1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI
\
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora *” "■>
uI./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora — 'II. Materiały uzupełniające relację
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. -— 1II./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 —
III./5. In ne______
IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne VI. Fotografie
2
3
członka i żołnierza Podziemnej Polski Walczącej
"BOTA" a naątępnie Azmia Krajowa ®1»w©d ^ąlirzeski
(Kr yptania "Wąwe z ") Inspektorat ^zedziąda (Kryptonim "Waz*z tat" ) Pomorki Okręg WK.
I . -*ane ffrtlnet__ _ 1 . Kaaf Staniała^
2 . u i. 5 .e 8 .1 9 l8 n z w Bzo*c* pow. Kzasnysta^ v»oj Luhelskie
3 . im.Rodziców Jan i Józefa z Izdehska -rolnicy (Ojciec- ludowieec AJREs: St.Jzienzgeó 82-45* ,o j elhlą sk i*.
Wykszatłcenie: zarodowa kandlewa w 1966r-Star g a rd "
lo r*ka 1939 pizy z*dzicaak w zolnictwia.w czasie ekupaaji
^ak* prac. zelny w maj. Waąyca k.W^fcrzezna woj pemerkkic.
1* 1939 czynny w Z H P .i *z g "S t z z e la * 2
V kampanii 1939z udziała nie hzałem . V okresie; 194»-43 hyłem ż*łniezz«m gzodziądzkiej "ROTA" następnie, od: maja 1943 -styaznia 1945 kyłcm żołniezzam A za ii Kz aj ©w®} Placówka Wąfczesne okv,*d
wąkrzeski (Kryptonią "Wąwóz” ) Gzadziądz (Kzyptenim "Warsz
ta t") Pemoz)ti Okz#ęg AK. Zapzzy się żony z o stałem pzzea śptfenzy- ka Zazęhskiege z wyż szafo dowedztwa lokalnego *
Móf pseudonim j " S t a n i s ł » * %
ledaję że zfodnie z wymogami konspiracyjnymi Pnie znałea
dowodź twa Placówki czy eh woda* /
WykenywAŁEM funkcję wywiadowcy na Staaji Kolejowa^ Wąhrz*źn*
przez któzą przechodziły liczne transporty wojskowy* na l in n ii Toruń- Irawa -Z uwagi na stan *ojenny Niemcy-ZSRR miało to duże znaczenie.
Meldunki przekazywałem * ustalonych terminach i sposohaah viw «P H.Zaręhgkiema.
Zgodnie z wymogami konspiracyjnymi działalnosc nasza hyła tajnprale rezwej organizacji s^ały. ^werbowałem do A za ii Kzajewi K I . K o l . Kopczyka Stani^łs-a z mfyęliwca k . Wąhrzezaa i "ezkie- w ice* Franciszka z Wałyaia (©hecne ich miejsce poliytn nie
jest ni zn a n e ).
Nie zi m też składa Placówki gdyż nie tyło końcetracjji.
■^yłem jednak « stałej głużhie wojennej aż do y,kzeczania uddziałów A za ii R ad zieckiej0
Rodzina nie hrała udziała w konspiracji — prasowała zównież na ww majątku Wałycz w charakterze; prac. fizycznych do ^yz^olenia
P wyzwoleniu od 1945* w.zociłe* z radziną na gog?* rodzinne w Goczałkach pow. Grudziądz gdzig kyłeą o r g a n iz a t o r * zijeku ludowego P S L (represjonowane) .ł ® W pozmiejszym okresie zało~
żyliśmy Stroriictw© Ludowa a skelfei kyłea także członkiem
Z S L . A K T U A L N I E nie n x s ;$ jestem już członkiem rucku ludowego*
W 1953 r.przeszłem do pracy gawodowaj w St .Iz ie z z g o n i*
jaka prac. usy słowy w Gm.Spółdzielni Samopomoc Ckłopska jako Jyrektoz Oddziału* °d 1978z jestem na emeryturze . Represji ze strony włada pa-»ojennyck nie odnpgłem gdyż wojeną sł żhfcę w®jsk©wą zataiłem .-
Stanisław Knap a * Toruń dn. 1 9 9 4 .© *,1 . ps fp ta n isław"
R E L A C J I ______
A
^ / ' zrt9izć>a^ '
e & ó o e t { < 9 e c ^ A ^ .
M f r e
4
d .c z ł o n k a i ż o ł n i e r z a P o d z i e s n e j P o l s k i W a l c z ą c e j
" B O S A " a n a s t ę p n i e A r n i a k r a j o w a o b w ód w ą b r z e s k i
( k r y p t o n i ą " t e L * 2 " ) I n s p e k t o r a t - r o d z i ą d z ( K r y p t o n i ą " W a r « z t a t " } P o E o r k i O k r ę g WK.
I . -kane ęfrólne:
1* Knap Stanisław
2 . ur. 5*o8.1918nr w Bzowcu pcw. Krasnystav woj Lubelskie
3* iis.Bodzicćw Jan i Jozefa z Izdebska -rojnicy (Ojciec- ludcwie I W Eb: St.J&Łierz^oń 82-45® t,oj elbląskie.
Wykszatłcenie: zawodowe handlowe w 1S66r-Stargard
mo roku 1939 przy rodzicach w rolnictwie,w czasie okupacji gsko prac. rolny waaj. Ua^yez k.Wąbizezna woj po»orkkie.
£c 193S czynny w ZHP.i orf*Strzelec 2
W kacspanii 19?5r udziałe nie brałeB . S okresie 1 9 4 o - 4 3 byłe*
icłnierzes. grodziądskiej "BCIA* następnie od »a ja 1 9 4 3 -styczn:
1S45 fcyłeie żołnierzec A r s ii krajowej Placówka kąbzezne obv6d wąbrzeski (kryptoniss "Is/ąwez") In t e , Grudziądz (kryptonim "Warsł
tatR) Pcaciki Okrfęg Zaprzysiężony zo etałeE przez sphenry- ka Zarębskiego z wy* szef© dowództwa lokalnego •
Peeudcnlt s^Sterisł^w"'.
d o d a j ę ś e z g o d n i e z w y ss o g a E i k o n s p i r a c y j n y m i ć n i e z n a ł e a d o w o d ^ t w a P l a c ó w k i c z y o b i a d u ,
WykonywAŁŁ'K funkcję wywiadowcy m Stacji wolejowej life^brzezne przez którą przechodziły liczne transporty wojsko** na linnii Toruń- I^awa -Z uyagj na etan jcnny kiescy-ZSBB miało te duże znaczenie.
Meldunki przekazywałem w ustalonych tcr::inach i sposobach vw kr H.^arębftkiesu.
Zgodnie z wyiiogaEi konspiracyjnymi działalnoec nasza była tajnjt-ale roswoj erganiz^cji stały. zvejbowałeE do Araii Krajo\
k^l.kol. Kopczyka Stani^ł&wa z ssysliyea k. Wąbrzezna i ^erkie- wicza Prancisaka z tfałycza (obecne ich aiejsce pobytu nie
jest ai znane)*
M e z^ITteż składu Placówki gdyż nie było koncetracfi.
^yłe® jednak v stałej ©łużteie wojennej aż do wkroczenia wadziałów Araii Radzieckiej.
Będzina nie brała udziału w konspiracji - pracowała również m ww Łajątku Wałycz w chcrakterze prac. fizycznych do *iyz*oleni.' P0 wyzwoleniu od 1945r wróciłeś z rodziną na gosp* rodzinne w Goczałkach pow. Grudziądz gdzig byłesc organizatorem rcchu ludowego PSL (represjonowane).** ¥ pczr.iejszy* ceresie zało
żyliśmy Stronictwo Ludowe a skolei byłem także członkiea ZSL. AKTUALKlk nie xxe%$ jestem już członkiem ruchu ludowega.
W 1933 r przeszłe® do pracy powodowej w St .-Dzierzgoniu jako prac. uuy słowy w Ga.Spółdzielni Sa&opoeoc Chłopska jako dyrektor Oddziału* Od 1§78r jestee na emeryturze • Represji ze strony władz po wojennych nie odnogłem gdyż wojeną sł żbbę vo jakową za taił e*.-
RELACJA_________
ę
S t a n i s ł a w K n a p
T o r u ń d n . 1 9 3 4 . o $ #l . p s " S t 0 n i gł a w M /Z ^ /
1 /y ^ s 't ^ ^ t e /c j
h ę '' o ę . ^ fc s4< su u ^?
' M l- K J ^ ś Ą '
5
6
Jejewaki Aifred Toruń dn. 2 .o 2 .9 4 *
87-loo Toruń
Z .v i ^
y ^ d/)o) A/^y
/W i
. / 5»
Pani •trofesoar Elżbieta Zawacka Fundacja Archiwu* A r *ii krajów#}
w Toruniu_
Przedkłada* * załączaniu *<ela0ję żołnierza AK0z obwodu wąbrzeskiego-cele* ujęcia * ewidencji łiwda aaszago ao*ov»iska żołnierzy AK.
Poczynione bęią kioki aające na calu w yja d n ien i*
co się stała z Koljf*©! Kopczykie* Stanisława* z H ysli*ca i Barkiewićze* F^rftciszkie* z ftfał^oza (ewent, wyjazd w
1*45*).
W dfiiałaln©sc i Placówki Wąbrzezna i ob.,odu występował
ŚP. Henryk ^aręb^ki który liył aktywnj* ceł. ZHF.łSzHriEcał w PWe i ucznie* G i*n azju* wąbrzeskiego.
^e względów konspiracyjnych nie dociekałe* Jego funkcji (był b . czynny).
K e l .S . Knap był ai zanyn z okresu pobytu w Jębowej Łące, ZHP później z konspiracji.
Byłe* zaangażowany w organizację koaorki wywiadowczej na Stacji PKP Wąbrzeźna (różne transporty wajenne wschód- zachód i przejazdy dostojników nieaieckich i t p ) .
Kol. S.Knap pracował fizycznie jako prac. * a j . Wały** (k . Stacji PKP Wąbrzezno).
Wobec znanego stosunku b.władz PBL da AK-nie ujawniał swojej służby w AK w czasie akupaeji niem ieckiej.
Jednocześnie przedstawia* wniosek a przyznanie ww paaiątkowaga fzzyźa Polerskiego Okręgu AK 0
Przystąpienie do służby komsp. w SSS na ty* teranie - wy*ag*ła odwagi i prawdziwego ptariotyzauCnia zaieniał naradowasci p o l s k i e j ).— aL /
5 {
Zał... A.Jejew ski ^ 1 . Fotografia 1 .
2 . R e lacja osobista ww -1.
3 o Kgexokopia p is*a b.ZW.ZBOWIJ w Bydgoszczy? z 6 . o 7 .81-jako tła historyczna dot .obwodu AK w wąbrzeski*.
f
7
8
9
F U N D A C J A
„Archi i-. oi^wej
u l. P i e k a r y ~-J, i e l. 2 7 1 - 8 6
87-: j ) : : ruń
5 7 3 !>}/$>$
Szan. Pan S t a n i s ł a w Knap
82- 4 50 Stary Dz i e r z g o ń woj . Elbląg
S z anowny Panie !
W odpowiedzi na Pana pismo z d n . 14.04.br. u p r zejmie informuję, że w zasobie naszego A r c h i w u m jest zbyt mało dany cli o Pana służbie konspiracyjnej aby w y stawić pozytywne zaświadczenie. Pańska w ł as n a relacja w ym ag a u z up eł ni eń i sprostowań. Pisze Pan,że w okresie od 1940 do 1943 r. był Pan c z ł onkiem ■'"Roty". O rg an iz ac ja ta praktycznie w 1940 r.
p r z e stała istnieć. Proszę o infomnację kto, gdzie i k ie dy wprowadził Pana do " R o t y ” . C zy przyjeżdżał ktoś z G r u d z i ąd za do W ą br ze źn a ? K i m był H e nr yk Zarębski, jaki miał pseudonim, jaką pełnił funkcję ? Czy w m i ej sc u Pana pracy tzn na stacji Wąbrzeźno istniała P lacówka AK, jeżeli tak, kto n ią dowodził ?
Z góry dziękuję za uzu p e ł n i e n i e informacji, łączę wyra z y szacunku
Dokumęatali stka
m g r Hanria M ar ci nk o ws ka
10
Z A Ś W I A D C Z E N I E nr
Fun d a c j a "Archiwum Pomorskie Armii Krajowej" w T or un i u n i ni ej s z y m zaświadcza, że w zasobie naszego A r c h i w u m jest teczka osobowa (nr i n w . M - 68 4/1383 założona w lutym 1994 r.) p.
Stanis ł a w a K n a p a , u r . 5.08.1918 r. w B zo w c u p o w . Krasnystaw, woj. lubelskie. Z własnej relacji S. K n a p a wynika, że w okresie od 1940 do 1943 r. był c zł on k i e m lokalnej organizacji grudziądzkiej o nazwie "Rota", a następnie od ma j a 1943 r. do stycznia 1945. r. ż o ł n i e rz em Placówki W ąb rz e ź n o w Obwodzie Wąbrzeźno, Inspektoratu AK Grudziądz. Z a pr zy si ęż ob ny do służby konspiracyjnej w AK w ma j u 1943 r . , przez H en ry ka Zarębskiego, pod p s . "Stanisław" pełnił funkcję w y wi ad o w c y na stacji kolejowej Wąbrzeźno. Meldunki o t ra ns p o r t a c h k o le jo w y c h przekazywał H. Zarębskiemu.
Informacje potwierdzające służbę k o n s p i r a c y j n ą p. S t a n i s ł a w a K n a p a znajdu j e m y również w teczce osobowej (nr inw.. M - 157/766 w A r c h iw um Fundacji) p. A lf re da Dejewskiego, żołnierza Placówki AK Dębowa Łąka, O bwód Wąbrzeźno, Inspektorat Grudziądz.
D o ki u m e n t a l i s t k a W ic e p r e z e s Zar z ą d u Fundacji
\
m g r Ha n n a M a r c i n ko ws k a Prof. Andrzej T o mc z a k
Uwaga: Zaświadczenie wydane zgodnie z t e ks t e m instrukcji "Biura Prawnego U rz ę d u do Spraw K o m b atanckich" ( Kombatant n r 1/94) w y m i e ni aj ąc ym n a s z ą instytucję jako u p r a w n i o n ą do u d zi el an ia informacji i opinii w sprawie kombatanctwa.
