g iczn e do R zym u. B y ł to okres „k u ltu rk am p fu ” i s e m i n aria d u ch ow n e w G n ieźn ie i w P ozn an iu b y ły zam k n ięte. Jak o k lery k stu d iu ją c y w R zy m ie b y ł łą czn ik iem m ięd zy k a rd y n a łem L ed ó eh o w - sk im ,, d ep o rto w a n y m p o d w u letn im w ię z ie n iu , w r. 1876 d o R zym u, a ta jn y m zarządem arch id ecezji g n ieźn ień sk iej i p ozn ań sk iej. S tu d ia rzy m sk ie u k o ń czy ł dok toratem z p ra w a k a n o n iczn eg o i licen cja tem z filo zo fii. P o św ięcen ia ch k a p ła ń sk ich o trzym an ych w R zym ie w r. 1888 w r ó c ił do k raju i o b jął fu n k c ję w ik a riu sza w B iezd ro w ie. W r. 1894 o trzy m a ł p a ra fię w Ż eg o cin ie, w p o w ie c ie ja ro ciń sk im , i w niej p ra c o w a ł p rzez 52 lata, aż do sw ej śm ierci. Od r. 1938, z ok azji złotego
